Prawa rodzica pracującego - Fundacja Kobiety dla Kobiet

Fundacja Kobiety dla Kobiet
Prawa rodzica pracującego
Autor: Małgorzata Rykowska - Kwiatkowska
RODZIC - PRACOWNIK KOMPENDIUM WIEDZY DLA PRACOWNIKÓW ZWIĄZANE Z RODZICIELSTWEM
- Zakaz wypowiadania i rozwiązywania umów o pracę kobietom w ciąży oraz w trakcie urlopu
macierzyńskiego
- W przypadku, gdy jesteś zatrudniona na umowę na czas określony lub na czas wykonania
określonej pracy albo na okres próbny przekraczający 1 miesiąc, pracodawca nie może Ci wypowiedzieć
umowy, jeśli jej rozwiązanie nastąpiłoby po upływie trzeciego miesiąca ciąży. W takiej sytuacji
umowa z mocy prawa zostaje przedłużona do dnia porodu, a ty zyskujesz prawo do zasiłku
macierzyńskiego. Jeśli jednak zostałaś zatrudniona na podstawie umowy na czas określony w celu
zastępstwa pracownika ww. ochrona Ci nie przysługuje.(art. 177 §2 i §3 Kodeksu pracy) - W przypadku, gdy jesteś zatrudniona na umowę na czas nieokreślony pracodawca nie może Ci
wypowiedzieć umowy o prace.(art. 177 §1 Kodeksu Pracy) - Pracodawca może rozwiązać z tobą umowę o prace za wypowiedzeniem, jeśli jesteś w ciąży lub
korzystasz z urlopu macierzyńskiego tylko, jeśli: - ogłosił upadłość lub likwidację (art. 177§4) - zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z twojej
winy (czyli tylko tedy, gdy ciężko naruszyłaś swoje podstawowe obowiązki pracownicze lub
popełniłaś podczas trwania zatrudnienia przestępstwo stwierdzone prawomocnym wyrokiem,
które uniemożliwia twoją dalszą pracę na zajmowanym stanowisku lub ze swojej winy
utraciłaś uprawnienia konieczne do wykonywania pracy), a reprezentująca Cię organizacja
związkowa wyrazi na to zgodę. W opisanych wyżej sytuacjach i tylko w nich pracodawca może
zgodnie z prawem rozwiązać z tobą umowę w ciągu 1 miesiąca od dowiedzenia się o wyżej
wymienionych okolicznościach. Jeśli nie zrobi tego w tym czasie, zgodnie z prawem traci taką
możliwość. (art. 52 Kodeksu pracy) - Jeśli pracodawca złoży Ci wypowiedzenie umowy o prace, po dostarczeniu przez ciebie
zaświadczenia lekarskiego o ciąży, zgodnie z przepisami kodeksu pracy, jest zobowiązany cofnąć
wypowiedzenie. Jeśli tego nie uczyni, zwróć się do sądu pracy (nie poniesiesz z tego tytułu żadnych
opłat) z powództwem o uznanie wypowiedzenia za bezskuteczne. Wzór powództwa znajdziesz na
naszej stronie.
UWAGA! Jeśli jesteś zatrudniona na podstawie umowy zlecenia, umowy agencyjnej czy umowy o prace
nakładczą koniecznie sprawdź czy firma płaci za ciebie ZUS-owskie składki na ubezpieczenie chorobowe!
Składki te nie są obowiązkowe i jeśli twój pracodawca ich nie odprowadza, nie przysługuje Ci zasiłek
chorobowy (gdybyś musiała skorzystać ze zwolnienia lekarskiego) oraz zasiłek macierzyński.
- Zakaz zatrudniania ciężarnych w godzinach nadliczbowych
Polskie prawo zabrania wykonywania pewnych prac kobietom w ogóle- tym bardziej wiadomo,
że nie wolno ich wykonywać kobietom w ciąży.
Kobiety w ciąży nie mogą być zatrudniane w
porze nocnej ani w godzinach nadliczbowych. Jeśli więc pracujesz w systemie zmianowym, a jesteś w
ciąży, pracodawca będzie musiał przydzielać Ci pracę tylko w dzień. Jeśli nie ma takiej
możliwości, wówczas ma obowiązek przenieść Cię do innej pracy, która nie wymaga pracy nocnej. Jeśli
jednak okaże się, że pracodawca nie ma takiej możliwości, wówczas może zwolnić Cię z obowiązku
świadczenia pracy w ogóle przy zachowaniu dotychczasowego wynagrodzenia.
