"Modele podatkowe w różnych systemach gospodarczych", Renata
Transkrypt
"Modele podatkowe w różnych systemach gospodarczych", Renata
Akademia Młodego Ekonomisty SYSTEMY PODATKOWE W GOSPODARCE Modele podatkowe w różnych systemach gospodarczych Mgr Renata Budlewska Uniwersytet w Białymstoku 16 października 2014 r. Plan prezentacji 1. 2. 3. 4. 5. 2 Istota podatku Zasady podatkowe Rodzaje podatków Rola podatków w gospodarce System podatkowy – przykład Polski Istota podatku Podatek jest świadczeniem pieniężnym uiszczanym na rzecz państwa przez jego obywateli i przedsiębiorstwa, w wysokości i terminie określanych w stanowionych przez państwo aktach prawa podatkowego. 3 Istota podatku Cechy podatku: • jest świadczony na rzecz państwa • jest świadczeniem przymusowym • nie jest związany z bezpośrednim świadczeniem wzajemnym • państwo nie zwraca podatków 4 Istota podatku Zobowiązanie podatkowe definiuje się określając następujące elementy: • podmiot opodatkowania (kto?) • przedmiot opodatkowania (co?) • podstawa opodatkowania (jak ją mierzyć?) • stawka podatku (ile?) • okres podatkowy (kiedy?) 5 Zasady podatkowe 6 fiskalne sprawiedliwości wydajność elastyczność stałość powszechność równość zdolność podatkowa ekonomiczne techniczne nienaruszalność majątku podatnika pewność dogodność taniość Rodzaje podatków • podatki dochodowe • podatki majątkowe • podatki konsumpcyjne 7 Rodzaje podatków • podatki bezpośrednie – – – – podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT) podatek dochodowy od osób prawnych (CIT) podatek od nieruchomości podatek rolny, leśny, tonażowy, od wydobycia niektórych kopalin – podatek od spadków i darowizn i czynności cywilno-prawnych – podatek od środków transportowych • podatki pośrednie – podatek od towarów i usług (VAT) – podatek akcyzowy – podatek od gier 8 Rola podatków w gospodarce Funkcje podatków: • funkcja fiskalna, czyli gromadzenie środków pieniężnych niezbędnych do realizacji wydatków publicznych • funkcja redystrybucyjna, polega na podziale dochodów budżetowych uzyskanych z podatków między obywatelami i innymi podmiotami • funkcja stymulacyjna, czyli oddziaływanie w celu wywołania określonej zmiany zachowania podatników. Tę funkcję realizuje się np. za pomocą obniżonych stawek podatkowych, ulg lub zwolnień. W ten sposób zachęca się do podejmowania przez obywateli lub podmioty gospodarcze pewnych działań, lub przeciwnie – podatki mają do pewnych działań podatników zniechęcić 9 Rola podatków w gospodarce Nadrzędnym celem gromadzenia dochodów publicznych za pomocą podatków jest finansowanie wydatków publicznych (służba zdrowia, oświata, służby zapewniające bezpieczeństwo, infrastruktura drogowa). 10 Rola podatków w gospodarce Krzywa Laffera dochody z podatków (T) Tmax 0 t* tmax stawka podatkowa w % (t) 11 Dochody podatkowe budżetu Polski w 2013 r. 17,1% 0,8% 46,9% 9,5% 0,5% 25,1% podatek od towarów i usług podatek akcyzowy podatek od gier podatek dochodowy od osób prawnych podatek dochodowy od osób fizycznych podatek tonażowy podatek od wydobycia niektórych kopalin 12 Dochody podatkowe federalnego budżetu USA w 2013 r. 5% 34% 48% 3% 10% podatek dochodowy od osób fizycznych podatek dochodowy od osób prawnych podatek akcyzowy składki ubezpieczeniowe pozostałe 13 Dochody podatkowe budżetu Wielkiej Brytanii w 2013 r. 17% 25% 9% 6% 17% podatek dochodowy od osób fizycznych podatek akcyzowy podatek od towarów i usług pozostałe 14 8% 17% podatek dochodowy od osób prawnych składki ubezpieczeniowe podatki majątkowe Warsztaty Idealny system podatkowy 15