raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
Transkrypt
raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO SPIS TREŚCI 1. WPROWADZENIE ......................................................................................................... 6 1.1. Przedmiot opracowania .............................................................................................. 6 1.2. Kwalifikacja przedsięwzięcia..................................................................................... 6 1.3. Zakres opracowania.................................................................................................... 6 1.4. Cel zadania inwestycyjnego ....................................................................................... 7 2. OPIS PLANOWANEGO PRZEDSIĘWZIĘCIA.......................................................... 7 2.1. Lokalizacja zadania inwestycyjnego.......................................................................... 7 2.2. Charakterystyka istniejącego zagospodarowania terenu w obszarze przewidywanego oddziaływania ............................................................................................ 7 2.2.1. Charakterystyka terenu planowanego pasa drogowego ......................................... 7 2.2.2. Warunki wynikające z dokumentów planistycznych ............................................. 7 2.3. Charakterystyka całego przedsięwzięcia i warunki użytkowania terenu w fazie budowy ................................................................................................................................... 8 2.3.1. Zakres przedsięwzięcia .......................................................................................... 8 2.3.2. Parametry projektowanej drogi i połączenia z istniejącą siecią drogową .............. 9 2.3.3. Konstrukcja nawierzchni...................................................................................... 11 2.3.4. Trasa drogi............................................................................................................ 11 2.3.5. Urządzenia bezpieczeństwa ruchu ....................................................................... 11 2.3.6. Odwodnienie drogi............................................................................................... 11 2.3.7. Obiekty mostowe.................................................................................................. 12 2.3.8. Warunki wykorzystania terenu w fazie realizacji ................................................ 12 2.4. Warunki użytkowania terenu w fazie eksploatacji................................................... 13 2.4.1. Prognozowane natężenie ruchu............................................................................ 13 2.5. Przewidywane rodzaje i ilości zanieczyszczeń wynikające z funkcjonowania planowanego przedsięwzięcia .............................................................................................. 25 2.5.1. Hałas..................................................................................................................... 25 2.5.2. Zanieczyszczenie powietrza ................................................................................. 25 2.5.3. Ścieki.................................................................................................................... 26 3. OPIS ELEMENTÓW PRZYRODNICZYCH ŚRODOWISKA, OBJĘTYCH ZAKRESEM PRZEWIDYWANEGO ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA ..... 29 3.1. Położenie geograficzne ............................................................................................ 29 3.2. Klimat....................................................................................................................... 29 3.3. Warunki hydrograficzne, wody powierzchniowe .................................................... 30 3.4. Środowisko gruntowo wodne................................................................................... 30 3.5. Gleby ........................................................................................................................ 30 3.6. Roślinność ................................................................................................................ 31 3.7. Fauna ........................................................................................................................ 31 3.7.1. Mięczaki ryby....................................................................................................... 31 3.7.2. Płazy i ptaki ......................................................................................................... 32 3.7.3. Ssaki ..................................................................................................................... 32 3.7.4. Bezkręgowce ........................................................................................................ 33 3.8. Obszary chronione – Natura 2000............................................................................ 33 3.9. Pomniki przyrody..................................................................................................... 35 3.10. Parki krajobrazowe............................................................................................... 35 3.11. Obszary Chronionego Krajobrazu........................................................................ 35 3.12. Zespoły przyrodniczo krajobrazowe .................................................................... 35 3.13. Walory krajobrazowo - kulturowe i turystyczne.................................................. 35 3.14. Szlaki migracji zwierząt ....................................................................................... 36 „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 1 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO 4. OPIS ISTNIEJĄCYCH W SĄSIEDZTWIE LUB BEZPOŚREDNIM ZASIĘGU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA ZABYTKÓW CHRONIONYCH.............. 36 4.1. Zabytki ..................................................................................................................... 36 4.2. Stanowiska archeologiczne ...................................................................................... 37 5. OPIS ANALIZOWANYCH WARIANTÓW .............................................................. 37 5.1. Opis wariantu polegającego na niepodejmowaniu przedsięwziecia ........................ 37 5.1.1. Wariant zerowy - hałas......................................................................................... 37 5.1.2. Wariant zerowy - zanieczyszczenia ..................................................................... 38 5.1.3. Wariant zerowy – ścieki deszczowe..................................................................... 38 5.1.4. Wariant zerowy – gleby ....................................................................................... 39 5.1.5. Wariant zerowy – odpady .................................................................................... 39 5.2. Warianty inwestycyjne............................................................................................. 39 5.2.1. Wariant proponowany przez wnioskodawcę (wariant I czerwony, preferowany)40 5.2.2. Wariant II – alternatywny (niebieski) .................................................................. 41 5.2.3. Wariant III – alternatywny (różowy) ................................................................... 42 5.3. Wariant najkorzystniejszy dla środowiska wraz z uzasadnieniem wyboru ............. 43 6. OKREŚLENIE PRZEWIDYWANEGO ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ANALIZOWANYCH WARIANTÓW, W TYM RÓWNIEŻ W PRZYPADKU WYSTĄPIENIA POWAŻNEJ AWARII PRZEMYSŁOWEJ, A TAKŻE MOŻLIWEGO TRANSGRANICZNEGO ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO . 43 6.1. Wpływ na środowisko akustyczne ........................................................................... 43 6.1.1. Faza budowy ........................................................................................................ 43 6.1.2. Faza eksploatacji .................................................................................................. 43 6.2. Zagrożenie wibroakustyczne.................................................................................... 48 6.2.1. Faza budowy ........................................................................................................ 48 6.2.2. Faza eksploatacji .................................................................................................. 48 6.3. Zagrożenia jakości powietrza atmosferycznego ...................................................... 48 6.3.1. Faza budowy ........................................................................................................ 48 6.3.2. Faza eksploatacji .................................................................................................. 49 6.4. Wody powierzchniowe............................................................................................. 49 6.4.1. Faza budowy ........................................................................................................ 49 6.4.2. Faza eksploatacji .................................................................................................. 50 6.5. Oddziaływanie na środowisko gruntowo wodne ..................................................... 52 6.5.1. Faza budowy ........................................................................................................ 52 6.5.2. Faza eksploatacji .................................................................................................. 52 6.6. Przewidywane oddziaływanie na gleby ................................................................... 53 6.7. Wpływ na środowisko przyrodnicze ........................................................................ 53 6.7.1. Parki krajobrazowe............................................................................................... 53 6.7.2. Roślinność rzeczywista w pasie drogowym i jego sąsiedztwie ........................... 53 6.7.3. Fauna w pasie drogowym i jego sąsiedztwie ....................................................... 56 6.7.3.1. Mięczaki i ryby................................................................................................. 56 6.7.3.2. Płazy i ptaki...................................................................................................... 56 6.7.3.3. Ssaki ................................................................................................................. 59 6.7.3.4. Bezkregowce .................................................................................................... 60 6.8. Powstawanie odpadów ............................................................................................. 61 6.8.1. Faza budowy ........................................................................................................ 61 6.8.2. Faza eksploatacji .................................................................................................. 61 6.9. Walory krajobrazowe, kulturowe i turystyczne ....................................................... 61 6.9.1. Faza budowy ........................................................................................................ 61 6.9.2. Faza eksploatacji .................................................................................................. 62 „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 2 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO 6.10. Dobra materialne .................................................................................................. 62 6.10.1. Stan istniejący ...................................................................................................... 62 6.10.2. Faza budowy ........................................................................................................ 62 6.11. Przewidywane oddziaływanie na środowisko w przypadku wystąpienia poważnej awarii 63 6.12. Określenie możliwego transgranicznego oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko ........................................................................................................................... 63 7. Ocena oddziaływania przedsięwzięcia na obszary Natura 2000................................ 63 7.1. Ocena oddziaływania na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 – rozpoznanie .......................................................................................................................... 63 7.2. Ocena oddziaływania na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 – ocena właściwa ............................................................................................................................... 71 8. Uzasadnienie wybranego przez wnioskodawcę wariantu, ze wskazaniem jego oddziaływania na środowisko................................................................................................ 78 9. Opis przewidywanych znaczących oddziaływań planowanego przedsięwzięcia na środowisko obejmujący bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane, krótko-, średnio- i długoterminowe, stałe i chwilowe oddziaływania na środowisko ..................... 79 9.1. Oddziaływania skumulowane .................................................................................. 80 10. OPIS METOD PROGNOZOWANIA ZASTOSOWANYCH PRZEZ WNIOSKODAWCĘ............................................................................................................... 82 10.1. Założenia i metodyka analizy oddziaływania akustycznego................................ 82 10.2. Założenia i metodyka analizy jakości powietrza atmosferycznego ..................... 82 10.3. Założenia i metodyka analizy jakości wód powierzchniowych ........................... 83 10.4. Założenia i metodyka analizy środowiska gruntowo-wodnego ........................... 85 10.5. Założenia i metodyka analiz wpływu na gleby .................................................... 86 10.6. Założenia i metodyka analiz na środowisko przyrodnicze................................... 86 10.7. Założenia i metodyka analizy powstawania odpadów ......................................... 86 10.8. Założenia i metodyka analizy walorów krajobrazowych, kulturowych i turystycznych ....................................................................................................................... 86 11. OPIS PRZEWIDYWANYCH DZIAŁAŃ MAJĄCYCH NA CELU ZAPOBIEGANIE, OGRANICZANIE LUB KOMPENSACJĘ PRZYRODNICZĄ NEGATYWNYCH ODDZIAŁYWAŃ PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO ..... 87 11.1. Minimalizacja uciążliwości w zakresie oddziaływania akustycznego................. 87 11.2. Minimalizacja oddziaływanie wibroakustycznego .............................................. 88 11.3. Minimalizacja uciążliwości w zakresie zanieczyszczeń powietrza ..................... 88 11.4. Minimalizacja oddziaływania na wody powierzchniowe .................................... 89 11.5. Minimalizacja oddziaływania na środowisko gruntowo wodne .......................... 89 11.6. Minimalizacja oddziaływania na środowisko przyrodnicze ................................ 90 11.7. Minimalizacja oddziaływania na obszary chronione ........................................... 91 11.8. Minimalizacja oddziaływania na krajobraz.......................................................... 91 11.9. Minimalizacja uciążliwości związanych z powstawaniem odpadów .................. 92 12. OKREŚLENIE ZAŁOŻEŃ DO RATOWNICZYCH BADAŃ ZIDENTYFIKOWANYCH ZABYTKÓW ZNAJDUJĄCYCH SIĘ NA OBSZARZE PRZEDSIĘWZIĘCIA............................................................................................................ 92 12.1. Zabytki ................................................................................................................. 93 12.2. Stanowiska archeologiczne .................................................................................. 93 13. WSKAZANIE CZY DLA PLANOWANEGO PRZEDSIEWZIĘCIA JEST KONIECZNE USTANOWIENIE OBSZARU OGRANICZONEGO UŻYTKOWANIA 93 „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 3 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO 14. ANALIZA KONFLIKTÓW SPOŁECZNYCH ZWIĄZANYCH Z PLANOWANYM PRZEDSIĘWZIĘCIEM......................................................................... 94 15. PROPOZYCJA MONITORINGU ............................................................................... 94 15.1. Propozycje monitoringu w fazie budowy............................................................. 94 15.2. Propozycje monitoringu w fazie eksploatacji ...................................................... 95 16. WSKAZANIE TRUDNOŚCI WYNIKAJĄCYCH Z NIEDOSTATKÓW TECHNIKI LUB LUK WE WSPÓŁCZESNEJ WIEDZY, JAKIE NAPOTKANO OPRACOWUJĄC RAPORT ................................................................................................ 95 16.1. Powietrze atmosferyczne...................................................................................... 96 16.2. Klimat akustyczny................................................................................................ 96 16.3. Prognozowanie drogowych źródeł zanieczyszczenia wód................................... 97 17. WYMAGANIA DOTYCZĄCE OCHRONY ŚRODOWISKA KONIECZNE DO UWZGLĘDNIENIA W PROJEKCIE BUDOWLANYM.................................................. 97 18. ŹRÓDŁA INFORMACJI STANOWIĄCE PODSTAWĘ DO SPORZĄDZENIA RAPORTU .............................................................................................................................. 98 18.1. Wykaz materiałów wejściowych i archiwalnych ................................................. 98 18.2. Ustawy................................................................................................................ 100 18.3. Rozporządzenia .................................................................................................. 100 19. WNIOSKI ..................................................................................................................... 101 20. SKRÓTY STOSOWANE W RAPORCIE................................................................. 102 SPIS TABEL TABELA 1 POWIERZCHNIE TERENU ZAJĘTE POD PLANOWANĄ BUDOWĘ DROGI ...................................................... 13 TABELA 2 KATEGORIA POJAZDÓW.................................................................................................................. 14 TABELA 3 WARIANT I (Z S-8) INWESTYCYJNY I BEZINWESTYCYJNY – ODCINEK D1 - DK 12/14 ZDUŃSKA WOLA - ŁASK ............................................................................................................................................... 14 TABELA 4 WARIANT I (Z S-8) INWESTYCYJNY I BEZINWESTYCYJNY – ODCINEK D2 - DK 12/14 ŁASK – (DW 473 – DW 481)............................................................................................................................................. 15 TABELA 5 WARIANT I (Z S-8) INWESTYCYJNY I BEZINWESTYCYJNY – ODCINEK D3 - DK 12/14 ŁASK – (DW 481 – DK 14)................................................................................................................................................ 15 TABELA 6 WARIANT I (Z S-8) INWESTYCYJNY I BEZINWESTYCYJNY – ODCINEK D4 - DK 12 ŁASK - DK 14 – WOLA ŁASKA ............................................................................................................................................... 16 TABELA 7 WARIANT I (Z S-8) INWESTYCYJNY I BEZINWESTYCYJNY – ODCINEK D5 - DK 14 – KIERUNEK PIOTRKÓW TRYBUNALSKI ............................................................................................................................ 16 TABELA 8 PROGNOZA RUCHU DLA WARIANTU „II” PRZYPADEK REALIZACJI OBWODNICY – ROK 2010........... 19 TABELA 9 PROGNOZA RUCHU DLA WARIANTU „II” PRZYPADEK REALIZACJI OBWODNICY – ROK 2025........... 19 TABELA 10 PROGNOZA RUCHU DLA WARIANTU „III” PRZYPADEK REALIZACJI OBWODNICY – ROK 2010 ......... 22 TABELA 11 PROGNOZA RUCHU DLA WARIANTU „III” PRZYPADEK REALIZACJI OBWODNICY – ROK 2025 ......... 22 TABELA 12 WIELKOŚĆ EMISJI DLA WARIANTU I [KG] – ROK 2010 ................................................................... 25 TABELA 13 WIELKOŚĆ EMISJI DLA WARIANTU II [KG] – ROK 2010.................................................................. 25 TABELA 14 WIELKOŚĆ EMISJI DLA WARIANTU III [KG] – ROK 2010 ................................................................ 25 TABELA 15 WIELKOŚĆ EMISJI DLA WARIANTU I [KG] – ROK 2025 ................................................................... 26 TABELA 16 WIELKOŚĆ EMISJI DLA WARIANTU II [KG] – ROK 2025.................................................................. 26 TABELA 17 WIELKOŚĆ EMISJI DLA WARIANTU III [KG] – ROK 2025 ................................................................ 26 TABELA 18 PROGNOZOWANE POZIOMY ZANIECZYSZCZEŃ W ŚCIEKACH DESZCZOWYCH - WARIANT I ROK 2010 26 TABELA 19 PROGNOZOWANE POZIOMY ZANIECZYSZCZEŃ W ŚCIEKACH DESZCZOWYCH - WARIANT II ROK 2010 27 TABELA 20 PROGNOZOWANE POZIOMY ZANIECZYSZCZEŃ W ŚCIEKACH DESZCZOWYCH -WARIANT III ROK 2010 27 TABELA 21 PROGNOZOWANE POZIOMY ZANIECZYSZCZEŃ W ŚCIEKACH DESZCZOWYCH -WARIANT I ROK 2025 27 TABELA 22 PROGNOZOWANE POZIOMY ZANIECZYSZCZEŃ W ŚCIEKACH DESZCZOWYCH -WARIANT II ROK 2025 28 „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 4 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO TABELA 23 PROGNOZOWANE POZIOMY ZANIECZYSZCZEŃ W ŚCIEKACH DESZCZOWYCH -WARIANT III ROK 2025 28 TABELA 24 ZESTAWIENIE WYNIKÓW POMIARÓW ZANIECZYSZCZEŃ W ŚCIEKACH Z ODWODNIENIA DRÓG NA WYBRANYCH DROGACH WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO .................................................................................. 28 TABELA 25 SSAKI STWIERDZONE W REJONIE PRZEDMIOTOWEGO PRZEDSIĘWZIĘCIA ........................................ 32 TABELA 26 RECEPTORY ROK 2008 - STAN ISTNIEJĄCY..................................................................................... 37 TABELA 27 PROGNOZOWANE WARTOŚCI ŚREDNIOROCZNE DWUTLENKU AZOTU – WARIANT „0” ROK 2008 ..... 38 TABELA 28 PROGNOZOWANE POZIOMY ZANIECZYSZCZEŃ W ŚCIEKACH DESZCZOWYCH - WARIANT „0” ROK 2008 38 TABELA 29 WARIANT I ROK 2010 WARIANT BEZINWESTYCYJNY ..................................................................... 44 TABELA 30 WARIANT I ROK 2010 WARIANT INWESTYCYJNY ........................................................................... 44 TABELA 31 WARIANT I ROK 2025 WARIANT BEZINWESTYCYJNY ..................................................................... 45 TABELA 32 WARIANT I ROK 2025 WARIANT INWESTYCYJNY ........................................................................... 46 TABELA 33 WARIANT II ROK 2010 ................................................................................................................... 46 TABELA 34 WARIANT II ROK 2025 ................................................................................................................... 47 TABELA 35 WARIANT III ROK 2010.................................................................................................................. 47 TABELA 36 WARIANT III ROK 2025.................................................................................................................. 48 TABELA 37 PROGNOZOWANE POZIOMY ZANIECZYSZCZEŃ W ŚCIEKACH DESZCZOWYCH - WARIANT I ROK 2010 50 TABELA 38 PROGNOZOWANE POZIOMY ZANIECZYSZCZEŃ W ŚCIEKACH DESZCZOWYCH - WARIANT II ROK 2010 50 TABELA 39 PROGNOZOWANE POZIOMY ZANIECZYSZCZEŃ W ŚCIEKACH DESZCZOWYCH -WARIANT III ROK 2010 51 TABELA 40 PROGNOZOWANE POZIOMY ZANIECZYSZCZEŃ W ŚCIEKACH DESZCZOWYCH -WARIANT I ROK 2025 51 TABELA 41 PROGNOZOWANE POZIOMY ZANIECZYSZCZEŃ W ŚCIEKACH DESZCZOWYCH -WARIANT II ROK 2025 51 TABELA 42 PROGNOZOWANE POZIOMY ZANIECZYSZCZEŃ W ŚCIEKACH DESZCZOWYCH -WARIANT III ROK 2025 52 TABELA 43 GATUMLI ROŚLIN CHRONIONYCH WYSTĘPUJĄCYCH W REJONIE ROZPATRYWANYCH WARIANTÓW DROGOWYCH ................................................................................................................................................ 54 TABELA 44 SIEDLISKA DO USUNIĘCIA, W TYM OBJĘTE OCHRONĄ PRAWNĄ ...................................................... 55 TABELA 45 LICZBA STANOWISK PŁAZÓW Z ZAŁĄCZNIKA II DYREKTYWY SIEDLISKOWEJ WZDŁUŻ TRZECH WARIANTÓW DROGI KRAJOWEJ NR 12 (POJEDYNCZE STANOWISKO JEST MIEJSCEM ROZRODU KILKUNASTUKILKUDZIESIĘCIU DOROSŁYCH OSOBNIKÓW ................................................................................................. 58 TABELA 46 LICZEBNOŚĆ GATUNKÓW PTAKÓW Z ZAŁĄCZNIKA I DYREKTYWY RADY 79/409/EWG W SPRAWIE OCHRONY DZIKICH PTAKÓW NA TRZECH WARIANTACH DROGI NR 12 ........................................................... 58 TABELA 47 ETAP PIERWSZY – MACIERZ ROZPOZNANIA DLA ROZBUDOWY DROGI KRAJOWEJ NR 12 NA ODCINKU OKUP – ŁASK ............................................................................................................................................... 64 TABELA 48 ETAP DRUGI – OCENA WŁAŚCIWA DLA BUDOWY DROGI DK12 – WARIANT I ................................. 71 TABELA 49 ETAP DRUGI – OCENA WŁAŚCIWA DLA BUDOWY DROGI DK 12 – WARIANT II ............................... 72 TABELA 50 ETAP DRUGI – OCENA WŁAŚCIWA DLA BUDOWY DROGI DK 12 – WARIANT III .............................. 74 TABELA 51 RAPORT OCENY WŁAŚCIWEJ DLA BUDOWY DROGI DK12............................................................... 76 TABELA 52 ZESTAWIENIE WYNIKÓW OCENY ODDZIAŁYWAŃ NA ŚRODOWISKO POD KĄTEM CZASU TRWANIA I SKUTKÓW ..................................................................................................................................................... 80 TABELA 53 WARTOŚCI ODNIESIENIA SUBSTANCJI ZANIECZYSZCZAJĄCYCH POWIETRZE ATMOSFERYCZNE ...... 83 TABELA 54 ZESTAWIENIE WYNIKÓW POMIARÓW ZANIECZYSZCZEŃ W ŚCIEKACH Z ODWODNIENIA DRÓG NA WYBRANYCH DROGACH WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO .................................................................................. 84 TABELA 55 ZESTAWIENIE EKRANÓW DLA WARIANTU II - NA ROK DOCELOWY 2025 ........................................ 87 TABELA 56 ZESTAWIENIE EKRANÓW DLA WARIANTU III – NA ROK DOCELOWY 2025 ...................................... 87 TABELA 57 ZESTAWIENIE ZIELENI IZOLACYJNEJ DLA WARIANTU II I III ........................................................... 89 TABELA 58 BUDYNKI WYTYPOWANE DO ANALIZY POREALIZACYJNEJ WARIANT I............................................ 93 TABELA 59 BUDYNKI WYTYPOWANE DO ANALIZY POREALIZACYJNEJ WARIANT II .......................................... 93 TABELA 60 BUDYNKI WYTYPOWANE DO ANALIZY POREALIZACYJNEJ WARIANT III ......................................... 94 „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 5 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO 1. WPROWADZENIE 1.1. Przedmiot opracowania Przedmiotem opracowania jest „Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko” dla rozbudowy drogi krajowej nr 12 na odcinku Okup – Łask od km 347 + 570 do km 354 + 400 rozpatrywany w trzech wariantach przebiegu drogi. Opracowanie wykonano zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 roku Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz. U. z 2008 roku Nr 25, poz. 150) oraz postanowieniem Burmistrza Łasku z dnia 18.04.2008 roku (znak pisma RLŚ.7624-2/08) określającym zakres raportu. Burmistrz Łasku postanowieniem z dnia 01.09. 2008 r. (znak pisma: RLŚ.7624-2/08) poszerzył zakres raportu oddziaływania na środowisko dla planowanego przedsięwzięcia o określenie w sposób szczegółowy przewidywanego oddziaływania planowanej inwestycji w odniesieniu do siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt, dla których został wyznaczony proponowany obszar Natura 2000 Grabia. 1.2. Kwalifikacja przedsięwzięcia Na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 09.11.2004 r. (Dz. U. Nr 257, poz. 2573, z 2004 r. z późniejszymi zmianami) w sprawie określenia rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych uwarunkowań związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięcia do sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko inwestycję zakwalifikowano do kategorii przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, dla których sporządzanie raportu może być wymagane (tzw. grupy II). Należą do niej drogi publiczne o nawierzchni utwardzonej, wymienione w § 3 ust. 1 pkt. 56 rozporządzenia). Burmistrz Łasku Postanowieniem z dnia 18.04.2008 roku (znak pisma RLŚ.7624-2/08) uznał konieczność sporządzenia raportu i określił jego zakres. Z planowanym przedsięwzięciem powiązane są inne zadania, kwalifikowane jako przedsięwzięcia mogące znacząco oddziaływać na środowisko – przebudowa i budowa sieci kanalizacyjnych – § 3 ust.1 pkt. 72a cytowanego Rozporządzenia. Zgodnie z art. 51, ust 1, pkt 3 ustawy Prawo ochrony środowiska sporządzenia raportu wymagają planowane przedsięwzięcia mogące znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000. Niniejsze przedsięwzięcie koliduje z potencjalnym obszarem Natura 2000 PLH 10_06 GRABIA (pltmp 217) na długości: Wariant I 77 m Wariant II 988 m Wariant III 708 m 1.3. Zakres opracowania Opracowanie raportu jest zgodne z art. 52 ust.1 ustawy Prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 roku (tekst jednolity w Dz. U. nr 25, poz. 150 z dnia 23 stycznia 2008 r. z późniejszymi zmianami). W opracowaniu określono: - charakterystykę planowanego przedsięwzięcia oraz warunki wykorzystania terenu na etapie realizacji i etapie eksploatacji inwestycji, - przewidywane wielkości emisji w trakcie eksploatacji obiektu, - opis elementów przyrodniczych objętych przewidywanym zakresem oddziaływania przedsięwzięcia, - charakterystyka istniejącego zagospodarowania terenu objętego przewidywanym oddziaływaniem przedsięwzięcia, - opis analizowanych wariantów z opisem ich oddziaływania na środowisko, - wymagania w zakresie prowadzenia monitoringu, - wytyczne w zakresie przeprowadzenia analizy porealizacyjnej, - wnioski w zakresie obszaru ograniczonego użytkowania, „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 6 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO W opracowaniu analizuje się wariant zerowy oraz fazę budowy i eksploatacji wariantu I preferowanego i dwóch wariantów alternatywnych (II i III). 1.4. Cel zadania inwestycyjnego Celem inwestycji jest rozbudowa drogi krajowej nr 12 na odcinku Okup – Łask od km 347+570 do km 354+400. Przedsięwzięcie zostało zaplanowane w celu poprawy stanu technicznego drogi, poprawy parametrów obiektów inżynierskich znajdujących się w biegu drogi, uporządkowania systemu odwodnienia na przedmiotowym odcinku, poprawy płynności i bezpieczeństwa ruchu. Celem opracowania jest podanie warunków realizacji przedsięwzięcia dla wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. W niniejszym opracowaniu przeanalizowano wariant nie podejmowania inwestycji oraz trzy warianty inwestycyjne przedsięwzięcia. Warianty alternatywne są wariantami lokalizacyjnymi drogi. Przebiegi tras wariantów alternatywnych wyznaczono tak, by uzyskać możliwie najlepsze parametry techniczne drogi, przy minimalnej ingerencji w środowisko przyrodnicze i społeczne. 2. OPIS PLANOWANEGO PRZEDSIĘWZIĘCIA 2.1. Lokalizacja zadania inwestycyjnego Przedmiotowy odcinek drogi krajowej nr 12 przebiegać będzie w granicach gminy Łask na terenie powiatu łaskiego w województwie łódzkim. Łask leży na Niżu Polskim w obrębie aglomeracji łódzkiej. Okolice Łasku położone są na Nizinie Południowowielkopolskiej, na Wysoczyźnie Łaskiej i Kotlinie Szczercowskiej. Przez gminę Łask przepływa rzeka Grabia zataczając łuk, który dzieli ją na część południową i północną. Całkowita długość przedmiotowego odcinka drogi wynosić będzie: - w wariancie I 6,83 km, - w wariancie II 7,36 km, - w wariancie III 9,80 km. 2.2. Charakterystyka istniejącego zagospodarowania terenu w obszarze przewidywanego oddziaływania 2.2.1. Charakterystyka terenu planowanego pasa drogowego Istniejąca droga zlokalizowana jest częściowo na terenie wsi Okup. Pozostały odcinek znajduje się na terenie miasta Łask. Na przedmiotowym odcinku poza obszarem miasta Łask DK12 posiada przekrój drogowy (droga jednojezdniowa, dwupasowa o szerokości jezdni 7,0 m poboczami bitumicznymi o szerokości 2,5 m). W granicach miasta Łask DK 12 posiada przekrój uliczny (droga jednojezdniowa, dwupasowa o szerokości pasów ruchu 3,5 m obustronnie ograniczona krawężnikiem). Trasa wszystkich wariantów w początkowym odcinku przebiega przez tereny rolne wsi Okup. W wariancie I dalszy odcinek trasy biegnie głównie przez tereny zabudowane Łasku. Natomiast trasa wariantu II (południowego) i III (północnego) biegnie na całej długości przez tereny niezainwestowane, pól uprawnych i łąk oraz przez zadrzewienia i tereny leśne. Oba warianty włączają się na początku i końcu do istniejącej drogi krajowej nr 12. Każdy z rozpatrywanych wariantów drogowych przecina rzekę Grabię oraz cieki bez nazwy. Ponadto wariant III dwukrotnie przecina linię kolejową nr 14 (relacji Warszawa/Łódź/Kalisz/Wrocław). 2.2.2. Warunki wynikające z dokumentów planistycznych Koncepcje i plany zagospodarowania przestrzennego na poziomie kraju Planowana inwestycja jest zgodna z głównymi założeniami przestrzennego zagospodarowania kraju, takimi jak: − rozbudowa infrastruktury transportowej, „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 7 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO − budowa obejść miejscowości z zachowaniem dbałości o ochronę tych obejść przed nową zabudową, − modernizacja odcinków dróg krajowych pod kątem poprawy bezpieczeństwa ruchu, − poprawa warunków przejazdu dla tranzytu. Plany zagospodarowania przestrzennego na poziomie gminnym: Dla rejonu drogi krajowej nr 12 nie ma obecnie obowiązującego planu zagospodarowania przestrzennego, dotychczasowy utracił ważność 31.12.2003 roku. W związku z powyższym w niniejszym raporcie odniesiono się do „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Łask”, zatwierdzonym uchwałą nr XVIII/137/2008 Rady Miejskiej w Łasku z dnia 06 lutego 2008 roku. Przebieg planowanej drogi w Wariancie I w w/w „Studium” posiada oznaczenie KDGP z przeznaczeniem na drogi krajowe klasy GP, w związku z powyższym stwierdza się, że jest zgodny z zapisami zamieszczonymi w studium. Natomiast trasa wariantu II i wariantu III przebiega przez tereny łęgowe wykluczone z zabudowy, tereny lasów, dolesień, tereny upraw rolnych, zabudowy mieszkaniowej i inne. Warianty te wykazują poważne odstępstwo od studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. 2.3. Charakterystyka całego przedsięwzięcia i warunki użytkowania terenu w fazie budowy 2.3.1. Zakres przedsięwzięcia Opracowanie obejmuje swoim zakresem wykonanie następujących robót: Wariant I 1. Przebudowę drogi krajowej nr 12 przejście przez Łask po istniejącym śladzie, 2. Przebudowę skrzyżowania z drogą wojewódzką nr 473, 3. Przebudowę skrzyżowania z drogą wojewódzką nr 481/483, 4. Przebudowę skrzyżowania drogi krajowej nr 12 z drogą krajową nr 14, 5. Budowę mostów nad Grabią i Pisią, 6. Budowę przepustów, 7. Budowę urządzeń podczyszczających, 8. Budowę odcinków kanalizacji deszczowej, 9. Przebudowę kolidujących sieci uzbrojenia terenu, 10. Budowę zatok autobusowych, 11. Budowę chodników, 12. Budowę oświetlenia, 13. Regulację rowów melioracyjnych, 14. Wyburzenie budynków, 15. Usunięcie zieleni kolidującej z planowanym przedsięwzięciem. Wariant II 1. Budowę drogi krajowej nr 12 – obwodnicy południowej miasta Łask, 2. Budowę skrzyżowania w km: 350+335, 3. Budowę węzła z drogą wojewódzką nr 481, 4. Budowę węzła z drogą wojewódzką nr 483, 5. Przebudowę i rozbudowę dróg poprzecznych krzyżujących się z planowaną obwodnicą, 6. Budowę wiaduktów w ciągu dróg poprzecznych, 7. Budowę mostów, 8. Budowę przepustów, 9. Budowę urządzeń podczyszczających, 10. Budowę ekranów akustycznych, 11. Budowę odcinków kanalizacji deszczowej, „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 8 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO 12. Przebudowę kolidujących sieci uzbrojenia terenu, 13. Budowę systemu dróg dojazdowych (serwisowych) zapewniających wymaganą obsługę terenów przyległych, 14. Budowę oświetlenia, 15. Regulację rowów melioracyjnych, 16. Wyburzenie budynków kolidujących z planowaną obwodnicą, 17. Usunięcie zieleni kolidującej z planowanym przedsięwzięciem. Wariant III 1. Budowę drogi krajowej nr 12 - obwodnica północna miasta Łask, 2. Budowę węzła z drogą wojewódzką nr 473, 3. Budowę węzła z drogą gminną, 4. Budowę węzła z drogą powiatową nr 3706E, 5. Budowę węzła z drogą krajową nr 14, 6. Przebudowa i rozbudowa dróg poprzecznych krzyżujących się z planowaną obwodnicą, 7. Budowę wiaduktów w ciągu dróg poprzecznych, 8. Budowę mostów, 9. Budowę wiaduktów w ciągu obwodnicy nad liniami kolejowymi, 10. Budowę przepustów, 11. Budowę urządzeń podczyszczających, 12. Budowę ekranów akustycznych, 13. Budowę odcinków kanalizacji deszczowej, 14. Przebudowę kolidujących sieci uzbrojenia terenu, 15. Budowę systemu dróg dojazdowych (serwisowych) zapewniających wymagana obsługę terenów przyległych, 16. Budowę oświetlenia, 17. Regulację rowów melioracyjnych, 18. Wyburzenie budynków kolidujących z planowana obwodnicą, 19. Usunięcie zieleni kolidującej z planowanym przedsięwzięciem. 