religia - Publiczne Gimnazjum nr 1 w Siedlcach
Transkrypt
religia - Publiczne Gimnazjum nr 1 w Siedlcach
„W DRODZE DO OJCA” Przedmiotowy system oceniania z religii w klasach I – III gimnazjum według programu nr AZ-3-02/9 Publiczne Gimnazjum Nr 1 im. Komisji Edukacji Narodowej w Siedlcach OGÓLNE ZASADY OCENIANIA 1. Ocenę wystawia się w porozumieniu z uczniami. 2. W ciągu jednego semestru nauczyciel wystawia każdemu uczniowi oceny cząstkowe. 3. Promuje się systematyczne poprawianie każdej z ocen, z wyjątkiem oceny otrzymanej za ściąganie. Poprawianie może odbywać się w formie pisemnej lub ustnej z zakresu określonego indywidualnie: w I semestrze do 01.12., a w II - do 01.06. 4. Uczeń ma prawo 2 razy w semestrze zgłosić nieprzygotowanie do lekcji. Nieprzygotowanie nie dotyczy kartkówek i sprawdzianów. 5. Czterokrotny brak zeszytu skutkuje oceną niedostateczną, nie podlegającą poprawie. 6. Uczeń może być niesklasyfikowany z religii, jeżeli istnieje brak podstaw do ustalenia oceny klasyfikacyjnej z powodu nieobecności ucznia na zajęciach edukacyjnych przekraczającej połowę czasu przeznaczonego na te zajęcia w szkolnym planie edukacji. Oceny cząstkowe, semestralne i końcoworoczne stawia się według skali: – celujący (6), – bardzo dobry (5), – dobry (4), – dostateczny (3), – dopuszczający (2), – niedostateczny (l). Ogólne zasady oceniania wg WSO, a w przypadku pacierza i podstaw katechizmu na ocenę dopuszczającą wymagane jest 50%. ZASADY WYSTAWIANIA OCENY SEMESTRALNEJ LUB ROCZNEJ Podstawą do wystawienia oceny kończącej określony etap nauki są oceny cząstkowe skupione w następujących grupach: I. Prace pisemne, odpowiedzi ustne (wiadomości bieżące, cytaty, pojęcia); II. Pacierz, katechizm; III. Sprawdziany, kartkówki i testy; IV. Zeszyt przedmiotowy; V. Prace dodatkowe; VI. Udział w konkursach przedmiotowych VII. Praca w grupach, aktywność, inne. Przy wystawianiu oceny rocznej bierze się również pod uwagę ocenę z półrocza. Wszystkie oceny są jawne, obiektywne, wskazujące na pojawiające się braki i motywujące do poprawy i dalszej pracy. 2 OGÓLNE KRYTERIA OCENIANIA W procesie oceniania obowiązuje stosowanie zasady kumulowania wymagań (ocenę wyższą otrzymać może uczeń, który spełnia wszystkie wymagania przypisane ocenom niższym). Oceniamy wiedzę i umiejętności ucznia oraz przejawy ich zastosowania w życiu codziennym, przede wszystkim w szkole. Gdy uczeń ubiega się o ocenę celującą, bierzemy pod uwagę również jego zaangażowanie religijno-społeczne poza szkołą. Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który: a) nie spełnia wymagań na ocenę dopuszczającą, (i) b) odmawia wszelkiej współpracy, (i) c) ma lekceważący stosunek do przedmiotu i wiary. Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania konieczne: a) w zakresie wiadomości i umiejętności opanował treści najłatwiejsze, najczęściej stosowane, stanowiące podstawę do dalszej edukacji, b) wykazuje choćby minimalne zainteresowanie przedmiotem i gotowość współpracy z nauczycielem i w grupie. Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania podstawowe: a) opanował treści najbardziej przystępne, najprostsze, najbardziej uniwersalne, niezbędne na danym etapie kształcenia i na wyższych etapach, b) uczestniczy w rozwiązywaniu problemów oraz umiejętnie słucha innych. Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania rozszerzające: a) opanował treści umiarkowanie przystępne oraz bardziej złożone, b) ukierunkowany jest na poszukiwanie prawdy i dobra oraz szanuje poglądy innych, c) aktywnie realizuje zadania wykonywane w grupie. Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania dopełniające: a) opanował treści obejmujące elementy trudne do opanowania, złożone i nietypowe, b) wykazuje własną inicjatywę w rozwiązywaniu problemów swojej społeczności, c) wszechstronnie dba o rozwój swojej osobowości i podejmuje zadania apostolskie. Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który: a) posiadł wiedzę i umiejętności znacznie wykraczające poza program nauczania przedmiotu w danej klasie, samodzielnie i twórczo rozwija własne uzdolnienia, b) biegle posługuje się zdobytymi wiadomościami w rozwiązywaniu problemów teoretycznych lub praktycznych z programu nauczania danej klasy, proponuje rozwiązania nietypowe, rozwiązuje także zadania wykraczające poza program nauczania tej klasy, c) osiąga sukcesy w konkursach i olimpiadach kwalifikując się do finałów na szczeblu powiatowym, regionalnym, wojewódzkim albo krajowym lub posiada inne porównywalne osiągnięcia. 3 Ocena uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się W przypadku uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się (np. dysleksją rozwojową) honorowane są opinie wydawane przez poradnie psychologiczno-pedagogiczne. Formy i metody dostosowania wymagań dla uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się i obniżonymi możliwościami intelektualnymi 1. Uczniowie z dysleksją rozwojową: a) w wypowiedzi ustnej kładziemy nacisk na treść, a nie na błędy językowe b) w wypowiedziach pisemnych zwracamy uwagę na wiadomości c) dostosowujemy kryteria oceniania do zaleceń PPP d) dajemy możliwość zastąpienia prac pisemnych odpowiedziami ustnymi 2. Uczniowie z dysgrafią i dysortografią: a) zwracamy uwagę na merytoryczną zawartość prac pisemnych b) dostosowujemy kryteria oceniania do możliwości uczniów, doceniamy postępy c) mobilizujemy do ciągłej pracy 3. Uczniowie z wadą wymowy: a) umożliwiamy zaliczenie materiału w formie pisemnej zamiast ustnej b) pomagamy podczas odpowiedzi ustnych c) umożliwiamy odpowiedź ustną po zakończeniu lekcji lub na zajęciach dodatkowych 4. Uczniowie z deficytem funkcji wzrokowo-słuchowej: a) umożliwiamy siedzenie w pierwszej i drugiej ławce b) wykorzystujemy reprodukcje, plansze, plakaty c) wydłużamy czas wykonania zadań pisemnych 5. Uczniowie, u których stwierdzono wolniejsze tempo pracy: a) pozwalamy zostać na przerwie i dokończyć rozpoczętą pracę (test, sprawdzian) b) dajemy czas do namysłu przed odpowiedzią ustną c) umożliwiamy poprawianie ocen d) udzielamy pochwał na forum klasy e) wydłużamy czas wykonywania zadań pisemnych f) zmniejszamy liczbę zadań do wykonania podczas prac klasowych, kartkówek 6. Uczniowie z obniżoną pamięcią trwałą: a) informujemy o zakresie materiału, z którego uczeń będzie odpowiadał b) naprowadzamy ucznia podczas odpowiedzi ustnej c) umożliwiamy zaliczenie treści etapami d) w trakcie samodzielnego rozwiązywania zadań umożliwiamy korzystanie z osobistych notatek 4 PRZEDMIOT OCENY OCENA celująca wszystkie tematy 1. Zeszyt zapisy przedmiotowy prace domowe staranne pismo własne materiały ilustracje itp. 2. Prace domowe 3. Testy i sprawdziany bardzo dobra dobra dostateczna dopuszczająca niedostateczna starannie prowadzony wszystkie tematy i notatki prace domowe zeszyt staranny luki w zapisach (sporadyczne do 5 tematów) zeszyt czytelny braki notatek, prac domowych (do 40% tematów) pismo brak zeszytu niestaranne liczne luki w zapisach (do 70% tematów) staranne wykonanie treści wskazujące na poszukiwania w różnych materiałach dużo własnej inwencji twórcze merytorycznie zgodne z omawianym na lekcji materiałem staranne czytelne rzeczowe wskazują na zrozumienie tematu niezbyt twórcze powiązane z tematem niestaranne widać próby praca nie na wykonania pracy temat na temat brak rzeczowości w pracy brak pracy wszystkie polecenia wykonane poprawnie rozwiązane też zadanie dodatkowe 75% spełnionych wymagań 75% zadań podstawowych (łatwe, podstawowych praktyczne, przydatne życiowo, 50%wymagań niezbędne) rozszerzających 75% spełnionych wymagań rozszerzających (bardzo trudne i trudne, teoretyczne, naukowe) 75% wiedzy z 50% wiedzy z poniżej 30% zakresu wymagań zakresu wymagań odpowiedzi podstawowych podstawowych dotyczących (bardzo łatwe i wiedzy łatwe, niezbędne w podstawowej dalszej edukacji) 5 PRZEDMIOT OCENY 4. Odpowiedzi ustne 5. Aktywność 6. Inscenizacje, gazetka szkolna, praca na rzecz Kościoła i inne 6 OCENA celująca bardzo dobra dobra wiadomości z podręcznika i zeszytu prezentowane w sposób wskazujący na ich rozumienie, informacje przekazywane zrozumiałym językiem odpowiedź pełna nie wymagająca pytań dodatkowych uczeń wyróżnia się aktywnością na lekcji korzysta z materiałów zgromadzonych samodzielnie uczeń zawsze przygotowany stara się być mało aktywny na niechętny udział w do lekcji przygotowany do lekcji lekcjach lekcji chętnie w niej często zgłasza się do uczestniczy odpowiedzi wypowiada się rzeczowo niezbyt chętnie wykonuje zadania poza lekcjami, ale nie unika ich zupełnie uczestniczy w rekolekcjach szkolnych wybiórcza znajomość poznanych treści i pojęć odpowiedź niestaranna częste pytania naprowadzające dopuszczająca wiadomości zawarte w podręczniku i zeszycie uzupełnione wiedzą spoza programu wypowiedź pełnymi zdaniami, bogaty język używanie pojęć wiele razy pomaga w starannie wykonuje różnych pracach powierzone przez katechetę pilnie i terminowo wykonuje lub księdza zadania powierzone zadania, dużo przejawia postawę własnej inicjatywy apostolską aktywnie uczestniczy w życiu małych grup formacyjnych (ministranci, oaza itp.) reprezentuje szkołę (parafię) w konkursie przedmiotowym (olimpiadzie) wyuczone na pamięć wiadomości uczeń ma trudności w sformułowaniu myśli własnymi słowami potrzebna pomoc nauczyciela dostateczna niedostateczna słabe wiązanie brak faktów i odpowiedzi wiadomości lub odpowiedzi chaos myślowy i świadczące