tekst - Studia Dydaktyczne

Wprowadzenie
Oddajemy do rąk Czytelników kolejny tom Studiów Dydaktycznych. Dwudziesty
szósty tom Studiów Dydaktycznych ma szczególny charakter, gdyż jest dedykowany
Profesorowi Józefowi Półturzyckiemu – założycielowi i Redaktorowi Naczelnemu Studiów
Dydaktycznych. W listopadzie tego roku Profesor Józef Półturzycki obchodzi Jubileusz 80lecia urodzin i 60-lecia pracy naukowej i dydaktycznej, w związku z tym XXVI tom Studiów
Dydaktycznych dedykujemy Profesorowi, a przedmiotem analiz czynimy problemy wpisujące
się we współczesną dydaktykę, która stanowi jedną z licznych pasji badawczych Jubilata.
Pierwszy tom Toruńskich Studiów Dydaktycznych, bo tak przed laty brzmiał tytuł
pisma, został wydany w 1992 roku jako pokłosie I Toruńskiej Konferencji Dydaktycznej,
której Profesor był pomysłodawcą i kierownikiem naukowym. Konferencje te były
organizowane od roku 1992 przez Profesora nieprzerwanie przez wiele lat, najpierw w
Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu, a później w Wyższej Szkole im. Pawła
Włodkowica w Płocku i stały się znakomitym miejscem do wymiany myśli z obszaru zarówno
teorii kształcenia, jak i praktyki edukacyjnej. Prace nad Studiami Dydaktycznymi to niezwykle
znaczący wkład do rozwoju polskiej myśli dydaktycznej Profesora. Cykliczne organizowanie
przez Niego konferencji dydaktycznych oraz podejmowanie starań o regularne ukazywanie
się Studiów przyczyniają się nie tylko do upowszechniania najnowszych osiągnięć z obszaru
dydaktyki, ale także do zmiany myślenia o tej dyscyplinie pedagogicznej. Jest to także wyraz
troski Profesora o rozwój dydaktyki w Polsce i konsekwentnej walki o jej odbudowę w oparciu
o narodowe tradycje i współczesne trendy, a przede wszystkim przywracanie w teorii
kształcenia i samokształcenia właściwego miejsca wartościom.
XXVI tom Studiów Dydaktycznych jest szczególnie bogaty, gdyż zawiera aż
czterdzieści jeden tekstów nadesłanych przez ponad czterdziestu autorów z wielu ośrodków
akademickich krajowych i zagranicznych. Autorzy publikowanych tekstów to uczniowie,
współpracownicy, przyjaciele i koledzy Profesora Józefa Półurzyckiego, którzy nadsyłając
referaty chcą dać wyraz uznania i życzliwości dla twórczości i dokonań Pana Profesora.
Pierwsza część jest bezpośrednio związana z Osobą i działalnością naukową
Profesora Józefa Półturzyckiego. Znajduje się w nim bardzo cenna, bo napisana przez
samego Jubilata biografia i obszerne omówienie dotychczasowych Jego osiągnięć,
autorstwa współpracowników Profesora z Wydziału Pedagogicznego Uniwersytetu
Warszawskiego, który od roku 1976 jest dla Profesora niezmiennie macierzystym miejscem
pracy i naukowego rozwoju.
W części drugiej pt. W poszukiwaniu źródeł edukacji (dorosłych) zgromadzone
zostały teksty nawiązujące do historii edukacji dorosłych oraz antropologicznych,
psychologicznych i socjologicznych źródeł całożyciowej edukacji. Publikowane w tym dziale
teksty są bardzo interesujące, ich autorzy – Olga Czerniawska, Alicja i Józef Kargulowie,
Eleonora Sapia-Drewniak, Tadeusz Aleksander – należą do wybitnych znawców
problematyki andragogicznej w Polsce.
W trzeciej części tomu znajdują się teksty skupiające się wokół współczesnych
wyzwań, przed jakimi obecnie stoi system edukacji. W tej części autorzy zwracają uwagę na
to, w jakiej mierze zmiany społeczne, kulturowe, ekonomiczne i gospodarcze oraz rozwój
współczesnych technologii informacyjnych wpływają zarówno na funkcjonowanie szkoły jako
instytucji edukacyjnej, jak i na uczniów i nauczycieli.
W części czwartej pt. Proces dydaktyczny: ograniczenia i nowe perspektywy,
znajdują się kwestie związane z uwarunkowaniami i przebiegiem procesu dydaktycznego. W
tym miejscu czytelnik znajdzie ciekawe wyniki badań empirycznych na temat korepetycji,
wykorzystania nowoczesnych technologii czy edukacji dla bezpieczeństwa oraz inspirujące
doświadczenia zagraniczne dotyczące rozwiązań metodycznych.
Dział piąty Profesjonalizacja nauczycieli a jakość kształcenia obejmuje zagadnienia z
obszaru pedeutologii. Autorzy tekstów w tej części omawiają różnorodne zagadnienia
dotyczące nauczycielskich kompetencji, a także jakości kształcenia i doskonalenia
nauczycieli.
Tradycyjnie, w ostatniej części Studiów Dydaktycznych znajdują się recenzje nowych,
ciekawych pozycji wydawniczych. Rozdział ten otwiera prezentacja ostatniej książki
Profesora Józefa Półturzyckiego Niepokój o dydaktykę, która ukazała się w tym roku
nakładem Wydawnictwa Naukowego ITE–PIB w Radomiu.
Mamy nadzieję, że teksty publikowane w tegorocznym tomie Studiów Dydaktycznych
zainteresują Czytelników i zachęcą do nadsyłania tekstów do następnego tomu. W ostatnich
latach redaktorzy podjęli starania, by Studia Dydaktyczne spełniały wymagania stawiane
przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, w wyniku czego w roku 2012 pismo
zostało zakwalifikowane do grupy B czasopism naukowych, a w ostatniej ocenie
parametrycznej otrzymało 4 punkty.
W roku 2014 Profesor Józef Półturzycki przekazał funkcję redaktora naczelnego dr
Renacie Góralskiej, która jest związana z pismem od początku jego istnienia. Dr Góralska
przez wiele lat była sekretarzem Studiów Dydaktycznych, a w latach 2007–2013 pełniła
funkcję zastępcy redaktora naczelnego.
W imieniu całego zespołu redakcyjnego składamy Panu Profesorowi Józefowi
Półturzyckiemu serdeczne podziękowania za wieloletnią pracę na rzecz Studiów
Dydaktycznych, zwłaszcza za pokonywanie trudności organizacyjnych i finansowych, gdyż to
właśnie dzięki energii i konsekwentnym wysiłkom Profesora Studia Dydaktyczne ukazują się
nieprzerwanie od dwudziestu dwu lat. Dziękujemy, że Profesor wyraził zgodę na dalszą
pracę na rzecz Studiów – jako przewodniczący Rady Naukowej. Mamy nadzieję nie tylko na
wspólne kontynuowanie prac badawczych i wydawnictw, ale także na korzystanie z wiedzy i
niezliczonych pasji Profesora podczas kolejnych osobistych spotkań. To one właśnie dzięki
niezwykłemu połączeniu ogromnej wiedzy, erudycji i poczucia humoru, ale i życzliwej
opiekuńczości Profesora są dla nas wyjątkowe i szczególnie cenne. Z okazji jubileuszu 80lecia urodzin życzymy Panu Profesorowi zdrowia, wszelkiej pomyślności, a także sił
potrzebnych do dalszej pracy naukowej i dydaktycznej.
Renata Góralska