Zakopane style cupboard

Zakopane style cupboard
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Author designed by Wojciech Brzega Date of production 1930 Place of creation Zakopane, Poland Dimensions height: 230 cm, length: 178 cm, width: 74 cm ID no. MS/119­A Museum Nowy Sącz District Museum Oddział The Pieniny Mountain Museum named after Józef Szalaya in Szlachtowa Style zakopiański Subjects daily life, sculpted, mountain Technique sculpture, carpentry, engraving, forging, cutting Material oak wood Object copyright Nowy Sącz District Museum Digital images copyright public domain Digitalisation RDW MIC, Małopolska's Virtual Museums project Tags styl zakopiański, meble, 2D, Zakopane, codzienność Wojciech Brzega był projektantem mebli, które znajdują się w zbiorach Muzeum Pienińskiego, a zostały wykonane w stylu zakopiańskim na zamówienie pisarza Jana Wiktora.
Najbardziej okazałym eksponatem jest dębowy kredens. Jest on jednym z elementów pełnego pokojowego umeblowania w stylu zakopiańskim znajdującego się w Muzeum Pienińskim. Do kompletu wchodzi również duży intarsjowany stół z ośmioma krzesłami, mały stolik, dwie ławy, zegar szafkowy, biblioteczka, fotel, ozdobna półka. Meble te stanowiły wyposażenie mieszkania Jana Wiktora, które mieściło się w Szczawnicy w willi „Szalay” przy ulicy dziś noszącej imię pisarza.
Kredens składa się z dwóch części: podstawy i nastawy. Podstawę stanowi dwudrzwiowa skrzynia, z dwiema szufladami, nakryta gładkim blatem z silnie wysuniętym brzegiem. Ujęta po bokach dekoracyjnymi ściankami, podpierającymi blat, ustawionymi delikatnie pod katem, o brzegu i wnętrzu wyciętym we wzór roślinny. Drzwiczki ujęte u góry i spodu profilowanymi listwami, dekorowane płycinami z ryzowanym wzorem półsłońca (tzw. motyw wschodzącego słońca, słoneczko zakopiańskie) i rozety, natomiast łuk płyciny zdobiony kołkami. Drzwiczki z kutym, żeliwnym zamkiem w formie geometrycznej wycinanki. Szuflady z odlewanymi uchwytami o ciętej w geometryczne wzory dekoracji.
Nastawa kredensu na podniesieniu, którego ścianki boczne mają wycięty wzór roślinny. W centrum wnęka, u jej spodu zamykana szafka dekorowana dwiema ryzowanymi rozetami. Wnękę flankują przeszklone szafki ujęte ramą z ażurowym motywem połowy wschodzącego słoneczka. Zwieńczenie zaaranżowane na półkę, której ścianki wykończone są ornamentem roślinno­geometrycznym. Wojciech Brzega był jednym z bliskich współpracowników Stanisława Witkiewicza. W 1904 roku razem z Wiktorem Gosienieckim wydał zbiór wzorów mebli pt. Styl zakopiański — pokój jadalny. Zostały w nim zamieszczone wzory nowych stołów, kredensów, krzeseł i łóżek, w których wykorzystano konstrukcję i ornamentykę góralską. Meble te wytwarzano z jaworu, świerku, jesionu, wiązu górskiego, jabłoni i dębu. Dekoracja obejmowała rzeźbę, polichromię, niekiedy intarsję, do której wykorzystywano drewno cisu, kosodrzewiny, jaworu.
Elaborated by Barbara Węglarz (Nowy Sącz District Museum), editorial team of Małopolska’s Virtual Museums, © all rights reserved
Pisarz Jan Wiktor i Szczawnica
Jan Wiktor (1890–1967) był powieściopisarzem i publicystą, przede wszystkim piewcą krajobrazu i historii ziemi sądeckiej. Autor m.in. Orki na ugorze, Skrzydlatego mnicha, monografii Pieniny i ziemia sądecka, felietonów Rozmowy pod parasolem oraz współautor Ilustrowanego przewodnika po Pieninach i Szczawnicy. Z Pieninami związany był od 1913 roku, kiedy to po raz pierwszy przybył do Szczawnicy na leczenie. Brał czynny udział w życiu uzdrowiska, przez pewien czas pracował w Komisji Zdrojowej, zabiegał o rozwój Szczawnicy, występował w sprawach Pienin i Parku Narodowego. Zaangażowanie pisarza w życie miejscowych górali zaowocowało zebraniem cennego materiału etnograficznego. Pisarz był też miłośnikiem i kolekcjonerem sztuki ludowej. Zostawił po sobie bogaty zbiór obrazków malowanych na szkle, przydrożnych kapliczek, figurek, ceramiki glinianej etc.
Opracowanie: Barbara Węglarz (Muzeum Okręgowe w Nowym Sączu), Redakcja WMM, © wszystkie prawa zastrzeżone Tags: The Nowy Sacz District Museum, passion, folk art, landscape, glass painting, highlanders, village