o słowny braku odpowiedź wiadomości bełkotliwa, rzeczowych niewyraźna, pojedyncze wyrazy dużo pytań pomocniczych lekceważący stosunek do przedmiotu i wiary SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA OCENIANIA KLASA I „W MOIM KOŚCIELE” Semestr I I. DOBRA NOWINA Dział dopuszczająca dostateczna rozróżnia miłość interesowną (za coś) i bezinteresowną (bezwarunkową – miłość pomimo wszystko) rozumie, czym jest grzech rozumie istotę grzechu pierworodnego rozumie prawdę, że Jezus przebacza grzechy i przywraca utracone życie wieczne omówi Boży plan zbawienia człowieka rozumie prawdę, że Bóg kocha wszystkich ludzi i każdy może tej miłości doświadczyć wymieni dary Ducha Świętego zdefiniuje pojęcie „wspólnota” wymieni cechy prawdziwej wspólnoty wymieni najważniejsze wydarzenia z życia Maryi, opisane w Ewangelii wymieni skutki grzechu wymieni przyczyny zła na świecie rozumie istotę sądu Bożego i konieczność wyznania swoich grzechów pamięta i rozumie werset Ap 3,20 wymieni przeszkody utrudniające doświadczenie Bożej miłości wymieni korzyści, jakie daje wspólnota rozumie znaczenie wspólnoty dla osobistego rozwoju chrześcijanina poda przykłady odpowiedzi Maryi na Boże wezwanie potrafi rozpoznać działanie kochającego Boga w swoim życiu OCENA dobra pamięta słowa wersetu J 3,16 rozumie potrzebę pokuty i nawrócenia rozumie, co to znaczy, że Jezus jest Panem i Zbawicielem wymieni różne możliwości odpowiedzi na „pukanie Jezusa” (Ap 3,20) i ich konsekwencje potrafi zinterpretować teksty biblijne mówiące o Bożej miłości potrafi zinterpretować teksty biblijne mówiące o grzechu potrafi dokonać oceny swoich czynów potrafi wykazać związek chrześcijańskiego życia z działaniem Ducha Świętego potrafi omówić życie pierwszych chrześcijan potrafi dostrzegać związek przyjęcia prawdy o zbawieniu z codziennym życiem potrafi omówić postawę Maryi wobec Boga i Jezusa bardzo dobra celująca wymieni kilka znaków (dowodów) Bożej miłości potrafi scharakteryzować Bożą miłość, posługując się odpowiednimi tekstami biblijnymi potrafi uzasadnić konieczność współpracy z Bogiem w pokonywaniu grzechu potrafi wyjaśnić odkupieńczy sens śmierci Jezusa potrafi wyjaśnić, na czym polega panowanie Jezusa w ludzkim życiu potrafi określić aktualne miejsce Jezusa w swoim życiu potrafi scharakteryzować rolę Ducha Świętego w życiu Kościoła potrafi wyjaśnić związek jedności z Bogiem ze służbą na rzecz wspólnoty potrafi uzasadnić, że Maryja jest Matką Kościoła potrafi sformułować własny akt oddania życia Jezusowi potrafi omówić najważniejsze wydarzenia w dziejach Kościoła i Polski, w których uroczyście wzywany był Duch Święty stara się naśladować Maryję w posłuszeństwie Bogu i pomocy ludziom poszukuje literatury mówiącej o Duchu Świętym potrafi zredagować tekst prezentujący dobrą nowinę o zbawieniu inspiruje innych do zaangażowania w działalność ewangelizacyjną 7 II. SAKRAMENTY Dział dopuszczająca dostateczna zdefiniuje pojęcie „sakrament” wymieni i pogrupuje sakramenty święte pamięta, że sakramenty ustanowił Chrystus rozumie, czym jest chrzest i co daje ten sakrament pamięta formułę udzielania chrztu poda definicję sakramentu bierzmowania rozumie, na czym polega pełne uczestnictwo we Mszy św. wymieni sakramenty uzdrowienia zdefiniuje pojęcie grzechu rozumie rolę rachunku sumienia w przygotowaniu do sakramentu pokuty zdefiniuje sakrament namaszczenia chorych rozumie, w jakich sytuacjach należy przyjąć sakrament namaszczenia chorych rozumie, że powołanie kapłańskie pochodzi od Chrystusa zdefiniuje pojęcia: diakon, prezbiter, biskup, sakra biskupia, celibat, seminarium wymieni cechy małżeństwa chrześcijańskiego wymieni sakramenty powtarzalne i niepowtarzalne pamięta, kto i w jaki sposób udziela sakramentu bierzmowania pamięta i rozumie, czym jest Eucharystia wymieni owoce Komunii św. rozumie, że w sakramentach uzdrowienia chrześcijanin spotyka się z uzdrawiającą miłością Chrystusa rozumie, że warunkiem owocnego przyjęcia sakramentu uzdrowienia są: uznanie swej choroby (grzechu), wiara i zaufanie Jezusowi rozumie, na czym polega owocne przyjęcie sakramentu pokuty i pojednania poda przykłady troski Jezusa o chorych i cierpiących wymieni sakramenty towarzyszące sakramentowi namaszczenia chorych wymieni imiona kapłanów pracujących w jego parafii rozumie istotę sakramentu małżeństwa OCENA dobra rozumie rolę Chrystusa i wspólnoty Kościoła w uświęcającym działaniu sakramentów pamięta treść nakazu misyjnego (Mk 28,19-20) rozumie, czym jest chrzest i co daje ten sakrament wymieni obrzędy wyjaśniające chrzest wymieni siedem darów Ducha Świętego potrafi wyjaśnić, na czym polega nowe życie otrzymane na chrzcie rozumie potrzebę zwracania się do Jezusa z prośbą o uzdrowienie duszy i ciała rozumie, dlaczego sakrament pokuty i pojednania jest nazywany sakramentem nawrócenia, przebaczenia i uzdrowienia wymieni skutki sakramentu namaszczenia chorych potrafi opisać, jak należy przygotować dom chorego na przyjęcie kapłana wymieni imiona i nazwiska biskupów swojej diecezji wykaże różnice między rozwodem a separacją i orzeczeniem o nieważności małżeństwa potrafi uzasadnić, dlaczego małżeństwo chrześcijańskie jest nierozerwalne potrafi wyjaśnić, na czym polega dobre przygotowanie do sakramentu małżeństwa bardzo dobra celująca potrafi uzasadnić podział sakramentów na grupy potrafi wyjaśnić symbolikę obrzędów chrztu w oparciu o odpowiednie teksty biblijne (J 14, 26; J 16, 13-15; Dz 18) potrafi omówić rolę Ducha Świętego w swoim życiu potrafi rozpoznać obecność owoców Ducha Świętego w swoim życiu potrafi uzasadnić, dlaczego należy uczestniczyć we Mszy św. w sposób pełny potrafi zinterpretować perykopę o uzdrowieniu paralityka (Mk 2,3-12) potrafi uzasadnić, że Jezus jest lekarzem duszy i ciała dba o własne zdrowie duchowe i fizyczne potrafi scharakteryzować poszczególne akty penitenta potrafi ułożyć modlitwę w intencji chorych i cierpiących potrafi ułożyć modlitwę w intencji powołanych do służby Bożej potrafi scharakteryzować kapłańską posługę diakona, prezbitera i biskupa potrafi scharakteryzować wzajemną miłość małżonków, porównując ją do miłości Chrystusa i Kościoła aktywnie i twórczo uczestniczy w katechezie dostrzega potrzebę pracy nad sobą, by dobrze przygotować się do sakramentu bierzmowania chętnie pomaga ludziom chorym i strapionym wyraża postawę odpowiedzialności za własne dobre przygotowanie do małżeństwa akceptuje postawę czystości w tym przygotowaniu 8 III. DEKALOG Dział dopuszczająca dostateczna poda przykłady objawienia się Boga w przyrodzie rozumie, na czym polega podwójne autorstwo Pisma św. rozumie naukę moralną zawartą w dekalogu rozumie, że miłość jest podstawą wypełniania dekalogu rozumie biblijną naukę o Bogu jedynym rozumie wymagania postawione w pierwszym przykazaniu Bożym rozumie znaczenie imion: Jahwe i Jezus rozumie istotę chrześcijańskiego świętowania wymieni święta nakazane przez Kościół i poda ich daty wymieni święta, które nie posiadają stałej daty wymieni i omówi obowiązki dziecka wobec rodziców wymieni najczęstsze wykroczenia przeciw czwartemu przykazaniu rozumie związek przebaczenia ze zdrowiem duszy i ciała rozumie konieczność pojednania i zgody z bliskimi rozumie, że Bóg w piątym przykazaniu broni godności ludzkiego życia wymieni najczęstsze zagrożenia dla ludzkiego zdrowia i życia wymieni kilka wydarzeń ze Starego Testamentu, mówiących o obecności Boga w historii człowieka wymieni imiona czterech ewangelistów i kilka tytułów innych ksiąg Pisma św. zdefiniuje pojęcie natchnienia zdefiniuje pojęcia: prawo naturalne, prawo objawione poda przykłady współczesnych „bożków”, zagrażających wierze w jednego Boga wymieni przykłady troski Boga o naród wybrany rozumie nakaz Kościoła dotyczący świętowania (KKK 2193) rozumie negatywne oddziaływanie brutalnych scen przemocy na psychikę człowieka, zwłaszcza młodego potrafi zinterpretować teksty: Mdr 13,1-5 i Hbr 1,1-2 potrafi odróżnić wiarę w jednego Boga od praktyk pogańskich potrafi właściwie ocenić słowa i czyny naruszające cześć Bożego imienia potrafi omówić wymagania Boga zawarte w drugim przykazaniu potrafi omówić różnicę między dniem wolnym a świętem potrafi ułożyć plan chrześcijańskiego świętowania niedzieli OCENA dobra potrafi ułożyć modlitwę z dziękczynieniem za objawianie się Boga potrafi rozróżnić w Piśmie św. cechy boskie i ludzkie potrafi scharakteryzować „zamysł życzliwości Boga” zawarty w przykazaniach potrafi wyjaśnić, w jakim celu Bóg dał ludziom przykazania potrafi określić miejsce Boga we własnej hierarchii wartości potrafi uzasadnić, dlaczego Bożemu imieniu należna jest najwyższa cześć z należytą powagą i czcią wypowiada pozdrowienie chrześcijańskie potrafi zinterpretować teksty biblijne dotyczące spotkania apostołów z Chrystusem zmartwychwstałym potrafi ocenić rozpowszechnione wśród chrześcijan sposoby spędzania niedzieli i ich motywację potrafi uzasadnić obowiązek uczestniczenia w niedzielnej Mszy św. potrafi zachęcić innych do świętowania dni świątecznych okazuje szacunek dla osób, miejsc i przedmiotów poświęconych Bogu potrafi ocenić obserwowane zachowania własne i innych wobec rodziców potrafi uzasadnić, dlaczego Bóg wymaga od nas czci i miłości względem rodziców, opiekunów i wychowawców wyraża postawę szacunku wobec rodziców, opiekunów, nauczycieli potrafi wyjaśnić, dlaczego w każdej sytuacji należy bronić ludzkiego życia bardzo dobra celująca potrafi uzasadnić prawdę, że Jezus Chrystus