PAMIĘTAJ !!!
Nie możesz pracować w nocy czy w godzinach nadliczbowych, nawet wtedy, gdy się na to zgadzasz.
Pracodawca nie może zlecić Ci pracy w godzinach nadliczbowych, ani tym bardziej w godzinach nocnych.
To czy wyrażasz na to zgodę nie ma z punktu prawa znaczenia. Kodeks pracy bezwzględnie zabrania
pracy w godzinach nocnych oraz brania nadgodzin kobietom w ciąży!
(art. 178 Kodeksu pracy)
- Zakaz delegowania kobiet w ciąży poza miejsce pracy
- Pracodawca nie może bez twojej zgody delegować Cię poza stałe miejsce pracy. (art. 178 § 1
Kodeksu pracy) - Podobnie, jeśli opiekujesz się dzieckiem do lat 4, pracodawca bez twojej zgody nie może wysłać Cię
na delegacje, zatrudnić w godzinach nadliczbowych ani w porze nocnej. (art. 178 § 2 Kodeksu pracy)
http://www.femina.org.pl
Kreator PDF
Utworzono 8 March, 2017, 01:21
Fundacja Kobiety dla Kobiet
- Co zrobić, gdy lekarz stwierdza przeciwwskazania do wykonywania mojej dotychczasowej pracy?
Taka sytuacja może wystąpić np. wtedy, gdy dotychczas pracowałaś długo przy komputerze, stałaś
godzinami przy maszynie lub dużo podróżowałaś, np. samochodem lub samolotem.
Jeśli lekarz
stwierdza przeciwwskazania powinnaś przedstawić pracodawcy niezwłocznie odpowiednie zaświadczenie
lekarskie a pracodawca jest zobowiązany dostosować warunki pracy do wymagań określonych w tych
przepisach lub tak ograniczyć czas pracy, aby wyeliminować zagrożenia dla Twojego zdrowia lub
bezpieczeństwa. Jeżeli dostosowanie warunków pracy na dotychczasowym stanowisku pracy lub
skrócenie czasu pracy jest niemożliwe lub niecelowe, pracodawca jest obowiązany przenieść Cię do innej
pracy, a w razie braku takiej możliwości zwolnić na czas niezbędny z obowiązku świadczenia pracy.
5. Zakaz angażowania ciężarnych do prac szkodliwych dla zdrowia
- Sprawdź w rozporządzeniu Rady Ministrów (dołączyłam je do naszego Kompendium) czy praca
wykonywana przez Ciebie znajduje się na wykazie prac zabronionych ciężarnym z uwagi na dobro ich
zdrowia. Jeśli tak, to twój pracodawca jest zobowiązany przenieść Cię na inne stanowisko (to nie
zależy od jego dobrej woli, jest to jego obowiązek ustawowy ustanowiony w art. 179 Kodeksu pracy).
Jeśli zostaniesz przeniesiona do pracy na innym stanowisku i wiąże się z obniżeniem wynagrodzenia,
przysługuje Ci dodatek wyrównawczy - art. 179 §4 Kodeksu pracy. W przypadku, gdy jest to
niemożliwe, jest zobowiązany zwolnić Cię z wykonywania pracy, a ty zachowujesz prawo do
wynagrodzenia w dotychczasowej wysokości. (art. 176 i art. 179 §2 Kodeksu pracy)
W tym miejscu warto przedstawić, jakimi pracami definiuję się wyżej opisane prace wzbronione. Są
to prace związane z wysiłkiem fizycznym i transportem ciężarów, prace wykonywane w mikroklimacie
zimnym, ciepłym oraz zmiennym, prace w hałasie i drganiach, narażające kobietę ciężarną na działanie
pól elektromagnetycznych, promieniowania jonizującego i nadfioletowego oraz prace przy monitorach
ekranowych, prace pod ziemią, poniżej poziomu gruntu i na wysokościach, prace w podwyższonym lub
obniżonym ciśnieniu, prace w kontakcie ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi, prace w narażeniu na
działanie szkodliwych substancji chemicznych, prace grożące ciężkimi urazami fizycznymi i psychicznymi.
