Sraz Ogniowa pod okupacja niemiecka

Transkrypt

Copyright © 2009 Zdzisław Kalinowski
STRAŻ OGNIOWA POD OKUPACJĄ NIEMIECKĄ.
( Fragmenty z opracowania książkowego pt. ,, Straż Ogniowa 1909 – 2009,, )
Z chwilą zakończenia działań wojennych w 1939 r. i powołania przez okupanta
Generalnej Guberni, zawodowe straże pożarne kontynuowały na tym terenie swoją działalność w
strukturze służb komunalnych. Władze okupacyjne zlikwidowały wszystkie ogniwa podległości
służbowej występujące dotychczas w Związku Straży Pożarnych RP oraz w zarządach ochotniczych
straży pożarnych. Utrzymano oddziały straży ochotniczej podległe niemieckiej policji porządkowej.
W Generalnej Guberni naczelnym organem fachowym ochrony przeciwpożarowej był
Kierownik Techniczny Pożarnictwa z siedzibą w Krakowie. Działały też straże pożarne:
- ochotnicze, które pozbawiono charakteru stowarzyszeń, były to jedynie drużyny bojowe pod
dowództwem naczelnika straży,
- zawodowe, jako jednostki miast i zakładów przemysłowych, pod nadzorem niemieckich jednostek
policji porządkowej i urzędów policyjnych.
Niemcy doceniali organizacje straży pożarnej, która pomagała w ochronie i
zabezpieczeniu mienia na okupowanym terenie. Strażacy podlegali swoistej ochronie, status ich służby
zabezpieczał w pewnym stopniu przed wywózka na przymusowe roboty . Straż była jedna z nielicznych
organizacji działającej przez cały czas okupacji Strażakom wydano legitymacje strażackie – feuerwehedienstausweis , w których było napisane :
(..) ,, Jest on uprawniony do wykonywania swoich obowiązków w służbie pożarniczej,
poruszając się swobodnie w dzień i w nocy oraz nosić mundur strażacki . Wyżej wymieniony ( przy
żonatych również zona ) – winien być w razie potrzeby zatrudniony jedynie w miejscu zamieszkania ,, .
Ostrzegano strażaków o powstrzymywaniu się działalności politycznej i przestrzeganiu
apolityczności. Straż w czasie okupacji niemieckiej podlegała policji wynikało to między innymi z
narady, która miała miejsce 18 września 1940 roku w Biurze Komisarycznego Instruktora Dystryktu w
Lublinie w której uczestniczył por.poż. Stefan Fol – komendant z Chełma na której podano strukturę
organizację ochrony ppoż w Generalnej Guberni.
1 Przy komenderującym Komisją Porządkowa przy Generalnym Gubernatorstwie został ustanowiony
organ nadzorczy w osobie pana majora Meyna, który sprawował nadzór nad całokształtem
pożarnictwa
2 Agendy byłego związku straży Pożarnych w dziale fachowym powierzone zostały Komisarycznemu
Kierownikowi Technicznemu Pożarnictwa na terenie Guberni Generalnej w Polsce
podpułkownikowi Jerzemu Logockiemu . w dziale administracyjnym Komisarycznemu
Kierownikowi Administracyjnemu na terenie Gubrrni Generalnej panu doktorowi Marjanowi
Filipkowi
3 na szczeblu dystryktu ustaleni zostali komisaryczni Instruktorzy Dystryktu Pożarnictwa przy
Dowództwie Plicji Porządkowej Dystryktu
4 Dla powiatow ustalono przy wydziale Powiatowym powiatowego Instruktora Pożarnictwa , który
podlegal Kreishauptmannowi
5 wszystkie straże pożarne zaliczono do policji ogniowej , a tym samym podlegały policji względnie
żandarmerii
Aby umożliwić szkolenie znacznie powiększonej kadry pożarniczej, w byłym
Centralnym Ośrodku Wyszkolenia Pożarniczego w Warszawie przy ul. Słowackiego została powołana
Centralna Szkoła Pożarnicza, w której kształcono kadrę oficerską, prowadzono szkolenie podoficerów
zawodowych, kierowców pojazdów pożarniczych i mechaników obsługujących sprzęt motorowy.
1
Nadzorcze władze niemieckie ustalały kierunki działania i zadania dla polskich
jednostek ochrony przeciwpożarowej. Zalecenia te wykorzystywały polskie fachowe organy ochrony
przeciwpożarowej do rozbudowy sieci straży pożarnych i znacznego powiększenia ich członków.
Okupacyjne władze niemieckie przywiązywały dużą wagę do instytucji mających służyć porządkowi w
