Instytucje i źródła prawa Unii Europejskiej _Z

WyŜsza Szkoła
Administracji i Zarządzania
w Przemyślu
Zamiejscowy Wydział
Administracyjno-Prawny
w Rzeszowie
SYLABUS
1.
Kierunek: „PRAWO”
2.
Nazwa przedmiotu: INSTYTUCJE I ŹRÓDŁA PRAWA UNII EUROPEJSKIEJ
3.
Rok studiów: II
4.
Przedmioty wprowadzające oraz wymagania wstępne
Semestr: III
Niezbędne zaliczenie przedmiotu : „Wstęp do prawoznawstwa”
Stacjonarne
Niestacjonarne
5.
Liczba godzin:
30 godzin
24 godziny
6.
Wykład:
15 godzin
12 godzin
7.
Ćwiczenia:
15 godzin
12 godzin
8.
Punkty ECTS:
4 punkty
4 punkty
9.
ZałoŜenia i cele przedmiotu
Podstawowym celem nauczania przedmiotu „Instytucje i źródła prawa UE” w WyŜszej Szkole
Administracji i Zarządzania w Przemyślu Zamiejscowy Wydział Administracyjno – Prawny z siedzibą w
Rzeszowie jest zapoznanie studentów 5 – letnich studiów magisterskich (stacjonarnych) z podstawowymi
instytucjami i źródłami prawa UE.
Znajomość swoistych reguł, jakie tworzy system instytucji i źródeł prawa UE da podstawę do
generalnego zrozumienia tych podmiotów. Ta ogólna i wstępna wiedza umoŜliwi następnie poznawanie
dyscyplin szczegółowych. Dzięki temu łatwiejsze będzie tez czynników jakie zachodzą w tej organizacji, czy teŜ
jak korzystać z praw państwa członkowskiego w ramach jej struktur.
Wykład obejmować będzie pięć bloków tematycznych. KaŜdy z nich niesie określony cel dydaktyczny.
Rozpocznie go generalne przypomnienie źródeł integracji europejskiej, po którym nastąpi analiza źródeł prawa
pierwotnego (studenci poznają tu szczególne traktaty, które są podstawą obecnego i tworzonego (wtórnego)
prawa UE.
Tematem drugim będzie ogólna charakterystyka Karty Praw Podstawowych i przyszłej Konstytucji UE.
Trzeci temat ukaŜe status prawny i kompetencje organów Wspólnot Europejskich. W szczególności
studenci poznają struktury działania Parlamentu, Rady Unii Europejskiej i Rady Europejskiej, Komisji
Europejskiej Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, Trybunału Obrachunkowego, a takŜe omawiane będą
waŜniejsze organy pomocnicze i inne organizacje.
Temat czwarty to procedury tworzenia prawa. Celem dydaktycznym jest tu opanowanie techniki jak je
tworzyć, wpływać na ich zmianę, jak odczytywać je w stosunku do prawa krajowego, gdzie składać petycje,
zapytania i skargi.
Piąty temat to problematyka związana z metodami i środkami implementacji. Analiza skoncentrowana
będzie na tym, jak poprawnie wdraŜać prawo UE. Poznamy tu teŜ, które wykładnie są stosowane w UE, a które
nie. W ten sposób wykład i ćwiczenia opierać się będą na egzegezie podstawowych norm traktatów
załoŜycielskich i ustawodawstwa wspólnotowego oraz analizie najwaŜniejszych orzeczeń Europejskiego
Trybunału Sprawiedliwości i bieŜących aktów odnoszących się do ww. tematów. Mimo, iŜ materia ta obejmuje
jedynie kwestie fundamentalne, to jednak umoŜliwi juŜ studentom korzystanie w praktyce ze źródeł prawa
wspólnotowego i unijnego, wskaŜe procedury tworzenia Białych i Zielonych ksiąg i prawnych metod wpływania
na nowy kształt UE
10.
Metody dydaktyczne
Wykład i ćwiczenia
11.
Forma i warunki zaliczenia przedmiotu
Egzamin. Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest zaliczenie z ćwiczeń na podstawie
pozytywnych ocen z kolokwiów.
12.
Lp.
