Władczyk_Produkcja energii - Rynek energii elektrycznej

Produkcja energii w Polsce i Europie. Skąd prąd?
Autor: Małgorzata Władczyk, Biuro Polskiego Towarzystwa Przesyłu i Rozdziału
Energii Elektrycznej
(„Energia Elektryczna”)
W artykule przedstawiono dane na temat produkcji energii elektrycznej w Polsce i w Europie.
Wykres 1. Wielkość wyprodukowanej energii brutto w Polsce w latach 1998-2008.
170,0
161,7
160,0
TWh
150,0
151,6
142,8 142,1
145,2 145,6 144,1
1998
2000
154,2
156,9
159,3
155,5
140,0
130,0
120,0
110,0
100,0
1999
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
Źródło: Agencja Rynku Energii SA
Od 1998 r. utrzymywała się ogólna tendencja wzrostowa produkcji energii elektrycznej. W
latach 1998-2008 największą wartość produkcji zanotowano w 2006 r. (161,7 TWh). Od 2006
r. występuje spadek produkcji. W ostatnich trzech latach wyniósł on 3,8 proc.
Ostatnio dość często w terminologii energetycznej pojęciu „energia” towarzyszą nazwy
kolorów, które odpowiadają metodom jej wytwarzania. I tak: energia zielona powstaje w
źródłach odnawialnych (z wody, wiatru, biomasy). Energia czarna, która jest
charakterystyczna dla polskiej energetyki, pochodzi głównie ze spalania węgla. Czerwona - ze
spalania róŜnych paliw w skojarzeniu z produkcją ciepła.
Wykres 2. Produkcja energii w Polsce w 2008 r. z podziałem na źródła jej wytwarzania.
4,1%
15,8%
energia "zielona"*
energia "czerwona"**
80,0%
energia "czarna"***
Legenda
*
− tzn. wyprodukowana z odnawialnych źródeł energii (woda, wiatr, biogaz,
biomasa)
** − tzn. energia elektryczna wytworzona w kogeneracji z ciepłem w elektrowniach
cieplnych zawodowych, elektrociepłowniach zawodowych i elektrowniach
przemysłowych.
*** − energia elektryczna pozostała, która nie została wytworzona ani ze źródeł
odnawialnych, ani w kogeneracji z ciepłem.
Źródło: Opracowane na podstawie danych Agencji Rynku Energii SA.
W całości produkcji energii elektrycznej brutto energia pochodząca z odnawialnych źródeł
wyniosła 4,1 proc., czerwona, tj. wytworzona w kogeneracji z ciepłem – 15,8 proc., a czarna –
80 proc.
Choć w polskiej energetyce produkcja energii z paliw kopalnych nadal stanowi
zdecydowaną większość, z roku na rok rośnie udział energii ze źródeł odnawialnych. W 2008
r. wytworzono z nich 6 442,36 GWh. AŜ 49,7 proc. tej energii pochodzi z biomasy. Nieco
mniejszy udział ma energia z wody – 33,4 proc., w dalszej kolejności z wiatru – 13 proc., zaś
z biogazu – 3,9 proc. Rynek biomasy w Polsce cechuje obecnie duŜa niestabilność, dotycząca
zwłaszcza uprawy roślin energetycznych. Z drugiej strony biomasa stanowi olbrzymi
potencjał, który w Polsce nie jest dostatecznie wykorzystany. Według specjalistów, dzięki
biomasie w naszym kraju mogłoby powstawać o 30 proc. energii więcej niŜ dotychczas.
Konieczna jest zatem rozbudowa biogazowni. W Europie w produkcji tego rodzaju energii
przodują Niemcy. Obecnie posiadają 4 tys. biogazowni. W Polsce jest ich zaledwie kilka.
Wykres 3. Całość wyprodukowanej energii z podziałem na rodzaj uŜytego paliwa.
3,0%
4,3%
3,1%
węgiel kamienny
węgiel brunatny
gaz
34,2%
55,3%
źródła odnawialne
pozostałe paliwa
Źródło: Opracowane na podstawie danych Agencji Rynku Energii SA
Pod względem rodzaju paliwa uŜytego do produkcji największy udział ma węgiel kamienny
(55,3 proc.). Dalej - brunatny (34,2 proc.), źródła odnawialne (4,3 proc.), pozostałe paliwa
(3,1 proc.) i gaz (3 proc.).
Warto przeanalizować teŜ produkcję energii w krajach Unii Europejskiej.
Wykres 4. Zmiany produkcji energii elektrycznej w krajach UE w latach 19982007.
3400
3200
TWh
3000
2800
2 751
2 780
2 861
2 946
2 953
3 049
2000
2001
2002
2003
3 117
3 134
3 178
2004
2005
2006
3 185
2600
2400
2200
2000
1998
1999
2007
Źródło: Eurostat
W 2007 r. w państwach członkowskich Unii Europejskiej wyprodukowano łącznie 3 185,3
TWh. Największy wzrost w latach 1998-2007, liczony rok do roku, wystąpił w 2003 i wyniósł
3,3 proc. Największym producentem energii elektrycznej są Niemcy. W 2007 r.
wyprodukowano tam 637,1 TWh brutto. W dalszej kolejności znajduje się Francja (569,8
TWh) i Wielka Brytania (313,9 TWh).
Największy udział w produkcji energii w Europie mają nadal konwencjonalne elektrownie
cieplne. W 2007 r. energia pochodząca z tego źródła stanowiła 61,8 proc. całkowitej energii
(patrz wykres 5). Zmalał natomiast udział energii pochodzącej z elektrowni jądrowych.
Największy występuje we Francji i na Litwie (odpowiednio 77,2 i 70,2 proc. całości
wyprodukowanej energii).
Wykres 5. Struktura produkcji według rodzaju elektrowni
100%
13,60%
14,20%
31,20%
29,40%
60,70%
61,80%
2006
2007
80%
60%
40%
20%
0%
inne (w tym wodne)
elektrownie a tomowe
elektrownie cieplne konwencjona lne
Źródło: Eurostat
W Polsce koncepcja budowy pierwszej elektrowni atomowej nabiera realnych kształtów, a to
za sprawą przyjęcia przez rząd dokumentu „Polityka energetyczna Polski do 2030 r.”
Przewiduje się, Ŝe pierwsza elektrownia atomowa mogłaby powstać w 2020 r.