zalew wiślany plb280010

ZALEW WIŚLANY
PLB280010
Zalew Wiślany od strony Mierzei Wiślanej
Fot. Grzegorz Rąkowski
Obszar obejmuje polską część Zalewu Wiślanego i sięga na
wschodzie do granicy państwowej z rosyjskim obwodem
kaliningradzkim. Zalew Wiślany jest płytkim zalewem
przymorskim (średnia głębokość 2,3 m, maksymalna – 4,6 m),
o wodzie słonawej, odciętym od Bałtyku Mierzeją Wiślaną
i połączony z otwartym morzem wąskim kanałem pod Bałtijskiem
w rosyjskiej części zbiornika, przez który w czasie silnych
sztormów następują wlewy wód morskich. Od południowego
wschodu do Zalewu przylega morenowy garb Wysoczyzny
Elbląskiej, od zachodu zaś – płaski, bagnisty obszar Żuław
Wiślanych. Do polskiej części Zalewu uchodzi kilka odnóg
ujściowego odcinka Wisły: Nogat, Szkarpawa i Wisła Królewiecka
oraz rzeki Elbląg, Bauda i Pasłęka. Przy ujściowym odcinku rzeki
Elbląg znajduje się wydłużona płytka Zatoka Elbląska, zaś Bauda
i Pasłęka tworzą przy ujściach niewielkie delty. Wzdłuż brzegów
Zalewu Wiślanego, zwłaszcza tam, gdzie są one płytkie i bagniste,
ciągną się szerokie pasy szuwarów, osiągające szerokość setek
metrów. Zatoki i płycizny porastają zespoły roślinności o liściach
pływających.
Omawiany obszar w znacznej mierze pokrywa się
z siedliskowym obszarem Natura 2000 Zalew Wiślany i Mierzeja
Wiślana PLH280007 (40 862,6 ha). W jego granicach znalazły się
2 rezerwaty przyrody: „Ujście Nogatu” (356,72 ha) i „Zatoka
Elbląska” (639,00 ha) oraz niewielkie fragmenty Parku
Krajobrazowego Mierzeja Wiślana i Parku Krajobrazowego
Wysoczyzny Elbląskiej, otulin obu parków a także obszarów
chronionego krajobrazu: Rzeki Baudy, Rzeki Nogat, Wysoczyzny
Elbląskiej – Wschód i Wybrzeża Staropruskiego.
Zachowaniu i utrzymaniu siedlisk cennych gatunków
ptaków na Zalewie Wiślanym sprzyja ekstensywna gospodarka
łąkarska prowadzona na przylegających do jego brzegu użytkach
zielonych. Do najważniejszych zagrożeń dla awifauny i jej siedlisk
w obszarze należą: rozwój żeglarstwa sportowego na Zalewie
Wiślanym i turystyki rekreacyjnej na jego brzegach, budowa
portów i zabudowa brzegów Zalewu, zanieczyszczenie
i eutrofizacja jego wód, wzrost intensywności gospodarki
rybackiej, przemysłowe pozyskiwanie trzciny oraz drapieżnictwo
norki amerykańskiej.
Zalew Wiślany jest jedną z najważniejszych ostoi ptaków
wodno-błotnych w rejonie polskiego Wybrzeża. Jest to jedna
z głównych w Polsce ostoi lęgowych ohara Tadorna tadorna
(10–15 par lęgowych, ok. 10% ogólnokrajowej populacji lęgowej),
kropiatki Porzana porzana (20–100 odzywających się samców
ok. 2% ogólnokrajowej populacji lęgowej) i rybitwy białowąsej
Chlidonias hybrida (40–60 par lęgowych, ponad 4%
ogólnokrajowej populacji lęgowej), a także rybitwy czarnej
Bernikla kanadyjska Fot. Grzegorz i Tomasz Kłosowscy
Chlidonias niger (80–160 par lęgowych, blisko 3% ogólnokrajowej
populacji lęgowej). Stosunkowo znaczną liczebność osiągają
również tutejsze populacje lęgowe perkoza dwuczubego Podiceps
cristatus (200–300 par lęgowych, ponad 1% ogólnokrajowej
populacji lęgowej), łabędzia niemego Cygnus olor (60–100 par
lęgowych, ponad 1% ogólnokrajowej populacji lęgowej), gęgawy
Anser anser (30–60 par lęgowych, ponad 1% ogólnokrajowej
populacji lęgowej) i bielika Haliaeetus albicilla (8–10 par
lęgowych, ponad 1% ogólnokrajowej populacji lęgowej).
Warto dodać, że tuż poza granicami obszaru, na Mierzei
Wiślanej w okolicy Kątów Rybackich, znajduje się największa
w kraju kolonia lęgowa kormorana czarnego Phalacrocorax carbo
(8 900-10 000 osobników, blisko 45% ogólnokrajowej populacji
lęgowej), w której gnieżdżą się również czaple siwe Ardea cinerea
(ok. 550 par lęgowych, ponad 5% ogólnokrajowej populacji
lęgowej). Dla obu gatunków z tej kolonii Zalew Wiślany jest
głównym terenem żerowania.
Zalew Wiślany leży na ważnym szlaku migracyjnym ptaków,
ciągnącym się wzdłuż południowego wybrzeża Bałtyku. W okresie
przelotów spotyka się tu odpoczywające i żerujące stada ptaków
wodno-błotnych, których liczebność sięga 60 000 osobników.
Liczebność spotykanych tu w okresie migracji zgrupowań gęsi
białoczelnej Anser albifrons (25 000 osobników) należy do
najwyższych w kraju. Zalew Wiślany jest także bardzo ważnym
miejscem zimowania ptaków wodno-błotnych. Znajduje się tu
również jedyne znane krajowe zimowisko bernikli kanadyjskiej
Branta canadensis.
Powierzchnia: 32 224,10 ha
Rok zatwierdzenia: 2004
Region geograficzny: Zalew Wiślany, Pobrzeże Gdańskie
Mezoregiony: Żuławy Wiślane, Mierzeja Wiślana, Wybrzeże Staropruskie
Położenie administracyjne: województwo pomorskie, powiat nowodworski;
województwo warmińsko-mazurskie, powiaty elbląski i braniewski, morskie
wody wewnętrzne
Sprawujący nadzór nad obszarem:
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska
w Gdańsku
ul. Chmielna 54/57
80-748 Gdańsk
tel: 58 68 36 800, fax: 58 68 36 803
e-mail: [email protected]
www.gdansk.rdos.gov.pl
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska
w Olsztynie
ul. Dworcowa 60
10-437 Olsztyn
tel: 89 537 21 00, fax: 89 527 04 23
e-mail: [email protected]
www.olsztyn.rdos.gov.pl
Urząd Morski w Gdyni
ul. Chrzanowskiego 10
81-338 Gdynia
tel: 58 355 33 33, fax: 58 620 67 43
e-mail : [email protected]
www.umgdy.gov.pl
Dane Bazy Danych Ogólnogeograficznych, będące treścią niniejszego opracowania, są materiałem
państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, prowadzonego przez Głównego Geodetę
Kraju na podstawie przepisów ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne. Osoby korzystające z
tych materiałów nie mają prawa do ich zwielokrotniania, sprzedawania, udostępniania lub w inny
sposób wprowadzania do obrotu lub rozpowszechniania ich treści w całości bądź we fragmentach,
w szczególności do ich przesyłania lub udostępniania w systemach i sieciach komputerowych lub
jakichkolwiek innych systemach teleinformatycznych.