jest pełnią objawienia się Boga potrafi uzasadnić konieczność (potrzebę) czytania Pisma św. potrafi uzasadnić, że cały dekalog streszcza się w przykazaniu miłości Boga i bliźniego potrafi uzasadnić szkodliwość wróżb, horoskopów, amuletów itp. dla duchowego rozwoju chrześcijanina potrafi powiązać cześć oddawaną imieniu Bożemu z życiem chrześcijańskim potrafi scharakteryzować i przedstawić w formie plastycznej jedno ze świąt nakazanych potrafi wyjaśnić charakterystyczne elementy liturgii niektórych świąt nakazanych potrafi wyjaśnić teksty biblijne oraz paragrafy KKK dotyczące czwartego przykazania Bożego potrafi ułożyć modlitwę w intencji rodziców potrafi omówić naukę Kościoła na temat piątego przykazania potrafi ocenić gniew i nienawiść jako poważne naruszenie piątego przykazania potrafi określić, kiedy współżycie seksualne jest grzechem, kiedy niszczy miłość, a kiedy przyczynia się do jej rozwoju potrafi zinterpretować naukę Jana Pawła II o godności ludzkiego ciała wyraża troskę o biednych i potrzebujących, oddając im część własnych dóbr, zwłaszcza tych, z których sam już nie korzysta odrzuca czyny i postawy naruszające godność ludzkiego życia samodzielnie czyta Pismo św. i literaturę religijną, poszukując w niej odpowiedzi na rodzące się wątpliwości w wierze 9 VI. ŚWIĘTOWANIE BOŻEJ OBECNOŚCI W ROKU LITURGICZNYM III. DEKALOG Dział OCENA dobra dopuszczająca dostateczna rozumie wymagania postawione w szóstym i dziewiątym przykazaniu wymieni najczęściej spotykane wykroczenia przeciwko siódmemu i dziesiątemu przykazaniu rozumie wymagania zawarte w ósmym przykazaniu pamięta treść przykazań siódmego i dziesiątego zdefiniuje pojęcia: wiarygodność informacji, obmowa, oszczerstwo, pochlebstwo, krzywoprzysięstwo, fałszywe świadectwo potrafi wyjaśnić pojęcia: czyste serce, pożądliwość, cudzołóstwo potrafi dokonać oceny różnych opinii na temat aborcji i eutanazji potrafi scharakteryzować właściwą postawę dziecka wobec rodziców potrafi omówić znaczenie i cel ludzkiej seksualności potrafi ocenić różne opinie i zachowania dotyczące ludzkiej seksualności zdefiniuje pojęcia: kradzież, pożądanie rzeczy, chciwość, kradzież ukryta, służebny charakter własności wymieni najczęściej spotykane wykroczenia przeciwko siódmemu i dziesiątemu przykazaniu potrafi odróżnić informacje wiarygodne od wątpliwych potrafi uzasadnić, dlaczego aborcja, eutanazja i samobójstwo poważnie naruszają piąte przykazanie potrafi scharakteryzować życie zniewolone pożądliwością i postawę czystego serca potrafi omówić konsekwencje wykroczeń przeciw prawdzie potrafi scharakteryzować postawę Jezusa jako wzór życia w prawdzie potrafi zinterpretować wymagania piątego przykazania zgodnie z nauką Jezusa potrafi uzasadnić potrzebę życia w prawdzie wystrzega się oglądania filmów zawierających sceny z agresją i przemocą rozumie znaczenie Adwentu wymieni symbole adwentowe poda okoliczności narodzenia Pana Jezusa potrafi wyjaśnić sens i znaczenie symboli adwentowych rozumie istotę Bożego Narodzenia poda przykłady pieśni adwentowych potrafi scharakteryzować chrześcijański wymiar świąt Bożego Narodzenia potrafi zinterpretować teksty twórczo włącza się w biblijne zapowiadające przyjście rodzinne i parafialne Zbawiciela przygotowania do świąt Bożego potrafi ocenić różne sposoby Narodzenia przeżywania świąt Bożego Narodzenia bardzo dobra celująca 10 Semestr II IV. MOJA CHRZEŚCIJAŃSKA CODZIENNOŚĆ Dział dopuszczająca zdefiniuje pojęcie wiary wymieni cechy charakteryzujące miłość poda definicję nadziei zdefiniuje pojęcia: sumienie, powinność moralna wymieni rodzaje sumienia wymieni i omówi formy modlitwy wymieni obrzędy wstępne Mszy św. zdefiniuje pojęcie wspólnoty wymieni i omówi elementy liturgii słowa wymieni i omówi obrzędy zakończenia Mszy św. wymieni rodzaje cierpienia oraz ich przyczyny określi, co możemy zrobić dla zmarłych dostateczna wymieni cechy charakteryzujące wiarę rozumie, że miłość wymaga odrzucenia grzechu wymieni czynniki wzmacniające oraz osłabiające nadzieję poda przykłady osób – świadków i zwiastunów nadziei rozumie konieczność kształtowania sumienia rozumie, że istotą liturgii słowa jest dialog Boga z ludźmi rozumie sens błogosławieństwa rozumie ewangeliczny sens posłania „idźcie pamięta omawiane teksty biblijne o cierpieniu wymieni obrzędy pogrzebowe potrafi sprawnie posługiwać się Pismem św. potrafi scharakteryzować miłość objawioną w Piśmie św. potrafi omówić rolę sumienia w ludzkim życiu potrafi wyjaśnić, czym jest modlitwa i co może być jej treścią potrafi omówić podejście Chrystusa wobec chorych i cierpiących potrafi ocenić ludzkie życie i postępowanie z perspektywy wieczności OCENA dobra zacytuje z pamięci kilka wersetów biblijnych określających wiarę poda własną definicję miłości wymieni czynniki utrudniające i wspomagające kształtowanie wrażliwego sumienia potrafi uzasadnić, dlaczego miłość ludzka różni się od miłości Bożej potrafi scharakteryzować postawę człowieka nadziei potrafi omówić teksty z KKK dotyczące nadziei potrafi rozróżnić sumienie dobrze uformowane od źle uformowanego potrafi ułożyć modlitwę dziękczynienia, prośby i uwielbienia potrafi ułożyć kilka wezwań aktu pokuty potrafi wskazać elementy wspólnototwórcze w obrzędach wstępnych Mszy św. potrafi ułożyć wezwania modlitwy wiernych potrafi ocenić wpływ słowa Bożego na własne życie potrafi scharakteryzować postawę chrześcijanina posłanego przez Chrystusa potrafi połączyć cierpienia własne i innych z cierpieniem Chrystusa potrafi omówić przypowieść o bogaczu i Łazarzu potrafi scharakteryzować chrześcijańską postawę wobec śmierci bardzo dobra potrafi przyporządkować cechy wiary odpowiednim tekstom biblijnym lub z tych tekstów samodzielnie odczytać cechy i określenia wiary potrafi wyciągnąć wnioski z zestawienia cech miłości w ujęciu Bożym z cechami wymienionymi przez uczniów potrafi wyjaśnić, jaka jest rola nadziei w ludzkim życiu potrafi uzasadnić potrzebę nadziei w codziennym życiu potrafi odnieść działanie sumienia do nauki Chrystusa potrafi przyporządkować formę modlitwy do odpowiednich tekstów biblijnych potrafi omówić strukturę lekcjonarza oraz wyjaśni cykl czytań na dni powszednie i na niedziele potrafi posługiwać się lekcjonarzem potrafi scharakteryzować chrześcijańską postawę wobec cierpienia potrafi uzasadnić potrzebę (sens) modlitwy za zmarłych potrafi omówić liturgię obrzędów pogrzebu celująca ofiaruje dobre uczynki w intencji pomocy zmarłym odrzuca zasadę „bo wszyscy tak robią” podejmuje systematyczną lekturę Pisma św., aby lepiej poznać kochającego Boga samodzielnie szuka sposobów umacniania swej wiary 11 V. KOŚCIÓŁ Dział dopuszczająca dostateczna poda prawdę o zmartwychwstaniu Jezusa wymieni kilka faktów dotyczących zmartwychwstania zdefiniuje pojęcie wspólnoty rozumie znaczenie słowa „Kościół” wymieni nazwy i symbole Kościoła poda katalog grzechów cudzych wymieni rzeczy ostateczne człowieka wymieni podstawowe prawdy o Kościele powie z pamięci tekst Credo rozumie nazwę „hierarchiczna struktura Kościoła” wymieni przykazania kościelne rozumie, na czym polega misyjny charakter Kościoła zdefiniuje pojęcie ekumenizmu poda definicję pojęć: katolik, prawosławny, protestant poda definicję: świecki i konsekrowany poda przykłady sakramentaliów wskaże teksty biblijne traktujące o zmartwychwstaniu określi cel wspólnoty potrafi uzasadnić sens Kościoła potrafi omówić teksty biblijne o Kościele pierwotnym zdefiniuje pojęcia: wspólnota parafialna (lokalna) i powszechna poda rok i miejsce 46 Kongresu Eucharystycznego wymieni Boże obietnice dotyczące każdego człowieka rozumie, co to znaczy, że Kościół jest jeden, święty, powszechny i apostolski wymieni zadania, jakie Bóg powierzył hierarchom Kościoła poda nazwiska biskupów swojej diecezji wymieni, co zawdzięczamy Kościołowi wymieni czasopisma traktujące o pracy misyjnej poda przykłady misjonarzy wymieni przyczyny podziału i podstawy jedności chrześcijan poda datę tygodnia modlitw o jedność chrześcijan wymieni różne formy życia poświęconego Bogu określi rolę i cel sakramentaliów OCENA dobra rozumie istotę zmartwychwstania Jezusa potrafi wyjaśnić, dlaczego Kościół nazywamy sakramentem potrafi określić swoje miejsce w Kościele potrafi scharakteryzować elementy budujące Kościół potrafi zinterpretować teksty biblijne na temat Kościoła potrafi zinterpretować teksty biblijne i KKK mówiące o rzeczach ostatecznych potrafi scharakteryzować Kościół jako jeden, święty, powszechny i apostolski potrafi scharakteryzować poszczególne stopnie w hierarchii Kościoła potrafi wyjaśnić, czego dotyczy nieomylność papieża i kolegium biskupów na soborze powszechnym potrafi wyjaśnić macierzyński i wychowawczy charakter Kościoła potrafi opisać charakter pracy misyjnej potrafi zachęcić innych do udziału w tygodniu modlitw o jedność chrześcijan potrafi umotywować stan życia konsekrowanego potrafi uzasadnić noszenie medalika bardzo dobra celująca potrafi opisać istotę Wielkanocy potrafi zinterpretować teksty z KKK mówiące o Kościele potrafi zinterpretować teksty biblijne i paragrafy KKK określające Kościół potrafi scharakteryzować wzajemne relacje członków Kościoła wyraża troskę o zbawienie własne i innych potrafi graficznie lub opisowo wyrazić wskazane teksty z KKK potrafi rozpoznać na zdjęciu biskupów swojej diecezji oraz kapłanów pracujących w parafii potrafi wyjaśnić, dlaczego Kościół jest matką i nauczycielką potrafi zredagować list do misjonarza