- Zwolnienie z pracy na badania lekarskie
- Jeśli lekarz wystawił ci skierowanie do wykonania badań lekarskich, związanych z ciążą, które nie
mogą być zrobione poza godzinami pracy, pracodawca jest zobowiązany udzielić Ci zwolnienia z pracy
w celu ich wykonania. Za czas nieobecności w pracy z tego powodu zachowujesz prawo do
wynagrodzenia. (art. 185 § 2 Kodeksu pracy)
- Przerwa na karmienie
- Jeśli po powrocie do pracy nadal chcesz karmić dziecko piersią, przysługują Ci dwie półgodzinne
przerwy w pracy wliczane do czasu pracy. Jeśli karmisz więcej niż jedno dziecko, masz prawo do 2
przerw w wymiarze 45 min każda. Na twój wniosek przerwy mogą być udzielane łącznie. Jeśli jednak
pracujesz krócej niż 4 godzinny dziennie przerwy Ci nie przysługują. W przypadku, gdy pracujesz nie
dłużej niż 6 godzin dziennie przysługuje Ci tylko jedna przerwa. (art. 187 Kodeksu pracy)
ZASIŁEK OPIEKUŃCZY
Jest unormowany ustawą o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i
macierzyństwa (dalej: Ustawa). Przysługuje on ubezpieczonemu rodzicowi, który z powodu konieczności
sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem (lub innym chorym członkiem rodziny):
- zdrowym w wieku do lat 8 - chorym w wieku do lat 14 korzysta ze zwolnienia. (art. 32 Ustawy). Prawo do zasiłku przysługuje na
równi matce i ojcu dziecka, a zasiłek wypłaca się tylko jednemu z rodziców, temu, który wystąpi z
wnioskiem o jego wypłatę za dany okres. Zasiłek opiekuńczy przysługuje przez okres zwolnienia od
pracy, nie dłużej jednak niż przez 60 dni w roku kalendarzowym, jeżeli opieka sprawowana jest nad
dzieckiem do lat 8. i chorym dzieckiem do lat 14., albo 14 dni w roku kalendarzowym, jeżeli opieka
sprawowana jest nad dzieckiem w wieku ponad 14 lat lub innymi chorymi członkami rodziny. Zasiłek
przysługuje pod warunkiem, że nie ma innych członków rodziny mogących zapewnić opiekę. Ale w
przypadku sprawowania opieki nad chorym dzieckiem w wieku do lat 2., zasiłek opiekuńczy przysługuje
nawet wówczas, gdy są inni członkowie rodziny mogący zapewnić opiekę (art. 33 Ustawy). Zasiłek
opiekuńczy wynosi 80% podstawowej pensji (art. 35 Ustawy).
http://www.femina.org.pl
Kreator PDF
Utworzono 8 March, 2017, 01:21
Fundacja Kobiety dla Kobiet
UWAGA! Zasiłek przysługuje tylko osobom podlegającym obowiązkowemu ubezpieczeniu chorobowemu
(tj. osobom zatrudnionym na umowę o pracę) art. 32 Ustawy. Jeśli więc prowadzisz własną działalność
gospodarczą, podlegasz ubezpieczeniu dobrowolnemu i zasiłek niestety Ci nie przysługuje.
Podstawowym dokumentem stanowiącym podstawę do wypłaty zasiłku opiekuńczego jest zaświadczenie
lekarskie. Występując o wypłatę zasiłku musisz również złożyć wniosek o uzyskanie tego zasiłku na druku
ZUS Z-15.(znajdziesz go jako załącznik do naszego Informatora).
ZASIŁEK CHOROBOWY
Jeśli ze względów zdrowotnych związanych z ciążą nie możesz dalej pracować i idziesz na zwolnienie
lub do szpitala, przysługuje ci zasiłek chorobowy w wysokości 100% wynagrodzenia - jest on wypłacany
do dnia porodu.(art. 11 § 2 Ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie
choroby i macierzyństwa).
