D - Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego Warszawa

Sygn. akt VI Ka 345/16
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 6 lipca 2016 r.
Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie :
Przewodniczący: SSO Anna Zawadka (spr.)
Sędziowie: SO Małgorzata Bańkowska
SO Anita Jarząbek - Bocian
protokolant: asystent sędziego Karolina Sikorska
przy udziale prokuratora Mariusza Ejflera
po rozpoznaniu dnia 6 lipca 2016 r.
sprawy S. P. s. W. i K. ur. (...) w W.
oskarżonego o przestępstwo z art. 178a § 1 i 4 k.k.
na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego
od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie
z dnia 7 października 2015 r. sygn. akt IV K 578/15
wyrok w zaskarżonej części utrzymuje w mocy; zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. D. kwotę 516,60 zł
obejmującą wynagrodzenie za obronę z urzędu
w instancji odwoławczej oraz podatek VAT; zwalnia oskarżonego od kosztów sądowych
w postępowaniu odwoławczym, przejmując wydatki na rachunek Skarbu Państwa.
SSO Małgorzata Bańkowska SSO Anna Zawadka SSO Anita Jarząbek-Bocian
Sygn. akt VI Ka 345/16
UZASADNIENIE
S. P. został oskarżony o to, że: w dniu 17 czerwca 2012 roku w W. umyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu
lądowym określone w art. 45 ust 1 Ustawy Prawo o ruchu drogowym w ten sposób, że znajdując się pod wpływem
środków odurzających zabronionych przez ustawę kierował w ruchu lądowym samochodem osobowym marki T.
nr rej. (...), będąc wcześniej skazanym prawomocnym wyrokiem Sądu za prowadzenie pojazdu mechanicznego pod
wpływem środka odurzającego i dopuszczając się tego czynu w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów
mechanicznych orzeczonego przez Sąd w związku ze skazaniem za przestępstwo, to jest o czyn z art. 178 a § 1 i 4 k.k.
Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi Południe w Warszawie wyrokiem z dnia 7 października 2015r. w sprawie o sygn.
akt IV K 578/15 oskarżonego S. P. uznał za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu, z tym, że ustalił, że oskarżony
zarzuconego mu czynu dopuścił się na drodze publicznej, co stanowi przestępstwo z art. 178a § 1 i 4 k.k. i za to na
podstawie art. 178a § 1 i 4 k.k. skazał go na karę 9 ( dziewięciu) miesięcy pozbawienia wolności. Na podstawie art. 42
§ 2 k.k. w zw. z art. 43 § 1 k.k. przy zastosowaniu art. 4 § 1 k.k. orzekł wobec oskarżonego S. P. środek karny w postaci
zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 5 (pięciu) lat. Na podstawie art. 63 § 1 k.k. przy
zastosowaniu art. 4 § 1 k.k. zaliczył oskarżonemu na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności okres rzeczywistego
pozbawienia wolności w sprawie, zaokrąglając do pełnego dnia, w dniach od 17.06.2012r. do 19.06.2012r. przy czym
jeden dzień rzeczywistego pozbawienia wolności równa się jednemu dniowi kary pozbawienia wolności. Na podstawie
art. 624 § 1 k.p.k. zwolnił oskarżonego S. P. w całości od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych.
Od powyższego wyroku apelację wniósł obrońca oskarżonego, który zaskarżył wyrok na korzyść oskarżonego w
części dotyczącej orzeczenia o karze pozbawienia wolności. Na podstawie art. 427 § 1 k.p.k. i art. 438 pkt 4 k.p.k.
skarżący zarzucił wyrokowi rażącą niewspółmierność (surowość) wymierzonej kary pozbawienia wolności poprzez
niezastosowanie w stosunku do oskarżonego S. P. warunkowego zawieszenia wykonania kary . Podnosząc powyższy
zarzut wnosił o zmianę wyroku w zaskarżonej części i skorzystanie wobec oskarżonego z dobrodziejstwa warunkowego
zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności. Nadto wnosił o zasądzenie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej
udzielonej oskarżonemu z urzędu.
Sąd Okręgowy zważył co następuje.
Apelacja obrońcy oskarżonego nie jest zasadna.
Kontrola instancyjna zaskarżonego wyroku wykazała, że Sąd Rejonowy prawidłowo przeprowadził postępowanie
w sprawie. Zgromadzony materiał dowodowy poddał wnikliwej ocenie zgodnej z regułami art. 7 k.p.k. i właściwie
uzasadnił wydane rozstrzygnięcie. Ustalenia faktyczne poczynione przez sąd I instancji co do przebiegu zdarzenia
objętego aktem oskarżenia, znajdują pełne oparcie w ujawnionym w toku przewodu sądowego materiale dowodowym.