potrafi wyjaśnić omawiane teksty biblijne i paragrafy KKK potrafi omówić historię ruchu ekumenicznego potrafi zinterpretować słowa Chrystusa i Kościoła wzywające do życia konsekrowanego potrafi uzasadnić chrześcijański charakter poświęconych osób i rzeczy zrelacjonuje przed klasą swoje uczestnictwo w tygodniu modlitw o jedność szanuje swoich pasterzy i dba o ich dobre imię zrelacjonuje swoje zaangażowanie w prace na rzecz parafii wyraża odpowiedzialność za wspólnotę Kościoła i identyfikuje się z nią przygotowuje i wygłasza referat na temat misyjnej działalności Kościoła 12 VI. ŚWIĘTOWANIE BOŻEJ OBECNOŚCI W ROKU LITURGICZNYM Dział dopuszczająca dostateczna rozumie, że czas Wielkiego Postu jest czasem pokuty i nawrócenia wymieni stacje drogi krzyżowej poda prawdę o zmartwychwstaniu Jezusa wymieni kilka faktów dotyczących zmartwychwstania określi odstęp czasowy między uroczystością Zesłania Ducha Świętego a Wielkanocą i Wniebowstąpieniem poda treść dogmatu o wniebowzięciu Najświętszej Maryi Panny wymieni okresy i dni pokuty w ciągu roku liturgicznego i omówi sposoby ich przeżywania rozumie treść stacji drogi krzyżowej wskaże teksty biblijne traktujące o zmartwychwstaniu wymieni biblijne symbole Ducha Świętego potrafi wyjaśnić prawdy o czystości i świętości Maryi OCENA dobra potrafi zinterpretować perykopę o kuszeniu Pana Jezusa potrafi się identyfikować z osobami i przedmiotami towarzyszącymi Jezusowi na Jego drodze krzyżowej bierze udział w nabożeństwach i rekolekcjach wielkopostnych rozumie istotę zmartwychwstania Jezusa wymieni teksty biblijne czytane w kościele w dniu Zesłania Ducha Świętego rozumie sens czytań i modlitw z tej uroczystości potrafi wyjaśnić sens symboli Ducha Świętego potrafi uzasadnić prawdę o wniebowzięciu bardzo dobra celująca potrafi umotywować włącza się czynnie w podejmowanie pokuty przygotowanie i Przeprowadzenie potrafi ułożyć tekst rozważania do nabożeństwa drogi wybranej stacji drogi krzyżowej krzyżowej potrafi opisać istotę Wielkanocy potrafi omówić potrafi zinterpretować teksty ludowe obrzędy biblijne mówiące o Zesłaniu związane z Ducha Świętego Zesłaniem Ducha pamięta tekst „Sekwencji” Świętego, wiążąc je z teologią uroczystości 13 VII. HISTORIA CHRZEŚCIJAŃSTWA Dział dopuszczająca dostateczna wymieni żydowskich i rzymskich prześladowców chrześcijan pierwszych wieków wymieni męczenników, o których jest mowa w Dziejach Apostolskich wymieni sobory powszechne do IV w zdefiniuje pojęcia: monastycyzm, reguła zakonna, benedyktyni pamięta, kim był Grzegorz VII i czego dotyczyły wydane przez niego dekrety reformatorskie zdefiniuje pojęcia: patriarcha, schizma, prawosławie, ikona, cerkiew wymieni zakonny żebracze i ich założycieli zdefiniuje pojęcia: inkwizycja i herezja potrafi omówić misyjną działalność apostołów potrafi opisać rozwój chrześcijaństwa w warunkach prześladowań poda przykłady zetknięcia się św. Pawła z kulturą grecką i rzymską potrafi wyjaśnić powody zwołania soborów I-IV w. poda przykłady współczesnych „areopagów” potrafi omówić koleje życia św. Benedykta z Nursji rozumie benedyktyńską zasadę „ora et labora” pamięta i rozumie owoce reformy gregoriańskiej zdefiniuje pojęcia: inwestytura, symonia wymieni przyczyny i następstwa podziału na Kościół wschodni i zachodni wymieni patriarchaty Kościoła wschodniego zdefiniuje pojęcia: zakon żebraczy, habit, kwesta wymieni przyczyny powstania inkwizycji OCENA dobra potrafi scharakteryzować postawę chrześcijan-męczenników rozumie metodę działań misyjnych św. Pawła potrafi scharakteryzować postawę św. Pawła wobec przejawów kultury greckiej i rzymskiej zdefiniuje pojęcie inkulturacji rozumie benedyktyński ideał życia potrafi omówić zakonne życie benedyktynów potrafi krytycznie ocenić stosunki państwo – Kościół przed reformą gregoriańską potrafi scharakteryzować główne założenia reformy oceni przyczyny i skutki schizmy wschodniej potrafi ułożyć modlitwę w intencji zjednoczenia wszystkich chrześcijan potrafi uzasadnić religijny sens ubóstwa i żebractwa potrafi opisać habit dominikański i franciszkański rozumie, na czym polega świętość Kościoła potrafi ocenić zło płynące z inkwizycji potrafi scharakteryzować metody walki z heretykami stosowane przez inkwizycję bardzo dobra celująca potrafi wyjaśnić przyczyny niechęci Żydów do chrześcijan w I w. potrafi omówić problemy związane z inkulturacją chrześcijaństwa w pierwszych wiekach potrafi scharakteryzować benedyktyńską regułę zakonną potrafi uzasadnić wybór św. Benedykta na głównego patrona Europy potrafi opisać skutki (owoce) reformy Grzegorza VII dla Kościoła w Europie zachodniej i w Polsce potrafi ocenić działania ekumeniczne Kościoła prawosławnego i katolickiego potrafi ukazać wartość rezygnacji z dóbr materialnych na rzecz wzrostu duchowego rozumie stanowisko współczesnego Kościoła wobec inkwizycji pamięta i rozumie analizowane teksty z Biblii i listu Jana Pawła II „Tertio millennio adveniente” poprawnie interpretuje fragment listu „Tertio millennio adveniente” wyraża zainteresowanie życiem pierwszych chrześcijan włącza się w dzieło misyjne Kościoła przez modlitwę i wsparcie materialne wyraża zainteresowanie problematyką przenikania się starożytnych cywilizacji pogłębia własną wiarę, szuka wyjaśnienia napotkanych trudności wykaże podobieństwa i różnice między Kościołem rzymskokatolickim i prawosławnym opowie, jak włącza się w działania ekumeniczne Kościoła chętnie dzieli się z ubogimi uczestniczy w kwestach na cele charytatywne potrafi przyznać się do popełnionych błędów 14 KLASA II „W MIŁOŚCI OJCA” Semestr I I. W NADZIEI POGŁĘBIANIA WIARY Dział OCENA dopuszczająca dostateczna dobra rozumie, co to znaczy wierzyć i dostrzega konieczność pogłębiania swojej wiary pamięta tekst i melodię pieśni „Moim pasterzem Pan” rozumie, dlaczego człowiek potrzebuje Boga rozumie, że Bóg jest źródłem prawdziwego szczęścia pamięta i rozumie tajemnice wiary rozumie, w czym pomaga mu wiara w Boga zdefiniuje pojęcia: cywilizacja miłości, misja kapłańska, prorocka i królewska, życie konsekrowane, życie kapłańskie rozumie nazwę „bierzmowanie” wymieni dary Ducha Świętego przyjmowane w sakramencie bierzmowania wymieni warunki otrzymania Ducha Świętego pamięta tekst i melodię pieśni „Przyjdź, Duchu Święty” rozumie, na czym polega miłość nieprzyjaciół zdefiniuje pojęcia: tolerancja, akceptacja zdefiniuje pojęcie pracy rozumie, czym jest praca i potrafi wskazać jej wartość poda, co robić, jak żyć, by w wierze podobać się Bogu poda konkretne propozycje, jak na co dzień podobać się Bogu wymieni wartości, które pomagają w odkrywaniu potrzeby Boga, oraz zagrożenia, które tę potrzebę zagłuszają rozumie, na czym polega niebezpieczeństwo praktykowania magii i spirytyzmu potrafi wyjaśnić, co pogłębia wiarę w Boga, a co ją niszczy rozumie, na czym polega cel życia chrześcijanina poda przykłady wypełniania w codziennym życiu woli Bożej poda, kto udziela sakramentu bierzmowania i kto może go otrzymać rozumie istotę i następstwa tolerancji wobec innych oraz jej braku wymieni owoce tolerancji wymieni czynniki ułatwiające i utrudniające pracę rozumie, dlaczego warto znosić trud swojej pracy w łączności z Bogiem potrafi wyjaśnić, czym różni się spojrzenie Boga od spojrzenia ludzkiego potrafi wydobyć z Credo przymioty poszczególnych prawd wiary potrafi sformułować zadania chrześcijanina we współczesnym świecie potrafi wyjaśnić wartość sakramentu bierzmowania potrafi wyjaśnić, na czym polega chrześcijański wymiar tolerancji potrafi opisać, jak w codziennym życiu zwyciężać zło dobrem rozumie, że swoją pracą służy innym potrafi wyjaśnić, na czym polega rzetelność w wykonywaniu obowiązków bardzo dobra celująca potrafi wyjaśnić, podejmuje działania dlaczego bez wiary nie pogłębiające wiarę, można podobać się Bogu lekturę Pisma św., prasy katolickiej potrafi uzasadnić, że wiara w Boga jest wielką gromadzi wartością biblioteczkę religijną potrafi określić cel wychodzi z swojego życia (jako inicjatywą gimnazjalisty) w aspekcie prezentowania chrześcijańskim własnej wiedzy zdobytej z potrafi wyjaśnić, co to znaczy dobrze realizować dodatkowej literatury swoje powołanie potrafi zinterpretować tekst Dz 8, 14-24 potrafi dokonać krytycznej oceny wypaczonego definiowania tolerancji (akceptowanie zła, hołdowanie ludzkiej słabości czy skłonnościom do złego) potrafi dokonywać oceny własnej postawy wobec pracy i obowiązków 15 II. MIŁOŚĆ, MAŁŻEŃSTWO, RODZINA Dział OCENA dopuszczająca dostateczna dobra rozumie istotę prawdziwej miłości w różnych aspektach życia ludzkiego rozumie, że został powołany do miłości, więc musi się do niej przygotować i być za nią odpowiedzialny rozumie wartość czasu dorastania pamięta i rozumie treść przykazań szóstego i ósmego rozumie, że miłości trzeba się uczyć poda źródło godności ludzkiego ciała rozumie wartość własnego ciała poda chrześcijańskie wymagania i normy w kwestii współżycia seksualnego rozumie istotę życia seksualnego w małżeństwie jako daru z siebie rozumie prawdę, że popęd seksualny niesie wartości, ale i zagrożenia rozumie prawdę, że dziecko jest darem miłości rodziców i Boga rozumie związek między uczuciem a moralnością rozumie znaczenie przysięgi w małżeństwie wymieni czynniki kreujące rodzinę chrześcijańską zdefiniuje pojęcie „zapłodnienie in vitro” rozumie, na czym polega sztuczne zapłodnienie potrafi wyjaśnić, na czym polega miesięczny cykl kobiety zdefiniuje, czym jest antykoncepcja zdefiniuje, czym