2012 01 19_deweloperzy

DEWELOPERZY – PODSUMOWANIE DZIAŁAŃ UOKIK
W ubiegłym roku Prezes UOKiK wydała 46 decyzji dotyczących przedsiębiorców
oferujących konsumentom nowe mieszkania. Podobnie jak w latach poprzednich
najczęściej kwestionowane praktyki to odmawianie możliwości odstąpienia od umowy,
kiedy ulegają zmianie jej istotne warunki, takie jak cena czy powierzchnia lokalu
[Warszawa, 19 stycznia 2012 r.] Chroniąc prawa konsumentów, Urząd prowadzi regularne
kontrole wzorców umów stosowanych przez przedsiębiorców budujących i sprzedających
mieszkania. Należą do nich nie tylko deweloperzy ale również spółdzielnie mieszkaniowe
oraz towarzystwa budownictwa społecznego , ponieważ ich klienci mają takie same prawa.
W ciągu minionego roku Prezes UOKiK wydała 46 decyzji dotyczących spółek
deweloperskich, nakładając 24 kary w łącznej wysokości 1 050 953 zł. Dla porównania w
roku 2010 wydano 44 decyzje wobec deweloperów z łączną kwotą kar blisko 2,5 mln zł.
Cieszy fakt, że 29 przedsiębiorców dobrowolnie zobowiązało się do zaprzestania lub
zaniechało stosowania praktyk kwestionowanych przez Urząd.
Podstawowym problemem było stosowanie we wzorcach umów postawień tożsamych z
wpisanymi do rejestru klauzul niedozwolonych. Urząd zakwestionował w ubiegłym roku 269
takich postanowień. Klauzule, do których Urząd zgłaszał zastrzeżenia najczęściej mają
na celu pozbawienie konsumenta należnego mu prawa odstąpienia od umowy kiedy
zmianie ulegną jej istotne warunki.
Jednym z deweloperów, którzy stosowali tego rodzaju postanowienia jest spółka Villa z
Poznania. Przedsiębiorca wykorzystywał we wzorcu umowy klauzule, które m.in.
zobowiązywały konsumenta do nabycia mieszkania w sytuacji, gdy jego cena została
podwyższona w związku ze wzrostem stawki VAT lub innych podatków, a także wtedy, gdy
powierzchnia kupionego lokalu różniła się do 2,5 proc. od powierzchni zakładanej w
projekcie.
Inny przykład to warszawska spółka Arche stosująca m.in. postanowienie, zgodnie z
którym zmiana powierzchni lokalu do 3 proc. nie powodowała zmiany jego ceny. W
konsekwencji konsument był zobowiązany kupić mieszkanie o innym, nawet mniejszym
metrażu niż ustalony w umowie, bez zmiany zapłaconej sumy. Ponadto w takiej sytuacji
kontrakt nie przewidywał możliwości rezygnacji. Tymczasem, zgodnie z obowiązującymi
przepisami, gdy przedsiębiorca zmienia istotne warunki umowy, do których zaliczają
się cena czy powierzchnia nabywanego mieszkania, konsument powinien mieć
możliwość odstąpienia od umowy bez ponoszenia z tego tytułu jakichkolwiek kosztów.
Za naruszanie zbiorowych interesów konsumentów Prezes UOKiK nałożyła kary w wysokości
14 015 zł na spółkę Villa z Poznania i 90 548 zł na spółkę Arche z Warszawy. Decyzje nie są
prawomocne przedsiębiorcy odwołali się do sądu.
