(1), anszlak (1), ańszlak (1) - Słownik polszczyzny XVI wieku

Słownik polszczyzny XVI wieku - wersja elektroniczna
hasło: HANSZLAK (stan na dzień: 09-08-2015)
www.spxvi.edu.pl
strona 1/1
HANSZLAK (11) sb m
hanszlak (7), handszlak (1), anszlak (1), ańszlak (1), anślak (1), [hanślak]; hanszlak
RejZwierz; handszlak GrabowSet; ańszlak NiemObr; anślak GrzegRóżn; hanszlak: anszlak RejZwierc
(6 : 1).
Pierwsze a jasne; -åk; -åk- (4), -ak- (1) GrabowSet.
sg A hanszlåk (1). ◊ pl N handszlåki (1). ◊ G hanszlåk(o)w (3). ◊ A hanszlåki (1). ◊ I hanszlåki
RejZwierc (4), anślåkami (1) GrzegRóżn.
Sł stp, Cn brak, Linde XVI w.
Przemyślny lub wykrętny sposób obejścia lub pokonania trudności, fortel, podstęp, wybieg (z niem.
Anschlag) (11) : Rozmáite hánſzlaki ná nie [Rzymiany] wynáydował/ Máłym pocżtem wielkie ich
woyſká przełámował. RejZwierz 39v; A poznaſz go ſnádnie y s ſłowek y s poſthawek iego/ á on tu
dziwnemi hánſzlaki będzie ná cię záchodził RejZwierc 89, 48v, 101v, 242; Złoſne hándſzláki/ ſkárby
wylichwione/ Niech w moim ſercu/ nie będą pieſzcżone GrabowSet M4v.
Wyrażenie: »z hanszlaki prawo, ańszlaki u prawa« (1 : 1): vpádły by roſterki/ kłopoty/ záwikłáne
á nieſpráwiedliwe z dziwnemi hánſzlaki ony práwá obrzydłe RejZwierc 96; NiemObr 172.
Szeregi: [»fortele i hanślaki«: ſtąd łákomſtwá ludzkiego dźiwne fortele y hánſláki/ ſtąd
niedoſkonáłe przyiacielſtwo WerReguła 21 (Linde).]
»praktyki i anszlaki« (1): iákich práktyk y áńſzlakow pánowie duchowni/ v tego ſwego práwá/
przećiwko nim vżywáli. NiemObr 172.
»sztuki a hanszlaki« (1): Rzemięſłá pochlebnikow. ABowiem przypátrz ſie iedno tey ordzie/ iákich
oni dziwnych ſztuk á hánſzlakow w tym ſwoim rzemięſle vżywáią. RejZwierc 50v.
»hanszlaki i wymysły« (1): Trzeći záſię będzie pochlebny á omylny/ czo około ciebie dziwnemi
hánſzlaki á rozlicżnemi. wymyſły będzie záſkákował/ iákoby cie ſobie zwiodł á ſpowinowáćił
RejZwierc 89.
»anślaki i wywroty obrotne« (1): Coż było ſzátánowi po tym w ták iásney prawdźie/ tákiemi
ánſlakámi y wywrotami obrotnemi białe zwáć cżarnem/ cżarne białem GrzegRóżn H3v.
Synonimy: hak, fortel, kluczka, kunszt, podstępek, praktyka, przemysł, sztuka, wymysł, wywrot,
zasadka.
ZZie