Platforma Kultury

Pobrano z PlatformaKultury.pl
09.09.2015
Słowo historii. Fotoeseje
____________________________
"Zdjęcie jest śladem. Ale śladem czego? Tego, co chciano sfotografować, czy może tego, co
sfotografowano bez premedytacji, zamiaru i pragnienia? (…)”. Polecamy projekt Muzeum Wojska w
Białymstoku „Słowo historii. Fotoeseje”, w którym za historiami zamkniętymi w fotograficznym kadrze
podążają znani polscy pisarze i reportażyści.
„Słowo historii. Fotoeseje” to projekt, któremu początek dał album fotograficzny, jaki w 2014 roku trafił
do zbiorów Muzeum Wojska w Białymstoku. Przedmiot całkowicie anonimowy, z nieznanym
nazwiskiem twórcy, a przede wszystkim bez nazwisk bohaterów uwiecznionych na zdjęciach. Analiza
historyczna materiału pomogła ustalić, że to swoisty fotoreportaż, dokumentujący wędrówkę polskich
repatriantów z ZSRR z lat 1921-1924.
Na każdej karcie albumu jest tylko jedno zdjęcie, przyklejone bez specjalnej troski o regularność czy
symetrię. Przykuwające uwagę szczegółem. Poważne spojrzenia mężczyzn stojących przed
drewnianym barakiem. Tablica z napisem w języku angielskim i polskim: „American Joint Distribution
Committee Kuchnia”.Golibroda w trakcie pracy. Chłopiec z twarzą owiniętą brudną szmatą, jako
panaceum na natarczywy ból zęba. Kobieta opiekująca się grupą dzieci… Małe historie splecione i
przenikające się z jedną ogromną.
Wielką historię przybliżył nam profesor Daniel Boćkowski. Jej skala odpowiada liczbie mieszczącej się
w przedziale między 770 tysięcy (według szacunków sowieckich) po ok. 1,5 miliona (zdaniem władz w
Warszawie) mieszkańców terenów Rosji bolszewickiej, którzy w chwili podpisania traktatu ryskiego w
1921 roku mogli ubiegać się o polskie obywatelstwo i powrót do kraju.
Historie mniejsze pomogli odczytać pisarze i reportażyści, którzy przyjęli zaproszenie do udziału w
projekcie: Ilona Wiśniewska, Piotr Nesterowicz, Wojciech Nowicki, Daniel Odija, Michał Olszewski i Filip
Springer. Każde z nich, na podstawie dwóch wybranych przez siebie zdjęć, przygotowało oryginalne
teksty literackie, inspirowane opowieścią zamkniętą w kadrze. Fotografie wyznaczyły granice w jakich
się poruszali, natomiast forma tekstu (esej, reportaż, opowiadanie) pozostała ich swobodnym wyborem.
Efektem tego spotkania jest wystawa plenerowa, prezentowana przez cały miesiąc październik na
Placu im. Jana Pawła II w Białymstoku. Jej uzupełnienie stanowi film w reżyserii Bartosza Tryzny, oraz
szereg udogodnień dla osób z niepełnosprawnością wzroku i słuchu (audiodeskrypcja, nagrania
lektorskie, tłumaczenie na język migowy). Ekspozycji towarzyszyć też będzie katalog wydany w formie
repintu albumu.
Projekt dofinansowany został ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Patronami medialnymi projektu są„Tygodnik Powszechny”, „Gazeta Wyborcza. Białystok”, „TVP
Kultura”, „Platforma Kultury”, „Booklips.pl”
Wystawa przygotowana przez Muzeum Wojska w Białymstoku Autor projektu: Marcin Koziński Tekst
historyczny: Daniel Boćkowski Teksty literackie: Piotr Nesterowicz, Wojciech Nowicki, Daniel Odija,
Michał Olszewski, Filip Springer, Ilona Wiśniewska Opracowanie graficzne: Mirosław Myszkiewicz
Projekt ekspozytorów: Adrian Łucejko Film: Bartek Tryzna Tłumaczenie na język migowy: Joanna
Zembrowska-Wojno, Edyta Milewska
strona 1 / 2
Pobrano z PlatformaKultury.pl
Nagrania tłumaczeń: Szczepan Skibicki Audiodeskrypcja: Monika MarciniakLektor: Marek Tyszkiewicz
strona 2 / 2