Wątpliwości Sądu Okręgowego nie budzi także kwalifikacja prawna czynu przypisanego S. P. zaskarżonym wyrokiem.
Wymierzona oskarżonemu kara pozbawienia wolności oraz środek karny nie noszą cech rażącej niewspółmierności.
Odnosząc się do wniosków sformułowanych przez obrońcę oskarżonego należy stwierdzić, że nie zasługują one
na uwzględnienie. Wymierzona przez Sąd Rejonowy S. P. kara jest adekwatna do stopnia winy oskarżonego oraz
społecznej szkodliwości czynu, którego się dopuścił. Oskarżony po raz kolejny prowadził samochód pod wpływem
środków odurzających, mimo pełnej świadomości następstw takiego czynu i związanego z nim niebezpieczeństwa.
Zachowanie S. P. stanowiło zagrożenie dla bezpieczeństwa uczestników ruchu drogowego z uwagi na zażycie
przez oskarżonego dwóch środków odurzających tj. morfiny i klonazepamu, które wpływały negatywnie na
sprawność psychomotoryczną, oddziałując na ośrodkowy układ nerwowy oskarżonego w stopniu odpowiadającym
stężeniu alkoholu etylowego powyżej 0,5 ‰. Przy czym należy wskazać, iż oskarżony jak słusznie zauważa
Sąd I instancji, przejechał w tym stanie długi odcinek drogi (z P. do W. w okolice skrzyżowania ul.(...) i
(...)), między godz. 16.00 a 17.00, czyli w porze zwiększonego natężenia ruchu, a sposób jego jazdy stwarzał
dodatkowe niebezpieczeństwo dla innych uczestników ruchu drogowego (nagłe zmiany pasa ruchu bez uprzedniego
sygnalizowania kierunkowskazem, przejeżdżanie przez skrzyżowanie na czerwonym świetle, zajeżdżanie drogi
innym kierowcom). W tych okolicznościach, wymierzonej mu kary pozbawienia wolności nie sposób uznać, za
rażąco niewspółmiernie surową. Fakt uprzedniej piętnastokrotnej karalności S. P. za przestępstwa różnego rodzaju,
w tym dwukrotnie za umyślne przestępstwo podobne, znacząco wpływa na jego prognozę kryminologiczną i
wyklucza zastosowanie instytucji warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności. Resocjalizacja w
warunkach wolnościowych osoby, która po raz kolejny wchodzi w konflikt z prawem, jest niemożliwa.
Za orzeczeniem kary łagodniejszej nie przemawia postawa oskarżonego, który przyznał się do winy oraz zachowanie
S. P. po pełnieniu zarzucanego mu czynu. Po pierwsze należy wskazać, że samo przyznanie się do winy nie może
stanowić istotnej okoliczności łagodzącej w sytuacji gdy oskarżony wcześniej próbował wprowadzić funkcjonariuszy
policji w błąd i utrudnić postępowanie karne, podając dane osobowe swojego brata. Dopiero analiza zdjęć w policyjnej
bazie danych pozwoliła ustalić prawdziwą tożsamość oskarżonego. Wbrew twierdzeniom obrońcy z akt sprawy
nie wynika, aby oskarżony próbował prowadzić ustabilizowany tryb życia. Z faktu podejmowania prac dorywczych
nie można w sposób logiczny wysnuć takiego wniosku. Niewątpliwie co potwierdza opinia sądowo-psychiatryczna
oskarżony jest osobą od wielu lat uzależnioną od środków odurzających, posiada nieprawidłową dyssocjalną
osobowość. Rzeczywiście podejmował nieskuteczne próby leczenia odwykowego, był uczestnikiem programu leczenia
substytucyjnego, był też kilkanaście razy odtruwany szpitalnie, ale najdłuższy okres abstynencji trwał 3 miesiące
(k.86). Niemniej jednak nawet jeśli podejmował próby walki z uzależnieniem, nie może to stanowić okoliczności
łagodzącej i wpływać na ocenę prawnokarną popełnionego przezeń czynu. Oskarżony w chwili czynu powinien
przewidywać, że popełnienie przez niego kolejnego przestępstwa może spowodować wymierzenie mu bezwzględnej
kary pozbawienia wolności i brak możliwości kontynuowania leczenia odwykowego w warunkach wolnościowych. Są
to normalne konsekwencje związane z czynem karalnym, które oskarżony mógł i powinien przewidywać już w chwili
czynu.