ZASIŁEK MACIERZYŃSKI
By go otrzymać musisz złożyć w dziale kadr swojej firmy zaświadczenie o dacie odbytego porodu wraz z
aktem urodzenia dziecka. Zasiłek jest wypłacany przez cały okres trwania urlopu macierzyńskiego, czyli
przez 18 tygodni. Jego wysokość równa się 100% wynagrodzenia (art. 31 Ustawy o świadczeniach
pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa). Zarówno pracodawca, jak i
ZUS naliczają i odprowadzają od niego składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe. W razie urodzenia
dziecka w czasie urlopu wychowawczego zasiłek macierzyński przysługuje przez okres skrócony o 2
tygodnie. W razie urodzenia dziecka martwego lub zgonu dziecka przed upływem 8 tygodni życia zasiłek
macierzyński przysługuje w wymiarze 8 tygodni (56 dni) po porodzie, nie krócej jednak niż przez 7 dni od
dnia zgonu dziecka
URLOP MACIERZYŃSKI
Przysługuje pracującej matce. Może z niego skorzystać również ubezpieczony ojciec dziecka, jednak
warunkiem jest wcześniejsze wykorzystanie przynajmniej 14 tygodni przez matkę (art. 29 § 4a Ustawy o
świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa). Nie ma
możliwości wcześniejszego skrócenia urlopu i powrotu matki do pracy.
Długość urlopu macierzyńskiego wynosi:
- Przy pierwszym porodzie: 18 tygodni (112 dni) - Przy każdym następnym porodzie: 20 tygodni (126 dni) - W przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie.: 26 tygodni (182 dni)
Pamiętaj, że co najmniej 2 tygodnie urlopu macierzyńskiego możesz wykorzystać przed porodem
natomiast po porodzie przysługuje urlop macierzyński niewykorzystany przed porodem, aż do
wykorzystania przysługującego pełnego wymiaru urlopu. (art. 180 Kodeksu pracy) W razie urodzenia
dziecka wymagającego opieki szpitalnej matka, która wykorzystała już 8 tygodni urlopu po porodzie,
może pozostały jej urlop wykorzystać w terminie późniejszym, po wypisaniu dziecka ze szpitala (art. 181
Kodeksu pracy).
URLOP WYCHOWAWCZY
Przyznaje się na okres maksymalnie 3 lat (nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko lat 4.),
pracownikowi zatrudnionemu przez przynajmniej 6 miesięcy. Można go brać w czterech częściach. Może
go wykorzystać zarówno ojciec, jak i matka dziecka. Jednocześnie oboje rodzice mogą korzystać z urlopu
wychowawczego przez maksymalnie 3 miesiące (art. 186 Kodeksu pracy). By otrzymać urlop
wychowawczy złóż wniosek o jego udzielenie swojemu pracodawcy na 2 tygodnie przed dniem, w którym
chcesz rozpocząć urlop. We wniosku musisz określić zarówno datę rozpoczęcia urlopu, jak i jego
zakończenia. Jeśli wcześniej już korzystałaś z urlopu wychowawczego musisz we wniosku określić, w
jakim zakresie go już wykorzystałaś. Do wniosku dołącz oświadczenie męża lub drugiego opiekuna
dziecka, że nie zamierza on korzystać z urlopu wychowawczego przez okres wskazany przez Ciebie we
wniosku. Oświadczenie to nie jest konieczne, jeśli drugi opiekun dziecka ma ograniczoną władzę
rodzicielską lub jest jej pozbawiony. W takiej sytuacji dołącz dokumenty, które to potwierdzają.
Pamiętaj, że kiedy korzystasz z urlopu wychowawczego pracodawca nie może Cię zwolnić. Jeśli podczas
korzystania z urlopu wychowawczego urodzisz dziecko będzie przysługiwał Ci zasiłek macierzyński. W
czasie urlopu wychowawczego masz prawo podjąć pracę u dotychczasowego lub nowego pracodawcy,
jeśli nie wyłącza to sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem (art. 1862 Kodeksu pracy).
DNI WOLNE NA DZIECKO
Przysługują Ci w ciągu roku 2 dni płatnego zwolnienia, jeśli sprawujesz opiekę nad dzieckiem do lat 14,
niezależnie od tego czy pracujesz na cały czy na pół etatu. Wymiar dni wolnych nie jest uzależniony od
liczby posiadanych dzieci. Niezależnie, więc czy masz jedno czy troje dzieci zawsze przysługują ci tylko
dwa dni opieki. Jeżeli obydwoje rodzice pracują, z dni wolnych może skorzystać tylko jedno z nich (art.
188 Kodeksu pracy).
http://www.femina.org.pl
Kreator PDF
Utworzono 8 March, 2017, 01:21
Fundacja Kobiety dla Kobiet
http://www.femina.org.pl
Kreator PDF
Utworzono 8 March, 2017, 01:21