ujawnienie informacji z zakresu profilu ryzyka za 2015 r
Transkrypt
ujawnienie informacji z zakresu profilu ryzyka za 2015 r
Załącznik do Uchwały nr 141/2016 Zarządu Banku Spółdzielczego w Ślesinie z dnia 21.06.2016 r. Ujawnienie informacji z zakresu profilu ryzyka i poziomu kapitału Banku Spółdzielczego w Ślesinie według stanu na dzień 31.12.2015 roku Ślesin , czerwiec 2016 r. I. Informacje ogólne. 1. Bank Spółdzielczy w Ślesinie z siedzibą w Ślesinie, ul. Plac Wolności 14 , przedstawia informacje o charakterze jakościowym i ilościowym dotyczące adekwatności kapitałowej wg stanu na dzień 31.12.2015 roku. Bank wpisany jest do Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem 0000105830 w Sądzie Rejonowym Poznań Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu, IX Wydział Gospodarczy. Bankowi nadano numer statystyczny REGON 000505438. Bank jest spółdzielnią prowadzącą swoją działalność na podstawie: • Ustawy z dnia 7 grudnia 2000 r. o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszeniu się i bankach zrzeszających, • Ustawy z dnia 29 sierpień 1997 r. roku Prawo bankowe , • Ustawy z dnia 16 września 1982 r. Prawo spółdzielcze, • Statut Banku. 2. Bank Spółdzielczy w Ślesinie w 2015 roku prowadził działalność poprzez jednostki organizacyjne: - Centrala - Ślesin, ul. Plac Wolności 14, - Wydział Obsługi Klienta w Centrali - Ślesin, ul. Plac Wolności 14, - Oddziały: w Skulsku, ul. Targowa 4 w Babiaku, ul. Wiosny Ludów 12 - Filia w Licheniu Starym, ul. Konińska 54. 3. Organami Banku są: - Zebranie Przedstawicieli, - Rada Nadzorcza, - Zarząd, - Zebranie Grup Członkowskich. 4. Bank Spółdzielczy w Ślesinie na dzień 31.12.2015 roku posiadał akcje w SGB- Banku S.A. w Poznaniu o wartości bilansowej 783 800 zł. 5. Zaangażowanie kapitałowe Banku nie jest konsolidowane oraz nie pomniejsza funduszy własnych Banku. 6. Bank Spółdzielczy w Ślesinie jest zrzeszony w SGB-Bank S.A. 7. Bank Spółdzielczy w Ślesinie jest uczestnikiem Systemu Ochrony SGB zarządzanym przez Spółdzielczy System Ochrony SGB. 8. Informacje ujawniane są w języku polskim i w walucie polskiej w pełnych złotych. 9. Informacje te są ogłaszane z częstotliwością roczną , nie później niż w terminie 15 dni od dnia zatwierdzenia sprawozdania finansowego przez Zebranie Przedstawicieli. 10. Informacje są ogólnie dostępne w formie papierowej w Centrali Banku w Ślesinie ul. Plac Wolności 14 w sekretariacie w godzinach od 730-1530 w segregatorze „Ujawnienie Informacji z zakresu profilu ryzyka i poziomu kapitału Banku Spółdzielczego w Ślesinie” oraz na stronie internetowej www.bs.slesin.sgb.pl. II. Cele i strategie zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka. W Banku funkcjonuje zorganizowany proces zarzadzania ryzykiem. Zarządzanie ryzykiem w Banku realizowane jest w oparciu o opracowane w formie pisemnej i zatwierdzone przez Zarząd i Radę Nadzorczą wewnętrzne strategie i procedury, które odnoszą się do identyfikacji, pomiaru, monitorowania i kontroli poszczególnych rodzajów ryzyka.” Strategia 2 zarządzania ryzykiem w Banku Spółdzielczym w Ślesinie” określa cele strategiczne oraz również podstawowe zadania organów Banku w tym zakresie. Do podstawowych ryzyk bankowych, które podlegają szczególnemu nadzorowi, Bank zalicza: - ryzyko kredytowe (w tym: ryzyko ekspozycji kredytowych zabezpieczonych hipotecznie, ryzyko detalicznych ekspozycji kredytowych), - ryzyko koncentracji, - ryzyko płynności, - ryzyko stopy procentowej w księdze bankowej, - ryzyko operacyjne, - ryzyko braku zgodności, - ryzyko kapitałowe. Cele strategiczne Banku w zakresie: Ryzyka kredytowego (w tym: ryzyko ekspozycji kredytowych zabezpieczonych hipotecznie, ryzyko detalicznych ekspozycji kredytowych): 1) wdrożenie systemu zarządzania ryzykiem kredytowym zapewniającego stabilny rozwój optymalnego jakościowo portfela kredytowego; 2) dostarczanie Zarządowi Banku informacji o poziomie ryzyka kredytowego umożliwiających podejmowanie ostrożnościowych, zasadnych decyzji dotyczących działalności kredytowej Banku; 3) utrzymywanie jakości portfela kredytowego Banku, wyrażonej udziałem kredytów zagrożonych w kredytach ogółem na poziomie nie wyższym od 3%; 4) ograniczanie ryzyka utraty wartości aktywów, wynikającego z pozostałych (poza kredytami aktywów Banku. Bank realizuje cele strategiczne poprzez: 1) stosowanie odpowiednich standardów zawartych w regulacjach kredytowych, w szczególności dotyczących oceny zdolności kredytowej klientów Banku oraz prowadzenia monitoringu kredytów; 2) ustanawianie skutecznych i adekwatnych do ponoszonego ryzyka zabezpieczeń spłaty kredytów, w szczególności weryfikacja ich wartości i płynności, zarówno podczas oceny wniosku kredytowego, jak i w ramach prowadzonego monitoringu, ograniczanie ryzyka prawnego w procesie ustanawiania zabezpieczeń; 3) inwestowanie nadwyżek zgromadzonych środków na lokatach w Banku Zrzeszającym; 4) utrzymywanie w bilansie Banku tylko portfeli aktywów o charakterze bankowym; 5) utrzymywanie aktywów obciążonych najwyższym ryzykiem kredytowym, tj. portfela kredytów podmiotów niefinansowych na poziomie 65% ich udziału w sumie bilansowej powiększonej o zobowiązania pozabilansowe udzielone dotyczące finansowania. 6) Utrzymanie ekspozycji kredowych udzielonych rolnikom na poziomie nie przekraczających 75% portfela kredytowego. Ryzyka koncentracji: 1) utrzymywanie umiarkowanie zdywersyfikowanego portfela kredytowego w zakresie uwarunkowanym terenem działania Banku; 3 2) bezwzględne przestrzeganie limitów koncentracji zaangażowań określonych w ustawie Prawo bankowe. Bank realizuje cele strategiczne poprzez: 1) angażowanie się Banku w branże, w których obsłudze Bank posiada wieloletnie doświadczenie; 2) ograniczanie ryzyka koncentracji w ten sam rodzaj zabezpieczenia w postaci hipoteki poprzez opracowanie i stosowanie odpowiednich standardów postępowania dotyczących zarządzania ryzykiem ekspozycji kredytowych zabezpieczonych hipotecznie. Ryzyka związanego z udzielaniem kredytów zabezpieczonych hipotecznie (EKZH): 1) wdrożenie, weryfikacja i aktualizacja zasad zarządzania ryzykiem w obszarze związanym z ekspozycjami zabezpieczonymi hipotecznie, które będą uwzględniały w sposób adekwatny do skali prowadzonej działalności zapisy dobrych praktyk w zakresie zarządzania ekspozycjami kredytowymi zabezpieczonymi hipotecznie; 2) prowadzenie działalności w zakresie związanym z udzielaniem kredytów zabezpieczonych hipotecznie mającej na celu utrzymanie zaangażowania na nieistotnym poziomie; 3) utrzymywanie udziału portfela kredytów zagrożonych zabezpieczonych hipotecznie na poziomie nie wyższym od 5% całego portfela kredytów zabezpieczonych hipotecznie, 4) zaangażowanie się w ekspozycje kredytowe zabezpieczone hipotecznie maksymalnie do 75% ich udziału w portfelu kredytowym. Bank realizuje cele strategiczne poprzez: 1) udzielanie kredytów zabezpieczonych hipotecznie, tym klientom detalicznym w przypadku których poziom relacji wydatków związanych z obsługą zobowiązań kredytowych i innych niż kredytowe zobowiązań finansowych do dochodów tych klientów (wskaźnik DtI) nie przekracza: a) 55% - w przypadku, gdy dochód klienta detalicznego nie przekracza jednego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw; b) 65% - w przypadku, gdy dochód klienta detalicznego przekracza poziom jednego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw i nie przekracza trzykrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw; c) 70% - w przypadku, gdy dochód klienta detalicznego przekracza trzykrotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw. 2) stosowanie szczegółowych limitów Ltv, na maksymalnym poziomie: a) 80% - przypadku ekspozycji kredytowych zabezpieczonych na nieruchomościach mieszkalnych; b) 90% - przypadku ekspozycji kredytowych zabezpieczonych na nieruchomościach mieszkalnych, gdy część ekspozycji przekraczająca 80% Ltv jest odpowiednio ubezpieczona lub kredytobiorca przedstawił dodatkowe zabezpieczenie w formie blokady środków na rachunku bankowym, c) 75% - w przypadku ekspozycji kredytowej zabezpieczonej na nieruchomości komercyjnej; lub 80% w przypadku, gdy część ekspozycji przekraczająca 75% Ltv jest odpowiednio ubezpieczona, lub kredytobiorca przedstawił dodatkowe zabezpieczenie w formie blokady środków na rachunku bankowym. 3) kierowanie oferty kredytów hipotecznych głównie do klientów detalicznych i rolników, preferowanie zabezpieczeń hipotecznych w postaci gruntów rolnych, nieruchomości mieszkalnych i komercyjnych, stosowanie maksymalnego okresu kredytowania 20 lat. 4 Ryzyka detalicznych ekspozycji kredytowych (DEK): 1) wdrożenie, weryfikacja i aktualizacja zasad zarządzania ryzykiem w obszarze związanym z detalicznymi ekspozycjami kredytowymi, które będą uwzględniały w sposób adekwatny do skali prowadzonej działalności zapisy dobrych praktyk w zakresie zarządzania detalicznymi ekspozycjami kredytowymi; 2) prowadzenie działalności w zakresie związanym z udzielaniem detalicznych ekspozycji kredytowych mającej na celu utrzymanie zaangażowania na nieistotnym poziomie; 3) utrzymywanie udziału portfela detalicznych ekspozycji zagrożonych na poziomie nie wyższym od 5 % całego portfela detalicznych ekspozycji kredytowych, 4) zaangażowanie się w detaliczne ekspozycje kredytowe maksymalnie do 6% ich udziału w portfelu kredytowym. Bank realizuje cele strategiczne poprzez: 1) przyjęcie maksymalnego okresu kredytowania dla detalicznych ekspozycji kredytowych na 10 lat; 2) udzielanie kredytów detalicznych tym klientom w przypadku których poziom relacji wydatków związanych z obsługą zobowiązań kredytowych i innych niż kredytowe zobowiązań finansowych do dochodów tych klientów (wskaźnik DtI) nie przekracza: a) 55% - w przypadku, gdy dochód klienta detalicznego nie przekracza jednego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, b) 65% - w przypadku, gdy dochód klienta detalicznego przekracza jednego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw i nie przekracza trzykrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, c) 70% - w przypadku, gdy dochód klienta detalicznego przekracza trzykrotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw. Ryzyka płynności: 1) zapewnienie finansowania aktywów i terminowego wykonywania zobowiązań w toku normalnej działalności Banku lub w innych warunkach, które można przewidzieć, bez konieczności poniesienia straty; 2) zapobieganie powstania sytuacji kryzysowej, zwłaszcza z powodu czynników wewnątrzbankowych oraz posiadanie aktualnego i skutecznego planu awaryjnego na wypadek wystąpienia takiej sytuacji. 3) utrzymywanie przez Bank aktywów nieobciążonych na minimalnym poziomie stanowiącym zabezpieczenie na wypadek zrealizowania się scenariuszy warunków skrajnych płynności w „horyzoncie przeżycia” wynoszącym 30 dni.” Bank realizuje cele strategiczne poprzez: 1) utrzymanie dotychczasowej struktury banku pasywów Banku, gdzie głównym źródłem finansowania aktywów są depozyty podmiotów niefinansowych oraz instytucji samorządowych; 2) pozyskiwanie depozytów o możliwie długich terminach wymagalności, tak aby Bank mógł otwierać po stronie aktywnej pozycje o dłuższym horyzoncie czasowym; 3) utrzymywanie na bezpiecznym poziomie nadzorczych miar płynności, przy jednoczesnym minimalizowaniu kosztów z tym związanych; 5 4) finansowanie kredytów łącznie z majątkiem trwałym przez pasywa stabilne powiększone o fundusze własne przy jednoczesnym minimalizowaniu kosztów z tym związanych; 5) utrzymywanie płynnościowej struktury bilansu na poziomie zapewniającym występowanie nadwyżki skumulowanych aktywów nad skumulowanymi pasywami w okresie do 1 roku oraz nadwyżki skumulowanych pasywów nad skumulowanymi aktywami w okresie powyżej 1 roku; 6) zapewnienie globalnej wypłacalności Banku, oznaczającej posiadanie skumulowanej luki płynności (bez uwzględnienia zobowiązań pozabilansowych udzielonych i otrzymanych) na poziomie nieujemnym; 7) dążenie do podnoszenia stabilności źródeł finansowania głównie poprzez pozyskiwanie środków od gospodarstw domowych po akceptowalnej cenie; 8) identyfikacja wszelkich zagrożeń związanych z ryzykiem utraty płynności w zależności od stwierdzonego charakteru zagrożenia postępowanie według procedur awaryjnych określonych w obowiązujących w Banku zasadach zarządzania ryzykiem płynności. Ryzyka stopy procentowej: 1) optymalizacja wyniku odsetkowego w warunkach zmienności rynkowych stóp procentowych; 2) ograniczanie negatywnego wpływu zmian stóp procentowych poprzez doskonalenie narzędzi pomiaru i odpowiednie kształtowanie struktury aktywów i pasywów wrażliwych na zmiany stóp procentowych; 3) utrzymywanie poziomu ryzyka w ramach ustanowionych limitów opisanych w wewnętrznej procedurze dotyczącej zasad zarządzania ryzykiem stopy procentowej. Bank realizuje cele strategiczne poprzez: 1) ograniczenie ryzyka stopy procentowej tylko do portfela bankowego i tylko do pozycji wynikających z produktów bilansowych; 2) zmniejszanie ryzyka bazowego poprzez: a) stosowanie dla produktów klientowskich stóp bazowych w postaci stawek własnych Banku (w zakresie przewidzianym w przepisach prawa) - zwłaszcza dla aktywów wrażliwych; b) oferowanie klientom produktów depozytowych, których oprocentowanie uzależnione byłoby od stawek rynkowych (stóp rynku międzybankowego); 3) ograniczanie ryzyka opcji klienta poprzez stosowanie opłat za opcję, zwłaszcza dla możliwości zerwania depozytu przed umownym terminem. Bank nie prowadzi działalności handlowej (w rozumieniu przepisów Komisji Nadzoru Finansowego), operacje bankowe zaliczane są do portfela bankowego . Ryzyka operacyjnego: 1) optymalizacja efektywności gospodarowania poprzez zapobieganie i minimalizowanie strat operacyjnych oraz wyeliminowanie przyczyn ich powstawania, racjonalizacja kosztów, jak również zwiększenie szybkości oraz adekwatności reakcji Banku na zdarzenia od niego niezależne, 2) posiadanie efektywnej struktury zarządzania ryzykiem operacyjnym, w tym określenie ról i odpowiedzialności w zakresie zarządzania ryzykiem operacyjnym. 