W związku z powyższym bezwzględna kara 9 miesięcy pozbawienia wolności orzeczona przez Sąd Rejonowy jest
w pełni uzasadniona. W ten sposób ukształtowana kara stanowić będzie odpowiednią przestrogę dla oskarżonego,
odstraszając go od powrotu na drogę przestępstwa w przyszłości, a jednocześnie będzie karą sprawiedliwą w odczuciu
całego społeczeństwa, które potępia tego typu zachowania, które mogą skutkować bezpośrednim zagrożeniem dla
życia i zdrowia innych uczestników ruchu drogowego.
Ponadto odpowiedni jest również okres na jaki orzeczono obligatoryjny środek karny w postaci zakazu prowadzenia
wszelkich pojazdów mechanicznych. Okres 5 lat uwzględnia fakt uprzedniej karalności oskarżonego za podobne
przestępstwa. Orzeczenie zakazu o tak długim okresie obowiązywania podyktowane jest potrzebą wyeliminowania z
ruchu drogowego niebezpieczeństwa, które stwarza osoba niestosująca się do obowiązujących w nim reguł.
Odnosząc się do wniosku obrońcy oskarżonego trzeba wskazać, że oskarżony dopuścił się tego przestępstwa dniu 17
czerwca 2012 r., tj. w okresie warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem
Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi- Północ w Warszawie z dnia 03.02.2012r. w sprawie IV Ka 831/09, skazującego
go za przestępstwo z art. 278 § 1 k.k. na karę 8 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej
wykonania na okres 3 lat próby (wyrok prawomocny z dniem 11.02.2012r.). Popełniając kolejne podobne przestępstwo
w okresie próby oskarżony wykazał, że w warunkach wolnościowych jego wychowanie i wdrożenie do przestrzegania
przepisów prawa jest już niemożliwe i dla osiągnięcia wobec niego tych celów kary konieczne jest wymierzenie mu
bezwzględnej kary pozbawienia wolności.
Brak jest również podstaw do przychylenia się do poglądu obrońcy, że Sąd Rejonowy nie uwzględnił wszystkich
dyrektyw wymiaru kary zawartych w art. 53 k.k. Zdaniem Sądu Odwoławczego Sąd I instancji prawidłowo
przeanalizował całość zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego i słusznie doszedł do przekonania, że
oskarżony dopuścił się zarzucanego mu przestępstwa, które cechuje wysoki stopień społecznej szkodliwości.
Oskarżony wprawdzie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu, jednak Sąd Rejonowy słusznie doszedł do
przekonania, że w niniejszej sprawie nie zachodzi szczególnie uzasadniony wypadek, o którym mowa w art. 69 § 4
kk, pozwalający na warunkowe zawieszenie wykonania orzeczonej wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności.
Analiza zachowania oskarżonego po popełnieniu zarzucanego mu czynu oraz kolejne skazania za przestępstwa innego
rodzaju nie potwierdzają, aby można było stwierdzić, że zachodzi szczególny wypadek pozwalający na zastosowanie
instytucji warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej kary. Dokumentacja medyczna potwierdza, że oskarżony
podejmował nieskuteczne próby leczenia odwykowego, jednak nie jest to powód, który uzasadniałyby przyjęcie,
że w niniejszej sprawie mamy do czynienia ze szczególną sytuacją pozwalającą na zastosowanie dobrodziejstwa
warunkowego zawieszenia wykonania kary. Należy bowiem pamiętać o szeregu okoliczności obciążających po
stronie oskarżonego, tj. wielokrotnej karalności w tym za przestępstwa tego samego rodzaju oraz kierowaniu przez
oskarżonego samochodem pod wpływem środków odurzających w czasie wysokiego natężenia ruchu drogowego, tj.
pomiędzy godz. 16.00 a 17.00 w dniu 17 czerwca 2012 r., tj. 4 miesiące po tym, jak uprawomocnił się wyrok Sądu
Rejonowego dla Pragi -Północ w Warszawie z dnia 03.02. 2012 r. w sprawie IV K 831/09 skazujący oskarżonego
na karę pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 3 lat próby za przestępstwo
przeciwko mieniu. Popełnienie kolejnego przestępstwa w tak krótkim czasie od uprawomocnienia się poprzedniego
orzeczenia i to w okresie próby, wskazuje jednoznacznie na to, że oskarżony lekceważy sobie orzeczenia sądu i brak
jest podstaw, aby po raz kolejny dawać mu szansę na przemyślenie i poprawę swojego zachowania na wolności. W
ocenie sądu odwoławczego jest już za późno na wychowanie oskarżonego i wdrożenie do przestrzegania porządku
prawnego w warunkach wolnościowych i jedynie kara bezwzględnego pozbawienia wolności może odnieść wobec
niego wychowawcze i prewencyjne cele kary. Nie bez znaczenia dla takiej oceny jest również to, że oskarżony kierował
pojazdem w sposób niebezpieczny dla innych uczestników ruchu, co spowodowało reakcję przypadkowego kierowcy,
który ruszył za nim w pościg i powiadomił Policję o zagrożeniu jakie stwarza oskarżony.
