IV. Kategorie osób

IV. Kategorie osób
Spis treści
IV. 1. Informacje ogólne
IV.2. Kategorie osób w opracowaniu przedmiotowym
IV.2.1. Zasady ogólne
IV. 2. 2. Metodyka opracowania przedmiotowego z użyciem haseł wyrażających kategorie
osób - wybrane zagadnienia.
IV.2.2.1 Zagadnienia społeczne
IV.2.2.2 Zagadnienia psychologiczne oraz związane ze zdrowiem i rozwojem
psychofizycznym
IV.2.2.3 Zagadnienia związane z pracą zawodową
IV.2.2.4 Biografie
IV.2.2.4.1. Biografie zbiorowe
IV.2.2.4.2. Biografie indywidualne
IV. 1. Informacje ogólne
W słownictwie JHP BN wyróżniono zbiór semantyczny tematów grupujących kategorie osób.
Za podstawę wyodrębnienia przyjęto:
- posiadanie cechy istotnej społecznie, która wyraźnie wyróżnia daną grupę,
- występowanie podobnej sytuacji życiowej w obrębie danej grupy,
- cechy demograficzne (wiek, płeć, wykształcenie, status społeczny) charakterystyczne dla
konkretnej grupy społecznej.
Tematy wyrażające kategorie osób zazwyczaj przyjmują postać rzeczownika w liczbie
mnogiej (np. Lekarze, Uczniowie, Chłopi), rzadziej pojedynczej (np. Dziecko, Kobieta,
Szlachta). W zależności od cech danej kategorii osób, może ona dzielić się na inne
pozostające z nią w relacji generycznej (np. Mężczyzna – Mężczyzna samotny; Dziecko –
Dziecko autystyczne, Dziecko niedowidzące; Uczniowie - Uczniowie gimnazjów, Uczniowie
szkół średnich, Uczniowie szkół muzycznych).
1
Wśród cech socjologicznych/demograficznych będących główną osią podziału na kategorie
osób w JHP BN należy wymienić zwłaszcza:
- wiek, np.:
Niemowlę
Dziecko
Chłopcy
Dzieci-żołnierze
Dziecko chore
Dziewczęta
Noworodek
Nastolatki
Młodzież
Ludzie w wieku średnim
Ludzie starzy
- płeć, np.:
Chłopcy
Mężczyzna
Dziewczęta
Kobieta
Kobieta samotna
Kobieta wiejska
Mężczyzna
Mężczyzna samotny
- status społeczny, np.:
Chłopi
Intelektualiści
Inteligencja (socjol.)
Żebracy
Dziady wędrowne
Szlachta
2
Arystokracja
Mieszczaństwo
Celebryci
Elita społeczna
Renciści i emeryci
- zawód, np.:
Bibliotekarze
Asystenci informacji naukowej
Rolnicy
Hodowcy bydła
Pszczelarze
Pracownicy domowi
Opiekunki dziecięce
Urzędnicy
Pracownicy samorządowi
Prawnicy
Adwokaci
Sędziowie
Astronomowie
Nauczyciele przedszkoli
Nauczyciele nauczania początkowego
Cukiernicy
Fryzjerzy
Górnicy eksploatacji podziemnej
Konserwatorzy zabytków
Konserwatorzy malarstwa
Teatrolodzy
Krytycy teatralni
- zawód związany ze sztuką/działalnością artystyczną (przy tym typie kategorii osób do
tematu dodawana jest cecha językowo-etniczna wskazująca na pochodzenie twórców),
np.:
Artyści
3
Aktorzy
Muzycy
Pisarze
Operatorzy filmowi
Scenografowie
Tancerze
Piosenkarze
Graficy
Artyści polscy
Aktorzy polscy
Muzycy niemieccy
Operatorzy filmowi amerykańscy
Scenografowie włoscy
Tancerze rosyjscy
Piosenkarze francuscy
Graficy czescy
- poziom wykształcenia, etap edukacji, np.:
Uczniowie
Uczniowie gimnazjów
Uczniowie klas początkowych
Uczniowie szkół muzycznych
Uczniowie szkół podstawowych
Uczniowie szkół ponadgimnazjalnych
Uczniowie szkół specjalnych
Uczniowie szkół średnich
Uczniowie szkół zawodowych
Studenci
Klerycy
Studenci niepełnosprawni
Studenci zagraniczni
Absolwenci szkół średnich
Absolwenci szkół zawodowych
Absolwenci gimnazjów
4
- choroba lub niepełnosprawność (podstawą podziału jest nazwa choroby lub rodzaj
niepełnosprawności), np.:
Cukrzycy
Gruźlicy
Chorzy na AIDS
Nosiciele HIV
Dziecko chore na padaczkę
Niepełnosprawni umysłowo
Dziecko niepełnosprawne umysłowo
Dziecko autystyczne
Dziecko z zespołem Aspergera
Dziecko z zespołem Downa
Młodzież niepełnosprawna fizycznie
Młodzież głuchociemna
Młodzież niedowidząca
Młodzież niewidoma
- pełniona funkcja, np.:
Przywódcy i głowy państw
Politycy
Parlamentarzyści
Posłowie do Parlamentu Europejskiego
Oficerowie
Generałowie
Biskupi
Diakoni
Kapelani wojskowi
Prymasi
Proboszczowie
Legaci i nuncjusze apostolscy
Święci i błogosławieni
Burmistrz
Ławnicy
5
Radni
Niektóre grupy osób należy opisywać za pomocą odpowiedniego hasła rzeczowego
wskazującego na dziedzinę, obszar działalności. Wśród tematów, dla których nie zostało
przewidziane utworzenie odpowiednich kategorii osób można wymienić np.:
150 |a Policja (brak tematu Policjanci)
150 |a Milicja (brak tematu Milicjanci)
150 |a Służba celna (brak tematu Celnicy, Pracownicy służby celnej)
150 |a Służba więzienna (brak tematu Pracownicy służb więziennych)
150 |a Straż gminna (brak tematu Strażnicy gminni)
150 |a Macierzyństwo (brak tematu Matki)
150 |a Ojcostwo (brak tematu Ojcowie)
150 |a Papiestwo (brak tematu Papieże)
150 |a Wojsko (brak tematu Wojskowi, Żołnierze)
150 |a Służba zagraniczna (brak tematu Pracownicy służby zagranicznej)
150 |a Ideologia (brak tematu Ideolodzy)
150 |a Feminizm(brak tematu Feministki)
Uwaga: nazwy zakonów, zgromadzeń i związków wyznaniowych nie są traktowane jako
kategorie osób i występują w opisie przedmiotowym jako hasło korporatywne, np.:
110 2 |a Salezjanie
110 2 |a Krzyżowcy z Czerwoną Gwiazdą
110 2 |a Benedyktynki Sakramentki
110 2 |a Cysterki
110 2 |a Wspólnota Kundaliniego
110 2 |a Kościół Ostatniego Testamentu.
Nie wprowadza się do zasobu słownictwa JHP BN tematów wyrażających narody/grupy
etniczne, o ile posiadają własną państwowość (np. Polacy, Czesi, Włosi, Egipcjanie,
Wietnamczycy, Ekwadorczycy). Dokumenty na temat tych grup opracowuje się stosując:
6
- odpowiedni temat geograficzny oraz adekwatne do treści określniki, np:
Polska. – ludność, Czechy - socjologia, Włochy - stosunki etniczne
lub
- odpowiedni temat z określnikiem geograficznym wyrażającym państwo, np.:
Jakość życia – Egipt, Rodzina – Wietnam, Bezrobocie – Ekwador.
Wprowadza się natomiast tematy wyrażające członków narodów i grup etnicznych:
- nie posiadających własnej państwowości lub zamieszkujących wiele państw, np. Arabowie,
Tatarzy, Łemkowie, Kaszubi
oraz
- osiadłych w państwach innych niż kraj pochodzenia (emigranci oraz ludność, która znalazła
się pod inną zwierzchnością wskutek konfliktów zbrojnych i zmian granic), np. Polacy za
granicą, Czesi za granicą, Hiszpanie za granicą.