2.3.2. Parametry projektowanej drogi i połączenia z istniejącą siecią drogową Projektowane przejście przez Łask wzdłuż drogi krajowej nr 12 rozpatrywane jest w trzech wariantach: Wariant I Rozbudowa przedmiotowej drogi po istniejącym śladzie na odcinku od km: 347+570 354+400 polegająca na: - zawężeniu 12,0 m jezdni (2×3,50 m + 2×2,50 m) do 8,0 m (2×3,50 m + 2×0,50 m), - przebudowie istniejących skrzyżowań, - wymianie nawierzchni, - budowie zatok autobusowych, - budowie chodników. Droga krajowa nr 12 krzyżuje się z następującymi drogami: - drogą wojewódzką nr 473 w km: 351+130, - drogą powiatową nr 3706E (ul. Lutomierska) w km: 351+519, - drogą wojewódzką nr 481 w km: 352+066, - drogą powiatową nr 2323E (ul. Zielona) w km: 352+289, - drogą powiatową nr 2324E (ul. Konopnickiej) w km: 352+532, - drogą powiatową nr 2325E (ul. Armii Krajowej) w km: 353+194, - drogą krajową nr 14 w km: 353+519, - drogą powiatową nr 2319E (ul. Batorego) w km: 353+639, - drogą powiatową nr 2318E (ul. 9 Maja) w km: 353+825, „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 9 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO - oraz z drogami gminnymi. Wariant II Budowa nowego odcinka obwodnicy Łasku wzdłuż drogi krajowej nr 12 po południowej stronie miasta. Rozbudowie podlega odcinek drogi od km: 347+570 - 354+930, w tym budowa obwodnicy po nowym śladzie od km: 348+193 - 354+789, która zaczyna się i kończy poprzez skrzyżowanie typu małe rondo z istniejącym układem drogowym. Wzdłuż budowanej obwodnicy projektuje się następujące połączenia z istniejącą siecią dróg: - przedłużenie ul. Kilińskiego w km: 350+333 poprzez skrzyżowanie trójwlotowe, - droga wojewódzka nr 481 relacji Łask - Widawa w km: 351+640 poprzez węzeł drogowy ze skrzyżowaniami trójwlotowymi, droga główna (obwodnica) prowadzona po terenie, droga poprzeczna (DW481 po wiadukcie nad obwodnicą), - droga wojewódzka nr 483 relacji Łask - Szczerców w km: 352+677 poprzez węzeł drogowy ze skrzyżowaniami trójwlotowymi, droga główna (obwodnica) prowadzona po terenie, droga poprzeczna (DW483 po wiadukcie nad obwodnicą). Wariant III Budowa nowego odcinka obwodnicy Łasku wzdłuż drogi krajowej nr 12 po północnej stronie miasta. Rozbudowie podlega odcinek drogi od km: 347+570 - 357+368 w tym budowa obwodnicy po nowym śladzie od km: 347+705 - 357+246, która zaczyna się i kończy poprzez skrzyżowanie typu małe rondo z istniejącym układem drogowym. Wzdłuż budowanej obwodnicy projektuje się następujące połączenia z istniejącą siecią dróg: - droga wojewódzka nr 473 relacji Łask - Szadek w km: 350+902 poprzez węzeł drogowy z skrzyżowaniami trójwlotowymi, droga główna (obwodnica) prowadzona po terenie, droga poprzeczna (DW473 po wiadukcie nad obwodnicą), - droga powiatowa nr 3706E (ul. Konstantynowska) relacji Łask - Kwiatkowice oraz Lutomiersk w km: 352+267 poprzez węzeł drogowy ze skrzyżowaniami trójwlotowymi, droga główna (obwodnica) prowadzona po terenie, droga poprzeczna (DP3706E po wiadukcie nad obwodnicą), - węzeł drogowy z skrzyżowaniami trójwlotowymi z ul. gen. Hallera relacji Wiewiórczyn - Wronowice w km: 353+432, droga główna (obwodnica) prowadzona po wiadukcie nad drogą poprzeczną, - droga krajowa nr 14 w km: 355+442 poprzez węzeł drogowy z dwiema łącznicami podłączonymi za pomocą skrzyżowań trójwlotowych, droga główna (obwodnica) prowadzona po wiadukcie nad droga poprzeczna DK14. Obwodnica dwukrotnie przekracza poprzez projektowane wiadukty linię kolejową nr 14 w km: 349+771 pod kątem 36° oraz w km: 353+556 pod kątem 65°. WSTĘPNE PARAMETRY PROJEKTOWANYCH DRÓG Wariant I: DK12/14 km: 347+570 - 353+518 Projektowana droga jest klasy GP 1/2, teren niezabudowany: (km: 348+250 - 350+350) Prędkość miarodajna Vm=90 km/h, teren zabudowany: (km: 347+570 - 348+250, 350+350 - 353+518) Prędkość miarodajna Vm=60 km/h, Szerokość pasa ruchu 3,50 m, Opaska zewnętrzna 0,50 m, DK12 km: 353+518 - 353+825 Projektowana droga jest klasy GP 2/2, Prędkość miarodajna Vm=60 km/h, Pas dzielący 4,00 m, Szerokość pasa ruchu 3,50 m, „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 10 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO Opaska zewnętrzna 0,50 m, DK12 km: 353+825 - 354+400 Projektowana droga jest klasy Prędkość miarodajna Szerokość pasa ruchu Opaska zewnętrzna GP 1/2, Vm=60 km/h, 3,50 m, 0,50 m, Wariant II: DK12 km: 347+570 - 354+930 Projektowana droga jest klasy Prędkość miarodajna Szerokość pasa ruchu Opaska zewnętrzna Wariant III: GP 1/2, Vm=90 km/h, 3,50 m, 0,50 m, DK12/14 km: 347+570 - 355+442 Projektowana droga jest klasy Prędkość miarodajna Szerokość pasa ruchu Opaska zewnętrzna GP 1/2, Vm=90 km/h, 3,50 m, 0,50 m, DK12 km: 355+442 - 357+368 Projektowana droga jest klasy GP 1/2, Prędkość miarodajna Vm=90 km/h, Szerokość pasa ruchu 3,50 m, Opaska zewnętrzna 0,50 m, 2.3.3. Konstrukcja nawierzchni JEZDNIA: Nawierzchnie dróg zaprojektowano z betonu asfaltowego i SMA. CHODNIKI: Chodniki wykonane będą z betonowej kostki brukowej. 2.3.4. Trasa drogi Trasa składa się z odcinków prostych, krzywych przejściowych i łuków kołowych zgodnie z częścią rysunkową. Kierunek wzrostu kilometrażu został ustalony z zachodu na wschód. 2.3.5. Urządzenia bezpieczeństwa ruchu W miejscach wysokich nasypów, w miejscach przekroczeń nad przeszkodami naturalnymi: rzeki oraz cieki, na których projektowane są przepusty zaprojektowano skrajne bariery ochronne. 2.3.6. Odwodnienie drogi Odwodnienie zapewniają spadki podłużne i poprzeczne jezdni. Woda z jezdni odprowadzana będzie do środowiska poprzez rowy trawiaste oraz projektowaną kanalizację deszczową do projektowanych urządzeń podczyszczających, a następnie do wód powierzchniowych lub do ziemi. Odbiornikami wód będą: rzeka Grabia, rzeka Pisia oraz istniejące rowy melioracyjne. Przyjęto poniższy system podczyszczania: I stopień podczyszczania: nastąpi w rowach trawiastych. W rowach trawiastych wykorzystywane są procesy samooczyszczania wskutek współdziałania procesów sedymentacji, filtracji oraz procesów biochemicznych. II stopień podczyszczania: w osadnikach studzienek wpadowych przed wylotem do rowów melioracyjnych. III stopień podczyszczania: w przypadku odbiornika, jakim będzie rzeka Grabia podczyszczanie ścieków deszczowych nastąpi w systemie szczelnej kanalizacji deszczowej, z urządzeniami podczyszczającymi - osadniku i separatorze substancji ropopochodnych. „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 11 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO 2.3.7. Obiekty mostowe W ramach rozbudowy drogi w Wariancie I przewiduje się wzmocnienie lub przebudowę następujących obiektów: • Mosty: - most MS 1 nad rzeką Grabią km około: 351+723, - most MS 2 nad rzeką Pisią km około: 351+916. • Przepusty drogowe: - przepust PDR-1 w km około: 348+051, - przepust PDR-2 w km około: 350+779, - przepust PDR-3 w km około: 532+064, - przepust PDR-4 w km około: 352+171, - przepust PDR-5 w km około: 352+547, - przepust PDR-6 w km około: 352+805, - przepust PDR-7 w km około: 353+167. W Wariancie II przewiduje się budowę następujących obiektów: • Mosty : - most WS-1 (estakada) nad rzeką Grabią km około 348+800 (o długości ok. 1000 m) • Wiadukty w ciągu obwodnicy: -- wiadukt WS-2 w ciągu obwodnicy w km około: 351+640 -- wiadukt WS-3 w ciągu obwodnicy w km około: 352+680 • Przepusty drogowe: - przepust PDR-1 w km około 350+200 - przepust PDR-2 w km około 353+300: W Wariancie III przewiduje się budowę następujących obiektów: • Mosty: - most MS (estakada) nad rzeką Grabią km około 354+150 (o długości ok. 800 m) • Wiadukty w ciągu obwodnicy: - wiadukt WS-1 w km około 348+650 - wiadukt WS-2 w km około 349+800: - wiadukt WS-3 w km około 350+900 - wiadukt WS-4 w km około 352+250 - wiadukt WS-5 w km około 353+450 - wiadukt WS-6 w km około 353+650 - wiadukt WS-7 w km około 355+450 - wiadukt WS-9 w km około 356+300 - wiadukt WS-10 w km około 356+900 • Przepusty drogowe: - przepust PDR-1 w km około 348+950 - przepust PDR-2 w km około 350+750 - przepust PDR-3 w km około 352+250 - przepust PDR-4 w km około 356+700 2.3.8. Warunki wykorzystania terenu w fazie realizacji Planowana rozbudowa odcinka drogowego w wariancie I, o długości około 6,83 km, realizowana będzie zasadniczo w śladzie drogi istniejącej i w jej liniach rozgraniczających. W związku z powyższym można stwierdzić, iż w fazie realizacji i eksploatacji warunki wykorzystania terenu nie ulegną zmianie w stosunku do stanu istniejącego. Natomiast realizacja odcinków drogowych w wariancie II i III planowana jest w terenie niezainwestowanym i wymagać będzie trwałego zajęcia i przekształcenia terenu o następujących powierzchniach: „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 12 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO Tabela 1 Powierzchnie terenu zajęte pod planowaną budowę drogi Wariant I Wariant II Zajęcie terenu pod projektowany 0 ha 8,83 ha inwestycja w granicach pas drogowy Wariant III 11,76 ha aktualnego pasa drogowego* * Przewiduje się konieczność niewielkich korekt linii rozgraniczających drogi w odpowiedzi do rzeczywistego zajęcia terenu przez pas drogowy Tereny te obecnie zagospodarowane są jako tereny leśne, tereny łąkowe, tereny rolne i tereny mieszkaniowe. Realizacja przedsięwzięcia będzie bezpośrednio oddziaływała na powierzchnię ziemi poprzez: - Fizyczne, trwałe przekształcenia i wyłączenia z obecnego użytkowania określonego fragmentu terenu, przewidzianego dla drogi, w tym usuwanie roślin, gleby i budowa drogi. - czasowe zmiany użytkowania terenu wynikające z jego zajęcia dla celów placów budowy, wykonania czasowych dróg dojazdowych itp., - okresowe i trwałe przekształcenia powierzchni terenu powodujące zagęszczanie gruntu i czasowe lub stałe zakłócenie ustalonego spływu wód opadowych i gruntowych, - możliwość wymywania odsłoniętych gruntów. Na etapie prowadzenia prac budowlanych należy przewidzieć następujące działania: - minimalizację przekształceń terenu, - wymóg rekultywacji terenu po zakończeniu prac budowlanych, - organizację prac budowlanych uniemożliwiającą wystąpienie niekontrolowanych skażeń gruntu, posiadanie środków chemicznych neutralizujących ewentualne wycieki z maszyn budowlanych, minimalizujących możliwość skażenia gruntu. - stosowanie zabezpieczeń przeciwerozyjnych, - ścisłe ustalenia tras poruszania się maszyn budowlanych. 2.4. Warunki użytkowania terenu w fazie eksploatacji Eksploatacja drogi ma niewielki wpływ na ukształtowany na poprzednim etapie krajobraz i rzeźbę terenu. Wiąże się przede wszystkim z emisją hałasu i zanieczyszczeń powietrza, jest niewielkim wytwórcą odpadów oraz potencjalnym zagrożeniem dla środowiska gruntowowodnego. Eksploatacja drogi może mieć znaczenie dla środowiska przyrodniczego, jeśli przecina jednolite ekosystemy lub szlaki migracyjne. Na podobnej zasadzie może rozdzielać społeczności lokalne lub odcinać ludzi od dostępnych dla nich wcześniej elementów środowiska. Tak jak pisano w poprzednim rozdziale teren zajęty pod pas drogowy zasadniczo utraci dotychczasowe funkcje. Dotyczy to głównie wariantów alternatywnych. Wariant I wykorzystuje aktualny pas drogowy i nie wymaga dodatkowego terenu. Poza zajęciem terenu pod pas drogowy pozostałe rodzaje korzystania ze środowiska wynikają głównie z ruchu pojazdów i jego natężenia na przedmiotowym odcinku drogi. 2.4.1. Prognozowane natężenie ruchu Prognoza została wykonana dla dwóch horyzontów czasowych: rok 2010 i 2025 w pojazdach na dobę (SDR). Podstawą obliczeń były wyniki Generalnych Pomiarów Ruchu z roku 2005. Przy prognozowaniu ruchu wykorzystano model opracowany w 2007 roku przez Biuro Studiów GDDKiA przy uwzględnieniu budowy dróg: S-8 i S-14 dla horyzontu 2025 i bez uwzględnienia budowy tych dróg w roku 2010. Na potrzeby przedmiotowego opracowania przeanalizowano następujące sytuacje: − Rok 2008 – wariant „0” – analiza stanu istniejącego; − Rok 2010 – wariant inwestycyjny – analiza dla rozbudowywanej drogi krajowej; − Rok 2025– wariant inwestycyjny – analiza dla rozbudowywanej drogi krajowej. „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 13 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO Tabela 2 Kategoria pojazdów Symbol kategorii SO SD S.C. SCP Grupa pojazdów samochody osobowe samochody dostawcze samochody ciężarowe bez przyczep samochody ciężarowe z przyczepami Prognozę na rok 2010 i 2025 przedstawiono w formie tabelek poniżej. WARIANT I Prognoza średnia ruchu na wybranych odcinkach dróg miasta ŁASK (SDR 2008) wariant I inwestycyjny i bezinwestycyjny. Tabela 3 Wariant I (z S-8) inwestycyjny i bezinwestycyjny – odcinek D1 - DK 12/14 Zduńska Wola - Łask Sam. ciężarowe bez Rok ŚDR Sam. osobowe Sam. dostawcze przyczep 2008 2010 2025 Sam. ciężarowe z przyczepami Autobusy 14 730 10242 1505 1061 1798 124 100% 69,53% 10,22% 7,20% 12,21% 0,84% 15 990 11 204 1 557 1 151 1 954 124 100% 70,07% 9,74% 7,20% 12,22% 0,78% 10 890 9 548 646 276 328 91 100% 88% 5,93% 2,54% 3,01% 0,84% „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 14 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO Tabela 4 Wariant I (z S-8) inwestycyjny i bezinwestycyjny – odcinek D2 - DK 12/14 Łask – (DW 473 – DW 481) Sam. ciężarowe bez Rok ŚDR Sam. osobowe Sam. dostawcze przyczep 2008 2010 2025 Tabela 5 2010 2025 Autobusy 20 060 15622 2218 950 1076 194 100% 77,88% 11,06% 4,74% 5,36% 0,97% 21 779 17 090 2 294 1 030 1 170 195 100% 78,47% 10,53% 4,73% 5,37% 0,90% 18 609 16 610 1 042 394 410 152 100% 89,26% 5,60% 2,12% 2,20% 0,82% Sam. ciężarowe z przyczepami Autobusy Wariant I (z S-8) inwestycyjny i bezinwestycyjny – odcinek D3 - DK 12/14 Łask – (DW 481 – DK 14) Sam. ciężarowe bez Rok ŚDR Sam. osobowe Sam. dostawcze przyczep 2008 Sam. ciężarowe z przyczepami 15 852 12338 1750 759 845 160 100% 77,83% 11,04% 4,79% 5,33% 1,01% 17 210 13 497 1 810 824 918 161 100% 78,43% 10,52% 4,79% 5,33% 0,94% 14 368 12 785 820 309 323 132 100% 88,98% 5,71% 2,15% 2,25% 0,92% „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 15 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO Tabela 6 Wariant I (z S-8) inwestycyjny i bezinwestycyjny – odcinek D4 - DK 12 Łask - DK 14 – Wola Łaska Sam. ciężarowe bez Rok ŚDR Sam. osobowe Sam. dostawcze przyczep 2008 2010 2025 Sam. ciężarowe z przyczepami Autobusy 5 588 3669 705 453 725 36 100% 65,66% 12,62% 8,11% 12,97% 0,64% 6 057 4 014 728 492 787 36 100% 66,27% 12,02% 8,12% 12,99% 0,59% 6 364 4 890 487 361 596 29 100% 76,84% 7,66% 5,67% 9,37% 0,46% Tabela 7 Wariant I (z S-8) inwestycyjny i bezinwestycyjny – odcinek D5 - DK 14 – kierunek Piotrków Trybunalski Sam. ciężarowe bez Rok ŚDR Sam. osobowe Sam. dostawcze przyczep 2008 2010 2025 Sam. ciężarowe z przyczepami Autobusy 5 588 3669 705 453 725 36 100% 65,66% 12,62% 8,11% 12,97% 0,64% 6 057 4 014 728 492 787 36 100% 66,27% 12,02% 8,12% 12,99% 0,59% 6310 4849 483 358 591 29 100% 76,84% 7,66% 5,67% 9,37% 0,46% „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 16 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO LUTOM IERSK SCHEMAT PROGNOZY NA ROK 2010 WARIANT I inwestycyjny i bezinwestycyjny UN IE JÓ W CE NI BIA PA D2 D1 ŁASK PRZYGOŃ D3 OKUP MAŁY WOLA ZDUŃSKA D4 WOLA ŁASKA GORCZYN D5 „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” ÓW HAT BEŁC W IE LU Ń PI TR OTR YB KÓ UN W AL SK I Str. 17 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO LUTOM IE RSK SCHEMAT PROGNOZY NA ROK 2025 WARIANT I inwestycyjny i bezinwestycyjny UN IE JÓ W CE NI BIA A P D2 D1 ŁASK OKUP MAŁY WOLA ZDUŃSKA PRZYGOŃ D3 A1 DA RA T S TO AU D4 WOLA ŁASKA D5 GORCZYN AW WROCŁ HAT BEŁC W IE LU Ń PI TR OTR YB KÓ UN W AL SK I ÓW „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 18 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO WARIANT II Prognoza średnia ruchu na wybranych odcinkach dróg miasta ŁASK (SDR 2010) przypadek, gdy obwodnica miasta zostanie zrealizowana Tabela 8 Prognoza ruchu dla wariantu „II” przypadek realizacji obwodnicy – rok 2010 Numer drogi/ulica Nazwa odcinka DK 12,14 D1 Obwodnica D2 Obwodnica Obwodnica DK 12 D3 D4 D5 Okup - Kopyść ul. Łaska Kopyść – Mikołajówek – Podlaszcze Obwodnica/ul. Widawska (DW481) Podlaszcze – Kresy – DW481/DW483 Kresy – Wola Łaska – DW483/DK12 Wola Łaska Σ 12490 SO 7951 SDR 2010 SD 1856 SC 1027 SCP 1656 8076 5372 1311 618 775 7340 6813 6222 5245 5379 4796 870 884 958 449 169 130 776 381 338 Prognoza średnia ruchu na wybranych odcinkach dróg miasta ŁASK (SDR 2025) przypadek, gdy obwodnica miasta zostanie zrealizowana Tabela 9 Prognoza ruchu dla wariantu „II” przypadek realizacji obwodnicy – rok 2025 Numer drogi/ulica Nazwa odcinka DK 12,14 D1 Obwodnica D2 Obwodnica Obwodnica DK 12 D3 D4 D5 Okup - Kopyść ul. Łaska Kopyść – Mikołajówek – Podlaszcze Obwodnica/ul. Widawska (DW481) Podlaszcze – Kresy – DW481/DW483 Kresy – Wola Łaska – DW483/DK12 Wola Łaska Σ 12515 SO 10923 SDR 2025 SD 844 SC 334 SCP 414 9180 7940 622 284 334 16154 16184 21102 14540 14930 19316 1040 804 1174 398 366 425 176 84 187 „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 19 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO UN LUTOM IERSK SCHEMAT PROGNOZY NA ROK 2010 WARIANT II IE JÓ W N BIA PA D1 WOLA PRZYGOŃ D2 ŁASK D3 D4 D5 ZDUŃSKA OKUP MAŁY ICE WOLA ŁASKA GORCZYN W ÓW H AT BEŁC IE LU Ń PI TR OTR YB KÓ UN W AL SK I „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 20 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO LUTOM IERSK SCHEMAT PROGNOZY NA ROK 2025 WARIANT II UN IE JÓ W CE NI BIA A P D1 D2 ŁASK D3 D4 D5 OKUP MAŁY WOLA ZDUŃSKA PRZYGOŃ 1 AA AD TR S TO AU WOLA ŁASKA GORCZYN W WROCŁA HA BEŁC W IE LU Ń PI TR OTR YB KÓ UN W ALS KI TÓW „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 21 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO WARIANT III Prognoza średnia ruchu na wybranych odcinkach dróg miasta ŁASK (SDR 2010) przypadek, gdy obwodnica miasta zostanie zrealizowana Tabela 10 Prognoza ruchu dla wariantu „III” przypadek realizacji obwodnicy – rok 2010 Numer drogi/ulica Nazwa odcinka DK 12,14 D1 Obwodnica D2 Obwodnica D3 Obwodnica DK 12 D4 D5 Okup - ul. Łaska Kopyść – Mikołajówek – Orchów Obwodnica/ DW473 Wydrzyn – Wiewiórczyn - Łask – DW4731/DK14 Łask –Zdżary – Ostrów – DK14/DK12 Teodory Σ 12647 SO 8209 SDR 2010 SD 1758 SC 1024 SCP 1656 10716 6767 1630 738 1581 10538 6659 1756 603 1520 4266 3998 3130 2740 705 788 112 129 319 341 Prognoza średnia ruchu na wybranych odcinkach dróg miasta ŁASK (SDR 2025) przypadek, gdy obwodnica miasta zostanie zrealizowana Tabela 11 Prognoza ruchu dla wariantu „III” przypadek realizacji obwodnicy – rok 2025 Numer drogi/ulica Nazwa odcinka DK 12,14 D1 Obwodnica D2 Obwodnica D3 Obwodnica DK 12 D4 D5 Okup - ul. Łaska Kopyść – Mikołajówek – Orchów - Obwodnica/ DW473 Wydrzyn – Wiewiórczyn - Łask – DW4731/DK14 Łask –Zdżary – Ostrów – DK14/DK12 Teodory SDR 2025 Σ SO SD SC SCP 13139 11828 686 287 338 10046 9046 530 181 289 11732 10642 554 288 248 8193 17731 7200 15578 505 1232 275 566 213 355 „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 22 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO LUTOM IERSK SCHEMAT PROGNOZY NA ROK 2010 WARIANT III UN IE JÓ W E NIC BIA PA D3 D1 D2 D4 ŁASK OKUP MAŁY D5 WOLA ZDUŃSKA PRZYGOŃ WOLA ŁASKA GORCZYN ÓW HAT BEŁC W IE LU Ń PI TR OTRK YB UN ÓW ALS KI „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 23 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO LUTOM IERSK SCHEMAT PROGNOZY NA ROK 2025 WARIANT III UN IE JÓ W ICE IAN B PA D3 D4 D1 D2 ŁASK OKUP MAŁY D5 WOLA ZDUŃSKA PRZYGOŃ 1 AA AD TR S TO AU WOLA ŁASKA GORCZYN AW WROCŁ HAT BEŁC W IE LU Ń PI TR OTR YB KÓ UN W AL SK I ÓW „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 24 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO 2.5. Przewidywane rodzaje i ilości zanieczyszczeń wynikające z funkcjonowania planowanego przedsięwzięcia 2.5.1. Hałas Emisja hałasu jest pochodną natężenia ruchu, struktury rodzajowej ruchu oraz warunków przejazdu samochodów. Zasadniczo, w odniesieniu do źródeł drogowych nie określa się wielkości emisji hałasu, w rozumieniu mocy akustycznej źródła. Analizuje się rozprzestrzenianie hałasu w środowisku, co uczyniono również w niniejszym raporcie, w rozdziale o znaczących oddziaływaniach. Analizując wyniki oddziaływania akustycznego oraz zagospodarowanie terenów znajdujących się w obszarze oddziaływania projektowanej drogi oddziaływanie akustyczne wystąpi w znacznej odległości od krawędzi jezdni i spowoduje przekroczenia na terenie podlegającym ochronie akustycznej. W strefie niekorzystnego oddziaływania akustycznego zlokalizowane są budynki zabudowy mieszkaniowo-usługowej o niskiej intensywności, budynki zabudowy zagrodowej o niskiej intensywności oraz budynki zabudowy mieszkaniowej o wysokiej intensywności. 2.5.2. Zanieczyszczenie powietrza Wykonane obliczenia wykazały, że dla większości analizowanych substancji (z wyjątkiem dwutlenku azotu) dopuszczalne stężenia nie są przekraczane. Poniżej zestawiono wielkości emisji [kg/rok] dla poszczególnych zanieczyszczeń dla roku 2010 Tabela 12 Wielkość emisji dla Wariantu I [kg] – Rok 2010 Długość HC al. Odcinek CO C6H6 km D1/1 0,68 20167,62 182,07 3321,22 D1/2 1,1 19424,60 123,76 2464,04 D1/3 1,81 53681,46 484,62 8840,30 D2 0,9 32215,85 288,58 4977,36 D3/1 0,43 11425,81 101,93 1703,72 D3/2 1,02 29119,55 258,26 4196,31 D4 0,3 7310,70 64,58 994,62 D5 0,57 4377,03 38,42 611,84 Tabela 13 Wielkość emisji dla Wariantu II [kg] – Rok 2010 Długość CO C6H6 HC al. Odcinek km D1 0,62 19246,19 172,99 3079,00 D2 3,45 41357,88 256,07 4718,73 D3 1,03 11056,52 70,91 1278,84 D4 2,11 21201,17 131,92 2015,49 D5 0,14 2265,34 19,90 285,22 Tabela 14 Wielkość emisji dla Wariantu III [kg] – Rok 2010 Długość CO C6H6 HC al. Odcinek km D1 0,06 1890,75 17,02 302,10 D2 3,16 49924,25 320,56 6342,57 D3 4,66 72993,15 460,44 8885,79 D4 1,8 11492,20 69,91 1123,96 D5 0,12 1039,73 9,09 142,58 HC ar. NOx TSP SOx 996,37 739,21 2652,09 1493,21 511,12 1258,89 298,39 183,55 15268,44 24373,73 40641,00 21565,41 7041,05 16733,77 3657,04 2404,70 879,61 1057,57 2341,32 1210,05 392,88 930,27 194,41 136,44 1171,57 1907,69 3118,46 1636,00 534,11 1272,01 272,27 186,22 HC ar. NOx TSP SOx 923,70 1415,62 383,65 604,65 85,57 13805,32 44182,56 11667,07 15593,49 945,91 789,64 1921,79 479,33 604,96 45,15 1057,12 3485,59 882,18 1143,21 66,89 HC ar. NOx TSP SOx 90,63 1902,77 2665,74 337,19 42,77 1350,81 62324,10 85922,16 9273,73 552,06 76,63 2680,39 3738,42 390,11 31,24 102,87 4825,95 6704,17 714,92 42,81 „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 25 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO Poniżej zestawiono wielkości emisji [kg/rok] dla poszczególnych zanieczyszczeń dla roku 2025 Tabela 15 Wielkość emisji dla Wariantu I [kg] – Rok 2025 Długość HC al. Odcinek CO C6H6 km D1/1 0,68 22311,09 196,02 2683,45 D1/2 1,1 6189,47 39,52 525,19 D1/3 1,81 18717,94 163,54 2117,17 D2 0,9 14621,05 127,82 1615,06 D3/1 0,43 9776,63 85,25 1081,58 D3/2 1,02 5144,00 44,34 759,99 D4 0,3 11770,82 102,95 1388,45 D5 0,57 10691,58 93,06 1212,21 Tabela 16 Wielkość emisji dla Wariantu II [kg] – Rok 2025 Długość HC al. Odcinek CO C6H6 km D1 0,62 20342,47 178,72 2446,68 D2 3,45 45758,33 292,80 4268,28 D3 1,03 24095,36 151,73 2004,99 D4 2,11 49086,81 313,37 4118,94 D5 0,14 7818,55 68,34 882,57 Tabela 17 Wielkość emisji dla Wariantu III [kg] – Rok 2025 Długość HC al. Odcinek CO C6H6 km D1 0,06 1638,16 14,39 197,03 D2 3,16 28664,52 182,80 2476,75 D3 4,66 27802,45 178,32 2481,48 D4 1,8 13298,76 84,61 1202,66 D5 0,12 5596,88 48,96 646,27 HC ar. NOx TSP SOx 805,04 157,56 635,15 484,52 324,47 228,00 416,54 363,66 7866,85 3294,78 5504,10 3890,63 2635,09 3240,67 3901,53 3201,36 343,86 97,02 208,12 129,62 94,45 217,80 173,74 131,89 534,39 209,32 353,19 236,95 166,32 279,98 269,68 214,97 HC ar. NOx TSP SOx 734,00 1280,48 601,50 1235,68 264,77 7172,72 30869,20 12536,95 25378,47 2230,25 313,52 1055,98 384,42 724,75 84,82 487,23 2120,93 822,73 1603,31 143,76 HC ar. NOx TSP SOx 59,11 743,03 744,44 360,80 193,88 577,61 16072,98 16760,71 8412,10 1744,63 25,25 493,71 530,71 282,12 71,21 39,24 1048,16 1104,61 574,37 115,68 2.5.3. Ścieki Odwodnienie drogi dla wszystkich analizowanych wariantów zapewnią spadki podłużne i poprzeczne jezdni. Odbiornikami, wód opadowych z jezdni będą istniejące cieki, w tym, zależnie od wariantu, rzeki Grabia i Pisia. Zastosowany będzie system podczyszczania wód opadowych do parametrów zgodnych z Rozporządzeniem MŚ z dnia 24 lipca 2006 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz.U. Nr 137, poz. 984 z późniejszymi zmianami), tj. wody opadowe z drogi nie będą przekraczać: - zawiesiny ogólnej 100 mg/l, - węglowodorów ropopochodnych 15 mg/l. W tabelach poniżej przedstawiono wyniki analiz zawartości zawiesiny ogólnej i węglowodorów ropopochodnych w ściekach deszczowych na lata 2010 r. i 2025 r. dla analizowanych wariantów. Tabela 18 Symbol odcinka D1 D2 D3 Prognozowane poziomy zanieczyszczeń w ściekach deszczowych - Wariant I rok 2010 Kilometraż 347+570351+130 351+130352+065 352+065352+590 SDR Zawiesiny Węglowodory Metodyka 15990 121,0 < 15* Zał .29 GDDKiA 21779 432,0 34,6 Norma PN-S 02204 oraz dział nr 07 17210 401,6 32,1 Norma PN-S 02204 „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 26 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO Symbol odcinka D4 D5 Kilometraż 352+590353+520 353+520354+400 SDR Zawiesiny Węglowodory Metodyka 6057 232,0 16,6 Norma PN-S 02204 6057 232,0 16,6 Norma PN-S 02204 * wartość określona na podstawie analiz wyników pomiarów na drogach województwa łódzkiego Tabela 19 Symbol odcinka D1 D2 D3 D4 D5 Prognozowane poziomy zanieczyszczeń w ściekach deszczowych - Wariant II rok 2010 Kilometraż 347+570348+190 348+190351+640 351+640352+670 352+670354+780 354+780354+930 SDR Zawiesiny Węglowodory Metodyka 12490 104 < 15* Zał .29 GDDKiA 8076 84 < 15* Zał .29 GDDKiA 7340 78 < 15* Zał .29 GDDKiA 6813 78 < 15* Zał .29 GDDKiA 6222 72 < 15* Zał .29 GDDKiA * wartość określona na podstawie analiz wyników pomiarów na drogach województwa łódzkiego Tabela 20 Symbol odcinka D1 D2 D3 D4 D5 Prognozowane poziomy zanieczyszczeń w ściekach deszczowych -Wariant III rok 2010 Kilometraż 347+570347+630 347+630350+790 350+790355+450 355+450357+250 357+250360+368 SDR Zawiesiny Węglowodory Metodyka 12647 108 < 15* Zał .29 GDDKiA 10716 99 < 15* Zał .29 GDDKiA 10538 99 < 15* Zał .29 GDDKiA 4266 58 < 15* Zał .29 GDDKiA 3998 59 < 15* Zał .29 GDDKiA * wartość określona na podstawie analiz wyników pomiarów na drogach województwa łódzkiego Tabela 21 Symbol odcinka D1 D2 D3 D4 D5 Prognozowane poziomy zanieczyszczeń w ściekach deszczowych -Wariant I rok 2025 Kilometraż 347+570351+130 351+130352+065 352+065352+590 352+590353+520 353+520354+400 SDR Zawiesiny Węglowodory Metodyka 10890 99,0 < 15* Zał .29 GDDKiA 18609 412,8 33,0 14368 379,2 30,3 6364 241,6 19,3 Norma PN-S 02204 6310 240,0 19,2 Norma PN-S 02204 oraz dział nr 07 Norma PN-S 02204 oraz dział nr 07 Norma PN-S 02204 oraz dział nr 07 * wartość określona na podstawie analiz wyników pomiarów na drogach województwa łódzkiego „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 27 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO Tabela 22 Symbol odcinka D1 D2 D3 D4 D5 Prognozowane poziomy zanieczyszczeń w ściekach deszczowych -Wariant II rok 2025 Kilometraż 347+570348+190 348+190351+640 351+640352+670 352+670354+780 354+780354+930 SDR Zawiesiny Węglowodory Metodyka 12515 108 < 15* Zał .29 9818 94 < 15* Zał .29 16154 121 < 15* Zał .29 16184 121 < 15* Zał .29 21102 358,4 28,7 Norma PN-S 02204 oraz dział nr 07 * wartość określona na podstawie analiz wyników pomiarów na drogach województwa łódzkiego Tabela 23 Symbol odcinka D1 D2 D3 D4 D5 Prognozowane poziomy zanieczyszczeń w ściekach deszczowych -Wariant III rok 2025 Kilometraż 347+570347+630 347+630350+790 350+790355+450 355+450357+250 357+250360+368 SDR Zawiesiny Węglowodory Metodyka 13139 108 < 15* Zał .29 10046 94 < 15* Zał .29 11732 99 < 15* Zał .29 8193 84 < 15* Zał .29 17731 337,6 27,0 Norma PN-S 02204 oraz dział nr 07 * wartość określona na podstawie analiz wyników pomiarów na drogach województwa łódzkiego Z przeprowadzonych obliczeń wynika, że na trasach projektowanych wariantów dla roku 2010 oraz 2025 będą miały miejsce przekroczenia zawiesin ogólnych oraz węglowodorów ropopochodnych. Warto jednak zauważyć, że rzeczywiste pomiary stężeń zanieczyszczeń w wodach opadowych spływających z dróg, wykonywane w ramach monitoringu dla dróg istniejących, wykazują stężenia zanieczyszczeń znacznie niższe od przewidywanych teoretycznie. W przypadku węglowodorów ropopochodnych mieszczą się one w granicach wartości dopuszczalnych, a często nawet poniżej granicy oznaczalności. W przypadku zawiesiny ogólnej stężenia są zawsze oznaczane, ale również nie przekraczają wartości dopuszczalnych. Dla porównania w poniższej tabeli zamieszczono wyniki pomiarów zanieczyszczeń w ściekach deszczowych, wykonanych w 2007 i 2008 roku na drogach województwa łódzkiego o porównywalnym natężeniu ruchu, bez zastosowania jakichkolwiek urządzeń oczyszczających. Kopia sprawozdania z pomiarów stanowi Załącznik do raportu. Tabela 24 Zestawienie wyników pomiarów zanieczyszczeń w ściekach z odwodnienia dróg na wybranych drogach województwa łódzkiego Nr drogi/strona Kilometraż SDR wg pomiaru generalnego z 2005 r. 72/L 125+403 15.204 8/P 231+570 10.468 Rodzaj zastosowanych urządzeń podczyszczających Bez zastosowania urządzeń podczyszczających Bez zastosowania urządzeń podczyszczających Ilość węglowodorów ropopochodnych wartości średnie [mg/l] 09.2007 rok <0,05 0,207 39,4 Ilość węglowodorów ropopochodnych wartości średnie [mg/l] 05. 2008 rok <0,05 35,1 0,505 Zawiesiny ogólne [mg/l] 09.2007 rok „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Zawiesiny ogólne [mg/l] 05. 2008 rok 48,1 5,5 Str. 28 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO 8/P 233+330 10.468 8/L 263+750 7.779 8/P 274+600 7.779 8/L 274+600 7.779 8/L 274+630 7.779 1/P 372+000 27.609 1/P 372+600 27.609 1/P 373+180 27.609 Bez zastosowania urządzeń podczyszczających Bez zastosowania urządzeń podczyszczających Bez zastosowania urządzeń podczyszczających Bez zastosowania urządzeń podczyszczających Bez zastosowania urządzeń podczyszczających Bez zastosowania urządzeń podczyszczających Bez zastosowania urządzeń podczyszczających Bez zastosowania urządzeń podczyszczających 0,339 89,6 <0,05 72,2 <0,05 23,4 <0,05 29,5 <0,05 23,7 <0,05 26,2 <0,05 25,0 <0,05 82,0 <0,05 18,6 <0,05 30,0 <0,05 30,1 <0,05 46,7 <0,05 12,1 <0,05 38,6 <0,05 24,0 <0,05 14,9 Wyniki pomiarów wykazują, że średnie ilości węglowodorów ropopochodnych w ściekach deszczowych odprowadzanych z dróg kształtują się na poziomie od <0,05 do 0,339 mg/dm3, natomiast średnie ilości zawiesiny ogólnej kształtują się na poziomie od 12,1 do 89,6 mg/dm3 i nie przekraczają wartości dopuszczalnych. Porównując wyniki prognozowanych zanieczyszczeń w ściekach opartych na obliczeniach wykonanych zgodnie z obowiązującymi w Polsce przepisami tj. Norma PN-S 02204 oraz dział nr 07 Ochrona wód w otoczeniu dróg (Zasady ochrony środowiska w projektowaniu, budowie i utrzymaniu dróg, GDDP Warszawa 1993 r.) z wynikami badań wykonanymi na drogach województwa łódzkiego w okresach wrzesień 2007 i maj 2008, występują bardzo duże różnice w ilości wykazywanych zanieczyszczeń, zarówno zawiesiny ogólnej jak i węglowodorów ropopochodnych. Zgodnie z danymi pomiarowymi przewiduje się, że również dla przedmiotowej drogi stężenie substancji zanieczyszczających w odprowadzanych z jezdni wodach będzie niskie i nie będzie przekraczało wartości dopuszczalnych. 3. OPIS ELEMENTÓW PRZYRODNICZYCH ŚRODOWISKA, OBJĘTYCH ZAKRESEM PRZEWIDYWANEGO ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA 3.1. Położenie geograficzne Łask leży na Niżu Polskim w obrębie aglomeracji łódzkiej. Okolice Łasku położone są na Nizinie Południowowielkopolskiej, na Wysoczyźnie Łaskiej i Kotlinie Szczercowskiej. Gmina Łask znajduje się w najdalej na zachód wysuniętej części województwa łódzkiego - Ziemi Sieradzkiej, wchodzi w skład powiatu łaskiego, bezpośrednio granicząc z gminami Wodzierady, Buczek, Sędziejowice. Teren gminy Łask jest równinny, jedyne urozmaicenie stanowi dolina rzeki Grabi, dzieląca gminę na część południową i północną. W części południowo- zachodniej występują wydmy usypane przez wiatry w czasie ustępowania lodowca, obecnie porośnięte lasem sosnowym. 3.2. Klimat Klimat powiatu łaskiego znajduje się w łódzko-wieluńskim regionie klimatycznym (wg W. Wiszniewskiego i W. Chechłowskiego). Dominują wiatry z kierunków zachodnich (40%), którym nieznacznie ustępują wiatry z kierunków wschodnich (35%). Istotna cecha warunków wietrznych na obszarze powiatu łaskiego jest niezbyt częste występowanie bardzo silnych wiatrów. Prędkości wiatru powyżej 20 m/s zdarzają się sporadycznie, częściej natomiast występują duże prędkości wiatru w porywach. „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 29 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO Średnia temperatura z wielolecia wynosi na tym terenie 8°C, natomiast najniższe temperatury średnie odnotowuje się w lutym (średnio -3°C), a najwyższe w miesiącach lipiecsierpień (średnio 17,5°C). W ścisłym związku z warunkami termicznymi terenu pozostaje długość okresu wegetacyjnego. Dla powiatu łaskiego średnia długość okresu wegetacyjnego wynosi 210 dni w roku. Opady atmosferyczne wynoszą ok. 600 mm rocznie, przy czym największe opady notuje się w miesiącu lipcu (180 mm), a najniższe w styczniu (25 mm). Pokrywa śnieżna zalega ok. 70 dni, przeciętnie od początku grudnia do połowy marca. 3.3. Warunki hydrograficzne, wody powierzchniowe Pod względem hydrologicznym gmina Łask położona jest w obrębie dorzecza rzeki Odry, w zlewni rzeki Warty. Obszar jest odwadniany przez rzekę Grabię, która jest dopływem Widawki, będącej dopływem Warty. Do Grabi uchodzi niewielka rzeka Końska, płynąca południkowo przez południową cześć gminy. Ponadto sieć wodną uzupełniają różnej wielkości rowy melioracyjne. Większość cieków, za wyjątkiem Grabi i Końskiej, prowadzi niewiele wody. Cały obszar doliny Grabi jest położony w granicach zagrożenia powodziowego. Grabia i Pałusznica wg danych Raportu o stanie środowiska w województwie łódzkim z 2004 r. (2005), niosą wody IV klasy. Wszystkie warianty projektowanej trasy przecinają rzekę Grabię, a warianty II i III dodatkowo przecinają sieć licznych bezimiennych cieków powierzchniowych. Na obszarze gminy znajdują się liczne, sztuczne zbiorniki wodne. Większość z nich to sztucznie piętrzone stawy rybne. Dość dużą powierzchnię zajmują także dawne wyrobiska cegielni (w szczególności w okolicach miejscowości Okup). Mimo sztucznego pochodzenia, zbiorniki te mają, na tym pozbawionym naturalnych jezior terenie, wysoką wartość przyrodniczą, jako godowiska płazów, oraz miejsca koncentracji zespołów gatunków roślin i zwierząt związanych z siedliskami wodnymi i bagiennymi. 