Holocaust - zss-kowanowko.edu.pl

OPRACOWANIE
UCZNIOWIE KLASY 2PP I 3PP
Holocaust– pierwotnie termin religijny oznaczający ofiarę całopalną
(w tym znaczeniu może być stosowane również dziś), obecnie
najpowszechniejszym znaczeniem tego słowa są prześladowania i
zagłada prawie 6 milionów Żydów przez władze niemieckiej III
Rzeszy oraz jej sojuszników w okresie II wojny światowej (w tym
znaczeniu, jako nazwa własna, słowo Holocaust/Holokaust pisane jest
wielką literą).
• Część zamordowanych była arbitralnie uznana za Żydów przez
nazistów – byli to np. chrześcijanie (jak Edyta Stein) lub
bezwyznaniowcy, całkowicie zasymilowani i niemający nieraz
od pokoleń żadnego kontaktu z religią i kulturą żydowską.
Naziści uznawali za Żyda osobę, w której rodzinie do trzeciego
pokolenia wstecz była przynajmniej jedna osoba pochodzenia
żydowskiego. Było to więc kryterium rasowe, a nie religijne lub
kulturowe.
• Polityka masowej zagłady, rozpętana przez Niemców już w
połowie 1941, trwała ok. 40 miesięcy. Poprzedzała ją akcja T4,
obejmująca zagładę osób psychicznie chorych, w czasie której
opracowano technologię masowych mordów. Liczba
żydowskich ofiar Holocaustu jest szacowana na prawie 6
milionów[1], choć dokładna liczba nie jest znana z powodu braku
kompletnej ewidencji oraz systematycznego niszczenia
archiwów i zacierania śladów przez władze niemieckie w
obliczu klęski wojennej. Jedną trzecią tej liczby, czyli ok. 2
miliony, stanowiły dzieci. Liczba polskich Żydów wśród ofiar
Zagłady szacowana jest według różnych źródeł od 2,6 mln do
3,3 mln osób.
• Holocaust stanowił, obok Zagłady Romów, bezprecedensową
próbę zagłady całego narodu przy użyciu metod przemysłowych,
która nigdy wcześniej i później nie była przeprowadzona w
takiej skali. Holocaust w założeniach miał doprowadzić do
ostatecznego celowego rozwiązania „kwestii żydowskiej”, czyli
wymordowania całego narodu, co nie było wprost wyrażonym
celem wobec żadnej innej nacji (za wyjątkiem zagłady Romów).
Stanowił systematyczny i realizowany przez aparat państwowy
proces likwidacji całego narodu w tzw. Endlösung der
Judenfrage („ostateczne rozwiązanie kwestii żydowskiej).
Słownik ważnych pojęć związanych z Holocaustem.
Żydzi-naród semicki zamieszkujący w starożytności Palestynę
(określany wtedy jako Hebrajczycy albo Izraelici), posługujący się
wtedy językiem hebrajskim, a w średniowieczu i czasach
nowożytnych mieszkający w diasporze na całym świecie i
posługujący się wieloma różnymi językami. Żydzi nie stanowią
jednolitej grupy religijnej i etnicznej. Dla Żydów ortodoksyjnych
Żydem jest tylko osoba, która ma ortodoksyjną matkę lub przeszła
konwersję na judaizm. Za Żydów uważa się jednak wiele osób, które
nie są Żydami ortodoksyjnymi. Według prawa izraelskiego Żydem
jest osoba, która ma ortodoksyjną żydowską matkę, chociaż prawo do
obywatelstwa bez oficjalnego uznania takiej osoby za Żyda ma każda
osoba, która ma przynajmniej jednego dziadka, który był
ortodoksyjnym Żydem. Stąd wielu Żydów mieszkających w Izraelu
czy USA nie ma według prawa tego kraju oficjalnego statusu Żyda.
