Psychologia procesów poznawczych

Psychologia procesów poznawczych
SYLABUS
A. Informacje ogólne
Elementy składowe
sylabusu
Nazwa jednostki
prowadzącej kierunek
Nazwa kierunku studiów
Poziom kształcenia
Profil studiów
Forma studiów
Kod przedmiotu
Język przedmiotu
Rodzaj przedmiotu
Rok studiów/semestr
Wymagania wstępne (tzw.
sekwencyjny system zajęć i
egzaminów)
Liczba godzin zajęć
dydaktycznych z podziałem
na formy prowadzenia zajęć
Założenia i cele przedmiotu
Metody dydaktyczne oraz
ogólna forma zaliczenia
przedmiotu
Opis
Wydział Historyczno-Socjologiczny, Instytut Socjologii i Kognitywistyki
Kognitywistyka i komunikacja
Studia pierwszego stopnia
Ogólnoakademicki, praktyczny
Stacjonarne
0500-KS1-1PCP
Język polski
Obowiązkowy; MODUŁ MK_5 (psychologiczno-antropologiczny)
I rok, II semestr
Psychologiczne koncepcje człowieka. Wstęp do kognitywistyki
Wykład 15 godz., ćwiczenia 30 godz.
1. Dostarczenie wiedzy z zakresu podstawowych pojęć, struktur i funkcji
procesów poznawczych.
2. Zapoznanie z istotą poznawczego funkcjonowania człowieka i aktywności
poznawczej oraz z charakterystyką rodzajów procesów poznawczych.
3. Zaprezentowanie teorii umysłu oraz tradycyjnych i współczesnych teorii
inteligencji.
4. Poszerzenie tradycyjnej wiedzy na temat ludzkiego poznania o najnowsze
tendencje i osiągnięcia badawcze.
Wykład w formie prezentacji multimedialnej z elementami dyskusji. Na
ćwiczeniach dyskusja, prezentacje, eksperymenty psychologiczne.
Forma zaliczenia przedmiotu: egzamin testowy z wiadomości przekazywanych w
trakcie wykładu. Ćwiczenia – zaliczenie na ocenę na podstawie projektu
eksperymentu, prezentacji, aktywności na ćwiczeniach i sprawdzianu
zaliczeniowego.
Efekty kształceniai
Odniesienie do kierunkowych
efektów kształcenia
E1 Zna podstawowe pojęcia psychologii procesów poznawczych jako
dziedziny kognitywistyki i komunikacji.
K_W04
E2 Ma wiedzę na temat teorii psychologicznych podstawowych czynności
poznawczych i procesów komunikacyjnych.
E3 Posługuje się terminologią, pojęciami i teoriami, które są specyficzne dla
psychologii procesów poznawczych – dziedziny wchodzącej w skład
kognitywistyki.
E4 Posiada umiejętność analizy zmiennych psychologicznych i wskaźników
K_W18
K_UO1
zmian w przebiegu procesów poznawczych i komunikacyjnych.
K_U12
E5 Wykorzystuje zdobytą wiedzę i umiejętności do rozwiązywania
problemów związanych z wykonywaniem zawodu i realizowaniem działań w
tym obszarze.
E6 Charakteryzuje go otwartość na nowe tendencje we współczesnej nauce i
społeczeństwie.
K_KO5
K_KO8
Punkty ECTS
4
Bilans nakładu pracy
studentaii
Udział w wykładach - 15 godzin, udział w ćwiczeniach - 30 godzin, udział w
konsultacjach - 5 godzin, przygotowanie się do ćwiczeń - 30 godzin,
przygotowanie się do zaliczenia ćwiczeń - 10 godzin, tworzenie projektu -10
godzin, przygotowanie do egzaminu - 10 godzin.