3.4. Środowisko gruntowo wodne Projektowana inwestycja drogowa zlokalizowana będzie w granicach kredowej jednostki geologicznej – Niecki Łódzkiej. W podłożu odcinka drogi krajowej zalegają osady czwartorzędu i kredy. Osady czwartorzędu zalegające od powierzchni terenu, występują na całym obszarze przebiegu drogi, a ich miąższość jest zmienna i może dochodzić do 20-54 m. Pod czwartorzędem znajdują się utwory kredy. Główny użytkowy poziom wód podziemnych związany jest zarówno z utworami czwartorzędu, jak i kredy górnej. Piętro wodonośne czwartorzędu Piętro wodonośne czwartorzędu tworzą 1-3 poziomy wodonośne (warstwy wodonośne) związanych głównie z piaskami drobnymi, średnimi, rzadziej z grubymi i żwirami. Piętro wodonośne kredy Piętro wodonośne kredy w rejonie Łasku jest reprezentowane przez poziom górnokredowy, natomiast poziom dolnokredowy nie jest tutaj dostępny. Główny użytkowy poziom wodonośny górnokredowy, o charakterze szczelinowym, występuje w podłożu projektowanej inwestycji drogowej pod utworami czwartorzędu na głębokości około 19,7-54,0 m, na północ od przedmiotowej drogi strop kredy podnosi się i zalega na głębokościach 3,0-9,0 m. Rejon przedmiotowej inwestycji znajduje się poza granicami obszarów Głównych Zbiorników Wód Podziemnych. 3.5. Gleby Gmina Łask posiada korzystną rzeźbę terenu, jednak przydatność gleb do produkcji rolniczej jest niska ze względu na dużą powierzchnię gleb o niskiej klasie bonitacji. Gleby klasy V i VI stanowią 44,4% powierzchni gruntów ornych. „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 30 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO W dolinie rzeki Grabi w południowej części gminy Łask wykształciły się gleby bielicowe, miejscami nawet III klasy bonitacji. Wariant I przedmiotowej inwestycji przebiegał będzie po śladzie istniejącej drogi krajowej nr 12. Natomiast warianty II i III, zgodnie z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, przebiegają przez tereny upraw rolnych (rejon Wiewiórczyna, Orchowa, Okupu Wielkiego, Okupu Małego, Podlaszcza i Woli Łaskiej). 3.6. Roślinność Na terenie przewidzianym pod realizację planowanego przedsięwzięcia w pasie drogowym stwierdzono występowanie zróżnicowanych układów roślinności. Planowana inwestycja przebiega w sąsiedztwie terenów leśnych i pól uprawnych. W sąsiedztwie trasy występuje zabudowa zagrodowa z terenami sadów i ogrodów przydomowych. Całość rozpatrywanego terenu to typowy rolniczo nizinny krajobraz, z dużą ilością szeroko rozpościerających się pól poprzedzielanych kępkowatymi układami zadrzewień i zakrzewień śródpolnych. 3.7. Fauna Obszar objęty inwentaryzacją ze względu na planowaną rozbudowę drogi nr 12 (w trzech wariantach) obejmuje rejon istniejącej trasy przecinającej miasto Łask oraz propozycję dwóch alternatywnych tras w formie obwodnic (wariant II południowy i wariant III północny). Proponowane rozwiązania alternatywne przecinają krajobraz rolniczy z rzadką zabudową, zazwyczaj o niewielkich walorach przyrodniczych, za wyjątkiem obszarów sąsiadujących z korytem rzeki Grabi. O wyjątkowych walorach przyrodniczych Grabi może świadczyć m.in. propozycja z lat osiemdziesiątych objęcia całej rzeki ochroną w formie rezerwatu przyrody. Obecnie proponowane jest objęcie ok. 50 km (z 81,1 km) rzeki ochroną w ramach sieci Natura 2000 (PLH 10_06 Grabia). 3.7.1. Mięczaki ryby1 W ramach oceny składu gatunkowego ryb w rzece Grabi została przeprowadzona ich INWENTARYZACJA. Do chwili obecnej w badanej rzece opisano łącznie 36 gatunków ryb (Kaczkowski, 2006). W odcinku rzeki znajdującym się w potencjalnym zasięgu oddziaływania drogi (dla wariantu I, II i III) stwierdzono występowanie 25 gatunków, w tym dwóch gatunków obcych, karasia srebrzystego i sumika karłowatego. Biorąc pod uwagę gatunki o znaczeniu wspólnotowym w rzece Grabi do chwili obecnej stwierdzono występowanie 6 gatunków ryb i minogów wyszczególnionych w załączniku II Dyrektywy Siedliskowej • minóg ukraiński, • minóg strumieniowy, • koza, • koza złotawa, • piskorz, • różanka, W odcinku cieku zagrożonym przez planowaną inwestycję wykazano obecność dwóch gatunków minogów i dwóch gatunków ryb wyszczególnionych w załączniku II Dyrektywy Siedliskowej: • minóg ukraiński, • minóg strumieniowy, • koza, • piskorz – nie wykazany, ale występowanie gatunku wysoce prawdopodobne (PZW 1 Inwentaryzacja fauny (ichtiofauny) dla zadania „Rozbudowa drogi krajowej nr 12 na odcinku Okup – Łask od km 347+570 od km 354+400” – wykonana przez dr Zbigniewa Kaczkowskiego z Katedry Ekologii Stosowanej Uniwersytetu Łódzkiego we wrześniu 2008 r. Str. „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” 31 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO Sieradz, informacje ustne o występowaniu). Pozostałe dwa gatunki (koza złotawa, różanka) były stwierdzane jedynie w dolnych partiach cieku i nie wydają się być zagrożone planowaną inwestycją pod warunkiem ograniczenia ingerencji w koryto cieku do niezbędnego minimum(Kaczkowski, 2006). 3.7.2. Płazy i ptaki 2 Spośród licznej grupy gatunków ptaków chronionych stwierdzono 8 wymienionych w Załączniku I Dyrektywy Rady 79/409/EWG. Były to: błotniak stawowy, derkacz, żuraw, zimorodek, dzięcioł czarny, lerka, gąsiorek i ortolan. Ponadto stwierdzono szereg innych gatunków chronionych polskim prawem, z których część jest stosunkowo rzadka i w różnym stopniu zagrożona jak wodnik, dziwonia, świerszczak, strumieniówka, remiz, czy srokosz. Na inwentaryzowanym obszarze nie stwierdzono gatunków wymagających ochrony strefowej. Ogółem wzdłuż planowanych wariantów przebiegu drogi, łącznie stwierdzono 11 gatunków płazów, w tym – traszkę grzebieniastą i kumaka nizinnego – wymienionych w Załączniku II Dyrektywy Siedliskowej. 3.7.3. Ssaki Lista gatunków ssaków stwierdzonych w rejonie przedsięwzięcia zlokalizowanego na terenie gminy Łask wykonana została na podstawie „Inwentaryzacji i waloryzacji przyrodniczej Gminy Łask”, wykonanej w 2005 r. Tabela 25 Lp. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 Ssaki stwierdzone w rejonie przedmiotowego przedsięwzięcia Nazwa polska Jeż Kret Ryjówka aksamitna Nocek duży Borowiec wielki Mroczek późny Zając szarak Wiewiórka Nornica ruda Karczownik Mysz domowa Szczur wędrowny Mysz leśna Mysz zaroślowa Mysz polna Wydra Łasica Sarna Ochrona gatunkowa S C S S S S Ł S C S Ł Objaśnienia do tabeli: S – ochrona ścisła, C – ochrona częściowa, Ł – gatunek łowny Najcenniejszymi ssakami są stwierdzone gatunki chronione, zwłaszcza nielicznie występujące nietoperze oraz wydra. Nietoperze uważane są za grupę zwierząt zagrożonych, które lokalnie mogą wykazywać niską liczebność. Najczęściej spotykano nietoperze w lasach i w zadrzewieniach osiedla Kolumna. Na tym osiedlu obserwowano też liczną wiewiórkę, która preferuje tego typu stanowiska bogate w pokarm i potencjalne schronienia. 2 Inwentaryzacja płazów i ptakóna obszarze planowanej rozbudowy drogi krajowej nr 12 na odcinku Okup – Łas od km 347+570 od km 354+400” – wykonana przez dr Mariusza Glubowskiego i mgr Bartosza Lesnera z Katedry Ekologii Stosowanej Uniwersytetu Łódzkiego we wrześniu 2008 r. „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 32 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO Ponadto z mapy uwarunkowań przyrodniczych wynika, że nietoperze napotkać można w lasach w rejonie Mikołajówka oraz w Parku Łaskim. Wydrę odnotowano licznie nad Grabią wzdłuż całego jej przebiegu na terenie gminy. Nie widziano żywych osobników, obecność stwierdzono na podstawie śladów i tropów. Z danych uzyskanych w Nadleśnictwie Kolumna w Łasku wynika, że gatunek łowny, sarnę, sporadycznie można spotkać w rejonie Orchowa i Mikołajówka, gdzie przebiega szlak migracji zwierzyny drobnej. 3.7.4. Bezkręgowce Analiza literatury i badania prowadzone na w pasie 300 m po obu stronach planowanych wariantów drogi pozwoliły na wykazanie występowania na omawianym terenie 8 gatunków bezkręgowców objętych ochroną gatunkową i umieszczonych w załączniku 2 Dyrektywy Siedliskowej. GATUNKI O ZNACZENIU WSPÓLNOTOWYM: - trzepla zielona (ważki) - czerwończyk nieparek (motyle) GATUNKI DLA OCHRONY KTÓRYCH UTWORZONAO PLH 10_06 GRABIA: - trzepla zielona (ważki) - czerwończyk nieparek (motyle) GATUNKI CHRONIONE PRAWEM POLSKIM: - trzepla zielona (ważki) - kałużnica czarna (chrząszcze) - czerwończyk nieparek (motyle) - tygrzyk paskowany (pająki) - trzmiel ogrodowy (błonkówki) - biegacz gajowy (chrząszcze) - biegacz granulowany (chrząszcze) - biegacz złocisty (chrząszcze) 3.8. Obszary chronione – Natura 2000 W bezpośrednim sąsiedztwie projektowanej rozbudowy drogi krajowej nr 12 (wariant I - III) występuje potencjalny obszar Natura 2000 – PLH 10_06 Grabia. • PLH 10_06 GRABIA – przecinany jest przez każdy z rozważanych wariantów przedsięwzięcia – obszar ten zaproponowano dla ochrony: Typy SIEDLISK wymienione w Załączniku I − 2330 Wydmy śródlądowe z murawami napiaskowymi – w granicach obszaru PLH 10_06 nie przewiduje się oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na to siedlisko; − 3150 Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z grzybieniem białym – w granicach obszaru PLH 10_06 nie przewiduje się oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na to siedlisko; − 6510 Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie – wariant II przecina to siedlisko w granicach obszaru PLH 10_06; − 91E0* Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe – wariant II przecina to siedlisko w granicach obszaru PLH 10_06; SSAKI wymienione w Załączniku II Dyrektywy Rady 92/43/EWG − 1337 Bóbr europejski– nie przewiduje się oddziaływania planowanego przedsięwzięcia w żadnym z wariantów; − 1355 Wydra europejska– nie przewiduje się oddziaływania planowanego przedsięwzięcia w żadnym z wariantów; „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 33 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO PŁAZY i GADY wymienione w Załączniku II Dyrektywy Rady 92/43/EWG − 1188 Kumak nizinny przewiduje się, że wariant II przetnie szlak migracji do miejsc rozrodu dla tego gatunku; RYBY wymienione w Załączniku II Dyrektywy Rady 92/43/EWG − 1096 Minóg strumieniowy - nie przewiduje się oddziaływania planowanego przedsięwzięcia; − 1145 Piskorz nie przewiduje się oddziaływania planowanego przedsięwzięcia; − 1146 Koza złotawa nie przewiduje się oddziaływania planowanego przedsięwzięcia; − 1149 Koza - pomimo występowania tego gatunku w odległości około 200 m od wariantu I nie przewiduje się oddziaływania planowanego przedsięwzięcia; w związku z tym, że wszelkie oddziaływania są transferowane w dół cieku, natomiast stanowisko tego gatunku znajduje się w górnym biegu rzeki w stosunku do drogi; − 2484 Minog ukraiński pomimo występowania tego gatunku w odległości około 200 m od wariantu I nie przewiduje się oddziaływania planowanego przedsięwzięcia w związku z tym, że wszelkie oddziaływania są transferowane w dół cieku, natomiast stanowisko tego gatunku znajduje się w górnym biegu rzeki w stosunku do drogi BEZKRĘGOWCE wymienione w Załączniku II Dyrektywy Rady 92/43/EWG − 1032 Skójka gruboskorupowa - nie przewiduje się oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na; − 1037 Trzepla zielona - nie przewiduje się oddziaływania planowanego przedsięwzięcia; − 1042 Zalotka większa - nie przewiduje się oddziaływania planowanego przedsięwzięcia; − 1060 Czerwończyk nieparek - nie przewiduje się oddziaływania planowanego przedsięwzięcia; − 4056 Zatoczek Łamliwy nie przewiduje się oddziaływania planowanego przedsięwzięcia. − W trakcie sporządzania inwentaryzacji przyrodniczej na analizowanym obszarze nie stwierdzono występowania Skójki gruboskorupowej, Zalotki większej; Zatoczka Łamliwego. Inne ważne gatunki zwierząt i roślin − Żagnica torfowa nie przewiduje się oddziaływania planowanego przedsięwzięcia; − Pijawka lekarska nie przewiduje się oddziaływania planowanego przedsięwzięcia; − Skójka malarska nie przewiduje się oddziaływania planowanego przedsięwzięcia; Planowane przedsięwzięcie w wariancie II będzie kolidowało z łęgiem jesionowo-olszowym (91E0*) oraz łąkami użytkowanymi ekstensywnie (6510) położonymi w granicach obszaru PLH 10_06 Grabia. Przewiduje się również, że wariant II przetnie szlak migracji do miejsc rozrodu kumaka nizinnego, gatunku z załącznika II dyrektywy rady 92/43/EWG. Wariant II i III koliduje również z siedliskami wymienionymi w załączniku I dyrektywy rady 92/43/EWG położonymi poza obszarem PLH 10_06. Wariant I przedsięwzięcia biegnący śladem istniejącej DK 12 nie będzie oddziaływał na siedliska i gatunki, dla których ochrony obszar PLH 10_06 GRABIA został zaproponowany. Poniżej przedstawiono wielkość kolizji projektowanych wariantów z omawianym obszarem. Wariant I 77 m, Wariant II 988 m, Wariant III 708 m. Kolejnymi, najbliższymi obszarami Natura 2000 są: • PLH 10_21 Święte Ługi – zlokalizowany jest w odległości ok. 23 km na południe od przedsięwzięcia w Wariancie I Ze względu na znaczną odległość przedsięwzięcia od tego obszaru nie przewiduje się oddziaływania na w/w gatunki zwierząt i roślin. „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 34 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO • PLH 100001 DĄBROWA GROTNICKA – zlokalizowany jest w odległości ok. 37 km na północny – wschód od przedsięwzięcia w Wariancie I Ze względu na znaczną odległość przedsięwzięcia od tego obszaru nie przewiduje się oddziaływania na w/w gatunki zwierząt i roślin. 3.9. Pomniki przyrody W sąsiedztwie istniejącej drogi w wariancie I, w km ok. 352+660, przy ul. Objazdowej 5, na działce nr 83/1 zlokalizowany jest pomniki przyrody Wiąz szypułkowy. Odległość drzewa od planowanej inwestycji wynosi około 25 m. 3.10. Parki krajobrazowe • PARK KRAJOBRAZOWY Międzyrzecza Warty I widawki – odległość ok.12 km na południowy zachód od wariantu I. Ze względu na znaczną odległość od projektowanej drogi nie przewiduje się żadnego oddziaływania na ww. park krajobrazowy. 3.11. Obszary Chronionego Krajobrazu OBSZAR CHRONIONEGO KRAJOBRAZU „ŚRODKOWEJ GRABI” – zajmuje powierzchnię 6558 ha. Obejmuje on dolinę Grabi wraz z towarzyszącymi jej kompleksami leśnymi, w szczególności z kompleksem leśnym na terenie Łasku – Kolumny. Obszar Chronionego Krajobrazu „Środkowej Grabi”w granicach docelowych proponowanych przez Radę Gminy Łask będzie kolidował z planowaną inwestycją: − w wariancie I od km 348+360 do km 349+100– tj. na odcinku ok. 740 m i od km 351+530 do km 351+950 to jest na odcinku około 420m, łącznie kolizja wynosi 1160 m, − w wariancie II od km 348+440 do km 350+480 – tj. na odcinku ok. 2 040 m, − w wariancie III :od km 348+600 do km 349+260 – tj. na odcinku ok. 660 m oraz od km 353+540 do km 355+450 – tj. na odcinku ok. 1 910 m – czyli sumarycznie na odcinku ok. 2 570 m. Docelowy obszar kolidujący z projektowaną drogą swym zasięgiem obejmie rzekę Grabię wraz z jej doliną. W tej sytuacji przewiduje się, że zasięg negatywnego oddziaływania na docelowy Obszar Chronionego Krajobrazu będzie najmniejszy w wariancie I. 3.12. Zespoły przyrodniczo krajobrazowe ZESPÓŁ PRZYRODNICZO KRAJOBRAZOWY „DOLINA GRABI” zajmuje powierzchnię 4007 ha – obiekt ten chroni krajobraz doliny rzeki w obrębie jej terasy zalewowej, obejmując także dolinę Końskiej oraz ujściowy odcinek rowu w rejonie Mikołajówka. Dolina Grabi stanowi niewątpliwie najcenniejszą przyrodniczo jednostkę krajobrazową gminy. Jest jednocześnie miejscem występowania większości najcenniejszych gatunków roślin i zwierząt oraz doskonałym korytarzem ekologicznym. Godne podkreślenia są także wybitne walory krajobrazowe doliny, która jest doskonałym przykładem niewielkiej rzeki niżowej płynącej przez ekstensywnie użytkowane tereny rolnicze. Zespół przyrodniczo krajobrazowy będzie kolidował z planowaną inwestycją : − w wariancie I od km 348+360 do km 349+100 – to jest na odcinku ok. 740 m i od km 351+530 do km 351+950 – tj. na odcinku ok. 420 m, łącznie kolizja wystąpi na odcinku 1160 m; − w wariancie II od km 348+479 do km 350+425 – tj. na odcinku ok. 1946 m, − w wariancie III od km 353+580 do km 354+912 – tj. na odcinku ok. 1332 m. Najmniejszy zasięg negatywnego oddziaływania na Zespół Przyrodniczo Krajobrazowy „Dolina Grabi” wywrze wariant I. 3.13. Walory krajobrazowo - kulturowe i turystyczne Łask jest stolicą powiatu łaskiego. W skład powiatu wchodzą gminy: Łask, Buczek, Sędziejowice, Widawa, Wodzierady. Miasto dzieli się na kilka wyraźnie rozróżnialnych dzielnic. Od lat 50-tych ubiegłego wieku z Łaskiem związane jest lotnisko wojskowe; wiele inwestycji w ubiegłych latach powstało dzięki obecności wojska. „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 35 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO Walory krajobrazowe, względna czystość wody, rozległe łąki i suche lasy na wysoczyźnie, które znajdują się w sąsiedztwie doliny Grabi, stanowią o dużej atrakcyjności wypoczynkowej i rekreacyjnej tego regionu. Szczególnie duży ruch obserwuje się w okolicach Kolumny oraz przy zalewie "Zajączek" w Łasku, na terenie, którego znajduje się plaża oraz boiska do siatkówki plażowej. W sołectwach Rokitnica, Ostrów, Zielęcice jest około 800 działek letniskowych. W Kolumnie nieco oddalone od rzeki, również znajdują się liczne działki i domki letniskowe. Wiele z nich ma ciekawą architekturę określaną mianem stylu szwajcarskiego. Stare drewniane domy pochodzą jeszcze sprzed II wojny światowej. Ponadto Kolumna położona wśród okalających ją malowniczych suchych borów sosnowych jest rajem dla grzybiarzy, którzy co roku licznie odwiedzają to miejsce. Grabia i jej dopływy są atrakcją dla wędkarzy. W północnej części miasta znajduje się Park Miejski im. Rodu Łaskich. Park ten został założony na przełomie XVIII i XIX wieku. Do organizacji tego miejsca wykorzystano gatunki drzew i krzewów rodzimego pochodzenia. Obecnie park tworzy około 50 gatunków drzew oraz krzewów, głównie liściastych. Duży udział mają drzewa stare. Szlaki turystyczne przebiegające przez Gminę Łask: − Szlak okolic Łodzi – przebiegający przez las Łagiewnicki Park Krajobrazowy Wzniesień łódzkich (m.in. przez Lutomiersk, Mikołajewice,Barycz, Mogilno); − Zielony szlak turystyczny – przebiegający przez Łask, Ostrów, Talar; − Szlak Młyny Nad Grabią – przebiegający m. in. przez Grabicę, Grabno, Kozuby, Brzeski, Marzeńska, Zielęcice oraz Łask. − Szlak rowerowy „Osada braci czeskich” - przebiegający przez Łask, Barycz, Talar, Rokitnicę, Gucin, Grzeszyn, Zabłoty, Bocianichę, Zelówek, Zelów, Krzesiów, Faustynów. Opisane powyżej trasy można pokonywać zarówno pieszo jak i rowerem. 3.14. Szlaki migracji zwierząt Na terenie planowanej inwestycji znajduje się lokalny korytarz migracji zwierząt wskazany przez Nadleśnictwo Kolumna3 w rejonie Mikołajówka i Okupu Fabrycznego. Szlak ten przecina wszystkie trzy warianty drogowe w km: − Wariant I – od ok. km 348+750 do ok. km 349+535; − Wariant II – od ok. km 348+987 do ok. km 350+340; − Wariant III – od ok. km 348+800 do ok. km 349+245. Z danych uzyskanych w Nadleśnictwie Kolumna wynika, że w rejonie przedmiotowego przedsięwzięcia drogowego migruje drobna zwierzyna, do której zaliczyć można: płazy, gady, zające i sporadycznie sarny. 4. OPIS ISTNIEJĄCYCH W SĄSIEDZTWIE LUB BEZPOŚREDNIM ZASIĘGU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA ZABYTKÓW CHRONIONYCH 4.1. Zabytki W sąsiedztwie planowanej drogi znajdują się następujące obiekty zabytkowe: 1. Park w Łasku – odległość od planowanej inwestycji w wariancie I ok. 10 m, 2. Dawny Dwór Kręskich (ul. Objazdowa 6) – odległość od planowanej inwestycji w wariancie I ok. 6 m, 3. Cmentarz parafialny w Łasku – odległość od planowanej inwestycji w wariancie I ok. 5 m, 4. Kościół pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny i św. Michała Archanioła w Łasku (ul. Warszawska 15) – odległość od planowanej inwestycji w wariancie I ok. 160 m, 5. Kościół pw. Świętego Ducha w Łasku (ul. Zielona) – odległość od planowanej 3 Lasy Państwowe Nadleśnictwo Kolumna w Łasku pismo nr ZP-2120-11/08 z dnia 09.10.2008 r. „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 36 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO inwestycji w wariancie I ok. 200 m, Klasycystyczny budynek banku (Łask - Pl. Piłsudskiego) – odległość od planowanej inwestycji w wariancie I ok. 90 m. 4.2. Stanowiska archeologiczne Zgodnie z pismem Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Łodzi, Delegatura w Sieradzu z dnia 30 października 2007 r. (znak pisma WUOZ/SI – 631/141/07) podaje się, że poza terenem parku w Łasku nie występują zarejestrowane stanowiska archeologiczne będące w kolizji z planowaną inwestycją. 5. OPIS ANALIZOWANYCH WARIANTÓW 5.1. Opis wariantu polegającego na niepodejmowaniu przedsięwziecia Wariant zerowy jest to wariant polegający na niepodejmowaniu inwestycji. Ruch samochodowy będzie się odbywał po istniejącej sieci dróg i na dotychczasowych warunkach technicznych. W wariancie zerowym nie nastąpi zajęcie terenów rolniczych lub przyrodniczych i przesunięcie oddziaływań w tereny zielone, do tej pory niezainwestowane technicznie. Nie natąpi też dodatkowe przecięcie lub ograniczenie terenów chronionych w obszarze Natura 2000 PLH 10_06 Grabia. Ale także nie poprawi się stan techniczny przedmiotowej drogi, nie poprawią się warunki przejazdu i bezpieczeństwo ruchu. W przypadku nie podjęcia zadania nie wystąpią korzystne efekty spodziewane w wyniku realizacji przedsięwzięcia. Stan zużytej technicznie drogi będzie w dalszym ciągu się pogarszał, a wynikające z tego emisje będą wzrastały. 5.1.1. Wariant zerowy - hałas W tabeli poniżej przedstawiono wartości przekroczeń prognozowanego poziomu hałasu dla wybranych budynków z najbliższej zabudowy mieszkaniowej: 6. Tabela 26 Receptory rok 2008 - stan istniejący HAŁAS ROK 2008 WARIANT "0" POZIOM HALASU NUMER RECEPTORA 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 DZIEŃ (dB) 69,5 65,6 66,2 61,8 64,8 64,3 69,3 63,8 63,1 58,0 60,3 62,4 64,0 60,8 62,7 60,9 61,1 60,0 NOC (dB) 62,6 58,8 59,6 55,3 58,0 57,7 62,4 56,9 56,4 51,2 53,5 55,6 57,2 53,9 55,8 54,0 54,2 53,1 DOPUSZCZALNY POZIOM HAŁASU DZIEŃ (dB) 60,0 60,0 60,0 60,0 60,0 60,0 60,0 60,0 60,0 60,0 60,0 60,0 60,0 60,0 60,0 60,0 60,0 60,0 NOC (dB) 50,0 50,0 50,0 50,0 50,0 50,0 50,0 50,0 50,0 50,0 50,0 50,0 50,0 50,0 50,0 50,0 50,0 50,0 PRZEKROCZENIA DZIEŃ (dB) 9,5 5,6 6,2 1,8 4,8 4,3 9,3 3,8 3,1 ─ 0,3 2,4 4,0 0,8 2,7 0,9 1,1 0,0 „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” NOC (dB) 12,6 8,8 9,6 5,3 8,0 7,7 12,4 6,9 6,4 1,2 3,5 5,6 7,2 3,9 5,8 4,0 4,2 3,1 Str. 37 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO 5.1.2. Wariant zerowy - zanieczyszczenia Analizy zanieczyszczeń powietrza dla wariantu „0” dokonano dla roku 2008. W poniższej tabeli zestawiono prognozowane przekroczenia wartości średniorocznych dla analizowanych substancji wariantu „0”. Tabela 27 stężeń Prognozowane wartości średnioroczne dwutlenku azotu – wariant „0” rok 2008 Analizowane substancje Benzen Dwutlenek azotu Dwutlenek siarki Pył zawieszony Tlenek węgla /stężenia jednogodzinowe/ Węglowodory alifatyczne Węglowodory aromatyczne Wartości odniesienia µg/m3 z uwzględnieniem wartości tła 10% 4,5 361 262 271 182 36 Wartości średnioroczne µg/m3 0 Bez przekroczeń 900 Bez przekroczeń 43 Bez przekroczeń 2008 Bez przekroczeń 150,29 Bez przekroczeń Bez przekroczeń 1 – dopuszczalne stężenia substancji według kryterium ochrony zdrowia (rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 3 marca 2008 roku w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. Nr 47, poz. 281, z 2008r.), 2 - dopuszczalne stężenie substancji według kryterium ochrony roślin (rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 3 marca 2008 roku w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. Nr 47, poz. 281, z 2008r.) W chwili obecnej w rejonie przedmiotowej drogi występują przekroczenia dopuszczalnych wartości dwutlenku azotu (NO2). Na dzień dzisiejszy zarówno ludzie jak i rośliny nie są zabezpieczone przed niekorzystnym oddziaływaniem NO2. Pozostałe emitowane z rozpatrywanego odcinka drogowego substancje nie przekraczają wartości dopuszczalnych. 5.1.3. Wariant zerowy – ścieki deszczowe W tabeli poniżej przedstawiono wyniki analiz zawartości zawiesiny ogólnej i węglowodorów ropopochodnych w ściekach deszczowych w 2008 r. Tabela 28 Prognozowane poziomy zanieczyszczeń w ściekach deszczowych - Wariant „0” rok 2008 Symbol odcinka Kilometraż D1 347+570351+130 D2 D3 D4 D5 351+130352+065 352+065352+590 352+590353+520 353+520354+400 SDR Zawiesiny Węglowodory Metodyka * Zał .29 GDDKiA oraz wyniki pomiarów Norma PN-S 02204 oraz dział nr 07 14730 116,0 <15 20060 424,0 33,9 15852 390,4 31,2 Norma PN-S 02204 5588 217,6 17,4 Norma PN-S 02204 5588 217,6 17,4 Norma PN-S 02204 * wartość określona na podstawie analiz wyników pomiarów na drogach województwa łódzkiego Z wykonanych obliczeń wynika, że w stanie istniejącym w roku 2008 na rozpatrywanym odcinku drogi krajowej nr 12 występują przekroczone dopuszczalne poziomy zanieczyszczeń w ściekach deszczowych. Zgodnie z danymi pomiarowymi prezentowanymi w Rozdziale 2.5.3 wartości stężeń są niższe niż uzyskiwane teoretycznie. Wyniki z pomiarów wykazują, że średnie ilości „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 38 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO węglowodorów ropopochodnych w ściekach deszczowych odprowadzanych z dróg kształtują się na poziomie od < 0,05 do 0,505 mg/l, natomiast średnie ilości zawiesiny ogólnej kształtują się na poziomie od 5,5 do 89,6 mg/l i nie przekraczają wartości dopuszczalnych. Można przyjąć, że równiez w tym przypadku powyższe wyniki przedstawiają dane zawyżone. 5.1.4. Wariant zerowy – gleby W sąsiedztwie istniejącej drogi krajowej nr 12 występują gleby klasy bonitacyjnej IV, V, VI i VII. W wariancie zerowym nie nastąpi ingerencja w te użytki. Do gleb mogą dostawać się zanieczyszczenie komunikacyjne. Najbardziej wrażliwe na zanieczyszczenia są słabe gleby bielicowe i pseudobielicowe. Wzdłuż istniejącej DK 12 dominującym typem gleby brunatne właściwe. Kompleksy przydatności rolniczej na tym obszarze to przede wszystkim gleby brunatne właściwe, dla których odporność na zanieczyszczenia komunikacyjne jest bardzo dobra. 5.1.5. Wariant zerowy – odpady W fazie eksploatacji dla wariantu „0” będą powstawać głównie odpady podobne do komunalnych z utrzymania porządku w pasie drogowym. Okresowo będą powstawać odpady z utrzymania rowów trawiastych i urządzeń oczyszczających wody opadowe. Doraźnie wytwarzane będą odpady z utrzymania urządzeń technicznych drogi, takie jak zużyte źródła światła zawierających rtęć (16 0213*) oraz oprawy oświetleniowe (16 02 16). Odpady te powinny być magazynowane i okresowo przekazywane firmom zajmującym się unieszkodliwianiem tego typu odpadów – w szczególności obowiązek ten dotyczy odpadów niebezpiecznych (świetlówki). 5.2. Warianty inwestycyjne W niniejszym opracowaniu przeanalizowano trzy warianty przebiegu przedmiotowej trasy drogowej. Realizacja planowanego zadania w Wariancie I uwzględniona została w „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Łask”, w którym przedmiotowy odcinek DK12 posiada przeznaczenie pod drogę krajową klasy GP. Natomiast Warianty II i III przebiegają przez tereny niezainwestowane, pól uprawnych, łąk, przez zagajniki i częściowo przez tereny leśne. Przedmiotowa droga w każdym z rozpatrywanych wariantów drogowych łączy się na początku i końcu z drogą krajową nr 12. W kolizję ze wszystkimi wariantami wchodzą: drogi wojewódzkie, powiatowe, dojazdowe do pól i posesji a także drogi gminne. W Wariancie I rozbudowa przedmiotowej drogi po istniejącym śladzie na odcinku od km: 347+570 - 354+400 polegała będzie na: - zawężeniu 12,0 m jezdni do 8,0 m, - przebudowie istniejących skrzyżowań z: - drogą wojewódzką nr 473 w km: 351+130, - drogą powiatową nr 3706E (ul. Lutomierska) w km: 351+519, - drogą wojewódzką nr 481 w km: 352+066, - drogą powiatową nr 2323E (ul. Zielona) w km: 352+289, - drogą powiatową nr 2324E (ul. Konopnickiej) w km: 352+532, - drogą powiatową nr 2325E (ul. Armii Krajowej) w km: 353+194, - drogą krajową nr 14 w km: 353+519, - drogą powiatową nr 2319E (ul. Batorego) w km: 353+639, - drogą powiatową nr 2318E (ul. 9 maja) w km: 353+825, - oraz z drogami gminnymi. - wymianie nawierzchni, - budowie zatok autobusowych, - budowie chodników. „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 39 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO Natomiast w Wariancie II budowa nowego odcinka obwodnicy drogi krajowej nr 12 w Łasku drogi prowadzona będzie po południowej stronie miasta. Rozbudowie podlegał będzie odcinek drogi od km: 347+570 - 354+930 w tym budowa obwodnicy po nowym śladzie od km: 348+193 - 354+789, która zaczyna się i kończy poprzez skrzyżowanie typu małe rondo z istniejącym układem drogowym. Wzdłuż budowanej obwodnicy projektuje się następujące połączenia z istniejącą siecią dróg: - przedłużenie ul. Kilińskiego w km: 350+333 poprzez skrzyżowanie skanalizowane, trójwlotowe z wydzielonym pasem dla relacji w lewo z drogi głównej, - droga wojewódzka nr 481 relacji Łask - Widawa w km: 351+640 poprzez węzeł drogowy ze skrzyżowaniami trójwlotowymi, droga główna (obwodnica) prowadzona po terenie, droga poprzeczna (DW481 po wiadukcie nad obwodnicą), - droga wojewódzka nr 483 relacji Łask - Szczerców w km: 352+677 poprzez węzeł drogowy ze skrzyżowaniami trójwlotowymi, droga główna (obwodnica) prowadzona po terenie, droga poprzeczna (DW483 po wiadukcie nad obwodnicą). W Wariancie III przedmiotowego przedsięwzięcia drogowego przewiduje się budowę nowego odcinka obwodnicy Łasku wzdłuż drogi krajowej nr 12 po północnej stronie miasta. Rozbudowie podlega odcinek drogi od km: 347+570 - 357+368 w tym budowa obwodnicy po nowym śladzie od km: 347+705 - 357+246, która zaczyna się i kończy poprzez skrzyżowanie typu małe rondo z istniejącym układem drogowym. Wzdłuż budowanej obwodnicy projektuje się następujące połączenia z istniejącą siecią dróg: - droga wojewódzka nr 473 relacji Łask - Szadek w km: 350+902 poprzez węzeł drogowy ze skrzyżowaniami trójwlotowymi z wydzielonymi pasami dla lewoskrętów, droga główna (obwodnica) prowadzona po terenie, droga poprzeczna (DW473 po wiadukcie nad obwodnicą), - droga powiatowa nr 3706E (ul. Konstantynowska) relacji Łask - Kwiatkowice oraz Lutomiersk w km: 352+267 poprzez węzeł drogowy ze skrzyżowaniami trójwlotowymi, droga główna (obwodnica) prowadzona po terenie, droga poprzeczna (DP3706E po wiadukcie nad obwodnicą), - węzeł drogowy ze skrzyżowaniami trójwlotowymi z ul. gen. Hallera relacji Wiewiórczyn - Wronowice w km: 353+432, droga główna (obwodnica) prowadzona po wiadukcie nad drogą poprzeczną, - droga krajowa nr 14 w km: 355+442 poprzez węzeł drogowy z dwiema łącznicami podłączonymi z pomocą skrzyżowań trójwlotowych, na DK14, droga główna (obwodnica) prowadzona po wiadukcie nad droga poprzeczna DK14. Obwodnica dwukrotnie przekracza poprzez projektowane wiadukty linie kolejową w km: 349+771 pod kątem 36° oraz w km: 353+556 pod kątem 65°. Kolizje z drogami powiatowymi będą rozwiązywane przy założeniu utrzymania ciągłości tychże dróg. Wszystkie naturalne cieki kolidujące z przedmiotowym odcinkiem drogowym zostaną przepuszczone pod koroną drogi dzięki obiektom mostowym lub przepustom o wymiarach dostosowanych do charakterystyki hydrologicznej cieków. Jak wynika z danych środowiskowych opisanych we wcześniejszych punktach niniejszego raportu każdy z trzech rozpatrywanych wariantów drogowych będzie kolidował z obszarem PLH 10_06 GRABIA. 5.2.1. Wariant proponowany przez wnioskodawcę (wariant I czerwony, preferowany) Wariant 1 (czerwony) – jest to wariant preferowany. Realizacja przedsięwzięcia w myśl tego wariantu, wykorzysta w całości istniejący pas drogowy drogi DK 12, jest zgodna z założeniami „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Łask”, całkowicie odpowiada stawianym celom zadania inwestycyjnego i jest najmniej ingerencyjna dla środowiska przyrodniczego „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 40 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO i przyrodniczych obszarów chronionych. Inwestycja zwiększy ponadto bezpieczeństwo użytkowania drogi, zwłasza dla korzystającej z niej na codzień społeczności lokalnej. Przedmiotowy odcinek drogi krajowej nr 12 przebiega częściowo przez teren wsi Okup, pozostały odcinek znajduje się na terenie miasta Łask. Na przedmiotowym odcinku, poza obszarem miasta Łask, DK12 posiada przekrój drogowy (droga jednojezdniowa dwupasowa o szerokości jezdni 7,0 m poboczami bitumicznymi o szerokości 2,0 m). W granicach miasta Łask DK 12 posiada przekrój uliczny (droga jednojezdniowa, dwupasowa o szerokości pasów ruchu 3,5 m obustronnie ograniczona krawężnikiem). Na przedmiotowej drodze występują liczne ubytki, pęknięcia i praktycznie na całym odcinku na obydwu pasach ruchu koleiny. Łączna długość rozbudowywanego odcinka drogowego wynosi 6,83 km. Wariant ten charakteryzuje się niewielką ingerencją w walory krajobrazowe, gdyż biegnie śladem drogi już istniejącej. Realizacja inwestycji doprowadzi do uporządkowania pasa drogowego i odnowienia jego infrastruktury. Przedmiotowy odcinek drogowy w wariancie nr I koliduje z obszarem PLH 10_06 GRABIA na dł. ok. 77 m w rejonie mostu na rzece Grabia. Podczas wykonanej inwentaryzacji ichtiofauny stwierdzono w tym rejonie występowanie fauny chronionej (Koza, Minóg ukraiński), dla której obszar został zaproponowany do włączenia w sieć obszarów Natura 2000. Nie stwierdzono tu siedlisk o znaczeniu unijnym. Ryby (koza i minóg ukraiński) występują w odległości około 200 m od wariantu I. Nie przewiduje się oddziaływania drogi na gatunki, dla ochrony których projektowany obszar został zaproponowany do utworzenia. Droga, siedliska i gatunki współistnieją tu od lat i jak widać nie wykluczają się wzajemnie. Ponadto położenie stwierdzonego stanowiska gatunków unijnych powyżej przeprawy mostowej stanowi dodatkowe zabezpieczenie przed możliwości groźnego dla nich zanieczyszczenia wód – nurt wody oddali ewentualne zanieczyszczenia od cennego stanowiska. Wariant I nie koliduje z siedliskami wymienionymi w zał. 1 Dyrektywy 92/43/EWG. W ramach realizacji wariantu konieczne będzie usunięcie jedynie zieleni przydrożnej znajdującej się w pasie drogowym. Nie przewiduje się natomiast wycinki roślin objętych ochroną. 5.2.2. Wariant II – alternatywny (niebieski) Wariant II (niebieski) - Wariant zaproponowany w południowej części gminy Łask. Rozbudowa drogi DK12 na odcinku od km: 347+570 do km 354+930 spowoduje konieczność budowy nowej obwodnicy w niezainwestowanym do tej pory technicznie terenie na odcinku od km: 348+193 do km 354+789. Na projektowanej obwodnicy będą musiały być wykonane połączenia z istniejącą siecią dróg. Łączna długość odcinka projektowanej drogi wynosi 7,36 km. Trasa przebiega przez tereny pól uprawnych i nieużytków oraz przez kompleksy leśne. Przebieg trasy nie jest zgodny z ustaleniami zawartymi „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Łask”. Realizacja wariantu II nie przyczyni się do polepszenia parametrów technicznych i infrastruktury odcinka, dla którego temat podjęto. Projektowana droga według wariantu nr II wkracza na obszar PLH 10_06 GRABIA na dł. ok. 988 m- tj. od km ok. 348+763 do km ok. 349+751 - kolidując z zespołem Olsu porzeczkowego. Jest to dojrzała wiekowo postać olsu w bardzo dobrym stanie fitosanitarnym, siedlisko to jest miejscem rozrodu Żaby trawnej i Kumaka nizinnego. Siedlisko olsu graniczy bezpośrednio z połaciami łąk z zespołu trzcinnika piaskowego i przechodzi w rejonie koryta rzeki Grabi w zespół 91E0* Łęgu jesionowo-olszowego. Na trasie wariantu II stwierdzono kolizję z siedliskami unijnymi: 6510 Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie oraz 91E0* Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 41 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO jesionowe. Siedliska przecięte są w granicach obszaru PLH 10_06 Grabia i będące celem ochrony obszaru. W ramach realizacji wariantu konieczne będzie usunięcie 4,95 ha siedlisk przyrodniczych objętych ochroną4. Ponadto w odległości około 2100 m od rozpatrywanego wariantu przebiegu trasy zlokalizowane jest stanowisko 6 inwentaryzacji ryb, gdzie stwierdzono występowanie ryb objętych ochroną z tytułu proponowanego obszaru Natura 2000 - Koza i Minóg ukraiński oraz w odległości około 560 m od przebiegu trasy zlokalizowane jest stanowisko 9 inwentaryzacji ichtiofauny, gdzie stwierdzono występowanie ryb objętych ochroną z tytułu obszaru Natura 2000 - Koza, Minóg ukraiński i Minóg strumieniowy. Wariant II (niebieski) jest wariantem, który w największym stopniu będzie niekorzystnie oddziaływał na florę i faunę, w tym na obszar PLH 10_06 Grabia. 