socjologia języka - zagadnienia na zaliczenie

dr Agnieszka Figiel
[email protected] / [email protected]
dr Łukasz Rogowski
[email protected]
SOCJOLOGIA JĘZYKA – ZAGADNIENIA NA ZALICZENIE
1. ZNAK I PROCESY REPREZENTOWANIA.
•
•
•
•
Znak, znaczący i znaczony.
Semiologia jako nauka o znakach. Analiza denotacyjna i konotacyjna.
Poststrukturalizm, intertekstualność, logocentryzm.
Analiza dekonstrukcyjna.
2. SOCJOLOGICZNE UJĘCIE PROCESÓW KOMUNIKOWANIA.
•
•
•
Komunikowanie jako proces; elementy procesu i ich znaczenie.
Interdyscyplinarność komunikologii.
Rozwój refleksji nad komunikowaniem.
3. KLASYCZNE SOCJOLOGICZNE UJĘCIA JĘZYKA.
•
•
•
•
•
Język jako system.
Language – langue – parole.
Charakterystyka języka w kategoriach: indywidualne – społeczne.
Charakterystyka języka w kategoriach: ciągłość – zmiana.
Język jako „symboliczny przewodnik po kulturze”.
4. SOCJOLINGWISTYKA I ETNOLINGWISTYKA.
•
•
•
•
Język a historia społeczna i kulturowa.
Język a struktura społeczna.
Proces nabywania języka przez jednostkę.
Normatywne uwarunkowania zachowań językowych.
5. METODOLOGICZNE ASPEKTY BADAŃ JĘZYKA.
•
•
Analiza treści / analiza zawartości – cechy charakterystyczne, sposoby zastosowania, ograniczenia metodologiczne.
Analiza dyskursu - cechy charakterystyczne, sposoby zastosowania, ograniczenia metodologiczne.
6. JĘZYK MIGOWY I JĘZYK MIGANY.
•
•
•
Komunikacja foniczna (mowa) a komunikacja wizualno-przestrzenna (gesty).
Polski Język Migowy (PJM) a System Językowo-Migowy (SJM) – jak powstały, kiedy i przez kogo są używane.
Kultura Głuchych – cechy charakterystyczne, typy tożsamości, jakie wykształca.
7. WIZUALNOŚĆ I NOWE MEDIA A PRZEMIANY JĘZYKA.
•
•
•
•
•
Wzrokocentryzm współczesnej kultury (G. Debord, J. Baudrillard, W.J.T. Mitchell).
Ch.S. Pierce – 3 typy znaków (ikona, indeks, symbol).
Czy możliwe jest stworzenie gramatyki obrazów?
Tłumaczenie słów na obrazy. Audiodeskrypcja.
Wynalezienie druku a relacje słowo/obraz.
1
8. MATERIALNOŚĆ JAKO JĘZYK.
•
•
•
Funkcjoznaki (T. Veblen), affordancje (T. Dant), fetyszyzm przedmiotów.
B. Latour – ANT (Teoria Aktora-Sieci) – przedmioty jako pełnoprawny element życia społecznego.
Sytuacje sprzyjające badaniu przedmiotów (zwiększające ich widzialność).
9. KOMUNIKACJA NIEWERBALNA - CIAŁO I MODA JAKO JĘZYK.
•
•
•
•
Reguły postępowania: symetryczne/niesymetryczne, substancjalne/ceremonialne.
Kodeksy jako forma gramatyki reguł postępowania?
Okazywanie szacunku. Rytuały unikania i obdarowywania.
Autoprezentacja i jej relacje wobec okazywania szacunku.
10. PRZESTRZEŃ I ARCHITEKTURA JAKO JĘZYK.
•
•
•
•
Przestrzeń trwała, półtrwała, nieformalna.
Społeczne konstruowanie przestrzeni.
Nierówności w przestrzeni – np. płeć, postkolonializm.
Ekonomia polityczna i symboliczna miasta.
11. JĘZYK A KOMPETENCJE I NIERÓWNOŚCI SPOŁECZNE.
•
•
•
•
4 typy relacji władza/język(słowo) wg J. Derive.
Kompetencje językowe i socjolingwistyczne.
Alfabet a przemiany świadomości (historyczna, mityczno-magiczna).
Elity językowe a wynalazek druku i komputerów. Kod numeryczny i alfanumeryczny.
12. JĘZYK A WIĘZI SPOŁECZNE - SUBKULTURY, GWARY, DIALEKTY
•
Język jako sposób kształtowania odrębności grupowej: mechanizmy, przykłady.
2