ryszard Kapuściński

Ryszard Kapuściński
Z Imperium
Fotografie
18.12.2010 – 20.02.2011
W 17 lat po ukazaniu się Imperium będziemy mieli
okazję obejrzeć wystawę fotografii powstałych
w latach 1989–1991, będących plonem podróży
Ryszarda Kapuścińskiego po republikach
dawnego ZSRR. Fotografie te do tej pory nie
ujrzały światła dziennego poza kilkoma, które
znalazły się w albumie Ze świata. Odnaleziono
je dwa lata temu w archiwum prywatnym
Kapuścińskiego. Ze sposobu posegregowania
tego materiału i próby selekcji fotografii należy
sądzić, że myślał on o wystawie o Imperium. Dziś
ten zamysł realizujemy wystawą prezentującą
pięćdziesiąt czarno-białych fotografii wybranych
spośród kilkuset. Zdjęcia te nie są dziennikiem
fotograficznym z podróży ani materiałem
ilustrującym Imperium. Stanowią raczej niezwykły
fotoreportaż emocjonalny, ukazujący ludzi,
miejsca i wydarzenia w zderzeniu z uniwersalnym
światem Kapuścińskiego. Tym razem wkraczamy
w świat obrazu, do którego przyjdzie nam dodać
słowa, ponieważ artysta nigdy swoich fotografii
nie podpisywał. Znalazły się w tym wyborze
zdjęcia z pierwszej po czterdziestu latach, odbytej
w 1979 roku, podróży do rodzinnego Pińska, które
dodatkowo czynią ten fotograficzny esej bardzo
osobistym.
Zachęta
Narodowa Galeria Sztuki
pl. Małachowskiego 3,
00-916 Warszawa
dyrektor
Hanna Wróblewska
kuratorki
Izabela Wojciechowska,
Rene Maisner,
Anna Tomczak (Zachęta)
rzecznik prasowy
Olga Gawerska
[email protected]
(22) 556 96 55
603 510 112
Zdjęcia znajdują się na
ftp.zacheta.art.pl
login: prasa
hasło: wystawa
www.zacheta.art.pl
Program edukacyjny towarzyszący wystawie
Spotkanie na wystawie z współkuratorką, Anną Tomczak
19 grudnia (niedziela) godz. 12.15
w cenie biletu; spotkanie w holu głównym
Patrzeć/Zobaczyć. Sztuka współczesna i seniorzy
21 stycznia 2011 (piątek), godz. 12.15
Prowadzenie: Barbara Dąbrowska i Maria Kosińska
Spotkania z cyklu Patrzeć/zobaczyć skierowane są do osób
w wieku emerytalnym. Próbują przełamywać istniejące stereotypy o „prawdziwej dawnej sztuce i młodych skandalistach”,
wyjaśniają, że sztuka współczesna nie jest niezrozumiała lub
trudna i trzeba do niej podejść z odpowiednim dystansem. Seniorzy biorący udział w spotkaniach mają okazję do wyrażenia
swojego zdania, dyskusji na temat twórczości artystów oraz
konkretnych prac z wystawy.
Obowiązują zapisy:
Barbara Dąbrowska [email protected], tel. 22 / 566 96 42
Program filmowy towarzyszący wystawie
Fotografie prezentowane na wystawie w Zachęcie zostały wykonane przez Ryszarda Kapuścińskiego na przełomie lat 80. i 90.
na terenie dawnego ZSRR. Czasy pierestrojki i intensywnych
przemian politycznych w Rosji skłoniły reportażystę do podróży, co zaowocowało napisaniem Imperium. Książka ta opisuje
w trzech częściach spotkania Kapuścińskiego z Imperium Rosyjskim: w 1939 roku w rodzinnym Pińsku, gdzie jako dziecko
był świadkiem pierwszych deportacji na Syberię oraz w latach
1958 i 1967, kiedy podróżował po krajach b. Związku Radzieckiego w czasie największych zmian ustrojowych i początku
upadku ZSRR. Ostatnia część Imperium stanowi zbiór refleksji
autora. Proponowany program filmowy przybliża opisywane
przez Kapuścińskiego momenty w historii Rosji. Podobnie jak
zdjęcia prezentowane na wystawie, wybrane filmy dokumentalne i fabularne opowiadają o ludziach — świadkach zdarzeń,
których życie zdeterminowała historia.