miasteczku, oczywiście w wydaniu hitlerowskim. Utrzymano Ochotniczą Straż Pożarną, do której
przynależność była przymusowa. Wyposażona ona została w nowy sprzęt przeciwpożarowy, m.in.
motopompę marki "Rieba", przyczepę pod motopompę, drabiny, węże, kombinezony, hełmy.
Dnia 16 kwietnia 1941 roku zostali powołani na strażaków Ochotniczej Straży
Pożarnej w Rejowcu :
1 –Gruczyński Jerzy
2 – Małysz Józef
3 – Rudzki Jan
4 – Bartkiewicz
Skreślono z listy czynnych strażaków w dniu 10 sierpnia 1942 roku :
1 – Tywoniuk Kazimierz – powołany do służby budowlanej
2 – Oleksiejuk Stanisław – aresztowany, w więzieniu
3 – Śliwa Józef
4 – Korchut Aleksander – nie stawia się na ćwiczenia.
O zmianach powiadomiony został Pan Kreishauptman w Chełmie .
Przed wybuchem wojny ze Związkiem Radzieckim władze hitlerowskie w kwietniu 1941 r. utworzyły
Oddział Pomocniczej Obrony Przeciwlotniczej (Luftschutzhilfdienst). Młodsi mieszkańcy odbywali
codzienne ćwiczenia. Oddział LHD rozwiązany został w listopadzie 1941 r.
Wykazy osobowe Straży Pożarnej w Rejowcu z okresu okupacji niemieckiej.
W roku 1941 został aresztowany naczelnik straży Michał Wójcik ( pracownik urzędu gminy
), którego rozstrzelano dnia 18.04 1941 roku.
Na czele Ochotniczej Straży Pożarnej w okresie okupacji niemieckiej stali burmistrzowie gminy
Rejowiec :
Biegałko Zygmunt - Ukrainiec
Kowpanenko Danyło – Ukrainiec
Szablewski Stanisław – Ukrainiec
Natomiast przez cały czas okupacji niemieckiej funkcję Naczelnika Straży w Rejowcu pełnił :
Kość Aleksy – Ukrainiec
2
Fotografia pochodzi z kroniki prowadzonej przez Henryka Lasockiego.
Rok 1942 . Na furmznce z lewej – naczelnik OSP Kość Aleksander (Aleksy ) 1 i z-ca naczelnika Danielczuk Czesław .
---------------------- ,, -----------------------Poniżej dokumenty z wykazami osobowymi oraz funkcjami jakie pełnili w OSP Rejowiec .
Wykaz czynnych członków Ochotniczej Straży Pożarnej w Rejowcu
Narodowości ukraińskiej , nacjonalistyczny renegat .Od 01.06.1940 roku pełnił funkcjęw jako III Hilfssekretar
w gminie Rejowiec .
1
3
4
Wykaz czynnych członków Ochotniczej Straży Pożarnej w Niedziałowicach ,gminy Rejowiec.
5
Wykaz czynnych członków Ochotniczej Straży Pożarnej w majątku Krzywowola , gmina Rejowiec
6
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
Wykaz członków Ochotniczej Straży pożarnej w Rejowcu
Kość Aleksy
Danielczuk Czesław
Charuk Jan
Bydler Józef
Parada Antoni
Zając Piotr s. Ignacego
Ples Stefan
Mikołajczyk Piotr
Psuja Stanisław
Kobyle
Nowak Zygmunt
Janiszewski Witold
Janiszewski Stefan
Adamczyk Tadeusz
Mizgalski Marian
Mizgalski Jan
Czerniak Mieczysław
Usyk Zygmunt
Ścibak Władysław
Szwec Włodzimierz
Kalinowski Zygmunt
Wiercioch Zygmunt
Radziejczuk Antoni
Kobyle
Czerniakiewicz Stanisław
Tomczyk Aleksander
Wólka Rejowiecka
Tywoniuk Kazimierz
Troć Jan
Kobyle
Łach Aleksander
Kobyle
Oleksiejuk Stefan
,,
Buta Antoni
,,
Korchut Władysław
,,
Śliwa Józef
,,
Korchut Aleksander
,,
Zalewski Józef
,,
Machel Józef
Rejowiec
Rejowiec 23 marca 1942 roku
Naczelnik Straży
Aleksy Kość
Zastępca naczelnika
Czesław Danielczyk
Wójt
Kowpanienko
Stan osobowy Ochotniczej Straży Pożarnej w Rejowcu.
7
Na czele Ochotniczej Straży Pożarnej stoi Pan Burmistrz gminy Rejowiec , D. Kowpanenko.
8
Stan osobowy Ochotniczej Straży Pożarnej w Rejowcu.
Na czele Ochotniczej Straży Pożarnej stoi Pan Burmistrz gminy Rejowiec , D. Kowpanenko.
9
10
Z nakazu ówczesnych powiatowych władz okupacyjnych Ochotnicza Straż Pożarna w
Rejowcu utworzyła na dachu Szkoły Powszechnej całodobowy punkt obserwacyjny . Z niewielkimi
zmianami osobowymi przez całą okupację w oparciu o specjalnie opracowane grafiki pełnili służbę
obserwacyjną . Strażacki posterunek obserwacyjny trwał całą dobę .
Wykaz imienny członków Straży Pożarnej w Rejowcu , pełniących pożarniczą służbę obserwacyjną na