6 Bank realizuje cele strategiczne poprzez: 1) zapobieganie zdarzeniom operacyjnym powstającej w bieżącej działalności, w procesach oraz systemach, przy zastosowaniu mechanizmów kontrolnych adekwatnych do skali ryzyka, 2) podejmowanie działań zmierzających do ograniczenia liczby i skali występujących zagrożeń w przypadku przekroczenia akceptowalnego poziomu, 3) likwidowaniu negatywnych skutków zdarzeń operacyjnych, Ryzyka kapitałowego: I) Bank zobowiązany jest do utrzymywania: 1) kapitału założycielskiego w wysokości nie niższej niż równowartość 1.000.000 euro, przeliczonej według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski, obowiązującego w dniu sprawozdawczym; 2) sumy funduszy własnych na poziomie nie niższym niż wyższa z następujących wartości: a) kapitał regulacyjny, b) kapitał wewnętrzny; 3) współczynników kapitałowych na poziomie co najmniej: a) współczynnik kapitału podstawowego Tier I – 9%; b) współczynnik kapitału Tier I – 10,5%; c) II) łączny współczynnik kapitałowy – 12%. Długoterminowe cele kapitałowe Banku: 1) dążenie do zapewnienia odpowiedniej struktury oraz systematycznego wzrostu funduszy własnych, adekwatnych do skali i rodzaju prowadzonej działalności; 2) ograniczenie wyznaczania łącznej kwoty ekspozycji na ryzyko do rodzajów ryzyka przewidzianych przez przepisy prawa przy założeniu braku prowadzenia działalności handlowej; 3) posiadanie minimalnej wielkości łącznego współczynnika kapitałowego na poziomie 16%; 4) posiadanie minimalnej wielkości współczynnika kapitału Tier I na poziomie 15%; 5) posiadanie minimalnej wielkości współczynnika kapitału podstawowego Tier I na poziomie 15% 6) obciążenie kapitałem wewnętrznym funduszy własnych na maksymalnym poziomie 59%; tym samym posiadanie wewnętrznego współczynnika kapitałowego na minimalnym poziomie 14%; 7) dążenie do takiej struktury funduszy Tier I, aby kapitał rezerwowy stanowił 90% funduszy Tier I; 8) przekazywanie na fundusze własne minimum 90% nadwyżki bilansowej; 9) dążenie do uzyskania zaangażowania kapitałowego w Banku Zrzeszającym na poziomie maksymalnie 10% funduszy własnych Banku; (tak, aby nie powstała sytuacja powodująca pomniejszenie funduszy własnych); 10) utrzymywanie minimalnej wielkości wskaźnika dźwigni finansowej na poziomie 10%. 7 Ryzyka braku zgodności: Podstawowym celem Banku w zakresie zarządzania ryzykiem braku zgodności jest ochrona zaufania klientów oraz ochrona reputacji Banku. Zarządzanie w Banku tym ryzykiem oznacza: 1) efektywne przeciwdziałanie możliwościom wystąpienia naruszeń przepisów prawa, regulacji wewnętrznych oraz przyjętych przez Bank standardów postępowania; 2) sprawne i skuteczne podejmowanie działań naprawczych w sytuacji zidentyfikowania braku zgodności; 3) dążenie do zgodności regulacji wewnętrznych Banku z przepisami zewnętrznymi; 4) dążenie i dbałość o: a) wizerunek zewnętrzny Banku rozumianego jako instytucja zaufania publicznego, b) pozytywny odbiór Banku przez klientów, c) przejrzystość działań Banku wobec klientów, d) stworzenie kadry pracowniczej identyfikującej się z Bankiem, dobrze zorganizowanej wewnętrznie dla realizacji wspólnych celów wytyczonych przez Bank. Zasady polityki stosowania zabezpieczeń i ograniczania ryzyka oraz strategie i procesy monitorowania skuteczności zabezpieczeń i metod ograniczania ryzyka. Bank wprowadza odpowiednie do skali i złożoności działalności limity wewnętrzne ograniczające poziom ryzyka występującego w poszczególnych obszarach działania Banku. Procedury wewnętrzne określają zasady ustalania i aktualizowania wysokości limitów oraz częstotliwości monitorowania ich przestrzegania i raportowania. Poziom limitów wewnętrznych jest dostosowany do akceptowanego przez Radę Nadzorczą ogólnego poziomu ryzyka Banku. Analizy będące podstawą do określenia wysokości limitów wewnętrznych są sporządzane w formie pisemnej. Bank określa wysokość limitów (w zależności od rodzaju ryzyka lub charakteru limitu) w oparciu o następujące przesłanki: 1) analizę historyczną stopnia wykorzystania limitu; 2) apetyt na ryzyko określony przez Radę Nadzorczą; 3) analizę wpływu zrealizowania się limitu w maksymalnej wysokości na sytuację finansową Banku; 4) wysokość ryzyka, którym jest obciążona pozycja objęta limitem. Z zachowaniem limitów określonych w ustawie Prawo bankowe, Bank ustalił i weryfikuje wewnętrzne limity zaangażowań według kryteriów uwzględniających specyfikę ich działalności. Procedury wewnętrzne dotyczące zarządzania ryzykiem określają sytuacje, w których dopuszczalne jest przekroczenie limitów wewnętrznych, określają warunki akceptacji przekroczeń oraz sposób postępowania w przypadku przekroczenia limitów wewnętrznych. Przyjęte rodzaje limitów wewnętrznych, dotyczących poszczególnych rodzajów ryzyka oraz ich wysokość, zatwierdza Zarząd Banku. Przekroczenia limitów wewnętrznych są monitorowane i poddawane szczegółowej analizie – zadania te wykonują komórki organizacyjne wskazane w procedurach szczegółowych dotyczących zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka. 8 III. Opis struktury organizacyjnej w zakresie zarządzania ryzykami. 1.1. Schemat organizacyjny zarządzania ryzykami w Banku. W strukturze organizacyjnej Banku funkcjonują wyznaczone osoby, które na dzień 31.12.2015 roku obejmowały swoim zakresem działania monitorowania następujących ryzyk: -ryzyko kredytowe (w tym: ryzyko ekspozycji kredytowych zabezpieczonych hipotecznie, ryzyko detalicznych ekspozycji kredytowych), - ryzyko koncentracji, - ryzyko płynności, - ryzyko stopy procentowej, - ryzyko operacyjne, - ryzyko braku zgodności, - ryzyko kapitałowe. Rada Nadzorcza Wiceprezes Zarządu ds. kredytów Ryzyko Kredytowe Ryzyko Koncentracji Prezes Zarządu Wiceprezes Zarządu ds. finansów i ryzyk bankowych Ryzyko Braku Zgodności Ryzyko Płynności Ryzyko Stopy Procentowej Ryzyko Operacyjne Ryzyko Kapitałowe W procesie zarządzania ryzykiem bankowym w Banku uczestniczą: 1) Rada Nadzorcza; 2) Zarząd; 3) komórki organizacyjne (lub wyznaczone osoby w Banku) odpowiedzialne za: a) sprawozdawczość dla odbiorców zewnętrznych, b) zarządzanie nadwyżką środków, c) sprzedaż kredytów, d) identyfikację i akceptację ryzyka kredytowego dla pojedynczych transakcji, e) pomiar, monitorowanie i kontrolę poszczególnych rodzajów ryzyka bankowego. Szczegółowy zakres kompetencji i odpowiedzialności Rady nadzorczej i komórek organizacyjnych Banku określa Statut Banku Spółdzielczego w Ślesinie, Regulamin Rady Nadzorczej w Banku Spółdzielczym w Ślesinie, Regulamin Pracy Zarządu Banku Spółdzielczego w Ślesinie oraz Regulamin Organizacyjny w Banku Spółdzielczym w Ślesinie Zadania organów Banku Rada Nadzorcza: 1) zatwierdza Strategię działania Banku oraz zasady ostrożnego i stabilnego zarządzania Bankiem, obejmujące m.in. możliwy do zaakceptowania ogólny poziom ryzyka Banku; 9 2) zatwierdza procedury dotyczące procesów: a) szacowania kapitału wewnętrznego, b) planowania i zarządzania kapitałowego; 3) zatwierdza strukturę organizacyjną Banku, zawartą w Regulaminie organizacyjnym, dostosowaną do wielkości i profilu ponoszonego ryzyka; 4) zatwierdza ogólne zasady polityki dotyczącej zmiennych składników wynagrodzeń; 5) zatwierdza zasady przeprowadzania testów warunków skrajnych w odniesieniu do poszczególnych rodzajów ryzyka; 6) sprawuje nadzór nad zarządzaniem ryzykiem braku zgodności rozumianym jako skutki nieprzestrzegania przepisów prawa, regulacji wewnętrznych oraz przyjętych przez Bank standardów postępowania, a także zatwierdza założenia polityki Banku w zakresie ryzyka braku zgodności, ocenia efektywność zarządzania ryzykiem braku zgodności; 7) sprawuje nadzór nad zgodnością polityki Banku w zakresie podejmowania ryzyka ze Strategią działania i planem finansowym Banku; 8) zapewnia wybór członków Zarządu posiadających odpowiednie kwalifikacje do sprawowania wyznaczonych im funkcji; 9) sprawuje nadzór nad wprowadzeniem systemu zarządzania ryzykiem występującym w działalności Banku oraz ocenia adekwatność i skuteczność tego systemu, głównie poprzez zapoznawanie się z raportami i sprawozdaniami dotyczącymi oceny narażenia Banku na poszczególne rodzaje ryzyka (w tym ryzyka braku zgodności) i na ich podstawie dokonuje oceny stopnia efektywności i adekwatności zarządzania ryzykiem; 10) ocenia, czy działania Zarządu w zakresie kontroli nad działalnością Banku są skuteczne i zgodne z polityką Rady Nadzorczej. Zarząd: 1) odpowiada za skuteczność systemu zarządzania ryzykiem, w tym ryzyka braku zgodności, systemu kontroli wewnętrznej, procesu szacowania kapitału wewnętrznego i dokonywania przeglądów procesu szacowania i utrzymywania kapitału wewnętrznego oraz za nadzór nad efektywnością tych procesów; 2) odpowiada za zorganizowanie skutecznego procesu oceny adekwatności kapitałowej i utrzymywania kapitału wewnętrznego oraz nadzór nad jego efektywnością, wprowadzając w razie potrzeby niezbędne korekty i udoskonalenia; 3) wprowadza zatwierdzoną przez Radę Nadzorczą strukturę organizacyjną dostosowaną do wielkości i profilu ponoszonego ryzyka; 4) wprowadza podział zadań realizowanych w Banku, który zapewnia niezależność funkcji pomiaru, monitorowania i kontrolowania ryzyka od działalności operacyjnej skutkującej podejmowaniem ryzyka przez Bank; 5) zatwierdza rodzaje limitów wewnętrznych oraz ich wysokość dostosowaną do akceptowanego przez Radę Nadzorczą ogólnego poziomu ryzyka Banku; 6) odpowiada za przejrzystość działań Banku, w szczególności za politykę informacyjną w zakresie działalności Banku, pozwalającą na ocenę skuteczności działania Rady 10 Nadzorczej i Zarządu Banku w zakresie zarządzania Bankiem, monitorowania stanu bezpieczeństwa działalności Banku i za ocenę sytuacji finansowej Banku; 7) zapewnia zgodność działania Banku z obowiązującymi przepisami prawa; 8) zapewnienia, że Bank prowadzi politykę służącą zarządzaniu wszystkimi istotnymi rodzajami ryzyka w działalności Banku i posiada procedury w tym zakresie; 9) odpowiada za opracowanie, wprowadzenie oraz aktualizację polityki zmiennych składników wynagrodzeń; 10) uwzględnia rezultaty badań prowadzonych przez komórkę audytu wewnętrznego oraz biegłych rewidentów przy podejmowaniu decyzji w ramach zarządzania Bankiem; 11) przekazuje Radzie Nadzorczej, okresowe informacje przedstawiające w sposób rzetelny, przejrzysty i syntetyczny rodzaje i wielkość ryzyka w działalności Banku; jednym z elementów informacji zarządczej jest raport z realizacji apetytu na ryzyko (zaprezentowanego w postaci wskaźników ilościowych). Komórki organizacyjne (lub wyznaczone osoby w Banku): Komórki organizacyjne Banku biorą udział w procesie zarządzania ryzykiem poprzez realizację celów zawartych w strategii oraz zgodnie z regulaminem organizacyjnym Banku. Komórki organizacyjne (lub wyznaczone osoby w Banku) uczestniczą w procesie zarządzania ryzykiem w ramach przypisanych im zadań w strukturze organizacyjnej Banku oraz w procedurach wewnętrznych, dotyczących zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka. 1.2. Zakres i rodzaj systemów raportowania i pomiaru ryzyka Przepływ informacji na temat ryzyka kierowany do Zarządu odbywa się zgodnie z załącznikiem do Instrukcji –System informacji zarządczej w Banku Spółdzielczym w Ślesinie. Komórki organizacyjne, którym przypisano zarządzanie poszczególnymi ryzykami bankowymi, to: 1) Komórka Ryzyk Bankowych i Sprawozdawczości (KRBS) – pracują w niej 2 osoby – w zakresie ryzyka płynności, ryzyka stopy procentowej, ryzyka operacyjnego, ryzyka braku zgodności oraz ryzyka kapitałowego, 2) Stanowisko Kredytów i Windykacji (SKW) - 1 osoba - w zakresie ryzyka kredytowego. 3) Monitorowanie ryzyka stanowi część bieżącego procesu zarządzania ryzykiem i sprawozdawania o ryzyku w działalności Banku. System sprawozdawczości zarządczej dostarcza informacji na temat rodzajów i wielkości ryzyka w działalności Banku, umożliwia ocenę skutków decyzji w zakresie zarządzania ryzykiem i służy monitorowaniu przestrzegania limitów wewnętrznych. Monitorowanie ryzyka odbywa się z częstotliwością dostosowaną do wielkości i charakteru poszczególnych rodzajów ryzyka w działalności Banku oraz umożliwiającą dostarczenie informacji o zmianach profilu działalności. 11 Ryzyko kredytowe Pomiar i ocena ryzyka dokonywana jest poprzez analizy informacji, określonych w wewnętrznych regulacjach, dotyczących zarządzania powyższym ryzykiem. Analiza informacji z zakresu ryzyka kredytowego (w tym ryzyka koncentracji zaangażowania ) zawiera dane dotyczące: 1) ustalenie pożądanej struktury portfela kredytowego; 2) zapewnienie odpowiedniego poziomu dywersyfikacji ryzyka kredytowego; 3) ograniczanie ryzyka kredytowego w tych obszarach, w których posiadanie przez Bank nadmiernych koncentracji (podmiotowych, branżowych, rodzaj produktu, zabezpieczeń) wynika ze specyfiki prowadzonej działalności; 4) identyfikacja i pomiar ryzyka poprzez: a) ocenę struktury podmiotowej, rodzajowej i jakościowej portfela kredytowego, ogółem i w podziale na Oddziały/WOK), b) ocena poziomu kredytów zagrożonych w kredytach ogółem, ocenę jakości portfela kredytowego (badanie udziału portfeli kredytów zagrożonych ogólnie oraz w poszczególnych segmentach klientów, branżach, rodzaju produktów, zabezpieczeń itp.), c) ocenę wielkości salda rezerw celowych w porównaniu wielkością wyniku na działalności bankowej i wielkością wyniku finansowego Banku, d) ocenę stopnia pokrycia rezerwami celowymi kredytów zagrożonych, e) ocenę wartości odzysku z zabezpieczeń oraz poziomu pokrycia kredytów zabezpieczeniami, f) monitorowania kredytów zagrożonych, ich struktury, czynników ryzyka, g) analizę ryzyka wynikającego z zaangażowań wobec podmiotów, o których mowa w art. 79a ustawy Prawo bankowe, h) analizę ryzyka kredytowego z tytułu koncentracji: • wobec pojedynczych podmiotów oraz podmiotów powiązanych kapitałowo lub organizacyjnie; • w ten sam sektor gospodarczy; • w ten sam rodzaj produktu; • w ten sam rodzaj zabezpieczenia lub w tego samego dostawcę zabezpieczenia; 5) monitorowanie i kontrolę stopnia wykorzystania wprowadzonych limitów; 6) monitorowanie skuteczności działań windykacyjnych; 7) ustalenie adekwatnego do potrzeb systemu informacji zarządczej; 8) stosowanie odpowiednich mechanizmów kontrolnych poprzez: a) opracowanie i przyjęcie do stosowania procedur służących zarządzaniu ryzykiem wynikającym z określonych portfeli kredytowych, w tym dotyczących: • zarządzania ryzykiem koncentracji, • zarządzania ryzykiem ekspozycji kredytowych zabezpieczonych hipotecznie, • zarządzania ryzykiem ekspozycji detalicznych, b) stosowanie limitów koncentracji zaangażowań, c) badanie stopnia przestrzegania wprowadzonych standardów postępowania. 12 Analiza informacji z zakresu ryzyka EKZH zawiera dane na temat: 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) skali zaangażowania Banku w EKZH; struktury portfela EKZH; stopnia przestrzegania przyjętych limitów; struktury jakościowej portfela EKZH oraz poziomu utworzonych rezerw celowych; stopnia pokrycia EKZH zabezpieczeniami; wyników testów warunków skrajnych; ocena ryzyka związanego z finansowaniem długoterminowych aktywów. Analiza informacji z zakresu portfela DEK zawiera dane na temat: 1) skali zaangażowania Banku w DEK; 2) poziomu i struktury portfela DEK; 3) stopnia przestrzegania przyjętych limitów; 4) poziomu i struktury jakościowej portfela DEK oraz poziomu utworzonych rezerw celowych, 5) skali odstępstw od przyjętych standardów kredytowania (wraz z analizą całego portfela kredytowego); 6) wyników testów warunków skrajnych; 7) wyników działań windykacyjnych w zakresie DEK (wraz z analizą całego portfela kredytowego). Monitorowanie poziomu wykorzystania limitów jest dokonywane są w okresach kwartalnych informacja w tym zakresie jest przedmiotem informacji zarządczej dla Zarządu i Rady Nadzorczej. Ryzyko stopy procentowej 1. Pomiar ryzyka stopy procentowej obejmuje wszystkie pozycje wrażliwe na zmianę stopy procentowej. 