209 MILIONÓW DLA UJ NA NOWE PROJEKTY

209 MILIONÓW DLA UJ
NA NOWE PROJEKTY BADAWCZE
U
A. Wojnar
niwersytet Jagielloński otrzymał blisko 209 milionów złotych służących do interdyscyplinarnych badań z dziedziny szeroko
na dofinansowanie trzech projektów: „Małopolskie Centrum pojętych nauk ścisłych (w obszarze TECHNO, BIO, INFO), staBiotechnologii (MCB)” – prawie 90 milionów złotych plus 2 mi- nowiących filary rozwoju badań naukowych w skali atomowej.
liony wkład własny; „Biotechnologia molekularna dla zdrowia” W badania zostanie zaangażowanych 120 naukowców oraz 500
– prawie 28,2 miliona złotych
studentów. Powstanie kilka
oraz wkład własny około 650
międzynarodowych zespotysięcy złotych; „Badanie
łów laboratoriów, między
układów w skali atomowej:
innymi: zaawansowanych
nauki ścisłe dla innowacyjnej
materiałów, nanotechnologii
gospodarki” – 90,2 miliona
i nauk o powierzchni, zazłotych plus wkład własny
awansowanych materiałów
około 2,2 miliona. Wszystze stacją skraplania helu oraz
kie projekty mają ogromne
fotoniki, spektroskopii i laseznaczenie w procesie rozwoju
rowych technologii kwantopotencjału naukowego Uniwych. – Chcemy umożliwić
wersytetu oraz nawiązywaniu
transfer wiedzy i technologii
współpracy z przemysłem.
z naszych wydziałów do
Koncentrują się głównie na
gospodarki, a także mieć
stworzeniu i wyposażeniu
możliwość nawiązania szernowoczesnych laboratoriów
szej współpracy krajowej
badawczych. Źródłem do- W konferencji prasowej w Sali Senackiej uczestniczyli przedstawiciele władz i międzynarodowej z innymi
Uniwersytetu oraz szefowie poszczególnych projektów
finansowania jest program
jednostkami naukowymi.
operacyjny Innowacyjna Gospodarka, działanie 2.1.
Chcielibyśmy, aby nasze dwa wydziały były konkurencyjne w poPonadto blisko 16 milionów otrzymał projekt „Feniks” – długo- zyskiwaniu projektów, zarówno krajowych, jak i międzynarodofalowy program odbudowy, popularyzacji i wspomagania nauczania wych, właśnie dzięki posiadaniu tego zaplecza laboratoryjnego.
fizyki w szkołach, powstały w celu rozwijania podstawowych kom- Chcemy także studentom zaoferować lepsze możliwości badawcze
petencji naukowo-technicznych, matematycznych i informatycznych i dydaktyczne – poinformował dr hab. Jarosław Koperski, kieuczniów gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych.
rownik projektu. Termin realizacji przedsięwzięcia to wrzesień
– Jeśli Polska chce być partnerem w rozwoju europejskiej przestrzeni 2012 roku.
badawczej, to potrzebne jest stworzenie infrastruktury badawczej na
najwyższym poziomie światowym, z której mogą korzystać studenci
„MAŁOPOLSKIE CENTRUM BIOTECHNOLOGII”
i młodzi naukowcy. Chcemy więc właśnie w Krakowie stworzyć najważniejsze w Polsce centrum biotechnologii. Nadgonienie zaległości
Jest to projekt realizowany przez Uniwersytet Jagielloński
jest jednak niezwykle kosztowne – stwierdził rektor UJ Karol Musioł i Uniwersytet Rolniczy w ramach konsorcjum CZT AKCENT
podczas konferencji prasowej, która odbyła się 16 kwietnia br. w Sali Małopolska. Ma na celu utworzenie ośrodka, w którym wykonySenackiej Collegium Novum UJ. – Budując potencjał intelektualny wane będą kompleksowe badania dotyczące różnych poziomów
w Małopolsce, staramy się także uruchamiać i wspierać współpracę funkcjonowania organizmu: od biomedycyny poprzez biologię
pomiędzy krakowskimi uczelniami, która już w tej chwili rozwija się strukturalną, inżynierię genetyczną do problematyki rolniczej
znakomicie. Do tego należy dołożyć jeszcze instytuty PAN – na przykład i ekologicznej. W MCB powstanie sześć ośrodków badawczych
Instytut Fizyki Jądrowej im. Henryka Niewodniczańskiego. Rektor podzielonych na 14 pracowni i laboratoriów, będą one komplepodkreślił także interdyscyplinarność dofinansowanych projektów, mentarne do już istniejących na Wydziale Biochemii, Biofizyki
jako jeden z głównych atutów prowadzonych współcześnie badań. i Biotechnologii jednostek badawczych. Wśród zakupionej
W planowanych laboratoriach pracę znajdzie kilkuset naukowców unikalnej aparatury znajdzie się dyfraktometr rentgenowski
z różnych dziedzin nauk medycznych, biologicznych, chemii, fizyki i spektrometry masowe do analizy strukturalnej białek, mikroskop
i innych. – Trzeba wzmacniać zainteresowanie naukami ścisłymi także mFISH z systemem mikrodysekcji do wizualizacji procesów wewśród młodych ludzi, pokazać im, jak to jest fascynujące intelektualnie. wnątrzkomórkowych. Przewidziane jest także powstanie nowego
W tym celu powstał projekt „Feniks” – dodał rektor.
