Polish Tax News - EY

DORADZTWO PODATKOWE
1/2006
Polish Tax News
Biuletyn dotycz¹cy najistotniejszych bie¿¹cych
zagadnieñ podatkowych
Nowa polsko-szwedzka
umowa o unikaniu
podwójnego
opodatkowania
Kodeks karny skarbowy
– nowelizacja
Zmiana przepisów
dotyczących
opodatkowania
subfunduszy
inwestycyjnych
Ulgi podatkowe związane
z wydatkami na badania
i rozwój nowych
technologii
Nowa polsko-szwedzka umowa
o unikaniu podwójnego
opodatkowania
Od 1 stycznia 2006 r. będą stosowane postanowienia nowych umów
o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartych przez Polskę ze
Szwecją, Austrią, Armenią oraz Azerbejdżanem. Postanowienia nowych
umów z Austrią, Armenią i Azerbejdżanem omówiliśmy w czerwcowym
wydaniu Polish Tax News. Poniżej przedstawiamy najistotniejsze różnice
pomiędzy dotychczasowymi a nowymi uregulowaniami umowy polskoszwedzkiej w zakresie stosowania podatków u źródła.
Sankcja VAT – wyrok
NSA
Utrata mocy
rozporządzenia w sprawie
określenia powiatów
(gmin) zagrożonych
szczególnie wysokim
bezrobociem
strukturalnym
Dywidendy
Odsetki
Należności
licencyjne
Dotychczasowa
umowa
5%*, 15%
0%
10%
Nowa umowa
5%*, 15%
0%
5%
* jeżeli spółka otrzymująca dywidendę posiada co najmniej 25% udziałów
spółki wypłacającej dywidendę
DORADZTWO PODATKOWE
Nowa umowa zachowała możliwość opodatkowania w państwie źródła dywidend
według stawki 5% - jeżeli bezpośredni udział spółki właściciela w kapitale spółki
wypłacającej dywidendę będzie wynosił co najmniej 25%. We wszystkich innych
przypadkach dywidenda opodatkowana będzie stawką 15%. Należy jednak
pamiętać, że po przystąpieniu do Unii Europejskiej Polska stosuje dyrektywę
dotyczącą wspólnego systemu opodatkowania spółek-matek i spółek-córek
mających siedziby w państwach członkowskich (90/435/EEC). Na podstawie tej
dyrektywy państwa członkowskie zobowiązane są do niepobierania podatku u
źródła od dywidend wypłacanych spółkom z siedzibą w innych krajach
członkowskich, o ile spółki te spełniają warunki nałożone przez dyrektywę.
Głównym warunkiem jest posiadanie przez spółkę-matkę co najmniej 20%
udziału w kapitale spółki-córki. Oznacza to, że w przypadku wypłaty dywidendy
do spółki-matki w Szwecji posiadającej więcej niż 20% udziałów, obowiązek
poboru podatku nie powstanie (pod warunkiem, że spełnione będą inne warunki,
m.in. wymóg posiadania udziałów w kapitale spółki zależnej nieprzerwanie przez
dwa lata).
Nowa umowa zakłada opodatkowanie należności licencyjnych w państwie
źródła, z zastrzeżeniem, że podatek w ten sposób ustalony nie może przekroczyć
5% kwoty brutto należności licencyjnych (poprzednio 10%). W przypadku
podmiotów powiązanych postanowienia tego przepisu stosuje się tylko
w przypadku transakcji przeprowadzanych na zasadach rynkowych. Na
podstawie obowiązującej od 1 lipca 2005 r. Dyrektywy Rady UE 2003/49/WE,
odsetki i należności licencyjne wypłacane na rzecz spółek powiązanych mających
siedzibę w państwach członkowskich UE, mają być pod pewnymi warunkami
zwolnione z podatku u źródła. Jednak ze względu na uzyskane przez Polskę
okresy przejściowe, spółki powiązane w Polsce skorzystają z tego zwolnienia –
w zakresie należności licencyjnych – dopiero od 1 lipca 2013 roku. Do tego
czasu będzie stosowana stawka 5% przewidziana w nowej umowie.