Getto - odizolowana część miasta, przeznaczona dla zamieszkania
mniejszości narodowej, etnicznej, kulturowej bądź religijnej, poza
którym nie wolno tejże społeczności zamieszkiwać. Od średniowiecza
do XX wieku przez getto rozumiano wydzielony obszar miasta
zamieszkany przez Żydów lub przedstawicieli innych narodów. W
wielu europejskich miastach, getta pozostawały dla Żydów i innych
mniejszości przymusowym miejscem osiedlania do XIX wieku. W
krajach okupowanych przez hitlerowców w czasie II wojny światowej
władze okupacyjne tworzyły zamknięte i strzeżone getta, w których
przymusowo osiedlano ludność żydowską z danego terenu. Getta te
były zazwyczaj otoczone murem strzeżonym od zewnątrz i całkowicie
zależne od dostaw żywności oraz energii. Utworzenie gett było
pierwszym etapem Zagłady Żydów zaplanowanej i przeprowadzonej
przez nazistów. Getto w ujęciu socjologicznym to taki wyodrębniony
obszar w przestrzeni miejskiej, który można opisać za pomocą
specyficznych, jemu tylko przynależnych cech.
Gwiazda Dawida -zwana też Tarczą Dawida – sześcioramienna
gwiazda (heksagram) złożona z dwóch zachodzących na siebie
pionowo trójkątów równoramiennych (najczęściej równobocznych)
odwróconych od siebie wierzchołkami. Wierzchołki Gwiazdy Dawida
leżą na okręgu w punktach odpowiadających parzystym godzinom na
tarczy zegara. Przez Żydów zwana tarczą Dawida, w pseudonaukach
ezoterycznych znana jest jako pieczęć Salomona. Gwiazda Dawida nie
jest symbolem religii żydowskiej, tylko znakiem, który ma wymiar
narodowościowy. Jest charakterystyczny dla państwa Izrael - od 1948
roku stanowi jego godło (warto pamiętać, że najważniejszym
symbolem religijnym judaizmu jest menora). Jest ona również
oficjalnym symbolem państwa Izrael i jest umieszczana na oficjalnych
dokumentach. W średniowieczu była używana jako herb przez
postseldżuckie (powstałe po upadku Sułtanatu Rum), tureckie emiraty
w Anatolii np. przez Emirat Karaman.
Janusz Korczak, właśc. Henryk Goldszmit, znany też jako: Stary
Doktor lub Pan doktor (czasami pisane razem) (ur. 22
lipca 1878 lub 1879 w Warszawie, zm. prawdopodobnie 5
sierpnia 1942 w Treblince) – polski lekarz pochodzenia żydowskiego,
pedagog, pisarz, publicysta, działacz społeczny.
Prekursor działań na rzecz praw dziecka i całkowitego
równouprawnienia dziecka. Wprowadził samorządy wychowanków,
które miały prawo stawiać przed dziecięcym sądem swoich
wychowawców. W 1926 roku zainicjował pierwsze pismo
redagowane w większości przez dzieci – „Mały Przegląd”. Pionier
działań w dziedzinie resocjalizacji nieletnich, diagnozowania
wychowawczego, opieki nad dzieckiem trudnym.
Irena Stanisława Sendler z domu Krzyżanowska, ps. „Jolanta”
(ur. 15 lutego 1910 w Warszawie, zm. 12 maja 2008 tamże) – polska
działaczka społeczna i charytatywna, od 1942 członek Rady Pomocy
Żydom, Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. Dama Orderu Orła
Białego. Zaczęła pomagać Żydom długo przed powstaniem getta
warszawskiego. W grudniu 1942 świeżo utworzona Rada Pomocy
Żydom „Żegota” mianowała ją szefową wydziału dziecięcego. Jako
pracownik ośrodka pomocy społecznej miała przepustkę do getta,
gdzie nosiła Gwiazdę Dawida jako znak solidarności z Żydami oraz
jako sposób na ukrycie się pośród społeczności getta. Współpracowała
z polską organizacją pomocową działającą pod niemieckim nadzorem
i zorganizowała przemycanie dzieci żydowskich z getta, umieszczając
je w przybranych rodzinach, domach dziecka i u sióstr katolickich w
Warszawie. Uratowała ok. 2500 dzieci.