Uwaga: po tematach wyrażających kategorie osób nie stosuje się określnika – biografie.
7
IV.2. Kategorie osób w opracowaniu przedmiotowym
IV.2.1. Zasady ogólne
Tematy wyrażające kategorie osób występują obligatoryjnie jako hasło uzupełniające opis
dokumentów biograficznych dotyczących konkretnych osób.
Tematy wyrażające kategorie osób są ponadto stosowane do opisu wszelkich zagadnień
dotyczących grup społecznych czy zawodowych, w tym do biografii zbiorowych i słowników
biograficznych oraz do opisu dokumentów, w których dane zagadnienie jest przedstawione na
przykładzie bądź w kontekście funkcjonowania pewnej grupy.
Uwaga: niektóre tematy charakteryzujące grupy osób są stosowane wyłącznie w opisie
przedmiotowym prac omawiających problemy grupy czy środowiska, a nie poszczególnych
osób. Należą do nich np. tematy: Nauczyciele akademiccy i Pracownicy naukowi. Przy
pozycjach dotyczących konkretnych osób ich zawód/działalność wyrażony jest tematem
dziedziny nauki, którą się zajmują lub sfery życia, w której działają.
Zasady i przykłady zamieszczone poniżej ilustrują użycie tego typu tematów w opisie
publikacji różnego typu, odnoszących się zarówno do grup osób, jak i do osób
indywidualnych będących członkami/reprezentantami grupy.
Jeśli kategoria osób jest opisywana w dokumencie w różnych aspektach, które możemy
wskazać stosując odpowiednie określniki, powtarzamy temat uzupełniając go każdorazowo
innym określnikiem rzeczowym, np.:
Życie i praca współczesnego menedżera : aspekty teoretyczno-empiryczne / Bolesław Rafał
Kuc, Marcin Żemigała ; Wyższa Szkoła Zarządzania i Prawa im. Heleny Chodkowskiej w
Warszawie. - Warszawa, 2010.
650 4 |a Menedżerowie |x praca |z Polska |y od 2001 r.
650 4 |a Menedżerowie |x socjologia |z Polska |y od 2001 r.
650 4 |a Zarządzanie |z Polska |y od 2001
Integracja edukacyjna : oczekiwania i rzeczywistość / pod red. Marzeny Klaczak. - Kraków,
2010.
650 4 |a Dziecko niepełnosprawne |x nauczanie
650 4 |a Dziecko niepełnosprawne |x psychologia
8
650 4 |a Nauczanie zintegrowane
Jeśli aspektów jest wiele, wskazane jest sformułowanie hasła przedmiotowego na większym
poziomie ogólności. Np. przedmiotem publikacji
Pozytywna starość / pod red. Katarzyny Wieczorowskiej-Tobis, Doroty Talarskiej ;
Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu. - Poznań, 2010.
są problemy ludzi starych – psychiczne, społeczne, materialne, zdrowotne itp.
Opis szczegółowy te pozycji mógłby przedstawiać się następująco:
650
650
650
650
650
4 |a Ludzie starzy |x choroby |z Polska |y od 2001 r.
4 |a Ludzie starzy |x higiena
4 |a Ludzie starzy |x jakość życia |z Polska |y od 2001 r.
4 |a Ludzie starzy |x psychologia
4 |a Ludzie starzy |x socjologia |z Polska |y od 2001 r.
Wydaje się jednak zasadne ograniczenie opisu do jednego hasła, w którym zawierają się
pozostałe:
650 4 |a Ludzie starzy |x jakość życia |z Polska |y od 2001 r.
Podobnie w przypadku publikacji
Dziecko, świat i Ja : poradnik dla matek samotnie wychowujących dzieci / [red. Agnieszka
Borowska]. - Kraków : Wydawnictwo-Drukarnia Ekodruk, 2009.
zamiast opisu:
650
650
650
655
4 |a Samotne matki |x opieka społeczna |z Polska |y od 1989 r.
4 |a Samotne matki |x psychologia
4 |a Samotne matki |x socjologia |z Polska |y od 1989 r.
4 |a Poradniki dla rodziców
można zaproponować opis bardziej zwięzły:
650 4 |a Samotne matki |z Polska |y od 1989 r.
655 4 |a Poradniki dla rodziców
Przy opracowaniu dokumentów na temat kategorii osób czasami wymagane będzie użycie
więcej niż jednego tematu tego rodzaju. W przykładzie niżej użyto dwóch haseł wyrażających
kategorie osób. Pierwsze odnosi się do płci, drugie do kategorii wiekowej.
Efekt Lolity : wizerunek nastolatek we współczesnych mediach i jak sobie z nim radzić / M.
Gigi Durham ; przeł. Mikołaj Gliński. - Warszawa, 2010.
9
650
650
650
650
4 |a Dziewczęta |x psychologia
4 |a Nastolatki |x psychologia
4 |a Środki masowego przekazu |x a nastolatki
4 |a Środki masowego przekazu |x psychologia
Analogicznie w przykładzie poniżej temat „Młodociane matki” określa wiek, natomiast
„Samotne matki” określa sytuację życiową.
Nieletnie dziewczęta samotnie wychowujące dzieci a ich przygotowanie do radzenia sobie z
ograniczeniami losu : diagnoza stanu kompetencji / Anna Więcławska. - Toruń, 2005.
650
650
650
650
650
4 |a Kobieta ciężarna |x psychologia
4 |a Młodociane matki |x psychologia
4 |a Młodociane matki |x socjologia |z Polska |y od 1989 r.
4 |a Samotne matki |x psychologia
4 |a Samotne matki |x socjologia |z Polska |y od 1989 r.
Przy opracowaniu dokumentów na temat kategorii osób, których zakres tematyczny obejmuje
więcej niż jedną grupę, należy stosować, w miarę możliwości, temat łączący w sobie dwie
kategorie.
Przykład poniżej ilustruje tę zasadę – zamiast zastosować dwa tematy: Sportowcy i
Niepełnosprawni
użyjemy tematu łączącego obie kategorie: Sportowcy niepełnosprawni:
Rola sportu w procesie kompleksowej rehabilitacji polskich uczestników igrzysk
paraolimpijskich / Joanna Sobiecka. - Kraków, 2000.
650 4 |a Igrzyska paraolimpijskie
650 4 |a Sportowcy niepełnosprawni |x socjologia |z Polska |y od 1989 r.
650 4 |a Rehabilitacja (med.) |x socjologia |z Polska |y od 1989 r.
W opisie przedmiotowym dokumentów na temat pewnego zjawiska społecznego
analizowanego na przykładzie wybranej grupy społecznej, należy zastosować temat
wyrażający kategorię osób oraz temat wyrażający zjawisko społeczne.
Przestępczość młodocianych : interpretacja zjawiska w świetle ogólnej teorii napięcia
Roberta Agnew / Ewa Czerwińska-Jakimiuk. - Kraków, 2011.
650 4 |a Młodociani przestępcy |x psychologia
650 4 |a Młodociani przestępcy |x socjologia |z Polska |y od 2001 r.
650 4 |a Przestępczość nieletnich i młodocianych |x socjologia |z Polska |y od 2001 r.
10
651 4 |a Kraków (woj. małopolskie ; okręg)|x patologia społeczna |x socjologia |y od 2001 r.
Przy opracowaniu dokumentów na temat kategorii osób w odniesieniu do konkretnego
terytorium, wykorzystuje się dodatkowo temat geograficzny z odpowiednimi określnikami.
Klęska żywiołowa czy katastrofa społeczna? / Krzysztof Kaniasty. - Gdańsk, 2003.
650
650
650
650
650
650
650
651
4 |a Klęski elementarne
4 |a Ofiary katastrof i wypadków |x psychologia
4 |a Ofiary katastrof i wypadków |x socjologia |z Polska |y od 1989 r.
4 |a Powódź |x socjologia |z Polska |y 1997 r.