Nowa umowa utrzymuje zasadę zapisaną w dotychczasowej umowie, zgodnie
z którą, w przypadku odsetek podatek u źródła jest pobierany jedynie w państwie
miejsca zamieszkania lub siedziby beneficjenta (osoby uprawnionej). Umowa ze
Szwecją jest zatem jedną z nielicznych umów o unikaniu podwójnego
opodatkowania, w której nadal obowiązuje stawka 0% na odsetki w państwie
źródła.
W razie pytań dotyczących nowej umowy o unikaniu podwójnego
opodatkowania prosimy o kontakt z:
Jarosławem Kozińskim, tel. (48) 22 557 7306, [email protected]
Piotrem Wielińskim, tel. (48) 22 557 7840, [email protected]
Łukaszem Ziółkiem, tel. (48) 22 557 7545, [email protected]
POLISH TAX NEWS
2
DORADZTWO PODATKOWE
Kodeks karny skarbowy
– nowelizacja
Zaostrzenie sankcji karnych za popełnione przestępstwa skarbowe to
podstawowa zmiana, jaka wynika z obowiązującej od 17 grudnia 2005 r.
nowelizacji kodeksu karnego skarbowego (Dz.U. Nr 178, poz. 1479). Istotna jest
również – przewidziana w nowelizacji – zmiana zasad orzekania niektórych
środków karnych oraz zmiana terminów przedawnienia przestępstw i wykroczeń
skarbowych.
Kary za przestêpstwa i wykroczenia skarbowe
W przypadku wielu typów przestępstw skarbowych nowelizacja zwiększa
maksymalną karę pozbawienia wolności do 5 lat, a przy karze nadzwyczajnie
obostrzonej – do 10 lat. Wcześniej górna granica kary pozbawienia wolności
wynosiła 3 lata, a w przypadku nadzwyczajnego obostrzenia – 6 lat. Poniżej
podajemy przykładowe wysokości kar za niedopełnienie obowiązków
wynikających z przepisów podatkowych, wprowadzone przez nowelizację:
n
oszustwo podatkowe – 720 stawek dziennych grzywny, kara pozbawienia
wolności do lat 5 (dotychczas 3 lata), albo obie te kary łącznie,
n
fałszowanie znaków akcyzowych lub upoważnienia do odbioru banderol –
720 stawek dziennych grzywny, kara pozbawienia wolności do lat
5 (dotychczas 3 lata), albo obie te kary łącznie,
n
wyłudzenie nienależnego zwrotu podatku – 720 stawek dziennych grzywny,
kara pozbawienia wolności do lat 5 (dotychczas 3 lata), albo obie te kary
łącznie,
n
niewpłacenie przez płatnika lub inkasenta pobranego podatku – 720 stawek
dziennych grzywny, kara pozbawienia wolności do lat 3 (dotychczas 2 lata),
albo obie te kary łącznie,
n
niepobranie przez płatnika podatku lub pobranie go w kwocie niższej od
należnej – 720 stawek dziennych grzywny, kara pozbawienia wolności do lat
2 (dotychczas 1 rok), albo obie te kary łącznie.
Nowelizacja określiła ponadto nowe typy czynów zagrożonych karami. Jako
przestępstwo skarbowe zagrożone karą grzywny do wysokości 180 stawek
dziennych (lub jako wykroczenie skarbowe – w przypadkach mniejszej wagi)
karane będzie wadliwe wystawianie faktur lub rachunków za wykonanie
świadczenia (dotychczas niezagrożone karą), oraz nieprzechowywanie
wystawionych lub otrzymanych faktur lub rachunków (dotychczas zagrożenie
karą wiązało się jedynie z brakiem kopii faktury u wystawcy). Karalne będzie –
jako wykroczenie skarbowe – niezłożenie informacji podsumowującej lub
złożenie nieprawdziwej informacji podsumowującej – jako przestępstwo
POLISH TAX NEWS
3
DORADZTWO PODATKOWE
skarbowe zagrożone karą grzywny do 240 stawek dziennych. Karze podlegać
będzie również zmiana przeznaczenia wyrobu akcyzowego – chodzi w
szczególności o zastosowanie oleju opałowego jako oleju napędowego (kara
grzywny w wysokości 720 stawek dziennych, kara pozbawienia wolności do 2
lat, albo obie te kary łącznie).
