JANINA KRAUPE Janina Kraupe to jedna z najciekawszych

JANINA KRAUPE
Janina Kraupe to jedna z najciekawszych polskich artystek drugiej połowy XX wieku.
Urodziła się w 1921 roku w Sosnowcu. Edukację artystyczną rozpoczęła w wieku 17 lat w
krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. Wybuch wojny pokrzyżował plany młodej adeptki
sztuki, choć okres okupacji nie był czasem straconym. Akademia Sztuk Pięknych została
wprawdzie zamknięta, ale Janina Kraupe kontynuowała naukę w utworzonej wówczas
Kunstgeweberschule. Uczęszczała do pracowni Fryderyka Pautscha, tam także poznała grono
młodych artystów, z którymi połączyła ją wieloletnia przyjaźń. W grupie tej znaleźli się m.in.
Tadeusz Kantor, Tadeusz Brzozowski, Mieczysław Porębski, Kazimierz Mikulski. W latach
1943–1944 artystka brała udział w pracach konspiracyjnego teatru Tadeusza Kantora. Po
zakończeniu wojny Janina Kraupe wznowiła studia na Akademii. Zdecydowała się na trzy
kierunki: grafikę artystyczną, malarstwo sztalugowe i malarstwo monumentalne. Te trzy drogi
stale współistniały w jej twórczości. Edukację zakończyła w 1948 roku i rozpoczęła pracę
dydaktyczną na Akademii. Z uczelnią związana była przez kilka dziesięcioleci. W 1980 roku
otrzymała tytuł profesora nadzwyczajnego, w 1987 – profesora zwyczajnego. Od 1957 roku
jest członkiem Grupy Krakowskiej.
Spadkobierczyni awangardy od lat pochłonięta jest dociekaniami ezoterycznymi. Jej obrazy i
grafiki określić można jednym słowem – zjawiskowe. Jest jedną z najbardziej oryginalnych
polskich artystek drugiej połowy XX wieku, choć nigdy nie była gwiazdą. Związana z
krakowską awangardą, należy do środowiska uformowanego podczas okupacji w kręgu
Kunstgewerbeschule – założonej przez Niemców szkoły dekoratorów.
„Pomimo wszystko masz w sobie dużo spokoju, takiego spokoju, który musuje” – napisał
kiedyś do Janiny Kraupe Tadeusz Kantor. To ważne spostrzeżenie, sztuce tej brakuje bowiem
wszechobecnego dziś niepokoju, niepewności, pośpiechu. Owo twórcze musowanie, ciągłe
poszukiwanie harmonii między światem materialnym i duchowym to najszlachetniejszy,
najbardziej frapujący wątek malarstwa Janiny Kraupe.
Artystka bywa w swych muzyczno-malarskich reminiscencjach „kompozytorem”.
Zainspirowana – jak mówi – muzyką miejsc, intuicyjnie tworzy fantastyczne zapisy, w
których używa własnego języka.
Dwie wielkie inspiracje jej sztuki to muzyka oraz doświadczenia ezoteryczne, praktykowane
przez artystkę od kilkudziesięciu lat. Swoje prace wykonuje często na zasadzie zapisu
automatycznego, połączonego z praktyką medytacyjną.
Oprac. Anna Budzałek