Wskaźniki ilościowe
Nakład pracy studenta związany z zajęciamiiii:
wymagającymi bezpośredniego udziału nauczyciela
o charakterze praktycznym
Data opracowania:
Koordynator
przedmiotu:
8.02.2016
Liczba godzin
50
60
Punkty ECTS
2
2
dr Andrzej Dakowicz
SYLABUS
B. Informacje szczegółowe
Elementy składowe sylabusu
Opis
Nazwa przedmiotu
Psychologia procesów poznawczych
Kod przedmiotu
Nazwa kierunku
Nazwa jednostki prowadzącej
kierunek
Język przedmiotu
Rok studiów/ semestr
Liczba godzin zajęć
dydaktycznych oraz forma
prowadzenia zajęć
Liczba punktów ECTS
Prowadzący
0500-KS1-1PCP
Kognitywistyka i komunikacja
Wydział Historyczno-Socjologiczny, Instytut Socjologii i
Kognitywistyki
Język polski
I rok, II semestr
Treści merytoryczne przedmiotu
1. Psychologia poznawcza jako jeden z głównych kierunków
psychologii
zajmujący
się
procesami
nabywania,
przetwarzania i wykorzystywania informacji.
Wykład 15 godz.
1 (wykład)
dr Andrzej Dakowicz
2. Umysł i jego architektura: blokowe modele umysłu, koncepcja
poziomów przetwarzania, system modułowy, sieciowe modele
umysłu.
3. Spostrzeganie – bodziec dystalny i proksymalny, wrażenie i
spostrzeżenie. Fazy procesu spostrzegania. Spostrzeżenia w
ujęciu asocjacjonizmu i strukturalizmu.
4. Uwaga – mechanizmy fizjologiczne (odruch orientacyjny,
indukcja ujemna, aktywność układu siatkowatego). Zjawiska
analizowane w badaniach nad uwagą: czujność,
przeszukiwanie, procesy selekcji, alokacja zasobów uwagi).
Związek między świadomością a uwagą (świadomość jako
teatr umysłu)
5. Pamięć i jej rodzaje ze względu na przyjęte kryteria:
a) czas przechowywania (ultrakrótka, krótkotrwała i trwała)
b) format przechowywanych informacji (semantyczna
i epizodyczna)
c) formy przechowania i mechanizmy wydobycia
(deklaratywna i niedeklaratywna)
d) mechanizm wydobycia (jawna i ukryta)
6. Procesy pamięciowe (warunkowanie, efekt torowania, pamięć
proceduralna, habituacja i sensytyzacja). Podstawowe
mechanizmy pamięci (zapamiętywanie, przechowanie,
odtwarzanie). Zawodność pamięci (pamięć naocznych
świadków, fałszywe wspomnienia, amnezja)
7. Teorie pojęć:
a) podobieństwa (pogląd klasyczny, probabilistyczny
i egzemplarzowy)
b) pojęcia jako teorie naiwne
8. Podstawowe rodzaje myślenia:
a) nieukierunkowane (autystyczne)
b) ukierunkowane (w sytuacjach źle i dobrze określonych)
9. Strategie rozwiązywania problemów (przeszukiwanie losowe,
heurystyczne, oparte na zasadzie bliskości, oparte na
wykorzystaniu analogii)
10. Charakterystyka rozumowania dedukcyjnego i indukcyjnego.
11. Inteligencja z perspektywy procesów poznawczych:
a) triarchiczna teoria inteligencji
b) formalna teoria inteligencji
c) teoria wielu inteligencji
Efekty kształcenia wraz ze
sposobem ich weryfikacji
Forma i warunki zaliczenia
przedmiotu
Wykaz literatury podstawowej
i uzupełniającej
12. Natura języka i jego przyswajanie:
a) procesy poznawcze umożliwiające przyswajanie języka
b) badania znaczenia słów (semantyka)
c) teorie znaczenia (teoria referencyjna, obrazowa
i encyklopedyczna, teoria cech, teoria prototypów,
syntetyczna teoria łącząca teorię cech i prototypów)
E1, E2, E4, E6
Egzamin pisemny, dyskusja na wykładach
Warunkiem zaliczenia jest obecności na wykładach i zdanie
egzaminu.