Nowe zasady stosowania œrodków karnych
Zastosowanie wielu środków karnych mających zwiększyć dolegliwość kary za
przestępstwa skarbowe będzie po nowelizacji obligatoryjne. Dotyczy to m.in.
przepadku korzyści majątkowej.
Nowelizacja rozszerzyła ponadto podstawy zastosowania niektórych środków
karnych. Przykładowo, sąd będzie mógł orzec przepadek narzędzi przestępstwa,
które nie są własnością sprawcy w sytuacji, gdy ich właściciel mógł przewidzieć,
że mogą one posłużyć do popełnienia przestępstwa skarbowego. Częściej będzie
można też orzekać przepadek korzyści majątkowej. Dotychczas sąd mógł orzekać
o zastosowaniu tego środka karnego w przypadku sprawcy, który działał
w zorganizowanej grupie lub, dla którego popełnianie przestępstw skarbowych
było stałym źródłem dochodów. Po nowelizacji sąd będzie orzekał przepadek
korzyści majątkowej zawsze, gdy sprawca osiągnął w wyniku popełnienia
przestępstwa skarbowego korzyść majątkową niepodlegającą przepadkowi
przedmiotów. Korzyść majątkowa będzie podlegać przepadkowi również wtedy,
gdy okoliczności sprawy wskazują na duże prawdopodobieństwo, że sprawca
przeniósł na inną osobę mienie stanowiące korzyść majątkową uzyskaną w
wyniku popełnienia przestępstwa skarbowego. W sytuacji, gdy nie będzie
możliwe orzeczenie przepadku korzyści majątkowej sąd będzie orzekał
zastosowanie nowego środka karnego w postaci ściągnięcia równowartości
pieniężnej osiągniętej korzyści. W przypadku zagrożenia karą za przestępstwo
skarbowe dające korzyść majątkową dużej wartości (pięćsetkrotna wysokość
minimalnego wynagrodzenia), to sprawca będzie musiał udowodnić, że jego
mienie pochodzi z legalnego źródła.
Wydu¿one terminy przedawnienia
Nowelizacja wydłużyła terminy przedawnienia przestępstw skarbowych. Zgodnie
z nowymi przepisami kara nie będzie wymierzana, jeżeli od czasu popełnienia
przestępstwa skarbowego upłynęło 5 lat – w przypadku przestępstwa
zagrożonego karą grzywny, karą ograniczenia wolności lub karą pozbawienia
wolności nie wyższą niż 3 lata, lub 10 lat – w przypadku przestępstwa
zagrożonego karą pozbawienia wolności wyższą niż 3 lata.
Przy wykroczeniach skarbowych obowiązuje nadal roczny termin przedawnienia.
Jeśli jednak przed upływem terminu rocznego wszczęto przeciwko sprawcy
postępowanie, karalność popełnionego przez niego wykroczenia skarbowego
ustanie po upływie 2 lat od zakończenia tego okresu.
POLISH TAX NEWS
4
DORADZTWO PODATKOWE
Istotne jest postanowienie nowelizacji, zgodnie z którym nowe terminy
przedawnienia będą stosowane do czynów popełnionych jeszcze przed jej
wejściem w życie, pod warunkiem, że nie upłynął jeszcze termin przedawnienia.
Jeżeli byliby Państwo zainteresowani szczegółowym omówieniem powyższych
zmian prosimy o kontakt z:
Agnieszką Tałasiewicz, tel. 48 (22) 557 7280, [email protected]
Zmiana przepisów dotycz¹cych
opodatkowania subfunduszy
inwestycyjnych
Obowiązująca od 24 października 2005 r. ustawa o obrocie instrumentami
finansowymi (Dz.U. Nr 183, poz. 1538) wprowadziła do ustaw o podatku
dochodowym przepisy zapewniające nieopodatkowane przechodzenie między
subfunduszami w ramach funduszy typu umbrella (funduszy z wydzielonymi
subfunduszami). Chodzi o sytuację, w której inwestor umarza jednostki
w jednym subfunduszu i całą otrzymaną w wyniku tej operacji kwotę przeznacza
na zakup jednostek w innym subfunduszu (znamienne, że nowe przepisy odnoszą
się wyłącznie do umorzenia jednostek uczestnictwa, co może oznaczać, że
umorzenie certyfikatów inwestycyjnych w subfunduszach funduszy zamkniętych
w dalszym ciągu podlegałoby opodatkowaniu).