jest aborcja wymieni cechy prawdziwej miłości między mężczyzną i kobietą wymieni wartości, które wypływają z miłości i do niej prowadzą rozumie, dlaczego Jezus oczekuje od nas postawy szacunku wobec drugiej osoby rozumie istotę zagrożeń, jakie niesie ze sobą nieodpowiedzialne współżycie płciowe wymieni możliwe przejawy molestowania i presji seksualnej wymieni sposoby radzenia sobie z nieczystymi myślami rozumie, że ludzkie życie ma wartość fundamentalną wymieni podstawowe uczucia potrafi dostrzec niepowtarzalną wartość każdego życia wymieni sposoby łagodzenia konfliktów w rodzinie wymieni możliwe przyczyny bezpłodności rozumie, na czym polegają naturalne metody planowania rodziny wymieni skutki antykoncepcji wymieni argumenty przemawiające za obroną nienarodzonego dziecka potrafi wskazać różnice między miłością a zakochaniem, miłością a seksem potrafi opisać, jak pokonywać trudności związane z okresem dojrzewania potrafi ocenić zagrożenia płynące z niewłaściwych wyborów potrafi uzasadnić wartość życia seksualnego w małżeństwie potrafi wykazać różnice między miłością a pożądaniem potrafi uzasadnić, że ludzkiego życia trzeba bronić od chwili poczęcia i troszczyć się o nie potrafi dostrzec wartość trwałego związku małżeńskiego potrafi scharakteryzować obowiązki dzieci względem rodziców i rodziców względem dzieci wymieni naturalne metody planowania rodziny potrafi wykazywać różnice między naturalnym planowaniem rodziny a antykoncepcją potrafi ułożyć modlitwę w intencji nienarodzonych dzieci bardzo dobra celująca potrafi scharakteryzować w sposób zadania i obowiązki przemyślany wypływające z miłości angażuje się w przygotowanie potrafi poddać krytycznej do życia w ocenie takie zachowania, jak rodzinie homoseksualizm, samogwałt, gwałt, kazirodztwo, angażuje się w ekshibicjonizm, masochizm przyjmowanie miłości, potrafi uzasadnić, co to wierności i znaczy dojrzewać do miłości uczciwości jako potrafi ułożyć modlitwę, w zasad której podziękuje Bogu za przygotowujący życie, za swoją duszę i ciało ch do życia w potrafi wyjaśnić wymagania związku zawarte w szóstym małżeńskim przykazaniu z dezaprobatą potrafi wykazać powiązania odnosi się do między uczuciami, wolą, podejmowania rozumem i działaniem potrafi ocenić, jak wiele trudu życia seksualnego należy włożyć w zbudowanie przed ślubem szczęścia małżeńskiego potrafi ułożyć modlitwę za małżeństwa nie mogące mieć dzieci potrafi ocenić naturalne prawo płodności jako wyraz prawdziwej miłości i akceptacji człowieka potrafi uzasadnić, że aborcja jest zbrodnią na nienarodzonych dzieciach 16 III. ZAGROŻENIA DLA WIARY Dział dopuszczająca dostateczna rozumie, że Jezus przychodzi do każdego człowieka wymieni zagrożenia, jakie niesie ze sobą gromadzenie dóbr materialnych zdefiniuje pojęcie „idola” i „autorytetu” rozumie, dlaczego warto wierzyć w prawdziwego Boga rozumie, kiedy muzyka może stać się modlitwą wymieni środki masowego przekazu i sposoby komunikowania się rozumie, że kochając Jezusa otwieramy się na innych i tworzymy wspólnotę miłości w domu i szkole wymieni pozytywne i negatywne sposoby wykorzystania bogactwa materialnego potrafi odkryć zagrożenia, jakie niesie za sobą gromadzenie bogactw poda objawy uzależnienia się od sekty rozumie, że wzór osobowy, który naśladujemy, może nas rozwinąć ku wyższym wartościom, ale też spłycić duchowo wymieni, co może być naszym „cudzym bogiem” wymieni niebezpieczeństwa, na jakie się narażamy przyjmując obcych bogów wymieni pozytywne i negatywne strony muzyki poda tytuły czasopism katolickich wymieni zagrożenia, jakie niosą ze sobą prasa, TV, video OCENA dobra potrafi uzasadnić, kiedy bogactwo materialne może stać się źródłem pogłębienia cech ludzkich w człowieku potrafi określić szkodliwość działania sekt potrafi poszukiwać właściwych wzorców do naśladowania potrafi uzasadnić znaczenie autorytetów w życiu człowieka potrafi wyjaśnić, dlaczego warto wierzyć w Boga potrafi opisać zagrożenia, jakie niesie za sobą dany rodzaj muzyki. potrafi zachęcić innych do czytania książek i prasy katolickiej bardzo dobra celująca potrafi wyjaśnić, kiedy bogactwo materialne może stać się bronią zwróconą przeciw człowiekowi okazuje dezaprobatę wobec zachłanności i skąpstwa potrafi rozpoznać, że ktoś przystał do sekty potrafi odróżnić autorytet od pseudoautorytetu potrafi uzasadnić, że przestrzeganie pierwszego przykazania jest drogą pogłębiania wiary i drogą do Boga potrafi opisać wpływ muzyki na kształtowanie się osobowości przejawia postawę krytyczną wobec treści niemoralnych potrafi krytycznie ocenić wartość programów TV i artykułów w prasie dokonuje wyborów programów telewizyjnych, prasy, literatury zgodnie z etyką chrześcijańską 17 VI. KU PEŁNI CHRZEŚCIJAŃSKIEGO ŻYCIA (t. 44-49) Dział dopuszczająca dostateczna rozumie i definiuje pojęcia: wychowanie, samowychowanie pamięta najważniejsze fakty z życia wybranych kandydatów na ołtarze np. Stanisławy Leszczyńskiej, Teresy Strzębosz, Pier-Giorgio Frassatiego, Ignacego Ledóchowskiego potrafi wymienić nazwy części i poszczególnych tajemnic różańca definiuje pojęcia: Ojczyzna, patriotyzm rozumie, dlaczego 11 listopada jest ważnym dniem dla narodu polskiego pamięta tekst i melodię „Roty” Marii Konopnickiej definiuje pojęcie „adwent” pamięta tekst i melodię pieśni adwentowych definiuje pojęcia: wcielenie, bogactwo materialne, bogactwo duchowe rozumie, że Jezus przychodzi do każdego człowieka rozumie, że kochając Jezusa otwieramy się na innych i tworzymy wspólnotę miłości w domu i szkole potrafi złożyć życzenia świąteczne w kontaktach osobowych z kolegami wymieni, czemu służy wychowanie, do czego zmierza, kto uczestniczy w tym procesie, kto nim kieruje i od czego zależy efekt wychowawczy wymieni główne wartości z życia świętych, na których chciałby budować swoją przyszłość (świętość) pamięta główne przesłanie objawień w Lourdes, Fatimie, La Salette, Medjugorie rozumie wartość modlitwy różańcowej rozumie, że miłość do Ojczyzny i troska o nią to obowiązek każdego chrześcijanina potrafi zaśpiewać „Rotę” M. Konopnickiej oraz „Boże, coś Polskę” rozumie, jakie znaczenie dla chrześcijanina ma czas adwentowego czuwania potrafi opisać, w jaki sposób należy przygotować się na przyjście Syna Człowieczego wymieni dary, które przyniósł Jezus człowiekowi w tajemnicy wcielenia rozumie tradycje, zwyczaje regionalne i narodowe związane z obchodami świąt Bożego Narodzenia OCENA dobra potrafi uzasadnić, co w procesie samowychowania prowadzi nas do Chrystusa, a co nas od Niego oddala potrafi opisać, w czym wyrażało się samowychowanie poznawanych postaci pamięta i rozumie tekst modlitwy „O mój Jezu, przebacz nam...” prezentuje postawę skupienia podczas wspólnej modlitwy różańcowej potrafi opisać, w czym wyraża się troska młodych o Ojczyznę potrafi zaśpiewać kilka pieśni adwentowych pamięta i rozumie analizowane teksty biblijne potrafi wyjaśnić, dlaczego Syn Boży stał się człowiekiem i jakie to ma znaczenie dla jego życia potrafi sformułować wezwanie do dziękczynnej modlitwy spontanicznej potrafi wyjaśnić znaczenie symboli, tradycji związanych ze świętowaniem Bożego Narodzenia bardzo dobra rozumie, na czym polega wychowanie ku pełni w Chrystusie potrafi się modlić modlitwą różańcową potrafi uzasadnić, że obowiązkiem wszystkich jest szacunek dla historii własnego narodu prezentuje postawę szacunku i czci dla bohaterów, wydarzeń i miejsc pamięci narodowej potrafi wskazać, jak na co dzień być dobrym Polakiem – patriotą potrafi wyjaśnić, na czym polega chrześcijańska czujność w modlitwie spontanicznej wyraża wdzięczność Jezusowi za dary, które przyniósł ludziom w tajemnicy wcielenia poprawnie śpiewa kolędy postawą miłości, przebaczania, radości tworzy rodzinną atmosferę wigilijnego spotkania potrafi ułożyć treść życzeń bożonarodzeniowych dla rodziny, pracowników szkoły i kolegów celująca stawia sobie konkretne wymagania w aspekcie samowychowania wyraża pragnienie realizowania próśb Maryi i praktykowania modlitwy różańcowej w kościele i w domu naśladuje Jezusa, pragnie otaczać miłością i nieść konkretną pomoc potrzebującym twórczo włącza się w przygotowanie spotkania opłatkowego 18 Semestr II IV. POKONAĆ ZAGROŻENIA WOBEC MIŁOŚCI Dział OCENA dopuszczająca określi istotę prawdziwej wolności wymieni zagrożenia wolności zdefiniuje, czym są narkotyki zdefiniuje pojecie nałogu rozumie istotę nałogu i jego skutki rozumie, co znaczą skróty AIDS i HIV wymieni, jak uniknąć zarażenia się wirusem HIV zdefiniuje pojęcia: kultura życia, kultura śmierci, eutanazja rozumie, że życie ludzkie jest największym darem, jaki otrzymaliśmy od Boga zdefiniuje pojecie samobójstwa wymieni cechy prawidłowego i nieprawidłowego wypoczynku dostateczna zdefiniuje nadużycie i prawdziwe wykorzystanie wolności poda przykłady odpowiedzialnej wolności rozumie istotę niebezpieczeństwa narkomanii i jej skutków wymieni skutki uzależnienia poda, jakie skutki niesie ze sobą alkoholizm i nikotynizm poda sposoby pomocy chorym na AIDS rozumie słowa: „Nie daj się zwyciężyć złu, ale zło dobrem zwyciężaj” poda sposoby efektywnego zorganizowania zajęć podczas dnia dobra potrafi uzasadnić, że wolność jest wielką wartością, otwierającą drogę do Boga poda, w jaki sposób i kto może pomóc ludziom uzależnionym od narkotyków wskaże teksty w Piśmie św., w których znajduje się opis spotkania Jezusa z chorym pamięta analizowane teksty z Biblii wymieni owoce dobrej spowiedzi poda