I
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
IX
X
uzyskania
Treści programowe
Tematyka zajęć
Wprowadzenie do przedmiotu – ogólne informacje
o integracji:
geneza integracji europejskiej
pojęcie prawa Wspólnot Europejskich
przesłanki utworzenia prawa wspólnot i jego
ogólna charakterystyka
Wspólnota Europejska Węgla i Stali (EWWiS)
plan Schumana
Traktat Paryski, najwaŜniejsze postanowienia
następstwa utworzenia EWWiS
Traktat Rzymski:
podstawowe załoŜenia EWG
podstawowe załoŜenia Europejskiej
Wspólnoty Energii Atomowej
terminy realizacji załoŜeń traktatowych
Traktat Luksemburski:
podstawowe treści Jednolitego Aktu
Europejskiego
tworzenie centrów informacji Euro – INFO
bazy danych CELEX
Traktat z Maastricht:
przesłanki zawarcia
problemy ratyfikacyjne
cele Unii Europejskiej
ogólne uwagi o traktacie
treść traktatu
Trzy Kolumny Traktatu z Maastricht
o pierwszy filar Traktatu z Maastricht
o drugi filar Traktatu z Maastricht
o trzeci filar Traktatu z Maastricht
unia walutowa, warunki przystąpienia
obywatelstwo Unii
Traktat Amsterdamski
cele Traktatu Amsterdamskiego
sprawy niezałatwione
Traktat z Nicei
rozszerzenie podmiotowe
reformy organów
inne zmiany
Karta Praw Podstawowych i projekt Konstytucji
UE
analiza działań Konwentu
waŜniejsze postanowienia
Rozszerzenie podmiotowe Wspólnot Europejskich
Akcesje członkowskie
Umowy stowarzyszeniowe
Organy Wspólnot Europejskich
(ogólna charakterystyka organów)
Parlament Europejski
ogólna charakterystyka
Liczba godzin
stacjonarne
wykład
ćwiczenia
Liczba godzin
niestacjonarne
wykład
ćwiczenia
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1,5
1,5
1
1
1,5
1,5
1
1
0,5
0,5
1
1
0,5
0,5
1
1
0,5
0,5
1
1
0,5
0,5
2
2
2
2
-
kompetencje Parlamentu
instytucje w Parlamencie
głosowanie
wzrastająca ranga Parlamentu
Rada Unii Europejskiej – Rada Ministrów
ogólna charakterystyka
przewodnictwo w Radzie i procedura
prowadzenia obrad
kompetencje Rady Ministrów
głosowanie w Radzie Ministrów
Komitet Zarządzający
Komitet Stałych Przedstawicieli – COREPER
o ogólna charakterystyka
o szczegółowe zadania Komitetu Stałych
Przedstawicieli
Komisja Europejska
ogólna charakterystyka
głosowanie w Komisji
kompetencje Komisji Europejskiej
obecny skład Komisji Europejskiej (1995 –
2000 r.)
Europejski Trybunał Sprawiedliwości
ogólna charakterystyka
status szczególny Sędziego Trybunały
Sprawiedliwości
głosowanie trybunału Sprawiedliwości
Rzecznicy Generalni
opinie Rzeczników Generalnych
funkcje Europejskiego Trybunału
Sprawiedliwości i jego właściwość
wydawanie przez Trybunał Sprawiedliwości
orzeczeń wstępnych
wykonywanie orzeczeń Europejskiego
Trybunału Sprawiedliwości
rola precedensów w Europejskim Trybunale
Sprawiedliwości
Sąd Pierwszej Instancji
Trybunał Obrachunkowy
Rada Europejska
Organy Pomocnicze
Komitet Ekonomiczno – Społeczny
Komitet Regionów
Europejski Bank Inwestycyjny
Rzecznik Praw Obywatelskich Unii
Europejskiej (Ombudsman)
XI
Inne waŜniejsze organizacje międzynarodowe w
Europie
Źródła prawa
wielość poglądów na systematykę źródeł
prawa
prawo pierwotne
prawo wtórne (pochodne)
zasady subsydiarności
dyrektywy
rozporządzenia
decyzje
zalecenia i opinie
niepisane prawo wspólnotowe
umowy międzynarodowe zawarte przez
Wspólnotę
o ogólne zasady
o podział umów między narodowych
2
2
2
2
XII
XIII
13.
1.
2.
3.
4.
o preferencje w zawieraniu układów
Procedura tworzenia prawa w Unii Europejskiej
procedura podstawowa
procedura współpracy
procedura uzgodnień (współdecydowanie)
procedura specjalna
Wykładnia w prawie UE i implementacja prawa
UE
1
1
1
1
1
1
1
1
Literatura podstawowa
M. Ahlt, M. Szpunar , Prawo Unii Europejskiej, Warszawa 2005.
A. Łazowski (red.) Unia Europejska. Prawo instytucjonalne i gospodarcze, Warszawa 2007.
J. Galster, Z. Witkowski, K. M. Witkowska , Kompendium Wiedzy o Unii Europejskiej, Warszawa 2006
J. Barcz (red.), Prawo Unii Europejskiej, Warszawa 2006.
14.
1.
Literatura uzupełniająca
M. Ciepielowska, B. Mucha – Laszko , Integracja europejska drogą do unii ekonomicznej i monetarnej,
Lublin 1994
D. Lasok , Zarys prawa Unii Europejskiej, Toruń 1999
Miechoński, A. Nowak , Rola Administracji rządowej w koordynacji polityki krajowej UE, SłuŜba Cywilna,
wiosna – lato 2003, nr 6, s. 7 – 36
J. Olszewski , Prawo Unii Europejskiej, Rzeszów 2002
J. Olszewski , Prawo i instytucje WE, Przemyśl 2003
M. Piechowiak , Aksjologiczne podstawy Karty Praw Podstawowych UE, Studia Prawnicze 2003, z. 1.
M. Płachta, A. Wyrozumska , Interpretacja obowiązywania i skuteczność umów międzynarodowych w
prawie polskim, Państwo i Prawo 2003, z. 6.
J. Sozański , Stosowanie prawa wspólnotowego w Polsce – prawa podmiotowe a obowiązki instytucji
publicznych, Prawo Spółek 2003, nr 7-8.
Ch. Zacker, S. Wernicke , Prawo europejskie w pytaniach i odpowiedziach, Warszawa 2000
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
15.
Nazwisko osoby prowadzącej zajęcia na studiach stacjonarnych
- wykład: dr hab. J. Olszewski
- ćwiczenia: dr M. Kędzior
16.
Nazwisko osoby prowadzącej zajęcia na studiach niestacjonarnych
- wykład: dr M. Kędzior
- ćwiczenia: dr M. Kędzior