Jeszcze przed wejściem w życie omawianych przepisów pojawiały się opinie, że
w związku z tym, iż subfundusze nie mają osobowości prawnej, przenoszenie
środków pomiędzy nimi nie powinno być opodatkowane. Jednak stanowisko
Ministerstwa Finansów było odmienne. Zgodnie z interpretacją wydaną
w odpowiedzi na interpelację poselską, osoba przenosząca pieniądze między
subfunduszami powinna zapłacić podatek od osiągniętych zysków. Ministerstwo
uznało, że zamiana jednostek uczestnictwa w subfunduszu w każdym przypadku
wiąże się z unicestwieniem jednostek zamienianych i otrzymaniem nowych
jednostek uczestnictwa w innym subfunduszu. Jeżeli wartość zamienianych
jednostek jest wyższa niż wydatki na ich nabycie, to – zgodnie z wyjaśnieniami
zawartymi w piśmie MF – z chwilą unicestwienia zamienianych jednostek
powstaje dochód z tytułu udziału w funduszach kapitałowych, podlegający
opodatkowaniu.
Po wejściu w życie zmian wprowadzonych ustawą o obrocie instrumentami
finansowymi podatek od zysków kapitałowych będzie naliczany dopiero po
rezygnacji z inwestycji w funduszu. Nowelizacja wprowadziła zasadę, zgodnie
POLISH TAX NEWS
5
DORADZTWO PODATKOWE
z którą opodatkowaniem objęty będzie tylko dochód stanowiący różnicę między
kwotą wypłaconą z funduszu inwestycyjnego z wydzielonymi subfunduszami,
a faktycznie poniesionymi wydatkami na nabycie jednostek uczestnictwa w takim
funduszu. Zmiana ta jest korzystna dla inwestorów, ponieważ umożliwia
przechodzenie z jednego subfunduszu do drugiego bez pomniejszania
zainwestowanych środków o kwotę podatku.
W razie pytań dotyczących opodatkowania subfunduszy prosimy o kontakt z:
Jarosławem Kozińskim, tel. (48) 22 557 7306, [email protected]
Agnieszką Maksymczak, tel. (48) 22 557 7296, [email protected]
Ulgi podatkowe zwi¹zane
z wydatkami na badania i rozwój
nowych technologii
Uchwalona 29 lipca 2005 r. ustawa o niektórych formach wspierania działalności
innowacyjnej (Dz.U. Nr 179, poz. 1484) przewiduje korzystne rozwiązania
podatkowe m.in. dla przedsiębiorców ponoszących wydatki na badania naukowe.
Będą one stosowane od 1 stycznia 2006 r.
Wydatki na badania i zakup nowoczesnej technologii
Ustawa umożliwia bezpośrednie zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów
wydatków na badania i prace rozwojowe niezależnie od ich wyniku oraz
skrócenie okresu amortyzacji wartości zakończonych prac rozwojowych z 36 do
12 miesięcy. Ponadto przedsiębiorcy będą mogli odliczać od podstawy
opodatkowania wydatki na zakup nowej technologii od jednostek naukowych
(również zagranicznych) oraz centrów naukowo-badawczych w wysokości
nieprzekraczającej 50% wydatków dla małych i średnich przedsiębiorstw i 30%
dla pozostałych przedsiębiorstw. Z ulgi tej nie będą mogli skorzystać
przedsiębiorcy prowadzący działalność w specjalnych strefach ekonomicznych.