5.2.3. Wariant III – alternatywny (różowy) Wariant III (różowy) projektowany jest po północnej stronie miasta. Rozbudowie podlega odcinek drogi od km: 347+570 do km 357+368 spowoduje konieczność budowy nowej obwodnicy w niezainwestowanym do tej pory technicznie terenie na odcinku od km: 347+705 - 357+246. Na projektowanej obwodnicy będą musiały być wykonane połączenia z istniejącą siecią dróg. Obwodnica dwukrotnie przekracza poprzez projektowane wiadukty linię kolejową w km: 349+771 pod kątem 36° oraz w km: 353+556 pod kątem 65°. Łączna długość odcinka projektowanej drogi wynosi 9,80 km. Trasa przebiega przez tereny pól uprawnych i nieużytków oraz przez kompleksy leśne. Przebieg trasy nie jest zgodny z ustaleniami zawartymi „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Łask”. Realizacja wariantu II nie przyczyni się do polepszenia parametrów technicznych i infrastruktury odcinka, dla którego temat podjęto. Projektowana droga według wariantu nr 3 wkracza na potencjalny obszar Natura 2000 PLH 10_06 GRABIA na dł. ok. 708 m - tj. od km ok. 353+932 do km ok. 354+640. W granicach obszaru PLH 10_06 nie ma kolizji z siedliskami unijnymi. W km około 353+500 trasa Wariantu III przecina las hodowlany z monokulturą Sosna pospolita potencjalne siedlisko sosnowego boru chrobotkowego – 91T0. W dalszej części droga przebiega przez tereny łąk z zespołu Zespół trzcinnika piaskowego – 2330 i przechodzi w rejonie koryta rzeki Grabi w zespół – Łęg jesionowo-olszowy – 91E0. W rejonie km ok. 354+880 trasa przecina starorzecze z siedliskiem zespołu „lilii wodnych – 3150”. Starorzecze jest siedliskiem kumaka nizinnego. W ramach realizacji wariantu konieczne będzie usunięcie 3,66 ha siedlisk przyrodniczych objętych ochroną5. Ponadto w odległości około 1370 m od rozpatrywanego wariantu przebiegu trasy zlokalizowane jest stanowisko 6 inwentaryzacji ichtiofauny, gdzie stwierdzono występowanie ryb objętych ochroną z tytułu proponowanego obszaru Natura 2000 - Koza i Minóg ukraiński oraz w odległości około 1460 m od przebiegu trasy zlokalizowane jest stanowisko 9 inwentaryzacji ichtiofauny, gdzie stwierdzono występowanie ryb objętych ochroną z tytułu obszaru Natura 2000 - Koza, Minóg ukraiński i Minóg strumieniowy. Nie przewiduje się oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na w/w gatunki w związku z tym, że wszelkie oddziaływania pochodzące z drogi są przenoszone w dół cieku, natomiast stanowiska tych gatunków znajdują się w górnym i środkowym biegu rzeki w stosunku do analizowanej drogi. 4 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 maja 2005 r. w sprawie typów siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt, wymagających ochrony w formie wyznaczenia obszarów Natura 2000. 5 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 maja 2005 r. w sprawie typów siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt, wymagających ochrony w formie wyznaczenia obszarów Natura 2000. Str. „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” 42 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO 5.3. Wariant najkorzystniejszy dla środowiska wraz z uzasadnieniem wyboru Na podstawie przeprowadzonych analiz za najkorzystniejszy dla środowiska uznaje się wariant I. Wariant ten jest zgodny ze Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Łask. Wykorzystuje aktualny pas drogowy, praktycznie nie wymaga zajęcia nowych terenów, pozwoli na uregulowanie spraw własności gruntów w granicach aktualnego zajęcia terenu przez drogę. Znaczące, pełne wykupy obejmą według wstępnych szacunków tylko dwie działki budowlane i dwa budynki mieszkalne. Tylko wariant I realizuje wszystkie cele podjętego zadania, czyli doprowadzi do odnowienia istniejącej drogi, istniejących sieci, isniejących przystanków, czyli obiektów, z których na codzień korzystaja mieszkańcy gminy. Wariant ten jest najmniej ingerencyjny dla środowiska naturalnego i własności prywatnej. Wariant ten w najmniejszym stopniu ingeruje w potencjalny obszar Natura 2000 PLH 10_06 Grabia. Trwałe współistnienie DK12 i obszaru PLH 10_06 Grabia w aktualnym położeniu obu obiektów potwierdza dotychczasowy okres ich wspólnego funkcjonowania. Przedsięwzięcie nie tylko nie pogorszy tych warunków, ale dzięki odnowionej i rozbudowanej infrastrukturze zwiększy jego bezpieczeństwo. Realizacja wariantu I spowoduje zwiększenie przepustowości drogi w obrębie najważniejszych skrzyżowań, uspokojenie ruchu, zwiększy bezpieczeństwo kierujących oraz bezpieczeństwo pieszych użytkowników drogi. Zagadnieniem, w którym wariant I ustępuje wariantom alternatywnym jest ochrona mieszkańców miasta przed rosnącym natężeniem ruchu i hałasem. Warianty alternatywne stanowią przede wszystkim koncepcje obwodnicy miasta. Należy jednak mieć na uwadze, że w planach rozwoju sieci dróg krajowych jest droga ekspresowa S-8, która w zakresie dalekiego ruchu tranzytowego będzie stanowiła dla miasta Łask obwodnice. Prace studialne nad tą drogą zostały już rozpoczęte. Biorąc pod uwagę wszystkie oczywiste korzyści z realizacji wariantu I oraz realne plany wyprowadzenia ciężkiego tranzytu z miasta w ramach innej inwestycji (S-8) za wskazany do realizacji uznaje się wariant I. 6. OKREŚLENIE PRZEWIDYWANEGO ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ANALIZOWANYCH WARIANTÓW, W TYM RÓWNIEŻ W PRZYPADKU WYSTĄPIENIA POWAŻNEJ AWARII PRZEMYSŁOWEJ, A TAKŻE MOŻLIWEGO TRANSGRANICZNEGO ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO 6.1. Wpływ na środowisko akustyczne 6.1.1. Faza budowy Ocenia się, że emisja hałasu związana z pracą ciężkiego sprzętu może powodować większą, okresową uciążliwość akustyczną. Uciążliwości związane ze zwiększeniem hałasu podczas prowadzenia robót będą uciążliwościami okresowymi przemijającymi i po wykonaniu prac budowlanych ustaną. W związku z tym, że prace budowlane prowadzone będą w sąsiedztwie zabudowy mieszkaniowej na odcinkach sąsiadujących z tą zabudową prace powinny być prowadzone jedynie w porze dziennej (6:00 – 22:00). 6.1.2. Faza eksploatacji Analizowana droga przebiega wzdłuż terenów o różnorodnym stopniu zurbanizowania i funkcji użytkowania na granicy, których powinny być zachowane warunki normatywne zgodne z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 roku w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku [Dz. U. Nr 120, poz.826] na poziomie: a) pora dzienna: 60 dB, b) pora dzienna: 55 dB, c) pora nocna: 50 dB, „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 43 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO Wzdłuż projektowanej drogi istniejąca zabudowa podlegająca ochronie akustycznej stanowi zabudowa mieszkaniowo-usługowa o niskiej intensywności, zabudowa zagrodowa o niskiej intensywności oraz zabudowa mieszkaniowa o wysokiej intensywności. Wartości hałasu przekroczeń wartości dopuszczalnych dla najbliższej zabudowy mieszkaniowej bez ekranów i z ekranami przedstawiono w poniższych tabelach Tabela 29 Wariant I rok 2010 wariant bezinwestycyjny WARIANT I ROK 2010 WARIANT BEZINWESTYCYJNY NUMER RECEPTORA 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 POZIOM HAŁASU DOPUSZCZALNY POZIOM HAŁASU PRZEKROCZENIA DZIEŃ (dB) 69,8 65,9 66,5 62,1 65,1 64,5 69,5 64,2 63,5 58,4 60,7 62,8 64,4 61,2 63,1 61,3 61,5 60,4 DZIEŃ (dB) 60,0 60,0 60,0 60,0 60,0 60,0 60,0 60,0 60,0 60,0 60,0 60,0 60,0 60,0 60,0 60,0 60,0 60,0 DZIEŃ (dB) 9,8 5,9 6,5 2,1 5,1 4,5 9,5 4,2 3,5 ─ 0,7 2,8 4,4 1,2 3,1 1,3 1,5 0,4 NOC (dB) 62,9 59,1 59,9 55,6 58,3 57,9 62,6 57,3 56,7 51,5 53,8 55,9 57,5 54,2 56,1 54,3 54,5 53,4 NOC (dB) 50,0 50,0 50,0 50,0 50,0 50,0 50,0 50,0 50,0 50,0 50,0 50,0 50,0 50,0 50,0 50,0 50,0 50,0 NOC (dB) 12,9 9,1 9,9 5,6 8,3 7,9 12,6 7,3 6,7 1,5 3,8 5,9 7,5 4,2 6,1 4,3 4,5 3,4 W strefie ponadnormatywnego oddziaływania przekroczenia sięgają 9,8 dB dla dnia, natomiast dla nocy 12,9 dB. Tabela 30 Wariant I rok 2010 wariant inwestycyjny WARIANT I ROK 2010 WARIANT INWESTYCYJNY POZIOM HAŁASU NUMER RECEPTORA 1 2 3 4 5 6 7 8 9 DZIEŃ (dB) 65,8 61,9 62,5 58,1 61,0 60,5 65,5 60,2 59,5 NOC (dB) 58,9 55,1 55,9 51,6 54,3 53,9 58,5 53,3 52,7 DOPUSZCZALNY POZIOM HAŁASU DZIEŃ (dB) 60,0 60,0 60,0 60,0 60,0 60,0 60,0 60,0 60,0 NOC (dB) 50,0 50,0 50,0 50,0 50,0 50,0 50,0 50,0 50,0 PRZEKROCZENIA DZIEŃ (dB) 5,8 1,9 2,5 ─ 1,0 0,5 5,5 0,2 ─ „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” NOC (dB) 8,9 5,1 5,9 1,6 4,3 3,9 8,5 3,3 2,7 Str. 44 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO WARIANT I ROK 2010 WARIANT INWESTYCYJNY POZIOM HAŁASU NUMER RECEPTORA 10 11 12 13 14 15 16 17 18 DZIEŃ (dB) 54,4 56,7 58,8 60,4 57,2 59,1 57,3 57,5 56,4 DOPUSZCZALNY POZIOM HAŁASU NOC (dB) 47,5 49,8 51,9 53,5 50,2 52,1 50,3 50,5 49,4 DZIEŃ (dB) 60,0 60,0 60,0 60,0 60,0 60,0 60,0 60,0 60,0 NOC (dB) 50,0 50,0 50,0 50,0 50,0 50,0 50,0 50,0 50,0 PRZEKROCZENIA DZIEŃ (dB) ─ ─ ─ 0,4 ─ ─ ─ ─ ─ NOC (dB) ─ ─ 1,9 3,5 0,2 2,1 0,3 0,5 ─ W strefie ponadnormatywnego oddziaływania przekroczenia sięgają 5,8 dB dla dnia, natomiast dla nocy 8,9 dB Tabela 31 Wariant I rok 2025 wariant bezinwestycyjny WARIANT I HAŁAS ROK 2025 WARIANT BEZINWESTYCYJNY NUMER RECEPTORA 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 POZIOM HAŁASU DZIEŃ (dB) 65,6 61,7 62,4 58,0 61,0 62,2 67,6 62,1 61,4 57,6 60,0 62,1 63,7 60,5 61,4 59,6 59,8 58,7 NOC (dB) 58,7 54,9 55,7 51,5 54,3 55,5 60,7 55,2 54,6 50,9 53,2 55,2 56,9 53,6 55,5 53,7 53,9 52,8 DOPUSZCZALNY POZIOM HAŁASU DZIEŃ (dB) 60,0 60,0 60,0 60,0 60,0 60,0 60,0 60,0 60,0 60,0 60,0 60,0 60,0 60,0 60,0 60,0 60,0 60,0 NOC (dB) 50,0 50,0 50,0 50,0 50,0 50,0 50,0 50,0 50,0 50,0 50,0 50,0 50,0 50,0 50,0 50,0 50,0 50,0 PRZEKROCZENIA DZIEŃ (dB) 5,6 1,7 2,4 ─ 1,0 2,2 7,6 2,1 1,4 ─ ─ 2,1 3,7 0,5 1,4 ─ ─ ─ NOC (dB) 8,7 4,9 5,7 1,5 4,3 5,5 10,7 5,2 4,6 0,9 3,2 5,2 6,9 3,6 5,5 3,7 3,9 2,8 W strefie ponadnormatywnego oddziaływania przekroczenia sięgają 7,6 dB dla dnia natomiast dla nocy 10,7 dB. „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 45 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO Tabela 32 Wariant I rok 2025 wariant inwestycyjny WARIANT I ROK 2025 WARIANT INWESTYCYJNY DOPUSZCZALNY POZIOM HAŁASU POZIOM HAŁASU NUMER RECEPTORA DZIEŃ (dB) 61,6 57,7 58,4 54,0 57,0 58,2 63,6 58,1 57,4 53,6 56,0 58,1 59,7 56,5 58,4 56,6 56,8 55,7 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 NOC (dB) 54,7 50,9 51,7 47,5 50,3 51,5 56,7 51,2 50,6 46,9 49,2 51,2 52,9 49,6 51,5 49,7 49,9 48,8 DZIEŃ (dB) 60,0 60,0 60,0 60,0 60,0 60,0 60,0 60,0 60,0 60,0 60,0 60,0 60,0 60,0 60,0 60,0 60,0 60,0 PRZEKROCZENIA NOC (dB) 50,0 50,0 50,0 50,0 50,0 50,0 50,0 50,0 50,0 50,0 50,0 50,0 50,0 50,0 50,0 50,0 50,0 50,0 DZIEŃ (dB) 1,6 ─ ─ ─ ─ ─ 3,6 ─ ─ ─ ─ ─ ─ ─ ─ ─ ─ ─ NOC (dB) 4,7 0,9 1,7 ─ 0,3 1,5 6,7 1,2 0,6 ─ ─ 1,2 2,9 ─ 1,5 ─ ─ ─ W strefie ponadnormatywnego oddziaływania przekroczenia sięgają 3,6 dB dla dnia natomiast dla nocy 6,7 dB. Tabela 33 Wariant II rok 2010 HAŁAS ROK 2010 WARIANT II NUMER RECEPTORA 1 2 3 4 5 6 7 8 9 POZIOM HAŁASU BEZ EKRANÓW DZIEŃ NOC DOPUSZCZALNY PRZEKROCZENIA POZIOM BEZ EKRANÓW HAŁASU DZIEŃ NOC DZIEŃ NOC POZIOM HAŁASU Z EKRANAMI DZIEŃ NOC PRZEKROCZENIA Z EKRANAMI DZIEŃ NOC (dB) (dB) (dB) (dB) (dB) (dB) (dB) (dB) (dB) (dB) 60.1 69.6 57.0 61.0 69.3 61.3 53.9 63.2 63.9 54.2 62.8 51.6 54.8 62.6 54.9 48.5 56.4 57.1 60.0 60.0 60.0 60.0 60.0 60.0 60.0 60.0 60.0 50.0 50.0 50.0 50.0 50.0 50.0 50.0 50.0 50.0 0.1 9.6 ─ 1.0 9.3 1.3 ─ 3.2 3.9 4.2 12.8 1.6 4.8 12.6 4.9 ─ 6.4 7.1 55.5 56.0 52.8 53.0 53.5 52.1 52.6 52.5 49.9 50.0 50.0 47.4 47.2 47.8 46.9 47.3 46.2 44.0 ─ ─ ─ ─ ─ ─ ─ ─ ─ ─ ─ ─ ─ ─ ─ ─ ─ ─ W strefie ponadnormatywnego oddziaływania przekroczenia sięgają 9,6 dB dla dnia, natomiast dla nocy 12,6 dB. Po zastosowaniu ekranów akustycznych wszystkie rozpatrywane budynki będą chronione pod względem akustycznym. „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 46 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO Tabela 34 Wariant II rok 2025 HAŁAS ROK 2025 WARIANT II NUMER RECEPTORA 1 2 3 4 5 6 7 8 9 POZIOM HAŁASU BEZ EKRANÓW DOPUSZCZALNY PRZEKROCZENIA POZIOM BEZ EKRANÓW HAŁASU DZIEŃ NOC DZIEŃ NOC DZIEŃ NOC POZIOM HAŁASU Z EKRANAMI DZIEŃ NOC PRZEKROCZENIA Z EKRANAMI DZIEŃ NOC (dB) (dB) (dB) (dB) (dB) (dB) (dB) (dB) (dB) (dB) 59.1 68.7 56.1 59.8 70.8 63.9 56.4 65.8 66.7 53.2 61.9 50.7 53.7 64.1 57.6 50.9 59.0 59.9 60.0 60.0 60.0 60.0 60.0 60.0 60.0 60.0 60.0 50.0 50.0 50.0 50.0 50.0 50.0 50.0 50.0 50.0 ─ ─ ─ ─ 10.8 3.9 ─ 5.8 6.7 3.2 11.9 0.7 3.7 14.1 7.6 0.9 9.0 9.9 54.5 55.0 51.8 52.6 54.8 54.4 54.9 55.3 52.6 49.1 49.0 46.5 47.1 49.0 49.1 49.6 49.0 46.8 ─ ─ ─ ─ ─ ─ ─ ─ ─ ─ ─ ─ ─ ─ ─ ─ ─ ─ W strefie ponadnormatywnego oddziaływania przekroczenia sięgają 10,8 dB dla dnia natomiast dla nocy 14,1 dB. Po zastosowaniu ekranów akustycznych wszystkie rozpatrywane budynki będą chronione pod względem akustycznym. Tabela 35 Wariant III rok 2010 HAŁAS ROK 2010 WARIANT III NUMER RECEPTORA 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 POZIOM HAŁASU BEZ EKRANÓW DZIEŃ NOC DOPUSZCZALNY PRZEKROCZENIA POZIOM BEZ EKRANÓW HAŁASU DZIEŃ NOC DZIEŃ NOC POZIOM HAŁASU Z EKRANAMI DZIEŃ NOC PRZEKROCZENIA Z EKRANAMI DZIEŃ NOC (dB) (dB) (dB) (dB) (dB) (dB) (dB) (dB) (dB) (dB) 69.8 72.8 71.3 72.0 72.1 72.2 66.6 65.4 62.9 65.6 65.5 63.0 65.9 64.5 65.1 65.3 65.5 59.9 58.7 56.2 58.8 58.7 60.0 60.0 60.0 60.0 60.0 60.0 60.0 60.0 60.0 60.0 60.0 50.0 50.0 50.0 50.0 50.0 50.0 50.0 50.0 50.0 50.0 50.0 9.8 12.8 11.3 12.0 12.1 12.2 6.6 5.4 2.9 5.6 5.5 13.0 15.9 14.5 15.1 15.3 15.5 9.9 8.7 6.2 8.8 8.7 57.8 60.6 59.1 59.4 58.2 57.8 58.5 56.9 55.6 54.3 54.8 51.5 54.1 53.0 53.5 52.1 51.8 52.3 51.0 49.5 47.8 48.9 ─ 0.6 ─ ─ ─ ─ ─ ─ ─ ─ ─ 1.5 4.1 3.0 3.5 2.1 1.8 2.3 1.0 ─ ─ ─ W strefie ponadnormatywnego oddziaływania przekroczenia sięgają 12,8 dB dla dnia natomiast dla nocy 15,9 dB. „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 47 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO Tabela 36 Wariant III rok 2025 HAŁAS ROK 2025 WARIANT III NUMER RECEPTORA 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 POZIOM DOPUSZCZALNY POZIOM HAŁASU PRZEKROCZENIA POZIOM PRZEKROCZENIA HAŁASU Z Z EKRANAMI BEZ HAŁASU EKRANAMI EKRANÓW DZIEŃ NOC DZIEŃ NOC DZIEŃ NOC DZIEŃ NOC DZIEŃ NOC (dB) (dB) (dB) (dB) (dB) (dB) (dB) (dB) (dB) (dB) 62.8 65.4 63.8 64.5 64.7 64.8 65.5 64.9 63.0 65.7 65.6 58.5 61.3 59.8 60.5 60.7 60.8 58.6 58.1 56.3 58.8 58.7 60.0 60.0 60.0 60.0 60.0 60.0 60.0 60.0 60.0 60.0 60.0 50.0 50.0 50.0 50.0 50.0 50.0 50.0 50.0 50.0 50.0 50.0 2.8 5.4 3.8 4.5 4.7 4.8 5.5 4.9 3.0 5.7 5.6 8.5 11.3 9.8 10.5 10.7 10.8 8.6 8.1 6.3 8.8 8.7 51.6 53.5 51.7 52.0 50.8 50.4 54.1 54.8 55.5 54.3 54.9 47.2 49.6 48.4 48.9 47.5 47.2 47.9 48.7 49.2 47.9 48.9 ─ ─ ─ ─ ─ ─ ─ ─ ─ ─ ─ ─ ─ ─ ─ ─ ─ ─ ─ ─ ─ ─ W strefie ponadnormatywnego oddziaływania przekroczenia sięgają 5,7 dB dla dnia natomiast dla nocy 11,3 dB. Po zastosowaniu ekranów akustycznych wszystkie rozpatrywane budynki będą chronione pod względem akustycznym. 6.2. Zagrożenie wibroakustyczne 6.2.1. Faza budowy Na etapie wykonywania prac budowlanych emisja drgań mechanicznych może występować z pracy ciężkiego sprzętu wykonującego roboty nawierzchniowe, rozbiórkowe. Pracujące maszyny drogowe (frezerki, walce wibracyjne) mogą również wywoływać drgania ciągłe o niskiej i wysokiej częstotliwości. Ze względu na odległość zinwentaryzowanych budynków oraz niewielką prędkość pojazdów maszyn drogowych na tym etapie nie należy spodziewać się zagrożenia konstrukcji budynków zlokalizowanych w sąsiedztwie trasy drogowej. W celu obniżenia uciążliwości związanej z oddziaływaniem wibroakustycznym zaleca się prowadzenia robót budowlanych w sąsiedztwie istniejącej zabudowy jedynie w porze dziennej (600 – 2200). 6.2.2. Faza eksploatacji Odnowiona lub nowa, w zależności od wariantu, konstrukcja drogi spowoduje, że zarówno powstawanie, jaki i przenoszenie drgań zostanie ograniczone. Ograniczenie prędkości na odcinkach zabudowanych dodatkowo przyczyni się do zmniejszenia uciążliwości drogi pod względem drgań i wibracji. 6.3. Zagrożenia jakości powietrza atmosferycznego 6.3.1. Faza budowy Na etapie prowadzenia prac budowlanych występować będą okresowe uciążliwości związane z emisją substancji ze spalin maszyn budowlanych, które mogą niekorzystnie oddziaływać na mieszkańców w sąsiedztwie przedmiotowej drogi. Sprzęt i środki transportowe powinny być dobierane na budowę z uwzględnieniem ich wpływu na środowisko. Konieczna jest prawidłowa eksploatacja i właściwa konserwacja sprzętu. Maszyny i pojazdy nie powinny być przeciążone i przeładowane oraz powinny spełniać wymagania odnośnie ochrony przed hałasem i gazami spalinowymi. „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 48 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO 6.3.2. Faza eksploatacji Jedynym zanieczyszczeniem mogącym występować w stężeniach wyższych niż dopuszczalne jest dwutlenek azotu. Poniżej przedstawiono zestawienie jego maksymalnych wartości stężeń na 2010 i 2025 rok. Rok 2010 WARIANT I Najwyższa wartość stężeń średniorocznych wynosi 176,5111 µg/m3 i przekracza wartość dyspozycyjną 36 µg/m3. WARIANT II Najwyższa wartość stężeń średniorocznych wynosi 143,2190 µg/m3 i przekracza wartość dyspozycyjną 36 µg/m3. WARIANT III Najwyższa wartość stężeń średniorocznych wynosi 152,5793 µg/m3 i przekracza wartość dyspozycyjną 36 µg/m3. Rok 2025 WARIANT I Najwyższa wartość stężeń średniorocznych wynosi 56,3321 µg/m3 i przekracza wartość dyspozycyjną 36 µg/m3. WARIANT II Najwyższa wartość stężeń średniorocznych wynosi 111,2789 µg/m3 i przekracza wartość dyspozycyjną 36 µg/m3. WARIANT III Najwyższa wartość stężeń średniorocznych wynosi 152,5793 µg/m3 i przekracza wartość dyspozycyjną 36 µg/m3. Z przedstawionej analizy wynika, że w roku 2010 i 2025 we wszystkich analizowanych horyzontach czasowych wystąpią przekroczenia stężęń dopuszczalnych dwutlenku azotu. 6.4. Wody powierzchniowe Budowa i eksploatacja analizowanego odcinka DK12 stanowi potencjalne źródło niekorzystnego oddziaływania na środowisko wodne – stosunki wodne oraz zanieczyszczenie wód powierzchniowych. Wszystkie warianty projektowanej trasy przecinają dolinę rzeki Grabi, kolizje dla poszczególnych wariantów: • Wariant I – koliduje z doliną Grabi na dł. 0,077 km – istniejące przekroczenie, odcinek rzeki uregulowany, • Wariant II – koliduje z doliną Grabi na dł. 0,988 km – odcinek rzeki naturalnie meandrujący ze starorzeczami, • Wariant III – koliduje z doliną Grabi na dł. 0,708 km. – odcinek rzeki naturalnie meandrujący ze starorzeczami, Projektowane warianty trasy przecinają również licznie niewielkie cieki, które są dopływami Grabi. Rzeka Grabia została umieszczona, jako obszar PLH 10_06 na liście obszarów Natura 2000 proponowanych do wyznaczenia na podstawie Dyrektywy Siedliskowej, w celu ochrony starorzecza i ryb w niej żyjących. Cieki kolidujące z projektowaną trasą są ciekami lokalnymi o niewielkich zlewniach. W związku z wrażliwością środowiska wód powierzchniowych (rzeka Grabia) ścieki odprowadzane z drogi przed wylotem do odbiorników powinny być zabezpieczone na wypadek poważnej awarii. 6.4.1. Faza budowy Budowa analizowanego odcinka drogi stanowi potencjalne źródło niekorzystnego oddziaływania na środowisko wodne – stosunki wodne oraz zanieczyszczenie wód powierzchniowych. Może ona spowodować zaburzenia spływu powierzchniowego w obszarze sąsiadującym oraz pogorszenie jakości wód powierzchniowych. Wszelkie prace związane z budową drogi stwarzają również zagrożenie dla jakości wód, które może być spowodowane: − zamuleniem wskutek erozji gruntu podczas budowy drogi (zniszczenia erozyjne występują najczęściej na skarpach nasypów, wykopów i w rowach oraz w ich otoczeniu); „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 49 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO − odprowadzeniem bez oczyszczenia ścieków bytowych i technologicznych z obiektów zaplecza budowy; − wypłukiwaniem niebezpiecznych związków z materiałów używanych do budowy (np. żużle piecowe, substancje bitumiczne); − wnoszeniem do wód powierzchniowych znacznych ilości zawiesin z terenów budowy (cement, mączka wapienna, itp.); − przedostawaniem się do wód produktów naftowych z maszyn budowlanych i środków transportowych. 6.4.2. Faza eksploatacji Przepisy prawa, tj. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 roku w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz. U. Nr 137, poz. 984), stawiają wymagania dla wód opadowych i roztopowych tylko dla: − zawiesiny ogólnej 100 g/m3, − węglowodorów ropopochodnych 15 g/m3. W tabelach poniżej przedstawiono wyniki analiz zawartości zawiesiny ogólnej i węglowodorów ropopochodnych w ściekach deszczowych na lata 2010 r. i 2025 r. dla analizowanych wariantów. Dla spływów z dróg w terenie zabudowanym i niezabudowanym - wariant I rok 2010 Tabela 37 Symbol odcinka D1 D2 D3 D4 D5 D6 Prognozowane poziomy zanieczyszczeń w ściekach deszczowych - Wariant I rok 2010 Kilometraż 347+570351+260 351+260352+160 352+160353+590 353+590353+610 353+610353+910 353+910354+400 SDR Zawiesiny Węglowodory Metodyka 11867 104 <15* Zał .29 GDDKiA 14292 379 30,3 Norma PNS 022-04 oraz działem nr 07 10575 355 28,4 Norma PNS 022 11325 360 28,8 Norma PNS 022 9549 338 27 Norma PNS 022 3054 134 10,8 Norma PNS 022 * wartość określona na podstawie analiz wyników pomiarów na drogach województwa łódzkiego Dla spływów z dróg w terenie niezabudowanym - wariant II rok 2010 Tabela 38 Symbol odcinka D1 D2 D3 D4 D5 Prognozowane poziomy zanieczyszczeń w ściekach deszczowych - Wariant II rok 2010 Kilometraż 347+570348+190 348+190351+640 351+640352+670 352+670354+780 354+780354+930 SDR Zawiesiny Węglowodory Metodyka 12490 104 < 15* Zał .29 GDDKiA 8076 84 < 15* Zał .29 GDDKiA 7340 78 < 15* Zał .29 GDDKiA 6813 78 < 15* Zał .29 GDDKiA 6222 72 < 15* Zał .29 GDDKiA „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 50 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO * wartość określona na podstawie analiz wyników pomiarów na drogach województwa łódzkiego Dla spływów z dróg w terenie niezabudowanym - wariant III rok 2010. Tabela 39 Symbol odcinka D1 D2 D3 D4 D5 Prognozowane poziomy zanieczyszczeń w ściekach deszczowych -Wariant III rok 2010 Kilometraż 347+570347+630 347+630350+790 350+790355+450 355+450357+250 357+250360+368 SDR Zawiesiny Węglowodory Metodyka 12647 108 <15* Zał .29 GDDKiA 10716 99 < 15* Zał .29 GDDKiA 10538 99 < 15* Zał .29 GDDKiA 4266 58 < 15* Zał .29 GDDKiA 3998 59 < 15* Zał .29 GDDKiA * wartość określona na podstawie analiz wyników pomiarów na drogach województwa łódzkiego Dla spływów z dróg w terenie zabudowanym i niezabudowanym - wariant I rok 2025 Tabela 40 Symbol odcinka D1 D2 D3 D4 D5 D6 Prognozowane poziomy zanieczyszczeń w ściekach deszczowych -Wariant I rok 2025 Kilometraż 347+570351+260 351+260352+160 352+160353+590 353+590353+610 353+610353+910 353+910354+400 SDR Zawiesiny Węglowodory Metodyka 12515 108 < 15* Zał .29 GDDKiA 3897 163,2 13,1 6087 234 18,7 8560 308 24,7 2097 101 8,1 14996 384 30,7 Norma PNS 022-04 oraz działem nr 07 Norma PNS 022-04 oraz działem nr 07 Norma PNS 022 Norma PNS 022-04 oraz działem nr 07 Norma PNS 022-04 oraz działem nr 07 * wartość określona na podstawie analiz wyników pomiarów na drogach województwa łódzkiego Dla spływów z dróg w terenie niezabudowanym - wariant II rok 2025 Tabela 41 Symbol odcinka D1 D2 D3 D4 D5 Prognozowane poziomy zanieczyszczeń w ściekach deszczowych -Wariant II rok 2025 Kilometraż 347+570348+190 348+190351+640 351+640352+670 352+670354+780 354+780354+930 SDR Zawiesiny Węglowodory Metodyka 12515 108 < 15* Zał .29 9818 94 < 15* Zał .29 16154 121 < 15* Zał .29 16184 121 < 15* Zał .29 21102 358,4 28,7 Norma PNS 022-04 oraz działem nr 07 * wartość określona na podstawie analiz wyników pomiarów na drogach województwa łódzkiego Dla spływów z dróg w terenie niezabudowanym - wariant III rok 2025 „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 51 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO Tabela 42 Symbol odcinka D1 D2 D3 D4 D5 Prognozowane poziomy zanieczyszczeń w ściekach deszczowych -Wariant III rok 2025 Kilometraż 347+570347+630 347+630350+790 350+790355+450 355+450357+250 357+250360+368 SDR Zawiesiny Węglowodory Metodyka 13139 108 < 15* Zał .29 10046 94 < 15* Zał .29 11732 99 < 15* Zał .29 8193 84 < 15* Zał .29 17731 337,6 27,0 Norma PNS 022-04 oraz działem nr 07 * wartość określona na podstawie analiz wyników pomiarów na drogach województwa łódzkiego Z przeprowadzonych obliczeń wynika, że na trasach projektowanych wariantów dla roku 2010 oraz 2025 będą miały miejsce przekroczenia zawiesin ogólnych oraz węglowodorów ropopochodnych Przyjęto poniższy system podczyszczania: I stopień podczyszczania: nastąpi w rowach trawiastych. II stopień podczyszczania: nastąpi w osadnikach studzienek wpadowych i osadnikach wpustów drogowych. W celu zabezpieczenia środowiska przed skutkami poważnej awarii należy stosować przed wylotami do cieków, zbiorniki awaryjne o konstrukcji osadnika z zasyfonowaniem na wylocie, tak dobranym aby zatrzymać w zbiorniku 6 m3 oleju (to jest pojemność jednego segmentu cysterny). III stopień podczyszczania: w przypadku odbiornika, jakim będzie rzeka Grabia podczyszczanie ścieków deszczowych nastąpi w systemie szczelnej kanalizacji deszczowej, z urządzeniami podczyszczającymi - osadniku i separatorze substancji ropopochodnych. 6.5. Oddziaływanie na środowisko gruntowo wodne 6.5.1. Faza budowy Budowa omawianego odcinka drogi wymagać będzie przebudowy lub zabezpieczenia urządzeń kolidujących z drogą (np. przepusty, ujęcia wody, itp), wykonania odwodnienia korpusu. Roboty związane z budową drogi spowodują: − wytworzenie nieokreślonej ilości różnego rodzaju odpadów i ścieków − naruszenie powierzchni ziemi związane z wykonywanymi pracami ziemnymi przy budowie drogi i konstrukcji np.: nasypów, wykopów, estakad i mostów 6.5.2. Faza eksploatacji Eksploatacja drogi może wywołać niekorzystne zmiany w środowisku wód podziemnych. Źródłami zanieczyszczenia wód podziemnych w trakcie eksploatacji dróg są: − niezorganizowane spływy deszczowe i roztopowe z dróg (substancje rozmrażające, produkty ścierania nawierzchni i opon), − źle funkcjonująca kanalizacja odwadniająca drogę, − substancje niebezpieczne, które w sytuacjach wywołanych katastrofami pojazdów mogą zanieczyścić warstwę wodonośną, − odpady powstające w wyniku prac związanych z utrzymaniem drogi. Zaproponowany w niniejszym raporcie system podczyszczania wód opadowych – tj.: I stopień podczyszczania: nastąpi w rowach trawiastych; II stopień podczyszczania: nastąpi w osadnikach studzienek wpadowych i osadnikach wpustów drogowych; „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 52 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO III stopień podczyszczania: w przypadku odbiornika, jakim będzie rzeka Grabia podczyszczanie ścieków deszczowych nastąpi w systemie szczelnej kanalizacji deszczowej, z urządzeniami podczyszczającymi - osadniku i separatorze substancji ropopochodnych. Działania te pozwolą zapewnić ochronę wód podziemnych czwartorzędowego i kredowego piętra wodonośnego na rozpatrywanym odcinku trasy drogowej. 6.6. Przewidywane oddziaływanie na gleby Trasa Wariantu I przebiegać będzie w śladzie istniejącej drogi, biegnącej w większości przez tereny zabudowane oraz częściowo w początkowym odcinku trasy przez tereny rolne. Wzdłuż istniejącej DK 12 dominującym typem są gleby brunatne właściwe, dla których odporność na zanieczyszczenia komunikacyjne jest bardzo dobra. W związku z powyższym w wariancie tym nie przewiduje się niekorzystnego wpływu na gleby. Natomiast warianty II i III przebiegają w przeważającej większości przez tereny upraw rolnych (rejon Wiewiórczyna, Orchowa, Okupu Wielkiego, Okupu Małego, Podlaszcza i Woli Łaskiej). Powyższe warianty projektowanej obwodnicy przebiegają przez tereny, na których, dominującym typem gleb są gleby bielicowe, i pseudobielicowe, mady, gleby torfowe i których odporność na zanieczyszczenia komunikacyjne jest średnia, słaba i bardzo słaba. W związku z powyższym przewiduje się, że warianty te będą wywierały niekorzystny wpływ na gleby. 6.7. Wpływ na środowisko przyrodnicze 6.7.1. Parki krajobrazowe W odległości około 12 km km na południowy zachód od Wariantu I zlokalizowany jest PARK KRAJOBRAZOWY Międzyrzecza Warty i Widawki. Ze względu na znaczną odległość od projektowanej drogi nie przewiduje się żadnego oddziaływania na ww. park krajobrazowy. 6.7.2. Roślinność rzeczywista w pasie drogowym i jego sąsiedztwie W wyniku przeprowadzonej inwentaryzacji przyrodniczej w sezonie wegetacyjnym 2008 r. na terenie przewidzianym pod realizację planowanego przedsięwzięcia w pasie drogowym przewidzianym dla wariantu I, II i III stwierdzono występowanie zróżnicowanych układów roślinności. Wariant I Planowana inwestycja przebiega przez tereny pól uprawnych, w przeważającej części tereny pól i łąk oraz tereny leśne. W sąsiedztwie trasy występuje zabudowa zagrodowa z terenami sadów i ogrodów przydomowych. Całość terenu przewidzianego pod przyszły pas drogowy dla każdego z wariantów to typowy nizinny krajobraz. Na odcinku drogi od km 347+570 do km około 348+900 graniczy z rozproszoną wśród pól uprawnych zabudową zagrodową, w pasie drogowym rosną szpalerowe układy Klonu pospolitego z Jesionem wyniosłym. Od km 348+900 do 349+600 istniejaca dk 12 przebiega przez typowy las hodowlany, w którym dominującym gatunkiem jest Sosna pospolita, Brzoza brodawkowata, z liczną szczególnie przy drodze Robinią białą. Od km 349+600 do km 350+300 droga graniczy z terenami pól uprawnych sadów i ogrodów przydomowych. W dalszej części droga przebiega przez tereny zabudowy jednorodzinnej z ogrodami przydomowymi z typową ogrodowa zielenią urządzaną. Od km około 351+677 do km 351+754 pas drogowy przecina dolinę Grabi w tym 77 m pas obszaru potencjalnego jako Obszar Natura 2000 - PLH 10_06 Grabia. W dalszej części do końca opracowania droga przebiega przez zurbanizowane tereny miejskie. W km 352+550 do 352+565 DK 12 graniczy z Zabytkowym Parkiem Miejskim. W km 352+660 w odległości około 25 m od pasa drogowego rośnie wpisany do rejestru pomników przyrody Wiąz szypułkowy. Na pozostałym odcinku DK 12 rosną typowe układy miejskiej roślinności urządzanej. „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 53 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO Wariant II Od km 347+570 do km do km 348+500 droga przebiega przez tereny zabudowy zagrodowej i pól uprawnych. Od km około 348+500 w miejscowości Mikołajówek wariant II koliduje z monokulturą Sosny Pospolitej. W km około 348+763 projektowany wariant wkracza na potencjalny obszar Natura 2000 – PLH 10_06 Grabia i koliduje z zespołem Olsu porzeczkowego. Jest to dojrzała wiekowo postać olsu w bardzo dobrym stanie fitosanitarnym, siedlisko to jest miejscem rozrodu Żaby trawnej. Siedlisko olsu graniczy bezpośrednio z połaciami łąk z zespołu trzcinnika piaskowego i przechodzi w rejonie koryta rzeki Grabi w Zespół Łęgu jesionowo olszowego. Od km 349+500 projektowany wariant przebiega ponownie przez łąki z zespołu trzcinnika piaskowego, poczym biegnie pomiędzy nieczynnym wysypiskiem śmieci i lasem hodowlanym z typową monokulturą Sosny pospolitej z domieszką Brzozy brodawkowatej w miejscach bardziej wilgotnych z Olszą czarną. Od km około 351+000 analizowany wariant II przebiega przez tereny pól uprawnych, sadów i ogrodów przydomowych z typową roślinnością dla tego typu zagospodarowania terenu. Wariant III Wariant ten od km 347+570 do km około 348+700 przebiega przez tereny pól uprawnych w km około 349+000 przecina las hodowlany z Sosną pospolitą, Brzozą brodawkowatą i od km około 349+200 do 352+000 biegnie przez tereny pól, na których zaprzestano prowadzenia prac agrotechnicznych. W dalszej części do km ok. 353+300 trasa drogi biegnie przez tereny pól uprawnych i w km około 353+500 przecina las hodowlany z monokulturą Sosny pospolitej potencjalne siedlisko Boru suchego. W km około 353+932 wariant ten wkracza na potencjalny obszar Natura 2000 – PLH 10_06 Grabia. W dalszej części droga przebiega przez tereny łąk z zespołu trzcinnika piaskowego i przechodzi w rejonie koryta rzeki Grabi w zespół Łęgu jesionowo olszowego. W rejonie km ok. 354+880 trasa przecina starorzecze z siedliskiem zespołu „lilii wodnych”. Od km około 355 do końca opracowania droga biegnie przez tereny zabudowy mieszkaniowej. W poniższej tabeli zestawiono gatunki roślin chronionych występujących w rejonie rozpatrywanych wariantów. Tabela 43 Gatumli roślin chronionych występujących w rejonie rozpatrywanych wariantów drogowych Symbol ozn. na mapie Uwarunkowań środowiskowych 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 Najmniejsza odległość od: Gatunek Kukułka krwista Przylaszczka pospolita Mącznica lekarska Mącznica lekarska Mącznica lekarska Jaskier wodny Kukułka krwista Kukułka krwista Storczyk szerokolistny Storczyk szerokolistny Jaskier wodny Jaskier wodny Rosiczka okrągłolistna Bagno zwyczajne Rosiczka okrągłolistna Wariantu I [m] Wariantu II [m] Wariantu III [m] 950 1060 1240 1120 1120 960 320 1080 1310 1950 2650 2680 2650 2680 930 3005 3030 3150 „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 54 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO Mącznica lekarska 16 2790 Mącznica lekarska 17 2960 Mącznica lekarska 18 2670 Paprotka zwyczajna 19 2870 Paprotka zwyczajna 20 2125 Jaskier wodny 21 6400 Jaskier wodny 22 1300 rążel żółty, Grzybień białty 23 410 Torfowiec nastroszony 24 1020 Grążel żółty, Grzybień białty 25 1100 Grążel żółty, Grzybień białty 26 1050 Porzeczka czarna 27 695 Grążel żółty, Grzybień białty 28 910 Porzeczka czarna 29 2460 2460 Kukułka krwista 30 2690 Płonnik właściwy 31 2880 Modrzewnica zwyczajna 32 3050 Płonnik właściwy 33 3180 Mech jałowcowaty 34 3240 Sphagnum phallax 35 3200 Torfowiec nastroszony 36 6360 Grążel żółty, Grzybień białty 37 1400 Porzeczka czarna 38 2160 Wężymord stepowy 39 3170 Przewidywane usunięcia siedlisk dla poszczególnych wariantów przedstawiono w tabeli poniżej: Tabela 44 Siedliska do usunięcia, w tym objęte ochroną prawną Symbol ozn. na Siedliska mapie ols porzeczkowy 001 Łozowisko 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 Powierzchnie kolizji ha Ochrona Wariant I Wariant II Wariant III — — 0 0 0,64 0 0 0 91T0 Zał. 1 DR92/43/EWG 0 0 0,86 zespół trzcinnika piaskowego łęg wierzbowy — 0 1,19 1,25 91E0 * Zał. 1 DR92/43/EWG 0 0 0 szuwar trzcinowy śródlądowy bór wilgotny Spontaniczne zbiorowisko zastępcze z robinią akacjową Wydmy śródlądowe z murawami napiaskowymi łęg jesionowo-olszowy — — 0 0 0 2,27 0 0 — 0 0 0,65 2330 Zał. 1 DR92/43/EWG 0 0 0,26 0,18 0,49 sosnowy bór chrobotkowy zespół „lilii wodnych” 91E0 Zał. 1 DR92/43/EWG 3150 Zał. 1 DR92/43/EWG 0 0 (N2K) 0 „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” 0,06 Str. 55 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO Symbol ozn. na Siedliska mapie 012 Powierzchnie kolizji ha Ochrona świeże łąki użytkowane ekstensywnie 6510 Zał. 1 DR92/43/EWG RAZEM Wariant I 0 0,00 Wariant II Wariant III 0,73 0 (N2K) 5,01 3,57 N2K siedlisko w granicach obszaru Natura 2000 6.7.3. Fauna w pasie drogowym i jego sąsiedztwie 6.7.3.1. Mięczaki i ryby Analizując przebiegi poszczególnych wariantów z perspektywy przyrodniczej, najlepszym wyborem jest Wariant I, czyli modernizacja istniejącej drogi nr 12. Wariant I wykorzystuje istniejącą sieć drogową, i jego przebudowa będzie miała najmniejszy wpływ na faunę rzeki Grabi oraz terenów przyległych. Wariant ten przecina dolinę Grabi w miejscu najmniej cennym przyrodniczo, gdzie rzeka jest już uregulowana, częściowo ograniczona wałami. Tym niemniej fakt występowania minogów, w szczególności poniżej mostu na drodze nr. 12, wymusza konieczność maksymalnego ograniczenia wszelkich interwencji w rejon koryta cieku i jego bezpośrednie otoczenie (pas o szerokości, co najmniej 10 m). Wariant II (południowy) jest niedopuszczalny ze względu na bogactwo fauny i unikalny charakter siedlisk w dolinie rzecznej. Na odcinku tym rzeka jest nieuregulowana, posiada odnogi i niewielkie starorzecza, a lekko podmokły teren utrudnia jego eksploatację (mniejsza presja wędkarska). Potencjalny obszar Natury 2000 PLH 10_06 Grabia jest tworzony właśnie w celu ochrony tych fragmentów doliny, które w rejonie Łasku wyróżniają najliczniejsze subpopulacje minogów oraz miejsca potencjalnego występowania piskorza. Dodatkowo droga w tej lokalizacji wymusza konieczność budowy nowego mostu oraz najprawdopodobniej prac melioracyjnych w celu częściowego osuszenia terenu. Jest to obszar szczególnie cenny ze względu na swoją spójność ekologiczną, sąsiedztwo lasów i licznych stawów rybnych, zwiększających bioróżnorodność. Wysoki stopień naturalności tego fragmentu doliny i koryta rzecznego, znacząco wzmacnia zdolność do samooczyszczania rzeki. Ma to kluczowe znaczenie, gdyż odcinek ten jest pod znacznym wpływem zanieczyszczeń wprowadzanych do wód Grabi z oczyszczalni ścieków w Łasku oraz tych wprowadzanych bezpośrednio do rzeki z Łasku i Kolumny. Realizacja Wariantu III (północnego) byłaby ewentualnie dopuszczalna z punktu widzenia ochrony ryb (relatywnie niskie zagęszczenia gatunków chronionych i priorytetowych, częściowa regulacja koryta). Tym niemniej ze względu na fakt, że inwestycja ta wymaga przecięcia aż dwóch istniejących tutaj odnóg rzeki Grabi (dwie nowe konstrukcje mostowe), powinna być rozpatrywana jako ostateczność. Istotnym argumentem przemawiającym za odrzuceniem tego wariantu jest bliskie sąsiedztwo kilku istniejących obecnie piętrzeń, które już obecnie stanowią istotny czynnik stresowy dla zespołów ryb i minogów na tym odcinku rzeki. 