4 |a Stres pourazowy
4 |a Wsparcie społeczne |x psychologia
4 |a Wsparcie społeczne |z Polska |y od 1989 r.
4 |a Opole (woj. opolskie ; okręg)|x klęski elementarne |x socjologia |y 1997 r.
Pobożne matrony i cnotliwe panny : epitafia mieszczanek i szlachcianek z XVI i XVII wieku
jako źródło wiedzy o kobiecie w epoce nowożytnej / Katarzyna Górecka. - Warszawa, 2006.
650
650
650
650
650
651
651
655
655
4 |a Kobieta |x religia |z Polska |y 16-17 w.
4 |a Kobieta |x socjologia |z Polska |y 16-17 w.
4 |a Mieszczaństwo |x socjologia |z Polska |y 16-17 w.
4 |a Napisy nagrobne |z Polska |y 16-17 w.
4 |a Szlachta |x socjologia |z Polska |y 16-17 w.
4 |a Kraków (woj. małopolskie) |x religia |y 16-17 w.
4 |a Kraków (woj. małopolskie) |x socjologia |y 16-17 w.
4 |a Epitafia polsko-łacińskie (lit.) |x historia |y 16-17 w.
4 |a Epitafia polskie (lit.) |x historia |y 17 w.
W opisie przedmiotowym dokumentów na temat relacji, zależności pomiędzy dwiema
grupami wykorzystuje się odpowiednie tematy, które wyrażają tę relację, np.:
Nieuchwytne : relacje matek i córek w codzienności / Joanna Ostrouch. - Olsztyn, 2004.
650 4 |a Matki i córki |x psychologia
650 4 |a Matki i córki |x socjologia |z Polska |y od 1944 r.
Jeśli w zasobie słownictwa JHP BN nie ma tematu wyrażającego relację dwóch grup, należy
zastosować konstrukcję z określnikiem – a…, np.:
Sytuacja społeczna i rodzinna słyszących dzieci niesłyszących rodziców / Urszula
Bartnikowska. – Toruń, 2010
11
650
650
650
650
650
4 |a Dziecko |x a niepełnosprawni
4 |a Głusi
4 |a Jakość życia |x socjologia |z Polska
4 |a Rodzice niepełnosprawni
4 |a Rodzina |x socjologia |z Polska
W przypadku braku w słownictwie JHP BN reprezentacji dla kategorii osób, w
charakterystyce wyszukiwawczej jest ona zastępowana tematem bezpośrednio z nią
związanym np. nazwą zjawiska bądź tematem geograficznym z odpowiednim określnikiem
Przymus bezczynności : studium pedagogiczno-społeczne czasu wolnego bezrobotnych /
Małgorzata Orłowska. - Warszawa, 2007.
650 4 |a Bezrobocie |x socjologia |z Polska |y od 2001 r.
650 4 |a Czas wolny od pracy |x socjologia |z Polska |y od 2001 r.
Kim chcą być Polacy / Stefan Bratkowski. - Warszawa, cop. 2007.
651 4 |a Polska |x socjologia |y od 2001 r.
655 4 |a Publicystyka polska |y od 2001 r.
Polacy o sobie : współczesna autorefleksja - jednostka, społeczeństwo, historia : praca
zbiorowa / pod red. Piotra Kowalskiego ; wstęp Janusz Tazbir ; wybór Stanisław Zagórski ;
[piszą Józef Borzyszkowski et al.]. - Łomża, 2005.
650 4 |a Świadomość narodowa |z Polska |y od 2001 r.
651 4 |a Polska |x socjologia |y od 2001 r.
Kabanosy czy Westerplatte? czyli Polak, Niemiec dwa bratanki / Henryk Martenka ; wstęp
Krzysztof Mroziewicz ; il. Piotr Rajczyk. - Dortmund ; Bydgoszcz, 2011.
651
651
651
651
655
4 |a Niemcy |x a Polska
4 |a Niemcy |x stereotyp
4 |a Polska |x a Niemcy
4 |a Polska |x stereotyp
4 |a Felieton polski |y od 2001 r.
12
IV. 2. 2. Metodyka opracowania przedmiotowego z użyciem haseł wyrażających
kategorie osób - wybrane zagadnienia.
IV.2.2.1 Zagadnienia społeczne
W opracowaniu dokumentów omawiających zagadnienia społeczne (różnorodne konteksty
socjologiczne dotyczące danego tematu, badania i wyniki badań socjologicznych, standardy
życia, warunki egzystencji i potrzeby życiowe) w odniesieniu do konkretnych kategorii osób
najczęściej używa się następujących określników:
- antropologia
- antropologia społeczna
- etnografia
- etyka
- jakość życia
- kultura
- opieka społeczna
- polityka społeczna
- socjologia
- życie codzienne
Przykłady opracowania:
- socjologia
Kobiecość, męskość i przemoc symboliczna : polsko-francuskie studium porównawcze /
Lucyna Kopciewicz. - Kraków, 2005.
650
650
650
650
650
650
4 |a Kobieta |x socjologia |z Francja |y od 2001 r.
4 |a Kobieta |x socjologia |z Polska |y od 2001 r.
4 |a Mężczyzna |x socjologia |z Francja |y od 2001 r.
4 |a Mężczyzna |x socjologia |z Polska |y od 2001 r.
4 |a Płeć |x socjologia
4 |a Rola społeczna
Dobre kobiety z Chin : głosy z ukrycia / Xue Xinran ; z ang. przeł. Katarzyna Kulpa. Warszawa, 2008.
650 4 |a Kobieta |x socjologia |z Chiny |y od 1945 r.
655 4 |a Publicystyka chińska |y od 1989 r.
Motywy pracy zawodowej matek pracujących w fazach cyklu życia rodziny / Alicja Szuman. Poznań, 2001.
13
650 4 |a Pracujące matki |x socjologia |z Polska |y od 1989 r.
650 4 |a Motywacja pracy |z Polska |y od 1989 r.
Zawód bibliotekarza dziś i jutro : materiały z konferencji, Łódź 15-16.10.1996 r. / [red. t.
Ewa Stachowska-Musiał]. - Warszawa, 1997.
650 4 |a Bibliotekarze |x socjologia |z Polska |y od 1989 r.
650 4 |a Bibliotekarze |x szkolenie |z Polska |y od 1989 r.
655 4 |a Materiały konferencyjne
Dystrybucja prestiżu w środowisku górniczym : praca zbiorowa / pod red. Konrada Tausza ;
aut. Kaja Gadowska [et al.]. - Katowice, 2007.
650 4 |a Górnicy |x socjologia |z Polska |y od 2001 r.
650 4 |a Prestiż |z Polska |y od 2001 r
Studenci prawa o swojej przyszłości zawodowej : wyniki ankiety 1996-1997 : praca zbiorowa
/ pod kierunkiem naukowym Elżbiety Łojko ; [aut. Izabela Dorf et al.]. - Warszawa, 1999.
650 4 |a Prawnicy |x socjologia |z Polska |y od 1989 r.
650 4 |a Prawo |x szkolnictwo wyższe |x socjologia |z Polska |y od 1989 r.
650 4 |a Studenci |x socjologia |z Polska |y od 1989 r.
Artyści plastycy Górnego Śląska i Zagłębia : socjologiczny portret środowiska / Paulina
Rojek-Adamek. - Tychy, 2006.
650 4 |a Artyści plastycy polscy |x socjologia |y od 2001 r.
651 4 |a Dąbrowskie, Zagłębie |x kultura |x socjologia |y od 2001 r.
651 4 |a Śląsk, Górny |x kultura |x socjologia |y od 2001 r.
Europa jako punkt odniesienia dla postrzegania przestrzeni geograficznej przez szlachtę
polską osiemnastego wieku w świetle relacji podróżniczych i geograficznych / Filip Wolański
; Instytut Historyczny Uniwersytetu Wrocławskiego ; Wrocławskie Towarzystwo Miłośników
Historii. - Wrocław, 2002.