Status centrum badawczo-rozwojowego
Ustawa daje przedsiębiorcom prowadzącym prace badawcze możliwość
uzyskania statusu centrum badawczo-rozwojowego. Przedsiębiorcy o takim
statusie będą mogli co miesiąc pomniejszać podstawę opodatkowania o kwotę
POLISH TAX NEWS
6
DORADZTWO PODATKOWE
odpisaną na fundusz innowacyjności (maksymalnie 20% przychodów
uzyskanych w danym miesiącu). Środki zgromadzone na funduszu muszą być
przeznaczone na prowadzenie badań naukowych lub prac rozwojowych.
W przypadku niewykorzystania ich w danym roku kalendarzowym na te cele lub
w przypadku utraty statusu CBR środki funduszu innowacyjności będą zaliczone
do przychodów przedsiębiorcy. Uzyskanie statusu CBR zwolni też
przedsiębiorców z płacenia podatku od nieruchomości, podatku rolnego i leśnego
w zakresie nieruchomości wykorzystywanych na prowadzenie badań i prac
rozwojowych.
Kredyt technologiczny
Kredyt na finansowanie inwestycji prowadzonych z zastosowaniem nowych
technologii będzie udzielany na warunkach rynkowych, jednak z możliwością
umorzeń do wysokości 50%. Maksymalna wysokość kredytu technologicznego to
równowartość 2 mln euro, przy co najmniej 25-proc. wkładzie własnym. Kredytu
technologicznego nie otrzymają przedsiębiorcy znajdujący się w trudnej sytuacji
ekonomicznej (ograniczenie to nie dotyczy mikroprzedsiębiorstw i małych
przedsiębiorstw w rozumieniu przepisów unijnych). Ustawa definiuje, że
przedsiębiorca w trudnej sytuacji ekonomicznej to podmiot, którego straty z lat
ubiegłych łącznie z wynikiem finansowym roku bieżącego przewyższają 50%
wartości kapitału zakładowego bądź majątku spółki, a w ostatnim roku
obrotowym są większe niż 25%. Kredyt technologiczny nie będzie też mógł być
udzielony na realizację dużej inwestycji (przekraczającej równowartość 50 mln
euro) oraz na inwestycję w niektórych sektorach wrażliwych.
Likwidacja zwolnienia z VAT
Ustawa zniosła zwolnienie z VAT dla usług naukowo-badawczych. Od 1 stycznia
2006 r. będą one objęte stawką 22% VAT. Z punktu widzenia podmiotów
będących ośrodkami badawczo-rozwojowymi zniesienie zwolnienia będzie dla
nich oznaczało możliwość odliczenia podatku naliczonego.
W razie pytań dotyczących ulg związanych z wydatkami na badania i rozwój
prosimy o kontakt z:
Anną Strzelecką, tel. 48 (12) 424 3212, [email protected], biuro w
Krakowie
Arkadiuszem Patryasem, tel. 48 (32) 760 7741, [email protected],
biuro w Katowicach
POLISH TAX NEWS
7
DORADZTWO PODATKOWE
Sankcja VAT – wyrok NSA
Skład siedmiu sędziów Izby Finansowej Naczelnego Sądu Administracyjnego
stwierdził w uchwale z 12 września 2005 r., że po 30 kwietnia 2004 r.
dopuszczalne jest ustalenie dodatkowego zobowiązania podatkowego
przewidzianego w ustawie o VAT za okresy rozliczeniowe sprzed 1 maja 2004 r.
Spór, który ostatecznie stał się powodem wydania powyższej uchwały rozpoczął
się od wymierzenia podatnikowi sankcji za rozliczenia z 2001 r. Jednak decyzja
w tej sprawie została wydana 8 czerwca 2004 r. Podatnik uznał, że ze względu na
fakt, iż 1 maja 2004 r. weszła w życie nowa ustawa o VAT, w której brak jest
odpowiednich przepisów przejściowych, nie było podstaw do wymierzenia mu
sankcji. Taką podstawą nie może być art. 27 ust. 5 poprzednio obowiązującej
ustawy, ponieważ jej przepisy zostały uchylone. Zdaniem podatnika podstawą
ukarania nie mógł być również art. 109 ust. 4 obecnie obowiązującej ustawy
o VAT ze względu na brak związku między tą regulacją a poprzednio
obowiązującą ustawą, ani ciągłości pomiędzy obecnym podatkiem VAT
i podatkiem VAT obowiązującym do końca kwietnia 2004 r. Natomiast zdaniem
organów podatkowych rozstrzygnięcie o sankcjach jedynie uzupełnia
wymierzenie zobowiązania głównego i jako jego konsekwencja mogło być
nałożone na podatnika niezależnie od zmiany przepisów.