6.7.3.2. Płazy i ptaki Wariant I przebiega zgodnie z istniejącą drogą nr 12. W obszarze objętym badaniami, po obydwu stronach drogi nie stwierdzono gatunków o znaczeniu wspólnotowym, nie znaleziono także gatunków rzadkich lub wskaźnikowych dla zanikających ekosystemów. Droga nr 12 na odcinku Okup–Łask przebiega przez mozaikę terenów rolniczych i zabudowanych. Na krótkim odcinku (poniżej 1 km) przecina i graniczy z niewielkim obszarem leśnym. Na obszarach rolniczych graniczących z drogą występują typowe gatunki dla tego ekosystemu: trznadel, skowronek, pliszka żółta i potrzeszcz. Skład gatunków nie odbiega od innych miejsc o takim typie krajobrazu w tej części Polski. Spośród płazów dominuje ropucha szara, spotyka się także grzebiuszkę. „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 56 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO W tych częściach miejscowości, gdzie z drogą graniczą podmokłe nieużytki (Łask na wysokości stadionu miejskiego i Orchów od strony rzeki Grabi) pojawia się potrzos, łozówka i pokląskwa. Płazy i gady obszarów zurbanizowanych są nieliczne i ograniczają się praktycznie tylko do ropuch – szarych i rzadko zielonych. W Orchowie od strony rzeki znajdują się miejsca rozrodu traszki grzebieniastej i niewielkie tokowiska żab trawnych. W przylegającej do drogi części doliny Grabi rozmnażają się też ropuchy szare i grzebiuszki. W Wariancie II planowana trasa przecina dolinę rzeki Grabi w jej „najdzikszym“ miejscu. Droga ma przebiegać przez podmokłe, okresowo zalewane turzycowisko i zarastające łąki. Występuje tutaj duża bioróżnorodność, szczególnie cennych i rzadkich gatunków związanych ze środowiskiem wodno-błotnym. Są tu lęgowe 4 gatunki „naturowe“: błotniak stawowy, żuraw, derkacz i zimorodek. Oprócz nich do lęgów przystępują tutaj: wodnik, remiz, świerszczak, strumieniówka, dziwonia. Są to gatunki rzadkie, w większości zmniejszające swą liczebność na terenie Polski. Występują też gatunki pospolitsze, związane z terenami otwartymi i podmokłymi jak: potrzos, rokitniczka, łozówka i trzciniak. Poza sezonem lęgowym, w czasie wiosennych wędrówek ptaków zatrzymują się tu liczne ptaki blaszkodziobe: krzyżówki, cyranki, cyraneczki, płaskonosy, rożeńce, gęgawy, łabędzie nieme oraz siewki: łęczak, brodziec śniady, krwawodziób, batalion, kwokacz, czajka, rycyk i kszyk. Liczebność ptaków wędrownych nie jest stała, lecz waha się w różnych latach w zależności od poziomu wód i wielkości rozlewisk. Dolina Grabi stanowi także ważną ostoję płazów. Dla części z nich, jak kumaka nizinnego i żab zielonych dolina jest głównym obszarem stałego występowania w okolicy, natomiast dla innych stanowi raczej tylko miejsce rozrodu. Płazy bezogonowe, jak ropucha szara i grzebiuszka, przybywają w dolinę z dość odległych obszarów rolnych położonych powyżej, które są środowiskiem ich życia przez większą część roku. Na dnie doliny do rozrodu przystępują traszki, w tym grzebieniaste i żaby brunatne – trawne i moczarowe, w niektórych miejscach tworzące w czasie godów zgrupowania liczące nawet powyżej 100 osobników. Bezpośrednio z doliną graniczy kompleks leśny z przewagą siedlisk typu borowego. Są tu lęgowe kolejne 2 gatunki umieszczone Załączniku I Dyrektywy Rady Europy – lerka i dzięcioł czarny. W olsie na obrzeżu doliny jest umieszczone gniazdo myszołowa zwyczjanego. Fragmenty olsów są okresowo, w czasie letnich susz ostoją płazów, zwłaszcza żab brunatnych – trawnej i moczarowej. Zwarty las a następnie mozaika zadrzewień z uprawami rolnymi dochodzą do wsi Podłaszcze. Na terenie leśnym występuje podobny zestaw ptaków, co w lesie na trasie Warianu I ale z większym udziałem gatunków borowych: sosnówki, czubatki i pleszki. Liczniej występują też drozd śpiewak, strzyżyk i rudzik. Prawdopodobne są też lęgi paszkota. Na obszarze z przerzedzonym lasem stwierdzono kolejne gatunki „naturowe“: ortolana i gąsiorka. W śródleśnych oczkach wodnych spotyka się traszkę grzebieniastą a pomiędzy lasem a Podłaszczem także kumaki nizinne. Od wsi Podłaszcze aż do połaczenia wariantu II z istniejącą drogą nr 12 dominuje krajobraz rolniczy z jednym gatunkiem naturowym“ – gąsiorkiem i pospolitymi gatunkami ptaków dominującymi w tym ekosystemie: skowronkiem, trznadlem i pliszką żółtą. Mniejsze zagęszczenie ma tu potrzeszcz i cierniówka, a w zadrzewieniach pierwiosnek i piecuszek. Około 2/3 Wariantu III przebiega w krajobrazie rolniczym. Z dominujących gatunków można tu wymienić skowronka, trznadla i pliszkę żółtą, z rzadszych: potrzeszcza, cierniówkę, piegżę, kuropatwę, bażanta, świergotka łąkowego. W zadrzewieniach występują: pierwiosnek, zięba, bogatka, kapturka, piecuszek, kos i śpiewak. Stwierdzono na tym odcinku także przepiórkę i srokosza. Planowana droga przecina dolinę Grabi przecina w miejscu, gdzie jest ona zmeliorowana, a sama rzeka uregulowana. Lęgowy jest tutaj „naturowy“ błotniak stawowy, a w lasach sosnowych na obrzeżu doliny lerka. Obszar dość suchej w tym miejscu doliny Grabi jest środowiskiem życia jaszczurki zwinki oraz kilku gatunków płazów, w tym grzebiuszki, ropuchy szarej i ropuchy zielonej, które znajdują dogodne miejsce rozrodu w „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 57 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO tutejszym Zalewie MOSiR. W niewielkich oczkach wodnych do godów przystępują traszka zwyczajna i traszka grzebieniasta, kumak nizinny oraz żaby brunatne. Na całej długości Wariantu III są lęgowe kolejne „naturowe“ gatunki – gąsiorek i ortolan. Na odcinku od trasy nr 14 (Łódź-Wrocław) do trasy nr 12 (Łask-Piotrków Trybunalski) panuje krajobraz o dużym udziale zabudowy jednorodzinej przeplatanej nieużytkami i uprawami rolnymi. W części zachodniej wariantu, w pobliżu trasy nr 12 znajduje się las z przewagą drzew liściastych, w tym olchy. Lęgowe są tu pospolite pokrzewki, piecuszek, kos, sikory bogatka i śpiewak. Poza pojedynczymi gąsiorkami na jego obrzeżach brak tu gatunków naturowych lub rzadkich. Proponowane warianty istotnie różnią się zarówno bogactwem i składem występujących wzdłuż nich populacji zwierząt jak i potencjalnymi skutkami, jakie może wywołać budowa drogi. Samo porównanie liczebności „naturowych“ gatunków ptaków pokazuje jednoznacznie, że Wariant numer I, czyli istniejąca droga nr 12, byłby najmniej szkodliwy dla występującej w okolicy fauny. Zarówno liczba gatunków jak i ich stanowisk jest tutaj najmniejsza. W wariancie numer III liczba gatunków cennych w skali całej Unii Eurepejskiej też nie jest duża, a relatywnie wysokie zagęszczenia gąsiorka i ortolana wynikają ze specyficznej, ekstensywnej presji antropogenicznej na środowisko. Gatunki te żyją w krajobrazie przekształconym w wyniku tradycyjnej gospodarki – ortolan jest związany z zadrzewieniami śródpolnymi zaś gąsiorek z kępami krzewów i podlegającymi sukcesji nieużytkami rolnymi. Wariant II przebiega przez najcenniejsze ostoje ptaków jak też płazów. Świadczy o tym liczebność największej liczby gatunków naturowych i obecność w takich gatunków jak świerszczaka, strumieniówki, dziwonii, remiza i wodnika. Są to ptaki związane ze szczególnie cennymi ekosystemami wodno–błotnymi, narażonymi na degradacje zarówno w skali europejskiej, jak i krajowej. Tabela 45 Liczba stanowisk płazów z Załącznika II Dyrektywy Siedliskowej wzdłuż trzech wariantów drogi krajowej nr 12 (pojedyncze stanowisko jest miejscem rozrodu kilkunastukilkudziesięciu dorosłych osobników Nazwa gatunku Traszka grzebieniasta Kumak nizinny Tabela 46 Liczba stanowisk Wariant I Wariant II Wariant III 1 2 2 0 1 1 Liczebność gatunków ptaków z Załącznika I Dyrektywy Rady 79/409/EWG w sprawie ochrony dzikich ptaków na trzech wariantach drogi nr 12 Nazwa gatunku Liczba stanowisk Wariant I Wariant II Wariant III Błotniak stawowy 0 1 1 Derkacz 0 2 0 Żuraw 0 1 0 Dzięcioł czarny 0 1 0 Gąsiorek 0 3 8 Ortolan 0 1 3 Lerka 0 3 1 Zimorodek 0 1 0 Wariant I już istnieje i jego przebudowa ma niewielki wpływ na awifaunę lęgową. Przecina dolinę Grabi w miejscu najmniej cennym przyrodniczo, gdzie rzeka jest zmeliorowana i ograniczona wałami, a dzięki rosnącym wzdłuż drogi starym drzewom nie ingeruje drastycznie w krajobraz doliny. W tym wypadku drzewa działają jak naturalny ekran wyciszający i bariera zapobiegająca kolizjom z samochodami ptaków przelatujących wzdłuż doliny. Brak w bliskiej strefie istniejącej drogi gatunków cennych przyrodniczo sprawia, że jej przebudowa nawet w okresie lęgowym nie spowoduje istotnych szkód. Obecnie istniejąca infrastruktura drogowa stanowi poważną przeszkodę w wędrówkach płazów, jednakże „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 58 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO migrujące tędy od lat zwierzęta są przyzwyczajone do takiego sposobu migracji. Na dość długim odcinku w początkowej części tego wariantu, droga oddziela tereny rolnicze będące miejscem życia płazów takich jak ropucha szara i grzebiuszka od ich miejsc rozrodu znajdujących się na dnie Doliny. Miejscami o nasilonym natężeniu wędrówek godowych są doliny cieków przecinających drogę na zachód od Łasku. Na obu ciekach w km 348+881 i 349+560, w roku 2008 przebudowano istniejące mosty na przepusty zgodnie z wydanymi decyzjami o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia. Ze względu na istniejące szlaki migracji zwierząt w proponuje się wyposażenie istniejącego przepustu, znajdującego się w km 348+881 w miejscowości Kopyść oraz przepustu w km 349+560 w miejscowości Orchów w obustronne półki dla płazów i małych ssaków. Realizacja wariantu III wiązałaby się z przecięciem doliny rzecznej nową droga w miejscu występowania siedlisk łąkowych, zaburzając stosunki wodne i niszcząc koryto rzeki Grabi budową mostu. Dla zminimalizowania wpływu inwestycji na lokalną przyrodę istnieje potrzeba ograniczenia do minimum nasypu drogowego i dążenie do wydłużenia samego mostu, najlepiej tak, aby w formie estakady obejmował całą dolinę. Biorąc pod uwagę, że w tym miejscu dolina jest niezalesiona, potrzebne byłyby ekrany odcinające możliwość kolizji wędrownych ptaków z pojazdami i niedopuszczającymi do nadmiernej emisji hałasu. Wariant II jest absolutnie niedopuszczalny ze względu na bogactwo fauny i unikalny charakter siedlisk w dolinie rzecznej. W tym miejscu w przeciwieństwie do poprzednich wariantów rzeka jest nieuregulowana i słabo przekształcona. Jakiekolwiek prace budowlane zniszczyłyby nieodwracalnie naturalne stosunki wodne. Przeprowadzenie w tym miejscu drogi nie zdegradowałoby tylko środowiska w bezpośrednim sąsiedztwie inwestycji, ale zachwiało stosunki wodne na dużo większym obszarze, co miałoby wpływ na ptaki lęgowe w znacznej odległości. Potencjalny obszar Natury 2000 „PLH 10_06 Grabia“ jest tworzony właśnie w celu ochrony tych fragmentów doliny. Dodatkowo droga w tej lokalizacji spowodowałaby rozczłonkowanie zwartego obszaru podmokłej doliny rzecznej ciągnącego się od mostu w Łasku na drodze nr 12 aż do Pruszkowa. Jest to obszar szczególnie cenny ze względu na swoją spójność, sąsiedztwo lasów i licznych stawów rybnych, zwiększających różnorodność fauny. Jakkolwiek największe straty przyrodnicze nastąpiłyby w samej dolinie Grabi, to także w dalszym przebiegu budowa drogi wymusiłaby zniszczenie najbardziej cennych fragmentów leśnych na całym badanym terenie. Ze względu na skalę zdegradowania w wyniku potencjalnej inwestycji trudno jest zaproponować instalację urządzeń, które by miały zrekompensować ogromne straty przyrodnicze. Przeprowadzenie drogi estakadą obejmującą całą szerokość Doliny i budowa ekranów na cełej jej długości byłaby tylko konieczną, lecz niewystarczającą próbą ograniczenia zniszczeń. Obecność bogatego zespołu zwierząt w tym miejscu wiązałoby się z koniecznością ograniczenia prac budowlanych do okresu jesienno-zimowego. Autorzy pomijają szczegółowe omówienie procedur zabezpieczających środowisko przyrodnicze ze względu na jednoznacznie negatywną opinię dotyczącą realizacji tego wariantu. 6.7.3.3. Ssaki Występującymi w rejonie analizowanych wariantów drogowych najcenniejszymi ssakami są nietoperze oraz wydra. W rejonie Wariantu I stwierdzono występowanie nietoperzy z gatunku Karlik malutki i Borowiec wielki w odległości około 40 m od trasy wariantu. Natomiast w odległości około 150 m stwierdzono występowanie Karlika większego. Borowiec wielki występuje także w odległości około 30 m od trasy Wariantu II. Nietoperze uważane są za grupę zwierząt zagrożonych, które lokalnie mogą wykazywać niską liczebność. Najczęściej spotykano nietoperze w lasach i w zadrzewieniach osiedla „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 59 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO Kolumna. Na tym osiedlu obserwowano też liczną wiewiórkę, która preferuje tego typu stanowiska bogate w pokarm i potencjalne schronienia. Ponadto z mapy uwarunkowań przyrodniczych wynika, że nietoperze napotkać można w lasach w rejonie Mikołajówka oraz w Parku Łaskim. Wydrę odnotowano licznie nad Grabią wzdłuż całego jej przebiegu na terenie gminy. Nie widziano żywych osobników, obecność stwierdzono na podstawie śladów i tropów. Z danych uzyskanych w Nadleśnictwie Kolumna w Łasku wynika, że gatunek łowny sarnę sporadycznie można spotkać w rejonie Orchowa i Mikołajówka, gdzie przebiega szlak migracji zwierzyny drobnej. Z mapy uwarunkowań środowiskowych wynika, że w najmniejszą kolizję w świat ssaków wchodzi Wariant III. 6.7.3.4.Bezkregowce Pod względem przyrodniczym badany teren reprezentuje mocno zmieniony przez człowieka obszar podmiejski, większe walory przyrodnicze reprezentuje jedynie ten fragment badanego terenu, który został włączony do obszaru PLH 10_06 Grabia. Dolinę Grabi w opisywanym miejscu to obszar przyrodniczo zubożały, dość mocno przekształcony. Został on jednak włączony w granice obszaru PLH 10_06 Grabia ze względu na zachowane jeszcze cechy przyrodnicze i stanowi strefę ochronną/buforową dla dalszej części doliny rzecznej położonej w większej odległości od drogi DK12. Oddziaływanie DK12 na wykazane w pasie 300 m od wariantów „I; II; III jej przebiegu przedstawiono poniżej. - trzepla zielona (ważki) – brak negatywnego wpływu DK 12 w każdym z planowanych wariantów przebiegu drogi - kałużnica czarna (chrząszcze) - stwierdzenie pojedynczego osobnika, nie upoważnia do określenia stopnia wpływu DK 12 na gatunek - czerwończyk nieparek (motyle) – budowa DK 12 w wariancie II nie spowoduje na tyle dużego przekształcenia siedliska, aby zagrożona została populacja tego gatunku motyla - tygrzyk paskowany (pająki) – gatunek niezagrożony, brak wpływu rozbudowy drogi na populację - trzmiel ogrodowy (błonkówki) - gatunek niezagrożony, brak wpływu rozbudowy drogi na populację - biegacz gajowy (chrząszcze) - gatunek niezagrożony, brak wpływu rozbudowy drogi na populację - biegacz granulowany (chrząszcze), - gatunek niezagrożony, brak wpływu rozbudowy drogi na populację - biegacz złocisty (chrząszcze) - gatunek niezagrożony, brak wpływu rozbudowy drogi na populację W przypadku wszystkich zaobserwowanych gatunków „naturowych” i objętych ochroną w Polsce odnotowanych na analizowanym terenie można stwierdzić, że przebudowa drogi DK12 nie wpłynie zasadniczo na ich kondycję. Stwierdzone stanowiska występowania, ich powierzchnia oraz liczebność są, bowiem jedynie częścią odnotowaną na całym obszarze PLH 10_06 Grabia. Podsumowując – realizacja przebudowy DK 12 ze względu na populacje występujących bezkręgowców nie jest wykluczona w żadnym z analizowanych wariantów. Jej wpływ na wartości przyrodnicze obszaru położonego wzdłuż projektowanych przebiegów drogi i wpływ na PLH 10_06 Grabia jest niewielki i nie wymaga podejmowania działań innych niż zwykle podejmowane w celu zabezpieczenia środowiska naturalnego podczas wykonywania prac budowlanych. Planowana inwestycja nie wymaga także podejmowania działań kompensacyjnych. Na badanym terenie nie wytypowano również miejsc szczególnych „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 60 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO konfliktów spowodowanych przez planowaną przebudowę drogi DK12 z miejscami występowania bezkręgowców. 6.8. Powstawanie odpadów 6.8.1. Faza budowy Trasa wariantu I przebiegała będzie po śladzie drogi istniejącej w związku z powyższym w wariancie ty powstanie najmniejsza ilości odpadów. Natomiast Warianty II i III wyznaczone zostały nowym korytarzem, przebiegającym przeważnie przez tereny gruntów rolnych, łąki, pola uprawne i pola, na których od niedawna zaniechano prac agrotechnicznych, oraz przez obszary leśne omijając tereny z silnie zagęszczoną zabudową mieszkaniową. Podstawowym źródłem odpadów będą: − prace rozbiórkowe: rozbieranie i demontowanie istniejących obiektów budowlanych (budynków mieszkalnych, gospodarczych i innych budynków) – znajdujących się w granicach linii rozgraniczających każdy z wariantów, − wycinka drzew i krzewów kolidujących z projektowaną drogą, − roboty ziemne – wykopy, w tym nadmiar wierzchniej warstwy ziemi, − ułożenie nawierzchni dróg, − roboty konstrukcyjno – budowlane obiektów inżynierskich, − usuwanie kolizji z uzbrojeniem terenu: siecią wodną, telefoniczną, oświetleniową, trakcyjną itp. Powstawanie odpadów w fazie budowy może być także związane z: − eksploatacją maszyn i urządzeń drogowych i budowlanych, − pobytem ludzi w pasie roboczym (odpady komunalne). Usunięcie odpadów powstających podczas budowy drogi, zgodnie z aktualnymi przepisami, będzie należeć do wykonawcy tego przedsięwzięcia. 6.8.2. Faza eksploatacji W czasie eksploatacji powstawały będą głównie odpady z utrzymania porządku na drodze i ulicach. Sporadycznie wytwarzane będą odpady ze źródeł światła zawierające rtęć oraz uszkodzone oprawy oświetleniowe. Odpady te powinny być gromadzone i okresowo przekazywane firmom zajmującym się unieszkodliwianiem tego typu odpadów – w szczególności obowiązek ten dotyczy odpadów niebezpiecznych (świetlówki). Okresowo powstawać będą odpady - osady ze zbiorników oczyszczających spływy opadowe - odpady niebezpieczne. Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia o odpadach [Dz. U. Nr 62, poz. 628, z późniejszymi zmianami przed uzyskaniem pozwolenia na użytkowanie drogi administrator winien posiadać uregulowany sposób postępowania z odpadami. 6.9. Walory krajobrazowe, kulturowe i turystyczne 6.9.1. Faza budowy Wpływ na walory krajobrazowe w fazie realizacji będzie krótkoterminowy i związany będzie z: − budową drogi po nowym śladzie w Wariancie II i III na terenach o innym dotychczas użytkowaniu (lasy, pola uprawne, zabudowa zagrodowa) lub rozbudową prowadzoną po śladzie istniejącej drogi w Wariancie I, − usunięciem fragmentów powierzchni leśnych oraz drzew i krzewów wpisanych w krajobraz otoczenia, − czasowym zajęciem sąsiadujących terenów pod drogi dojazdowe i place budów, − wzmożonym ruchem pojazdów i ciężkiego sprzętu budowlanego. „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 61 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO 6.9.2. Faza eksploatacji Wariant I został wyznaczony istniejącym korytarzem drogi DK 12, wkomponowanym w krajobraz rejonu między Okupem a Łaskiem. Planowane przedsięwzięcie stanowić będzie przebudowę istniejącej trasy drogowej z uwzględnieniem udrożnienia ruchu samochodowego i pieszego, zapewnieniem bezpieczeństwa ruchu drogowego i pieszego. Biorąc pod uwagę zakres planowanego przedsięwzięcia w Wariancie I oraz zagospodarowanie terenów sąsiednich, stwierdza się, że inwestycja nie wpłynie na zmianę istniejących walorów krajobrazowych, kulturowych i turystycznych (stanowi już jego element), a tym samym na ich pogorszenie. Wpływ na walory krajobrazowe w fazie eksploatacji w przypadku Wariantu II i III będzie bezpośredni i znaczący. Warianty II i III zostały wyznaczone nowym korytarzem drogi, dlatego budowa będzie stanowić całkiem nowy element przestrzenny między Okupem a Łaskiem. Odbiór DK 12 w krajobrazie będzie zależeć od typu i rodzaju krajobrazu oraz wyboru proponowanego wariantu. Ze względu na zakres planowanego przedsięwzięcia oraz jego parametry techniczne Warianty II i III będą stanowiły, jeżeli nie dominujący, to na pewno znaczący element przyszłego krajobrazu tego terenu. Zostaną wprowadzone, poza nowym odcinkiem drogowym, również inne elementy drogowe – wiadukty oraz ekrany akustyczne. Po zrealizowaniu Wariantu II lub III powstanie nowy układ drogowy stanowiący dominantę w krajobrazie tego rejonu. Każdy z wariantów drogowych wchodzi w kolizję z planowanym docelowo Obszarem Chronionego Krajobrazu „Środkowej Grabi”, przy czym: - Wariant I na odcinku ok. 1,16 km, - Wariant II na odcinku ok. 2,04 km, - Wariant III na odcinku ok. 2,57 km. Ponadto planowane przedsięwzięcie wejdzie w kolizję z Zespołem Przyrodniczo Krajobrazowym „Dolina Grabi”, przy czym: - Wariant I na odcinku ok. 1,16 km, - Wariant II na odcinku ok. 1,95 km, - Wariant III na odcinku ok. 1,33 km. Uwzględniając powyższe stwierdza się, iż najmniejsze oddziaływanie na krajobraz wywrze Wariant I. 6.10. Dobra materialne 6.10.1. Stan istniejący Wszystkie warianty projektowanej drogi częściowo będą kolidowały z zabudową mieszkaniową. Z projektowaną drogą kolidują zarówno budynki mieszkalne, gospodarcze sady i ogrody przydomowe oraz lasy i pola. 6.10.2. Faza budowy Na etapie prowadzenia prac budowlanych mogą zaistnieć dwie formy wpływu na dobra materialne. Pierwsza dotyczy konieczności zajęcia dóbr materialnych, tj. budynków, z powodu konieczności przeprowadzenia wyburzeń i druga dotycząca wykupu działek. Realizacja rozbudowy analizowanego odcinka DK 12 spowoduje konieczność dokonania wyburzeń. Przewidywane ilości wyburzeń dla poszczególnych wariantów. - Wariant I – 2 budynki mieszkalne i 3 budynki gospodarcze; - Wariant II – bez wyburzeń; - Wariant III – 2 budynki mieszkalne i 2 budynki gospodarcze. „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 62 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO 6.11. Przewidywane oddziaływanie na środowisko w przypadku wystąpienia poważnej awarii W wyniku kolizji drogowych czy wypadków może dojść do wycieku paliwa ze zbiornika samochodu do gleby. W przypadku, gdy w zdarzeniu uczestniczą pojazdy przewożące substancje niebezpieczne przewidywać można wydostanie się tych substancji do środowiska. Poważne awarie związane są z możliwością wystąpienia na trasie drogowej awarii bądź wypadków z udziałem substancji niebezpiecznych. Zagrożenie przedostawania się substancji niebezpiecznych do środowiska wodnego może wystąpić w razie wypadków samochodów transportujących te substancje. Ok. 50% tego rodzaju wypadków związanych jest z transportem węglowodorów, które mogą powodować skażenie gruntu, wód gruntowych i cieków powierzchniowych. Zagrożenia dla środowiska związane z wystąpieniem poważnej awarii w przypadku wystąpienia wypadku drogowego, w tym z udziałem samochodów przewożących substancje niebezpieczne obejmują następujące elementy środowiska: a) powierzchnia ziemi, b) gleby, c) wody powierzchniowe, d) wody podziemne, e) jakość sanitarna powietrza atmosferycznego, f) świat zwierzęcy i roślinny. Zagrożenia powierzchni ziemi mogą wystąpić w czasie awarii, katastrof lub wypadków z udziałem pojazdów samochodowych, poruszających się po analizowanym odcinku drogowym, przewożących substancje niebezpieczne. Może to spowodować zanieczyszcenie powierzchni terenów przyległych do trasy drogowej. Trwałe lub okresowe zmiany powierzchni terenu w tym wypadku mogą być spowodowane wylaniem substancji toksycznym wprost do gruntu lub pożarem. Wielkość i zasięg oddziaływania zależy od wielkości katastrofy drogowej. W aspekcie narażenia środowiska wynikającego z awarii z udziałem substancji niebezpiecznych analizowany odcinek drogi posiadał będzie zbiorniki awaryjne o konstrukcji osadnika z zasyfonowaniem na wylocie, tak dobranym aby zatrzymać w zbiorniku 6m3 oleju (to jest pojemność jednego segmentu cysterny). 6.12. Określenie możliwego transgranicznego oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko Biorąc pod uwagę oszacowany zasięg oddziaływania inwestycji, wynikający z zakresu planowanych prac z uwzględnieniem stanu istniejącego, nie przewiduje się oddziaływania transgranicznego (oddziaływanie na środowisko nie ujawni się poza granicami Państwa). 7. Ocena oddziaływania przedsięwzięcia na obszary Natura 2000 Projektowana inwestycja nie jest przedsięwzięciem związanym lub niezbędnym do zarządzania ochroną przyrody obszaru Natura 2000 PLH 10_06 Grabia. W związku z tym podjęto procedurę oceny przedsięwzięcia pod kątem oddziaływania na przedmiotowy obszar. 7.1. Ocena oddziaływania na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 – rozpoznanie Użyte w tabeli skrótowe określenia oznaczają: siedlisko unijne – siedlisko wymieniony w Załączniku I Dyrektywy Rady 92/43/EWG gatunek unijny – gatunek wymieniony w Załączniku II Dyrektywy Rady 92/43/EWG „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 63 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO Tabela 47 Etap pierwszy – macierz rozpoznania dla rozbudowy drogi krajowej nr 12 na odcinku Okup – Łask Krótki opis przedsięwzięcia Planowanym przedsięwzięciem jest rozbudowa drogi krajowej nr 12 na odcinku Okup – Łask od km 347+570 do km 354+400. Droga będzie posiadała klasę GP i zasadniczy przekrój jednojezdniowy, dwupasowy. Celem przedsięwzięcia jest nadanie jezdni szerokości 8 m (2×3,5 m + 2×0,5 m), przebudowa istniejących skrzyżowań, wymiana nawierzchni, budowa zatok autobusowych i budowa chodników. Dla przedsięwzięcia zaproponowano dwa warianty alternatywne pod względem lokalizacji. Wariant II przebiega na południe od miasta Łask, Wariant III na północ od miasta. Biorąc pod uwagę zakres i cel przedsięwzięcia warianty alternatywne nie są optymalne, gdyż nie realizują celów przedsięwzięcia i nie spowodują poprawienia parametrów technicznych i ruchowych przedmiotowej drogi w obrębie miasta Łask. Biorąc pod uwagę wpływ na obszar PLH 10_06 Grabia warianty alternatywne przecinają obszar chroniony, podobnie jak wariant podstawowy. Dodatkowo robią to na odcinku o rząd wielkości dłuższym i znacznie cenniejszym przyrodniczo niż w przypadku Wariantu I. Krótki opis obszarów natura 2000 PLH 10_06 GRABIA Obszar chroniony obejmuje środkowy i dolny bieg Grabi wraz z przylegającymi ekosystemami łąkowymi i leśnymi, charakterystycznymi dla niewielkich rzek nizinnych Polski. Obszar ważny jako ostoja naturalnych siedlisk związanych z doliną rzeczną. Występują tu dobrze zachowane lasy łęgowe i nadrzeczne zarośla wierzbowe, niżowe łąki użytkowane ekstensywnie oraz starorzecza o różnym stopniu lądowacenia. Miejscami występują dobrze rozwinięte murawy szczotlichowe związane z wydmami śródlądowymi. Obszar ma duże znaczenie dla zachowania populacji bezkręgowców wymienionych w Załączniku II Dyrektywy Siedliskowej. Wzdłuż całego biegu rzeki objętej obszarem występuje liczna populacja ważki trzepli zielonej. Grabia jest ważną ostoja populacji skójki gruboskorupowej. Starorzecza i odcinki lenityczne Grabi są także ważną ostoją zatoczka łamliwego. Lokalnie stwierdzono również populację czerwończyka nieparka i zalotki większej. Obszar ważny jako istotna w Polsce środkowej ostoja ryb z załącznika II Dyrektywy Siedliskowej: kozy złotawej, minoga ukraińskiego, piskorza i kozy. Opis poszczególnych elementów przedsięwzięcia, Przedsięwzięcie zakłada rozbudowę drogi krajowej które prawdopodobnie będą powodowały nr 12 na odcinku Okup Łask. Rozważane warianty oddziaływania na obszar Natura 2000 alternatywne proponują budowę nowej drogi o charakterze obwodnicy zamiast poprawienia stanu technicznego i parametrów drogi istniejącej. Wszystkie warianty przecinają obszar PLH 10_06 Grabia. Długość przejścia wynosi: − Wariant I – 77 m; − Wariant II – 988 m; − Wariant III – 708 m; Str. „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” 64 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO Opis każdego możliwego bezpośredniego, pośredniego lub wtórnego oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000, dającego się przewidzieć jako prosta konsekwencja następujących cech: − Rozmiary i skala, − Zajęcie terenu, − Odległość od obszaru Natura 2000 lub jego fragmentów o kluczowym znaczeniu dla ochrony, − Wymagania zasobowe (pobór wody, itd.), − Emisje (odprowadzane do gleby, wody lub powietrza), − Wymogi związane z wydobyciem mas ziemnych, − Wymogi transportowe, − Czas trwania budowy, eksploatacji, likwidacji, itd., − Inne. Ingerencja w granice obszaru PLH 10_06 Grabia i przekroczenie rzeki Grabia stanowią podstawę potencjalnego wpływu wszystkich wariantów na środowisko obszaru. Oddziaływania mogą wynikać z: − Fizycznego zajęcia terenu na kolizyjnym odcinku; − Przecięcia przedmiotową drogą obszaru – powstanie potencjalnej bariery ekologicznej; − Emisji zanieczyszczeń do powietrza; − Emisja hałasu; − Emisja ścieków; − Emisji odpadów; Oddziaływania na obszar PLH 10_06 Grabia Wariant I: − Minimalna szerokość pasa drogowego dla drogi jednojezdniowej klasy GP wynosi 25 m. Wariant I będzie zrealizowany w granicach aktualnego pasa drogowego. Przejście przez obszar PLH 10_06 nastąpi po dotychczasowej trasie w obrębie istniejącego obiektu mostowego. Oddziaływanie możliwe. − Fizyczne zajęcie terenu następuje na odcinku o długości 77 m, odpowiada mu powierzchnia 0,19 ha. Teren ten znajduje się w granicach aktualnego pasa drogowego. Zajęcie terenu nie zwiększy się względem stanu istniejącego. Oddziaływanie możliwe. − Pomimo przecięcia obszaru PLH 10_06 Grabia wariant I nie powoduje zajęcia siedlisk chronionych Dyrektywą Rady 92/43/EWG i nie stanowi zagrożenia dla gatunków w dyrektywie wymienianych. Nie przewiduje się oddziaływania. − Realizacja wariantu I nie stworzy nowych barier w granicach obszaru PLH 10_06 Grabia. Remont obiektu mostowego może poprawić jego parametry hydrologiczne i powiązania ekologiczne. Oddziaływanie możliwe. − Inwestycja nie będzie korzystała z zasobów lokalnego środowiska. W granicach obszaru PLH 10_06 Grabia nie będzie poborów wód ani kopalin. Nie przewiduje się oddziaływania. − Emisji zanieczyszczeń do powietrza – droga będzie emitorem zanieczyszczeń. W sąsiedztwie przeprawy nie stwierdzono siedlisk i gatunków unijnych. Nie przewiduje się znaczącego oddziaływania na siedliska i gatunki chronione w ramach obszaru PLH 10_06 Grabia. Nie przewiduje się oddziaływania. − Emisja hałasu – droga będzie emitorem hałasu. Rodzaj terenu nie podlega ochronie przed hałasem. W sąsiedztwie przeprawy nie stwierdzono siedlisk i gatunków unijnych. Nie przewiduje się oddziaływania. − Emisja ścieków – na drodze będą ujmowane wody opadowe. Wody te mogą być potencjalnie zanieczyszczone, w okresie zimowym również środkami zapobiegającymi śliskości na drodze. Obszar PLH 10_06 Grabia wyznaczono dla ochrony siedlisk i gatunków szczególnie mocno związanych ze środowiskiem wodnym. Gospodarka wodami „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 65 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO odprowadzanymi z powierzchni drogi musi zapewnić ochronę rzeki Grabi przed zanieczyszczeniem substancjami pochodzącymi z dróg. Oddziaływanie możliwe. − Transport – droga jest elementem sieci komunikacyjnej i sama nie wymaga zaopatrzenia lub komunikacji. Nie przewiduje się oddziaływania. Czas trwania remontu drogi po istniejącym śladzie, w granicach obszaru PLH 10_06, może się ograniczać do kilku tygodni. Czas eksploatacji: bezterminowo. Faza likwidacji nie jest przewidywana. Droga nie jest inwestycją tymczasową. Wariant II: − Minimalna szerokość pasa drogowego dla drogi jednojezdniowej klasy GP wynosi 25 m. Wariant II będzie zrealizowany po nowym śladzie. Przejście przez obszar PLH 10_06 nastąpi w miejscu, w którym do tego czasu nie było infrastruktury technicznej. Oddziaływanie możliwe. − Fizyczne zajęcie terenu następuje na odcinku o długości 988 m, odpowiada mu powierzchnia 2,47 ha. Są to obecnie łąkowe, leśne i wodne użytki przyrodnicze. Oddziaływanie możliwe. − W granicach obszaru PLH 10_06 Grabia wariant II spowoduje zajęcia siedlisk chronionych Dyrektywą Rady 92/43/EWG – 91E0* łęg jesionowo-olszowy oraz 6510 świeże łąki użytkowane ekstensywnie Powierzchnia zajęcia siedliska wyniesie odpowiednio 0,18 ha (0,11% chronionego w granicach obszaru siedliska) i 0,73 ha (0,05% chronionego w granicach obszaru siedliska). Ponadto w granicach obszaru, w bezpośrednim sąsiedztwie planowanej drogi zinwentaryzowano gatunki unijne: kumaka nizinnego, błotniaka stawowego, derkacza i żurawia. Oddziaływanie możliwe. − Realizacja wariantu II przetnie obszar PLH 10_06 Grabia w kolejnym, nowym i wartościowym miejscu. Może spowodować powstanie bariery ekologicznej. Oddziaływanie możliwe. − Inwestycja nie będzie korzystała z zasobów lokalnego środowiska. W granicach obszaru PLH 10_06 Grabia nie będzie poborów wód ani kopalin. Nie przewiduje się oddziaływania. − Emisji zanieczyszczeń do powietrza – droga będzie emitorem zanieczyszczeń. W sąsiedztwie przeprawy stwierdzono siedliska i gatunki unijne. Nie są to gatunki o szczególnej wrażliwości na zanieczyszczenia powietrza. Nie przewiduje się znaczącego oddziaływania na siedliska i gatunki chronione w ramach obszaru PLH 10_06 Grabia. Nie przewiduje się oddziaływania. − Emisja hałasu – droga będzie emitorem hałasu. Rodzaj terenu nie podlega ochronie przed hałasem. W sąsiedztwie przeprawy stwierdzono siedliska i gatunki unijne. Zinwentaryzowane gatunki nie należą do szczególnie wrażliwych na poziom hałasu. Nie przewiduje się oddziaływania. „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 66 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO − Emisja ścieków – na drodze będą ujmowane wody opadowe. Wody te mogą być potencjalnie zanieczyszczone, w okresie zimowym również środkami zapobiegającymi śliskości na drodze. Obszar PLH 10_06 Grabia wyznaczono dla ochrony siedlisk i gatunków szczególnie mocno związanych ze środowiskiem wodnym. Gospodarka wodami odprowadzanymi z powierzchni drogi musi zapewnić ochronę rzeki Grabi przed zanieczyszczeniem substancjami pochodzącymi z dróg. Oddziaływanie możliwe. − Transport – droga jest elementem sieci komunikacyjnej i sama nie wymaga zaopatrzenia lub komunikacji. Nie przewiduje się oddziaływania. Czas trwania budowy nowej drogi i obiektu mostowego, w granicach obszaru PLH 10_06, może wynosić kilkanaście miesięcy.. Czas eksploatacji: bezterminowo. Faza likwidacji nie jest przewidywana. Droga nie jest inwestycją tymczasową. Wariant III: − Minimalna szerokość pasa drogowego dla drogi jednojezdniowej klasy GP wynosi 25 m. Wariant III będzie zrealizowany po nowym śladzie. Przejście przez obszar PLH 10_06 nastąpi w miejscu, w którym do tego czasu nie było infrastruktury technicznej. Oddziaływanie możliwe. − Fizyczne zajęcie terenu następuje na odcinku o długości 708 m, odpowiada mu powierzchnia 1,77 ha. Są to obecnie łąkowe i wodne użytki przyrodnicze. Oddziaływanie możliwe. − W granicach obszaru PLH 10_06 Grabia wariant III nie spowoduje zajęcia siedlisk chronionych Dyrektywą Rady 92/43/EWG. Stwierdzono tu jednak występowanie dzierzby gąsiorek, błotniaka stawowego i kumaka nizinnego– gatunek unijny. Oddziaływanie możliwe. − Realizacja wariantu III przetnie obszar PLH 10_06 Grabia w kolejnym, nowym i wartościowym miejscu. Może spowodować powstanie bariery ekologicznej. Oddziaływanie możliwe. − Inwestycja nie będzie korzystała z zasobów lokalnego środowiska. W granicach obszaru PLH 10_06 Grabia nie będzie poborów wód ani kopalin. Nie przewiduje się oddziaływania. − Emisji zanieczyszczeń do powietrza – droga będzie emitorem zanieczyszczeń. W sąsiedztwie przeprawy stwierdzono gatunki unijne. Nie są to gatunki o