650
650
650
651
4 |a Geografia |x historia |y 18 w.
4 |a Podróżnictwo |z Polska |y 18 w.
4 |a Szlachta |x socjologia |z Polska |y 18 w.
4 |a Europa |x podróżnictwo |y 18 w.
Intelektualistów obraz własny w świetle dokumentów autobiograficznych : 1944-1989 /
Henryk Słabek. - Warszawa, 1997.
650 4 |a Intelektualiści |x socjologia |z Polska |y 1944-1989 r.
650 4 |a Postawy |z Polska |y 1944-1989 r.
14
655 4 |a Pamiętniki polskie |x historia |y 1944-1989 r.
.
Żebractwo we współczesnej Polsce jako kwestia społeczna / Kazimiera Król ; Państwowa
Wyższa Szkoła Zawodowa w Koninie. - Konin, 2008.
650 4 |a Żebracy |x socjologia |z Polska |y od 2001 r.
Aspiracje życiowe młodzieży pogranicza / Piotr Długosz. - Kraków, 2010.
650
650
650
650
651
4 |a Aspiracje |x socjologia |z Polska |y od 2001 r.
4 |a Uczniowie gimnazjów |x socjologia
4 |a Uczniowie szkół ponadgimnazjalnych |x socjologia
4 |a Regiony przygraniczne |x szkolnictwo i oświata |x socjologia |z Polska |y od 2001 r.
4 |a Podkarpackie, województwo |x szkolnictwo i oświata |x socjologia
Uwaga: tematy: Uczniowie gimnazjów i Uczniowie szkół ponadgimnazjalnych odnoszą się
do realiów polskich po ostatniej reformie systemu oświaty. Z tego względu nie ma potrzeby
uzupełniania tych tematów określnikiem geograficznym – Polska, nie stosuje się również
określników chronologicznych.
- jakość życia
Medical and social problems of human in different periods of life / ed. by Zbigniew Kotwica. Radom, cop. 2010.
650 4 |a Chorzy |x jakość życia |z Polska |y od 2001 r.
650 4 |a Zdrowie publiczne |z Polska |y od 2001 r.
Jakość życia dzieci i młodzieży niepełnosprawnej w Polsce i w krajach Unii Europejskiej :
XXVII Ogólnokrajowy Dzień Rehabilitacji Dziecka Wrocław 2003 (1975-2003) / red. Józef
Patkiewicz ; Polskie Towarzystwo Walki z Kalectwem. Oddział Wojewódzki we Wrocławiu
(1960-2004). - Wrocław, 2004.
650
650
650
650
655
4 |a Dziecko niepełnosprawne |x jakość życia |z Polska |y od 1989 r.
4 |a Dziecko niepełnosprawne |x jakość życia |z kraje Unii Europejskiej
4 |a Młodzież niepełnosprawna |x jakość życia |z Polska |y od 1989 r.
4 |a Młodzież niepełnosprawna |x jakość życia |z kraje Unii Europejskiej
4 |a Materiały konferencyjne
Jakość życia młodzieży w zdrowiu i w chorobie / Maria Oleś ; Katolicki Uniwersytet Lubelski
Jana Pawła II. Wydział Nauk Społecznych. Katedra Psychologii Klinicznej. - Lublin, 2010.
650
650
650
650
4 |a Młodzież chora przewlekle |x jakość życia |z Polska |y od 2001 r.
4 |a Młodzież chora przewlekle |x psychologia
4 |a Nastolatki |x jakość życia |z Polska |y od 2001 r.
4 |a Nastolatki |x psychologia
15
650 4 |a Nastolatki |x zdrowotność |z Polska |y od 2001 r.
Położenie klasy robotniczej Warszawy w latach 1926-1929 / Józef Ławnik. - Warszawa :
Państwowe, 1972.
650
650
651
655
4 |a Robotnicy |x jakość życia |z Polska |y 1918-1939 r.
4 |a Stopa życiowa |z Polska |y 1918-1939 r.
4 |a Warszawa |x jakość życia |y 1918-1939 r.
4 |a Dane statystyczne
Aksjologiczny sens pracy a poczucie jakości życia młodych emigrantów polskich / Ryszard
Bera. - Lublin, 2008.
650
650
650
650
650
650
4 |a Emigracja zarobkowa |x socjologia |z Polska |y od 2001 r.
4 |a Jakość życia |x a praca
4 |a Polacy za granicą |x jakość życia |y od 2001 r.
4 |a Polacy za granicą |x praca |y od 2001 r.
4 |a Praca |x a jakość życia
4 |a Wartość |x socjologia |z Polska |y od 2001 r.
Warunki pracy i życia ludności rolniczej oraz ich znaczenie dla motywacji produkcyjnej
chłopów : wyniki badań empirycznych / Jerzy Dietl, Bogdan Gregor, Andrzej Kopias ;
Akademia Rolnicza we Wrocławiu. Instytut Planowania i Urządzania Terenów Wiejskich. Wrocław : Wydawnictwa Uczelniane AR, 1988.
650
650
650
655
4 |a Rolnicy |x jakość życia |z Polska |y 1944-1989 r.
4 |a Gospodarstwo domowe |z Polska |y 1944-1989 r.
4 |a Indywidualne gospodarstwo rolne |z Polska
4 |a Dane statystyczne
- opieka społeczna
Pomoc zakładów pracy dla rencistów i emerytów : studium analityczne / Helena BalickaKozłowska ; Instytut Pracy i Spraw Socjalnych. - Warszawa, 1979.
650 4 |a Akcja socjalna |z Polska |y 1944-1989 r.
650 4 |a Renciści i emeryci |x opieka społeczna |z Polska |y 1944-1989 r.
Osoby z niepełnosprawnością w systemie pomocy społecznej / pod red. Marioli Mirowskiej ;
Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie. - Częstochowa, 2009.
650 4 Niepełnosprawni |x opieka społeczna |z Polska |y od 2001 r.
650 4 Niepełnosprawni |x praca |z Polska |y od 2001 r.
16
Inwestujmy w małe dzieci : dobre praktyki organizacji pozarządowych / pod red. Teresy
Ogrodzińskiej ; Fundacja Rozwoju Dzieci im. J. A. Komeńskiego. - Warszawa, 2009.
650 4 Dziecko |x opieka społeczna |z Polska |y od 2001 r.
650 4 Instytucje non profit |z Polska |y od 2001 r.
- życie codzienne
Życie codzienne oficerów Drugiej Rzeczypospolitej / Franciszek Kusiak. - Warszawa, 1992.
650 4 |a Życie codzienne |z Polska |y 1918-1939 r.
650 4 |a Oficerowie |x życie codzienne |z Polska |y 1918-1939 r.
Nieodpłatna praca kobiet : mity, realia, perspektywy / Anna Titkow, Danuta DuchKrzystoszek, Bogusława Budrowska. - Warszawa, 2004.
650 4 |a Gospodarstwo domowe |z Polska |y od 1989 r.
650 4 |a Kobieta |x życie codzienne |z Polska |y od 1989 r.
650 4 |a Rola społeczna |z Polska |y od 1989 r.
Antropologia Kaszub i Pomorza : badania, kultura, życie codzienne / Józef Borzyszkowski. Gdańsk, 2010.
650
650
651
651
4 |a Kaszubi |x antropologia społeczna
4 |a Kaszubi |x życie codzienne |y 19-20 w.
4 |a Kaszuby |x etnografia
4 |a Pomorze Gdańskie |x etnografia
Materiały do etnografii miasta. Cz. 5 / pod red. Andrzeja Stawarza ; Towarzystwo Przyjaciół
Żyrardowa, Polskie Towarzystwo Ludoznawcze. Oddział w Warszawie. - Żyrardów, 1997.
600 14 |a Hulka-Laskowski, Paweł |d (1881-1946)
650 4 |a Miasta |x życie codzienne |z Polska |y 20 w.
650 4 |a Robotnicy |x życie codzienne |z Polska |y 20 w.