2. Pozycje zaliczone do portfela kredytowego i niezaliczone do należności nieobsługiwanych powinny być wykazywane w wartości nominalnej, tzn. w kwocie stanowiącej podstawę naliczania odsetek. 3. W ramach ryzyka stopy procentowej, Bank wyróżnia następujące kategorie ryzyka: - ryzyko bazowe, - ryzyko przeszacowania, - ryzyko opcji klienta, - ryzyko krzywej dochodowości. Najważniejsza część ryzyka stopy procentowej w Banku związana jest z ryzykiem przeszacowania oraz ryzykiem bazowym. 4. Pomiar ryzyka przeszacowania: Bank mierzy ryzyko przeszacowania w oparciu o metodę wyniku odsetkowego przy założeniu że: 1) stopy procentowe wszystkich aktywów i pasywów w każdym przedziale przeszacowania zmieniają się o taką samą wielkość wynoszącą 100 p.b.; 2) struktura bilansu i terminów przeszacowania na datę analizy nie zmieni się w przyszłości. 13 W celu oceny kierunku narażenia wyniku Banku na zmiany stóp procentowych Bank dokonuje dwóch pomiarów zakładających wzrost oraz spadek stóp procentowych o wielkość wskazaną w ust.1 pkt. 1. Pomiary podstawowe, o których mowa w ust.2 Bank uzupełnia pomiarami zakładającymi zmianę stóp procentowych o (+/-) 200 p.b., (+/-)50 p.b., (+/-)25 p.b. 5. Pomiar ryzyka bazowego: Bank mierzy ryzyko bazowe w oparciu o metodę wyniku odsetkowego uwzględniając niedoskonałe powiązanie zmian stóp referencyjnych. Miarą niedoskonałości zmian stóp referencyjnych jest współczynnik korelacji. Podstawą przyjętą do określenia poziomu ryzyka bazowego jest założenie, że stawki WIBID / WIBOR oraz stawki Banku zmieniają się przede wszystkim w wyniku zmian stóp procentowych Narodowego Banku Polskiego. 6. Pomiar ryzyka krzywej dochodowości: Bank mierzy ryzyko krzywej dochodowości w oparciu o metodę wyniku odsetkowego z uwzględnieniem niejednakowych zmian stóp procentowych odnoszących się do różnych terminów, a dotyczącymi tego samego rynku lub indeksu tylko dla produktów, których oprocentowanie uzależnione jest od stawek WIBID / WIBOR. Miarą niejednakowych zmian stawek WIBID / WIBOR dla różnych terminów jest współczynnik korelacji. 7. Pomiar ryzyka opcji klienta: Ryzyko opcji klienta badane jest w zakresie opcji, które dają klientowi prawo wycofania depozytu przed umownym terminem płatności (zerwania depozytu) lub spłaty części lub całości kredytu przed umownym terminem płatności (przedpłacenie kredytu), o ile zdarzenia te osiągną znaczący poziom. Jako znaczący poziom wykorzystania opcji klienta uznaje się sytuację, gdy: 1) zrywalność depozytów przekroczy poziom 1% kwoty depozytów ogółem, 2) łączna kwota kredytów spłacanych przed terminem przekroczy 5% kwoty kredytów regularnych. 8. Bank do pomiaru stopnia narażenia na ryzyko stopy procentowej stosuje metody: - analizę luki przeszacowania stopy procentowej, - symulacje zmian wyniku odsetkowego, - metodę zaktualizowanej wartości ekonomicznej; - analizę wskaźników ekonomicznych związanych z ryzykiem stopy procentowej Ryzyko stopy procentowej raportowane jest w cyklach miesięcznych i przedstawiane są Zarządowi, natomiast Radzie Nadzorczej prezentowane jest w układzie kwartalnym. Ryzyko operacyjne Ocena (pomiaru i szacowania) i zakres raportowania ryzyka operacyjnego: 1. Podstawowymi narzędziami, które wykorzystuje się do oceny ryzyka są: - mapa ryzyka, - kluczowe wskaźniki ryzyka (KRI), - rejestr zdarzeń ryzyka operacyjnego, - testy warunków skrajnych. 2. W ramach bieżącego zarządzania ryzykiem operacyjnym redukcja negatywnych skutków zdarzeń operacyjnych obejmuje m.in. następujące działania zapobiegawcze: 1) umowy o wykonywanie czynności należących do zakresu działania banku przez podmioty zewnętrzne o niskim poziomie ryzyka operacyjnego, 14 2) zabezpieczenie prawne wierzytelności banku wynikające z umów z klientami i kontrahentami, 3) ubezpieczenie na wypadek zdarzeń operacyjnych, zapewniające utrzymywanie ryzyka operacyjnego na poziomie nie zagrażającym bezpieczeństwu funkcjonowania banku; 4) plany utrzymania ciągłości działania na wypadek utraty ciągłości krytycznych procesów, niezbędnych do funkcjonowania banku. 3. Obowiązek minimalizacji ryzyka operacyjnego ciąży na każdej jednostce organizacyjnej banku i obejmuje: 1) wycofanie się ze zbyt ryzykownej działalności lub jej niepodejmowanie; 2) ograniczenie rozmiarów działalności obarczonej zbyt wysokim poziomem ryzyka; 3) transfer ryzyka, poprzez np. stosowanie ubezpieczeń majątku, zlecanie wykonywania czynności zewnętrznym dostawcom usług; 4) przyjmowanie odpowiednich mechanizmów kontrolnych. Wybór działań wymienionych zależy od wielkości możliwych strat operacyjnych oraz możliwości kontroli zdarzeń operacyjnych wywołujących straty. Poziom ryzyka operacyjnego jest nadmierny, gdy potencjalne korzyści z działalności są niższe od potencjalnych strat operacyjnych. W przypadku ryzyka operacyjnego, którego bank nie może zaakceptować (np. takich, w przypadku, których istnieje duże zagrożenie utratą reputacji), transferować, ani nie ma możliwości go ograniczać, należy podjąć decyzję czy ograniczyć dany rodzaj działania, czy też całkowicie się z niego wycofać. 4. Raportowaniu Zarządowi i Radzie Nadzorczej Banku podlega syntetyczna informacja na temat skali i rodzajów ryzyka operacyjnego, na które narażony jest Bank, prawdopodobieństwa i spodziewanych skutków jego wystąpienia oraz metod zarządzania ryzykiem operacyjnym. Informacja zawiera m.in. zdarzenia generujące skutki z obszaru istotnego mapy ryzyka, kluczowe wskaźniki ryzyka (KRI), realizację limitów, wyniki testów, istotne zmiany organizacyjne, a także istotne zdarzenia z zakresu ryzyka braku zgodności, ryzyka reputacji, „prania pieniędzy”. 5. Raportowanie w ramach ryzyka operacyjnego przebiega następująco: 1) komórki i jednostki organizacyjne Banku gromadzą informacje zgodnie z ogólnymi zasadami działania aplikacji Rejestr Incydentów Ryzyka operacyjnego oraz zapisami „Zasad zarządzania ryzyka operacyjnego”; 2) incydenty zaakceptowane generowane w RIRO są następnie przetwarzane przez Administratora ryzyka i po uzupełnieniu o inne istotne informacje, dokonywana jest ich analiza, ocena wykonania limitów, opracowanie wniosków, przygotowanie zaleceń, a uzyskane rezultaty zamieszczane są w Raporcie oceny ryzyka; 3) raport przekazywany jest Członkowi Zarządu, który po zaakceptowaniu jego zapisów przedstawia go Zarządowi na pierwszym posiedzeniu po terminie sporządzenia informacji; 4) syntetyczną ocenę ryzyka za poszczególne kwartały Zarząd Banku przedkłada Radzie Nadzorczej na najbliższych jej posiedzeniach. 15 Ryzyko kapitałowe 1. Bank dokonuje agregacji wymogów kapitałowych na poszczególne rodzaje ryzyka uznane za istotne, tym samym oblicza kapitał wewnętrzny w oparciu o metodę minimalnego wymogu kapitałowego. 2. Punktem wyjściowym dla ustalenia kapitału wewnętrznego jest wyliczony regulacyjny wymóg kapitałowy. 3. Następnie Bank ocenia, czy regulacyjny wymóg kapitałowy w pełni pokrywa ryzyko kredytowe, operacyjne i jeżeli to konieczne, to zgodnie z obowiązującymi w Banku zasadami szacowania kapitału wewnętrznego, oblicza dodatkowy wymóg kapitałowy na te ryzyka. 4. Kapitał wewnętrzny stanowi sumę regulacyjnego wymogu kapitałowego, dodatkowych wymogów kapitałowych, o których mowa w ust. 3 oraz wymogów kapitałowych na pozostałe istotne ryzyka, obliczonych zgodnie z obowiązującymi w Banku zasadami szacowania kapitału wewnętrznego. 5. Proces alokacji funduszy. Bank przyjął minimalną wartość łącznego współczynnika kapitałowego na poziomie 16%, tym samym kapitał regulacyjny może stanowić maksymalnie 59% funduszy własnych. Bank przyjmuje następujące – maksymalne poziomy poszczególnych, istotnych rodzajów ryzyka bankowego, wyrażone wielkością alokowanych funduszy własnych – limity alokacji kapitału: 1) na ryzyko kredytowe – 45 % funduszy własnych, z podziałem na: a) kapitał regulacyjny na ryzyko kredytowe – 41 %; b) dodatkowy wymóg kapitałowy (w ramach II Filaru) – 4 %; 2) na ryzyko operacyjne – 8 % funduszy własnych, z podziałem na: a) kapitał regulacyjny na ryzyko operacyjne – 7 %; b) dodatkowy wymóg kapitałowy (w ramach II Filaru) – 1 %; 3) na ryzyko koncentracji – 1 % funduszy własnych; 4) na ryzyko płynności – 2 % funduszy własnych; 5) na ryzyko stopy procentowej w księdze bankowej – 2 % funduszy własnych; 6) na ryzyko kapitałowe – 1 % funduszy własnych. Ryzyko braku zgodności Ryzyko braku zgodności Bank definiuje jako skutki nieprzestrzegania przez Bank przepisów prawa, regulacji wewnętrznych oraz przyjętych przez Bank standardów postępowania/rynkowych. W zarządzaniu ryzykiem braku zgodności Bank przede wszystkim kładzie nacisk na prowadzenie działań zgodnych z nie tylko szeroko rozumianymi normami prawnymi (zewnętrznymi i wewnętrznymi) lecz również normami, które charakteryzują Bank jako instytucję zaufania publicznego. Dla zdarzeń ryzyka braku zgodności w Banku prowadzony jest Rejestr zdarzeń compliance (zgodności), który zawiera zdarzenia pochodzące z: 1) rejestru zdarzeń i strat operacyjnych; 2) rejestru skarg i wniosków; 3) rejestru spraw sądowych; 4) rejestru transakcji powyżej 15.000 Euro; 5) wyników kontroli prowadzonych przez audyt wewnętrzny; 6) wyników kontroli przeprowadzonych przez Urząd Komisji Nadzoru Finansowego; 7) wyników z analiz kwestionariuszy BION; 8) informacji przekazywanych na bieżąco przez pracowników, 9) niekorzystnych informacji o Banku, które pojawiły się w mediach. 16 Raporty o ryzyku braku zgodności skupiają się na podstawowych zadaniach, które ma spełniać zarządzanie ryzykiem braku zgodności, a więc dotyczą: 1) prawidłowości wdrażania regulacji wewnętrznych; 2) ich dostosowania do obowiązujących przepisów prawa i standardów; 3) ocenie skutków zdarzeń compliance. Sprawozdania z ryzyka braku zgodności zawierają: 1) ocenę ryzyka braku zgodności, w tym informacje o zmianie profilu ryzyka; 2) podsumowanie wszystkich zdarzeń compliance, które wystąpiły w okresie objętym raportem; 3) rekomendowane środki naprawcze; 4) ocenę skutków rekomendowanych środków naprawczych, które były wydawane na bieżąco lub zawarte w poprzednim raporcie. Niezależnie od tego, że raporty z oceny ryzyka braku zgodności dla Zarządu i Rady Nadzorczej sporządzane są raz na rok, pracownik ds. ryzyka braku zgodności na bieżąco informuje Zarząd Banku o przypadkach występowania istotnych naruszeń compliance i ewentualnie rekomenduje podjęcie środków naprawczych. Bank w 2015 roku nie utworzył komitetów. 1. Oświadczenie Zarządu na temat adekwatności ustaleń dotyczących zarządzania ryzykiem i ogólnego profilu ryzyka związanego ze strategią. Oświadczenie Zarządu Banku na temat adekwatności ustaleń dotyczących zarządzania ryzykiem w Banku, dające pewność , że stosowane systemy zarządzania ryzykiem są odpowiednie z punktu widzenia profilu i strategii ryzyka Banku stanowi załącznik nr 1 do niniejszej informacji. 2. Korzystanie z ocen zewnętrznych instytucji oceny wiarygodności kredytowej (ECAI). Bank nie korzysta z ocen zewnętrznych instytucji oceny wiarygodności kredytowej (ECAI). IV. Fundusze własne. 1. Fundusze własne Banku obejmują: 1) kapitał Tier I; 2) kapitał Tier II. 2. Kapitał Tier I Banku obejmuje: 1) kapitał podstawowy Tier I, na który składają się: a) wpłacony fundusz udziałowy, b) zysk w trakcie zatwierdzania oraz zysk netto bieżącego okresu sprawozdawczego, obliczone zgodnie z obowiązującymi zasadami rachunkowości, pomniejszone o wszelkie przewidywane obciążenia i dywidendy, w kwotach nie większych niż kwoty zysku zweryfikowane przez biegłych rewidentów, po uzyskaniu zgody właściwego organu, c) niepodzielony zysk z lat ubiegłych, po uzyskaniu zgody właściwego organu; d) kapitał rezerwowy, e) fundusz ogólnego ryzyka na niezidentyfikowane ryzyko działalności bankowej; f) w ramach skumulowanych, innych całkowitych dochodów – fundusz z aktualizacji wyceny majątku trwałego; g) w ramach innych przejściowych korekt kapitału podstawowego Tier I – fundusz z aktualizacji wyceny majątku trwałego (ze znakiem minus); 2) pomniejszenia kapitału podstawowego Tier I: a) wartości niematerialne i prawne wycenione według wartości bilansowej; 17 3) b) starta z lat ubiegłych, strata w trakcie zatwierdzania, strata netto bieżącego roku, c) posiadane przez Bank bezpośrednie, pośrednie i syntetyczne udziały kapitałowe w instrumentach zaliczanych do dodatkowego kapitału podstawowego Tier I podmiotów sektora finansowego, jeżeli Bank nie dokonał znacznej inwestycji, d) posiadane przez Bank bezpośrednie, pośrednie i syntetyczne udziały kapitałowe w instrumentach zaliczanych do dodatkowego kapitału podstawowego Tier I podmiotów sektora finansowego, jeżeli Bank dokonał znacznej inwestycji. Bank nie posiada zaangażowania kapitałowego, które mógłby zaliczyć do kapitału dodatkowego Tier I, a także pozycji kapitałowych pomniejszających ten kapitał. 3. Kapitał Tier II Banku obejmuje: 1) instrumenty kapitałowe spełniające warunki opisane w art. 63 CRR; 2) pożyczki podporządkowane; 3) rezerwę na ryzyko ogólne do wysokości 1,25% aktywów ważonych ryzykiem; 4) Bank nie posiada zaangażowania kapitałowego, które mógłby zaliczyć do kapitału Tier II, a także pozycji kapitałowych pomniejszających ten kapitał. 