sposoby przeciwstawiania się kulturze śmierci potrafi uzasadnić, dlaczego mamy się troszczyć o własne życie wymieni możliwości zagospodarowania wolnego czasu bardzo dobra potrafi określić szkodliwość narkotyków potrafi się bronić przed naciskiem ze strony otoczenia potrafi oprzeć się „kulturze śmierci” poda, jakiej postawy wobec życia oczekuje od nas Bóg potrafi zaprojektować dzień wolny na wakacjach i w święta celująca podejmuje działania, aby pomóc swoim młodym kolegom i koleżankom w zachowaniu abstynencji 19 V. SZANSE I NADZIEJE ŚWIATA rozumie, co to znaczy „być nadzieją świata” rozumie, że każdy człowiek jest powołany do przemiany świata rozumie, dlaczego Sobór Watykański II i Jan Paweł II nazywają młodych „nadzieją i wiosną Kościoła” zdefiniuje pojęcie „dobrej zabawy” i określi jej cel rozumie konsekwencje złej zabawy zdefiniuje pojęcie wartości zdefiniuje pojęcia: rozwój duchowy, wychowanie, samowychowanie dostrzega i rozumie wartość wiary i sumienia w rozwoju osobowym zdefiniuje pojęcie „polityka”, określając zadania i zakres polityki zdefiniuje pojęcia: społeczeństwo, społeczna nauka Kościoła zdefiniuje pojęcie „polityka”, określając zadania i zakres polityki zdefiniuje pojęcia: społeczeństwo, społeczna nauka Kościoła pamięta tekst i melodię pieśni „Abba, Ojcze” rozumie skutki odrzucenia najwyższych i najważniejszych wartości wymieni sytuacje i okoliczności, w których powinien stawiać sobie wyższe wymagania pamięta i rozumie przesłanie Jana Pawła II z „Apelu jasnogórskiego do młodych” wymieni sposoby zaangażowania się ludzi młodych w politykę wymieni kilka form pomocy ze strony Kościoła wymieni sposoby zaangażowania młodzieży w sprawy społeczne potrafi wyjaśnić, co to znaczy „być solą ziemi” i „światłem świata”, odnosząc to do własnego życia wymieni sposoby zaangażowania w przemianę świata potrafi opisać, w jaki sposób na co dzień realizować wezwanie Jana Pawła II i Soboru potrafi opisać, co młodzi mogą zrobić w Kościele i dla Kościoła już teraz potrafi opisać propozycje dobrze zorganizowanej zabawy, zgodnej z zasadami chrześcijańskimi (poda przykłady zabaw do wykorzystania na prywatce) potrafi rozróżnić pseudowartości od wartości prawdziwych zdefiniuje pojęcia: społeczeństwo, społeczna nauka Kościoła pamięta tytuły i główne zagadnienia poznanych dokumentów papieskich na temat pracy i spraw społecznych potrafi wymienić daty kilku opracowuje ŚDM i przyporządkować plan wiodące tematy działania na rzecz potrafi dokonać samooceny ewangelizaangażowania w życie cznej Kościoła lokalnego i przemiany powszechnego społecznośc potrafi odnieść słowa Jezusa i i w której wezwanie Jana Pawła II do żyje swojego życia, do wartości przez siebie preferowanych potrafi scharakteryzować korzyści, jakie przynosi troska o własny rozwój osobowy potrafi wyjaśnić, jaka jest rola Kościoła w świecie polityki potrafi wskazać problemy współczesnego społeczeństwa (bezrobocie, bezdomność, emigracja zarobkowa, wyzysk...) potrafi właściwie ocenić zaangażowanie Kościoła w życie społeczne 20 VI. KU PEŁNI CHRZEŚCIJAŃSKIEGO ŻYCIA (t. 50-58) Dział dopuszczająca dostateczna rozumie, że Wielki Post to czas nawrócenia i pokuty, Bożego miłosierdzia, łaski, przemiany życia i pogłębiania wiary wymieni i wyjaśni warunki sakramentu pokuty wymieni owoce dobrej spowiedzi poda datę i miejsce szkolnych rekolekcji wielkopostnych rozumie, na czym polegała przemiana życia wybranych postaci biblijnych (św. Piotr, Maria Magdalena, św. Tomasz, uczniowie z Emaus, Szaweł) poda kilka przykładów grzechów cudzych rozumie, na czym polega nieustanna modlitwa wymieni miejsca i owoce modlitwy poda definicję szczęścia w rozumieniu chrześcijańskim poda definicję powołania wymieni najważniejsze fakty z życiorysu ks. Jana Twardowskiego poda tytuły jego tomików poezji potrafi wyjaśnić, co pomaga dobrze przeżyć Wielki Post podaje skutki świadomego przeżywania Wielkiego Postu rozumie, czym jest spowiedź, na czym polega szczera spowiedź, dlaczego wyznajemy grzechy przed kapłanem, czym jest Boże miłosierdzie rozumie, na czym polega władza odpuszczania grzechów rozumie istotę i wartość rekolekcji potrafi opisać konkretne sposoby owocnego przeżywania rekolekcji rozumie, dlaczego należy przyjąć miłość Jezusa i odpowiedzieć na nią wymieni i rozumie, czym są grzechy cudze wymieni warunki dobrej modlitwy rozumie naukę ośmiu błogosławieństw rozumie, że powołanie jest wezwaniem i odpowiedzią rozumie rolę poezji religijnej w życiu człowieka OCENA dobra rozumie, jaką wartość dla chrześcijanina ma dobre przeżycie Wielkiego Postu pamięta analizowane teksty z Biblii i KKK potrafi wskazać, co utrudnia dobre przeżycie spowiedzi potrafi właściwie ocenić swoją postawę wobec sakramentu pokuty i pojednania potrafi uzasadnić, dlaczego lepiej przeżywać rekolekcje we wspólnocie z zaangażowaniem przeżywa rekolekcje potrafi wskazać takie sytuacje życiowe, które szczególnie uświadamiają potrzebę zbawienia rozumie, jakiej postawy wobec zła w świecie oczekuje od nas Jezus potrafi uzasadnić potrzebę systematycznej modlitwy potrafi scharakteryzować źródła radości i przeszkody w osiąganiu szczęścia potrafi określić potrzebę realizacji powołania kapłańskiego potrafi scharakteryzować poezję ks. Jana Twardowskiego potrafi dokonać poprawnej analizy wybranego utworu bardzo dobra celująca potrafi samodzielnie ułożyć wezwania do wspólnej modlitwy (o dobre owoce Wielkiego Postu) podejmuje konkretne postanowienia na czas Wielkiego Postu i realizuje je w życiu we wspólnej modlitwie wyraża pragnienie dobrej wielkanocnej spowiedzi poda propozycje włączenia się wspólnoty klasowej w przygotowanie i przebieg rekolekcji potrafi dostrzec i opisać pozytywne skutki pójścia za Jezusem potrafi właściwie ocenić swoją postawę wiary w świetle słowa Bożego potrafi dokonać krytycznej oceny swojej dotychczasowej postawy wobec zła popełnianego przez innych potrafi krytycznie ocenić swoją dotychczasową modlitwę potrafi odróżnić szczęście prawdziwe od zwodniczego potrafi uzasadnić, że zadaniem każdego jest odczytywać i realizować swoje powołanie potrafi uzasadnić, że poezja religijna spełnia wielostronną rolę w życiu człowieka twórczo włącza się w przygotowania do rekolekcji wyraża postawę sprzeciwu wobec zła czynionego w najbliższym otoczeniu wyraża zainteresowanie poezją religijną podejmuje próby pisania wierszy religijnych 21 KLASA III „W ŻYCIU I W PRAWDZIE” Semestr I VII. HISTORIA CHRZEŚCIJAŃSTWA – CZASY NOWOŻYTNE Dział OCENA dopuszczająca wymieni przyczyny reformacji i reformy katolickiej wymieni głównych reprezentantów epoki reformacji zdefiniuje pojęcia: masoneria, racjonalizm wymieni autentyczne osiągnięcia epoki oświecenia wymieni encykliki społeczne XIX i XX w. oraz poda ich autorów wyjaśni pojęcia: rewolucja, modernizm, katolicki ruch społeczny poda datę chrztu Mieszka I oraz imię jego żony rozumie motywy osobiste i polityczne przyjęcia chrztu przez Mieszka I poda fakty z życia św. Stanisława i datę jego śmierci wymieni cechy składające się na jego świętość poda fakty z życia św. królowej Jadwigi wymieni jej zasługi dla chrześcijaństwa wymieni przyczyny i skutki zawarcia Unii w Brześciu w 1516 r. wymieni znanych świętych Cerkwi unickiej poda przykłady nietolerancji religijnej w szesnastowiecznej Europie rozumie, dlaczego Polskę w XVIXVIII w. nazywano „azylem heretyków” wymieni rodzaje wyznań w ówczesnej Polsce poda fakty z działalności Kościoła w czasach niewoli narodowej dostateczna poda datę Soboru Trydenckiego i wymieni główne postanowienia potrafi wyjaśnić, na czym polegał rozłam w Kościele Zachodnim wymieni wartości, którymi Kościoły reformacji ubogaciły chrześcijaństwo wymieni zagrożenia wiary zawarte w filozofii oświecenia rozumie nielogiczność poglądów przeciwstawiających wiarę rozumowi omówi najważniejsze problemy społeczne XIX i XX w. rozumie znaczenie zjazdu w Gnieźnie wymieni pierwsze biskupstwa na ziemiach polskich wymieni fakty z życia i działalności misyjnej św. Wojciecha poda datę liturgicznego święta św. Wojciecha poda datę liturgicznego wspomnienia św. Stanisława potrafi scharakteryzować spór biskupa Stanisława z królem Bolesławem Śmiałym potrafi ocenić postępowanie biskupa i króla poda datę wspomnienia liturgicznego św. królowej Jadwigi pamięta główne fakty z życia św. Andrzeja Boboli wymieni przyczyny prześladowania Kościoła unickiego wymieni dokumenty dotyczące tolerancji religijnej w Polsce rozumie rolę Kościoła w czasach niewoli narodowej dobra potrafi scharakteryzować problemy Kościoła zachodniego i jego wewnętrzne próby odnowy potrafi scharakteryzować ruch ekumeniczny potrafi scharakteryzować intelektualne postawy oświecenia potrafi rozróżnić wartości i zagrożenia kryjące się w myśli oświeceniowej potrafi ocenić stanowisko papieży wobec ideologii marksistowskiej potrafi wyjaśnić znaczenie chrztu Polski dla dalszych jej dziejów potrafi opisać przebieg chrystianizacji narodu polskiego prezentuje postawę patriotyzmu i szacunku dla historii ojczystej potrafi uzasadnić wpływ męczeńskiej śmierci św. Stanisława na późniejsze zjednoczenie kraju potrafi uzasadnić, dlaczego św. Stanisław należy do głównych patronów Polski potrafi scharakteryzować rolę królowej Jadwigi w krzewieniu wiary chrześcijańskiej potrafi opisać prześladowanie unitów na przestrzeni wieków (akcje rusyfikacyjne, dekret cara Mikołaja z 1839 r., więzienie kapłanów, przymus do przechodzenia na prawosławie) potrafi opisać przejawy