budynku. – Ideą naszego projektu jest wspomaganie aparaturowe
oraz transfer technologii i nauki do przemysłu. Będziemy prowa„BADANIE UKŁADÓW W SKALI ATOMOWEJ:
dzić badania o nacisku aplikacyjnym. Założeniem jest, aby MCB
NAUKI ŚCISŁE DLA INNOWACYJNEJ GOSPODARKI”
samo się utrzymywało, wymusza więc to na nas pozyskiwanie
dużych grantów unijnych oraz zleceń i zamówień z przemysłu.
Projekt jest realizowany przez dwa Wydziały: Chemii oraz Fi- Chcemy również kształcić studentów oraz udostępniać aparaturę
zyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej. Celem jest utworzenie wszystkim uczestniczącym w projekcie jednostkom – stwierdził
24 nowych laboratoriów oraz zakup 131 urządzeń badawczych prof. Kazimierz Strzałka. Wśród planowanych laboratoriów moż-
ALMA MATER
43
na wymienić: pracownię wirusologii i mikrobiologii, pracownię
hodowli komórek, ośrodek badań genetycznych i nutrigenomiki
(w tym bank DNA) oraz pracownię bezpieczeństwa żywności,
gdzie opracowywane będą technologie przyczyniające się do
ograniczenia ilości odpadów przemysłu owocowo-warzywnego
wprowadzanych do środowiska. Termin realizacji projektu to
czerwiec 2013 roku.
A. Wojnar
gimnazjów i szkół ponadgimnazajlnych poprzez skorelowane,
urozmaicone i bardzo szerokie prezentowanie zjawisk fizycznych,
głównie w oparciu o doświadczenia pokazowe i pomiarowe,
wykonywane przez uczniów i nauczycieli. W tym też celu wymyśliliśmy program dydaktyczny o nazwie „Od ucznia nowicjusza
do ucznia eksperta”. Grupą docelową jest około 5000 uczniów,
do tej pory dokonano już rekrutacji 250 szkół i 250 nauczycieli
do realizacji projektu. Prowadzone są seminaria dla nauczycieli,
„BIOTECHNOLOGIA MOLEKULARNA DLA ZDROWIA”
gdzie propagowana jest metoda dydaktyczna, która polega na
używaniu dużej liczby doświadczeń pokazowych i własnoręczW ramach tego projektu, prowadzonego przez Wydział Bio- nie wykonywanych przez uczniów. – Jest to żywa, prawdziwa
chemii, Biofizyki i Biotechnologii UJ, ma powstać 270 metrów i rzeczywista fizyka, a tego właśnie uczniom w szkołach bardzo
kwadratowych nowej powierzchni laboratoryjnej z siedmioma brakuje – dodał prof. Pędziwiatr.
pracowniami specjalistyczUczniowie zapraszani są
nymi (cytometrii obrazowej,
do pracowni dydaktycznych
proteomiki i transkryptomina Uniwersytecie, które dzięki
ki, inżynierii komórkowej
środkom projektu „Feniks”
i tkankowej, wirusologicznej
zostały doposażone w apadiagnostyki molekularnej,
raturę i pomoce dydaktyczne
biotechnologii roślin, bank
umożliwiające właściwą pracę
przechowywania próbek bioloz uczniami w ramach wykłagicznych oraz specjalistyczna
dów, pokazów i warsztatów
zwierzętarnia). Planowany
laboratoryjnych. – Pokazujemy
jest także zakup 170 urządzeń
tu fizykę na wesoło – dodaje
badawczych, z których doceprofesor. Odbywają się także
lowo ma korzystać ponad 130
„wizyty z fizyką” – pracownicy
naukowców. Celem projektu
Uniwersytetu wyjeżdżają do
jest stworzenie narzędzi do baszkół. Przeprowadzane są kondania molekularnych mechanikursy i organizowane wyjazdy
Chcemy właśnie w Krakowie stworzyć najważniejsze centrum biotechnologii
zmów chorób układu krążenia,
na obozy naukowe. Utworzony
– mówił rektor Karol Musioł
chorób nowotworowych, inteż został portal edukacyjny
fekcyjnych i cukrzycy. Badania będą także obejmowały, opraco- „Feniks”, który zawiera między innymi Internetową Ligę Fizyczną.
