Znaczenie odnowy wsi dla rozwoju regionalnego Polski

Die Bedeutung der Dorferneuerung für die ländliche Entwicklung
in Polen
Znaczenie odnowy wsi dla rozwoju regionalnego Polski
Znaczenie odnowy wsi dla rozwoju regionalnego Polski
Mieczysław Paradowski
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Obszary wiejskie stanowi w Polsce 93,2 % (dane GUS, 2005 r.) powierzchni kraju.
Zrównowa ony rozwój obszarów wiejskich ma, zatem znaczenie szczególne, zarówno z
punktu widzenia ekonomicznego, społecznego jak i rodowiskowego. Infrastruktura
społeczna na obszarach wiejskich wykazuje cechy niedoinwestowania i niedostosowania do
istniej cych potrzeb. Polska wie posiada bardzo słabo rozwini t infrastruktur kulturaln ,
turystyczn i sportow . Brakuje dobrze zorganizowanych i wyposa onych domów i o rodków
kultury, klubów, wietlic, bibliotek, parków i terenów zielonych oraz obiektów infrastruktury
turystycznej i sportowej. Infrastruktura społeczna w miastach i na wsi jest silnie
zró nicowana, podobnie jak wielko i ró norodno ofert w zakresie kultury i wypoczynku.
W zakresie infrastruktury społecznej na obszarach wiejskich wyst puj znacz ce rozbie no ci
regionalne, przy czym najni szy poziom rozwoju odnotowuje si w województwach
północno-wschodnich..
Słabo rozwini ta infrastruktura techniczna i społeczna wsi stanowi tak e jedn z
najpowa niejszych barier wielofunkcyjnego rozwoju obszarów wiejskich w Polsce.
Nieodpowiedni stopie rozwoju infrastruktury wiejskiej nie tylko obni a standard ycia i
gospodarowania mieszka ców wsi, lecz tak e decyduje o słabej atrakcyjno ci obszarów
wiejskich dla inwestorów. Bariery kapitałowe oraz ograniczone mo liwo ci finansowe
lokalnych samorz dów nie pozwalaj tak e na odpowiednie zaspokojenie potrzeb
społecznych i kulturalnych mieszka ców wsi oraz zachowania dziedzictwa kulturowego.
Odnowa wsi jest metod rozwoju obszarów wiejskich propagowan w programach
Unii Europejskiej. Odnosi si do pełnego spektrum potrzeb człowieka oraz jego problemów
zwi zanych z zamieszkiwaniem na wsi. Jest to proces kształtowania warunków ycia ludzi
na obszarach wiejskich, który dostosowuje wie do wymaga współczesno ci oraz do
pełnienia nowych funkcji na rzecz całego społecze stwa. Zrealizowane przedsi wzi cia z
zakresu odnowy wsi wywołuj równie zmiany w wymiarze społecznym i gospodarczym.
Dotycz one miejsca zamieszkania i jego otoczenia, infrastruktury, organizacji przestrzeni
publicznej, usług, zaspokajania potrzeb bytowych i duchowych, komunikacji i
bezpiecze stwa. Odnowa wsi jest najlepsz metod rozwoju regionalnego obszarów
wiejskich.
Propagatorem rozwijania programów odnowy wsi w Polsce stała si Opolszczyzna.
Współpracuj c z Nadreni i Palatynatem władze samorz dowe realizowały ju pierwsze
programy z zakresu odnowy wsi w drugiej połowie lat dziewi dziesi tych. Sukces tych
programów, realizowanych na Opolszczy nie, przyczynił si do zaszczepienia tej idei innym
samorz dom w Polsce. Stad od 2004 r., po wej ciu Polski do Unii Europejskiej, pilotowe
programy w zakresie odnowy wsi zostały podj te przez samorz dy lokalne w całej Polsce.
1
VI Europejski Kongres Odnowy Wsi
Urz d Marszałkowski Województwa Opolskiego, 23 – 26 maja 2007, Kamie
l ski