Stulecie bitwy pod Pakosławiem

Stulecie bitwy pod Pakosławiem
2015-06-03
W nocy z 19 na 20 maja 1915 r. oddziały polskie z I Legionu Puławskiego stoczyły krwawą bitwę z siłami
niemieckimi na terenie torfowiska Pakosław (obecnie w granicach gmin Iłża i Wierzbica). Teren walk stanowiło
bagno z trzęsawiskami i dołami po wydobyciu torfu.
Polskie oddziały pod dowództwem Antoniego Reutta po wymianie ognia wtargnęły na pozycje niemieckie,
rozpoczynając starcie na bagnety. Zmęczeni, niedoświadczeni w boju żołnierze legionów po ciężkiej walce
zdobyli część pozycji nieprzyjaciela, co doprowadziło do końcowego wygrania nocnej bitwy. W wyniku starcia
śmierć poniosło 42 Polaków, 11 uznano za zaginionych a 60 zostało rannych. Bitwa pod Pakosławiem była
jedną z wielu na drodze do odzyskania przez Polskę niepodległości po okresie zaborów. Dla upamiętnienia tych
wydarzeń 19 maja 1930 r. przy drodze Pakosław – Osiny przebiegającej obok torfowiska odsłonięto pomnik.
Pomnik został wykonany według projektu byłego żołnierza Legionu Puławskiego, artystę rzeźbiarza Piotra
Milewskiego, a fundatorką była właścicielka majątku w Pakosławiu, Janina Smoleńska.
Teren torfowiska Pakosław, na którym rozegrała się ta krwawa bitwa, objęty został ochroną w ramach
programu Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000 (Pakosław PLH140015). Obszar Natura 2000 obejmuje
torfowiska przejściowe i niskie z występującymi tam łozowiskami, porośniętymi brzozą niską i wierzbami. W
obrębie torfowiska Pakosław występuje największe w Polsce i świetnie rozwijające się stanowisko języczki
syberyjskiej, gatunku z grupy roślin syberyjsko-boreoeuropejskich. Ze względu na niewielką liczbę stanowisk
tego gatunku w centralnej i zachodniej Europie został on umieszczony w Załączniku II Dyrektywy Rady
92/43/EWG tzw. Dyrektywie Siedliskowej, wskazującej typy siedlisk przyrodniczych oraz gatunki fauny i flory,
których obszar występowania należy objąć ochroną w ramach programu Natura 2000. Ponadto na terenie
obszaru przedmiotami ochrony są torfowiska przejściowe i trzęsawiska, ciepłolubne dąbrowy, starodub łąkowy
oraz lipiennik Loesela.