Repertuar - Kropelki Rosy

Repertuar
Autor: Administrator
31.10.2008.
Krakowiak
Krakowiak to taniec ludowy ziemi krakowskiej, jeden z polskich tańców narodowych, utrzymany w takcie
2/4, średnim tempie (q = 100-120), zawierający charakterystyczne synkopy.
W muzyce ludowej krakowiak rozpoczyna się przyśpiewką, opartą zwykle na 4 dwutaktowych frazach 6zgłoskowych, wykonywaną przed tańcem (czasem rubato), podejmowaną następnie przez kapelę, która
nadaje jej skoczny rytm, a nieraz wprowadza motywy punktowane. Nazwa krakowiak, prawdopodobnie
nieludowego pochodzenia, pojawiła się w XVIII wieku na określenie dwumiarowych tańców krakowskich o
różnych lokalnych nazwach tworzonych od właściwości choreotechnicznych (np. mijany, suwany,
dreptany, przebiegany, ścigany) lub od miejscowości (skalmierzak, szopieniak, wiśliczak, proszowiak).
Początkowo nazwą krakowiak określano zarówno melodie z synkopami, jak i (rzadziej) bez synkop,
później zwykle tylko te pierwsze. Sporadycznie synkopy krakowiaka pojawiają się w polskich tańcach z
tabulatur XVI i XVII wieku, choć sposób ich użycia jest zwykle inny niż w krakowiaku. W XVIII wieku
rytmy krakowiaka przeniknęły do muzyki symfonicznej, a zwłaszcza do twórczości wodewilowej. W końcu
XVIII i na początku XIX wieku krakowiak stał się popularny, zwłaszcza w muzyce scenicznej.
Powstało wówczas i rozpowszechniło się wiele krakowiak o sentymentalnej lub patriotycznej treści, z tej
tradycji wyrósł m.in. popularny krakowiak "Albośmy to jacy tacy". Pierwszym opublikowanym zbiorem
krakowiaków są "Krakowiaki" ofiarowane Polkom z muzyką zebraną i opracowaną na fortepian przez F.
Mireckiego i z tekstami A. Goreckiego (Warszawa 1816), krakowiak z tego zbioru włączył W.
Gorączkiewicz do swych Krakowiaków zebranych i ułożonych na fortepian (Wiedeń 1829). Z polskich
kompozytorów krakowiaki pisali m.in. I.F. Dobrzyński (w finale Symfonii na tematy polskie), F. Chopin
(Krakowiak na fort. z ork.), Z. Noskowski (Krakowiaki na fort. na 4 ręce), I.J. Paderewski (Krakowiak
fantastyczny), K. Szymanowski (Krakowiak na fort.). Krakowiak zdobył popularność także poza Polską;
m.in. M. Glinka wprowadził go do opery "Życie za cara".
Polonez
Polonez to taniec kołowy, korowodowy, w metrum 3/4. Rozwinął się z tańca polskiego z XVIII wieku,
który z kolei wywodzi się z tańca chodzonego, występującego w XVII wieku pod nazwą pieszego lub
chmielowego. Ten ostatni powstał z obrzędowych wiejskich tańców weselnych, od których oderwał się,
usamodzielnił i pod nazwą taniec polski wszedł do repertuaru tanecznego dworów szlacheckich.
Niezależnie od niego rozwijały się nadal tańce wiejskie: chodzone, chmielowe, oraz mieszczańskie:
świeczkowe i poduszkowe. Pod koniec XVIII wieku termin taniec polski zastąpiony został nazwą
polonez. Polonez w Polsce powstał niezależnie od pojawiających się od XVII wieku w obcych źródłach
utworów zwanych chorea polonica, nie zawierających elementów polonezowych. Również nikłe związki z
polskim typem poloneza wykazują utwory o nazwie polonaise, pojawiające się m.in. w twórczości
kompozytorów obcych okresu baroku i klasycyzmu, występujące jako utwory samodzielne (np. zbiór 12
polonezów W.F. Bacha, Polonez C-dur op. 89 L. van Beethovena) lub jako elementy większych form (np.
w suitach G.Ph. Telemanna i J.S. Bacha, Rondzie z Sonaty KV 284 W.A. Mozarta, Serenadzie op. 8 oraz
finale Koncertu potrójnego op. 56 Beethovena).
W muzyce polskiej artystyczną formę poloneza stworzył M.K. Ogiński, wprowadzając trio. W twórczości
tego kompozytora wykształciły się 2 typy poloneza: w tempie szybkim i tonacji durowej oraz w tempie
wolnym i tonacji molowej, o charakterze elegijnym. Do p. Ogińskiego nawiązali J. Elsner i K. Kurpiński, a
przede wszystkim F. Chopin, którego stylizacje p., znacznie przewyższające osiągnięcia innych
kompozytorów w tym zakresie, są wyrazem kształtowania się stylu nar. w muzyce pol. XIX w. P. Chopina
mają z reguły formę trzyczęściową z triem; niektóre wykazują wpływ formy ronda (np. Polonez es-moll
op. 26 nr 2), formy sonatowej (np. Polonez-Fantazja op. 61) lub innych form tanecznych (np. Polonez fismoll op. 44, z triem Tempo di mazurka), niekiedy właściwy polonez bywa poprzedzony introdukcją (np.
Andante spianato i Polonez Es-dur op. 22). W XIX wieku, w związku z rozwojem wirtuozostwa, powstały
http://kropelkirosy.cba.pl
Kreator PDF
Utworzono 7 March, 2017, 23:27
polonezy o znamionach popisowych (np. H. Wieniawski Polonezy D-dur op. 4, A-dur op. 21 i Polacca
brillante E-dur, F. Liszt Polonezy c-moll i E-dur). W muzyce polskiej po Chopinie znane są polonez H.
Wieniawskiego, polonez w operach Hrabina i Straszny dwór S. Moniuszki, Polonez Fis-dur op. 6 J.
Zarębskiego, Polonez elegijny Z. Noskowskiego, Polonez z Tańców polskich K. Szymanowskiego; w
twórczości kompozytorów obcych popularność zyskały polonezy w operach: "Wolny strzelec" C.M.
Webera, Mignon A. Thomasa, "Eugeniusz Oniegin" P. Czajkowskiego, "Borys Godunow" M. Musorgskiego.
http://kropelkirosy.cba.pl
Kreator PDF
Utworzono 7 March, 2017, 23:27