4. Na dzień 31.12.2015 r. Bank posiadał 1054 udziałowców, którzy posiadają 1275 udziałów, wartość jednego udziału wynosi 200 zł. Poniższe zestawienie przedstawia poziom poszczególnych pozycji funduszy własnych Banku według wartości bilansowej. Fundusze podstawowe 12 117 175,00 Udziałowy 255 000,00 Zasobowy 11 762 175,00 Fundusz ogólnego ryzyka 100 000,00 Pomniejszenia funduszy podstawowych -19 823,00 -19 823,00 Wartości niematerialne i prawne Fundusze uzupełniające 36 938,00 Pożyczka podporządkowana 0,00 Kapitał z aktualizacji wyceny rzeczowych aktywów trwałych 36 938,00 Pomniejszenia funduszy uzupełniających 0,00 …………………………. Fundusze własne ---12 134 290,00 5. Według stanu na dzień 31.12.2015 roku fundusze własne Banku wynoszą: - kapitał Tier I - 11 930 426,00 zł; kapitał Tier II - 100 000,00 zł. 18 Poniższe zestawienie przedstawia poziom poszczególnych pozycji funduszy własnych Banku . Kapitał podstawowy Tier I: instrumenty i kapitały rezerwowe Instrumenty kapitałowe i powiązane ażio 1 emisyjne W tym: instrumenty typu 1 W tym: instrumenty typu 2 W tym: instrumenty typu 3 2 3 3a 4 5 5a 6 7 8 9 10 Zyski zatrzymane Skumulowane inne całkowite dochody (i pozostałe kapitały rezerwowe, z uwzględnieniem niezrealizowanych zysków i strat zgodnie z mającymi zastosowanie standardami rachunkowości) Fundusze ogólne ryzyka bankowego Kwota kwalifikujących się pozycji o których mowa w art. 484 ust. 3 i powiązane ażio emisyjne przeznaczone do wycofania z kapitału podstawowego Tier I Zastrzyki kapitałowe ze strony sektora publicznego podlegające zasadzie praw nabytych do dnia 01 stycznia 2018 r. Udziały mniejszości (kwota dopuszczona w skonsolidowanym kapitale podstawowym Tier I) Niezależnie zweryfikowane zyski z bieżącego okresu po odliczeniu wszelkich możliwych do przewidzenia obciążeń i dywidend Kapitał podstawowy Tier I przed korektami regulacyjnymi Dodatkowe korekty wartości (kwota ujemna) Wartości niematerialne i prawne (po odliczeniu powiązanej rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego) (kwota ujemna) Zbiór pusty w UE Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego opartej na przyszłej rentowości z wyłączeniem aktywów wynikających z różnic przejściowych (po odliczeniu powiązanej rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego w przypadku spełnienia warunków określonych w art. 38 ust. 3) (kwota ujemna) Kwota w dniu ujawnienia Odniesienie do CRR Art. 26 ust. 1, art. 27, 28, 29, wykaz EUNB o którym mowa w art. 26 ust. 3 Wykaz EUNB o którym mowa w art. 26 ust. 3 Wykaz EUNB o którym mowa w art. 26 ust. 3 Wykaz EUNB o którym mowa w art. 26 ust. 3 Art. 26 ust. 1 lit. c) 11 799 113,00 Art. 26 ust. 1 100 000,00 Art. 26 ust. 1 lit. f) 88 074,00 Art. 486 ust. 2 Art. 483 ust. 2 Art. 84, 479, 480 Art. 26 ust. 2 11 987 187,00 Art. 34, 105 -19 823,00 Art. 36 ust. 1 lit. b) Art. 37, art. 472 ust. 4 Art. 36 ust. 1 lit. c) Art. 38, art. 472 ust. 5 19 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 20a 20b 20c Kapitały rezerwowe odzwierciedlające wartość godziwą związane z zyskami lub stratami z tytułu instrumentów zabezpieczających przepływy pieniężne Kwoty ujemne będące wynikiem obliczeń kwot oczekiwanej straty Każdy wzrost kapitału własnego z tytułu aktywów sekurytyzowanych (kwota ujemna) Zyski lub straty z tytułu zobowiązań wycenione według wartości godziwej, które wynikają ze zmian zdolności kredytowej instytucji Aktywa funduszu emerytalnego ze zdefiniowanymi świadczeniami (kwota ujemna) Posiadane przez instytucje bezpośrednie i pośrednie udziały kapitałowe w instrumentach własnych w kapitale podstawowym Tier I (kwota ujemna) Udziały kapitałowe w instrumentach w kapitale podstawowym Tier I podmiotów sektora finansowego, jeżeli podmioty te mają z instytucją krzyżowe powiązania kapitałowe mające na celu sztuczne zawyżanie funduszy własnych instytucji (kwota ujemna) Posiadane przez instytucję bezpośrednie i pośrednie udziały kapitałowe w instrumentach w kapitale podstawowym Tier I podmiotów sektora finansowego, jeżeli instytucja nie dokonała znacznej inwestycji w te podmioty (kwota przekraczająca próg 10% oraz po odliczeniu kwalifikowanych pozycji krótkich) (kwota ujemna) Posiadane przez instytucję bezpośrednie, pośrednie i syntetyczne udziały kapitałowe w instrumentach w kapitale podstawowym Tier I podmiotów sektora finansowego, jeżeli instytucja dokonała znacznej inwestycji w te podmioty (kwota przekraczająca próg 10% oraz po odliczeniu kwalifikowanych pozycji krótkich) (kwota ujemna) Zbiór pusty w UE Kwota ekspozycji następujących pozycji kwalifikujących się do wagi ryzyka równej 1250% jeżeli instytucja decyduje się na wariant odliczenia W tym: znaczne pakiety akcji poza sektorem finansowym (kwota ujemna) W tym: pozycje sekurytyzacyjne (kwota Art. 33 lit. a) Art. 36 ust. 1 lit. d) Art. 40, 159, art. 472 ust. 6 Art. 32 ust. 1 Art. 33 lit b) Art. 36 ust. 1 lit. e) Art. 41, art. 472 ust. 7 Art. 36 ust. 1 lit. f) Art. 42, art. 472 ust. 8 Art. 36 ust. 1 lit. g) Art. 44, art. 472 ust. 9 Art. 36 ust. 1 lit. h) Art. 43, 45, 46, art. 49 ust. 2 i 3, art. 79, art. 472 ust. 10 Art. 36 ust. 1 lit. i) Art. 43, 45, 47, art. 48 ust. 1 lit. b), art. 49 ust. 1-3, art. 79, 470, art. 472 ust. 11 Art. 36 ust. 1 lit. k) Art. 36 ust. 1 lit. k) ppkt (i), art. 89-91 Art. 36 ust. 1 lit. k) ppkt (ii), 20 ujemna) 20d W tym: dostawy instrumentów z późniejszym terminem rozliczenia (kwota ujema) Aktywa z tytułu odroczonego podatku 21 dochodowego wynikające z różnic przejściowych (kwota przekraczająca próg 10% po odliczeniu powiązanej rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego w przypadku spełnienia warunków określonych w art. 38 ust. 3 (kwota ujemna) Kwota przekraczająca próg 15% (kwota 22 ujemna) W tym: posiadane przez instytucję 23 bezpośrednie i pośrednie instrumenty w kapitale podstawowym Tier I podmiotów sektora finansowego, jeżeli instytucja dokonała znacznej inwestycji w te podmioty Zbiór pusty w UE 24 W tym: aktywa z tytułu odroczonego 25 podatku dochodowego wynikające z różnic przejściowych 25a Straty za bieżący rok obrachunkowy (kwota ujemna) 25b Możliwe do przewidzenia obciążenia podatkowe związane z pozycjami kapitału podstawowego Tier I (kwota ujemna) Korekty regulacyjne dotyczące 26 niezrealizowanych zysków i strat zgodnie z art. 467 i 468 W tym: …. filtr dla niezrealizowanej straty 1 W tym: …. filtr dla niezrealizowanej straty 2 W tym: …. filtr dla niezrealizowanego zysku 1 W tym: …. filtr dla niezrealizowanego zysku 2 26b Kwota którą należy odjąć od lub dodać do kwoty kapitału podstawowego Tier I w odniesieniu do dodatkowych filtrów i odliczeń wymaganych przed przyjęciem CRR W tym: …. Kwalifikowalne odliczenia od pozycji w 27 kapitale dodatkowym Tier I które przekraczają wartość kapitału dodatkowego Tier I instytucji (kwota ujemna) Całkowite korekty regulacyjne w kapitale 28 podstawowym Tier I Kapitał podstawowy Tier I 29 art. 243 ust. 1 lit. b), art. 244 ust. 1 lit. b), art. 258 Art. 36 ust. 1 lit. k) ppkt (iii), art. 379 ust. 3 Art. 36 ust. 1 lit. c) Art. 38, art. 48 ust. 1 lit. a), art. 470, art. 472 ust. 5 Art. 48 ust. 1 Art. 36 ust. 1 lit. i) Art. 48 ust. 1 lit. b), art. 470, art. 472 ust. 11 Art. 36 ust. 1 lit. c) Art. 38, art. 48 ust. 1 lit. a), art. 470, art. 472 ust. 5 Art. 36 ust. 1 lit. a) Art. 472 ust. 3 Art. 6 ust. 1 lit. l) - 36 938,00 Art. 467 Art. 467 Art. 468 Art. 468 Art. 481 Art. 481 Art. 36 ust. 1 lit. j) - 56 761,00 11 930 426,00 21 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 Instrumenty kapitałowe i powiązane ażio emisyjne W tym: zaklasyfikowane jako kapitał własny zgodnie mającymi zastosowanie standardami rachunkowości W tym: zaklasyfikowane jako zobowiązania zgodnie mającymi zastosowanie standardami rachunkowości Kwota kwalifikujących się pozycji o których mowa w art. 484 ust. 4 i powiązane ażio emisyjne przeznaczone do wycofania z kapitału dodatkowego Tier I Zastrzyki kapitałowe ze strony sektora publicznego podlegające zasadzie praw nabytych do dnia 01 stycznia 2018 r. Kwalifikujący się kapitał Tier I uwzględniony w skonsolidowanym kapitale dodatkowym Tier I (w tym udziały mniejszości nieuwzględnione w wierszu 5) wyemitowany przez jednostki zależne i będący w posiadaniu stron trzecich W tym: przeznaczone do wycofania instrumenty wyemitowane przez jednostki zależne Kapitał dodatkowy Tier I przed korektami regulacyjnymi Posiadane przez instytucje bezpośrednie i pośrednie udziały kapitałowe we własnych instrumentach dodatkowych w kapitale Tier I (kwota ujemna) Udziały kapitałowe we własnych instrumentach dodatkowych w kapitale Tier I podmiotów sektora finansowego, jeżeli podmioty te mają z instytucją krzyżowe powiązania kapitałowe mające na celu sztuczne zawyżanie funduszy własnych instytucji (kwota ujemna) Bezpośrednie i pośrednie udziały kapitałowe we własnych instrumentach dodatkowych w kapitale Tier I podmiotów sektora finansowego, jeżeli instytucja nie dokonała znacznej inwestycji w te podmioty (kwota przekraczająca próg 10% oraz po odliczeniu kwalifikowanych pozycji krótkich) (kwota ujemna) Posiadane przez instytucję bezpośrednie i pośrednie udziały kapitałowe we własnych instrumentach dodatkowych w kapitale Tier I podmiotów sektora finansowego, jeżeli instytucja dokonała znacznej inwestycji w te podmioty (kwota przekraczająca próg 10% oraz po odliczeniu kwalifikowanych pozycji krótkich) (kwota ujemna) Art. 51, 52 Art. 486 ust. 3 Art. 483 ust. 3 Art. 85, 86, 480 Art. 486 ust. 3 Art. 52 ust. 1 lit. b) Art. 56 lit. a), art. 57, art. 475 ust. 2 Art. 56 lit. b), art. 58 i art. 475 ust. 3 Art. 56 lit. c), art. 59, 60, 79, art. 475 ust.4 Art. 56 lit. d), art. 59, 79, art. 475 ust.4 22 Korekty regulacyjne stosowane w odniesieniu do kapitału dodatkowego Tier I pod względem kwot ujętych przed przyjęciem CRR oraz kwot ujętych w okresie przejściowym przeznaczonych do wycofania zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 575/2013 (tj. kwoty rezydualne określone w CRR) 41a Kwoty rezydualne odliczane od kapitału dodatkowego Tier I w odniesieniu do odliczeń od kapitału podstawowego Tier I w okresie przejściowym zgodnie z art. 472 rozporządzenia (UE) nr 575/2013 W tym pozycje które należy wyszczególnić np. istotne straty netto w bieżącym okresie, wartości niematerialne i prawne, brak rezerw na pokrycie oczekiwanych strat itd. 41b Kwoty rezydualne odliczane od kapitału dodatkowego Tier I w odniesieniu do odliczeń od kapitału podstawowego Tier II w okresie przejściowym zgodnie z art. 475 rozporządzenia (UE) nr 575/2013 W tym pozycje które należy wyszczególnić np. krzyżowe powiązania kapitałowe w instrumentach w kapitale Tier II, bezpośrednie udziały kapitałowe w nieistotnych inwestycjach w kapitał innych podmiotów sektora finansowego itd. 41c Kwota którą należy odjąć od lub dodać do kwoty kapitału dodatkowego Tier I w odniesieniu do dodatkowych filtrów i odliczeń wymaganych przed przyjęciem CRR W tym: … możliwe filtry dla niezrealizowanych strat W tym: … możliwe filtry dla niezrealizowanych zysków W tym: … Kwalifikowalne odliczenia od pozycji w 42 kapitale Tier II które przekraczają wartość kapitału Tier II instytucji (wartość ujemna) Całkowite korekty regulacyjne w kapitale 43 dodatkowym Tier I Kapitał dodatkowy Tier I 44 Kapitał Tier I (kapitał Tier I = kapitał 45 podstawowy Tier I + kapitał dodatkowy Tier I) Instrumenty kapitałowe i powiązane ażio 46 emisyjne Kwota kwalifikujących się pozycji o których 47 mowa w art. 484 ust. 5 i powiązane ażio emisyjne przeznaczone do wycofania z kapitału Tier II 41 Art. 472, art. 472 ust. 3 lit. a), art. 472 ust. 4, art. 472 ust. 6, art. 472 ust. 8 lit. a), art. 472 ust. 9, art. 472 ust. 10 lit. a), 472 ust. 11 lit. a) Art. 477, art. 477 ust. 3, art. 477 ust. 4 lit. a) Art. 467, 468, 481 Art. 467 Art. 468 Art. 481 Art. 56 lit. e) 11 930 426,00 Art. 62, 63 Art. 486 ust. 4 23 Zastrzyki kapitałowe ze strony sektora publicznego podlegające zasadzie praw nabytych do dnia 01 stycznia 2018 r. Kwalifikujące się instrumenty funduszy 48 własnych uwzględnione w skonsolidowanym kapitale Tier II (w tym udziały mniejszości i instrumenty dodatkowe w kapitale Tier II nie uwzględnione w wierszach 5 lub 34) wyemitowane przez jednostki zależne i będące w posiadaniu stron trzecich W tym: przeznaczone do wycofania 49 instrumenty wyemitowane przez jednostki zależne Korekty z tytułu ryzyka kredytowego 50 Kapitał Tier II przed korektami 51 regulacyjnymi Posiadane przez instytucje bezpośrednie i 52 pośrednie udziały kapitałowe w instrumentach własnych w kapitale Tier II i pożyczki podporządkowane (kwota ujemna) Udziały kapitałowe w instrumentach w 53 kapitale Tier II i pożyczki podporządkowane podmiotów sektora finansowego, jeżeli podmioty te mają z instytucją krzyżowe powiązania kapitałowe mające na celu sztuczne zawyżanie funduszy własnych instytucji (kwota ujemna) Bezpośrednie i pośrednie udziały 54 kapitałowe w instrumentach w kapitale Tier II i pożyczki podporządkowane podmiotów sektora finansowego, jeżeli instytucja nie dokonała znacznej inwestycji w te podmioty (kwota przekraczająca próg 10% oraz po odliczeniu kwalifikowanych pozycji krótkich) (kwota ujemna) 54a W tym: nowe udziały kapitałowe niebędące przedmiotem uzgodnień dotyczących okresu przejścowego 54b W tym: udziały kapitałowe istniejące przed dniem 01 stycznia 2013 r. i będące przedmiotem uzgodnień okresu przejściowego Posiadane przez instytucję bezpośrednie i 55 pośrednie udziały kapitałowe w instrumentach w kapitale Tier II i pożyczki podporządkowane podmiotów sektora finansowego, jeżeli instytucja dokonała znacznej inwestycji w te podmioty (po odliczeniu kwalifikowanych pozycji krótkich) (kwota ujemna) Korekty regulacyjne stosowane w 56 Art. 483 ust. 4 Art. 87, 88, 480 Art. 486 ust. 4 100 000,00 Art. 62 lit c) i d) 100 000,00 Art. 63 lit. b) ppkt (i) Art. 66 lit. a), art. 67, art. 477 ust. 2 Art. 66 lit. b), art. 68, art. 477 ust. 3 Art. 66 lit. c), art. 69, 70, 79, art. 477 ust. 4 Art. 66 lit. d), art. 69, 79, art. 477 ust. 4 24 odniesieniu do kapitału Tier II pod względem kwot ujętych przed przyjęciem CRR oraz kwot ujętych w okresie przejściowym przeznaczonych do wycofania zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 575/2013 (tj. kwoty rezydualne określone w CRR) 56a Kwoty rezydualne odliczane od kapitału Tier II w odniesieniu do odliczeń od kapitału podstawowego Tier I w okresie przejściowym zgodnie z art. 472 rozporządzenia (UE) nr 575/2013 W tym pozycje które należy wyszczególnić np. istotne straty netto w bieżącym okresie, wartości niematerialne i prawne, brak rezerw na pokrycie oczekiwanych strat itd. 56b Kwoty rezydualne odliczane od kapitału Tier II w odniesieniu do odliczeń od kapitału dodatkowego Tier I w okresie przejściowym zgodnie z art. 475 rozporządzenia (UE) nr 575/2013 W tym pozycje które należy wyszczególnić np. krzyżowe powiązania kapitałowe w dodatkowych instrumentach w kapitale Tier I, bezpośrednie udziały kapitałowe w nieistotnych inwestycjach w kapitał innych podmiotów sektora finansowego itd. 56c Kwota którą należy odjąć od lub dodać do kwoty kapitału Tier II w odniesieniu do dodatkowych filtrów i odliczeń wymaganych przed przyjęciem CRR W tym: … możliwe filtry dla niezrealizowanych strat W tym: … możliwe filtry dla niezrealizowanych zysków W tym: … Całkowite korekty regulacyjne w kapitale 57 Tier II Kapitał Tier II 58 Łączny kapitał (łączny kapitał = kapitał Tier I 59 + kapitał Tier II) 59a Aktywa ważone ryzykiem pod względem kwot ujętych przed przyjęciem CRR oraz kwot ujętych w okresie przejściowym przeznaczonych do wycofania zgodnie z rozporządzeniem (UE) 575/2013 (tj. kwoty rezydualne określone w CRR) W tym: pozycje nieodliczone od kapitału podstawowego Tier I (kwoty rezydualne określone w rozporządzeniu (UE) 575/2013) (pozycje które należy wyszczególnić, np. aktywa z tytułu odroczonego podatku Art. 472, art. 472 ust. 3 lit. a), art. 472 ust. 4, art. 472 ust. 6, art. 472 ust. 8 lit. a), art. 472 ust. 9, art. 472 ust. 10 lit. a), 472 ust. 11 lit. a) Art. 475, art. 475 ust. 2 lit. a), art. 475 ust. 3, art. 475 ust. 4 lit. a) Art. 467, 