wstęp wolny, spotkanie w holu główny
Partner programu
Patrzeć/Zobaczyć. Sztuka współczesna i seniorzy
Panel dyskusyjny towarzyszący wystawie
24 stycznia 2011 (poniedziałek), godz. 18
uczestnicy: Karolina Wojciechowska, Wojciech Górecki,
Sławomir Popowski
moderatorka Anna Tomczak
Doświadczenie wojny
12 stycznia (środa), godz. 18
Anna
reż. Nikita Michałkow, Rosja, 1993, 100 min
Paradokument rodzinny z historią w tle. Reżyser co roku
zadaje swojej córce podobne, proste pytania dotyczące jej
opinii na temat życia, upodobań i zainteresowań. Cykliczne
mini-wywiady z Anną pokazują jak zmienia się ona od 6 do 18
roku życia, co dzieje się w jej otoczeniu, jakie możliwości przed
nią stają. Zmiana optyki dziewczyny spowodowana jest nie
tylko dojrzewaniem emocjonalnym, ale wielkimi przełomami
historycznymi.
Karolina Wojciechowska (ur. 1981), ukończyła Wydział Prawa i Administracji
na Uniwersytecie Warszawskim. Założycielka warszawskiej galerii fotograficznej Green Gallery, którą obecnie prowadzi. Członek zarządu Fundacji imienia
Ryszarda Kapuścińskiego — Herodot.
Wojciech Górecki (ur. 1970), historyk, dziennikarz, reporter, analityk, specjalizujący się w tematyce rosyjskiej. Ekspert w Zespole Rosyjskim w Ośrodku Studiów
Wschodnich im. Marka Karpia.. Tematy badawcze: Kaukaz Północny, relacje
Rosja — Kaukaz Południowy i Rosja — Azja Centralna
Sławomir Popowski (ur. 1948), dziennikarz i publicysta. Znawca spraw wschodnich. Wykładowca Wyższej Szkoły Dziennikarskiej im. M. Wańkowicza, członek
Drugie spotkanie z Imperium
Czas żniw
reż. Marina Razbieżkina, Rosja, 2004, 65 min
17 stycznia (poniedziałek), godz. 18
Koniec lat czterdziestych XX wieku, czuwaski kołchoz. Młoda
dziewczyna wygrywa socjalistyczne zawody, w których główną,
honorową nagrodą jest aksamitna chorągiew. Prestiżowe zwycięstwo Tosi usidla ją w mechanizmach współzawodnictwa
w kołchozie i socjalistycznej idei przodownictwa pracy. Film
zachowany w estetyce malarstwa socrealistycznego opowiada
o życiu w lokalnej społeczności wiejskiej.
zarządu Fundacji Centrum Prasowe dla Krajów Europy Środkowo-Wschodniej,
członek redakcji dwumiesięcznika „Nowa Europa Wschodnia”, wydawanego
przez Kolegium Europy Wschodniej im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego. W latach 1985 1990 moskiewski korespondent Polskiej Agencji Prasowej, w latach 1991–1995 moskiewski korespondent Rzeczpospolitej. Wraz z Ryszardem
Kapuścińskim odbył podróż po Imperium.
Anna Tomczak, współkuratorka wystawy, Zachęta Narodowa Galeria Sztuki
sala kinowa, wejście od ul. Burschego; wstęp wolny
Czas przemian
31 stycznia (poniedziałek), godz. 18
Moja Pierestrojka
reż. Robin Hessman, USA, UK, 2010, 87 min
Film dokumentalny, który śledzi losy pięciorga ludzi. Borya,
Lyuba, Andrei, Olga i Ruslan opowiadają swoje osobiste historie o dzieciństwie spędzonym w kraju za żelazną kurtyną, dorastaniu w czasach przemian politycznych i pierestrojki, o życiu
w dzisiejszej Rosji. Na „Moją pierestrojkę” składają się także
fragmenty filmów z lat 70. i 80. pochodzące z rodzinnych
kolekcji zestawione z propagandowymi kronikami funkcjonującymi wówczas w kulturze ZSRR.