szczególnej wrażliwości na zanieczyszczenia powietrza. Nie przewiduje się znaczącego oddziaływania na gatunki chronione w ramach obszaru PLH 10_06 Grabia. Nie przewiduje się oddziaływania. − Emisja hałasu – droga będzie emitorem hałasu. Rodzaj terenu nie podlega ochronie przed hałasem. W sąsiedztwie przeprawy stwierdzono gatunki unijne. Zinwentaryzowane gatunki nie należą do szczególnie wrażliwych na poziom hałasu. Nie przewiduje się oddziaływania. „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 67 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO − Emisja ścieków – na drodze będą ujmowane wody opadowe. Wody te mogą być potencjalnie zanieczyszczone, w okresie zimowym również środkami zapobiegającymi śliskości na drodze. Obszar PLH 10_06 Grabia wyznaczono dla ochrony siedlisk i gatunków szczególnie mocno związanych ze środowiskiem wodnym. Gospodarka wodami odprowadzanymi z powierzchni drogi musi zapewnić ochronę rzeki Grabi przed zanieczyszczeniem substancjami pochodzącymi z dróg. Oddziaływanie możliwe. − Transport – droga jest elementem sieci komunikacyjnej i sama nie wymaga zaopatrzenia lub komunikacji. Nie przewiduje się oddziaływania. Czas trwania budowy nowej drogi i obiektu mostowego, w granicach obszaru PLH 10_06, może wynosić kilkanaście miesięcy.. Czas eksploatacji: bezterminowo. Faza likwidacji nie jest przewidywana. Droga nie jest inwestycją tymczasową. Opis wszystkich prawdopodobnych zmian w Wariant I planowanej inwestycji przecina obszar PLH charakterystykach obszaru wynikających z: 10_06 na odcinku 77 m i nie koliduje z siedliskami unijnymi. Nie przewiduje się oddziaływania tego − Zmniejszenia powierzchni siedlisk wariantu na powierzchnię chronionych siedlisk i ich − Zakłóceń w funkcjonowaniu populacji kluczowych integralność. gatunków, W rejonie tego wariantu nie stwierdzono gatunków − Fragmentacja siedlisk lub populacji gatunków, unijnych. Nie przewiduje się oddziaływania. − Redukcji zagęszczenia gatunków, − Zmian w kluczowych wskaźnikach wartości Droga i most przekraczają obszar PLH 10_06 w tym miejscu i w ten sposób od lat. Nie zmniejszyło to ochronnej (jakości wody, itd.), wartości obszaru ani jego zasobów. Nie przewiduje się − Zmian klimatu. oddziaływania na liczebność lub fragmentację siedlisk i gatunków. Nie przewiduje się zmian w kluczowych wskaźnikach wartości chronionych. Droga będzie miała poprawione parametry i odnowioną infrastrukturę w celu obniżenia wielkości emisji. Nie przewiduje się zmian w klimacie. Wariant II planowanej inwestycji przecina obszar PLH 10_06 na odcinku 988 m i koliduje z siedliskami unijnymi: 91E0* łęg jesionowo-olszowy oraz 6510 świeże łąki użytkowane ekstensywnie. Powierzchnia zajęcia siedliska wyniesie odpowiednio 0,18 ha (0,11% chronionego w granicach obszaru siedliska) i 0,73 ha (0,05% chronionego w granicach obszaru siedliska). Ponadto w granicach obszaru, w bezpośrednim sąsiedztwie planowanej drogi zinwentaryzowano gatunki unijne: kumaka nizinnego, błotniaka stawowego, derkacza i żurawia. Realizacja tego wariantu może spowodować ograniczenie powierzchni i fragmentację siedliska chronionego. W przypadku płazów może doprowadzić do fragmentacji populacji, co skutkowałoby redukcją jej zagęszczenia. Również dla ptaków żerujących z ziemi (derkacz, żuraw) obecność drogi może być uciążliwa. Oddziaływanie możliwe. Droga i most będą w tym miejscu nowym elementem technicznym i nowym źródłem emisji. Oddziaływanie na wskaźniki jakości środowiska możliwe. Nie przewiduje się zmian w klimacie. Str. „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” 68 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO Opis wszystkich przypuszczalnych oddziaływań na obszar Natura 2000 jako całości z racji: − Ingerencji w kluczowe zależności kształtujące strukturę obszaru, − Ingerencji w kluczowe zależności kształtujące funkcję obszaru. Przedstawienie wskaźników istotności oddziaływań zidentyfikowanych powyżej, wyrażone w odniesieniu do: − Utraty, − Fragmentacji, − Przerwania ciągłości, − Zakłóceń, − Zmian w kluczowych elementach obszaru (np. jakość wody). Wariant III planowanej inwestycji przecina obszar PLH 10_06 na odcinku 708 m, ale nie koliduje z siedliskami unijnymi Stwierdzono tu jednak występowanie dzierzby gąsiorek, błotniaka stawowego i kumaka nizinnego (. Realizacja tego wariantu może w przypadku płazów doprowadzić do fragmentacji populacji, co skutkowałoby redukcją jej zagęszczenia. Oddziaływanie możliwe. Droga i most będą w tym miejscu nowym elementem technicznym i nowym źródłem emisji. Oddziaływanie na wskaźniki jakości środowiska możliwe. Nie przewiduje się zmian w klimacie. Przedsięwzięcie w Wariancie I planowane jest po śladzie istniejącej drogi i w granicach jej linii rozgraniczających. Przedsięwzięcie nie zmieni ani dotychczasowej struktury, ani dotychczasowej funkcji obszaru PLH 10_06 Grabia. Nie przewiduje się oddziaływania. Przedsięwzięcie w Wariancie II planowane jest po całkowicie nowym śladzie, w terenie nie zainwestowanym technicznie, wartościowym przyrodniczo. Droga spowoduje rozcięcie terenu i będzie stanowiła barierę ekologiczną. Siła bariery będzie zależna od konstrukcji obiektu mostowego nad rzeką Grabią. Przedsięwzięcie w Wariancie III planowane jest po całkowicie nowym śladzie, w terenie nie zainwestowanym technicznie, wartościowym przyrodniczo. Droga spowoduje rozcięcie terenu i będzie stanowiła barierę ekologiczną. Siła bariery będzie zależna od konstrukcji obiektu mostowego nad rzeką Grabią. Wariant I może być zrealizowany w krótkim czasie w granicach dotychczasowego zajęcia terenu. Nie ma potrzeby zajmowania nowych terenów przyrodniczych. Dotychczasowe zajęcie terenu w granicach PLH 10_06 Grabia wynosi 0,19 ha i nie ulegnie zmianie. Nie nastąpi dodatkowa fragmentacja siedlisk przyrodniczych, w tym żadnych unijnych. Nie nastąpi przerwanie żadnych istniejących i funkcjonujących powiązań środowiskowych lub ekologicznych. Wariant I nie wprowadzi w środowisko PLH 10_06 Grabia żadnych nowych zakłóceń. Wariant I nie wprowadzi w środowisko PLH 10_06 Grabia nowych rodzajów lub punktów emisji. Wariant II będąc praktycznie projektem nowej drogi spowoduje zajęcie nowych terenów przyrodniczych, w tym 2,47 ha w granicach obszaru PLH 10_06 Grabia, z czego 0,18 ha to siedlisko unijne 91E0 łęg jesionowoolszowy, a 0,27 ha 6510 łąki użytkowane ekstensywnie. Wariant II może spowodować fragmentację siedlisk przyrodniczych, w tym siedliska unijnego. Może nastąpić przerwanie dotychczasowych powiązań środowiskowych lub ekologicznych (dróg migracji). Wariant II wprowadzi w środowisko PLH 10_06 Grabia szereg nowych zakłóceń (zajęcie terenu, fragmentacje siedlisk, utrudnienie migracji, nowe „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 69 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO Opis tych spośród powyższych elementów przedsięwzięcia, a także kombinacji elementów, dla których przewidywane będą prawdopodobnie znaczące oddziaływania, względnie skala lub natężenie oddziaływań. miejsca emisji). Wariant II wprowadzi w środowisko PLH 10_06 Grabia nowe rodzaje emisji w miejscach, w których wcześniej nie występowały. Wariant III będąc praktycznie projektem nowej drogi spowoduje zajęcie nowych terenów przyrodniczych, w tym 1,77 ha w granicach obszaru PLH 10_06 Grabia. W granicach obszaru nie ma siedlisk chronionych. Wariant III może spowodować fragmentację siedlisk przyrodniczych, w tym siedliska unijnego. Może nastąpić przerwanie dotychczasowych powiązań środowiskowych lub ekologicznych (dróg migracji). Wariant III wprowadzi w środowisko PLH 10_06 Grabia szereg nowych zakłóceń (zajęcie terenu, fragmentacje siedlisk, utrudnienie migracji, nowe miejsca emisji). Wariant III wprowadzi w środowisko PLH 10_06 Grabia nowe rodzaje emisji w miejscach, w których wcześniej nie występowały. Wariant I odpowiada stanowi aktualnemu drogi. Nie zmienia przebiegu, granic pasa drogowego ani zajęcia terenu. Nie zmieni zasad współistnienia drogi i obiektu przyrodniczego. Nie zmieni miejsc ani wielkości emisji. Nie przewiduje się znaczących oddziaływań. Wariant II jest w praktyce projektem nowej drogi. Droga spowoduje zajęcie terenów do tej pory nie zainwestowanych. Zajęte zostaną również tereny przyrodnicze obszaru PLH 10_06. Zajęte i rozcięte zostanie siedlisko unijne 91E0 łęg jesionowo-olszowy i 6510 świeże łąki użytkowane ekstensywnie. Droga wprowadzi zakłócenia w funkcjonowanie gatunków unijnych. Powstanie nowe źródło emisji, a emisja będzie się odbywała w miejscu, w którym jej wcześniej nie było. Nie przewiduje się znaczących oddziaływań. Wariant III jest w praktyce projektem nowej drogi. Droga spowoduje zajęcie terenów do tej pory nie zainwestowanych. Zajęte zostaną również tereny przyrodnicze obszaru PLH 10_06. W granicach obszaru nie dojdzie do zajęcia lub rozcięcia siedlisk unijnych. Droga wprowadzi zakłócenia w funkcjonowanie gatunków unijnych. Powstanie nowe źródło emisji a emisja będzie się odbywała w miejscu, w którym jej wcześniej nie było. Nie przewiduje się znaczących oddziaływań. WNIOSKI: − Każdy z wariantów przecina obszar PLH 10_06 Grabia. − Wariant I koliduje z obszarem PLH 10_06 Grabia na odcinku 77 m, Wariant II na odcinku 988 m, Wariant III na odcinku 708 m. − Wariant I nie dokonuje nowego dodatkowego zajęcia obszaru PLH 10_06 Grabia, całkowite zajęcie wynosi 0,19 ha. − Wariant II dokonuje nowego dodatkowego zajęcia obszaru PLH 10_06 Grabia, całkowite zajęcie wynosi 0,19 ha + 2,47 ha. − Wariant III dokonuje nowego dodatkowego zajęcia obszaru PLH 10_06 Grabia, całkowite zajęcie wynosi 0,19 ha + 1,77 ha. „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 70 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO − Wariant I i III nie ingerują w siedliska unijne. Wariant II spowoduje zajęcie 0,18 ha siedliska 91E0 łęg jesionowo-olszowy oraz 0,73 ha siedliska 6510 świeże łąki użytkowane ekstensywnie. − W związku ze stwierdzeniem możliwości oddziaływania przedsięwzięcia na cele ochrony obszaru PLH 10_06 Grabia przystąpiono do kolejnego etapu analizy – oceny właściwej; 7.2. Ocena oddziaływania na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 – ocena właściwa Tabela 48 Etap drugi – ocena właściwa dla budowy drogi DK12 – Wariant I Prognozowane Lista środków Wyjaśnienie, w jaki sposób Dostarczenie informacji, oddziaływania przewidywanych do środki te zredukują lub w jaki sposób będą one zidentyfikowane na wprowadzenia. wyeliminują negatywne wdrażane i przez kogo. etapie 1 Rozpoznanie oddziaływania na integralność obszaru. Aktualne zajęcie Prace budowlane zostaną Przekształceniu ulegnie Przewidziany zakres, terenu przez drogę wykonane w granicach najmniejsza, wymagana harmonogram i sposób DK 12 wynosi 0,19 ha aktualnego pasa warunkami technicznymi, wykonania obiektu i nie obejmuje siedlisk drogowego i w obrębie powierzchnia terenu. drogowego i mostowego unijnych. istniejącego obiektu Nie zostanie zajęty teren zostanie uszczegółowiony Realizacja mostowego. obszaru PLH 10_06 Grabia w projekcie ani chronione siedliska. wykonawczym i przedsięwzięcia nie wdrożony przez zmieni aktualnego wykonawcę zadania. zajęcia terenu. Nie nastąpi zajęcie siedlisk unijnych. Po zrealizowaniu Obiekt mostowy zapewni Wyremontowany obiekt Efekt rozdzielności inwestycji trwałe ciągłość hydrologiczną mostowy poprawi warunki funkcji komunikacji zajęcie terenu będzie rzeki Grabi oraz ciągłość przepływu wód, warunki drogowej i procesów takie jak w stanie ekologiczną jej doliny i migracji zwierząt, warunki przyrodniczych i istniejącym. ekosystemów wodnych. ochrony środowiska przed ekologicznych będzie Przebudowa może oddziaływaniami od strony samoistnym rezultatem zwiększyć ekologiczną drogi. wcześniejszych etapów funkcjonalność korytarza. planowania i realizacji inwestycji. Odpowiedzialność za niego przyjmują projektant i wykonawca zadania. Na etapie eksploatacji obiekt drogowy nie będzie miał znaczącego wpływu na integralność, strukturę i funkcjonowanie obszaru, również ze względu na cele ochrony obszaru PLH 10_06 Grabia. Podczyszczone wody Osadniki i zbiorniki Możliwość Wody deszczowe deszczowe nie będą awaryjne zostaną zanieczyszczenia wód ujmowane z drogi i zanieczyszczały wód rzeki zainstalowane w czasie i środowiska obiektów będą w całości Grabi budowy. gruntowowodnego odprowadzane w sposób Konserwacja tych kontrolowany, za urządzeń będzie miała pośrednictwem miejsce na etapie zaprojektowanego systemu eksploatacji drogi. odwodnienia drogi. Przed odprowadzeniem do środowiska wody opadowe zostaną oczyszczone w osadnikach. „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 71 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO Ze względu na możliwość awaryjnego zanieczyszczenia powierzchni drogi w wyniku wypadku komunikacyjnego przewiduje się budowę zbiorników awaryjnych zdolnych do przechwycenia ładunku substancji niebezpiecznych. Tabela 49 Etap drugi – ocena właściwa dla budowy drogi DK 12 – Wariant II Prognozowane Lista środków Wyjaśnienie, w jaki sposób Dostarczenie informacji, oddziaływania przewidywanych do środki te zredukują lub w jaki sposób będą one zidentyfikowane na wprowadzenia. wyeliminują negatywne wdrażane i przez kogo. etapie 1 Rozpoznanie oddziaływania na integralność obszaru. Czasowe zajęcie terenu Przekształceniu ulegnie Przewidziany zakres, Aktualne zajęcie zostanie zminimalizowane najmniejsza, wymagana harmonogram i sposób terenu przez drogę do niezbędnych wymagań warunkami technicznymi, wykonania obiektu DK 12 wynosi technologicznych i nie powierzchnia terenu – pas zostanie uszczegółowiony 0,19 ha. powinno przekroczyć linii drogowy. w projekcie Realizacja rozgraniczających drogi. Oddziaływania zostaną wykonawczym i przedsięwzięcia Na odcinku planowanego skoncentrowane w obrębie wdrożony przez spowoduje zajęcie mostu/estakady zaleca się dróg technologicznych i wykonawcę zadania. dodatkowych 2,47 ha wykonać drogi miejsc posadawiania Zastosowane rozwiązania użytków technologiczne, które fundamentów filarów zapewnią ochronę i przyrodniczych. skanalizują ruch pojazdów nośnych. integralność obszaru. Na powierzchni tej i maszyn budowlanych i Urodzajna warstwa gleby Ciągłość struktury i 0,18 ha stanowią łęgi ochronią tereny sąsiednie zostanie zebrana i funkcji obszaru, pomimo jesionowo-olszowe przed degradacją. przechowana na okres kilkunastomiesięcznych (91E0), a 0,73 ha Zajęcie terenu i prowadzonych prac. zakłóceń, zostanie świeże łąki intensywność prac będą W objętości pryzmowanej zachowana użytkowane zintensyfikowane w ziemi urodzajnej oraz w ekstensywnie (6510). miejscach posadowienia części środowiska nie fundamentów i filarów podlegającej obiektu. Poza nimi ruch przekształceniom pojazdów i maszyn będzie przechowane lub ograniczony do zachowane zostaną niezbędnego minimum. przetrwalnikowe formy Gleba z zagrożonej roślin, na bazie których robotami powierzchni szata roślinna zostanie po zostanie zebrana i zakończeniu prac spryzmowana do odtworzona. późniejszej rekultywacji. Zachowanie połowy doby Okres prac w ciągu doby bez prac budowlanych pozwoli zwierzętom nie powinien przekraczać dokonywać okresowych 12 h. migracji bez zagrożenia ze Teren budowy należy strony sprzętu i bez zabezpieczyć przed płoszenia. możliwością przedostawania się na Ogrodzenia dla płazów niego płazów. (kumak nizinny) wykonane Po zakończeniu prac na granicy terenu budowy budowlanych teren zabezpieczą te drobne i zostanie zrekultywowany mniej ruchliwe zwierzęta technicznie. przed przypadkową „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 72 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO Nie zaleca się rekultywacji biologicznej. Po zrealizowaniu inwestycji trwałe zajęcie terenu będzie dotyczyło pasa drogowego i filarów obiektu mostowego. Stwierdza się kolizję z siedliskami będącymi celem ochrony obszaru. Przejście nad obszarem PLH 10_06 i siedliskami nastąpi obiektem mostowym. Koncepcja zakłada przeprowadzenie planowanej drogi Dk12 nad doliną Grabi na obiekcie mostowym. Możliwość zanieczyszczenia wód i środowiska gruntowowodnego Wody deszczowe ujmowane z drogi i obiektów będą w całości odprowadzane w sposób kontrolowany, za pośrednictwem zaprojektowanego systemu odwodnienia drogi. Przed odprowadzeniem do środowiska wody opadowe zostaną oczyszczone w osadnikach. Ze względu na możliwość awaryjnego zanieczyszczenia powierzchni drogi w wyniku wypadku komunikacyjnego przewiduje się budowę zbiorników awaryjnych śmiercią pod kołami i gąsienicami pracujących pojazdów i maszyn. Po zakończeniu prac konstrukcyjnych teren zostanie oczyszczony, drogi technologiczne zdemontowane, a powierzchnia podmościa technicznie zrekultywowany. Sukcesję naturalną miejscowych roślin i zbiorowisk uznaje się za korzystniejszą niż wprowadzanie typowych, ale obcych lokalnemu ekosystemowi mieszanek roślin okrywowych. Obiekt mostowy, na którym prowadzona będzie trasa drogi pozwolą na rozdzielenie przestrzenne ruchu samochodowego i ekologicznych funkcji doliny rzeki Grabia, w tym zachowanie integralności siedlisk i populacji gatunków dla których obszar PLH 10_06 został powołany. Podczyszczone wody deszczowe nie będą zanieczyszczały wód rzeki Grabi Efekt rozdzielności funkcji komunikacji drogowej i procesów przyrodniczych i ekologicznych będzie samoistnym rezultatem wcześniejszych etapów planowania i realizacji inwestycji. Odpowiedzialność za niego przyjmują projektant i wykonawca zadania. Na etapie eksploatacji obiekt drogowy nie będzie miał znaczącego wpływu na integralność, strukturę i funkcjonowanie obszaru, również ze względu na cele ochrony obszaru PLH 10_06 Grabia. Osadniki i zbiorniki awaryjne zostaną zainstalowane w czasie budowy. Konserwacja tych urządzeń będzie miała miejsce na etapie eksploatacji drogi. „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 73 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO zdolnych do przechwycenia ładunku substancji niebezpiecznych. Tabela 50 Etap drugi – ocena właściwa dla budowy drogi DK 12 – Wariant III Prognozowane Lista środków Wyjaśnienie, w jaki sposób Dostarczenie informacji, oddziaływania przewidywanych do środki te zredukują lub w jaki sposób będą one zidentyfikowane na wprowadzenia. wyeliminują negatywne wdrażane i przez kogo. etapie 1 Rozpoznanie oddziaływania na integralność obszaru. Przekształceniu ulegnie Przewidziany zakres, Aktualne zajęcie Czasowe zajęcie terenu harmonogram i sposób terenu przez drogę zostanie zminimalizowane najmniejsza, wymagana warunkami technicznymi, wykonania obiektu DK 12 wynosi do niezbędnych wymagań powierzchnia terenu – pas zostanie uszczegółowiony 0,19 ha. technologicznych i nie drogowy. w projekcie Realizacja powinno przekroczyć linii Oddziaływania zostaną wykonawczym i przedsięwzięcia rozgraniczających drogi. skoncentrowane w obrębie wdrożony przez spowoduje zajęcie Na odcinku planowanego dróg technologicznych i wykonawcę zadania. dodatkowych 1,77 ha mostu/estakady zaleca się miejsc posadawiania Zastosowane rozwiązania wykonać drogi użytków fundamentów filarów zapewnią ochronę i technologiczne, które przyrodniczych. integralność obszaru. Na powierzchni tej nie skanalizują ruch pojazdów nośnych. Urodzajna warstwa gleby Ciągłość struktury i i maszyn budowlanych i stwierdzono siedlisk zostanie zebrana i funkcji obszaru, pomimo ochronią tereny sąsiednie unijnych. przechowana na okres kilkunastomiesięcznych przed degradacją. prowadzonych prac. zakłóceń, zostanie Zajęcie terenu i W objętości pryzmowanej zachowana intensywność prac będą ziemi urodzajnej oraz w zintensyfikowane w części środowiska nie miejscach posadowienia podlegającej fundamentów i filarów przekształceniom obiektu. Poza nimi ruch pojazdów i maszyn będzie przechowane lub zachowane zostaną ograniczony do przetrwalnikowe formy niezbędnego minimum. roślin, na bazie których Gleba z zagrożonej szata roślinna zostanie po robotami powierzchni zakończeniu prac zostanie zebrana i odtworzona. spryzmowana do Zachowanie połowy doby późniejszej rekultywacji. bez prac budowlanych Okres prac w ciągu doby pozwoli zwierzętom nie powinien przekraczać dokonywać okresowych 12 h. migracji bez zagrożenia ze Teren budowy należy strony sprzętu i bez zabezpieczyć przed płoszenia. możliwością Ogrodzenia dla płazów przedostawania się na (kumak nizinny) wykonane niego płazów. na granicy terenu budowy Po zakończeniu prac zabezpieczą te drobne i budowlanych teren mniej ruchliwe zwierzęta zostanie zrekultywowany przed przypadkową technicznie. Nie zaleca się rekultywacji śmiercią pod kołami i biologicznej. gąsienicami pracujących pojazdów i maszyn. Po zakończeniu prac konstrukcyjnych teren zostanie oczyszczony, drogi technologiczne zdemontowane a „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 74 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO Po zrealizowaniu inwestycji trwałe zajęcie terenu będzie dotyczyło pasa drogowego i filarów obiektu mostowego. Nie stwierdzono kolizji z siedliskami będącymi celem ochrony obszaru. Przejście nad doliną Grabi i jej starorzeczem nastąpi obiektem mostowym. Koncepcja zakłada przeprowadzenie planowanej drogi Dk12 nad doliną Grabi na obiekcie mostowym. Możliwość zanieczyszczenia wód i środowiska gruntowowodnego Wody deszczowe ujmowane z drogi i obiektów będą w całości odprowadzane w sposób kontrolowany, za pośrednictwem zaprojektowanego systemu odwodnienia drogi. Przed odprowadzeniem do środowiska wody opadowe zostaną oczyszczone w osadnikach. Ze względu na możliwość awaryjnego zanieczyszczenia powierzchni drogi w wyniku wypadku komunikacyjnego przewiduje się budowę zbiorników awaryjnych zdolnych do przechwycenia ładunku substancji niebezpiecznych. powierzchnia podmościa technicznie zrekultywowany. Sukcesję naturalną miejscowych roślin i zbiorowisk uznaje się za korzystniejszą niż wprowadzanie typowych, ale obcych lokalnemu ekosystemowi mieszanek roślin okrywowych. Obiekt mostowy, na którym prowadzona będzie trasa drogi pozwolą na rozdzielenie przestrzenne ruchu samochodowego i ekologicznych funkcji doliny rzeki Grabia, w tym zachowanie integralności siedlisk i populacji gatunków dla których obszar PLH 10_06 został powołany. Podczyszczone wody deszczowe nie będą zanieczyszczały wód rzeki Grabi Efekt rozdzielności funkcji komunikacji drogowej i procesów przyrodniczych i ekologicznych będzie samoistnym rezultatem wcześniejszych etapów planowania i realizacji inwestycji. Odpowiedzialność za niego przyjmują projektant i wykonawca zadania. Na etapie eksploatacji obiekt drogowy nie będzie miał znaczącego wpływu na integralność, strukturę i funkcjonowanie obszaru, również ze względu na cele ochrony obszaru PLH 10_06 Grabia. Osadniki i zbiorniki awaryjne zostaną zainstalowane w czasie budowy. Konserwacja tych urządzeń będzie miała miejsce na etapie eksploatacji drogi. „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 75 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO Tabela 51 Raport oceny właściwej dla budowy drogi DK12 Wariant I Wariant II Wariant III Ocena oddziaływania przedsięwzięcia na integralność obszaru Droga DK 12 jest drogą Droga DK 12 jest drogą Opis elementów Droga DK 12 jest drogą istniejącą. Przedsięwzięcie istniejącą. Przedsięwzięcie przedsięwzięcia w istniejącą. Przedsięwzięcie polega na budowie nowej powiązaniu z polega na jej rozbudowie, w polega na budowie nowej drogi na południe od miasta drogi na północ od miasta innymi celu poprawienia Łask. Droga ta będzie Łask. Droga ta będzie przedsięwzięciami, parametrów technicznych, stanowiła obwodnice miasta stanowiła obwodnice miasta które płynności ruchu, i odciąży aktualny układ i odciąży aktualny układ prawdopodobnie bezpieczeństwa ruchu i komunikacyjny. spowodują bezpieczeństwa pieszych. komunikacyjny. Obecnie planowana jest Obecnie planowana jest znaczące Obecnie planowana jest również budowa drogi również budowa drogi oddziaływania na również budowa drogi ekspresowej S-8 która ekspresowej S-8 która obszar. ekspresowej S-8 która lokalnie będzie pełniła lokalnie będzie pełniła lokalnie będzie pełniła funkcję obwodnicy miasta funkcję obwodnicy miasta funkcję obwodnicy miasta Łask. Łask. Łask. Projektowana droga S-8 Projektowana droga S-8 Projektowana droga S-8 odbierze ruch tranzytowy z odbierze ruch tranzytowy z odbierze ruch tranzytowy z aktualnego ciągu DK 12. aktualnego ciągu DK 12. aktualnego ciągu DK 12. Dodatkowa obwodnica w Dodatkowa obwodnica w ciągu DK 12 stanowi ciągu DK 12 stanowi nieracjonalne zdublowanie nieracjonalne zdublowanie funkcji planowanej drogi funkcji planowanej drogi wyższej rangi S-8. wyższej rangi S-8. Obszar ważny jako ostoja Obszar ważny jako ostoja Przedstawienie Obszar ważny jako ostoja naturalnych siedlisk naturalnych siedlisk celów ochrony naturalnych siedlisk związanych z doliną związanych z doliną obszaru związanych z doliną rzeczną. Występują dobrze rzeczną. Występują dobrze rzeczną. Występują dobrze zachowane lasy łęgowe i zachowane lasy łęgowe i zachowane lasy łęgowe i nadrzeczne zarośla nadrzeczne zarośla nadrzeczne zarośla wierzbowe, niżowe łąki wierzbowe, niżowe łąki wierzbowe, niżowe łąki użytkowane ekstensywnie użytkowane ekstensywnie użytkowane ekstensywnie oraz starorzecza o różnym oraz starorzecza o różnym oraz starorzecza o różnym stopniu lądowacenia. stopniu lądowacenia. stopniu lądowacenia. Miejscami występują Miejscami występują Miejscami występują dobrze rozwinięte murawy dobrze rozwinięte murawy dobrze rozwinięte murawy szczotlichowe związane z szczotlichowe związane z szczotlichowe związane z wydmami śródlądowymi. wydmami śródlądowymi. wydmami śródlądowymi. Obszar ma duże znaczenie Obszar ma duże znaczenie Obszar ma duże znaczenie dla zachowania populacji dla zachowania populacji dla zachowania populacji bezkręgowców bezkręgowców bezkręgowców wymienionych w wymienionych w wymienionych w Załączniku II Dyrektywy Załączniku II Dyrektywy Załączniku II Dyrektywy Siedliskowej (liczna Siedliskowej (liczna Siedliskowej (liczna populacja ważki /trzepla populacja ważki /trzepla populacja ważki /trzepla zielona,/ ważna ostoja zielona,/ ważna ostoja zielona,/ ważna ostoja skójki gruboskorupowej a skójki gruboskorupowej a skójki gruboskorupowej a także ważna ostoja zatoczka także ważna ostoja zatoczka także ważna ostoja zatoczka łamliwego. łamliwego. łamliwego. Lokalnie stwierdzono Lokalnie stwierdzono Lokalnie stwierdzono również populacje również populacje również populacje czerowńczyka nieparka i czerowńczyka nieparka i czerowńczyka nieparka i zalotki większej. zalotki większej. zalotki większej. Obszar ważny jako istotna Obszar ważny jako istotna Obszar ważny jako istotna w Polsce środkowej ostoja w Polsce środkowej ostoja w Polsce środkowej ostoja ryb z załącznika II ryb z załącznika II ryb z załącznika II Dyrektywy Siedliskowej: Dyrektywy Siedliskowej: Dyrektywy Siedliskowej: kozy złotawej, minoga kozy złotawej, minoga kozy złotawej, minoga ukraińskiego, piskorza i ukraińskiego, piskorza i ukraińskiego, piskorza) i Str. „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” 76 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO Opis oddziaływania przedsięwzięcia na kluczowe gatunki siedliska. Wskazanie obszarów niepewności i braków w informacji. kozy. Przedsięwzięcie wykorzysta istniejący ślad drogi, aktualny pas drogowy i aktualne przejście nad doliną Grabi i obszarem PLH 10_06 Grabia. Zgodnie z przeprowadzoną inwentaryzacją przyrodniczą wariant ten nie przecina żadnego z siedlisk unijnych w granicach obszaru PLH 10_06 Grabia. Wariant ten nie koliduje również ze stanowiskami gatunków chronionych w ramach obszaru. Opis możliwego oddziaływania przedsięwzięcia (np. poprzez utratę powierzchni siedliska, uciążliwości, zakłócenia, zmiany chemiczne, zmiany hydrologiczne i geologiczne itd.) na integralność obszaru (zdeterminowaną strukturą, funkcją i celami ochrony). Wskazanie obszarów niepewności i braków w informacji. Przedsięwzięcie nie spowoduje zwiększenia zajęcia terenu obszaru PLH 10_06 Grabia. Nie zostaną zajęte siedliska unijne. Nie zostaną zagrożone stanowiska chronionych w ramach obszaru gatunków. Zadanie wykonane w aktualnych granicach DK12 nie pogorszy jakości środowiska, struktury, funkcji, ani integralności obszaru. Opis działań łagodzących planowanych do wprowadzenia w celu wyeliminowania Przedsięwzięcie nie spowoduje poszerzenia pasa drogowego lub zwiększenia zajęcia terenu pod obiektem mostowym. Wyremontowany most kozy. Przedsięwzięcie wymaga wyznaczenia i zajęcia nowego pasa drogowego na południe od miasta Łask. Aktualny ciąg drogowy nie zostanie zlikwidowany. W związku z tym pojawi się kolejna droga przecinająca dolinę rzeki Grabi i obszar PLH 10_06 Grabia. Powierzchnia dodatkowego zajęcia wyniesie około 2,47 ha. Przejście przez obszar PLH 10_06 Grabia spowoduje zajęcie 0,18 ha siedliska łęgu jesionowo-olszowego (91E0*) oraz 0,73 ha świeżych łąk użytkowanych ekstensywnie (6510). Ponadto w granicach obszaru, w bezpośrednim sąsiedztwie planowanej drogi zinwentaryzowano gatunki unijne: kumaka nizinnego, błotniaka stawowego, derkacza i żurawia. Większość z tych gatunkówmoże niekorzystnie odczuć obecność nowej drogi. Przedsięwzięcie wymaga wyznaczenia nowego pasa drogowego. Spowoduje to dodatkowe zajęcie 2,47 ha w granicach obszaru PLH 10_06 w tym 0,18 ha siedliska łęgu jesionowoolszowego oraz 0,73 ha świeżych łąk użytkowanych ekstensywnie. Ponadto w granicach obszaru, w bezpośrednim sąsiedztwie planowanej drogi zinwentaryzowano gatunki unijne: kumaka nizinnego, błotniaka stawowego, derkacza i żurawia. Realizacja drogi w tym wariancie może osłabić strukturę i integralność obszaru. Nie można uniknąć zajęcia terenu realizując ten wariant przedsięwzięcia. Za zachowanie integralności i funkcji obszaru odpowiadać będzie kozy. Przedsięwzięcie wymaga wyznaczenia i zajęcia nowego pasa drogowego na północ od miasta Łask. Aktualny ciąg drogowy nie zostanie zlikwidowany. W związku z tym pojawi się kolejna droga przecinająca dolinę rzeki Grabi i obszar PLH 10_06 Grabia. Powierzchnia dodatkowego zajęcia wyniesie około 1,77 ha. Przejście przez obszar PLH 10_06 Grabia nie spowoduje zajęcia siedlisk unijnych. Stwierdzono tu jednak występowanie dzierzby gąsiorek, błotniaka stawowego i kumaka nizinnego – gatunek unijny. Część z tych gatunków może niekorzystnie odczuć obecność nowej drogi. Przedsięwzięcie wymaga wyznaczenia nowego pasa drogowego. Spowoduje to dodatkowe zajęcie 1,77 ha w granicach obszaru PLH 10_06. Nie zostaną zajęte siedliska unijne. Stwierdzono tu jednak występowanie dzierzby gąsiorek, błotniaka stawowego i kumaka nizinnego – gatunek unijny. Realizacja drogi w tym wariancie może osłabić strukturę i integralność obszaru Nie można uniknąć zajęcia terenu realizując ten wariant przedsięwzięcia.. Za zachowanie integralności i funkcji obszaru odpowiadać będzie Str. „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” 77 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO budowa obiektu budowa obiektu będzie lepiej pełnił funkcje mostowego. mostowego. hydrologiczne i Działaniami łagodzącymi Działaniami łagodzącymi ekologiczne. oddziaływanie będą: Działaniami łagodzącymi oddziaływanie będą: oddziaływanie będą: − Organizacja placu − Organizacja placu − Organizacja placu budowy i sposób budowy i sposób budowy i sposób wykonania prac; wykonania prac; wykonania prac; − Zaprojektowanie i − Zaprojektowanie i wykonanie drogi na − Zaprojektowanie i wykonanie drogi na obiekcie mostowym, wykonanie drogi na obiekcie mostowym, co pozwoli na fizyczne obiekcie mostowym, co pozwoli na fizyczne rozdzielenie ruchu co pozwoli na fizyczne rozdzielenie ruchu drogowego i procesów rozdzielenie ruchu drogowego i procesów ekologicznych w drogowego i procesów ekologicznych w dolinie Grabi. ekologicznych w dolinie Grabi. dolinie Grabi. − Zaprojektowanie i − Zaprojektowanie i wykonanie pełnego − Zaprojektowanie i wykonanie pełnego systemu odwodnienia wykonanie pełnego systemu odwodnienia systemu odwodnienia drogi wraz z drogi wraz z osadnikami i drogi wraz z osadnikami i zbiornikami osadnikami i zbiornikami awaryjnymi. zbiornikami awaryjnymi. awaryjnymi. Wyniki konsultacji Żadna z jednostek państwowych lub organizacji ekologicznych nie określała do tej pory szczególnych warunków przekroczenia obszaru PLH 10_06 Grabia dla tej inwestycji. lub zredukowania negatywnego oddziaływania na integralność obszaru. Wskazanie obszarów niepewności i braków w informacji Przeprowadzona analiza wskazuje, że dla obszaru Natura 2000 PLH 10_06 Grabia najmniej ingerencyjny jest Wariant I. 8. Uzasadnienie wybranego przez wnioskodawcę wariantu, ze wskazaniem jego oddziaływania na środowisko Na podstawie przeprowadzonych analiz można stwierdzić, że wariant proponowany przez inwestora, wariant I, jest najkorzystniejszy dla środowiska. Wariant ten jest zgodny ze Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Łask. Wykorzystuje aktualny pas drogowy, praktycznie nie wymaga zajęcia nowych terenów, pozwoli na uregulowanie spraw własności gruntów w granicach aktualnego zajęcia terenu przez drogę. Znaczące, pełne wykupy obejmą według wstępnych szacunków tylko dwie działki budowlane i dwa budynki mieszkalne. Tylko wariant I realizuje wszystkie cele podjętego zadania, czyli doprowadzi do odnowienia istniejącej drogi, istniejących sieci, isniejących przystanków, czyli obiektów, z których na codzień korzystaja mieszkańcy gminy. Wariant ten jest najmniej ingerencyjny dla środowiska naturalnego i własności prywatnej. Wariant ten w najmniejszym stopniu ingeruje w potencjalny obszar Natura 2000 PLH 10_06 Grabia. Trwałe współistnienie DK12 i obszaru PLH 10_06 Grabia w aktualnym położeniu obu obiektów potwierdza dotychczasowy okres ich wspólnego funkcjonowania. Przedsięwzięcie nie tylko nie pogorszy tych warunków, ale dzięki odnowionej i rozbudowanej infrastrukturze zwiększy jego bezpieczeństwo. Realizacja wariantu I spowoduje zwiększenie przepustowości drogi w obrębie najważniejszych skrzyżowań, uspokojenie ruchu, zwiększy bezpieczeństwo kierujących oraz bezpieczeństwo pieszych użytkowników drogi. Zagadnieniem, w którym wariant I ustępuje wariantom alternatywnym jest ochrona mieszkańców miasta przed rosnącym natężeniem ruchu i hałasem. Warianty alternatywne stanowią przede wszystkim koncepcje obwodnicy miasta. „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 78 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO Należy jednak mieć na uwadze, że w planach rozwoju sieci dróg krajowych jest droga ekspresowa S-8, która w zakresie dalekiego ruchu tranzytowego będzie stanowiła dla miasta Łask obwodnice. Prace studialne nad tą drogą zostały już rozpoczęte. Wariant I nie dokonuje ingerencji w krajobraz i gleby, nie spowoduje naruszenia gruntów i możliwości ruchów masowych. Istniejąca droga nie wpłynie na klimat lokalny. Droga w wariancie I nie narusza i nie zagraża zabytkom architektury ani zabytkom archeologicznym. Biorąc pod uwagę wszystkie oczywiste korzyści z realizacji wariantu I oraz realne plany wyprowadzenia ciężkiego tranzytu z miasta w ramach innej inwestycji (S-8) za wskazany do realizacji uznaje się wariant I. 9. Opis przewidywanych znaczących oddziaływań planowanego przedsięwzięcia na środowisko obejmujący bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane, krótko-, średnio- i długoterminowe, stałe i chwilowe oddziaływania na środowisko Oddziaływanie przedsięwzięcia na środowisko obejmuje oddziaływanie bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane, -krótko-, średnio- i długoterminowe, stałe i chwilowe. Zmiany bezpośrednie i nieodwracalne w przypadku wariantu II i III to trwałe zajęcie pasa terenu pod drogę (w wariancie I droga będzie biegła istniejącym śladem), zniszczenie występujących ekosystemów i trwała zmiana krajobrazu. Towarzyszy temu również nieodwracalne przekształcenie strefy przyległej. Zmiany bezpośrednie i odwracalne (bądź częściowo odwracalne) są związane z procesem realizacji samej inwestycji, lokalizacją zaplecza budowy, dojazdem ciężkich maszyn i urządzeń budowlanych, przerzucaniem mas ziemnych, itp. Po zakończeniu budowy część przejściowo zajmowanych terenów może zostać przywrócona do poprzedniego użytkowania, a wynikające z budową oddziaływania ustaną. Oddziaływania związane z pracami budowlanymi (podwyższone poziomy hałasu i zanieczyszczeń powietrza) można określić, jako okresowe - krótkoterminowe i chwilowe. Oddziaływania związane z etapem eksploatacji drogi to oddziaływania stałe i