468, 481 Art. 467 Art. 468 Art. 481 100 000,00 12 030 426,00 Art. 472, art. 472 ust. 5, art. 472 ust. 8 lit. b), art. 472 ust. 10 lt. b), art. 472 ust. 11 lit. b) 25 dochodowego oparte na przyszłej rentowności po odliczeniu powiązanej rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego, pośrednie udziały kapitałowe w instrumentach własnych w kapitale podstawowym Tier I itd.) W tym: pozycje nieodliczone od kapitału dodatkowego Tier I (kwoty rezydualne określone w rozporządzeniu (UE) 575/2013) (pozycje które należy wyszczególnić, np. krzyżowe powiązania kapitałowe w instrumentach w kapitale Tier II, bezpośrednie udziały kapitałowe w nieistotnych inwestycjach w kapitał innych podmiotów sektora finansowego itd.) W tym pozycje nieodliczone od kapitału Tier II (kwoty rezydualne określone w rozporządzeniu (UE) 575/2013) (pozycje które należy wyszczególnić, np. pośrednie udziały kapitałowe w instrumentach własnych w kapitale Tier II, pośrednie udziały kapitałowe w nieistotnych inwestycjach w kapitał innych podmiotów sektora finansowego, pośrednie udziały kapitałowe w istotnych inwestycjach w kapitał innych podmiotów sektora finansowego itd.) 60 61 62 63 64 65 66 67 Aktywa ważone ryzykiem razem Kapitał podstawowy Tier I (wyrażony jako odsetek kwoty ekspozycji na ryzyko) Kapitał Tier I (wyrażony jako odsetek kwoty ekspozycji na ryzyko) Łączny kapitał (wyrażony jako odsetek kwoty ekspozycji na ryzyko) Wymóg bufora dla poszczególnych instytucji (wymóg dotyczący kapitału podstawowego Tier I zgodnie z art. 92 ust. 1 lit. a) powiększony o wymogi utrzymywania bufora zabezpieczającego i antycyklicznego, jak również bufor ryzyka systemowego oraz bufor instytucji o znaczeniu systemowym (bufor globalnych instytucji o znaczeniu systemowym lub bufor innych instytucji o znaczeniu systemowym) wyrażony jako odsetek kwoty ekspozycji na ryzyko) W tym: wymóg utrzymywania bufora zabezpieczającego W tym: wymóg utrzymywania bufora antycyklicznego W tym: wymóg utrzymywania bufora ryzyka systemowego Art. 475, art. 475 ust. 2 lit. b), art. 475 ust. 2 lit. c), art. 475 ust. 4 lit. b) Art. 477, art. 477 ust. 2 lit b), art. 477 ust. 2 lit. c), art. 477 ust. 4 lit. b) 49 758 129,00 20,47 Art. 92 ust. 2 lit. a), art. 465 20,47 Art. 92 ust. 2 lit. b), art. 465 20,64 Art. 92 ust. 2 lit. c) Dyrektywa w sprawie wymogów kapitałowych, art. 128, 129, 130 26 67a 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 W tym: bufor globalnych instytucji o znaczeniu systemowym lub bufor innych instytucji o znaczeniu systemowym Kapitał podstawowy Tier I dostępny w celu pokrycia buforów (wyrażony jako odsetek kwoty ekspozycji na ryzyko) Nieistotne w przepisach unijnych Nieistotne w przepisach unijnych Nieistotne w przepisach unijnych Bezpośrednie i pośrednie udziały kapitałowe podmiotów sektora finansowego, jeżeli instytucja nie dokonała znacznej inwestycji w te podmioty (kwota poniżej progu 10% oraz po odliczeniu kwalifikowanych pozycji krótkich) Posiadane przez instytucję bezpośrednie i pośrednie udziały kapitałowe w instrumentach w kapitale podstawowym Tier I podmiotów sektora finansowego jeżeli instytucja dokonała znacznej inwestycji w te podmioty (kwota poniżej progu 10% oraz po odliczeniu kwalifikowanych pozycji krótkich) Zbiór pusty w UE Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego wynikające z różnic przejściowych (kwota poniżej progu 10% po odliczeniu powiązanej rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego w przypadku spełnienia warunków określonych w art. 38 ust. 3 Korekty z tytułu ryzyka kredytowego uwzględnione w kapitale Tier II w odniesieniu do ekspozycji objętych metodą standardową (przed zastosowaniem pułapu) Pułap uwzględniania korekt z tytułu ryzyka kredytowego w kapitale Tier II zgodnie z metodą standardową Korekty z tytułu ryzyka kredytowego uwzględnione w kapitale Tier II w odniesieniu do ekspozycji objętych metodą wewnętrznych ratingów (przed zastosowaniem pułapu) Pułap uwzględniania korekt z tytułu ryzyka kredytowego w kapitale Tier II zgodnie z metodą wewnętrznych ratingów Bieżący pułap w odniesieniu do instrumentów w kapitale podstawowym Tier I będących przedmiotem ustaleń dotyczących wycofania Kwota wyłączona z kapitału podstawowego Tier I ze względu na pułap (nadwyżka Dyrektywa w sprawie wymogów kapitałowych, art. 131 Dyrektywa w sprawie wymogów kapitałowych, art. 128 Art. 36 ust. 1 lit. h) Art. 45, 46, art. 472 ust. 10 Art. 56 lit. c), art. 59, 60, art. 475 ust. 4 Art. 66 lit c), art. 69, 70, art. 477 ust. 4 Art. 36 ust. 1 lit. i) Art. 45, 48, 470, art. 472 ust.11 Art. 36 ust. 1 lit. c) Art. 38,48, 470, art. 472 ust. 5 Art. 62 Art. 62 Art. 62 Art. 62 88 074,00 Art. 484 ust. 3, art. 486 ust. 2, 5 Art. 484 ust. 3, art. 486 ust. 2, 5 27 82 83 84 85 ponad pułap po upływie terminów wykupu i zapadalności) Bieżący pułap w odniesieniu do instrumentów dodatkowych w kapitale Tier I będących przedmiotem ustaleń dotyczących wycofania Kwota wyłączona z kapitału dodatkowego Tier I ze względu na pułap (nadwyżka ponad pułap po upływie terminów wykupu i zapadalności) Bieżący pułap w odniesieniu do instrumentów w kapitale Tier II będących przedmiotem ustaleń dotyczących wycofania Kwota wyłączona z kapitału Tier II ze względu na pułap (nadwyżka ponad pułap po upływie terminów wykupu i zapadalności) Art. 484 ust. 4, art. 486 ust. 3, 5 Art. 484 ust. 4, art. 486 ust. 3, 5 Art. 484 ust. 5, art. 486 ust. 4, 5 Art. 484 ust. 5, art. 486 ust. 4, 5 V. Wymogi kapitałowe na poszczególne rodzaje ryzyka. 1. BS stosuje następujące metody wyliczania wymogów kapitałowych: 1) metodę standardową w zakresie ryzyka kredytowego, 2) metodę podstawowego wskaźnika w zakresie ryzyka operacyjnego. 2.Rezultaty przeprowadzonego przez UKNF Badania i Oceny Nadzorczej oraz dodatkowych wymogów kapitałowych do utworzenia, będących wynikiem przeprowadzonej oceny – jeżeli na taką konieczność wskaże KNF – nie dotyczy. VI. Informacje ilościowe w zakresie adekwatności kapitałowej. Poniższe zestawienie przedstawia poziom minimalnych wymogów kapitałowych na poszczególne rodzaje ryzyka według stanu na dzień 31.12.2015 roku. Wyliczenia zostały dokonane zgodnie z „Zasadami wyznaczania łącznej kwoty ekspozycji na ryzyko w Banku Spółdzielczym w Ślesinie” oraz z „Zasadami szacowania kapitału wewnętrznego w Banku Spółdzielczym w Ślesinie”. W związku z wejściem w życie, zapisów Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 roku w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych i towarzyszących mu standardów technicznych Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego, Bank zastosował w rachunku oceny adekwatności kapitałowej na dzień 31 grudnia 2015 r. zasady wynikające zarówno z przepisów unijnych, jak i obowiązujących przepisów krajowych, przy uwzględnieniu wytycznych Komisji Nadzoru Finansowego. Na dzień 31 grudnia 2015 roku Bank spełniał wszystkie wymogi w zakresie adekwatności kapitałowej. 28 Lp 1. 2. Wyszczególnienie Kwota Ekspozycje wobec rządów centralnych lub banków centralnych ekspozycje wobec samorządów regionalnych lub władz lokalnych 3. Ekspozycje wobec podmiotów sektora publicznego 4. ekspozycje wobec instytucji 5. ekspozycje wobec przedsiębiorstw 6. ekspozycje detaliczne 7. Ekspozycje zabezpieczone hipotekami na nieruchomościach 8. Ekspozycje, których dotyczy niewykonanie zobowiązania 9. Ekspozycje kapitałowe 10. inne pozycje RAZEM 0,00 240 299,00 203,00 434 181,00 823 069,00 103 849,00 2 077 730,00 0,00 86 969,00 214 350,00 3 980 650,00 W celu ustalenia łącznej wartości oszacowanych wymogów kapitałowych Bank dokonuje zestawienia wymogów kapitałowych z tytułu poszczególnych rodzajów ryzyka, dotyczących zarówno Filaru I jak i Filaru II. Minimalny wymóg kapitałowy na dzień 31.12.2015 r. wynosił 5 121 650 zł i jest wynikiem ryzyka ponoszonego przez Bank z Filaru I (3 980 650,00) oraz Filaru II (1 141 000,00). Wewnętrzny wymóg kapitałowy z Filaru II na 31.12.2015 r. wystąpił w kwocie 907 000,00 zł. Poniższe zestawienie przedstawia poziom minimalnych wymogów kapitałowych na poszczególne rodzaje ryzyk: Wyszczególnienie Ryzyko kredytowe Ryzyko operacyjne Pozostałe wymogi Łączny wymóg na ryzyka Filaru I Kwota 3 980 650,00 681 314,00 0,00 4 661 964,00 VII. Ryzyko kredytowe – informacje jakościowe 1. Dla wyliczenia wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka kredytowego, ekspozycję uznaje się za przeterminowaną, jeżeli przeterminowanie przekracza 90 dni, a przeterminowana kwota przekracza w przypadku ekspozycji detalicznych 500,00 złotych, a w przypadku pozostałych klas ekspozycji przeterminowana kwota przekracza 3.000,00 złotych. 2. Dla potrzeb naliczenia odpowiedniej wysokości rezerw celowych do ekspozycji kredytowych klasyfikowanych do kategorii „normalnej”, „pod obserwacją”, „poniżej standardu”, „wątpliwe”, lub „stracone”, stosuje się zasady wynikające z Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie zasad tworzenia rezerw na ryzyko związane z działalnością banków oraz zasady określone w procedurze wewnętrznej w sprawie tworzenia rezerw celowych. 29 VIII. Ryzyko kredytowe – informacje ilościowe Ekspozycje kredytowe według wyceny bilansowej (po korektach rachunkowych) na dzień 31.12.2015 roku, bez uwzględnienia skutków ograniczania ryzyka kredytowego oraz średnią kwotę ekspozycji w okresie od 01.01.2015 roku do 31.12.2015 roku w podziale na klasy przedstawia poniższe zestawienie. w zł Średnia kwota w Stan na dzień Lp. Wyszczególnienie okresie od 31.12.2015 r. 01.01.2015 r. do 31.12.2015 r. 1. Ekspozycje wobec rządów centralnych lub banków 253 108,00 334 553,00 centralnych 2. Ekspozycje samorządów regionalnych lub władz 15 898 707,00 13 036 439,00 lokalnych 3. Ekspozycje wobec podmiotów sektora publicznego 12 717,00 33 577,00 4. ekspozycje wobec instytucji 23 014 156,00 22 302 499,00 5. Ekspozycje wobec przedsiębiorstw 12 238 952,00 9 907 982,00 6. ekspozycje detaliczne 1 807 255,00 1 838 611,00 7. ekspozycje zabezpieczone hipotekami na nieruchomościach 33 584 879,00 34 711 542,00 0,00 448,00 1 087 114,00 909 999,00 3 910 619,00 91 807 507,00 3 973 871,00 87 049 520,00 8. 9. Ekspozycje, których zobowiązania ekspozycje kapitałowe dotyczy 10. inne pozycje RAZEM niewykonanie Bank odstępuje od monitorowania i ustanawiania limitów koncentracji w dany region geograficzny z uwagi na prowadzenie działalności tylko na terenie jednego województwa. Struktura zaangażowania Banku wobec sektora finansowego według typu kontrahenta według stanu na dzień 31.12.2015 roku przedstawia poniższa tabela: Lp. Typ kontrahenta 1. Banki: Należności normalne Należności pod obserwacją Należności zagrożone Wartość w zł 23 670 435,00 23 670 435,00 0,00 0,00 30 2. 3. 4. Pozostałe instytucje pośrednictwa finansowego: Należności normalne Należności pod obserwacją Należności zagrożone 2 184 921,00 2 184 921,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 25 855 356,00 Pomocnicze instytucje finansowe: Należności normalne Należności pod obserwacją Należności zagrożone Instytucje ubezpieczeniowe: Należności normalne Należności pod obserwacją Należności zagrożone Razem zaangażowanie w sektorze finansowym Struktura zaangażowania Banku wobec sektora niefinansowego w podziale na typ kontrahenta według stanu na dzień 31.12.2015 roku przedstawia poniższe tabele: Lp. 1 2 3 4 5 6 Typ kontrahenta Przedsiębiorstwa i spółki państwowe Należności normalne Należności pod obserwacją Należności zagrożone Przedsiębiorstwa i spółki prywatne oraz spółdzielnie Należności normalne Należności pod obserwacją Należności zagrożone Przedsiębiorcy indywidualni Należności normalne Należności pod obserwacją Należności zagrożone Osoby prywatne Należności normalne Należności pod obserwacją Należności zagrożone Rolnicy indywidualni Należności normalne Należności pod obserwacją Należności zagrożone Instytucje niekomercyjne działające na rzecz gospodarstw domowych Należności normalne Należności pod obserwacją Należności zagrożone Razem zaangażowanie w sektorze niefinansowym Wartość w zł 0,00 0,00 0,00 0,00 3 869 806,00 3 869 806,00 0,00 0,00 1 850 311,00 1 850 311,00 0,00 0,00 5 143 895,00 5 063 574,00 53 130,00 27 191,00 34 609 968,00 33 738 961,00 85 340,00 785 667,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 45 473 980,00 31 Struktura zaangażowania Banku wobec sektora budżetowego w rozbiciu na kategorie należności według stanu na dzień 31.12.2015 roku przedstawia poniższe tabele. Wyszczególnienie Należności normalne Należności pod obserwacją Należności zagrożone Razem zaangażowanie w sektorze budżetowym Wartość w zł 14 807 889,00 0,00 0,00 14 807 889,00 Struktura zaangażowania Banku wobec sektora niefinansowego w podziale na branże ( wraz z przyznanymi niewykorzystanymi liniami kredytowymi) według stanu na dzień 31.12.2015 roku przedstawia poniższa tabela . Lp. Branże 1. Rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo Należności normalne Należności pod obserwacją Należności zagrożone Handel hurtowy i detaliczny 2. Należności normalne Należności pod obserwacją Należności zagrożone 3. Budownictwo Należności normalne Należności pod obserwacją Należności zagrożone 4. Przetwórstwo przemysłowe Należności normalne Należności pod obserwacją Należności zagrożone 5. Administracja publiczna Należności normalne Należności pod obserwacją Należności zagrożone 6. Pośrednictwo finansowe Należności normalne Należności pod obserwacją Należności zagrożone 7. Inne Należności normalne Należności pod obserwacją Należności zagrożone 6 Transport, gospodarka magazynowa i łączności Należności normalne Należności pod obserwacją Należności zagrożone Razem zaangażowanie w sektorze niefinansowym Wartość w zł 35 334 223,00 34 463 216,00 85 340,00 785 667,00 2 930 314,00 2 930 314,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 1 687 688,00 1 687 688,00 0,00 0,00 15 907 889,00 0,00 0,00 0,00 2 234 101,00 2 234 101,00 0,00 0,00 5 458 374,00 5 378 053,00 53 130,00 27 191,00 854 770,00 854 770,00 0,00 0,00 64 407 359,00 32 Z uwagi na brak możliwości przedstawienia terminów zapadalności z podziałem na kategorie ekspozycji poniższe dane przedstawiono w podziale na sektory według wartości nominalnej. Zestawienie uwzględnia ekspozycje Banku zgodnie ze sprawozdaniem FINREP arkusz FIN005_1. Struktura według stanu na dzień 31.12.2015 roku przedstawia poniższa tabela. bez określonego terminu <=tygodnia 1tydz.