651 4 |a Żyrardów (woj. mazowieckie) |x życie codzienne |y 20 w.
655 4 |a Literatura polska |x historia |y 20 w.
- etnografia
Świat kamieni i kamieniarze z Łysiny : z pogranicza folkloru i historii / Stanisław Dobosz. Żywiec, 2010.
650 4 |a Górale |x etnografia |z Polska
651 4 |a Łysina (woj. śląskie) |x etnografia
17
Łemkowie jako grupa etnograficzna / Roman Reinfuss ; Muzeum Budownictwa Ludowego w
Sanoku. - Sanok, 1998.
650 4 |a Łemkowie |x etnografia
Legendy i podania Kurpiów / [wybór i red. Iwona Choroszewska-Zyśk, Maria Samsel,
Mirosław Grzyb ; il. Marcin Sutuła]. - Ostrołęka, 2008.
650 4 |a Kurpie (ludność) |x etnografia
655 4 |a Legendy i podania polskie
18
IV.2.2.2 Zagadnienia psychologiczne oraz związane ze zdrowiem i rozwojem
psychofizycznym
W opracowaniu dokumentów omawiających zagadnienia psychologiczne (różnorodne
konteksty psychologiczne dotyczące danego tematu, najczęściej zagadnienia związane z
genezą zachowań i postaw opisywanej grupy społecznej) oraz związane ze zdrowiem
(kondycja zdrowotna, stan zdrowia i występowanie poszczególnych chorób u odpowiednich
grup osób) i rozwojem (fizycznym, psychicznym bądź psychofizycznym) w odniesieniu do
konkretnych kategorii osób najczęściej używa się następujących określników:
- higiena
- kultura fizyczna
- psychologia
- rozwój fizyczny
- rozwój psychofizyczny
- seksualność
- sport
- turystyka
- zdrowotność
- żywienie
Przykłady opracowania:
- psychologia
Uwaga: po określniku – psychologia nie stosuje się określników geograficznych i
chronologicznych.
150 porad dla młodego taty : od pierwszych problemów przy karmieniu do wymiany pieluszek
- wszystko, co musisz wiedzieć, by być wspaniałym ojcem / Vincent Iannelli ; [tł. Aleksandra
Wejchert-Spodenkiewicz]. - Warszawa, cop. 2011.
650
650
650
650
655
4 |a Dziecko |x psychologia
4 |a Niemowlę |x higiena
4 |a Ojcostwo |x psychologia
4 |a Wychowanie w rodzinie
4 |a Poradniki dla rodziców
19
Wprowadzenie do kwestionariusza MMPI-A dla młodzieży / Tomasz Kucharski. - Toruń,
1998.
650 4 |a Minnesocki Wielowymiarowy Inwentarz Osobowości
650 4 |a Młodzież |x psychologia |x badanie |x metody
40+ ogniste lata / Ursula Richter, Christine Weiner ; z niem przeł. Anna Kunczik. Warszawa, 2010.
650
650
650
650
655
4 |a Kobieta |x psychologia
4 |a Kobieta |x seksualność
4 |a Ludzie w wieku średnim |x psychologia
4 |a Miłość |x psychologia
4 |a Poradniki
Ekspresja pojęć afektywnych w narracjach osób z osobowością antyspołeczną / Barbara
Gawda. - Lublin, 2007.
650
650
650
650
4 |a Narracja |x psychologia
4 |a Osobowość |x zaburzenia
4 |a Przestępcy |x psychologia
4 |a Uczucia |x język
Styl terapeutyczny w pracy nauczyciela polonisty / Anna Włodarczyk. - Kraków, cop. 2007.
650 4 |a Język polski |x nauczanie
650 4 |a Nauczyciele języka polskiego |x psychologia
655 4 |a Poradniki dla nauczycieli
Powrót do kariery : jak wielcy liderzy naprawiają złamane kariery? / Jeffrey Sonnenfeld,
Andrew Ward ; przekł. Tomasz Rzychoń. - Warszawa, 2010.
650 4 |a Kariera
650 4 |a Menedżerowie |x psychologia
650 4 |a Stres |x zapobieganie i zwalczanie
Rola psychologa i pomocy psychologicznej w służbach mundurowych : materiały z
konferencji psychologów służb mundurowych w Ryni w dniach 8-12 maja 2000 roku / [zespół
red. Małgorzata Chmielewska et al.] ; Ministerstwo Obrony Narodowej. Departament
Społeczno-Wychowawczy. Oddział Analiz Społecznych i Profilaktyki Wychowawczej. Wydział
Psychoprofilaktyki. - Warszawa, 2000.
650 4 |a Psychologia stosowana
650 4 |a Służby mundurowe |x psychologia
655 4 |a Materiały konferencyjne
20
Stres zawodowy w służbach ratowniczych / Nina Ogińska-Bulik, Martyna Kaflik-Pieróg. Łódź, 2006.
650
650
650
650
650
650
4 |a Lekarze |x psychologia
4 |a Policja |x psychologia
4 |a Ratownictwo |x psychologia
4 |a Strażacy |x psychologia
4 |a Stres zawodowy
4 |a Wypalenie zawodowe
Poczucie sensu życia osób z niepełnosprawnością / Witold Janocha. - Kielce, cop. 2008.
650 4 |a Niepełnosprawni fizycznie |x psychologia
650 4 |a Niepełnosprawni fizycznie |x socjologia |z Polska
650 4 |a Sens życia
Zasady przetrwania : sekrety i fakty naukowe, które mogą ocalić ci życie / Ben Sherwood ;
przekł. Magda Witkowska. - Warszawa, cop. 2009.
650
650
650
655
4 |a Ofiary katastrof i wypadków |x psychologia
4 |a Stres |x psychologia
4 |a Sztuka przetrwania
4 |a Wydawnictwa popularne
- zdrowotność
Rozwój biologiczny dzieci wiejskich z wadami postawy ciała / Krystyna Górniak ; Akademia
Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego. Zamiejscowy Wydział Wychowania Fizycznego
w Białej Podlaskiej. - Warszawa, 2006.
650
650
650
650
4 |a Dziecko wiejskie |x rozwój fizyczny |z Polska |y od 1989 r.
4 |a Dziecko wiejskie |x zdrowotność |z Polska |y od 1989 r.
4 |a Młodzież wiejska |x rozwój fizyczny |z Polska |y od 1989 r.
4 |a Młodzież wiejska |x zdrowotność |z Polska |y od 1989
Zdrowe środowisko - zdrowe dziecko : XIV międzynarodowa konferencja naukowa, Legnica,
2-3 czerwca 2006 = Clean environment - healthy children : XIV international conference,
Legnica, June 2-3rd 2006, Poland / Fundacja na Rzecz Dzieci Zagłębia Miedziowego,
Legnica. - Legnica, [2006].
650 4 |a Dziecko |x rozwój fizyczny |z Polska |y od 2001 r.
650 4 |a Dziecko |x zdrowotność |z Polska |y od 2001 r.
21
650
651
651
655
4 |a Zdrowie środowiskowe |z Polska |y od 2001 r.
4 |a Legnica (woj. dolnośląskie ; okręg) |x środowisko |y od 2001 r.
4 |a Legnica (woj. dolnośląskie ; okręg) |x zdrowotność |y od 2001 r.
4 |a Materiały konferencyjne
Kondycja biologiczna mężczyzn z miast i wsi w pierwszych latach transformacji ustrojowej w
Polsce / Anna Lipowicz. - Wrocław, 2009.
650 4 |a Mężczyzna |x zdrowotność |z Polska |y od 1980 r.
651 4 |a Śląsk, Dolny |x zdrowotność |y od 1980 r.
655 4 |a Dane statystyczne
"Jesień życia" - medycyna, psychologia, edukacja : materiały z II ogólnopolskiej konferencji
Uniwersytety Trzeciego Wieku w Polsce - perspektywy rozwoju, 20-21 października 2005 r.,
Bydgoszcz / pod red. Romana Ossowskiego i Aldony Ossowskiej-Zwierzchowskiej. - Kraków,
2006.