długoterminowe. Oddziaływanie przedsięwzięcia wynikające z samego istnienia przedsięwzięcia to oddziaływanie związane z wprowadzaniem emisji (hałas, ścieki, zanieczyszczenia ze spalania paliw w pojazdach) do środowiska. Oddziaływanie w zakresie emisji do powietrza i hałasu ma charakter stały, emisje ścieków odbywają się okresowo w czasie opadów lub roztopów. Oddziaływanie przedsięwzięcia wynikające z wykorzystania zasobów środowiska może mieć miejsce jedynie na etapie budowy wariantów II i III – wykorzystanie terenu pod drogę, wykorzystanie surowców do budowy drogi. Eksploatacja drogi nie wymaga poborów ze środowiska. Pobory nie będa miały miejsca w granicach pasa drogowego. Projektowana inwestycja będzie oddziaływać bezpośrednio na następujące elementy środowiska naturalnego: − krajobraz, powierzchnię ziemi, zmianę dotychczasowegozagospodarowania terenu, zajęcie terenu biologicznie czynnego– w przypadku wariantu II i III. Wariant I praktycznie nie ingeruje w powyższe elementy srodowiska; − stan sanitarny powietrza (poprzez emisję zanieczyszczeń do powietrza atmosferycznego ze spalania paliw w pojazdach poruszających się po drodze – we wszystkich rozpatrywanych wariantach); − klimat akustyczny (poprzez emisję hałasu związanego z ruchem pojazdów po drodze – we wszystkich rozpatrywanych wariantach); − środowisko gruntowo-wodne (poprzez odprowadzanie wód opadowych i roztopowych świat roślinny (we wszystkich wariantach). Oddziaływanie w zakresie emisji zanieczyszczeń ze spalania paliw w pojazdach będzie oddziaływaniem długoterminowym – czas i wielkość oddziaływania uzależniony będzie od „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 79 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO jakości i ilości zanieczyszczeń wprowadzanych do powietrza atmosferycznego (ilość i rodzaj pojazdów poruszających się po drodze oraz jakość spalanego paliwa). Oddziaływaniem pośrednim inwestycji będzie umieszczenie pewnej ilości odpadów na składowisku. Będą to odpady powstałe zarówno na etapie budowy, jak i na etapie eksploatacji drogi (w przypadku budowy drogi będą to: pozozostałości z rozbiórki istniejącej nawierzchni – rejon włączeń drogi do istniejącej sieci drogowej, innych elementów związanych z budową drogi, których nie można było wykorzystać). Oddziaływanie na środowisko w tym przypadku jest związane z oddziaływaniem samego składowiska, a w mniejszym stopniu z oddziaływaniem partii odpadów tam umieszczonych. Oddziaływaniem nieodwracalnym będzie w przypadku wybrania wariantu II lub III przekształcenie powierzchni terenu i zmiana krajobrazu. Oddziaływaniem takim będzie szczególnie ingerencja w wartościowe tereny przyrodnicze obszaru PLH 10_06 Grabia. Poniżej w sposób tabelaryczny przedstawiono charakterystykę potencjalnego oddziaływania przedsięwzięcia x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x Kumulujące x Chwilowe Pośrednie Nieodwracalne Odwracalne x Stałe 2 3 4 5 6 Zmniejszenie powierzchni biologicznie czynnej Uszczelnienie powierzchni Hałas Wytwarzanie odpadów Emisja do powietrza Ryzyko wystąpienia wypadków Bezpośrednie 1 Długotrwałe Zestawienie wyników oceny oddziaływań na środowisko pod kątem czasu trwania i skutków Oddziaływania Krótkotrwałe Tabela 52 x x x x x 9.1. Oddziaływania skumulowane Dwa rodzaje oddziaływań mają szczególne znaczenie: kumulujące i skumulowne. Oddziaływania kumulujące powodują zwiększanie stopnia oddziaływania danego przedsięwzięcia lub przedsięwzięcia w kontekście całej infrastruktury na jekiś element środowiska. Najbardziej typowym przykładam jest zajęcie terenu i jego wyłączenie z aktywności biologicznej. Budowa nowej drogi powoduje zajęcie nowego terenu. Stare drogi i elementy dawnego układu komunikacyjnego zwykle nie sa likwidowane. Powoduje to sukcesywne, kumulatywne zajmowanie terenów przyrodniczych, rolniczych lub gospodarczych. Projektowana droga, w wariancie I nie spowoduje znaczącego zajęcia nowego terenu, natomiast w wariantach alternatywnych zajęcie terenu wyniesie około 9 ha w wariancie II i około 12 ha w wariancie III. Oddziaływaniem kumulatywnym o niewielkim zasięgu jest gromadzenie w przydrożnym pasie terenu trudnodegradowalnych lub trwałych substancji zanieczyszczających, na przykład przenoszonych w pyle metali ciężkich. Obciążone takimi substancjami grunty mogą stracić część swoich walorów użytkowych. Na przykład grunty rolne będzie trzeba wyłączyć z uprawy niektórych roślin jadalnych. Efekt ten ma szczególne znaczenie w przypadku wariantów alternatywnych (II i III) prowadzonych w otoczeniu gruntów rolnych i aktywnych przyrodniczo. Wariant I przebiega po istniejącym śladzie głównie w terenach miejskich. Ideą rozważania oddziaływań skumulowanych jest założenie, że efekt dwóch lub więcej oddziaływań nie jest prostą sumą efektów składowych. Analiza takich oddziaływań jest bardzo trudna, gdyż wymaga dokładnej znajomości wrażliwości różnych składników środowiska lub organizmów na czynniki o różnym natężeniu i ich kombinację. „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 80 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO Najważniejsze oddziaływania skumulowane związane z eksploatacją drogi wynikają z oddziaływania hałasu i zanieczyszczeń powietrza na ludzi. Podwyższony poziom hałasu może powodować zmęczenie lub utrudniać wypoczynek, a osłabiony organizm będzie wrażliwszy na podrażnienia wywoływane podwyższonym stężeniem tlenków azotu, co w efekcie może sprzyjać niedomaganiom układu oddechowego lub wzmagać reakcje alergiczne. Efekt taki może mieć szczególne znaczenie w przypadku wariantu I. Warianty II i III przebiegają stosunkowo daleko od osiedli ludzkich. Podobnie zmiana stosunków wodnych w gruncie, spowodowana ustaleniem niwelety drogi oraz sposobem odwodnienia jezdni, może zmienić warunki życiowe roślin w pobliżu pasa drogowego. Zmieniona dostępność do wody może wpłynąć na zwiększoną wrażliwość roślin na inne czynniki, w tym zanieczyszczenia powietrza. Kolejnym etapem reakcji roślin może być zwiększona podatność na czynniki chorobotwórcze lub szkodniki. Zmiany takie mogą być szczególnie znaczące w przypadku realizacji wariantów alternatywnych (II i III) na terenach przyrodniczych, w siedlikach szczególnie silnie zależnych od warunków gruntowowodnych, na przykład w dolinie Grabi. Odwadnianie korpusu drogowego może powodować szybszy odpływ wód powierzchniowych i płytkich wód gruntowych. Na efekt lokalnego przesuszenia hydrologicznego może nakładać się efekt suszy fiziologicznej wywołanej stosowaniem osmotycznie czynnych substancji zapobiegających śliskości drogi. Dodatkowo w pogodne dni jezdnie nagrzewają się silniej od terenów sąsiednich. W efekcie pas zieleni przydrożnej może być zbiorowiskiem odmiennym, bardziej stepowym i słonolubnym, od naturarnej roślinności obszaru, przez który droga przebiega. Również w tym przypadku wrażliwsze środowisko towarzyszy wariantom alternatywnym (II i III). Wrażliwość środowiska i organizmów żywych jest zmienna i zależy od ogólnego stanu siedliska, populacji i indywidualnych cech środowiska. Można wskazać spodziewany kierunek reakcji, lecz trudno jednoznacznie określić jej wielkość. Pewne obiekty działają kumulatywnie w stosunkowo prosty i łatwo dostrzegalny sposób. Skrzyżowania dróg i węzły drogowe są miejscami podwyższonych emisji zanieczyszczeń do powietrza i hałasu. Jeżeli ranga dróg jest znacząco różna oddziaływanie mniejszej z nich jest maskowane przez większy obiekt. Specyficznym dla przedmiotowego przedsięwzięcia oddziaływaniem skumulowanym będzie budowa w rejonie miata Łask drogi ekspresowej S-8. Droga omijająca miasto, w zależności od wybranego wariantu od południa lub od północy, będzie stanowiła dla niego obwodnicę i odciąży istniejącą drogę krajową nr 12. Efekt wynikający z powstania S-8 został uwzględniony w prognozach ruchu i obliczeniach dla roku 2025. Ten typ oddziaływania skumulowanego ma charakter pozytywnego efektu ekologicznego realizacji drogi S-8. Sąsiedztwo drogi i linii kolejowej nr 14 (relacji Warszawa/Łódź/Kalisz/Wrocław) stwarza niekorzystne warunki dla środowiska akustycznego. Na jednorodny w znacznym stopniu w ciągu doby hałas drogowy okresowo nakłada się hałas pochodzący z przejeżdżających pociągów. Odmienna charakterystyka i znaczna moc źródła kolejowego pozwala je bez trudu wyróżnić z tła. Powiązanie przestrzenne drogi kołowej i kolejowej wzmacnia ponadto barierowy charakter obu przeszkód. Większe fizyczne zagrożenie dla zwierząt stwarza droga kołowa lecz odmienne „środowisko” nasypu kolejowego jest dodatkową barierą psychologiczną dla zwierząt. Zbliżenie drogi kołowej i kolejowej występuje w centralnej części miasta w wariancie I. Przecięcie obu szlaków występuje w wariancie III. Kumulacja dotyczyć tu będzie głównie hałasu, bowiem krzyżujący się przebieg obu obiektów nie będzie wzmagał efektu barierowego. Również lotniska są źródłem hałasu. Moc źródła zależy od typu statków powietrznych (samolotów, śmigłowców), wykorzystywanych przez nie silników i warunków startu (długość pasa, obciążenie maszyn). Lotnisko wojskowe położone na południowy wschód od miasta „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 81 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO sprawia, że południowe warianty przedsięwzięcia są szczególnie podatne na efekt kumulacji hałasu. Najmniejsze odległości lotniska do poszczególnych wariantów wynoszą około: 3,0 km od wariantu I, 2,3 km od wariantu II, 2,2 km od wariantu III. Odległość między strefami zagrożonymi hałasem pochodzącymi od drogi i od lotniska wynoszą około: dla wariantu I 1,9 km, dla wariantu II 1,2 km, dla wariantu III 0,8 km. Na żadnym odcinku nie zachodzi nakładanie się stref oddziaływania akustycznego i kumulacja uciążliwości. Analizując przebieg drogi kołowej i ścieżek podejścia lotniska wojskowego w Łasku można stwierdzić, że nie zachodzi zjawisko kumulacji oddziaływań akustycznych lotniska i analizowanej drogi krajowej na terenach mieszkalnych sąsiadujących z planowaną inwestycją. Wartości dopuszczalne hałasu nie zostaną przekroczone w wyniku współistnienia obu obiektów – źródeł hałasu. 10. OPIS METOD PROGNOZOWANIA ZASTOSOWANYCH PRZEZ WNIOSKODAWCĘ 10.1. Założenia i metodyka analizy oddziaływania akustycznego Do obliczeń poziomów hałasu w środowisku zastosowano pakiet obliczeniowy Cadna/a. Program opiera się o tzw. model obliczeniowy zgodny z francuską krajową metodą obliczeniową „NMPB-Routes-96”, do której odnosi się francuska formuła „XPS 31-133”. Metodyka ta jest zalecaną w Dyrektywie 2002/49/EU do stosowania w krajach członkowskich UE jako metodyka modelowania hałasu drogowego. Prace podzielono na następujące zasadnicze etapy: 1. przygotowanie danych wejściowych do programu Cadna/a - obróbka mapy cyfrowej do programu Cadna/a w tym: podział na poszczególne warstwy - oddzielnie budynki w zależności od liczby kondygnacji oraz drogi w zależności od ich typu, 2. opracowanie parametrów wejściowych terenu: • Numeryczny model terenu, • Wprowadzenie parametrów wejściowych do programu Cadna/a, • Określenie parametrów receptorów i źródeł - moc akustyczną lub poziom emisji, charakterystykę oddziaływania danego źródła w zależności od pory dziennej i nocnej, • Wprowadzenie liczby pasów, ich szerokości oraz rodzaj nawierzchni. 3. opracowanie bazy danych pojazdów samochodowych; 4. opracowanie modeli akustycznych źródeł hałasu. 10.2. Założenia i metodyka analizy jakości powietrza atmosferycznego Wymagania jakości sanitarnej powietrza atmosferycznego określono na podstawie załącznika nr 1 rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 5 grudnia 2002 roku wartości odniesienia dla niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. z 2003 roku, Nr 1, poz.12 – rozporządzenie utraciło ważność 20 sierpnia 2009 roku, obecnie nie posiada obowiązującego odpowiednika, więc pomimo utraty ważności może stanowić punkt odniesienia w sprawach, których dotyczyło) oraz rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 3 marca 2008 roku w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. Nr 47, poz. 281, z 2008 r.). Wykonano obliczenia emisji zanieczyszczeń powietrza dla 2008, 2010 i 2025 roku z 10% udziałem dopuszczalnych stężeń substancji, których wartości przedstawione zostały w poniższej tabeli. „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 82 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO Tabela 53 Wartości odniesienia substancji zanieczyszczających powietrze atmosferyczne Nazwa substancji Benzen Oznaczenie numeryczne substancji (numer CAS) 71-43-2 Ditlenek azotu (dwutlenek azotu) 10102-44-0 Ditlenek siarki (dwutlenek siarki) 7446-09-5 Pył zawieszony PM10 Tlenek węgla Węglowodory alifatyczne Węglowodory aromatyczne 630-08-0 - Wartości odniesienia [μg/m3] Wartości tła 1 godzina 0,51 41 32 31 22 4 100 4,3 Rok 51 200 350 280 30000 30000 1000 401 302 301 202 40 1000 43 1 – dopuszczalne stężenia substancji według kryterium ochrony zdrowia (rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 3 marca 2008 roku w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. Nr 47, poz. 281, z 2008r.), 2 - dopuszczalne stężenie substancji według kryterium ochrony roślin (rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 3 marca 2008 roku w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. Nr 47, poz. 281, z 2008r.), Wykonane obliczenia wykazały, że przekroczenia wartości dyspozycyjnej dotyczą tylko NO2, którego przekroczenia przekraczają pas drogowy. a) Obliczenia emisji substancji zanieczyszczających powietrze atmosferyczne powstających podczas przejazdu pojazdów poruszających się po analizowanej drodze wykonano na podstawie wskaźników, zalecanych do stosowania przez Ministerstwo Środowiska, opracowanych przez zespół pod kierunkiem prof. Dr hab. Inż. Zdzisława Chłopka przy uwzględnieniu prędkości v = 50 km/h dla pojazdów osobowych i ciężarowych na odcinku miejskim, 90 km/h dla samochodów osobowych i ciężarowych na odcinku poza terenem zabudowanym. Wskaźniki te oparte są na normach EURO i uwzględniają czas ich wprowadzenia. Do obliczeń zanieczyszczeń emitowanych z samochodów zastosowano pakiet OPERAT 2000, zgodnie z metodyką referencyjną według Załącznika 4 Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 5 grudnia 2002 roku wartości odniesienia dla niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. z 2003 roku, Nr 1, poz.12 – rozporządzenie utraciło ważność 20 sierpnia 2009 roku, obecnie nie posiada obowiązującego odpowiednika, więc pomimo utraty ważności może stanowić punkt odniesienia w sprawach, których dotyczyło). Ustalono zespół zastępczych źródeł emisji w środku drogi na wysokości h = 0,5 m (wysokość wylotu gazów ze spalin pojazdów samochodowych) + wysokość drogi względem terenu. 10.3. Założenia i metodyka analizy jakości wód powierzchniowych Stężenie zanieczyszczeń w spływach opadowych zależy od różnorodnych czynników, m.in. od: − natężenia ruchu samochodowego, − stanu technicznego pojazdów, − zagospodarowania terenu, − warunków klimatycznych, − szerokości odwadnianej korony drogi. Analizę jakości i ilości wód opadowych powstających w związku z eksploatacją planowanej inwestycji dla poszczególnych wariantów przeprowadzono w oparciu o: „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 83 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO − Prognozowany ruch na planowanej drodze, wg pkt. 2.4.1. ‘Prognozowane natężenie ruchu’; − Norma PN-S-02204 oraz dział nr 07 Ochrona wód w otoczeniu dróg (Zasady ochrony środowiska w projektowaniu, budowie i utrzymaniu dróg, GDDP Warszawa 1993 r.) dla odcinka drogi przebiegającego przez tereny miejskie; − Literatura branżowa Sawicka - Siarkiewicz Halina; „Ograniczenie zanieczyszczeń w spływach powierzchniowych z dróg. Ocena technologii i zasady wyboru’; Instytut Ochrony Środowiska, Warszawa 2003r; − Załącznik nr 29 GDDKiA „Wytyczne prognozowania stężenia zawiesin ogólnych i węglowodorów ropopochodnych w ściekach z dróg krajowych” dla terenów zamiejskich (Warszawa 2006 r.); − Wyniki okresowych pomiarów poziomów substancji w wodach pochodzących z instalacji odwodnień, na drogach województwa łódzkiego – pomiary wykonane na zlecenie GDDKiA Oddział w Łodzi w 2007 r. i 2008 r.. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 roku w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz. U. Nr 137, poz. 984, z późniejszymi zmianami), w ściekach opadowych i roztopowych normowana jest: − zawartość zawiesiny ogólnej – w ściekach z odwodnienia dróg nie może przekraczać 100 mg/l. − zawartość węglowodorów ropopochodnych - w ściekach z odwodnienia dróg nie może przekraczać wartości 15 mg/l. Z obliczeń przeprowadzonych opisanymi metodami wynika, że na trasach projektowanych wariantów dla roku 2010 oraz 2025 będą miały miejsce przekroczenia zawiesin ogólnych oraz węglowodorów ropopochodnych. Warto jednak zauważyć, że rzeczywiste pomiary stężeń zanieczyszczeń w wodach opadowych spływających z dróg, wykonywane w ramach monitoringu dla dróg istniejących, wykazują stężenia zanieczyszczeń znacznie niższe od przewidywanych teoretycznie. W przypadku węglowodorów ropopochodnych mieszczą się one w granicach wartości dopuszczalnych, a często nawet poniżej granicy oznaczalności. W przypadku zawiesiny ogólnej stężenia są zawsze oznaczane, ale również nie przekraczają wartości dopuszczalnych. Dla porównania w poniższej tabeli zamieszczono wyniki pomiarów zanieczyszczeń w ściekach deszczowych, wykonanych w 2007 i 2008 roku na drogach województwa łódzkiego o porównywalnym natężeniu ruchu, bez zastosowania jakichkolwiek urządzeń oczyszczających. Kopia sprawozdania z pomiarów stanowi Załącznik do raportu. Tabela 54 Zestawienie wyników pomiarów zanieczyszczeń w ściekach z odwodnienia dróg na wybranych drogach województwa łódzkiego Nr drogi/strona Kilometraż SDR wg pomiaru generalnego z 2005 r. 72/L 125+403 15.204 8/P 231+570 10.468 8/P 233+330 10.468 8/L 263+750 7.779 Rodzaj zastosowanych urządzeń podczyszczających Bez zastosowania urządzeń podczyszczających Bez zastosowania urządzeń podczyszczających Bez zastosowania urządzeń podczyszczających Bez zastosowania urządzeń podczyszczających Ilość węglowodorów ropopochodnych wartości średnie [mg/l] 09.2007 rok <0,05 39,4 Ilość węglowodorów ropopochodnych wartości średnie [mg/l] 05. 2008 rok <0,05 0,207 35,1 0,505 5,5 0,339 89,6 <0,05 72,2 <0,05 23,4 <0,05 29,5 Zawiesiny ogólne [mg/l] 09.2007 rok „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Zawiesiny ogólne [mg/l] 05. 2008 rok 48,1 Str. 84 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO 8/P 274+600 7.779 8/L 274+600 7.779 8/L 274+630 7.779 1/P 372+000 27.609 1/P 372+600 27.609 1/P 373+180 27.609 Bez zastosowania urządzeń podczyszczających Bez zastosowania urządzeń podczyszczających Bez zastosowania urządzeń podczyszczających Bez zastosowania urządzeń podczyszczających Bez zastosowania urządzeń podczyszczających Bez zastosowania urządzeń podczyszczających <0,05 23,7 <0,05 26,2 <0,05 25,0 <0,05 82,0 <0,05 18,6 <0,05 30,0 <0,05 30,1 <0,05 46,7 <0,05 12,1 <0,05 38,6 <0,05 24,0 <0,05 14,9 Wyniki pomiarów wykazują, że średnie ilości węglowodorów ropopochodnych w ściekach deszczowych odprowadzanych z dróg kształtują się na poziomie od <0,05 do 0,339 mg/dm3, natomiast średnie ilości zawiesiny ogólnej kształtują się na poziomie od 12,1 do 89,6 mg/dm3 i nie przekraczają wartości dopuszczalnych. Porównując wyniki prognozowanych zanieczyszczeń w ściekach opartych na obliczeniach wykonanych zgodnie z obowiązującymi w Polsce przepisami tj. Norma PN-S 02204 oraz dział nr 07 Ochrona wód w otoczeniu dróg (Zasady ochrony środowiska w projektowaniu, budowie i utrzymaniu dróg, GDDP Warszawa 1993 r.) z wynikami badań wykonanymi na drogach województwa łódzkiego w okresach wrzesień 2007 i maj 2008, występują bardzo duże różnice w ilości wykazywanych zanieczyszczeń, zarówno zawiesiny ogólnej jak i węglowodorów ropopochodnych. Wspomniane różnice mogą wynikać z dwóch okolicznośći: okresu powstawania wytycznych w stosunku do rozwoju komunikacyjnego kraju (stan techniczny dróg i stan techniczny pojazdów) oraz uśrednionych warunków obliczeniowych przyjmowanych w wytycznych. Mając powyższe okoliczności na względzie wyniki rzeczywistych badań uznaje się za bardziej wiarygodne. Zgodnie z uzyskanymi wynikami pomiarów przewiduje się, że również dla przedmiotowej drogi stężenie substancji zanieczyszczających w odprowadzanych z jezdni wodach będzie niskie i nie będzie przekraczało wartości dopuszczalnych. 10.4. Założenia i metodyka analizy środowiska gruntowo-wodnego Wrażliwość środowiska wód podziemnych na zanieczyszczenia z powierzchni terenu została oceniona na podstawie np. klasyfikacji: I konflikty silne - występują w bezpośrednim sąsiedztwie drogi, gdzie: − brak jest izolacji użytkowych poziomów wodonośnych, − główne zbiorniki wód podziemnych (GZWP) występują bez izolacji, − zlokalizowane jest ujęcie wielootworowe lub pojedyncza studnia stanowiące ujęcie gospodarcze, − trasa przecina ustanowione strefy ochrony pośredniej ujęć, − poziom wody występuje płytko II konflikty słabe - występują w bezpośrednim sąsiedztwie drogi, gdzie: − użytkowe poziomy wodonośne mają izolację połowiczną, − trasa przecina GZWP o połowicznej izolacji, III konflikty niewielkie (praktycznie brak konfliktów) - występują tam, gdzie: − pod izolacją pełną występują główne zbiorniki wód podziemnych GZWP, − użytkowe poziomy wodonośne są dobrze izolowane od wpływów z powierzchni terenu, „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 85 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO − droga będzie oddziaływać jedynie na płytkie wody gruntowe ujmowane studniami kopanymi. 10.5. Założenia i metodyka analiz wpływu na gleby W raporcie zastosowano metodę, polegającą na ocenie przedsięwzięcia i analizie możliwego wpływu omawianego obiektu na otaczające środowisko, z uwzględnieniem jego położenia w terenie i uwarunkowań przyrodniczych terenu. Analizy prowadzono na podstawie map glebowo rolniczych. 10.6. Założenia i metodyka analiz na środowisko przyrodnicze W raporcie zastosowano metodę prognozowania wynikowego, polegającego na ocenie przedsięwzięcia i analizie możliwego wpływu omawianego obiektu na otaczające środowisko, z uwzględnieniem jego położenia w terenie i uwarunkowań przyrodniczych terenu. Prace podzielono na prace kameralne, polegające na analizie dostępnych materiałów źródłowych oraz prace terenowe. Pierwszym etapem prac były analizy sieci obszarów chronionych w rejonie omawianego przedsięwzięcia w skali całego województwa, następnie w pasie terenu o szerokości ok. 20 km tj. po 10 km z każdej strony projektowanych wariantów. W inwentaryzacji przyrodniczej przedstawiono charakterystykę terenu w pasie o szerokości ok. 400 m do 200 m przewidzianym dla projektowanych wariantów. Prace terenowe prowadzono w okresie: wegetacyjnym 2008. Okres obserwacji umożliwił stwierdzenie występowania roślin oraz zwierząt w pasie przeznaczonym dla analizowanych wariantów. Inwentaryzację wykonano metodą polegającą na przemierzaniu kartowanego obszaru wzdłuż równoległych linii odległych od siebie na tyle, aby przecięły wszystkie istotne dla opracowania płaty roślinności. Prace terenowe polegały na identyfikacji poszczególnych płatów roślinności oraz na analizie poszczególnych obszarów pod względem ustalenia składu gatunkowego, zwłaszcza gatunków diagnostycznych, co pozwoliło na określenie przynależności syntaksonomicznej zbiorowisk lub co najwyżej dokonanie oceny, do którego dane zbiorowisko jest najbardziej zbliżone dla fitocenoz zdegradowanych. Pozyskane w terenie współrzędne inwentaryzowanych układów roślinności naniesiono na podkład mapowy. Ryby Inwentaryzacja przeprowadzana była zgodnie z ogólnie przyjętą metodyką monitoringu ichtiofauny (np. norma UE CEN document 2003. Water quality – Sampling of fish with electricity. CEN/TC 230, ref. No. EN 14011:2003 E, pp. 16). Do celów oceny składu gatunkowego oraz zagęszczeń ryb w rzece stosowano metodę jednokrotnego elektropołowu. Odłowione ryby niezwłocznie przenoszono do izolowanego pojemnika z wodą. Przyjęto metodykę jednokrotnego odłowu. W obrębie starorzeczy oprócz elektropołowów badania uzupełniano wykorzystując włoczek narybkowy. 10.7. Założenia i metodyka analizy powstawania odpadów W fazie rozbudowy jak i w fazie eksploatacji przedmiotowego odcinka drogowego DK 12 dominującą, pod względem ilości – grupą odpadów będą odpady z fazy rozbudowy. Podstawą analiz jest rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów. 10.8. Założenia i metodyka analizy walorów krajobrazowych, kulturowych i turystycznych Charakterystykę i ocenę krajobrazu wykonano na podstawie przeprowadzonej wizji terenowej oraz na podstawie analizy dokumentacji fotograficznej. Do analiz przyjęto obszar obejmujący teren o szerokości ok. 2 km. Scharakteryzowano krajobraz w podziale na typy wykazujące podobne cechy. „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 86 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO W raporcie zastosowano metodę prognozowania wynikowego, polegającego na ocenie przedsięwzięcia i analizie możliwego wpływu omawianego obiektu na otaczające środowisko kulturowe i dobra kultury, z uwzględnieniem jego położenia w terenie. 11. OPIS PRZEWIDYWANYCH DZIAŁAŃ MAJĄCYCH NA CELU ZAPOBIEGANIE, OGRANICZANIE LUB KOMPENSACJĘ PRZYRODNICZĄ NEGATYWNYCH ODDZIAŁYWAŃ PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO 11.1. Minimalizacja uciążliwości w zakresie oddziaływania akustycznego Zdecydowanemu pogorszeniu ulegnie klimat akustyczny wzdłuż nowo projektowanych wariantów DK 12 (Wariantu II i Wariantu III). W związku z tym dla budynków znajdujących się w strefie ponadnormatywnego oddziaływania hałasu dla Wariantu II i Wariantu III zaproponowano budowę ekranów akustycznych dla roku docelowego 2025 w lokalizacji podanej w poniższych tabelach: Tabela 55 Zestawienie ekranów dla wariantu II - na rok docelowy 2025 ZESTAWIENIE EKRANÓW DLA WARIANTU II KILOMETRAŻ STRONA WYSOKOŚĆ 348+373 - 348+604 348+676 - 348+849 351+618 - 352+136 352+724 - 352+793 354+560 - 354+826 348+400 - 348+547 351+169 - 351+697 352+622 - 352+861 354+562 - 354+785 PRAWA PRAWA PRAWA PRAWA PRAWA LEWA LEWA LEWA LEWA 5,0 3,0 4,5 3,0 4,5 3,0 3,0 3,0 4,0 SUMA Tabela 56 DŁUGOŚĆ [m] POWIERZCHNIA [m²] 231 173 518 69 240 147 528 239 226 1155 519 2331 207 1080 441 1584 717 904 2371 8938 Zestawienie ekranów dla wariantu III – na rok docelowy 2025 Zestawienie ekranów dla wariantu III KILOMETRAŻ STRONA WYSOKOŚĆ 347+716 - 347+850 348+605 - 348+960 349+410 - 349+560 355+448 - 355+515 355+518 - 355+730 355+730 - 356+837 347+648 - 347+823 348+616 - 348+757 349+400 - 349+553 355+448 - 355+991 356+321 - 356+848 PRAWA PRAWA PRAWA PRAWA PRAWA PRAWA LEWA LEWA LEWA LEWA LEWA 4,5 4,0 4,0 5,0 5,0 4,0 4,5 4,5 4,0 4,0 4,0 SUMA DŁUGOŚĆ [m] POWIERZCHNIA [m²] 129 355 150 72 223 1105 162 140 154 542 529 581 1420 600 360 1115 4420 729 630 616 2168 2116 3561 14755 Z prognozowanych obliczeń wynika, że zaproponowane ekrany zapewnią skuteczną ochronę dla budynków zlokalizowanych wzdłuż Wariantu II i Wariantu III. Odmienna sytuacja zaistniała dla Wariantu I preferowanego, gdyż trasa wariantu I biegnie po śladzie istniejącej drogi krajowej nr 12, biegnącej wzdłuż zabudowań oraz w strefie śródmiejskiej miasta Łask. „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 87 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO W roku 2025 prognozowane natężenie ruchu przy uwzględnieniu wybudowanej drogi ekspresowej S8 wyniesie średnio dla całego odcinka 11308 pojazdów na dobę i nie osiągnie jeszcze poziomu natężenia ruchu z roku 2008 w stanie istniejącym, a izofona 50 dB zmniejszy swój zasięg np. w km 352+900 z 93 m w 2008 do 55 m w 2025 r. W związku z powyższym klimat akustyczny wzdłuż Wariantu I ulegnie zdecydowanej poprawie. Dla Wariantu I wykonano analizę oddziaływania na klimat akustyczny z zastosowaniem ekranów. Z analizy jednoznacznie wynika, że proponowane ekrany nie zapewnią wymaganej ochrony klimatu akustycznego. Istniejące uwarunkowania funkcjonalno przestrzenne (liczne zjazdy do posesji, miejscami nawet, co 9 m) nie dają możliwości lokalizacji ekranów akustycznych w sposób skuteczny dla ochrony przed hałasem i jednocześnie zapewniający bezpieczeństwo użytkowników zmotoryzowanych i pieszych. Wykonanie niepełnego, szczątkowego względem potrzeb systemu ekranów nie daje możliwości dotrzymania dopuszczalnych poziomów hałasu na terenach mieszkaniowych. 11.2. Minimalizacja oddziaływanie wibroakustycznego W celu maksymalnego ograniczenia drań wywoływanych przez drogę w pierwszej kolejności należy zadbać o utrzymanie jej nawierzchni w dobrym stanie przez cały czas eksploatacji. Utrzymanie właściwej równości nawierzchni to najważniejszy środek minimalizując generowanie drgań drogowych. Za nawierzchnię równą przyjęto taką, która zapewnia ruch pojazdów z przyjętą dla danej drogi prędkością projektową, bez szkodliwych dla pojazdu, kierowcy i pasażerów wstrząsów oraz bez zwiększania oporów toczenia kół. Realizacja inwestycji w pełni zapewni odpowiednią minimalizację przenoszenia drgań drogowych. 11.3. Minimalizacja uciążliwości w zakresie zanieczyszczeń powietrza Faza budowy: W celu ograniczania emisji zanieczyszczeń pyłowo-gazowych do powietrza na etapie budowy należy: - stosować do podbudowy gotowe mieszanki wytwarzane w wytwórniach, aby ograniczyć do minimum operacje mieszania kruszywa ze spoiwem na miejscu budowy, - masy bitumiczne transportować wywrotkami wyposażonymi w opończe ograniczające emisję oparów asfaltów, - stosować technologie minimalizujące ilość lepiszcza, - drogi dojazdowe utrzymywać w stanie ograniczającym pylenie. Faza eksploatacji: Pośrednio duży wpływ na wielkość emisji i rozkład stężeń zanieczyszczeń ma stan techniczny pojazdów, rodzaj stosowanego paliwa, budowa silnika. Parametry te nie zależą od rozwiązań projektowych drogi. Działaniem minimalizującym, które można podjąć na etapie projektowania są nasadzenia roślin, które stanowić będą barierę utrudniającą przemieszczanie się zanieczyszczeń na tereny sąsiednie. Nasadzenia te powinny być realizowane tam, gdzie jest to możliwe i nie będą miały wpływu na bezpieczeństwo ruchu (brak widoczności). Dobór gatunkowy roślin powinien być zgodny z siedliskiem. W Wariancie I nie ma możliwości wykonania nasadzeń zieleni izolacyjnej, gdyż jest to wariant biegnący śladem istniejącej drogi. W przypadku budowy nowej drogi zieleń izolacyjną należy przewidzieć na odcinkach wskazanych w poniższej tabeli. „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 88 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO Tabela 57 Zestawienie zieleni izolacyjnej dla wariantu II i III WARIANT II WARIANT III KILOMETRAŻ STRONA KILOMETRAŻ STRONA 350+885 – 351+278 PRAWA 347+769 – 348+580 PRAWA 351+378 – 351+778 PRAWA 352+275 – 353+280 PRAWA 351+968 – 352+540 PRAWA 355+543 – 356+828 PRAWA 353+043 – 354+780 PRAWA — — 351+377 – 351+634 LEWA 347+769 – 348+580 LEWA 351+782 – 352+673 LEWA 352+273 – 353+433 LEWA 353+043 – 353+481 LEWA 355+715 – 356+766 LEWA 353+584 – 354 +368 LEWA — — 11.4. Minimalizacja oddziaływania na wody powierzchniowe Faza budowy Dla fazy budowy zaleca się następujące działania: - zlokalizować odpowiednio miejsca postoju ciężkiego sprzętu oraz placów składowania materiałów budowlanych, celem minimalizacji negatywnego oddziaływania na wody powierzchniowe i podziemne (nie należy lokalizować zaplecza budowlanego na odcinkach od km 348+776 do 349+669 i od km 351+500 do km 352+040), - wyznaczyć i zabezpieczyć odpowiednio miejsca tankowania dla maszyn i sprzętu, - zastosowanie przewoźnych toalet z płynem neutralizującym, które są obsługiwane specjalistycznymi wozami asenizacyjnymi, - zastosowanie sprawnych technicznie maszyn i urządzeń z zachowaniem odpowiednich środków ostrożności. - w przypadku wycieku olejów z maszyn budowlanych i taboru samochodowego substancje te należy zebrać i wywieźć do unieszkodliwienia. Faza eksploatacji Odwodnienie drogi dla wszystkich analizowanych wariantów zapewnią spadki podłużne i poprzeczne jezdni. Wody z jezdni przed zrzutem do w/w odbiorników spływać będą do wpustów studzienek ściekowych i urządzeń podczyszczających gdzie będą oczyszczane do parametrów zgodnych z Rozporządzeniem Ministra środowiska z dnia 24 lipca 2006 r. (Dz. U. Nr 137, poz. 984 z 2006 r. z późniejszymi zmianami) to jest: - 100 mg/l dla zawiesiny ogólnej, - 15 mg/l dla węglowodorów ropopochodnych. Przyjęto poniższy system podczyszczania: I stopień podczyszczania: nastąpi w rowach trawiastych. II stopień podczyszczania: nastąpi w osadnikach studzienek wpadowych i osadnikach wpustów drogowych. W celu zabezpieczenia środowiska przed skutkami poważnej awarii należy stosować przed wylotami do cieków, zbiorniki awaryjne o konstrukcji osadnika z zasyfonowaniem na wylocie, tak dobranym, aby zatrzymać w zbiorniku 6 m3 oleju (to jest pojemność jednego segmentu cysterny). III stopień podczyszczania: w przypadku odbiornika, jakim będzie rzeka Grabia podczyszczanie ścieków deszczowych nastąpi w systemie szczelnej kanalizacji deszczowej, z urządzeniami podczyszczającymi - osadniku i separatorze substancji ropopochodnych. 11.5. Minimalizacja oddziaływania na środowisko gruntowo wodne Faza realizacji W celu ograniczenia możliwości zanieczyszczenia środowiska gruntowo-wodnego na etapie realizacji inwestycji, należy zorganizować zaplecze budowy zgodnie z wymogami środowiska, a w szczególności: − gromadzić w sposób selektywny odpady, „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 89 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO − zadaszyć i uszczelnić powierzchnie, na których składowane będą materiały budowlane oraz magazynowane odpady niebezpieczne np.: zanieczyszczone grunty, − nie należy lokalizować zaplecza budowlanego na odcinkach od km 348+828 do 349+650 i od km 351+500 do km 352+949, − zorganizować odbiór odpadów i ścieków przez koncesjonowane firmy, − ograniczyć do niezbędnego minimum zasięg wymiany gruntów, − masy ziemne, w jak największym stopniu zagospodarowywać na terenie inwestycji, − stosować sprawny technicznie sprzęt. Faza eksploatacji W celu zabezpieczenia środowiska gruntowo-wodnego wzdłuż projektowanej drogi powinny być zachowane następujące zasady ochrony: − wody opadowe odprowadzane do wód lub do ziemi, przed wprowadzeniem do odbiornika powinny spełniać wymagania określone w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 24.07.2006 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz. U. Nr 137, poz. 984), − system odwodnieniowy powinien być utrzymywany w sprawności technicznej, − wszystkie obiekty towarzyszące drodze powinny być wyposażone w infrastrukturę uniemożliwiającą przenikanie zanieczyszczeń do warstw wodonośnych. Urządzenia powinny być sprawne i należycie konserwowane. Ponieważ na obecnym etapie projektowania brak jest szczegółowych informacji dotyczących rozwiązań projektowych poszczególnych obiektów, na analizowanym odcinku drogi proponuje się odprowadzenie wód opadowych i roztopowych w następujący sposób: I stopień podczyszczania: nastąpi w rowach trawiastych. II stopień podczyszczania: nastąpi w osadnikach studzienek wpadowych i osadnikach wpustów drogowych. W celu zabezpieczenia środowiska przed skutkami poważnej awarii należy stosować przed wylotami do cieków, zbiorniki awaryjne o konstrukcji osadnika z zasyfonowaniem na wylocie, tak dobranym, aby zatrzymać w zbiorniku 6 m3 oleju (to jest pojemność jednego segmentu cysterny). III stopień podczyszczania: w przypadku odbiornika, jakim będzie rzeka Grabia podczyszczanie ścieków deszczowych nastąpi w systemie szczelnej kanalizacji deszczowej, z urządzeniami podczyszczającymi - osadniku i separatorze substancji ropopochodnych. 