Profesor Janusz Dunin-Horkawicz

Polonista, bibliotekarz, bibliotekoznawca i bibliofil
Profesor Janusz Dunin-Horkawicz
(1931-2007)
W ostatni dzień lipca tego roku łódzkie środowisko naukowe
pożegnało na Starym Cmentarzu prof. dr hab. Janusza DuninHorkawicza, zmarłego 27 lipca w Łodzi.
Polonista, bibliotekarz, bibliotekoznawca i bibliofil urodził się 26 czerwca 1931
r. w Wilnie. W roku 1945 rodzina Duninów zamieszkała w Łodzi, z którą przyszły
profesor związał się na całe życie. Ukończył w 1950 r. Liceum Ogólnokształcące im.
Mikołaja Kopernika, a
1 października tego samego roku rozpoczął studia
polonistyczne na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, otrzymując w pięć lat później
magisterium.
Związany ze Stowarzyszeniem PAX, w okresie 1954-1957 pracował w
Łódzkim Oddziale Spółdzielni Wydawniczej „PAX”. Następnie, 1 września 1957 r.
został zatrudniony w Bibliotece Głównej Uniwersytetu Łódzkiego, gdzie uczestnicząc
przez 30 lat w życiu tej książnicy przeszedł wszystkie szczeble kariery zawodowej –
aż do stanowiska starszego kustosza dyplomowanego i funkcji dyrektora, którą pełnił
w latach 1984-1987. Równocześnie z pracą bibliotekarską prowadził badania
naukowe w zakresie bibliologii i literaturoznawstwa. Jego pogłębione naukowo
rozprawy i artykuły popularnonaukowe ukazywały się na łamach czasopism polskich i
zagranicznych oraz jako książki na wysokim poziomie merytorycznym i pięknne
edytorsko.
Kolejno otrzymywał stopnie naukowe na Wydziale Filologicznym UŁ. W roku
1968 obronił rozprawę doktorską i na podstawie książki pt. „Drugi rynek księgarski w
Polsce” uzyskał stopień doktora, a w 1983 r. – doktora habilitowanego,
przedstawiając wydaną drukiem pracę nt. „Rozwój cech wydawniczych polskiej
książki literackiej XIX i XX wieku”. Został wówczas docentem.
Działalność naukowo-badawczą oraz dydaktyczną prowadził najpierw w trybie
prac zleconych, a od 1 października 1987 r. na stanowisku docenta w Katedrze
Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej UŁ. Wykładał m.in. zagadnienia rynku
księgarskiego,
prowadził
proseminaria,
seminaria
magisterskie
i
doktorskie;
wypromował ponad stu magistrów i pięciu doktorów bibliotekoznawstwa. Recenzował
2
prace przeznaczone do druku, rozprawy doktorskie i habilitacyjne. W roku 1990
został awansowany na stanowisko profesora nadzwyczajnego. Sześć lat później
otrzymał tytuł profesora nauk humanistycznych i stanowisko profesora zwyczajnego.
W 2001 r. przeszedł na emeryturę. Począwszy jednak od roku 2002 wykładał
edytorstwo w Wyższej Szkole Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi.
Pracując
w
Katedrze
Bibliotekoznawstwa
i
Informacji
Naukowej
UŁ
uczestniczył w przedsięwzięciach zespołowych i stale publikował artykuły (ok. 450)
oraz książki (20) świadczące o rozległych zainteresowaniach, wiedzy i zdolnościach
pisarskich autora. Już w 1966 r. wydał książkę pt. „W Bi-Ba-Bo i gdzie indziej”,
traktującą o humorze i satyrze w Łodzi, rok 1974 przyniósł rozprawę „Ekslibrisy,
książki, ludzie”, a w 1983 r. wyszła, napisana wraz z żoną Cecylią, książka
„Philobiblon polski” – wynik studiów i pasji kolekcjonerskiej autora.
W następnych latach ukazały się m.in. prace pióra Profesora: „Książka na
miarę
człowieka”
(1989),
„Pismo
zmienia
świat”
(1998),
„Wstęp
do
edytorstwa” (2003), „Studia o komunikacji społecznej” (2004). Był też autorem
wspomnień: „Co było a nie jest, czyli kilka lat młodości mojej w Wilnie” (1990) oraz
„Przystanek na Wyspie Wolnośc”i (1993).
Zgromadził piękną bibliotekę, szczególnie cenny zbiór literatury brukowej i
książeczek dla dzieci. Był aktywnym członkiem wielu organizacji naukowych,
zawodowych i społecznych: Łódzkiego Towarzystwa Naukowego, Polskiego
Towarzystwa Bibliologicznego, Komisji Literatury Popularnej Komitetu ds. Literatury
PAN, Łódzkiego Towarzystwa Przyjaciół Książki, Stowarzyszenia Bibliotekarzy
Polskich, Klubu Miłośników Litwy.
Wybitny bibliotekoznawca był nagradzany przez Rektora UŁ, otrzymał też
Medal „Uniwersytet Łódzki w Służbie Społeczeństwu i Nauce”. Odznaczony został
Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1990).
Nauka polska, Uniwersytet Łódzki, Katedra Bibliotekoznawstwa i Informacji
Naukowej, łódzkie środowisko bibliotekarskie i bibliofilskie straciły zasłużonego
uczonego, życzliwego ludziom, pełnego humoru człowieka. Będzie go nam bardzo
brakowało.
HELENA TADEUSIEWICZ