Warsztaty
Imperium po przemianie
7 lutego (poniedziałek), godz. 18
Durakowo wioska głupców
reż. Nino Kirtadze, Francja, 2007, 91 min
Bohaterem filmu jest Michaił Fiodorowicz Morozow, były
komandos prowadzący w wiosce Durakowo centrum odnowy
duchowej. Cieszy się niezwykłym szacunkiem wśród rezydentów ośrodka. Uczy przywiązania do religii i do państwa, jest
silny, ma charyzmę przywódcy oraz znajomości w Dumie.
Pomaga uporządkować życie młodym ludziom zagubionym
w trudnej i nowej, po ustrojowych przemianach, rzeczywistości. Bohaterowie mogą być interpretowani jako ucieleśnienie
nowego postsowieckiego światopoglądu, zbudowanego na
tęsknocie za Wielką Rosją i dziewiętnastowiecznej duchowości, a wieś Durakowo jest metaforą Rosji.
Krótko o Rosji
14 lutego (poniedziałek), godz. 18
89 mm do Europy
reż. Marcel Łoziński, Polska, 1993, 12 min
Film dokumentalny nakręcony w Brześciu, granicznej miejscowości między Polską a b. ZSRR. W tym miejscu kończą się tory
kolejowe w standardowym europejskim rozmiarze — należy je
wymienić na szersze, pasujące jeszcze do wymiaru radzieckich
szyn. To opowieść o robotnikach, ludziach codziennie przekładających setki kół pociągowych. Kamera skupia się na poszczególnych pracownikach, portretuje i uwiecznia monotonię ich codziennych czynności. Czy tu kończy się Europa? I co jest dalej?
Elektryczna
reż. Maciej Cuske, Polska, 2007, 18 min
Przejażdżka elektryczną kolejką uwieczniona w filmie staje się
przekrojowym portretem dzisiejszego społeczeństwa rosyjskiego. Film z cyklu „Rosja — Polska. Nowe Spojrzenie”
7 x Moskwa
Reż. Piotr Stasik, Polska, 2005, 18 min
Poetycki obraz stolicy Rosji i jej mieszkańców. Siedem długich
ujęć portretuje ulice i atmosferę Moskwy. Film z cyklu „Rosja
— Polska. Nowe Spojrzenie”
Warsztaty fotograficzne dla młodzieży i dorosłych
29 stycznia (sobota), godz. 15
Prowadzenie: Joanna Kinowska, Artur Alan Willmann
obowiązują zapisy: [email protected], 22/556 96 96
koszt: bilet normalny 15 zł, ulgowy 10 zł
Warsztaty dla dzieci
Warsztaty skierowane są do dzieci z przedszkoli i szkół podstawowych. Warsztat nie jest typową lekcją, w czasie której przekazujemy konkretną wiedzę. Pokazujemy prace, które mogą
dziecko zainteresować, sprowokować do myślenia i zadawania
pytań. Druga część spotkania to zajęcia plastyczne zainspirowane pracami zobaczonymi na wystawie
Zajęcia trwają ok. 1,5 godziny.
Warsztaty dla grup zorganizowanych
Fotografia-kartografia
Ryszard Kapuściński znany jest ze swoich podróży, które opisał
w licznych reportażach. Na wystawie możemy obejrzeć nieznane dotąd zdjęcia, które w trakcie tych podróży zrobił.
Co zabiera ze sobą podróżnik, który wybrał się na zwiedzanie
świata, a co ze sobą przywozi? Czym zajmuję się kartograf
i czy ma coś wspólnego z fotografem? Na zajęciach opowiemy sobie o technice robienia zdjęć i stworzymy mapy miejsc
prawdziwych albo zmyślonych.