Podnoszony przez obrońcę zarzut dotyczący uniemożliwienia podjęcia przez oskarżonego tym razem może skutecznej
walki z uzależnieniem w warunkach wolnościowych, pozostaje jedynie w sferze nierealnych życzeń, zwłaszcza w
kontekście obliczenia kary pozbawienia wolności jaką oskarżony ma odbywać w terminie do dnia 12.01.2023r.
Brak jest podstaw do uznania aby obawa realnie grożącego oskarżonemu wykonania kary pozbawienia wolności
wynikająca z warunkowego zawieszenia wykonania kary na okres próby będzie stanowić wystarczający bodziec
dla oskarżonego motywujący go do pozytywnej pracy nad swoją osobą. Wątpliwe jest aby kara z warunkowym
zawieszeniem jej wykonania w przypadku oskarżonego, który był do tej pory aż piętnastokrotnie karany za
przestępstwa różnego rodzaju na kary wolnościowe i pozbawienia wolności, mogła spełnić cele w zakresie prewencji
indywidualnej i kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Jak wynika z opinii z ZK w Ł., oskarżony w
trakcie odbywania kary pozbawienia wolności był sześciokrotnie karany dyscyplinarnie i udzielono mu trzech nagród.
Zachowanie S. P. w ostatnim czasie było powodem jego degradacji. Oskarżony w stopniu nagannym przestrzega
norm i reguł porządku wewnętrznego oraz regulaminu organizacyjno-porządkowego wykonywania kary pozbawienia
wolności. Z uwagi na zdiagnozowane uzależnienie od środków odurzających osadzony został skierowany do oddziału
terapeutycznego dla skazanych uzależnionych od środków odurzających. Termin przyjęcia do OT w ZK Ł. wyznaczono
na dzień 04.05.2016r. W ocenie Sądu Odwoławczego deklarowana przez oskarżonego chęć kontynuowania leczenia
odwykowego w warunkach wolnościowych nie może być powodem, dla którego należałoby uznać, że w niniejszej
sprawie mamy do czynienia ze szczególnym wypadkiem, o jakim mowa w art. 69 § 4 k.k.
Co się tyczy wymiaru kary to stwierdzić należy, że orzeczona w stosunku do oskarżonego kara pozbawienia
wolności, poniżej średniego ustawowego zagrożenia za przypisane mu przestępstwo, nie może być uznana za rażąco
niewspółmierną (surową) w stopniu, który uzasadniałby korektę wyroku w oparciu o przepis art. 438 pkt 4 k.p.k. To
samo dotyczy orzeczonego wobec oskarżonego środka karnego.
Rażąca niewspółmierność kary, o jakiej mowa w treści art. 438 pkt 4 k.p.k., może zachodzić jedynie wówczas,
gdy na podstawie ujawnionych okoliczności, które powinny mieć wpływ na jej wymiar można byłoby przyjąć, że
zachodzi wyraźna różnica pomiędzy karą orzeczoną przez Sąd I instancji, a karą jaką należałoby wymierzyć w instancji
odwoławczej.
Kontrola odwoławcza zaskarżonego wyroku prowadzi do wniosku, iż Sąd Rejonowy przy wymiarze kary prawidłowo
uwzględnił całokształt okoliczności tak obciążających, jak i łagodzących stosownie do dyrektyw określonych w art. 53
§ 1 i 2 k.k. oraz art. 56 k.k. Skarżący poza subiektywną polemiką z oceną Sądu I instancji nie przedstawił argumentów,
które skutecznie prowadziłyby do uznania, że orzeczona wobec oskarżonego kara pozbawienia wolności oraz środek
karny są rażąco niewspółmierne (surowe) w rozumieniu art. 438 pkt 4 k.p.k.
Sąd Okręgowy zasądził na rzecz obrońcy z urzędu adw. M. D. kwotę 516,60 zł obejmującą wynagrodzenie za obronę
z urzędu w instancji odwoławczej oraz podatek VAT. Przy ustalaniu zasądzonej na rzecz obrońcy z urzędu kwoty
Sąd Okręgowy kierował się § 14 ust. 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w
sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej
udzielonej z urzędu.
Uwzględniając brak dochodów oskarżonego, który jest pozbawiony wolności w innej sprawie, Sąd Okręgowy zwolnił
go od kosztów sądowych za drugą instancję w oparciu o art. 624 § 1 k.p.k.
SSO Anna Zawadka SSO Małgorzata Bańkowska SSO Anita Jarząbek-Bocian