<=1mc 1m-c<=3m-cy 3m-cy<=6m-cy 6mcy<=1roku 1roku<=2lat 2lat<=5lat 5lat<=10lat 10lat<=20lat Powyżej 20 lat OGÓŁEM: Instytucje niekomercyjne Instytucje dział. na rzecz rządowe i gospodarstw Samorządowe domowych Gospodarstwa Przedsiębiorstwa domowe Sektor finansowy Razem 6 101 680,00 1 484 869,00 2 827 520,00 0,00 0,00 10 414 069,00 0,00 18 859 690,00 132 991,00 171 700,00 0,00 24 371,00 53 126,00 86 265,00 795 044,00 294 284,00 1 371 430,00 1 633 756,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 68 000,00 261 283,00 329 283,00 795 044,00 19 246 345,00 1 818 830,00 2 221 004,00 349 440,00 172 530,00 3 671 830,00 0,00 658 566,00 4 852 366,00 513 660,00 957 440,00 0,00 0,00 347 738,00 938 253,00 571 604,00 191 050,00 5 965 554,00 12 705 195,00 8 947 900,00 3 391 661,00 0,00 0,00 0,00 0,00 1 905 072,00 7 191 932,00 4 393 753,00 0,00 8 732 024,00 21 792 820,00 13 913 257,00 3 582 711,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 27 086 601,00 3 869 806,00 41 604 174,00 0,00 14 807 889,00 87 368 470,00 Struktura ekspozycji zagrożonych w podziale na kontrahenta. Typ kontrahenta Ekspozycje zagrożone Osoby prywatne Rolnicy 27 191,00 785 667,00 Salda korekt wartości i rezerw 27 191,00 742 849,00 Ekspozycje po uwzględnieniu korekt 0,00 42 818,00 Uzgodnienie zmian stanów korekt wartości i rezerw z tytułu ekspozycji zagrożonych. Opis rodzaju korekt wartości i rezerw Rezerwy celowe Saldo Utworzenie Rozwiązanie Wykorzystanie Saldo początkowe rezerw rezerw rezerwy końcowe 973 135,00 5 004,00 207 239,00 860,00 770 040,00 Wartość ekspozycji zagrożonych, w tym przeterminowanych oraz kwoty korekt wartości rezerw w podziale na istotne obszary geograficzne – nie dotyczy z uwagi na obszar działania 33 IX. Ekspozycje kapitałowe nieuwzględniane w portfelu handlowym- informacje jakościowe Podział ekspozycji ze względu na cele nabycia ( zyski kapitałowe, przyczyny strategiczne), wg stanu na 31.12.2015 r. Lp. Rodzaj ekspozycji 1. Akcje SGB-Bank S.A. w Poznaniu Bankowe papiery wartościowe wyemitowane przez SGB-Bank S.A. w Poznaniu 2. Kwota ekspozycji zakupionych ze względu na zyski kapitałowe Kwota ekspozycji zakupionych ze względu na przyjętą strategię 0,00 783 800,00 0,00 300 000,00 Dywidenda z tytułu ekspozycji kapitałowych jest wykazywana w rachunku zysków i strat w momencie ustanowienia prawa do otrzymania płatności . Bank posiada udział w Concordia Polska TUW w Poznaniu w wysokości 420,00 zł., na który w latach ubiegłych utworzono odpis w wysokości 100 % wartości nominalnej . Bank przystąpił do spółdzielni pod nazwą: Spółdzielczy System Ochrony SGB i posiada udział w wysokości 1 000,00 zł. W 2015 roku Bank Spółdzielczy w Ślesinie dokonał zakupu dodatkowych akcji SGB-Bank S.A. w kwocie 34 000,00 zł. oraz Bankowych Papierów Wartościowych SGB-Bank S.A. na wartość 300 000,00 zł. Wycena aktywów i pasywów na dzień bilansowy, dokonywana jest według zasad określonych ustawą, z uwzględnieniem odpowiednio przepisów w sprawie tworzenia rezerw na ryzyko w działalności bankowej oraz następujących zasad : 1) aktywa finansowe przeznaczone do obrotu wycenia się według wartości rynkowej, aktywa finansowe, dla których nie istnieje aktywny rynek według określonej w inny sposób wartości godziwej. 2) aktywa finansowe utrzymywane do terminu zapadalności wycenia się według zamortyzowanego kosztu , z uwzględnieniem efektywnej stopy procentowej, 3) udzielone kredyty i pożyczki oraz inne należności własne Banku, które nie są przeznaczone do obrotu, wycenia się według zamortyzowanego kosztu, z uwzględnieniem efektywnej stopy procentowej, 4) aktywa finansowe dostępne do sprzedaży wycenia się według wartości godziwej , a skutki zmiany wartości godziwej odnosi się na kapitał(fundusz) z aktualizacji wyceny, 5) akcje i udziały podporządkowane wycenia się metodą praw własności z uwzględnieniem zasad wyceny określonych w art. 63 ustawy, natomiast pozostałe akcje i udziały zaliczone do aktywów trwałych wycenia się według ceny nabycia z uwzględnieniem odpisów z tytułu trwałej utraty wartości, 6) aktywa finansowe, których wartości godziwej nie można wiarygodnie ustalić, wycenia się według zamortyzowanego kosztu, 7) aktywa przejęte za długi wycenia się według wartości godziwej. Na różnicę pomiędzy kwotą długu a niższą od niej wartością godziwą przejętych aktywów tworzy się rezerwę celową lub dokonuje się odpisu aktualizującego wartość tych aktywów. W przypadku gdy wartość 34 godziwa przejętych aktywów jest wyższa od kwoty długu, różnica stanowi zobowiązanie wobec kredytobiorcy, 8) zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu , w tym instrumenty pochodne będące zobowiązaniami, wycenia się według wartości godziwej, z wyjątkiem zobowiązania, które ma zostać rozliczone poprzez przekazanie instrumentu kapitałowego, którego wartości godziwej nie można wiarygodnie ustalić, należy wycenić w wysokości zamortyzowanego kosztu. Skutki zmiany wartości godziwej zobowiązań finansowych przeznaczonych do obrotu odnosi się odpowiednio do przychodów lub kosztów z operacji finansowych. 9) zobowiązania finansowe nie przeznaczone do obrotu i nie będące instrumentami pochodnymi wycenia się w wysokości zamortyzowanego kosztu, z uwzględnieniem efektywnej stopy procentowej. X. Ekspozycje kapitałowe nieuwzględniane w portfelu handlowym- informacje ilościowe. 1) Zestawienie papierów wartościowych wg stanu na dzień 31.12.2015 r. Lp. Wyszczególnienie 1. Wartość Wartość Wartość bilansowa w zł. rynkowa w zł (*) godziwa w zł. 302 314,00 0 302 314,00 Bankowe papiery wartościowe wyemitowane przez SGBBank S.A. w Poznaniu (*) wyłącznie dla papierów notowanych na giełdzie 2) Rodzaje, charakter i kwoty ekspozycji w kapitałowych papierach wartościowych Rodzaj i charakter ekspozycji Kwota ekspozycji Papiery notowane na giełdzie Bank nie posiada Portfele papierów wartościowych niedopuszczonych do obrotu na rynku regulowanym kapitałowych Bank nie posiada papierów wartościowych Inne ekspozycje Bank nie posiada 3) Zrealizowane zyski lub straty ze sprzedaży i likwidacji w ujęciu skumulowanym. Na dzień 31.12.2015 r. Bank nie posiada w portfelu papierów notowanych na giełdzie. W zakresie ekspozycji kapitałowych Bank nie posiada zrealizowanych zysków lub strat ze sprzedaży i likwidacji. 4) Kwota ogółem niezrealizowanych zysków i strat, łącznie niezrealizowane zyski i straty z przeszacowania oraz inne pozycje o podobnym charakterze zaliczane do odpowiedniej kategorii funduszy własnych. 35 Według stanu na 31.12.2015 r. Bank nie posiadał w zakresie ekspozycji kapitałowych niezrealizowanych zysków i strat, łącznie niezrealizowane zyski i straty z przeszacowania oraz inne pozycje o podobnym charakterze zaliczane do funduszy podstawowych i uzupełniających. XI. Ryzyko stopy procentowej dla pozycji zakwalifikowanych do portfela bankowego 1. Przez ryzyko stopy procentowej rozumie się możliwy negatywny wpływ zmian stóp procentowych na wyniki finansowe oraz w konsekwencji na kształtowanie się funduszy własnych Banku. Ryzyko stopy procentowej w Banku dotyczy wszystkich pozycji bilansowych, które generują przychody odsetkowe, oraz pozycji pozabilansowych związanych z transakcjami kredytowymi. Podstawowe założenia zarządzania ryzykiem stopy procentowej Banku: - Ryzyko stopy procentowej dla pozycji zakwalifikowanych do portfela bankowego to możliwość spadku/ wzrostu dochodów odsetkowych spowodowana przewidywanymi lub nieoczekiwanymi zmianami rynkowych stóp procentowych. - Celem polityki Banku w zakresie ryzyka stopy procentowej jest minimalizacja ryzyka związanego z możliwością zmian rynkowych stóp procentowych i negatywnym wpływem tych zmian na sytuacje finansową Banku oraz określenie podstawowych zagrożeń związanych z ryzykiem stopy procentowej, z jednoczesnym zastosowaniem metod zarządzania tym ryzykiem w celu eliminacji zagrożeń nierównomiernej reakcji (elastyczności) różnych pozycji bilansowych, a także dochodów i kosztów, co w konsekwencji ma utrzymać zdolność do wywiązywania się w sposób optymalny z bieżących i przyszłych zobowiązań bilansowych i pozabilansowych oraz wypracowania pożądanego wyniku finansowego. Bank w zarządzaniu stopami procentowymi kieruje się następującymi zasadami: a) do pomiaru ryzyka stopy procentowej wykorzystuje metodę luki, b) badaniu podlega wpływ zmian stóp procentowych na wynik odsetkowy Banku, c) zarządzanie ryzykiem stopy procentowej koncentruje się na zarządzaniu ryzykiem przeszacowania, bazowym, oraz kontroli ryzyka opcji klienta, oraz krzywej dochodowości, d) Bank ogranicza ryzyko stopy procentowej poprzez system limitów i odpowiednie kształtowanie struktury aktywów i pasywów Banku. Opcją występującą po stronie aktywów jest prawo spłaty zadłużenia przed terminem umownym bez stosowania sankcji ze strony Banku. Po stronie pasywnej natomiast z opcją mamy do czynienia w przypadku depozytów bez ustalonych terminów wymagalności (np. rachunki bieżące), gdzie Klient ma możliwość wycofania depozytu bez stosowania sankcji ze strony Banku czy tez depozytów terminowych, w przypadku których klient ma możliwość wycofania depozytu przed terminem umownym lecz z zastosowaniem sankcji ze strony Banku, gdyż traci część naliczonych odsetek. 2. Bank dokonywał pomiaru ryzyka stopy procentowej z miesięczną częstotliwością. Wyniki pomiaru wraz ze stosownym opisem oraz komentarzem w formie analizy przekazywane są: - co miesiąc Zarządowi Banku, - co kwartał Radzie Nadzorczej Banku. 3. Bank przeprowadza scenariusze testów warunków skrajnych. 4. Wyniki testów wpływu szokowej zmiany stóp procentowych na dzień 31.12.2015 r.: Przy założeniu spadku stóp bazowych o 200 punktów bazowych zmiana dochodu odsetkowego w skali roku zmieniłaby się o (-) 1 170 tys. zł, co stanowi 9,7% funduszy 36 własnych, natomiast w przypadku wzrostu stóp bazowych o 200 punktów bazowych zmiana dochodu odsetkowego w skali roku zmieniłaby się o (+) 1141 tys. zł tj. 9,5% funduszy własnych. XII. Redukcja ryzyka kredytowego przy zastosowaniu metody standardowej. Bank nie korzysta z technik redukcji ryzyka kredytowego. XIII. Wymogi kapitałowe na kwoty ekspozycji sekurytyzacyjnych ważone ryzykiem. Bank nie dokonywał sekurytyzacji aktywów. XIV. Polityka zmiennych składników wynagrodzeń. Bank realizując zapisy Uchwały KNF nr 258/2011 z dnia 4 października 2011 r. i stosując wskazaną w niej zasadę proporcjonalności wprowadził „Politykę zmiennych składników wynagrodzeń osób zajmujących stanowiska kierownicze w Banku Spółdzielczym w Ślesinie” w ograniczonym zakresie, korzystając z możliwości indywidualnego określenia sposobu i zakresu stosowania przepisów dotyczących zmiennych składników wynagrodzeń. Bank Spółdzielczy w Ślesinie nie jest znaczącą jednostką pod względem organizacji wewnętrznej oraz rodzaju, zakresu i złożoności prowadzonej działalności. Bank z uwagi na profil działania, charakter posiadanych w ofercie produktów oraz skalę działalności na rynku bankowym ustala, iż niniejsza Polityka dotyczyć będzie członków Zarządu Banku. Informacje dotyczące procesu ustalania polityki zmiennych składników wynagrodzeń, główne parametry oraz zasady ustalania wynagrodzeń osób zajmujących stanowiska kierownicze w banku, w tym sposób powiązania wysokości wynagrodzenia z wynikami: Postanowienia ogólne 1. 2. 3. 4. 5. Osobami mającymi istotny wpływ na profil ryzyka Banku są członkowie Zarządu Banku, gdyż za istotny wpływ na profil ryzyka Banku uznaje się możliwość podejmowania decyzji finansowych w kwocie przekraczającej 2% funduszy własnych Banku. Do obowiązującego w Banku systemu wynagradzania członków Zarządu wprowadza się zmienny składnik wynagrodzenia w rozumieniu Uchwały - regulaminową premię roczną. Wynagrodzenie członków Zarządu podzielone jest na część stałą (zawierającą elementy wynagrodzenia objęte „Regulaminem wynagradzania pracowników zarządzających Banku Spółdzielczego w Ślesinie” oraz część zmienną (regulaminową premię roczną). Regulaminowa premia roczna, przyznawana jest na podstawie oceny efektów pracy członka Zarządu Banku przy zastosowaniu kryteriów wskazanych w części dotyczącej „Zasad oceny członka Zarządu”. Ocenę Zarządu, Rada Nadzorcza dokonuje najpóźniej do końca II kwartału roku następującego po okresie oceny. 37 6. W sytuacji, gdy Bank objęty został programem naprawczym w rozumieniu przepisów Prawa bankowego, jest w likwidacji lub ogłoszono upadłość Banku oraz w przypadku negatywnej oceny efektów pracy członka Zarządu Rada Nadzorcza może: 1) zmniejszyć lub nie przyznawać premii rocznej, 2) zmniejszyć lub nie wypłacać odroczonej części premii rocznej. 7. Na odroczoną część wynagrodzenia zmiennego Bank tworzy rezerwę. Zasady oceny członka Zarządu 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Ocena efektów pracy członka Zarządu Banku dokonywana jest po zakończeniu roku obrotowego i obejmuje 3 lata, tzn. rok miniony oraz 2 poprzednie, z zastrzeżeniem pkt 6; ocena dokonywana jest w oparciu o kryterium ilościowe i jakościowe. Kryteriami oceny efektów pracy (kryterium ilościowym) są: 1) jakość portfela kredytowego, 2) wynik finansowy netto, 3) zwrot kapitału własnego (ROE), 4) współczynnik wypłacalności. Kryteriami oceny efektów pracy (kryterium jakościowym) są : 1) realizacja przyjętej strategii Banku, 2) brak prawomocnych decyzji administracyjnych lub wyroków sądowych zobowiązujących Bank do zapłaty kwoty przekraczającej 25% zysku netto za poprzedni rok obrotowy. Jakość portfela kredytowego mierzona jest procentowym udziałem kredytów zagrożonych (suma ekspozycji zaklasyfikowanych do 2, 3 i 4 grupy ryzyka) w portfelu kredytów udzielonych podmiotom niefinansowym, tj. utrzymaniem udziału na poziomie nie wyższym niż 3%. Pozytywna ocena w zakresie kryterium jest udzielana, gdy plan w zakresie wskaźników wymienionych w ust. 2 pkt 2-4 został zrealizowany na poziomie co najmniej 80%, z zastrzeżeniem warunku, że dotrzymana została norma poziomu współczynnika wypłacalności. Oceny dokonywane są dwuetapowo. tj. w momencie przyznania premii oraz w momencie uruchomienia części odroczonej. Podstawą oceny dokonanej w: 1) 2015 roku – były efekty pracy członka Zarządu w latach 2012-2014, 2) w kolejnych latach – efekty pracy członka Zarządu za 3 lata poprzedzające dokonywanie oceny. Przy ocenie pracy członka Zarządu Banku Rada Nadzorcza uwzględnia zweryfikowany przez biegłego rewidenta wynik finansowy netto. Zasady wypłaty premii rocznej 1. Wysokość premii rocznej nie może stanowić znaczącej części wynagrodzenia członka Zarządu Banku. 38 2. Łączna kwota premii rocznej dla członków Zarządu Banku ustalana jest w wysokości nie większej niż 12% rocznego zweryfikowanego przez biegłego rewidenta wyniku finansowego netto z zastrzeżeniem, że wysokość premii nie może być większa niż 20% osiągniętego w danym roku przez członka Zarządu wynagrodzenia zasadniczego. 3. Wypłata części odroczonej premii rocznej następuje po dokonaniu pozytywnej oceny jakości portfela kredytowego za okres oceny przy uwzględnieniu aktualnego wyniku finansowego netto Banku. 4. Rada Nadzorcza podejmuje decyzje o przyznaniu regulaminowej premii rocznej w formie uchwały dla poszczególnych członków Zarządu Banku na zasadach określonych w „Regulaminie wynagradzania pracowników zarządzających Banku Spółdzielczego w Ślesinie". 