11.6. Minimalizacja oddziaływania na środowisko przyrodnicze W celu zmniejszenia negatywnego wpływu na chronione gatunki i siedliska zaleca się: − zastosowanie w fazie budowy rozwiązań ograniczających negatywny wpływ tej fazy na chronione gatunki i siedliska (termin wycinki drzew, ogrodzenie placu budowy przed małymi zwierzętami, jeśli licznie występują w danym miejscu); − w fazie budowy zapewnienie stałego nadzoru środowiskowego w specjalności herpetologia dla podjęcia czynnej ochrony płazów w trakcie realizacji inwestycji; − w Wariancie I należy wyposażyć istniejące przepusty, znajdujące się w km 348+881 w miejscowości Kopyść oraz w km 349+560 w miejscowości Orchów w obustronne półki dla płazów i małych ssaków, − w Wariancie II i III należy zaprojektować przepusty umożliwiające wykorzystywanie ich jako przejścia dla płazów i małych ssaków: o w Wariancie II - przepust PDR-1 w km ok. 350+200 z obustronnymi półkami dla płazów i małych ssaków, o w Wariancie III – przepust PDR-1 w km ok. 348+950 i PDR-2 w km ok. 350+750 z obustronnymi półkami dla płazów i małych ssaków, „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 90 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO − projektowane estakady zarówno w Wariancie II i III powinny spełniać funkcję przejść dla zwierząt: o w Wariancie II most WS-1 (estakada) nad rzeką grabią km ok. 348+800 o długości ok. 1000m, o w Wariancie III most MS (estakada) nad rzeką Grabią km około 354+150 o długości ok. 800m), − zaprojektowanie w Wariancie II i III zieleni dogęszczającej, osłonowej; − zaprojektować w wariancie I, II i III w miejscu przejścia przez obszar Natura 2000 PLH 10_06 Grabia osadników i separatorów podczyszczających wody opadowe. 11.7. Minimalizacja oddziaływania na obszary chronione Potencjalny obszar Natura 2000 PLH 10_06 GRABIA – wchodzi w kolizję w każdym z trzech rozpatrywanych wariantów drogowych. Skala tej kolizji jest jednak różna w zależności od wybranego wariantu. Największe możliwości minimalizacji oddziaływania na podzielone siedliska znajdujące się na terenie potencjalnego obszaru Natura 2000 występują w wariancie I. Przejście przez obszar chroniony jest najkrótsze, dokonuje się w obszarze o najniższych wartościach przyrodniczych i istnieje w stanie obecnym. Pozostałe warianty kolidują z obszarem chronionym na odcinku około dziesięciokrotnie dłuższym, przejście następuje w terenie naturalnym i warościowym, a realizacja wariantu spowoduje dodatkowe przecięcie obszaru PLH 10_06 Grabia, bo istniejąca droga DK12 nie zostanie z niego oczywiście usunięta. Minimalizacja wpływy na obszar PLH 10_06 oparta jest przede wszystkim na wykonaniu estakad zmniejszających barierowy efekt drogi oraz właściwej gospodarce ściekami i odpadami. Etap realizacji Należy zalecić wykonanie pojedynczej drogi technologicznej o szerokości zapewniającej poruszanie się sprzętu budowlanego, bez narażania doliny w pełnej szerokości rzutu obiektu. Z drogi technologicznej powinien być obsługiwany teren niezbędny do wykonania przyczółków i filarów. Czasowe umocnienie drogi płytami betonowymi zmniejszy wpływ przejazdów na strukturę gleby i zapewni lepszą ochronę przetrwalnikowym organom roślin (bulwy, kłącza, cebule, nasiona). Glebę z miejsc wymagających prac ziemnych należy spryzmować, do wykorzystania w fazie rekultywacji. Grunt rodzimy z prac ziemnych wywieźć bez zbędnego magazynowania w niecce doliny. Odwodnienie wykopów w kierunku Grabi zaleca się wykonać z wykorzystaniem elementu pełniącego funkcję osadnika. Plac budowy należy zabezpieczyć przed możliwością wnikania płazów przy wykorzystaniu właściwych siatek. Po zakończeniu prac konstrukcyjnych, spryzmowana glebę rozplantować w miejscu lub w bezpośrednim sąsiedztwie miejsca pozyskania. Wyprowadzić z doliny sprzęt, niewykorzystane materiały, usunąć odpady. Drogę technologiczną zdemontować. Rekultywację techniczną ograniczyć do spulchnienia gruntu, na przykład przez bronowanie. Nie zaleca się przeprowadzania rekultywacji biologicznej i wprowadzania gatunków obcych dla siedliska. Pozwolić przyrodzie odtworzyć szatę roślinną z własnych zasobów. Etap eksploatacji Za najbardziej krytyczny kierunek oddziaływania uznano przenoszenie zanieczyszczeń przez wody, bowiem celami ochrony obszaru są zwierzęta wodne, ziemno-wodne i związane z wodą. Z drugiej zaś strony skanalizowany sposób transportu zanieczyszczeń w wodach nie pozwala na obniżanie stężeń porównywalne z rozprzestrzenianiem zanieczyszczeń w powietrzu. Z tego powodu zrzuty ścieków do Grabi będą wykonywane przez osadnik i zbiornik awaryjny. 11.8. Minimalizacja oddziaływania na krajobraz Wariant I biegnie śladem drogi istniejącej i przebudowa drogi nie będzie miała niekorzystnego wpływu na istniejący krajobraz. „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 91 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO W celu minimalizacji niekorzystnego odbioru w krajobrazie ekranów akustycznych należy je wkomponować w istniejące zagospodarowanie terenu i uwzględnić ich wymagania (pochłaniające np. typu „Zielona Ściana”, przeźroczyste na obiektach lub kombinowane w miejscach ograniczonej widoczności). W celu złagodzenia ostrych kształtów zaproponowanych ekranów proponuje się obsadzenia z Winnobluszczu pięciolistkowego, Winnobluszczu trójklapowego, Bluszczu pospolitego. Zaproponowane pasy zieleni izolacyjnej przyczynią się do złagodzenia ostrego liniowego elementu, jakim jest droga w krajobrazie rolniczym. Dobór gatunkowy do projektowanych układów roślinnych powinien być opary tylko na gatunkach zgodnych z naturalnym siedliskiem. Dla wariantów II i III planowana inwestycja przebiega w przeważającym stopniu przez tereny stanowiące typ krajobrazu naturalno - kulturowego i krajobrazu zbliżonego do naturalnego. Stanowią je przede wszystkim tereny rolne, pól i łąk z grupami naturalnych zadrzewień. Proponowane nasadzenia przyczynią się do złagodzenia liniowego charakteru planowanej drogi, przyczyniając się do lepszego jej wkomponowania w otaczający krajobraz. 11.9. Minimalizacja uciążliwości związanych z powstawaniem odpadów Wszystkie odpady powstające na etapie budowy planowanej drogi powinny być wstępnie segregowane i gromadzone w miejscu powstawania (na placu budowy) a następnie przekazane do wtórnego wykorzystania lub specjalistycznym firmom zajmującym się unieszkodliwianiem odpadów. Odpady powinny być magazynowane w wyznaczonym do tego miejscu. Miejsce magazynowania odpadów powinno być izolowane od środowiska. Nie należy dopuszczać do wycieków powstających z miejsca magazynowania odpadów. Należy zachować szczególną ostrożność w postępowaniu z odpadami niebezpiecznymi Nie należy dopuszczać do mieszania się odpadów niebezpiecznych z odpadami innymi niż niebezpieczne oraz z odpadami obojętnymi. Nie należy wyznaczać miejsc magazynowania odpadów na terenie proponowanych obszarów chronionych Natura 2000. Faza budowy planowanego przedsięwzięcia charakteryzować się będzie powstawaniem odpadów. Wytwarzającym odpady, odpowiedzialnym za ich odzysk i unieszkodliwianie będzie wykonawca, który przed rozpoczęciem robót winien uregulować stan formalno – prawny w zakresie gospodarowania odpadami. Odpady powinny być gromadzone w wyznaczonych miejscach w sposób selektywny przed ich przekazaniem do ostatecznego miejsca unieszkodliwiania lub wykorzystania. Przekazanie odpadów należy dokumentować przy użyciu obowiązujących formularzy. Faza eksploatacji drogi nie będzie powodować powstawania znaczących ilości odpadów. 12. OKREŚLENIE ZAŁOŻEŃ DO RATOWNICZYCH BADAŃ ZIDENTYFIKOWANYCH ZABYTKÓW ZNAJDUJĄCYCH SIĘ NA OBSZARZE PRZEDSIĘWZIĘCIA Wszelkie działania ingerujące w strukturę gruntu (poniżej warstwy ornej lub współczesnej warstwy użytkowej) natrafiając na zabytkowe obiekty niszczą je bezpowrotnie. W przypadku natrafienia na obiekty, znajdujące się w ziemi należy wstrzymać roboty budowlane i zawiadomić odpowiednie służby archeologiczne oraz zastosować się do procedury wskazanej w Rozporządzeniu Ministra Kultury z dnia 9 czerwca 2004 roku w sprawie prowadzenia prac konserwatorskich, restauratorskich, robót budowlanych, badań konserwatorskich i architektonicznych, a także innych działań przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków oraz badań archeologicznych i poszukiwań ukrytych lub porzuconych zabytków ruchomych [Dz. U. Nr 150, poz.1579]. „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 92 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO Wznowienie wstrzymanych robót może nastąpić na podstawie zezwolenia Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. W fazie eksploatacji nie zachodzi potrzeba prowadzenia działań minimalizujących oddziaływania w zakresie dóbr kultury. 12.1. Zabytki Ze względu na to, że planowana droga we wszystkich rozpatrywanych wariantach nie koliduje bezpośrednio z obiektami architektury i budownictwa wpisanymi do rejestru zabytków, żaden z obiektów zabytkowych nie będzie narażony na uszkodzenia powodowane przez budowę drogi. Nie przewiduje się również negatywnego oddziaływania w fazie eksploatacji drogi. Podczas prowadzenia robót budowlanych w rejonie dawnego Dworu Kręskich (ul. Objazdowa 6) zlokalizowanego w odległości ok. 6 m od planowanej inwestycji w Wariancie I należy zachować szczególną ostrożność podczas prowadzenia prac ziemnych. 12.2. Stanowiska archeologiczne Najbliższe rozpatrywanym wariantom drogowym stanowiska archeologiczne znajdują się w Parku Łaskich w Łasku. Poza tym nie występują zarejestrowane stanowiska archeologiczne będące w kolizji z planowanymi wariantami przedsięwzięcia. Żaden z rozważanych wariantów nie będzie przebiegał przez teren w/w obiektu. W przypadku odkrycia w trakcie prac budowlanych znalezisk archeologicznych należy niezwłocznie przerwać prowadzone prace oraz zawiadomić o znalezisku właściwe służby (Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków). 13. WSKAZANIE CZY DLA PLANOWANEGO PRZEDSIEWZIĘCIA JEST KONIECZNE USTANOWIENIE OBSZARU OGRANICZONEGO UŻYTKOWANIA Konieczność ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania można stwierdzić po przeprowadzeniu analizy porealizacyjnej, której obowiązek przedstawienia nakłada właściwy organ wydający decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach po przeprowadzeniu oceny oddziaływania na przedsięwzięcia na środowisko. Analizę porealizacyjną należy wykonać w zakresie poziomu hałasu przenikającego do środowiska. Poniżej zamieszczono tabelki z wytypowanymi budynkami: Tabela 58 Budynki wytypowane do analizy porealizacyjnej wariant I Prognozowany POZIOM HAŁASU NUMER Rok 2010 Lp. RECEPTORA DZIEŃ NOC (dB) (dB) 1 65,8 58,9 1 7 65,5 58,5 2 12 58,8 51,9 3 15 59,1 52,1 4 Tabela 59 Budynki wytypowane do analizy porealizacyjnej wariant II Prognozowany POZIOM HAŁASU Z EKRANAMI Lp. NUMER RECEPTORA Rok 2010 DZIEŃ NOC (dB) (dB) 1 2 56,0 50,0 2 5 53,5 47,8 3 8 52,5 46,2 4 9 49,9 44,0 Prognozowany POZIOM HAŁASU Rok 2025 DZIEŃ NOC (dB) (dB) 61,6 54,7 63,6 56,7 58,1 51,2 58,4 51,5 Prognozowany POZIOM HAŁASU Z EKRANAMI Rok 2025 DZIEŃ NOC (dB) (dB) 55.0 49.0 54.8 49.0 55.3 49.0 52.6 46.8 „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 93 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO Tabela 60 Lp. 1 2 3 4 Budynki wytypowane do analizy porealizacyjnej wariant III Prognozowany POZIOM HAŁASU Z EKRANAMI NUMER RECEPTORA Rok 2010 DZIEŃ NOC (dB) (dB) 2 60,6 51,1 4 59,4 53,5 5 58,2 52,1 6 57,8 51,8 Prognozowany POZIOM HAŁASU Z EKRANAMI Rok 2025 DZIEŃ NOC (dB) (dB) 53.5 49.6 52.0 48.9 50.8 47.5 50.4 47.2 Dopuszczalne poziomy hałasu powinny być zgodne z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 roku w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku [Dz. U. nr 120, poz.826] na poziomie: a) pora dzienna: 60 dB, b) pora dzienna: 55 dB, c) pora nocna: 50 dB. Pomiary praktycznie zweryfikują obliczone zasięgi stref oddziaływania hałasu komunikacyjnego. 14. ANALIZA KONFLIKTÓW SPOŁECZNYCH ZWIĄZANYCH Z PLANOWANYM PRZEDSIĘWZIĘCIEM Przeprowadzona analiza pozwala na stwierdzenie, że planowane przedsięwzięcie nie naruszy interesu osób trzecich to znaczy: − dla terenów chronionych akustycznie będących własnością osób trzecich, na których stwierdzono możliwość przekroczeń dopuszczalnych norm, w miejscach gdzie istnieje możliwość zastosowania zabezpieczenia w postaci ekranów (nie blokując dojazdów do posesji) zostaną zaprojektowane ekrany akustyczne; − realizacja inwestycji nie ograniczy dostępu do zlokalizowanych w jej rejonie obiektów oraz powiązana zostanie z istniejącym układem drogowym (przewidziano wykonanie dróg – łącznic, pasów włączeń ułatwiających włączenie się w nowy układ komunikacyjny). Obawy mieszkańców związane z wprowadzeniem nowych odcinków dróg, szczególnie osób zamieszkujących w najbliższym sąsiedztwie projektowanej inwestycji (w Wariancie II i III) mogą wywoływać sprzeciwy na różnym tle (można spodziewać się protestów mieszkańców na dalszym, bardziej zaawansowanym etapie dokumentacji). Wszelkie możliwe zastrzeżenia wobec realizacji drogi należy rozpatrywać indywidualnie za pośrednictwem pism lub podczas osobistych spotkań. 15. PROPOZYCJA MONITORINGU 15.1. Propozycje monitoringu w fazie budowy Budowa drogi powodować będzie powstawanie hałasu i emisji niezorganizowanej, których źródłem będą prace budowlane (praca sprzętu, maszyn budowlanych). Emitowane w ten sposób, zanieczyszczenia i energie nie są objęte pozwoleniami wymaganymi przez prawo ochrony środowiska. Nie ma, zatem umocowań formalnych do prowadzenia przez inwestora lub wykonawcę tych robót pomiarów wielkości emitowanych zanieczyszczeń do środowiska. Należy monitorować wszelkie wycieki zanieczyszczeń ropopochodnych, które mogą wystąpić w trakcie prowadzenia prac budowlanych jako zdarzenia awaryjne. Zanieczyszczoną w ten sposób glebę należy usuwać. Dla wariantu II i III Przy pracach budowlanych konieczne jest zapewnienie nadzoru archeologicznego zgodnie z Rozdziałem 12. „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 94 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO Na etapie realizacji inwestycji zaleca się prowadzenie nadzoru przyrodniczego w pełnym zakresie ze względu na występowanie na całej długości trasy wszystkich wariantów gatunków objętych ochroną z ramienia prawa krajowego oraz gatunków i obszarów chronionych prawem unijnym. Należy się liczyć z możliwością kolizji ze stanowiskami chronionych gatunków roślin. Zgodę na ich przesiedlenie lub likwidację powinien wydać Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska. Bieżąca kontrola zajmowanych siedlisk powinna należeć również do zakresu nadzoru przyrodniczego. 15.2. Propozycje monitoringu w fazie eksploatacji Okresowe pomiary poziomów substancji lub energii w środowisku prowadzone powinny być zgodnie z aktualnymi wymaganiami prawa. HAŁAS 1) przepisy prawa stanowią o obowiązku prowadzenia okresowego pomiaru hałasu w środowisku dla dróg krajowych - co 5 lat w okresie wykonywania generalnego pomiaru ruchu, (zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z 2 dnia października 2007 roku w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów poziomów w środowisku substancji lub energii przez zarządzającego drogą, linią kolejową, linią tramwajową, lotniskiem, portem – Dz. U. z 2007 roku, Nr 192, poz. 1392); EKSPLOATACJA URZĄDZEŃ PODCZYSZCZAJĄCYCH WODY DESZCZOWE 1) zgodnie z § 21 ust. 1 rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 roku w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz. U. Nr 137, poz. 984 z 2006 r. z późniejszymi zmianami), co najmniej 2 razy w roku należy wykonać przeglądy eksploatacyjne urządzeń oczyszczających wody deszczowe, eksploatacja urządzeń powinna być zgodna z zaleceniami zawartymi w instrukcji obsługi i konserwacji urządzeń oczyszczających, a czynności z nią związane odnotowane w zeszycie eksploatacji. 2) zgodnie z § 21 ust. 1 rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 roku w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz. U. Nr 137, poz. 984 z 2006 r. z późniejszymi zmianami) przy zastosowanych urządzeniach podczyszczających wody opadowe o przepustowości nominalnej większej niż 300 l/s co najmniej 2 razy w roku, w okresie wiosny i jesieni należy wykonać badania jakości wód opadowych i roztopowych wprowadzanych do wód lub do ziemi z urządzeń podczyszczających. 16. WSKAZANIE TRUDNOŚCI WYNIKAJĄCYCH Z NIEDOSTATKÓW TECHNIKI LUB LUK WE WSPÓŁCZESNEJ WIEDZY, JAKIE NAPOTKANO OPRACOWUJĄC RAPORT Przy opracowaniu raportu wykorzystano wszelkie dostępne dane archiwalne znajdujące się w zasobach jednostek administracyjnych, odpowiedzialnych za gromadzenie i udostępnianie danych o środowisku. Ponadto, rozpoznanie stanu środowiska uzupełniono o: - Publikacje literaturowe, - Dostępne materiały archiwalne publikowane, w tym: - Mapa hydrograficzna, - Mapa geologiczna, - Informacje publikowane przez Wojewódzki Urząd Statystyczny, - Rozpoznanie terenowe wykonane na użytek opracowania. Pozyskane dla potrzeb dokumentacji dane na tym etapie dla wszystkich opisanych oddziaływań były wystarczające. „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 95 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO Utrudnieniem był brak miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla przedmiotowego odcinka drogowego. W związku, z czym posłużono się danymi ze „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta i Gminy Łask”. 16.1. Powietrze atmosferyczne Rozkład przestrzenny imisji zanieczyszczeń powietrza z drogi zależy od szeregu czynników. Można je podzielić na następujące grupy: 1. Emisję z odcinka drogi traktowanego jako emitor liniowy będącej funkcją cech indywidualnych emisji pojazdów poruszających się po drodze (rodzaj spalanego paliwa – benzyny ołowiowe i bezołowiowe, olej napędowy oraz cechy charakterystyczne dla pojazdów według kategorii jak rozwiązania konstrukcyjne silnika i układu paliwowego, pojemność silnika, moc i związane z nim zużycie paliwa, konstrukcja układu wydechowego – katalizator, stan techniczny silnika i innych podzespołów); 2. Parametry ruchu odbywającego się na drodze (prędkość jazdy, płynność ruchu, udział w ruchu poszczególnych kategorii pojazdów – ciężkie, lekkie ciężarowe, dostawcze, osobowe, autobusy); 3. Parametry meteorologiczne – wpływające na rozprzestrzenianie się zanieczyszczeń (siła i kierunek wiatru); 4. Parametry niepoliczalne – takie jak np. technika jazdy (mająca wpływ na płynność ruchu, ilość spalonego paliwa) Wobec tak dużej liczby parametrów, od których zależy emisja, jej dokładne oszacowanie ilościowe jest bardzo utrudnione a wszystkie stosowane metody obliczeniowe mogą być obarczone błędami. Tym niemniej w procesie prognozowania przestrzennego rozkładu zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego dołożono wszelkich starań, aby w miarę możliwości wykorzystać możliwie jak najwięcej parametrów. W związku z powyższym: - parametry z grup 1 i 2 zostały uwzględnione w prognozie emisji drogowych; - parametry z grupy 3 zostały uwzględnione poprzez określenie właściwej dla otoczenia przedsięwzięcia róży wiatrów (w tym przypadku – dane ze stacji meteorologicznej Łódź, cecha ta jest wymagana przez zastosowany program, model matematyczny); - pominięto natomiast parametry z grupy 4, których wpływu na emisje nie można określić w sposób matematyczny. Zastosowany model obliczeniowy (program „PROEKO”) jest rekomendowany do prognozowania zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego (opracowany zgodnie z zasadami zawartymi w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 5 grudnia 2002 roku w sprawie wartości odniesienia dla niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. Nr 1, poz. 12) wokół dróg, jego zastosowanie należy uważać za właściwe, a uzyskane wyniki za poprawne. 16.2. Klimat akustyczny Do obliczeń poziomów hałasu w środowisku zastosowano pakiet obliczeniowy Cadna/a. Program opiera się o tzw. model obliczeniowy zgodny z francuską krajową metodą obliczeniową „NMPB-Routes-96”, do której odnosi się francuska formuła „XPS 31-133”. Metodyka ta jest zalecaną w Dyrektywie 2002/49/EU do stosowania w krajach członkowskich UE jako metodyka modelowania hałasu drogowego. Ocenę oddziaływania hałasu na tereny wokół drogi przeprowadzono przyjmując niżej wymienione założenia: - model obliczeniowy – źródło liniowe, - teren analizy – uwzględniający przebieg niwelety drogi, - dane eksploatacyjne drogi, - normatywny czas odniesienia: - pora dzienna T = 16 godzin w godz. 600 – 2200, - pora nocna T = 8 godzin w godz. 2200 – 600. „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 96 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO 16.3. Prognozowanie drogowych źródeł zanieczyszczenia wód Zanieczyszczenie spływów opadowych z dróg zależy od wielu różnorodnych czynników oraz ma charakter losowy. Są to miedzy innymi: zanieczyszczenie powietrza, natężenie i rodzaj pojazdów, rodzaj nawierzchni drogi, zagospodarowanie drogi, ukształtowanie poboczy i użytkowanie terenów przyległych, pora roku, charakterystyka ilościowa i jakościowa opadu i wiele innych. Dotychczas nie została opracowana metoda uwzględniająca oddzielny ilościowy wpływ poszczególnych czynników na stopień zanieczyszczenia spływów z dróg. Najczęściej stosuje się całościowe proste metody oceny ładunków zanieczyszczeń transportowanych w spływach opadowych z powierzchni dróg. Metody te uogólniają wyniki badań terenowych zanieczyszczenia spływów z dróg oraz pomiary parametrów opadów i natężenia ruchu. Problematyczne jest porównywanie wyników obliczonych wg punktu 4.3.3 PN-S-02204 z wynikami otrzymanymi obliczeń wykonanych według działu 07 „Ochrona wód w otoczeniu dróg”, gdyż pozwalają one jedynie na określenie nie normowanych w obowiązujących przepisach prawa stężeń ekstraktów eterowych lub stężenia węglowodorów aromatycznych. W związku z tym, że węglowodory ropopochodne stanowią jedynie część ekstraktów eterowych otrzymane wyniki są zawyżone (niestety, ze względu na brak badań w tym zakresie nie są dokładnie znane proporcje: węglowodory ropopochodne/ekstrakty eterowe). 17. WYMAGANIA DOTYCZĄCE OCHRONY ŚRODOWISKA KONIECZNE DO UWZGLĘDNIENIA W PROJEKCIE BUDOWLANYM 1. W projekcie budowlanym rozbudowy drogi krajowej nr 12 na odcinku Okup - Łask należy przyjąć rozwiązania zapewniające ograniczenie oddziaływania na środowisko, w tym: • ochronę środowiska gruntowo-wodnego przed niekontrolowanym odpływem wód powodującym erozję wodną terenów sąsiednich; • ochronę środowiska gruntowo-wodnego przed zrzutem nieoczyszczonych ścieków deszczowych, • ochronę walorów krajobrazowych w projektach drogowych i inżynierskich, głównie w przypadku estakad. 2. W celu obniżenia poziomu hałasu w Wariancie II i III, w projekcie budowlanym należy zaprojektować ekrany akustyczne (zgodnie z tabelą 129 „Zestawienie ekranów dla Wariantu II – na rok docelowy 2025” i tabelą 130 „Zestawienie ekranów dla wariantu III – na rok docelowy 2025” w zależności od wybranego wariantu). 3. Ekrany akustyczne zaprojektować zapewniając im estetyczny wygląd, wkomponować w krajobraz, zapewnić zieleń osłaniającą od strony zewnętrznej. 4. W Wariancie II i III zaleca się stosowanie ekranów pochłaniających (np. typu zielona ściana o izolacyjności akustycznej właściwej Rw = 34 dB i pochłanialności akustycznej DLά = 8,3 dB). W celu złagodzenia ostrych kształtów zaproponowanych ekranów proponuje się obsadzenia z Winnobluszcz pięciolistkowy, Winnobluszcz trójklapowy, Bluszcz pospolity. 5. Dla oczyszczenia ścieków deszczowych odprowadzanych do środowiska należy zaprojektować rozwiązania i urządzenia podczyszczające (kanalizacja deszczowa, osadniki, separatory). 6. Dla ochrony wód powierzchniowych i środowiska gruntowo wodnego przed skutkami poważnej awarii należy zaprojektować zbiorniki awaryjne o konstrukcji osadnika z zasyfonowaniem na wylocie. 7. Wody opadowe i roztopowe z powierzchni drogi przed wprowadzeniem do ziemi muszą być oczyszczone do wymaganych standardów. „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 97 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO 8. Obiekty inżynierskie w Wariancie II i III zaprojektować w sposób umożliwiający wykorzystywanie ich jako przejścia dla płazów i małych ssaków: • w Wariancie II - przepust PDR-1 w km ok. 350+200 z obustronnymi półkami dla płazów i małych ssaków, • w Wariancie III – przepust PDR-1 w km ok. 348+950 i PDR-2 w km ok. 350+750 z obustronnymi półkami dla płazów i małych ssaków. 9. W celu ochrony pól uprawnych przed niekorzystnym oddziaływaniem drogi należy w Wariancie II i III zaprojektować pasy zieleni izolacyjnej o min. szer. 15 m, zgodnie z tabelą nr 131 „Zestawienie zieleni izolacyjnej dla wariantu II i III” w zależności od wybranego wariantu. 10. W Wariancie II i III w projekcie przewidzieć należy w nasadzenia zieleni z uwzględnieniem w doborze gatunków rodzimych występujących w danym zbiorowisku, biorąc także pod uwagę uwarunkowania siedliskowe, techniczne, wskazania związane z architekturą krajobrazu oraz wymogi bezpieczeństwa, zaprojektować pasy zieleni dogęszczającej i osłonowej dla ochrony lasów jako bariery przed niekorzystnym wpływem środowiska w formie ekotonu – szerokości strefy ekotonowej min. 10-15 m, o składzie gatunkowym niepowodującym zacieniania dna lasu, sadzone powinny być gatunki liściaste o niezbyt zwartych koronach, w strefie tej nie należy sadzić gatunków drzewiastych wchodzących w skład górnego piętra lasu, do obsadzania powierzchni przejść i ich sąsiedztwa należy wykorzystywać tylko rodzime i zgodne z naturalnym siedliskiem, występujące w sąsiedztwie gatunki drzew i krzewów. 18. ŹRÓDŁA INFORMACJI STANOWIĄCE PODSTAWĘ DO SPORZĄDZENIA RAPORTU 18.1. Wykaz materiałów wejściowych i archiwalnych 1. Mapa topograficzna 1:25 000. 2. Tracz M., Bohatkiewicz J. i inni. Oceny oddziaływania dróg na środowisko. GDDP. Warszawa. 1997 I wydanie, 1999 – II wydanie, 2001 – III wydanie (wersja robocza), cz. I i II – Wytyczne zalecone do stosowania przez MOŚZNiL oraz Generalnego Dyrektora Dróg Publicznych. 3. Propozycja optymalnej sieci obszarów Natura 2000 w Polsce – „Shadow List” 4. Mapa hydrogeologiczna 1:50 000, arkusz Łódź w skali 1: 200 000. 5. Mapa Geologiczna Polski, arkusz Łódź w skali 1:200 000 (A-mapa utworów powierzchniowych, B-mapa bez utworów czwartorzędowych; IG, Warszawa, 1980 r.). 6. Dokumentacja geotechniczna wykonana dla potrzeb rozbudowy drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup-Łask od km 347+570 do km 354+400; PGG GEOPROJEKT Śląsk Sp. z o.o. Katowice, grudzień 2007 r. 7. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Łask, Łask 2008 r. 8. Mapa obszarów Głównych Zbiorników Wód Podziemnych w Polsce wymagających szczególnej ochrony, w skali 1:500 000 - A.S. Kleczkowski. 9. Informacje z Internetu: o www.mos.gov.pl o www.natura2000.org.pl o www.sejm.gov.pl o www.baza.pgi.gov.pl o www.przyroda.lodzkie.pl o www.ziemialodzka.pl o www.lask.pl „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 98 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO 10. Program Ochrony Środowiska dla Gminy Łask; Zakład Geologii Środowiskowej Państwowego Instytutu Geologicznego, Warszawa 2004 r. 11. J.Kondracki. Geografia regionalna Polski. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002 r. 12. Piękoś-Mirkowa H., Mirek Z.: Rośliny Chronione; Multico Oficyna Wydawnicza, Warszawa 2006. 13. Dolatowski J., Seneta W.: Dendrologia; Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006. 14. Lippert W., Polech D.: Kwiaty – encyklopedia kieszonkowa; Muza SA,Warszawa 1994, 1995. 15. Podlech D.: Rośliny lecznicze; Muza SA, Warszawa 1994. 16. Matuszkiewicz W.; Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski; Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007. 17. Stichmann-Marny U., Kretzschmar E.: Przewodnik rośliny i zwierzęta; Mulico Oficyna Wydawnicza, Warszawa 2006. 18. Wysocki Cz., Sikorski P,: Fitosocjologia stosowana; Wydawnictwo SGGW, Warszawa 2002. 19. Wójcik H.: Porosty, mszaki, paprotniki; Mulico Oficyna Wydawnicza, Warszawa 2003, 2007. 20. BegemannW., Schiechtl M.H.: Inżynieria ekologiczna w budownictwie wodnym i ziemnym; Wydawnictwo Arkady, Warszawa 1999. 21. Żarska B.: Ochrona krajobrazu; Wydawnictwo SGGW, Warszawa 2005. 22. Pokorski J., Siwiec A.: Kształtowanie terenów zieleni; Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1998. 23. Rup K.: Procesy przenoszenia zanieczyszczeń w środowisku naturalnym; Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa 2006. 24. Górzyński J.: Podstawy analizy środowiskowej wyrobów i obiektów; Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa 2007. 25. Nicolai J., Singer D., Wothe K.: Ptaki; Muza SA, Warszawa 1994, 2006. 26. Gerstmeier R.: Owady i inne stawonogi lądowe; Muza SA, Warszawa 1998. 27. Hellmann H.: Owady; Mulico Oficyna Wydawnicza, Warszawa 2007. 28. Pruszewicz A.G.: Ptaki Polski – encyklopedia ilustrowana; Mulico Oficyna Wydawnicza, Warszawa 2007. 29. Piękoś –Mirkowa H., Mirek Z.: Rośliny Górskie; Mulico Oficyna Wydawnicza, Warszawa 2007. 30. Praca zbiorowa: Konferencja Naukowo-Techniczna – Inwestycje na obszarach chronionych; Stowarzyszenie inżynierów i Techników Komunikacji Rzeczpospolitej Polskiej Oddział w Poznaniu, 13-14 listopada 2007, Słubice, Garbicz. 31. Gruszecki K.: Prawo ochrony środowiska – komentarz; Wolters Kluwer. 32. Borysewicz M., Potempski S. – Praktyczne algorytmy ocen ryzyka dla człowieka i środowiska od szlaków transportu niebezpiecznych substancji; Instytut Energii Atomowej, Świerk 2001. 33. Blab J. Vogel H., Płazy i Gady Europy Środkowej, MULTICO Oficyna Wydawnicza, Warszawa 1999 r. 34. Osmulska – Mróz, B., Sadowski, K., „Zasady Ochrony Środowiska w Projektowaniu, Budowie, i Utrzymanie Dróg: Dział 07 Ochrona Wód w Otoczeniu Dróg”; Generalna Dyrekcja Dróg Publicznych, Warszawa 1993; „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 99 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO 18.2. Ustawy 1. Ustawa z dnia 3 października 2008 roku o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 r., Nr 199, poz. 1227, z późniejszymi zmianami), 2. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity Dz. U. Nr. 25, poz. 150, z 23 stycznia 2008 r. z późniejszymi zmianami), 3. Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 roku o ochronie przyrody (Dz. U. Nr 92 poz.880, z 2004 r., z późniejszymi zmianami), 4. Ustawa Prawo Wodne z dnia 29 grudnia 2001 (Dz. U. Nr 239, poz. 2019, 2005 r. tekst jednolity, z późniejszymi zmianami), 5. Ustawa z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz. U. Nr 121. poz. 1266, z 2004 r. tekst jednolity z późniejszymi zmianami), 6. Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. Nr 228, poz 1947, z późniejszymi zmianami), 7. Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. Nr 80, poz. 717 z 2003 r. z późniejszymi zmianami), 8. Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. 162, poz. 1568, z 2003 r. z późniejszymi zmianami), 9. Ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. Nr 19, poz. 115, z 2007 r., tekst jednolity, z późniejszymi zmianami), 10. Ustawa z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg krajowych (Dz. U. nr 80, poz. 721, z 2003 r. z późniejszymi zmianami), 11. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (tekst jednolity Dz. U. Nr 39, poz. 251, z 2007 r.), 12. Ustawa z dnia 28 października 2002 r. o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 199. poz. 1671, z 2002 r. z późniejszymi zmianami), 13. Ustawa z dnia 13 kwietnia 2007 roku o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie (Dz.U. Nr 75, poz. 493, z 2007 r.). 18.3. Rozporządzenia 14. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2004 r. w sprawie określenia rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych uwarunkowań związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięcia do sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko (Dz. U. Nr 257, poz. 2573 z 2004 r. z późniejszymi zmianami). 15. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. Nr 120, poz. 826, z 2007 r.) 16. Rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie (Dz.U. Nr 43, poz. 430, z 1999 r.), 17. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 maja 2005 r. w sprawie typów siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt, wymagających ochrony w formie wyznaczenia obszarów natura 2000 (Dz. U. Nr 94, poz. 795, z 2005 r.). 18. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 21 lipca 2004 r. w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 (Dz. U. Nr 229, poz. 2313, z 2004 r. z późniejszymi zmianami), 19. Dyrektywa Rady 79/409/EWG z dnia 2 kwietnia 1979 r. w sprawie ochrony dzikich ptaków (Dyrektywa ptasia) (Dz.U.UE.L.79.103.1), „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 100 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO 20. Dyrektywa Rady 92/43/EEC z dnia 21 maja 1992 r, w sprawie ochrony siedlisk naturalnych dzikiej fauny i flory (Dyrektywa siedliskowa) (Dz.U.UE.L.92.206.7). 21. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 28 września 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących zwierząt objętych ochroną (Dz. U. Nr 220, poz. 2237, z 2004 r.), 22. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 sierpnia 2001 r. w sprawie określenia rodzajów siedlisk przyrodniczych podlegających ochronie (Dz. U. Nr 92, poz. 1029), 23. Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 4 października 2002 r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać wody śródlądowe będące środowiskiem życia ryb w warunkach naturalnych (Dz. U. Nr 176, poz. 1455, z 2002 r.), 24. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz. U. Nr 137, poz. 984, z 2006 r. z późniejszymi zmianami), 25. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 5 grudnia 2002 r. w sprawie wartości odniesienia dla niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. Nr 1. poz. 12, z 2003 r.), 26. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 3 marca 2008 w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. Nr 47, poz. 281, z 2008 r.), 27. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 2 października 2007 r. w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów poziomów w środowisku substancji lub energii przez zarządzającego drogą, linią kolejową, linią tramwajową, lotniskiem, portem (Dz. U. Nr 192, poz. 1392, z 2007r.), 28. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 września 2002 r. w sprawie standardów jakości gleby oraz standardów jakości ziemi (Dz. U. Nr 165, poz. 1359, z 2002 r.), 29. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112. poz.1206 z 2001). 19. WNIOSKI ZALECENIA DOTYCZĄCE ETAPU REALIZACJI Proponuje się w decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zawrzeć następujące warunki i wymagania dotyczące ochrony środowiska do uwzględnienia w projekcie budowlanym i w fazie budowy drogi: 1. Zorganizować plac budowy i jego zapleczem oraz prowadzić drogi technologiczne z uwzględnieniem zasad minimalizacji zajęcia terenu i przekształcenia jego powierzchni, a po zakończeniu prac przeprowadzić jego rekultywację. 2. Teren zaplecza budowy (składy materiałów i bazy transportowe) należy zlokalizować poza obszarami zabudowy mieszkaniowej oraz nie należy lokalizować zaplecza budowlanego na odcinkach od km 348+776 do 349+669 i od km 351+500 do km 352+040). 3. Wykonawca powinien określić potrzebę i sposób prowadzenia tymczasowego odwodnienia w fazie budowy obiektów. 4. W celu zmniejszenia oddziaływania DK 12 na chronione gatunki zaleca się: a. wycinkę drzew i krzewów wykonać poza okresem lęgowym ptaków tj. poza okresem 31 marca do 31 sierpnia. 5. Prace budowlane w sąsiedztwie terenów objętych ochrona akustyczną prowadzić wyłącznie w porze dziennej (w godzinach od 6:00 do 22:00). 6. Roboty ziemne poprzedzić usunięciem warstwy ziemi urodzajnej, gromadząc je poza obszarem robót, w sposób który umożliwi jej ponowne wykorzystanie do odtworzenia warstwy urodzajnej na późniejszych etapach budowy lub jej wykorzystanie przez inne podmioty. „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 101 STRESZCZENIE RAPORTU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO 7. Odpady powstające podczas budowy, należy segregować i magazynować w sposób selektywny na wydzielonych miejscach, zapewniając im regularny odbiór przez uprawnione podmioty. 20. SKRÓTY STOSOWANE W RAPORCIE OZNACZENIE WYJAŚNIENIE DK 12 Droga krajowa nr 12 Gat. Gatunek Siedlisko unijne siedlisko wymieniony w Załączniku I Dyrektywy Rady 92/43/EWG Gatunek unijny gatunek wymieniony w Załączniku II Dyrektywy Rady 92/43/EWG GDDKiA Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad PCK Polska Czerwona Księga OchK Obszar Chronionego Krajobrazu MHP Mapa Hydrogeologiczna Polski p.p.t Pod poziomem terenu n.p.t Nad poziomem terenu SDR Średni dobowy ruch GZWP Główny zbiornik wód podziemnych WUOZ Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków Och. Ochrona Shadow list Propozycje uzupełnień projektu sieci NATURA 2000 SMA Warstwa ścieralna (nawierzchnia mastyksowo – grysowa i bitumiczna) WC Węzeł typu C „Rozbudowa drogi krajowej Nr 12 na odcinku Okup - Łask od km 347+570 do km 354+400” Str. 102