Formą zaliczenia jest egzamin pisemny sprawdzający znajomość
zagadnień objętych programem wykładu i zawartych w podanej
literaturze przedmiotu.
Literatura podstawowa:
Maruszewski T. (2011). Psychologia poznania. Umysł i świat.
Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Sternberg R.J. (2001). Psychologia poznawcza. Warszawa:
Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne Spółka Akcyjna.
Strelau J., Doliński D. (red.). (2008). Psychologia. Podręcznik
akademicki. Tom 1. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo
Psychologiczne (Rozdział 6 i 9).
Literatura uzupełniająca:
Chlewiński Z. (red.). (1999). Modele umysłu. Warszawa:
Wydawnictwo Naukowe PWN.
Chlewiński Z. (red.). (2007). Psychologia poznawcza w trzech
ostatnich dekadach XX wieku. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo
Psychologiczne.
Eysenck H., Eysenck M. (1996). Podpatrywanie umysłu.
Dlaczego ludzie zachowują się tak, jak się zachowują? Gdańsk:
Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Klawiter A. (red.). (2008). Formy aktywności umysłu. Ujęcie
kognitywistyczne. Emocje, percepcja, świadomość. Tom 1.
Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Klawiter A. (red.). (2009). Formy aktywności umysłu. Ujęcie
kognitywistyczne. Ewolucja i złożone struktury poznawcze. Tom 2.
Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
dr Andrzej Dakowicz
podpis osoby składającej sylabus
SYLABUS
C. Informacje szczegółowe
Elementy składowe sylabusu
Nazwa przedmiotu
Opis
Psychologia procesów poznawczych
Kod przedmiotu
0500-KS1-1PCP
Nazwa kierunku
Kognitywistyka i komunikacja.
Nazwa jednostki prowadzącej kierunek Wydział Historyczno-Socjologiczny. Instytut Socjologii i
Kognitywistyki
Język przedmiotu
Język polski
Rok studiów/ semestr
Liczba godzin zajęć dydaktycznych
oraz forma prowadzenia zajęć
Liczba punktów ECTS
Prowadzący
I rok, II semestr
Ćwiczenia 30 godz. (prezentacje, dyskusje, praca zespołowa,
wykonywanie eksperymentów psychologicznych)
3 (ćwiczenia)
mgr Aneta Niczyporuk
Treści merytoryczne przedmiotu
1. Metody badań w psychologii procesów poznawczych.
Podstawowe pojęcia metodologii badań
psychologicznych. Badania eksperymentalne. Badania
korelacyjne.
2. Spostrzeganie. Znaczenie procesów oddolnych
i odgórnych w spostrzeganiu. Gotowość i obronność
percepcyjna. Teorie percepcji.
3. Uwaga. Zjawiska analizowane w badaniach nad uwagą:
czujność, przeszukiwanie, selektywność, podzielność,
przerzutność. Teorie uwagi.
4. Kontrola poznawcza. Automatyzacja i kontrola. Funkcje
zarządcze.
5. Pamięć. Systemy pamięci. Blokowe i procesualne
modele pamięci.
6. Uczenie się i zapominanie. Czynniki wspomagające
uczenie się. Uczenie się a mózg. Zapominanie
niezamierzone i zamierzone.
7. Reprezentacje umysłowe. Rodzaje reprezentacji
umysłowych. Stanowiska w sporze o naturę
reprezentacji.
8. Pojęcia, schematy, wiedza. Teorie sieci semantycznej.
Teorie złożonych struktur sieciowych. Wpływ
schematów na procesy poznawcze. Organizacja wiedzy.
9. Myślenie. Rodzaje i teorie myślenia. Myślenie twórcze.
Rodzaje i teorie rozumowań.