5. Kwota 60 % regulaminowej premii rocznej wypłacana jest niezwłocznie po jej przyznaniu, z zastrzeżeniem pkt 11. 6. Przyjmuje się trzyletni okres odroczenia pozostałej (poza wypłaconą zgodnie z pkt. 5) części premii rocznej, z zastrzeżeniem pkt 11. 7. Rada Nadzorcza dokonuje weryfikacji poziomu przyznanej części odroczonej premii rocznej oraz podejmuje decyzje o jej wypłacie (weryfikacja poziomu przyznanej części odroczonej regulaminowej premii rocznej za lata poprzednie dokonywana jest przy ocenie dokonywanej za rok poprzedni). 8. Część odroczona premii rocznej akceptowana jest przez Radę Nadzorczą pod warunkiem spełnienia kryterium wskazującego, że akceptowalny poziom ryzyka kredytowego nie został przekroczony (np. wskaźnik kredytów zagrożonych w portfelu kredytów udzielonych podmiotom niefinansowym) 9. Odroczona część premii zostaje rozłożona na 3 równe roczne raty płatne z dołu. 10. Ustanie stosunku pracy członka Zarządu Banku w okresie oceny nie powoduje pozbawienia go prawa do części odroczonej premii rocznej. W takiej sytuacji, ocena pracy członka Zarządu Banku pod kątem wypłaty części odroczonej premii rocznej, obejmuje okres pełnienia funkcji członka Zarządu Banku oraz konsekwencje podjętych w tym okresie decyzji. 11. Wypłata premii rocznej następuje jednorazowo (część premii rocznej nie jest odraczana), jeżeli w roku podlegającym ocenie spełnione są obydwa z poniższych warunków: 1) suma bilansowa Banku nie przekracza kwoty 200 mln PLN, 2) dynamika portfela kredytowego Banku rok do roku nie przekracza 120 %. 39 2. Zbiorcze informacje ilościowe na temat wynagrodzeń Zarządu, zawierające dane obejmujące: a) wartość wynagrodzeń Zarządu za dany rok obrotowy z podziałem na wynagrodzenia stałe i zmienne oraz liczbę osób je otrzymujących: Stały składnik Zmienny wynagrodzenia składnik w zł. wynagrodzenia w zł. Suma wynagrodzeń 317 772,00 63 553,00* Liczba osób otrzymujących 4 b) wartość i formy wynagrodzenia zmiennego*: 63 553,00 zł. - premia roczna, która została przyznana za rok 2015 i wypłacona w 2016 roku. c) wartość wynagrodzeń z odroczoną wypłatą: - część już przyznana – 0,00 zł. - i część jeszcze nie przyznana – 0,00 zł. d) wartość wynagrodzeń z odroczoną wypłatą przyznanych w danym roku obrotowym, wypłaconych i zmniejszonych w ramach korekty związanej z wynikami: 0 złotych. e) nie dokonano również płatności, związanych z podjęciem zatrudnienia i z zakończeniem stosunku zatrudnienia przez członków Zarządu. f) Liczba osób, które otrzymały wynagrodzenie w wysokości co najmniej 1 mln euro w danym roku obrotowym – nie dotyczy. Zasady wynagradzania członków Rady Nadzorczej Banku określa „Polityka wynagrodzeń członków organu nadzorującego w Banku Spółdzielczym w Ślesinie”, stanowiąc tym samym wewnętrzny zbiór zasad ładu korporacyjnego. Szczegółowe zasady wynagradzania członków Rady Nadzorczej ustalane są zgodnie z powszechnie obowiązującymi przepisami prawa i regulacjami wewnętrznymi obowiązującymi w Banku, w tym w szczególności zgodnie z „Regulaminem działania Rady Nadzorczej BS w Ślesinie”. XV. Ryzyko operacyjne. Stosowane metody wyliczania wymogu kapitałowego na pokrycie ryzyka operacyjnego: 1. Wymóg w zakresie funduszy własnych z tytułu ryzyka operacyjnego, Bank oblicza według metody wskaźnika bazowego według poniższego wzoru: −1 K = ∑ max( w i ; 0 ) i= −3 n x 15 % gdzie: wi – roczny wynik w i-tym roku ustalony zgodnie z ust. 5–6, n – liczba lat w których wi >0. 40 2. Przy obliczaniu wymogu na dany rok obrotowy (i = 0), uwzględnia się rok, na koniec którego dokonuje się obliczeń (i = –1) i dwa kolejne lata go poprzedzające (i = –2, –3). 3. Łączną kwota ekspozycji na ryzyko operacyjne jest równa wymogowi w zakresie funduszy własnych dla ryzyka operacyjnego pomnożonemu przez 12,5. 4. Bank wylicza podstawę do wyznaczenia wymogu kapitałowego, jako średnią arytmetyczną za okres trzech lat, wyników obliczonych jako suma poniższych pozycji rachunku zysków i strat Banku, ustalonych zgodnie z zasadami określonymi w ustawie o rachunkowości, przy czym każda pozycja musi być uwzględniona odpowiednio ze znakiem dodatnim lub ujemnym, z zastrzeżeniem ust. 6: 1) przychody z tytułu odsetek; 2) koszty z tytułu odsetek; 3) przychody z tytułu prowizji; 4) koszty z tytułu prowizji; 5) przychody z udziałów lub akcji, pozostałych papierów wartościowych i innych instrumentów finansowych o stałej/zmiennej kwocie dochodu; 6) wynik operacji finansowych; 7) pozostałe przychody operacyjne. 5. Wynik, o którym mowa w ust. 4 nie uwzględnia: 1) salda utworzonych i rozwiązanych rezerw celowych; 2) kosztów operacyjnych, w tym kosztów z tytułu opłat za usługi na rzecz Banku, 3) przychodów z tytułu zdarzeń nadzwyczajnych lub występujących nieregularnie, 4) przychodów z tytułu odszkodowań uzyskanych z tytułu ubezpieczenia, 6. Średnią arytmetyczną, o której mowa w punkcie 4, oblicza się, z zastrzeżeniem ust. 7-8, na koniec roku obrotowego na podstawie wyników z ostatnich trzech, dwunastomiesięcznych okresów. 7. Jeżeli dane finansowe nie zostały zbadane przez biegłego rewidenta, Bank może wykorzystać dane szacunkowe; po uzyskaniu opinii z badania sprawozdania finansowego przez biegłego rewidenta Bank dokonuje niezwłocznie stosownej aktualizacji wyniku. 8. Wyniku za którekolwiek z trzech lat obrotowych, jeżeli jest ujemny lub równy zero, nie uwzględnia się w obliczeniach średniej arytmetycznej. 9. Podstawę oblicza się jako iloraz sumy dodatnich wartości wyników oraz liczby lat z dodatnimi wartościami wyników. Podejście do zarządzania ryzykiem operacyjnym: Ryzyko operacyjne, ze względu na swój kompleksowy charakter może ma znaczący wpływ na działalność i sytuację Banku, zwłaszcza, że obok otoczenia oraz zdarzeń zewnętrznych, jego źródłem jest organizacja bankowa sama w sobie. Mając na uwadze powyższe, działania Banku skierowane są na wypracowywanie i doskonalenie dobrych praktyk w zarządzaniu tym ryzykiem. Mają one na celu pogłębianie świadomości istnienia ryzyka operacyjnego, jego istotności oraz budowanie odpowiedniej kultury organizacyjnej. Takie podejście daje podstawę do wypracowania optymalnych mechanizmów zarządzania ryzykiem w skali całego Banku. Zarządzanie ryzykiem operacyjnym zostało sformalizowane w regulacjach wewnętrznych Banku: Strategii i Zasadach zarządzania ryzykiem operacyjnym w Banku Spółdzielczym w Ślesinie. Regulacje te wskazują prawidłowość postępowania na poziomie poszczególnych komórek organizacyjnych i procesów, ponieważ podejmowanie właściwych czynności obejmujących m.in. identyfikację i raportowanie ryzyka oraz kontrolę, ogranicza ryzyko operacyjne. 41 Informacja o sumach strat z tytułu ryzyka operacyjnego w 2015 roku: Rodzaj zdarzenia/Definicja Kategoria zdarzenia w ramach rodzaju 1.Oszustwa wewnętrzne - Straty spowodowane działaniem polegającym na celowej defraudacji, sprzeniewierzeniu majątku, obejściach regulacji, przepisów prawa lub przepisów wewnętrznych przedsiębiorstwa, wyłączając straty wynikające z różnicowania/dyskryminacji pracowników, które dotyczą co najmniej jednej strony wewnętrznej. 2.Oszustwa zewnętrzne - Straty spowodowane celowym działaniem polegającym na defraudacji, sprzeniewierzeniu majątku lub obejściu regulacji prawnych przez stronę trzecią. 3.Zasady dotyczące zatrudnienia oraz bezpieczeństwo w miejscu pracy (praktyka kadrowa i bezpieczeństwo pracy) - Straty wynikające z działań Banku niezgodnych z prawem pracy, przepisami BHP, porozumieniami zawartymi z pracownikami lub z wypłat roszczeń z tytułu odszkodowań za wypadki przy pracy oraz zdarzeń z zakresu różnicowania i dyskryminacji. 4.Klienci, produkty i praktyki operacyjne - Straty wynikające z niezamierzonego lub wynikającego z zaniedbania niewypełniania zawodowych zobowiązań w stosunku do poszczególnych klientów (w tym wymagań dotyczących uczciwości i odpowiedzialności albo też z charakteru lub struktury produktu). 1) Działania nieuprawnione 2) Kradzież i oszustwo 3) Inne 5.Szkody związane z aktywami rzeczowymi (uszkodzenia zasobów) - straty wynikające z utraty bądź zniszczenia fizycznych aktywów w wyniku klęski żywiołowej lub innych wydarzeń. 6.Zakłócenia działalności banku i błędy systemów - Straty wynikające z zakłóceń działalności i błędów systemów 7.Wykonanie transakcji, dostawa i zarządzanie procesami operacyjnymi - Straty wynikające z błędów podczas przeprowadzania transakcji lub zarządzania procesami, jak również z relacji z kontrahentami i dostawcami. Suma strat brutto z tytułu ryzyka operacyjnego w 2015 r. 0 zł 0 zł 1) Kradzież i oszustwo 2) Bezpieczeństwo systemów 3) Inne 0 zł 0 zł 1) Stosunki pracownicze 2) Bezpieczeństwo środowiska pracy 3) Podziały i dyskryminacja 4) Inne 0 zł 0 zł 1) Obsługa klientów, ujawnianie informacji o klientach, zobowiązania względem klientów 2) Niewłaściwe praktyki biznesowe lub rynkowe 3) Wady produktów 4) Klasyfikacja klienta i ekspozycje 5) Usługi doradcze 6) Inne 1) Klęski żywiołowe i inne zdarzenia 2) Inne 0 zł 1) Systemy 2) Bankomaty 3) Inne 1) Wprowadzanie do systemu, wykonywanie, rozliczanie i obsługa transakcji 2) Monitorowanie i sprawozdawczość 3) Dokumentacja dotycząca klienta 4) Zarządzanie rachunkami klientów 5) Uczestnicy procesów niebędących klientami banku (np. izby rozliczeniowe) 6) Sprzedawcy i dostawcy 0 zł 0 zł 0 zł 0 zł 0 zł 0 zł 0 zł 200 zł 0 zł 1 821,85 zł 1 012.60 zł 600,00 zł 0 zł 0 zł 0 zł 0 zł 0 zł 0 zł 42 7) Usunięcia dokumentów księgowych 8) Inne 0 zł 0 zł Podjęte działania w celu uniknięcia strat w przyszłości: W roku 2015 w Banku nie zarejestrowano poważnych zdarzeń operacyjnych, których skutki zaważyłyby istotnie na bezpieczeństwie Banku. Nie mniej w związku z zaistniałymi zdarzeniami operacyjnymi, które wystąpiły w działalności Banku, podejmowano odpowiednie działania (pomoc serwisowa, wymiana lub naprawa sprzętu, rozmowy dyscyplinujące z pracownikami winnymi zaniedbań, rozwiązania organizacyjne itp.), skutkiem których ustalono przyczyny i zastosowano działania zapobiegawcze. Głównym celem w/w działań Banku jest ograniczanie zdarzeń operacyjnych oraz strat z nimi związanych w przyszłości. XVI. Ryzyko płynności 1. Rola i zakres odpowiedzialności jednostek biznesowych oraz komitetów zaangażowanych w zarządzanie ryzykiem płynności. Komórka monitorującą - Komórka Ryzyk Bankowych i Sprawozdawczości – wykonująca zadania związane z: 1) okresowym weryfikowaniem i aktualizowaniem zasad zarządzania ryzykiem płynności, w tym weryfikowaniem i aktualizowaniem metod pomiaru ryzyka płynności oraz poziomu limitów; 2) zgłasza potrzebę zmian w polityce płynnościowej Banku; 3) zapewnieniem zgodności niniejszej procedury ze strategią działania Banku i strategią zarządzania ryzykiem; 4) proponowaniem wysokości przyjętych limitów; 5) dokonywaniem pomiaru i monitorowaniem poziomu ryzyka, w tym płynności średnio i długoterminowej, przeprowadzaniem testów warunków skrajnych, pogłębioną analizą płynności długoterminowej; 6) analizą wskaźników służących ocenie poziomu ryzyka płynności 7) monitorowaniem stopnia wykorzystania limitów; 8) oceną poziomu ryzyka płynności; 9) wyznaczaniem nadzorczych miar płynności oraz wskaźników LCR i wewnętrznego NSFR; 10) oceną nowych produktów bankowych w zakresie potencjalnego wpływu na ryzyko płynności, 11) opracowywanie scenariuszy sytuacji kryzysowych; 12) opracowuje propozycje rekomendacji wydawanych przez Zarząd Banku dla komórki zarządzającej mające na celu właściwe kształtowanie poziomu ryzyka płynności Banku; 13) sporządzaniem raportów dla Zarządu i Rady Nadzorczej. Komórka zarządzającą - Komórka Księgowości i Rozliczeń – wykonuje zadania związane z optymalnym zarządzaniem środkami Banku oraz wywiązywaniem się Banku z zawartych umów, w tym zagospodarowywaniem nadwyżek środków. ustaleniu stanu rachunku na początek dnia bieżącego (bilans zamknięcia poprzedniego dnia); 1) na podstawie danych i dostępnych zestawień z bankowego systemu operacyjnego, ustaleniu kwoty, która obciąży rachunek bieżący Banku w dniu bieżącym do godziny 1500 oraz oszacowaniu kwoty która obciąży rachunek bieżący po godzinie 1500 ; 43 2) uwzględnienie dokonanych w danym dniu wypłat kredytów, depozytów i wpływów z tytułu założonych przez klientów lokat i spłat kredytów; 3) ustaleniu kwot lokat bankowych w Banku Zrzeszającym zapadających w dniu bieżącym; 4) ustaleniu kwot wypływów innych niż wymienione w pkt 2 i 3, np. wypłata wynagrodzeń oraz inne koszty; 5) oszacowaniu przewidywanego salda zamknięcia na rachunku bieżącym na koniec dnia i podjęciu decyzji o założeniu lokat terminowych w Banku Zrzeszającym lub uzupełnieniu niedoboru środków. 2. Sposób pozyskiwania finansowania działalności. 1) głównym źródłem finansowania aktywów są depozyty podmiotów niefinansowych oraz instytucji rządowych i samorządowych; 2) pozyskiwanie depozytów o możliwie długich terminach wymagalności, tak aby Bank mógł otwierać po stronie aktywnej pozycje o dłuższym horyzoncie czasowym; 3) utrzymywanie na bezpiecznym poziomie nadzorczych miar płynności, przy jednoczesnym minimalizowaniu kosztów z tym związanych; 4) finansowanie kredytów łącznie z majątkiem trwałym przez pasywa stabilne powiększone o fundusze własne przy jednoczesnym minimalizowaniu kosztów z tym związanych; 5) utrzymywanie płynnościowej struktury bilansu na poziomie zapewniającym występowanie nadwyżki skumulowanych aktywów nad skumulowanymi pasywami w okresie do 1 roku oraz nadwyżki skumulowanych pasywów nad skumulowanymi aktywami w okresie powyżej 1 roku; 6) zapewnienie globalnej wypłacalności Banku, oznaczającej posiadanie skumulowanej luki płynności (bez uwzględnienia zobowiązań pozabilansowych udzielonych i otrzymanych) na poziomie nieujemnym; 7) dążenie do podnoszenia stabilności źródeł finansowania głównie poprzez pozyskiwanie środków od gospodarstw domowych po akceptowalnej cenie; 8) identyfikacja wszelkich zagrożeń związanych z ryzykiem utraty płynności w zależności od stwierdzonego charakteru zagrożenia postępowanie według procedur awaryjnych określonych w obowiązujących w Banku zasadach zarządzania ryzykiem płynności. 3. Stopień scentralizowania funkcji skarbowych i funkcji zarządzania płynnością. Funkcje skarbowe są to zadania wykonywane przez komórkę zarządzającą, natomiast funkcje zarządzania płynnością są to zadania wykonywane przez komórkę monitorującą. Funkcje są w pełni scentralizowane. 