Fotozachęta (od 8 lat)
W czasie warsztatu, po obejrzeniu wystawy fotografii Ryszarda
Kapuścińskiego, dzieci podzielone na 2 grupy będą robiły
fotoreportaż o Zachęcie. Sfotografują budynek, sale wystawowe, księgarnię, zakamarki galerii, a następnie stworzą gazetę
z fotoreportażem opatrując zdjęcia komentarzami.
Imperium
Co to jest imperium? Czy imperium to tylko wielkie i silne państwo? Kto rządzi w imperium i gdzie można je znaleźć? Odpowiedzią na te pytania będzie makieta przygotowana przez dzieci.
Jak zamówić zajęcia? telefonicznie od poniedziałku do piątku 22/556 96 71
zapraszamy grupy we wtorki, środy i piątki od godz. 12.00
Koniec Imperium
16 lutego (środa), godz. 18
Ładunek 200
reż. Aleksie Bałabanow, Rosja, 2007, 100 min
Film oparty na faktach opowiada tragiczną historię zbrodni,
mającą miejsce w Leninsku, którego mieszkanką jest młoda
bohaterka filmu. Rok 1984, dogorywający system i Rosja
w przededniu pierestrojki, gdzie siła mechanizmów władzy
ma nadal ogromny wpływ na losy ludzkie.
opłaty: 150 zł od grupy (do 25 osób)
Warsztaty rodzinne
dla rodzin z dziećmi w wieku 4–12 lat
Warsztaty rodzinne to propozycja wspólnego spędzenia czasu
na oglądaniu wystawy i twórczym działaniu.
Pokazujemy, że sztuka współczesna jest ciekawa i daje się ją interpretować na bardzo wiele sposobów. Po obejrzeniu wystawy dzieci i rodzice razem wykonują pracę plastyczną. Zajęcia
trwają ok. 1,5 godziny.
Opracowanie Anna Tomczak
Projekcje odbywają się w sali kinowej, wejście od ul. Burschego, wstęp wolny
Terminy: prawie w każdą niedzielę
UWAGA! Program może ulec zmianom!
godz. 12.30 (dzieci w wieku 4–7 lat), godz. 15 (dzieci w wieku 8–12 lat)
Rezerwacja na tydzień przed planowanym spotkaniem od poniedziałku do piątku
tel. 22 / 556 96 71
Koszt 18 zł
Partnerem programu dla dzieci jest:
Oprowadzanie
Oprowadzamy młodzież szkolną —„klasycznie” lub interaktywnie. Organizujemy oprowadzania dla grup dorosłych, szkół
wyższych, uniwersytetów trzeciego wieku, domów kultury,
stowarzyszeń, klubów, grup turystycznych itp. Mamy też
w ofercie oprowadzanie dla każdego — jest to propozycja
spędzenia popołudnia/wieczoru z grupą przyjaciół, rodziną,
na zwiedzaniu wystawy z przewodnikiem.
Jak zamówić przewodnika?
Telefonicznie lub mailem od poniedziałku do piątku, co najmniej 2 dni przed
planowaną wizytą w Zachęcie
Magdalena Komornicka: [email protected], tel. 22/556 96 42
Opłaty:
• przewodnik w języku polskim 90 zł
• przewodnik w języku obcym: angielski, niemiecki, francuski
120 zł + bilety wstępu (ulgowy 10 zł, normalny 15 zł, bilet grupowy
8 zł od osoby dla grupy powyżej 15 osób) / wstęp wolny dla 1 opiekuna na
15 dzieci
Oprowadzamy od wtorku do niedzieli w godzinach 12–20 (oprócz czwartków).
Grupa może liczyć maksymalnie 30 osób.
Czas trwania: 60 min — 90 min
Newsletter
W każdy piątek wysyłamy informacje drogą mailową o wszystkich wydarzeniach
Zachęty na nadchodzący tydzień. Jeśli chcesz otrzymywać newsletter, wyślij
zgłoszenie na adres: [email protected]