10. Rozwiązywanie problemów. Typy problemów. Teorie
rozwiązywania problemów. Czynniki utrudniające
i wspomagające rozwiązywanie problemów.
11. Sądy i decyzje. Heurystyki sądzenia. Zniekształcenia
w szacowaniu prawdopodobieństwa. Sądy intuicyjne.
Teorie podejmowania decyzji. Strategie podejmowania
decyzji.
Efekty kształcenia wraz ze sposobem
ich weryfikacji
Forma i warunki zaliczenia
przedmiotu
Wykaz literatury podstawowej
i uzupełniającej
12. Język i mowa. Język a poznanie. Rozumienie i produkcja
przekazów językowych. Język w kontekście społecznym
i poznawczym.
E1, E2, E3, E4, E5 - ocena aktywności w trakcie zajęć; ocena
projektu zaliczeniowego; zaliczenie pisemne
Zaliczenie w formie pisemnej oraz w postaci przygotowania
projektu eksperymentu z obszaru psychologii poznawczej.
Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest obecność na
zajęciach.
Literatura podstawowa:
Maruszewski T. (2011). Psychologia poznania. Umysł
i świat. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Nęcka E., Orzechowski J., Szymura B. (2006). Psychologia
poznawcza. Warszawa: PWN i ACADEMICA
Sternberg R.J. (2001). Psychologia poznawcza. Warszawa:
Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne Spółka Akcyjna.
Strelau J., Doliński D. (red.). (2008). Psychologia.
Podręcznik akademicki. Tom 1. Gdańsk: Gdańskie
Wydawnictwo Psychologiczne (Rozdział 9 i 10).
Literatura uzupełniająca:
Baddeley A., Eysenck M.W., Anderson M.C. (2009).
Memory. Hove: Psychology Press.
Damasio A.R. (1999). Błąd Kartezjusza. Poznań: Dom
Wydawniczy REBIS.
Jaracz M., Borkowska A. (2012). Iowa Gambling Task –
narzędzie do oceny podejmowania decyzji. Psychiatria
Polska, 46, 461-472.
LeDoux J. (2000). Mózg emocjonalny. Poznań: Media
Rodzina.
Nęcka E. (2001). Psychologia twórczości. Gdańsk: Gdańskie
Wydawnictwo Psychologiczne.
Orzechowski J., Balas R., Piotrowski K., Stettner Z. (red.).
(2009). Pamięć robocza. Warszawa: Academica.
Pinel J.P.J. (2006). Biopsychology (6th). Boston: Pearson.
Unsworth N., Heitz R.P., Schrock J.C., Engle R.W. (2005).
An automated version of the operation span task. Behavior
research methods, 37, 498-505.
Wegner D.M. (2009). How to think, say, or do precisely the
worst thing for any occasion. Science, 325, 48-50.
mgr Aneta Niczyporuk
podpis osoby składającej sylabus
i
Opis zakładanych efektów kształcenia w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych, z uwzględnieniem form zajęć.
Uwzględnia się tylko efekty możliwe do sprawdzenia (mierzalne / weryfikowalne).
ii
Przykładowe rodzaje aktywności: udział w wykładach, ćwiczeniach, przygotowanie do zajęć, udział w konsultacjach,
realizacja zadań projektowych, pisanie eseju, przygotowanie do egzaminu. Liczba godzin nakładu pracy studenta powinna
być zgodna z przypisanymi do tego przedmiotu punktami ECTS wg przelicznika : 1 ECTS – 25÷30 h.
iii
Zajęcia wymagające bezpośredniego udziału nauczyciela są to tzw. godziny kontaktowe (również te nieujęte w rozkładzie
zajęć, np. konsultacje lub zaliczenia/egzaminy). Suma punktów ECTS obu nakładów może być większa od ogólnej liczby
punktów ECTS przypisanej temu przedmiotowi.