Samo-selekcja w wyborze zawodu: rola rodziców

Samo-selekcja w wyborze zawodu:
rola rodziców
Magdalena Smyk
Wydział Nauk Ekonomicznych
Uniwersytet Warszawski
Streszczenie rozprawy doktorskiej
Segregacja zawodowa kobiet i mężczyzn jest jednym z najbardziej trwałych fenomenów rynku pracy. W związku z tym, fakt, że kobiety i mężczyźni pracują w innych
zawodach stał się jednym z głównych argumentów w dyskusji dotyczącej źródeł luki
płacowej. Mimo tak istotnego kontekstu, pytanie dlaczego kobiety i mężczyzni wybierają
inne profesje pozostaje nadal bez pełnej i ostatecznej odpowiedzi. Celem rozprawy doktorskiej było zbadanie czy segregacja zawodowa kobiet i mężczyzn może być wyjaśniona
dzięki mechanizmowi przekazywania przez rodziców swoim dzieciom norm społecznych
związanych z rolami kobiet i mężczyzn na rynku pracy, które ujawniają się w decyzjach
dorosłego potomstwa.
Główna hipoteza rozprawy brzmi: normy społeczne rodziców oddziałują na wybory
zawodowe i edukacyjne ich dzieci. Hipoteza została zbudowana w oparciu o teoretyczną
koncepcję gender identity zaproponowaną przez Akerlofa i Kranton (2000, 2010) oraz
zweryfikowana w badaniach empirycznych na danych z amerykańskiego rynku pracy.
Zbiory danych, które zostały wykorzystane w rozprawie to American Community Survey,
Panel Study of Income Dynamics, High School Longitudinal Study oraz American Time
Use Survey.
W pierwszym badaniu zaobserwowany został istotny związek pomiędzy poziomem sfeminizowania zawodów rodziców a feminizacją zawodu wybranego przez ich dorosłe dziecko. W badaniu drugim pokazana została silna korelacja pomiędzy poglądami związanymi
z rolami kobiet i mężczyzn w społeczeństwie ujawnianymi przez rodziców i dzieci. Wyniki
badania wskazały również, że w kontekście planowania przez ucznia przyszłego zawodu,
siła poglądów rodziców jest większa niż obiektywnie ocenionych osiągnięć edukacyjnych
ucznia. W trzecim badaniu przetestowaliśmy istnienie potencjalnych kanałów, które mogą
zniekształcać efekt przekazywania przez rodziców norm społecznych, tj. rolę podziału
obowiązków domowych między rodzicami oraz czasu poświęcanego na opiekę nad dziećmi
w czasie ich dorastania. Podsumowując, wyniki przeprowadzonych badań empirycznych
wskazały na ważną rolę rodziców w procesie podejmowania decyzji zawodowych przez
ich dzieci. Tym samym w rozprawie pokazujemy, że trwałość segregacji zawodowej kobiet
i mężczyzn może być, przynajmniej częściowo, tłumaczona międzypokoleniowym przekazywaniem norm społecznych związanych z rolami kobiet i mężczyzn na rynku pracy.
Słowa kluczowe: wybór zawodu, rodzina, segregacja zawodowa kobiet i mężczyzn,
normy społeczne, międzypokoleniowe przekazywanie norm społecznych
Klasyfikacja tematyczna JEL: J16, J13, J24
2