Niekorzystne dla podatników stanowisko organów podatkowych zostało
potwierdzone w omawianej uchwale siedmiu sędziów. Sędziowie uznali, że
przepisem, który można uznać jako podstawę ustalenia dodatkowego
zobowiązania podatkowego w rozpatrywanej sprawie jest art. 109 ust. 4 obecnej
ustawy o VAT. Zastosowanie tego przepisu jest zgodne z utrwaloną
w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego zasadą bezpośredniego stosowania
ustawy nowej – wyjaśnili sędziowie. W uzasadnieniu do uchwały podkreślono,
że obecnie obowiązująca ustawa jest kontynuacją podatku VAT i koncepcji
dodatkowego zobowiązania podatkowego istniejącego do końca kwietnia 2004 r.
Obowiązek podatkowy w podatku VAT, który powstał przed dniem wejścia w
życie nowej ustawy istnieje więc nadal pomimo tego, że akt prawny, na
podstawie którego powstał już nie obowiązuje (tożsamość obowiązku
podatkowego pod rządami starych i nowych przepisów). W ocenie NSA
odmienna interpretacja naruszałaby zasadę równości, prowadząc do
nieuzasadnionego różnicowania sytuacji podatników, którzy otrzymali decyzje
określające wysokość zobowiązania podatkowego przed i po 1 maja 2004 r.
W razie pytań dotyczących zagadnień związanych z sankcją VAT prosimy
o kontakt z:
Romanem Namysłowskim, tel. 48 (22) 557 7304, [email protected]
POLISH TAX NEWS
8
DORADZTWO PODATKOWE
Utrata mocy rozporz¹dzenia
w sprawie okreœlenia powiatów
(gmin) zagro¿onych szczególnie
wysokim bezrobociem
Od 1 stycznia 2006 r. traci moc rozporządzenie Rady Ministrów z 21 grudnia
1999 r. w sprawie określenia powiatów (gmin) zagrożonych szczególnie
wysokim bezrobociem strukturalnym. W związku z powyższym w latach
podatkowych zaczynających się po 31 grudnia 2005 r. podatnicy nie będą mieli
prawa podwyższania stawek amortyzacyjnych zgodnie z art. 16k ust. 2 ustawy
o podatku dochodowym od osób prawnych przy zastosowania współczynnika
wyższego niż 2.
Określone środki trwałe używane w zakładzie położonym na terenie gminy
wymienionej w tracącym moc rozporządzeniu mogą być amortyzowane wg
podwyższonych trzykrotnie stawek do końca roku podatkowego
rozpoczynającego się przed 1 stycznia 2006 r.
Zalecane działania
W przypadku podmiotów korzystających z podwyższonych stawek
amortyzacyjnych ze względu na używania środków trwałych w zakładach
położonych na terenie określonych gmin należy obniżyć stawki amortyzacyjne
stosowane do wyliczania odpisów amortyzacyjnych w roku podatkowym
zaczynającym się po 31 grudnia 2005 r. W razie pytań prosimy o kontakt z:
Karoliną Hołdun, tel. 48 (22) 557 7566, [email protected]
POLISH TAX NEWS
9
E R N S T & Y O UN G
www.ey.com/pl
© 2006 Ernst & Young
Wszelkie prawa zastrzeżone.
Ernst & Young jest zarejestrowanym
znakiem towarowym.
Warszawa
Katowice
Tel.: 022 557 70 00
Tel.: 032 760 77 00
Fax: 022 557 70 01
Fax: 032 760 77 10
Wrocław
Kraków
Tel.: 071 375 10 00
Tel.: 012 424 32 00
Fax: 071 375 10 10
Fax: 012 424 32 01
Poznań
Tel.: 061 856 29 00
Fax: 061 856 30 00