4. Zasady funkcjonowania w ramach zrzeszenia Bank Spółdzielczy jest zrzeszony w Zrzeszeniu SGB i jest uczestnikiem Spółdzielczego Systemu Ochrony SGB. Zadania wykonywane przez Bank Zrzeszający na rzecz Banku Spółdzielczego w zakresie ryzyka płynności: 1) prowadzenie rozliczeń pieniężnych, 2) zabezpieczanie przed ryzykiem związanym z zakłóceniami w realizacji rozliczeń międzybankowych, 44 3) 4) 5) 6) 7) 8) zabezpieczanie płynności śróddziennej, prowadzenie rachunku bieżącego, udzielanie kredytu w rachunku bieżącym oraz kredytu rewolwingowego, gromadzenie nadwyżek środków Banku Spółdzielczego, prowadzenie rachunku Minimum Depozytowego, utrzymywanie aktywów płynnych stanowiących pokrycie środków Minimum Depozytowego, 9) wyznaczanie i utrzymywanie zagregowanego wymogu pokrycia płynności (LCR), 10) pośredniczenie w zakupie przez Banki Spółdzielcze papierów wartościowych w ramach limitów ustalonych przez Spółdzielnię, 11) przeprowadzanie „zagregowanych” testów warunków skrajnych i awaryjnych planów płynności, 12) wsparcie w zakresie narzędzi analitycznych służących pomiarowi ryzyka płynności, 13) posiada awaryjne plany na wypadek wystąpienia zakłóceń związanych z rozliczeniami międzybankowymi i płynnością śróddzienną, 14) dostarcza dodatkowych źródeł finansowania. Zadania Banku Spółdzielczego w zakresie ryzyka płynności wynikające z przynależności do zrzeszenia: 1) posiada wystarczające ilości środków na rachunku bieżącym w Banku Zrzeszającym, które zabezpieczą wypływy z rachunku bieżącego na koniec dnia operacyjnego, 2) nie pozyskuje finansowania od innych Banków Spółdzielczych, 3) nadwyżki środków gromadzi w Banku Zrzeszającym, 4) dokonuje zakupu aktywów wyłącznie za zgodą i pośrednictwem Banku Zrzeszającego, 5) utrzymuje w bilansie nadwyżki aktywów nieobciążonych, która pozwala na przetrwanie awaryjnej sytuacji przez 30 dni. Obowiązki w zakresie ryzyka płynności wynikające z członkostwa: 1) wyznaczanie i utrzymywanie wskaźnika LCR na zasadzie indywidualnej, 2) utrzymywanie w bilansach nadwyżki aktywów nieobciążonych, która pozwala na przetrwanie awaryjnej sytuacji przez 30 dni, 3) zdeponowanie i utrzymanie środków na koncie Minimum Depozytowego, 4) wpłata na Fundusz Pomocowy służący do pomocy Uczestnikom w razie niebezpieczeństwa utraty płynności lub wypłacalności i zapobieżenia ich upadłości. 5) wnoszenie składek na pokrycie kosztów funkcjonowania spółdzielni. 5. Rozmiar i skład nadwyżki płynności Lp. 1. 2. 3. Nazwa nadwyżki Norma krótkoterminowa ponad minimum (M1) Norma długoterminowa ponad minimum (M20) LCR ponad minimum Wartość nadwyżki 0,04 2,38 36% 45 6. Wielkość miar płynności oraz wskaźnika LCR Lp. 1. 2. 3. Nazwa Wielkość Limit wynikające z przepisów Norma krótkoterminowa (M1) Norma długoterminowa (M2) Wskaźnik LCR 0,24 3,38 96% Min. 0,20 Min 1 Min. 60% 7. Urealniona luka płynności dla pierwszych trzech przedziałów z uwzględnieniem pozycji bilansowych i pozabilansowych oraz skumulowane luki płynności. Lp. 1. 2. 3. Przedział płynności Przedział do 1 miesiąca Przedział do 3 miesięcy Przedział do 6 miesięcy Luka bilansowa prosta 18 345 187,00 Luka bilansowa skumulowana 13 821 775,00 Wskaźnik luki 21,88 Wskaźnik luki skumulowanej 1,78 75 517,00 13 897 292,00 1,05 1,72 1 542 798,00 15 440 090,00 3,77 1,78 8. Dodatkowe zabezpieczenia płynności funkcjonujące w zrzeszeniu Możliwość pozyskania linie kredytowych, z których Bank może skorzystać w Banku Zrzeszającym: 1) kredyt obrotowy w rachunku bieżącym, 2) kredyt rewolwingowy, 3) kredyt średnio lub długoterminowy. Mechanizm pomocowy funkcjonujący w ramach IPS: 1) Minimum Depozytowe – środki Banku ulokowane w Banku Zrzeszającym na rachunku Minimum Depozytowego, w celu zabezpieczenia bieżącej płynności Banku w przypadku jej chwilowej utraty, 2) Fundusz Pomocowy – fundusz utworzony w Spółdzielni w celu zabezpieczenia płynności i wypłacalności Uczestników oraz zapobieżenie upadłości. 9. Aspekty ryzyka płynności, na które narażony jest Bank. Przyczyny, które mogą spowodować narażenie Banku na ryzyko płynności to: 2) niedopasowanie terminów zapadalności aktywów do terminów zapadalności pasywów i istnienie niekorzystnej skumulowanej luki płynności w poszczególnych przedziałach, 3) przedterminowe wycofywanie depozytów przez klientów zaburzające prognozy przypływów pieniężnych Banku, 4) konieczność pozyskiwania depozytów po wysokim koszcie w sytuacji nagłego zapotrzebowania na środki, 5) istnienie dużej nadpłynności, co może mieć negatywne przełożenie na wynik finansowy Banku, 6) ograniczone możliwości znalezienia innych źródeł finansowania, w szczególności na hurtowym rynku finansowym, 46 7) brak wypełniania wewnętrznych limitów systemu ochrony oraz limitów wynikających z przepisów prawa (pomimo braku konieczności ich spełniania na poziomie indywidualnym), 8) wadliwe plany awaryjne płynności nie uwzględniające szokowych zachowań klientów, 9) wadliwy stosunek depozytów, w tym depozytów stabilnych do akcji kredytowej Banku, 10) niewystarczające fundusze własne do finansowania aktywów strukturalnie niepłynnych. 10. Sposób dywersyfikacji źródeł finansowania. Bank dywersyfikuje źródła finansowania poprzez: 1) oferowanie produktów depozytowych klientom z sektora niefinansowego i budżetowego 2) ograniczanie depozytów dużych deponentów, 3) różne terminy wymagalności depozytów, 4) różny charakter depozytów: depozyty terminowe i bieżące itp. 11. Techniki ograniczania ryzyka płynności. Do podstawowych technik ograniczania ryzyka płynności zaliczamy: 1) stosowanie limitów ograniczających ryzyko płynności, w tym wewnętrznych limitów systemu ochrony, 2) systematyczne testowanie planu awaryjnego płynności zapewniającego niezakłócone prowadzenie działalności w przypadku wystąpienia sytuacji kryzysowych, 3) przystąpienie do Systemu Ochrony SGB, które zapewnia w uzasadnionych przypadkach pomoc płynnościową z Funduszu Pomocowego, 4) utrzymywanie Minimum depozytowego w Banku Zrzeszającym, 5) określanie prognoz nadwyżki z uwzględnieniem dodatkowego bufora płynności, 6) systematyczne przeprowadzanie audytu systemu zarządzania ryzykiem płynności przez pracowników jednostki zarządzającej systemem ochrony. 12. Pojęcia stosowane w procesie mierzenia pozycji płynności i ryzyka płynności. 1) płynność śróddzienna – zdolność wykonania wszystkich zobowiązań pieniężnych w bieżącym dniu; 2) płynność bieżąca – zdolność wykonania wszystkich zobowiązań pieniężnych w terminie płatności przypadającym w okresie 7 kolejnych dni; 3) płynność krótkoterminowa – zdolność wykonania wszystkich zobowiązań pieniężnych w terminie płatności przypadającym w okresie 30 kolejnych dni; 4) płynność średnioterminowa – zapewnienie wykonania wszystkich zobowiązań pieniężnych w terminie płatności przypadającym w okresie powyżej 1 miesiąca i do 12 miesięcy; 5) płynność długoterminowa – monitorowanie możliwości wykonania wszystkich zobowiązań pieniężnych w terminie płatności przypadającym w okresie powyżej 12 miesięcy; 47 6) płynność płatnicza – zdolność do finansowania aktywów i terminowego wykonania zobowiązań w toku normalnej działalności banku lub w innych warunkach, które można przewidzieć, bez konieczności poniesienia straty; 7) bufor płynności – oszacowana przez Bank wysokość potrzebnych aktywów nieobciążonych, stanowiąca zabezpieczenie na wypadek zrealizowania się scenariuszy warunków skrajnych płynności w określonym, w obowiązującej w Banku strategii zarządzania ryzykiem, „horyzoncie przeżycia”, 8) wskaźnik LCR/wymóg dotyczący pokrycia płynności krótkoterminowej obliczony w oparciu o przepisy CRR; – wskaźnik płynności 9) wskaźnik NSFR/wymóg dotyczący stabilnego finansowania netto – wskaźnik płynności długoterminowej obliczony w oparciu o przepisy CRR; 10) nadzorcze miary płynności – wskaźniki płynności i limity określone w uchwale KNF w sprawie ustalenia wiążących banki norm płynności. Pozostałe pojęcia są określone w procedurze wewnętrznej – Zasady zarzadzania ryzykiem płynności w Banku Spółdzielczym w Ślesinie. 13. Sposób odzwierciedlenia ryzyka płynności rynku w procesie zarządzania płynnością płatniczą. Bank nadwyżki środków lokuje wyłącznie w zakładanie lokat terminowych w Banku Zrzeszającym. 14. Wykorzystanie sposobów testów warunków skrajnych. Testy warunków skrajnych są wykorzystywane w: 1) planowaniu awaryjnym, 2) wyznaczaniu poziomu limitów, 3) procesie szacowania kapitału wewnętrznego. 15. Wskazanie w jaki sposób plan awaryjny uwzględnia wyniki testów warunków skrajnych W Zasadach zarządzania ryzykiem płynności w Banku Spółdzielczym w Ślesinie uwzględnione są zapisy znowelizowanej Rekomendacji P, plany awaryjne zostały zintegrowane z testami warunków skrajnych poprzez wykorzystywanie testów warunków skrajnych jako scenariuszy uruchamiających awaryjny plan płynnościowy. 16. Polityka utrzymania rezerwy płynności. Bank utrzymuje odpowiednią wielkość aktywów lub dodatkowych źródeł finansowania, które mogą być natychmiast wykorzystywane przez Bank jako źródło środków płynnych. W ramach alternatywnych źródeł finansowania Bank wyróżnia: 1) sprzedaż wysokopłynnych aktywów lub zaciągnięcie kredytów zabezpieczonych tymi aktywami (aktywa nieobciążone), 2) dodatkowe źródła finansowania w postaci: - wykorzystania przyznanych linii kredytowych; - sprzedaży innych aktywów, w tym kredytów; - pozyskania niezabezpieczonego finansowania z Banku Zrzeszającego; - pozyskania pożyczki płynnościowej ze Spółdzielni; 48 - przyrostu depozytów. 17. Ograniczenia regulacyjne odnośnie transferu płynności w ramach zrzeszenia. 1) kwota możliwa do uzyskania z tytułu sprzedaży wyznaczonego portfela kredytowego – 20% kredytów, 2) potencjalna wielkość dodatkowych kredytów (wymienionych pkt. 8) możliwych do pozyskania z banku zrzeszającego, 3) kwota możliwa do uzyskania z Minimum Depozytowego – maksimum wkładu po zwolnieniu blokady lub w przypadku jej wyczerpania w formie lokaty płynnościowej ze środków Minimum Depozytowego, do wysokości 8 % środków Minimum Depozytowego, 4) kwota możliwa do uzyskania z Funduszu Pomocowego – pożyczka płynnościowa (łączna wysokość pomocy finansowej, udzielonej danemu Uczestnikowi, nie może być wyższa, niż 20% środków stanowiących Fundusz Pomocowy), 18. Częstotliwość i rodzaj sprawozdawczości w zakresie ryzyka płynności. Nadzorcze miary płynności- sporządzane codziennie przekazywane Wiceprezesowi ds. finansów i ryzyk bankowych, Wskaźnik płynności krótkoterminowej (LCR)- sporządzane codziennie przekazywane Wiceprezesowi ds. finansów i ryzyk bankowych, Dzienny raport płynności – sporządzane codziennie, przekazywane Wiceprezesowi ds. finansów i ryzyk bankowych, Raport oceny ryzyka płynności - kwartalnie przekazywane na Zarząd i Radę Nadzorczą, Pogłębiona analiza płynności długoterminowej – rocznie przekazywane na Zarząd i Radę Nadzorczą. XVII. Dodatkowe informacje wymagane przez Rozporządzenie 575/2013 UE. 1. Zasady oceny odpowiedzialności członków Zarządu i Rady Nadzorczej zgodnie z art. 22aa Ustawy Prawo Bankowe. Rada Nadzorcza dokonała pozytywnej oceny następczej kwalifikacji członków Zarządu i Zarządu zgodnie z przyjętą „Procedurą oceny członków Zarządu oraz Zarządu Banku Spółdzielczego w Ślesinie”. W wyniku oceny Rada stwierdziła, że zarówno członkowie Zarządu, jak i Zarząd jako organ kolegialny, posiadają niezbędną wiedzę, umiejętności i doświadczenie niezbędne do pełnienia przez nich funkcji, a tym samym dają rękojmię należytego wykonywania swoich obowiązków. Rada Nadzorcza stwierdziła, że indywidualne kompetencje poszczególnych członków kolegialnego Zarządu uzupełniają się w taki sposób, że zapewniają odpowiedni poziom kolegialnego zarządzania Bankiem. Zebrania Grup Członkowskich dokonały pozytywnej oceny następczej kwalifikacji członków Rady Nadzorczej, a Zebranie Przedstawicieli dokonało pozytywnej oceny następczej kwalifikacji Rady Nadzorczej jako organu kolegialnego, zgodnie z „Procedurą oceny kwalifikacji członków Rady Nadzorczej oraz Rady Nadzorczej BS w Ślesinie” W wyniku przeprowadzonych ocen stwierdzono, że członkowie Rady posiadają kompetencje do należytego wykonywania obowiązków nadzorczych poprzez posiadanie: wiedzy uzyskanej w wyniku odbytych szkoleń, doświadczenia nabytego w toku sprawowania funkcji zawodowych oraz umiejętności niezbędnych do wykonywania powierzonych funkcji. Zebranie Przedstawicieli dokonujące oceny Rady Nadzorczej uznało, że indywidualne kompetencje poszczególnych członków kolegialnej Rady uzupełniają się w taki sposób, że zapewniają odpowiedni poziom kolegialnego sprawowania nadzoru nad wszystkimi obszarami działania Banku. 49 2. W Banku w roku 2015 nie powołano komitetu do spraw wynagrodzeń. 3. Bufory kapitałowe: Bufor antycykliczny jest instrumentem makroostrożnościowym wprowadzonym przez CRDIV. Instrument ten ma na celu złagodzenie cyklicznych wahań poziomu kredytu w gospodarce i ich konsekwencji. Wymogi w zakresie bufora kapitałowego (antycyklicznego) obowiązujące od 01.01.2016 r. wynoszą 0%. 3. Dźwignia finansowa. Bank Spółdzielczy kalkuluje wskaźnik dźwigni finansowej zgodnie z przepisami Rozporządzenia CRR. Poziom wskaźnika dźwigni na koniec roku obrachunkowego wyniósł: 1) w pełni wprowadzona definicja – 13,49% 2) definicja przejściowa – 13,58%. Aktywa oraz zobowiązania pozabilansowe udzielone uwzględnione w obliczaniu wskaźnika dźwigni wynoszą: 1) aktywa - 89 992 083,00zł, 2) zobowiązania pozabilansowe udzielone – 2 397 390,00zł. Wyżej wymienione informacje zostały uzgodnione ze sprawozdaniami finansowymi. Czynniki, które miały wpływ na poziom wskaźnika dźwigni finansowej w okresie roku obrachunkowego: 1) poziom funduszy własnych Banku, 2) aktywa, 3) zobowiązania pozabilansowe udzielone. XVIII. System kontroli wewnętrznej. System kontroli wewnętrznej oparty jest na kontroli wewnętrznej (funkcjonalnej) oraz badaniu zgodności działania Banku z przepisami prawa i regulacjami wewnętrznymi (ryzyko braku zgodności) i audycie wewnętrznym (instytucjonalnej)do dnia 29.02.2015 r. Kontrola wewnętrzna sprawowana była przez kierowników jednostek i komórek organizacyjnych Banku w oparciu o roczne plany kontroli (z podziałem na kwartały) zatwierdzonych przez Prezesa Zarządu oraz zaakceptowane przez Radę Nadzorczą Banku. Wykonywanie audytu wewnętrznego dokonywane było przez Stanowisko Audytu Wewnętrznego do dnia 29.02.2015 r. Z dniem 01.03.2015 r. osoba zatrudniona na Stanowisku Audytu Wewnętrznego została powołana na stanowisko Wiceprezesa Zarządu. Bank jako uczestnik Spółdzielczego Systemu Ochrony SGB objęty jest badaniami audytowymi przeprowadzanymi przez Spółdzielnię. System kontroli wewnętrznej obejmuje m.in. mechanizmy kontroli wewnętrznej w zakresie których funkcjonują w szczególności: 1) zasady polityki, regulaminy i procedury obejmujące wszystkie obszary działalności, wraz z zasadami przyczyniające się do realizacji założeń strategii Banku; 2) zasady, metody i techniki identyfikacji, pomiaru, monitorowania, oceny i kontrolowania poszczególnych rodzajów ryzyka; 3) ustanowione limity ostrożnościowe ograniczające poziom ryzyka występującego w poszczególnych obszarach działania Banku, wraz z zasadami ustalania ich poziomu, monitorowania, aktualizowania, postępowania w przypadku przekroczeń; 4) zasady funkcjonowania wewnętrznego systemu sprawozdawczości zarządczej; 50 51