650
650
650
655
4 |a Ludzie starzy |x jakość życia |z Polska |y od 1989 r.
4 |a Ludzie starzy |x zdrowotność |z Polska |y od 1989 r.
4 |a Uniwersytety trzeciego wieku |z Polska |y od 1989 r.
4 |a Materiały konferencyjne
Biologiczne i kulturowe uwarunkowania zachowania sprawności ruchowej polskich kobiet
stuletnich / Romana Pawlińska-Chmara ; Uniwersytet Opolski. - Opole, 2010.
650
650
650
650
650
650
4 |a Długowieczność |z Polska
4 |a Gerontologia |z Polska
4 |a Kobieta |x zdrowotność |z Polska |y od 2001 r.
4 |a Ludzie starzy |x zdrowotność |z Polska |y od 2001 r.
4 |a Sprawność motoryczna
4 |a Starzenie się |x a sprawność motoryczna
Zachowania zdrowotne młodzieży akademickiej / Monika Binkowska-Bury. - Rzeszów, 2009.
650
650
650
650
4 |a Studenci |x psychologia
4 |a Studenci |x socjologia |z Polska |y od 2001 r.
4 |a Studenci |x zdrowotność |z Polska |y od 2001 r.
4 |a Zachowania zdrowotne |z Polska
Apteczki domowe w polskich dworach szlacheckich : studium z dziejów kultury zdrowotnej /
Iwona Arabas ; Instytut Historii Nauki Polskiej Akademii Nauk. - Warszawa : Wydawnictwa
IHN PAN, 2006.
650 4 |a Farmacja |x historia |z Polska |y 18-19 w.
650 4 |a Medycyna |x wydawnictwa |z Polska |y 18-19 w.
22
650 4 |a Szlachta |x higiena |z Polska |y 18-19 w.
650 4 |a Wieś |x higiena |z Polska |y 18-19 w.
650 4 |a Zachowania zdrowotne |z Polska |y 18-19 w.
Krew królów : dramatyczne dzieje hemofilii w europejskich rodach książęcych / Jürgen
Thorwald ; przeł. [z niem.] Krzysztof Jachimczak. - Kraków : Wydaw. Literackie, 1994.
650
650
650
650
4 |a Arystokracja |x zdrowotność |z Europa |y 19-20 w.
4 |a Hemofilia |z Europa |y 19-20 w.
4 |a Rody |z Europa |y 19-20 w.
4 |a Władcy |x zdrowotność |z Europa |y 19-20 w.
- kultura fizyczna, - sport
Aktywność ruchowa kobiet : formy, uwarunkowania, korzyści, zagrożenia / pod red. Moniki
Guszkowskiej ; Akademia Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie.
Wydział Wychowania Fizycznego. Zakład Psychologii. - Warszawa, 2009.
650
650
650
650
650
4 |a Kobieta |x jakość życia |z Polska |y od 1989 r.
4 |a Kobieta |x kultura fizyczna |z Polska |y od 1989 r.
4 |a Kobieta |x sport |x fizjologia
4 |a Kobieta| x sport |x socjologia |z Polska |y od 1989 r.
4 |a Promocja zdrowia |z Polska |y od 1989 r.
Zdrowotne aspekty aktywności fizycznej = Health aspects of physical activity / red. Joanna
Łuczak, Stanisław Bronowicki. - Poznań, 2010.
650
650
650
650
650
650
4 |a Kobieta |x kultura fizyczna |z Polska |y od 1989 r.
4 |a Ludzie starzy |x turystyka |z Polska |y od 1989 r.
4 |a Ludzie starzy |x kultura fizyczna |z Polska |y od 1989 r.
4 |a Niepełnosprawni |x kultura fizyczna |z Polska |y od 1989 r.
4 |a Niepełnosprawni |x turystyka |z Polska |y od 1989 r.
4 |a Wydolność fizyczna |z Polska |y od 1989 r.
Przy opracowaniu dokumentów na temat dyscyplin sportowych uprawianych przez
reprezentantów konkretnych kategorii osób, stosuje się temat wyrażający kategorię wraz z
określnikiem -sport oraz temat wyrażający dyscyplinę sportową.
W poszukiwaniu działań na rzecz poprawy polskiej piłki nożnej : biuletyn Biura Studiów i
Ekspertyz Kancelarii Sejmu / [red. Grzegorz Ciura]. - Warszawa, 1998.
650 4 |a Dziecko |x sport |z Polska |y od 1989 r.
650 4 |a Młodzież |x sport |z Polska |y od 1989 r.
650 4 |a Piłka nożna |x nauczanie i trening |z Polska |y od 1989 r.
23
650 4 |a Piłka nożna |x popularyzacja |z Polska |y od 1989 r.
655 4 |a Materiały konferencyjne
- żywienie
Postępowanie dietetyczne u noworodków i niemowląt z alergią (nietolerancją) pokarmową /
Danuta Myłek. – Rabka, 1997
650
650
650
655
4 |a Alergia pokarmowa |x dietetyka
4 |a Niemowlę |x żywienie
4 |a Noworodek |x żywienie
4 |a Wydawnictwa popularne
Wpływ diet zestawionych z produktów preferowanych przez dziewczęta w okresie dojrzewania
na wybrane wskaźniki stanu odżywienia w badaniach na szczurach / Jolanta Czarnocińska. Poznań, 2009.
650
650
650
650
650
4 |a Dietetyka |x doświadczalnictwo
4 |a Dziewczęta |x żywienie
4 |a Nawyki konsumenckie
4 |a Odżywianie |x higiena
4 |a Szczur |x żywienie |x doświadczalnictwo
24
IV.2.2.3 Zagadnienia związane z pracą zawodową
W opracowaniu dokumentów omawiających zagadnienia związane z pracą zawodową
(metodyka wykonywanej pracy, efektywność, normatywne elementy przeprowadzanych
egzaminów zawodowych, wymagania stawiane osobom przystępującym do egzaminów i
materiały metodyczne dla egzaminatorów) w odniesieniu do konkretnych kategorii osób
najczęściej używa się następujących określników:
- adaptacja zawodowa
- awans zawodowy
- choroby zawodowe
- doskonalenie zawodowe
- egzaminy zawodowe
- praca
- przydatność zawodowa
Uwaga: po nazwach kategorii osób nie stosuje się określnika –zatrudnienie, który
przeznaczony jest do użycia po tematach geograficznych, nazwach ciał zbiorowych i
tematach ogólnych.
Przykłady
-egzaminy zawodowe
Określnik -egzaminy zawodowe stosowany jest wyłącznie po tematach wyrażających grupę
zawodową.
Technik technologii drewna : informator o egzaminie potwierdzającym kwalifikacje
zawodowe / [Centralna Komisja Egzaminacyjna w Warszawie, Okręgowa Komisja
Egzaminacyjna w Łomży]. - Warszawa, 2005.
650 4 |a Technolodzy drewna |x egzaminy zawodowe
655 4 |a Informatory
Technik bezpieczeństwa i higieny pracy : informator o egzaminie potwierdzającym
kwalifikacje zawodowe / [Centralna Komisja Egzaminacyjna w Warszawie, Okręgowa
Komisja Egzaminacyjna w Krakowie]. - Warszawa, 2005.
650 4 |a Inspektorzy bhp |x egzaminy zawodowe
655 4 |a Informatory
25
Kucharz : informator o egzaminie potwierdzającym kwalifikacje zawodowe / [Centralna
Komisja Egzaminacyjna w Warszawie, Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Poznaniu]. Warszawa, 2005.
650 4 |a Kucharze |x egzaminy zawodowe
655 4 |a Informatory
-praca
Otoczenie determinantą zmian w postrzeganiu pracy menedżera : I Ogólnopolska
Konferencja Studentów Kierunków Menedżerskich : materiały pokonferencyjne / red. nauk.
Wiesława Załoga. - Warszawa, 2010.