tolerancji religijnej w Polsce na przestrzeni wieków potrafi ułożyć modlitwę, w której podziękuje Bogu za dar wolności i przynależność do Kościoła bardzo dobra potrafi ocenić działanie reformatorów katolickich oraz założycieli nowych Kościołów reformacji potrafi omówić podobieństwa i różnice katolicyzmu, luteranizmu i kalwinizmu potrafi uzasadnić, dlaczego deizm i ideologia masońska nie da się pogodzić z nauką Kościoła katolickiego potrafi uzasadnić, że wiara i rozum wzajemnie się uzupełniają i nie może być między nimi sprzeczności potrafi scharakteryzować działania katolickiego ruchu społecznego w ostatnich latach XIX w. respektuje prawa człowieka, wyraża sprzeciw wobec ich naruszania staje w obronie pokrzywdzonych potrafi uzasadnić doniosłość zjazdu gnieźnieńskiego potrafi opisać uroczyste obchody Tysiąclecia chrztu Polski i zjazdu w Gnieźnie oraz uzasadnić znaczenie tych rocznic dla budowania zjednoczonej Europy potrafi opisać wydarzenia związane z obchodami 900-lecia śmierci św. Stanisława potrafi scharakteryzować podobieństwa i różnice między Kościołem rzymskokatolickim a greckokatolickim potrafi scharakteryzować działania głównych postaci szerzących ideę tolerancji celująca aktywnie włącza się w działania ekumeniczne wyraża krytyczną postawę wobec ideologii niezgodnych z wiarą katolicką wyraża zainteresowanie historią kraju w aspekcie drogi chrześcijańskiej samodzielnie poszukuje źródeł dla lepszego zrozumienia wydarzeń sprzed tysiąca lat oraz ich znaczenia dla współczesności, wykazując w tym zakresie dociekliwość poznawczą stara się naśladować męstwo i bezkompromisowość św. Stanisława w walce ze złem angażuje się w poznawanie i pogłębianie swojej wiary 22 II. BOŻE OBJAWIENIE I. BYĆ CHRZEŚCIJANINEM Dział dopuszczająca wymieni wartości, które powinny wyróżniać chrześcijanina spośród innych ludzi wymieni prośby zawarte w modlitwie Pańskiej rozumie, że religijność jest naturalną potrzebą człowieka wymieni cechy wyróżniające religię chrześcijańską spośród innych religii dostateczna wymieni zagrożenia dla chrześcijaństwa rozumie wspólnotowy wymiar modlitwy Pańskiej wymieni rodzaje religii naturalnych i objawionych wymieni niektóre fakty i wydarzenia oraz słowa, poprzez które Bóg objawiał się człowiekowi OCENA dobra potrafi sformułować zadanie chrześcijanina we współczesnym świecie potrafi zinterpretować treść modlitwy Pańskiej jako program drogi chrześcijanina potrafi wyjaśnić powszechność religii oraz opisać ich różnorodność potrafi opisać w sposób syntetyczny i analityczny istotę własnej religii na tle innych wyznań zdefiniuje pojęcie „Biblia” oraz wymieni autorów Biblii i potrafi wyjaśnić, co to jest kanon wymieni inne jej nazwy etapy jej powstawania Pisma św. poda, w jakich językach napisano wymieni najbardziej potrafi ocenić wartość Biblii jako Biblię znane jej tłumaczenia słowa Bożego, które prowadzi nas do zbawienia rozumie, że Biblia przekazuje prawdy wymieni fakty odnoszące zbawcze, nie jest natomiast się do niektórych potrafi opisać kilka przykładów podręcznikiem do nauk naturalnych bohaterów biblijnych, Bożej interwencji w ludzkim życiu gdzie widać szczególną rozumie, że Pismo św. jest potrafi wykorzystać Pismo św. w Bożą opiekę i pomoc drogowskazem na ścieżkach ludzkiego modlitwie osobistej życia potrafi określić czas poda definicję modlitwy najważniejszych wydarzeń z historii zbawienia wymieni rodzaje modlitw wymieni najważniejsze fakty z historii zbawienia bardzo dobra celująca potrafi opisać, w jaki sposób młody człowiek powinien stawać się świadkiem Chrystusa podejmuje postanowienia i daje świadectwo o Chrystusie w środowisku, w którym żyje potrafi sformułować własną modlitwę, wzorując się na modlitwie Pańskiej potrafi wyjaśnić, na czym polega objawienie wyraża w modlitwie cześć dla Boga i troskę o ludzkie potrzeby wyraża wdzięczność Bogu za dar objawienia w Chrystusie Jezusie potrafi opracować własny program pt. „Jestem świadkiem Chrystusa” potrafi wyjaśnić aspekt prawdy i świętości ksiąg natchnionych potrafi rozpoznać przekład Biblii zatwierdzony przez Kościół potrafi interpretować teksty Pisma św. potrafi odnieść teksty biblijne do dzisiejszych czasów potrafi w Piśmie św. wskazać miejsca, gdzie występują poszczególne typy modlitw odbiera teksty biblijne jako słowo Boga modli się tekstami z Pisma św. samodzielnie układa modlitwy i z zaangażowaniem modli się nimi inspiruje innych do udziału w grupach modlitewnych 23 III. BIBLIJNE WZORCE OSOBOWE MORALNEGO ŻYCIA CZŁOWIEKA Dział OCENA dopuszczająca dostateczna dobra rozumie, ze Bóg jest sprawiedliwy, miłosierny i cierpliwy, bogaty w łaskę i wierność, przebaczający niegodziwość, niewierność, grzech rozumie, że wiara jest darem Boga i potrafi wymienić jej cechy rozumie, co to znaczy ufać Bogu i być człowiekiem nadziei rozumie, że „słuchać” to nie tylko słyszeć – usłyszeć, ale też być posłusznym rozumie istotę grzechu: – grzech człowieka jest zawsze znany Bogu – przyznanie się do grzechu jest konieczne, aby uzyskać Boże przebaczenie rozumie, że powołanie jest osobistym wezwaniem Boga, na które człowiek powinien odpowiedzieć wymieni wydarzenia związane z wędrówką Izraelitów od Egiptu do ziemi obiecanej rozumie, że wiara polega na wyjściu poza granicę tego, co jest dla człowieka logiczne i zrozumiałe rozumie istotę słuchania w relacji Bóg – człowiek, człowiek – Bóg pamięta historię grzechu Dawida zdefiniuje mądrość i wymieni jej przejawy rozumie, że powołanie jest Bożym darem, łaską, która bazuje na naturze powołanego człowieka wymieni ważniejsze punkty w życiu Salomona potrafi opisać dzieje Dawida potrafi określić warunki konieczne do słuchania Boga potrafi opisać postawę Mojżesza względem Boga i ludu izraelskiego potrafi przeprowadzić charakterystykę postaci Abrahama i wyjaśnić, dlaczego nazywamy go „ojcem wierzących” potrafi wyjaśnić religijny sens omawianych wydarzeń biblijnych potrafi scharakteryzować postawy powołanych przez Boga proroków: Izajasza, Jeremiasza i Jonasza bardzo dobra celująca potrafi wskazać, jak i z kim podejmuje działania powinniśmy przeżywać zmierzające do „próbę wiary” przemiany życia potrafi odnieść doświadczenie wyraża postawę wiary Mojżesza do swoich odpowiedzialności życiowych planów i za rozwój darów, oczekiwań które otrzymał od Boga potrafi omówić przejawy mądrości Salomona potrafi ułożyć własną modlitwę o powołania potrafi odczytywać mowę Bożych znaków 24 VII. KATECHEZY DODATKOWE (t. 54-57) IV. JEZUS CHRYSTUS Dział dopuszczająca dostateczna wskaże odnotowane w Ewangelii fakty, które potwierdzają historyczność Jezusa omówi proces powstawania Ewangelii poda fakty z życia Jezusa określi cel Jego przyjścia na świat rozumie, co to znaczy być uczniem i świadkiem Jezusa rozumie konieczność przebaczania w chrześcijańskim życiu rozumie, że modlitwa Jezusa ma dla chrześcijanina wartość wzorcową rozumie ewangelizacyjny nakaz Jezusa dotyczący wszystkich chrześcijan (Mk 16,15) wymieni siedem darów oraz owoce Ducha Świętego rozumie, że Kościół jest wspólnotą, mistycznym Ciałem Chrystusa rozumie istotę kontemplacji w modlitwie różańcowej rozumie, że szacunek dla zmarłych jest wartością ogólnoludzką, chronioną również przez prawo państwowe rozumie sens dzielenia się opłatkiem rozumie, co oznacza wcielenie Syna Bożego dla zbawienia ludzi wymieni pozachrześcijańskie dokumenty świadczące o Jezusie Chrystusie pamięta główną myśl teologiczną czterech ewangelistów wymieni cechy charakteryzujące ucznia Jezusowego rozumie wezwanie Jana Pawła II do głoszenia Ewangelii rozumie nieodzowność darów Ducha Świętego w życiu prawdziwie chrześcijańskim rozumie, że Jezus Chrystus jest Założycielem i Głową Kościoła OCENA dobra w skrótowej formie przedstawi treść pozachrześcijańskich dokumentów świadczących o Jezusie Chrystusie potrafi, posługując się Ewangelią, przedstawić prawdę o historycznym pochodzeniu Jezusa rozumie treść wybranych tekstów biblijnych, w których Jezus mówi o sobie potrafi wskazać charakterystyczne cechy czterech Ewangelii potrafi odszukać i zinterpretować świadectwa o Jezusie zamieszczone w Ewangelii według św. Jana potrafi rozpoznać trudności w przebaczaniu winowajcom potrafi omówić okoliczności, w jakich modlił się Jezus potrafi wyjaśnić rolę Ducha Świętego w dziele ewangelizacji potrafi dostrzec zależność owocu od przyjęcia darów Ducha Świętego potrafi scharakteryzować Jezusa Chrystusa jako Założyciela i Głowę Kościoła wymieni zasadnicze potrafi wyjaśnić, na czym polega punkty orędzia Matki modlitwa kontemplacyjna Bożej Fatimskiej potrafi wyjaśnić sens chrześcijańskich wymieni główne obrzędów pogrzebowych elementy potrafi omówić podstawowe teksty chrześcijańskich biblijne zapowiadające przyjście Jezusa obrzędów pogrzebowych wymieni chrześcijańskie tradycje związane z Adwentem wymieni wiersze i kolędy (lub inne pieśni) o Bożym Narodzeniu bardzo dobra wyraża gotowość przyjęcia miłości Jezusa odważnie wyznaje wiarę w Jezusa Bożego Syna, który stał się człowiekiem jest gotów bronić swojej wiary w Jezusa Chrystusa potrafi wyjaśnić podobieństwa i różnice w czterech Ewangeliach w świetle ich teologii potrafi zinterpretować teksty biblijne, w których Jezus mówi o sobie samym potrafi zinterpretować teksty biblijne: J 8,1-11; Mt 18,23-35; Mt 6,14-15 potrafi wyjaśnić, dlaczego należy się modlić w różnych sytuacjach życiowych potrafi określić swoją rolę w dziele ewangelizacji potrafi uzasadnić potrzebę pracy nad rozwojem owoców