wywane na wydziale, nowe techniki leczenia oparzeń i owrzodzeń Wydawany test również periodyk dla uczniów „Neutrino”. – Chcemy
skóry. Uzyskanie tego dofinansowania stwarza również nadzieję jeszcze dokupić aparaturę dla pracowni dydaktycznych, które przyjna kontynuowanie innych projektów o charakterze badawczym, mują uczniów, a także doposażyć szkoły – stwierdził prof. Pędziwiatr.
w tym badań nad komórkami macierzystymi. – Laboratoria będą – Mamy nadzieję, że długofalowym rezultatem tego projektu będzie to,
prowadzić przede wszystkim badania z zakresu biotechnologii że wspólne działania pracowników uczelni i nauczycieli przyczynią
medycznej. Będziemy też rozwijać współpracę z przemysłem się do wzrostu zainteresowania fizyką i kompetencji naukowo-techbiotechnologicznym, farmaceutycznym i ośrodkami klinicznymi. nicznych i matematycznych uczniów. To z kolei da im możliwość
Prowadzimy także współpracę z klinikami w Małopolsce i na Gór- aktywnego i efektywnego funkcjonowania we współczesnym świecie
nym Śląsku – wyjaśnił prof. Józef Dulak. – Nasze badania będą i w gospodarce opartej na wiedzy oraz zwiększy ich szanse na rynku
miały mniejsze przełożenie na charakter aplikacyjny. Bardziej pracy. Projekt ma zostać zrealizowany do końca maja 2012 roku.
będziemy się koncentrować na opracowaniu metod, które, mam Zainteresowanych zapraszamy na stronę internetową projektu: www.
nadzieję, będą miały w niedługim czasie zastosowanie w leczeniu fais.uj.edu.pl/feniks oraz na portal projektu feniks.ujk.kielce.pl.
ludzi. Termin realizacji przedsięwzięcia to grudzień 2012 roku.
Na koniec warto również wspomnieć o innych projektach dofinansowanych w ostatnim czasie. W końcu lutego 45 milionów
PROJEKT „FENIKS”
złotych otrzymało Jagiellońskie Centrum Rozwoju Leków, które
powstanie w Parku Life Science na terenie kampusu w Pychowicach.
Jest to przedsięwzięcie mające na celu wspomaganie na- Pracujący tu naukowcy będą zajmować się badaniami nad nowymi
uczania fizyki w szkole. Realizuje je konsorcjum, w którego lekami, w szczególności związanymi z funkcjonowaniem śródbłonka
skład wchodzą trzy uczelnie: Uniwersytet Jagielloński (lider), i ścian naczyń krwionośnych.
Uniwersytet im. Jana Kochanowskiego w Kielcach oraz UniwerPlanowana jest także budowa przy ul. Krupniczej dwóch
sytet Rzeszowski. Projekt jest odpowiedzią na malejącą na naszej obiektów dydaktycznych dla potrzeb Wydziału Filozoficznego UJ
Uczelni liczbę kandydatów na studia techniczne. – Potencjał – Paderevianum II (w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna
aparaturowy gwałtownie wzrasta, boimy się natomiast, że będzie Gospodarka), budowa Centrum Promieniowania Synchrotronowego.
zbyt mało kandydatów do pracy na tej aparaturze – stwierdził Zainteresowanie urządzeniem zadeklarowały wszystkie wydziały
kierownik projektu prof. Antoni Pędziwiatr. – Mamy nadzieję, ścisłe Uniwersytetu Jagiellońskiego, a także kilkadziesiąt jednostek
że dzięki realizacji projektu „Feniks” rozwiniemy kompetencje naukowych z całej Polski.
Anna Wojnar
naukowo-techniczne, matematyczne i informatyczne uczniów
44
ALMA MATER