650
650
650
655
4 |a Menedżerowie |x praca
4 |a Otoczenie firmy
4 |a Zarządzanie
4 |a Materiały konferencyjne
Społeczna odpowiedzialność w kształceniu i w działalności praktycznej kadr menedżerskich /
pod red. Grażyny Światowy ; aut. poszczególnych rozdz. Eugeniusz Gosiewski [et al.]. Warszawa, 2010.
650
650
650
650
4 |a Menedżerowie |x doskonalenie zawodowe
4 |a Menedżerowie |x praca |x organizacja
4 |a Społeczna odpowiedzialność biznesu
4 |a Zarządzanie |x szkolenie
Motywowanie jako determinanta efektywności pracy kadry menedżerskiej / Jadwiga
Kaczmarzyk. - Warszawa, 2008.
650 4 |a Menedżerowie |x praca |x efektywność
650 4 |a Motywacja pracy
Warsztaty nt. Zwiększenia Możliwości Dokonywania Analiz Polityki, Planowania i
Zarządzania w Odniesieniu do Zasobów Ludzkich dla Zdrowia : raport końcowy : wersja
rozszerzona / pod red. Janusza Opolskiego i Romana Danielewicza ; Ministerstwo Zdrowia.
Departament Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Biuro Światowej Organizacji Zdrowia w Polsce,
Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego. Szkoła Zdrowia Publicznego. Zakład
Ekonomiki, Prawa i Zarządzania. - Warszawa, 2009.
650
650
650
650
650
655
4 |a Lekarze |x praca |z Polska |y od 2001 r.
4 |a Służba zdrowia |x planowanie |z Polska |y od 2001 r.
4 |a Służba zdrowia |x szkolenie |z Polska |y od 2001 r.
4 |a Zdrowie publiczne |x organizacja |z Polska |y od 2001 r.
4 |a Zdrowie publiczne |x polityka |z Polska |y od 2001 r.
4 |a Materiały konferencyjne
26
Zatrudnianie nauczycieli : poradnik dyrektora - pracodawcy / pod red. Agnieszki Kosiarz ;
[aut. Dorota Igielska et al.]. - Warszawa, 2009.
650 4 |a Nauczyciele |x praca |x prawo |z Polska |y stan na 2009 r.
655 4 |a Poradniki
-doskonalenie zawodowe
Przy opracowaniu dokumentów na temat doskonalenia zawodowego w odniesieniu do
konkretnej grupy zawodowej stosowany jest temat wyrażający dany zawód wraz z
określnikiem -doskonalenie zawodowe.
Wsparcie społeczne w rozwoju zawodowym nauczycieli / Anna Szczęsna. - Zielona Góra,
2010.
650
650
650
651
4 |a Nauczyciele |x doskonalenie zawodowe |z Polska |y od 2001 r.
4 |a Nauczyciele |x socjologia |z Polska |y od 2001 r.
4 |a Wsparcie społeczne |z Polska |y od 2001 r.
4 |a Lubuskie, województwo |x szkolnictwo i oświata |x socjologia
-choroby zawodowe
Przy opracowaniu dokumentów na temat chorób występujących w związku z wykonywaniem
danego zawodu oprócz tematu wyrażającego kategorię osób z określnikiem -choroby
zawodowe, stosowany jest temat ogólny wyrażający daną chorobę, np.:
Występowanie grzybic i alergii u personelu zatrudnionego w bibliotekach i archiwach /
Małgorzata Trombik [et al.]; Instytut Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego. Sosnowiec, 2006.
650
650
650
650
4 |a Alergia
4 |a Archiwiści |x choroby zawodowe
4 |a Bibliotekarze |x choroby zawodowe
4 |a Grzybica
Jeśli choroba dotyczy konkretnych części ciała lub organów, oprócz tematu wyrażającego
kategorię osób z określnikiem -choroby zawodowe, stosowany jest temat ogólny wyrażający
daną część ciała lub organ wraz z określnikiem –choroby, np.:
27
Zapobieganie chorobom zawodowym skóry u producentów chmielu / [aut. Sabina Toś-Luty,
Grażyna Chodorowska, Barbara Lecewicz-Toruń] ; Instytut Medycyny Wsi im. Witolda
Chodźki. - Lublin, 1999.
650
650
650
650
4 |a Chmiel zwyczajny |x uprawa |x higiena
4 |a Rolnicy |x choroby zawodowe |z Polska |y od 1989 r.
4 |a Pestycydy |x bhp
4 |a Skóra (anat.) |x choroby |x zapobieganie i leczenie
-awans zawodowy
Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935-1939 / Ryszard Rybka, Kamil Stepan. - Kraków,
2003.
650 4 |a Oficerowie |x awans zawodowy |z Polska |y 1918-1939 r.
655 4 |a Spisy osobowe
Dziewczyna do wszystkiego : jak unikać typowo kobiecych błędów na drodze do osiągnięcia
sukcesu / Annette C. Anton ; [przekł. z jęz. niem. Beata Moryl]. - Warszawa, 2010.
650
650
650
650
655
4 |a Kariera |x psychologia
4 |a Kobieta |x awans zawodowy
4 |a Kobieta |x praca |x psychologia
4 |a Sukces |x psychologia
4 |a Wydawnictwa popularne
Awans zawodowy nauczyciela religii : poszczególne etapy / Andrzej Kiciński. - Warszawa,
2006.
650 4 |a Katecheci |x awans zawodowy |z Polska
655 4 |a Poradniki
Kwalifikacje a awans zawodowy : (wyniki badania) / Barbara Nowakowska. - Łódź, 1973.
650 4 |a Przemysł bawełniany |x zatrudnienie |z Polska |y 1944-1989 r.
650 4 |a Włókiennicy |x awans zawodowy |z Polska
655 4 |a Dane statystyczne
28
IV.2.2.4 Biografie
IV.2.2.4.1. Biografie zbiorowe
Biografie zbiorowe, tj zebrane biografie wielu osób należących do jednej grupy (społecznej,
wiekowej czy zawodowej), otrzymują zawsze jako podstawowy punkt dostępu temat
wyrażający daną kategorię osób. Elementem uzupełniającym jest odpowiedni temat formalny
określający typ dokumentu (Biografie, Słowniki biograficzne).
Uwaga: po tematach wyrażających kategorie osób nie stosuje się określnika – biografie.
Pisarze : najsłynniejsi twórcy literatury polskiej /[tekst Tomasz Ławecki]. – Warszawa, 2011
650 4 |a Pisarze polscy
655 4 |a Biografie
655 4 |a Wydawnictwa popularne
Słownik biograficzny lekarzy weterynaryjnych Dolnego Śląska 1945-1999 / oprac. Jacek
Króliński ; [przy współudziale Romana Bochdalka et al.] – Wrocław, 2000
650 4 |a Weterynarze |z Polska |y od 1944 r.
651 4 |a Śląsk, Dolny |x biografie |y od 1944 r.
655 4 |a Słowniki biograficzne
29
IV.2.2.4.2. Biografie indywidualne
Biografie poszczególnych osób otrzymują zawsze jako podstawowe punkty dostępu: temat
zawierający nazwę osobową oraz temat wyrażający daną kategorię osób. Elementem
uzupełniającym jest temat formalny Biografie.
Uwaga: po tematach wyrażających kategorie osób nie stosuje się określnika – biografie
Przykłady:
Janusz Żurakowski : legenda przestworzy / Bill Zuk [oraz] Janusz Żurakowski ; przeł. Tomasz
Szlagor. - Poznań ; Wrocław, cop. 2010.
600 14 |a Żurakowski, Janusz |d (1914-2004)
650 4 |a Lotnicy |z Polska
650 4 |a Polacy za granicą |z Kanada |y od 1945 r.
650 4 |a Wojna lotnicza |y 1939-1945 r.
655 4 |a Biografie
Bieg życia Justyny / Adam Sosnowski, Andrzej Stanowski. - Kraków, [2010].
600 14 |a Kowalczyk, Justyna |d (1983- )
650 4 |a Biegacze narciarscy |z Polska |y od 2001 r.
