Opis innowacji pedagogicznej

Opis innowacji pedagogicznej
Tytuł innowacji: Wykorzystanie narzędzi TOC w dydaktyce przedmiotów ogólnokształcących
Rodzaj innowacji: innowacja metodyczna
Autor innowacji: Grażyna Skirmuntt
Cel innowacji:
 Wzrost umiejętności uczniów w zakresie umiejętności złożonych (w szczególności w zakresie
analizowania, oceniania, tworzenia wg taksonomii celów Blooma) oraz umiejętności
kluczowych (w szczególności w zakresie myślenia matematycznego, myślenia naukowego,
wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji).
 Poprawa jakości pracy szkoły w zakresie stosowanych metod i strategii pracy z uczniami,
w szczególności z uczniami o specyficznych potrzebach edukacyjnych.
 Wzrost wyników uczniów w obszarach oceniania bieżącego i sumującego oraz wyników
egzaminów zewnętrznych.
Założenia innowacji:
Bieżące monitorowanie osiągnięć edukacyjnych uczniów oraz analiza ilościowa i jakościowa wyników
egzaminów zewnętrznych wskazuje na narastające trudności uczniów z opanowaniem umiejętności
złożonych odwołujących się do krytycznego myślenia, elementów abstrakcji, myślenia w kategoriach
zjawiska, strategii lub współzależności elementów systemu lub procesu. Umiejętności te są kluczowe
dla zrozumienia pojęć i kojarzenia szczegółowych wiadomości, przetwarzania informacji czy
dostrzegania i formułowania związków przyczynowo-skutkowych. Determinują sukces edukacyjny
ucznia i w znacznym stopniu wpływają na jego dalsze losy, w tym na samoocenę, motywację do
działania, wybór ścieżki edukacyjnej, odnalezienie się na rynku pracy. Oferowane przez szkołę zajęcia
pozalekcyjne, adresowane do uczniów o różnych zainteresowaniach i potrzebach edukacyjnych, nie
wpływają w znaczący sposób na osiąganie przez uczniów lepszych wyników w nauce.
Głównym założeniem innowacji pedagogicznej jest systemowa zmiana metod pracy z uczniami
podczas
obowiązkowych zajęć
edukacyjnych
z przedmiotów ogólnokształcących
poprzez
wykorzystanie strategii i metod pracy nakierowanych na kształtowanie u nich umiejętności
złożonych, a także umiejętności uczenia się oraz brania odpowiedzialności za ten proces.
Poznanie przez nauczycieli narzędzi krytycznego myślenia (narzędzia TOC - chmura, gałąź logiczna,
drzewo ambitnego celu, mapy matematyczne) oraz systematyczna praca z ich wykorzystaniem
pozwoli uczniom poznać sposoby efektywnego uczenia się, a przez to zmotywować ich do większej
aktywności poznawczej w czasie lekcji. Ponadto stosowanie tych narzędzi ułatwia nauczycielom
bieżące diagnozowanie potrzeb edukacyjnych uczniów i indywidualizowanie procesu nauczania.
Doświadczenia placówek, których nauczyciele prowadzą zajęcia z wykorzystaniem narzędzi TOC oraz
map matematycznych wskazują na ich istotny wpływ na pokonywanie przez uczniów trudności
szkolnych i osiąganie przez nich wyższych wyników w nauce. Narzędzia TOC umożliwiają rozwijanie
u uczniów kompetencji kluczowych takich jak: czytanie ze zrozumieniem, myślenie matematyczne
i naukowe, umiejętność analizowania, selekcjonowania i krytycznej oceny informacji. Pozytywnie
wpływają na rozwój samodzielności i kreatywności uczniów oraz doskonalenie umiejętności
komunikowania się, konstruktywnego rozwiązywania problemów, pracy zespołowej i celowego
wykorzystywania TIK. Kompetencje te umożliwiają osiągnięcie przez uczniów sukcesu edukacyjnego
wyrażonego wynikiem egzaminów zewnętrznych (egzamin gimnazjalny i maturalny) oraz w istotny
sposób zwiększają ich szanse na współczesnym rynku pracy.
Innowacją zostaną objęci uczniowie wybranych oddziałów gimnazjum i liceum ogólnokształcącego.
Czas trwania innowacji zaplanowano na jeden rok szkolny. W tym czasie nauczyciele realizujący
innowację pedagogiczną:
1) ukończą trzydniowe szkolenie z zakresu znajomości narzędzi TOC,
2) opracują, w oparciu o treści przedmiotowe, narzędzia umożliwiające przeprowadzenie wśród
uczniów objętych innowacją pedagogiczną diagnozy wstępnej i końcowej w zakresie
umiejętności złożonych i kompetencji kluczowych,
3) zmodyfikują programy nauczania, z których korzystają w taki sposób, aby uczniowie możliwie
jak najczęściej na lekcjach wykorzystywali narzędzia TOC,
4) opracują i wykorzystają w praktyce co najmniej 30 przykładów (po 10 przykładów z każdego
narzędzia) wykorzystania narzędzi TOC w nauczaniu swojego przedmiotu,
5) opracują co najmniej 3 scenariusze lekcji z wykorzystaniem narzędzi TOC,
6) dokonają oceny skuteczności narzędzi TOC w osiąganiu przez uczniów lepszych wyników
w nauce.
Oczekiwane osiągnięcia uczniów:
 Znajomość narzędzi krytycznego myślenia (mapy matematyczne, chmura, gałąź logiczna,
drzewo) i umiejętność ich wykorzystywania do analizy tekstu, rozwiązywania zadań
matematycznych oraz problemów naukowych i społecznych.

Wzrost umiejętności w zakresie:
o rozumowania w kategoriach matematycznych i naukowych,
o dostrzegania, analizowania i tworzenia związków logicznych,
o definiowania celów i projektowania logicznych planów ich realizacji,
o analizowania sytuacji konfliktowej z uwzględnieniem potrzeb i żądań każdej ze stron
konfliktu,
o wnioskowania i argumentowania.

Wzrost kreatywności w zakresie tworzenia oryginalnych rozwiązań problemów naukowych,
społecznych i osobistych.

Wzrost kompetencji w zakresie:
o pracy zespołowej,
o konstruktywnego rozwiązywania konfliktów
o pracy metodą projektu,
Sposób realizacji innowacji:
Innowacją zostaną objęci uczniowie gimnazjum i liceum ogólnokształcącego w ramach
obowiązkowych przedmiotów ogólnokształcących.
Nauczyciele realizujący innowację pedagogiczną w ramach prowadzonych przez siebie zajęć
przedmiotowych z poszczególnymi oddziałami będą prowadzili je z wykorzystaniem narzędzi TOC.
Nauczyciele i uczniowie będą korzystali z autorskich materiałów Fundacji „TOCFE Inc” oraz
materiałów udostępnionych na stronie www.toc.edu.pl.
Miejsce realizacji innowacji:
Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 12 w Zabrzu
41-808 Zabrze, ul. Gen. Wł. Andersa 64
Tel./fax. 32 272 22 22
e-mail: [email protected]
www.zso12.zabrze.pl
Osoby prowadzące innowację:
Grażyna Skirmuntt (biologia, przyroda, laboratorium technik uczenia się)
Czas trwania innowacji: rok szkolny 2015/2016