budynku szkolnym w os. Rejowiec .
11
Drugim punktem obserwacyjnym była specjalnie wybudowana wieża na dachu remizy strażackiej przy
Urzędzie Gminy w Rejowcu
Fotografia z kroniki prowadzonej przez Henryka Lasockiego
Wieża obserwacyjna na dachu remizy wybudowana w 1943 roku.
12
Ewidencja czynnych członków Straży Pożarnej os. Rejowiec oraz wydanych legitymacji .
13
Od dnia 16.09.1942 roku Mizgalski Marian został wybrany na zastępcę naczelnika Straży
Pożarnej w Rejowcu w miejsce Danielczuka Czesława .
14
Szef Żandarmerii w Chełmie z urzędu nadzorował straż pożarną powiatu chełmskiego .
Cytat pochodzi z opisu z opisu Gminy z roku 1942 wykonany na potrzeby władz okupacyjnych w
Chełmie :
( … ) ,, Rejowiec liczył około 350 domów i ponad 2000 mieszkańców . Drogi bite w kierunku Chełma ,
Krasnegostawu , Cementowni , stacji kolejowej Rejowiec , Gorzelni , majątków – Stajne i Rejowiec .
Reszta to drogi polne . Straż Pożarna posiada samochód – auto-pogotowia przeciwpożarowgo ,,.
Na potrzeby straży dokonano spisu imiennego członków OSP kto i jakiej marki rower posiada
, aby w razie potrzeby wykorzystać go do celów powiadamiania a w razie konieczności jako środek
transportu do miejsca zagrożenia . Wśród marek przeważały następujące firmy rowerowe :
,,Łucznik ,,
,,Kamiński,,
,,Stobill,,
,, Ohne ,,
,, Lipiński ,,
,, Zawadok ,,
,, Rybowski ,,
,, Zygierski ,,
Straż miała też na swoim stanie nowy wóz rekwizytowy pod motopompę . W razie wyjazdu
do pożaru obowiązkowo dostarczano konie , które wcześniej były typowane do świadczenia takowej
usługi zgodnie z opracowanym grafikiem zatwierdzanym co tydzień przez władze gminne i komendanta
policji. Były też szkolenia strażaków na specjalistycznych kursach.
Na kurs mechaników obsługujących motopompy zostali skierowani do Warszawy strażacy :
Parada Antoni i Machel Józef . Rozpoczęcie kursu nastąpiło w dniu 8 marca 1942 roku .
W roku 1943 zakupiono samochód wojskowy , wycofaną z użycia sanitarkę typu ,, Fiat ,, . Po
niezbędnej przeróbce , zamontowano motopompę M- 800 .
15
Fotografia udostępniona przez Wandę Sochacką .Oznaczenia liczbowe oraz wykaz nazwisk pochodzi od
autora . . Rok 1943 - członkowie Ochotniczej Straży Pożarnej w Rejowcu .
1 Nawrocki Tadeusz
12 Wiercioch Zygmunt
2 Zalewski Józef
13 Ples Stefan
3 Szwec Włodzimierz
14 Zając Piotr
4 Parada Antoni
15 Czerniak Mieczysław
5 Kalinowski Zygmunt
16 Łach Aleksander
6 Janiszewski Stefan
17 Usyk Zygmunt
7 Machel Józef
18 Gruczyński Jerzy
8 Kość Aleksy
19 Rudzki Jan
9 Mizgalski Marian
20 Buta Antoni
10 Mikołajczyk Piotr
21 Czerniakiewicz Stanisław
11 Bartkiewicz Edward
Lipiec 1944 rok , Niemcy uciekają przed ofensywą sowiecką , rekwirują cały sprzęt
przeciwpożarowy i zabierają ze sobą. Praktycznie nic nie zostało z wyposażenia jednostki strażackiej.
W czasie okupacji niemieckiej zginęli następujący czynni członkowie Ochotniczych
Straży Pożarnych Gminy Rejowiec :
Michał Wójcik
– naczelnik OSP , rozstrzelany w Chełmie dn.18 kwietnia 1941r
Jan Małysz
- rozstrzelany w 1941 roku
Stanisław Sochacki z Niedziałowic , - zginął na Majdanku w dniu 5 lutego 1942r.
16
Michał Popik z Niedziałowic ,
Jan Wójtowicz
Szmul Zajferajner
Czesław Danielczuk
- zginął na Majdanku w dniu 27 listopada 1942r
- zginął 27 listopada 1942 roku
- zamordowany w 1942r , trębacz , sygnalista Straży Ogniowej
- zmarł od ran , postrzelony w 1943 r przez kata pow.
chełmskiego Rajschendorfera .Członek zarządu OSP
w Rejowcu
CDN.
17

Sraz Ogniowa pod okupacja niemiecka

Transkrypt

Podobne dokumenty

2. Numer identyfikacji podatkowej NIP

„Zakup silnika do łodzi płaskodennej MARINE 1648J dla

WIZYTA W STRAŻY POŻARNEJ

Koszulka T- Shirt długi rękaw z logo PSP lub OSP

klasa mundurowa społeczno-prawna rozszerzenia: historia lub

algorinet

Jeszcze raz o Kossowskim.

Koszulka polo długi rękaw z logo PSP lub OSP