Inną niezgodną z prawem praktyką, kwestionowaną przez Urząd było zastrzeganie we
wzorcu umownym, że w razie rozwiązania kontraktu deweloper zobowiązuje się
zwrócić klientowi wpłacone przez niego pieniądze jedynie w nominalnej wysokości –
czyli dokładnie tyle ile wpłacił konsument. Taką praktykę stosowała spółka Studio 3
Investment z Łodzi, która zastrzegała, że może zwrócić klientowi wpłacone przez niego
pieniądze w terminie nawet do dziewięciu miesięcy od daty rezygnacji z zakupu
mieszkania. Oznaczało to, że przedsiębiorca mógł obracać kapitałem klienta i czerpać z
niego zysk np. poprzez złożenie pieniędzy na lokacie bankowej lub finansowanie bieżącej
działalności. W tym czasie konsument pozbawiony był należnych mu korzyści. Zgodnie z
prawem, w przypadku odstąpienia jednej ze stron od umowy termin rozliczeń - zwrotu
wpłaconych przez klienta pieniędzy – nie powinien być długotrwały. A gdy przedsiębiorca
przez kilka lub kilkanaście miesięcy korzysta z pieniędzy wpłaconych mu przez klienta, to
w razie rezygnacji z umowy, powinien je wypłacić powiększone chociażby o odsetki. Prezes
UOKiK nałożyła na przedsiębiorcę karę w wysokości 2 948 zł. Decyzja jest prawomocna.
Prezes UOKiK kwestionowała także postanowienia, które zwalniały przedsiębiorców z
odpowiedzialności za przesunięcia terminu oddania lokalu ze względu na wystąpienie
niezależnych od nich przeszkód. Przykładem jest spółka Produkt z Olsztyna, która
zastrzegała we wzorcu umowy, że nie ponosi odpowiedzialności za opóźnienia w oddaniu
mieszkania z powodu okoliczności, takich jak katastrofy, klęski żywiołowe czy warunki
atmosferyczne uniemożliwiające prowadzenie inwestycji. Zgodnie z prawem okoliczności
tego rodzaju nie mogą być przyczyną wyłączenia odpowiedzialności przedsiębiorcy. Spółka
powinna przewidzieć możliwość wystąpienia tego rodzaju sytuacji. Za stosowanie praktyk
naruszających zbiorowe interesy konsumentów Prezes UOKiK nałożyła na spółkę karę w
wysokości 14 914 zł. Cieszy fakt, że jeszcze w trakcie postępowania przedsiębiorca
zaniechał
stosowania
niedozwolonych
praktyk.
Decyzja
nie
jest
prawomocna,
przedsiębiorca odwołał się do sądu.
Kontrole wzorców umownych stosowanych przez deweloperów będą kontynuowane także w
bieżącym roku. Obecnie Urząd prowadzi 18 postępowań wyjaśniających i 6 postępowań w
sprawie naruszenia zbiorowych interesów konsumentów przez przedsiębiorców oferujących
konsumentom nowe mieszkania.
Praktyczne informacje dotyczące umów z deweloperami w sekcji pytania i odpowiedzi w
serwisie UOKiK. Bezpłatną pomoc w dochodzeniu swoich praw konsumenci uzyskają u
powiatowych lub miejskich rzeczników konsumentów w urzędach miejskich lub starostwach
powiatowych albo pod numerem telefonu 0800 007 707 czynnym od pn. do pt. od 9.00 do
17.00. Ponadto konsumenci mogą skorzystać z bezpłatnej porady w oddziałach terenowych
Federacji Konsumentów.
Dodatkowe informacje dla mediów:
Delegatura UOKiK w Warszawie
Małgorzata Cieloch, Rzecznik prasowy UOKiK
tel.: 22 55 60 107
Departament Współpracy z Zagranicą i
Komunikacji Społecznej
e-mail: [email protected]
Pl. Powstańców Warszawy 1, 00-950 Warszawa
Delegatura UOKiK w Łodzi
Tel. 22 827 28 92, 55 60 314
tel.: 42 636 36 89
Fax 22 826 11 86
e-mail: [email protected]
E-mail [email protected]
Delegatura UOKiK w Poznaniu
tel.: 61 852 77 50
e-mail: [email protected]
Delegatura UOKiK w Bydgoszczy
tel.: 52 345 56 44
e-mail: [email protected]