Rygorystyczne diety i ich wpływ na przejadanie się

Rygorystyczne diety i ich wpływ na
przejadanie się
Ja zazwyczaj świetnie radzę sobie z dietą. Ograniczam jedzenie, nie
chcę znów przytyć. Kiedy mam dobry okres potrafię nie jeść i dwa
dni. Wtedy nawet nie ciągnie mnie do jedzenia. Sama mam sporo
zajęć i nie mam na to po prostu czasu. Jednak kiedy przychodzą
problemy w pracy czy w domu, zaczynam jeść i jeść. Zazwyczaj
zaczyna się od małej kanapki, a potem przeradza się w długą ucztę
wieczorną. Wtedy jem wszystko co wpadnie mi w ręce. Na chwilę
czuję się lepiej, ale potem mam straszne wyrzuty sumienia, boli
mnie brzuch i znów czuję, że wszystko zaprzepaściłam
– opowiada piękna kobieta o ciężkim bagażu nadprogramowych kilogramów.
Efekty rygorystycznych diet
Zastanawiacie się pewnie, jak to możliwe, że człowiek tak usilnie kontrolujący swoje
jedzenie tyje? W analizach psychologicznych skupiających się na zachowaniach
związanych z odżywianiem Herman i Polivy sugerują, iż istnieje związek przyczynowy
pomiędzy odchudzaniem się i objadaniem. Oznacza to, że ograniczenie spożycia
posiłków przez osoby będące na diecie prowadzi do… objadania się. Ograniczenia
dietetyczne nie tylko poprzedzają przejadanie się, lecz również są ich przyczyną. Innymi
słowy wpadamy w błędne koło: dostrzegamy u siebie kilka zbędnych kilogramów, więc
postanawiamy ograniczyć jedzenie. Natomiast owe ograniczenia wywołują przejadanie
się. Finalnie osoba będąca na diecie, która ulegnie pokusie „poucztowania” zaczyna
ponownie stosować dietę tym razem bardziej restrykcyjną, ponieważ „przydarzyło jej
się owe małe, czy też trochę większe obżarstwo”. Zwiększenie restrykcyjności diety
prowadzi do kolejnego napadu objadania się itd.
Z kolei Ruderman i Wilson w swoich badaniach zaobserwowali, że osoby będące na
diecie, po zjedzeniu wysokokalorycznego dania zjadały większe posiłki, niż osoby, które
jako pierwsze zjadały mniejkaloryczne danie. W praktyce również obserwujemy, że
zjedzenie mocno kalorycznego posiłku np. kilku chipsów wieczorem, będzie sprzyjało
pobudzeniu apetytu na inne smakołyki. Osoby, które starają się komponować swoje
posiłki racjonalnie nie będą gnębione przez tego rodzaju pokusy.
W rezultacie stosowanie rygorystycznych ograniczeń żywieniowych często
prowadzi do napadów przejadania się. Wyjaśnienia przyczyn takiego
zachowania upatruje się w trzech mechanizmach:
1. Przeciwregulacji – kiedy przejadanie się jest następstwem spożycia
wysokokalorycznego dania wstępnego.
2. Rozhamowania – mamy z nim do czynienia, kiedy osoba stosująca ograniczenia,
poddaje się napadom jedzenia wskutek obniżenia nastroju lub negatywnych
emocji. Jedzenie staje się środkiem na złagodzenie przykrych doznań.
3. Efekt „pal licho” – pojawia się najczęściej, gdy w trakcie stosowania ograniczeń
żywieniowych lub nawet niedojadania, zjemy coś czego zgodnie z zasadami
naszych ograniczeń powinniśmy unikać. Dotyczy to nie tylko pewnych produktów,
ale również ich ilości. Po zjedzeniu takiego „zakazanego owocu” rzucamy całą
dietę zakładając, że i tak właśnie ją zniweczyliśmy.
Klesges, Isbell i Klesges obserwując zachowania żywieniowe osób stosujących dietę i nie
stosujących ograniczeń żywieniowych zauważyli, iż osoby stosujące ograniczenia
żywieniowe, spożywały realnie mniejszą ilość kalorii dziennie, niż osoby nieograniczające
się. Jednak ci pierwsi spożywali znacznie więcej tłuszczu w posiłkach. Natomiast badania
Wardle’a i Beales’a dowodzą, iż osoby odchudzające się poprzez stosowanie
ograniczeń żywieniowych spożywają więcej kalorii niż osoby, które w ramach zrzucenia
nadmiernych kilogramów zaczęły uprawiać sport. Co więcej osoby otyłe będące na
diecie, przyjmowały również więcej kalorii w posiłkach niż osoby otyłe nie będące na
diecie i nie uprawiające sportu.
Podsumowując, stosowanie restrykcyjnych diet paradoksalnie staje się przyczyną
nadmiernego objadania się, przejadania oraz napadowego objadania się, a w rezultacie
wzrostu wagi ciała. Dlatego też powinniśmy decyzję o przejściu na dietę podejmować
rozsądnie.
Literatura:
Ogden J. Psychologia odżywiania się Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu
Jagiellońskiego 2011, ISBN 978-83-233-3051-6
Author: Agnieszka Galas-Konsor
Link do artykułu: http://bonavita.pl/rygorystyczne-diety-i-ich-wplyw-na-przejadanie-sie