w sprawie dotacji na czasopisma kulturalne

Dariusz Piontkowski
Poseł na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej
Sejm Rzeczypospolitej Polskiej Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość ul. Wiejska 4/6/8 00-902 Warszawa
Biuro Poselskie: ul. Zwycięstwa 26 C, 15-703 Białystok, tel./fax (85) 652-24-09, 666 890 775
[email protected]
Białystok, 2015-03-09
Pani
Małgorzata Omilanowska
Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Interpelacja
w sprawie dotacji na czasopisma kulturalne
Co roku Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego dotuje wybrane czasopisma. Odbywa
się to pod hasłem promocji czytelnictwa poprzez wsparcie jego najbardziej wartościowych form
oraz najbardziej znaczących wydawnictw. Z samej idei tego wsparcia mogłoby wynikać, że
dotowane są najbardziej wartościowe czasopisma – te, które faktycznie wnoszą wiele do
narodowej kultury i życia społecznego. Tak jednak nie jest. To zrozumiałe, że definicje wartości
narodowych, społecznych i kulturalnych będą się różnić, m.in. zależnie od wyznawanego
światopoglądu i przyjmowanej ideologii, tym niemniej pewne zasadnicze wartości dla większości
obywateli są wspólne. Z kolei różnice w ocenie tego, co jest wartościowe, a więc które
wydawnictwo zasługuje na dotację, powinny być uwzględnione przez Ministerstwo tak, aby
mądrze wspierać pluralizm opinii, a zatem aby szerokie spektrum ideowe zostało wsparte, jeśli
mamy do czynienia z wartościowymi publikacjami. Tymczasem tak nie jest. Ministerstwo
preferuje czasopisma lewicowe i liberalne, a w ograniczonym wymiarze konserwatywne,
katolickie, patriotyczne, prawicowe. To niedopuszczalne ze względu na jawną nierówność w
traktowaniu
prawicowych
(nielewicowych
i
nieliberalnych)
podmiotów
prasowych
i
wydawniczych, ale także szkodliwe dla życia społecznego, bo przecież to właśnie czasopisma
prawicowe szczególnie propagują podstawowe cnoty obywatelskie, w tym patriotyzm,
zaangażowanie na rzecz dobra wspólnego, wartości rodzinne, wzorce obywatelskie. Tymczasem
nic nie wskazuje na to, że te wartości liczą się w ocenie wydawnictw, które otrzymały dotacje,
skoro znaczące prawicowe pisma są marginalizowane. Oczywiście, można się spodziewać
Dariusz Piontkowski
Poseł na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej
Sejm Rzeczypospolitej Polskiej Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość ul. Wiejska 4/6/8 00-902 Warszawa
Biuro Poselskie: ul. Zwycięstwa 26 C, 15-703 Białystok, tel./fax (85) 652-24-09, 666 890 775
[email protected]
wyjaśnienia, że Ministerstwo nie przeprowadza analizy, jakie są powiązania światopoglądowe,
ideowe i polityczne poszczególnych czasopism (nawet w tak podstawowym wymiarze, jak to, czy
związane są z lewą, czy z prawą stroną sceny politycznej), ale przecież te polityczne orientacje są
oczywiste, powszechnie znane i nie są kwestionowane, a nieraz wręcz deklarowane przez
redakcje.
Rozdział środków słusznie jest krytykowany przez dziennikarzy, literatów, osoby publiczne.
Niektórzy przypominają, jak to Minister Kultury K. Dejmek w 1994 r. z pieniędzy ministerialnych
utworzył lewicowy tygodnik „Wiadomości Kulturalne”, do którego dobrano dziennikarzy z
politycznego klucza. Obecnie Ministerstwo nie tworzy swego lewicowego pisma, ale hojną ręką
dotuje lewicowe i liberalne pisma, w tym m.in. „Krytykę Polityczną” (90 tys. zł) i internetową
„Kulturę Liberalną”. Warto zauważyć, że ta ocena nie jest równa, skoro centrolewicowa „Kultura
Liberalna” w 2014 r. początkowo nie uzyskała dofinasowania, a dopiero w trybie odwoławczym, a
obecnie Ministerstwo zapewniło jej dotację na trzy lata (na kwotę 210 tys. zł).
Ogólnie problem sprowadza się do pytania, czy Minister Kultury postrzega swoją rolę jako
aktywny mecenat, czy odgórne administrowanie życiem kulturalnym? Czy chce wspierać
wydawnictwa wartościowe, bez względu na opcję polityczną, czy woli wspierać wydawnictwa, z
którymi się światopoglądowo i ideowo utożsamia (oraz jego środowisko polityczne)?
Mając powyższe na uwadze, uprzejmie proszę o wyjaśnienie:
1. Od
kiedy
prowadzony
jest
ministerialny
program
wspierania
czasopism
kulturalnych?
2. Jakie kwoty przeznacza Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego co roku na
dotacje, od momentu kiedy systemowo wspierane są czasopisma?
3. W ramach jakich programów wspierane są przez Ministerstwo czasopisma?
4. Jaka jest granica dofinansowania czasopism, w stosunku do całościowych kosztów
wydania danego czasopisma?
5. Jakie są kryteria wyboru czasopism do dofinansowania?
6. Kto i na jakiej zasadzie powołuje zespół oceniający wnioski na dofinansowanie? Kto
zasiada w zespole powołanym do oceny wniosków o dofinansowanie?
7. Czy Ministerstwu zależy na tym, aby dotowanie publicznymi pieniędzmi czasopism
kulturalno-społecznych wzmacniało pluralizm opinii w Polsce, czy też na
preferowaniu określonych opinii i środowisk?
Dariusz Piontkowski
Poseł na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej
Sejm Rzeczypospolitej Polskiej Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość ul. Wiejska 4/6/8 00-902 Warszawa
Biuro Poselskie: ul. Zwycięstwa 26 C, 15-703 Białystok, tel./fax (85) 652-24-09, 666 890 775
[email protected]
8. Kiedy dotację otrzymało konserwatywne pismo „Teologia Polityczna”? Dlaczego nie
otrzymało jej w tym i poprzednim roku?
9. Kiedy dotację otrzymał katolicki kwartalnik „Christianitas”? Dlaczego nie otrzymał
jej w tym roku?
10. Kiedy dotację otrzymał katolicki kwartalnik „Pressje”, wydawany przez Klub
Jagielloński? Dlaczego nie otrzymał jej w tym roku?
11. Kiedy dotację otrzymał prawicowy dwumiesięcznik „Arcana”? Dlaczego nie otrzymał
jej w tym roku?
12. Kiedy dotację otrzymało konserwatywne pismo „44/Czterdzieści i Cztery”? Dlaczego
nie otrzymało jej w tym roku?
13. Jakie działanie zamierza podjąć Ministerstwo, aby dzielenie dotacji było bardziej
transparentne?
14. Dlaczego nie są ujawniane nazwiska ekspertów, dokonujących podziału środków do
momentu ogłoszenia ostatecznych wyników, skoro i tak nazwiska te są znane pewnym
kręgom związanych z władzą?
Z poważaniem
Dariusz Piontkowski
Poseł na Sejm RP