Ducha w swoim życiu potrafi wyjaśnić, co to znaczy, że Kościół jest wspólnotą i mistycznym Ciałem Chrystusa celująca zrelacjonuje, w jaki sposób podejmuje pracę nad doskonaleniem swojej modlitwy potrafi określić swoje miejsce i rolę w Kościele potrafi uzasadnić potrzebę modlitwy twórczo włącza się różańcowej we wspólną modlitwę potrafi uzasadnić potrzebę modlitwy za różańsową zmarłych z zaangażowaniem aktywnie włącza się we wspólną uczestniczy w modlitwę za zmarłych znanych i liturgii Adwentu nieznanych potrafi wyjaśnić wymowę adwentowych symboli potrafi deklamować lub odczytać z właściwą intonacją wybrany wiersz o Bożym Narodzeniu potrafi zaśpiewać zaproponowane kolędy 25 Semestr II V. KOŚCIÓŁ I MOJA MŁODOŚĆ Dział dopuszczająca dostateczna zdefiniuje pojęcia: milenium, nowenna, peregrynacja zdefiniuje pojęcia: sobór, episkopat wymieni najważniejsze prawa człowieka poda dokładną datę rozpoczęcia pontyfikatu Jana Pawła II zdefiniuje pojęcia: encyklika, adhortacja, list apostolski zdefiniuje pojęcia: ekumenizm, pojednanie, wspólnota z Taizé, Europejskie Spotkania Młodych, „pielgrzymka zaufania” poda definicję sanktuarium, diecezji, seminarium poda datę i miejsce narodzenia się idei Światowych Dni Młodzieży oraz ich inicjatora pamięta i rozumie treść listu Jana Pawła II do młodych rozumie, czym jest Jasna Góra dla Polaków rozumie rolę, jaką Kościół odegrał w najnowszych dziejach Polski wymieni najważniejsze wydarzenia z biografii kard. Stefana Wyszyńskiego poda datę obrad Soboru Watykańskiego II zdefiniuje pojęcie „katolicka nauka społeczna” i określi jej związek z Ewangelią potrafi wskazać najbliższe miasto, które odwiedził Jan Paweł II zna historię swojego kościoła parafialnego poda imię i nazwisko inspiratora Europejskich Spotkań Młodych wymieni kraje (miasta), w których odbywały się ŚDM z udziałem Papieża pamięta przewodnie myśli przemówienia papieskiego z apelu jasnogórskiego z roku 1991 wymieni wartości (bogactwa) młodych zaakcentowane w liście Jana Pawła II do młodych OCENA dobra poda fakty i wydarzenia potwierdzające obecność Kościoła w życiu narodu potrafi wyjaśnić na przykładzie kard. Stefana Wyszyńskiego, że służyć Kościołowi to równocześnie służyć Ojczyźnie wymieni liczbę oraz rodzaje dokumentów Soboru Watykańskiego II omówi podstawowe zasady życia społecznego wymieni encykliki społeczne, poda ich autorów i określi tematykę poda liczbę pielgrzymek Jana Pawła II do Ojczyzny pamięta najważniejsze słowa, jakie Jan Paweł II skierował do młodzieży wymieni najważniejsze sanktuaria kraju i swojej diecezji potrafi sformułować własną opinię na temat ŚDM potrafi wydobyć głębię słów: „jestem”, „pamiętam”, „czuwam” potrafi określić hierarchię wartości bardzo dobra celująca potrafi opisać przykłady obecności Kościoła w dziejach narodu polskiego potrafi omówić naturę i posłannictwo Kościoła ukazane w dokumentach soborowych potrafi wyjaśnić tytuł konstytucji „Lumen gentium” i omówić krótko jej treść potrafi uzasadnić pozytywny wpływ katolickiej nauki społecznej na rozwój społeczny, polityczny i gospodarczy państwa potrafi wyjaśnić, że „dobro wspólne urzeczywistnione zostaje tam, gdzie zachowywane są prawa człowieka” potrafi omówić znaczenie pontyfikatu Jana Pawła II dla Kościoła i świata potrafi wyjaśnić sens trzech symboli czuwania (krzyż, Biblia, ikona Matki Bożej) omawianych przez Jana Pawła II potrafi urzeczywistniać we własnym życiu wartości i bogactwa wskazane przez Ojca św. respektuje prawa człowieka i wyraża sprzeciw wobec ich naruszania chętnie sięga po publikacje, przemówienia czy kasety nawiązujące do spotkań z Janem Pawłem II wyraża więź ze swoją parafią i chętnie bierze udział w pielgrzymce do wybranego sanktuarium z zaangażowaniem podejmuje działania na rzecz parafii oraz inspiruje do nich swoich kolegów wyraża zainteresowanie ŚDM, śledząc publikacje na ich temat przygotowuje się do diecezjalnych obchodów ŚDM w Niedzielę Palmową, bierze w nich czynny udział oraz inspiruje kolegów do udziału 26 VI. „W LABORATORIUM WIARY” Dział dopuszczająca wymieni osiem błogosławieństw i rozumie zawartą w nich naukę moralną rozumie, co znaczy słuchać Boga zdefiniuje pojęcie „ubogi w duchu” rozumie, co to znaczy być cichym i pokornym zdefiniuje „sprawiedliwość” i określi co jej zagraża potrafi wyjaśnić istotę miłosierdzia Bożego rozumie określenie „człowiek czystego serca” wymieni i scharakteryzuje czynniki budujące i niszczące pokój pamięta i rozumie werset Mt 5,10 wymieni kilku współczesnych męczenników za wiarę wymieni przykłady ludzi mających szczególny wkład w ewangelizację środowiska i świata dostateczna potrafi odróżnić szczęście w rozumieniu świeckim od szczęścia proponowanego przez Ewangelię wymieni owoce słuchania słowa Bożego rozumie, że smutek i cierpienie stanowi szansę duchowego rozwoju potrafi wyciszać emocje rozumie myśl zawartą w czwartym błogosławieństwie rozumie, że drogą do Bożego miłosierdzia jest przebaczanie innym poda przykłady miłosierdzia wobec bliźnich wymieni i scharakteryzuje czynniki pomagające i utrudniające kształtowanie postawy czystego serca rozumie rolę pokoju w życiu człowieka wymieni fakty z życia wybranego męczennika poda najważniejsze fakty dotyczące życia i dzieła Chiary Lubich, Jeana Vanier, ks. Franciszka Blachnickiego OCENA dobra potrafi poprawnie wyjaśnić słowa Jezusa zawarte w temacie (Łk 11,28) rozumie, że do szczęścia dochodzi się nieraz bolesną drogą wymieni i scharakteryzuje sposoby rozwijania cech osobowych w aspekcie pokory i cichości potrafi rozpoznawać obszary niesprawiedliwości w swoim otoczeniu i w świecie potrafi opisać, w czym przejawia się miłosierdzie wobec bliźnich potrafi dokonać analizy wskazanego fragmentu przemówienia papieskiego i wyciąga z niego poprawne wnioski pamięta i rozumie teksty biblijne oraz papieskie na temat pokoju potrafi wskazać wartości, dla których warto cierpieć, a nawet zginąć potrafi określić, czym odznaczali się męczennicy za wiarę rozumie potrzebę bycia apostołem trzeciego tysiąclecia bardzo dobra celująca potrafi wyjaśnić ewangeliczne znaczenie szczęścia i drogi do niego wiodącej podejmuje refleksję nad własnym życiem w świetle ośmiu błogosławieństw potrafi krytycznie ocenić własną postawę wobec słowa Bożego potrafi sformułować prawidłowe wnioski dotyczące wartości smutku i cierpienia potrafi dokonać wartościowania postawy pokory i cichości potrafi wskazać ewangeliczne sposoby walki o sprawiedliwość potrafi scharakteryzować drogę realizacji miłosierdzia, biorąc za przykład życie Matki Teresy z Kalkuty prezentuje postawę otwarcia na Boże miłosierdzie i chętnie przebacza bliźnim potrafi nakreślić program pracy nad czystością własnego serca potrafi budować pokój w sobie i w środowiskach społecznych, w których funkcjonuje potrafi ocenić i wyjaśnić, jaki sens miało męczeństwo ks. Jerzego Popiełuszki potrafi scharakteryzować obecność Kościoła w męczeństwie naszego narodu potrafi określić, jak realizować na co dzień wezwanie Ojca św. do ewangelizacji szuka wśród świętych osobowych wzorców dla własnego życia dostrzega cierpienie innych i pomaga je łagodzić potrafi opisać świadectwo życia i śmierci wybranego męczennika potrafi rozmawiać o Chrystusie wśród najbliższych wyraża zainteresowanie istniejącymi możliwościami ewangelizacyjnymi 27 VII. KATECHEZY DODATKOWE (t. 58-63) Dział dopuszczająca dostateczna zdefiniuje pojęcia: post, nawrócenie, pokuta rozumie, że sposób wypowiadania się świadczy o bogactwie lub ubóstwie intelektualnym i duchowym człowieka wymieni grzechy przeciw Duchowi Świętemu wymieni podstawowe pojęcia i znaki liturgiczne związane z triduum paschalnym wymieni miesiące i dni poświęcone w szczególny sposób Maryi wymieni szanse i zagrożenia, jakie może napotkać w szkole ponadgimnazjalnej wymieni wymagania dotyczące Wielkiego Postu (przykazania kościelne) pamięta i rozumie treść tekstów biblijnych mówiących o grzechach języka pamięta słowa Jezusa z Ewangelii Mk 3,28-29 rozumie istotę przesłania poszczególnych dni triduum poda daty najważniejszych świąt i uroczystości maryjnych rozumie sens oddawania czci Maryi w ciągu roku liturgicznego rozumie znaczenie kontaktu z przyrodą, sztuką, z innymi ludźmi oraz z Bogiem dla osobistego wzrastania OCENA dobra potrafi wyjaśnić sens Wielkiego Postu w roku liturgicznym potrafi wyjaśnić, w jaki sposób dokonuje się nawrócenie potrafi wyjaśnić teksty biblijne odnoszące się do grzechów języka potrafi wyjaśnić, dlaczego grzechy przeciw Duchowi Świętemu zamykają drogę do nieba zna treść listu Jana Pawła II do młodych potrafi rozróżnić specyfikę poszczególnych świąt maryjnych potrafi wyjaśnić pojęcia i znaki związane z triduum paschalnym bardzo dobra celująca wyraża radość z wielkopostnego pojednania się z Bogiem, bliźnimi i z samym sobą świadomie podejmuje pracę nad własnym charakterem potrafi dokonać krytycznej oceny sposobu posługiwania się językiem w mediach i w koleżeńskich rozmowach stara się o piękno swych wypowiedzi, unika wyrażeń wulgarnych przyjmuje prawdę o istnieniu piekła potrafi opisać najważniejsze elementy liturgii poszczególnych dni triduum paschalnego potrafi omówić liturgię świąt maryjnych i związane z nimi ludowe tradycje potrafi scharakteryzować nabożeństwa majowe i październikowe potrafi zinterpretować młodość jako wzrastanie, opierając się na słowach Jana Pawła II wyraża gotowość pokonywania trudności związanych ze zmianą środowiska w aspekcie zasad chrześcijańskich 28