655 4 |a Biografie
Aleksja : radość i heroizm w chorobie / Miguel Ángel Monge ; przeł. [z hisz.] Antoni
Kajzerek. - Katowice, 1996.
600 14 |a González-Barros, Alexia |d (1971-1985)
650 4 |a Dziecko chore na nowotwory |z Hiszpania |y 1945-1989 r.
650 4 |a Katolicyzm |x biografie |z Hiszpania |y 1945-1989 r.
655 4 |a Biografie
Życie Anny Walentynowicz / Tomasz Jastrun. - Warszawa, 1985.
600 14 |a Walentynowicz, Anna |d (1929-2010)
610 24 |a NSZZ "Solidarność" |x biografie
650 4 |a Stoczniowcy |z Polska
655 4 |a Biografie
Takty i fakty : życie Hilarego Koprowskiego / Roger Vaughan ; tł. Jacek Serwański. - Poznań,
1999.
650 4 |a Lekarze mikrobiolodzy |z Polska |y od 1944 r.
650 4 |a Lekarze mikrobiolodzy |z Stany Zjednoczone |y od 1945 r.
30
650 4 |a Polacy za granicą |z Brazylia |y 1939-1945 r.
650 4 |a Polacy za granicą |z Stany Zjednoczone |y od 1945 r.
655 4 |a Biografie
Przy opracowaniu dokumentów biograficznych należy możliwie dokładnie wyrazić zawód,
zainteresowania, dziedzinę działalności osoby, która jest przedmiotem biografii. W
poniższych przykładach konieczne było użycie dwóch lub więcej tematów wyrażających
kategorię osób.
Michał Stachowicz : w 100 rocznicę śmierci / Jerzy Dobrzycki. - Kraków, 1925.
600 14 |a Stachowicz, Michał |d (1768-1825)
650 4 |a Graficy polscy |y 18-19 w.
650 4 |a Malarze polscy |y 18-19 w.
655 4 |a Biografie
Wojciech Aleksander Durek : życie i twórczość / Katarzyna Rakowska. - Ropczyce, 2007.
600 14 |a Durek, Wojciech Aleksander |d (1888-1951)
650 4 |a Malarze polscy |y 20 w.
650 4 |a Rzeźbiarze polscy |y 20 w.
655 4 |a Biografie
Śladami Romana Benduskiego - malarza i fotografa 1811-1876 / Maria Burdowicz-Nowicka.
- Warszawa, 1998
600 14 |a Benduski, Roman |d (1811-1876)
650 4 |a Fotografowie polscy |y 19 w.
650 4 |a Malarze polscy |y 19 w.
651 4 |a Polacy za granicą |z Francja |y 19 w.
655 4 |a Biografie
Przy opracowaniu dokumentów będących biografiami indywidualnymi osób zawodowo
związanych ze sztuką, narodowość wyrażana jest poprzez cechę językowo-etniczną dodawaną
bezpośrednio do tematu.
Henryk Stażewski / Bożena Kowalska. - Warszawa, 1985.
600 14 |a Stażewski, Henryk |d (1894-1988)
650 4 |a Artyści plastycy polscy |y 20 w.
655 4 |a Biografie
Jan Dorman - poeta teatru / Ewa Tomaszewska. - Katowice, 2010.
31
600 14 |a Dorman, Jan |d (1912-1986)
610 24 |a Teatr Dzieci Zagłębia (Będzin)
650 4 |a Reżyserzy polscy |y 1944-1989 r.
650 4 |a Scenografowie polscy |y 1944-1989 r.
650 4 |a Teatr dla dzieci polski |x historia |y 1944-1989 r.
650 4 |a Teatr lalek polski |x historia |y 1944-1989 r.
651 4 |a Będzin (woj. śląskie) |x teatr |y 1944-1989 r.
655 4 |a Biografie
Przy opracowaniu dokumentów będących biografiami jednostkowymi osób zawodowo nie
związanych ze sztuką, narodowość wyrażana jest poprzez użycie określnika geograficznego
po temacie wyrażającym kategorię osób.
Pod wiatr / Irena Głowacka. - Lublin, 1994.
600 14 |a Głowacka, Irena |d (1930- )
650 4 |a Pediatrzy |z Polska |y od 1944 r.
655 4 |a Pamiętniki polskie |y 20 w.
Moi pacjenci / Janina Miodońska. - Żywiec, cop. 2009.
600 14 |a Miodońska, Janina
650 4 |a Onkolodzy |z Polska |y od 1989 r.
655 4 |a Pamiętniki polskie |y od 1989 r.
W opracowaniu dokumentów będących biografiami indywidualnymi osób pełniących
specjalne funkcje, dla których brak aktualnie adekwatnych haseł w zasobie słownictwa JHP
BN, w charakterystyce wyszukiwawczej stosujemy temat szerszy zakresem.
Np. wobec braku tematu Prezydenci stosujemy temat Przywódcy i głowy państw.
Trzej prezydenci II [drugiej] Rzeczypospolitej / Zygmunt Kaczmarek. - Warszawa, 1988.
600 14 |a Mościcki, Ignacy |d (1867-1946)
600 14 |a Narutowicz, Gabriel |d (1865-1922)
600 14 |a Wojciechowski, Stanisław |d (1869-1953)
650 4 |a Politycy |z Polska |y 1918-1939 r.
650 4 |a Przywódcy i głowy państw|zPolska|y1918-1939 r.
655 4 |a Biografie
Prezydenci Rzeczypospolitej Polskiej 1989-1999 / Agnieszka Kasińska-Metryka. - Kielce,
2000.
32
600 14 |a Jaruzelski, Wojciech |d (1923- )
600 14 |a Kwaśniewski, Aleksander |d (1954- )
600 14 |a Wałęsa, Lech | d(1943- )
650 4 |a Politycy |z Polska |y od 1989 r.
650 4 |a Przywódcy i głowy państw |z Polska |y od 1989 r.
655 4 |a Biografie
Wobec braku tematów Senatorowie stosujemy temat Parlamentarzyści.
Zapiski senackie : (październik 2001 - maj 2005) / Grzegorz Matuszak. - Łódź, 2005.
600 14 |a Matuszak, Grzegorz |d (1941- )
610 24 |a Senat RP (2001-2005)
650 4 |a Parlamentarzyści |z Polska |y od 2001 r.
651 4 |a Polska |x polityka |y od 2001 r.
655 4 |a Pamiętniki polskie |y od 2001 r.
Przy opracowaniu dokumentów będących biografiami polityków związanych z partią
polityczną, oprócz tematu wyrażającego kategorię osób, stosowany jest temat korporatywny
(wyrażający partię) wraz z określnikiem -biografie.
Józef Zych : na przekór losowi / Wojciech Szwajdler. - Kraków, 2008.
600 14 |a Zych, Józef |d (1938- )
610 24 |a Polskie Stronnictwo Ludowe (1989- ) |x biografie
610 24 |a Sejm |x biografie |y od 1989 r.
650 4 |a Parlamentarzyści |z Polska |y od 1989 r.
650 4 |a Politycy |z Polska |y od 1989 r.
655 4 |a Biografie
Przy opracowaniu dokumentów będących biografiami duchownych związanych z konkretną
parafią, oprócz tematu wyrażającego kategorie osób, stosowane są tematy: korporatywny i
geograficzny (wyrażające parafię i terytorium działalności).
Niech moje serce zostanie z wami : ksiądz Jan Smutek (1919-1964) / Adam Kwaśniewski. Wrocław, 2011.
600 14 |a Smutek, Jan |d (1919-1964)
610 24 |a Parafia Bożego Ciała (Wrocław) |x biografie
650 4 |a Duchowieństwo katolickie |z Polska |y 20 w.
650 4 |a Proboszczowie |z Polska |y 1944-1989 r.
651 4 |a Wrocław (woj. dolnośląskie) |x religia |x biografie |y 1944-1989 r.
655 4 |a Biografie
33