Zajęcia 5 - WordPress.com

Badania
ewaluacyjne
ZOGNISKOWANY WYWIAD GRUPOWY
5 ZAJĘCIA
24.11.2008 R.
Zogniskowany wywiad grupowy
Focus group interview
…zogniskowany…
....czyli dotyczący jednego problemu, lub
grupy podobnych problemów
…czyli prowadzony według ustalonego
scenariusza
… czyli prowadzony przez odpowiednio
przeszkoloną osobę - moderatora
…wywiad…
… czyli rozmowa, oparta na zadawanych
pytaniach…
… czyli proces oparty na obserwacji
ludzkich zachowań, reakcji, opinii…
…czyli proces, którego celem jest
uzyskanie informacji
…grupowy…
… czyli rozmowa, której uczestniczą
więcej niŜ dwie osoby
… czyli proces oparty na interakcjach
pomiędzy uczestnikami rozmowy
… czyli proces, w trakcie którego dochodzi
do relacji społecznych
Początki badań fokusowych
BADANIE FOKUSOWE MA ZA
ZADANIE NAŚLADOWAĆ
NATURALNĄ SYTUACJĘ
ROZMOWY
ZOGNISKOWANY WYWIAD
GRUPOWY JAKO GRUPOWA
TERAPIA PRODUKTU, PROCESU,
USŁUGI (ERNEST DICHTER)
Czym jest badanie fokusowe?
Cel badania fokusowego
Rodzaje badań fokusowych
Kreatywne – wykonywanie zadań
twórczych
Delfickie – prowadzone z ekspertami
Extended – rozmowy wydłuŜone czasowo
Mini FGI – mniejsza liczba uczestników
Clash – grupy konfliktowe
Kiedy fokus jest…
Kiedy wymagana
jest pogłębiona,
szczegółowa
informacja lub ocena
złoŜonych
problemów
Kiedy interesują nas
sprawy ukryte,
nieujawniane
Kiedy interesują nas
sprawy prywatne,
draŜliwe dla
poszczególnych
osób
Kiedy interesuje nas
opinia wszystkich
członków badanej
populacji
Jak dobieramy uczestników badania?
Powinni być oni członkami ewaluowanej
populacji
Uczestnicy dyskusji powinni być w
podobnym wieku, mieć podobne
wykształcenia i status społeczny
NaleŜy unikać osób o wysokiej skłonności
do dominacji nad grupą i osób skrajnie
aspołecznych
Przygotowanie badania fokusowego
co chcemy osiągnąć?
czego chcemy się dowiedzieć?
czy badanie fokusowe nam to umoŜliwi?
czy są mniej uciąŜliwe metody uzyskania tych
samych odpowiedzi?
Czy ta osoba potrafi prowadzić dyskusję?
Czy ta osoba potrafi słuchać?
Czy ta osoba dobrze rozumie cel badania?
Czy ta osoba jest zapewni, Ŝe wszyscy
uczestnicy dyskusji będą mieli równe szansę
wyraŜenia swojej opinii?
Czy ta osoba wie o badaniu ni mniej, ni więcej,
niŜ to jest potrzebne?
Pytania zagajające dyskusję powinny być jasne,
prowokujące, a zarazem nieinwazyjne
Kolejność pytań powinna prowokować
zaangaŜowanie uczestników w dyskusję
Kolejność pytań powinna dawać uczestnikom
moŜliwość zastanowienia się nad interesującymi
nas problemami
Zdecyduj, czy badanie wymaga szczegółowego
scenariusza, czy ogólnego zarysu rozmowy
Przed określeniem ostatecznej formy
scenariusza konieczne jest przetestowanie go w
zbliŜonych do przyszłego badania warunkach
Uczestnikami takiego pilotaŜu mogą być znajomi,
zespół d.s. ewaluacji lub klienci ewaluacji
Najlepiej za pomocą krótkiego kwestionariusza,
sprawdź cechy demograficzne i przeszłe
doświadczenia kandydatów
Określ kryteria rekrutacji do badania
Po zrekrutowaniu uczestników badania zapewnij
im poczęstunek, opiekę nad dziećmi,
ewentualnie wynagrodzenie za udział w badaniu
Najbardziej odpowiednie są miejsca specjalnie
przeznaczone do badań fokusowych
Pomieszczenie do takich badań powinno
zapewniać kontakt wzrokowy wszystkich
uczestników dyskusji
Pomieszczenie powinno zapewniać moŜliwość
rejestracji rozmowy
Niekiedy niezbędna jest podglądownia
Powinno się w nim znaleźć wyjaśnienie celu
spotkania, informacja o nagrywaniu/podglądaniu
rozmowy, prośba o swobodną rozmowę, ew.
przedstawienie się przed pierwszą wypowiedzią
Wprowadzenie powinno ułatwiać moderatorowi
prowadzenie dyskusji
Niekiedy warto zaznaczyć czas, który powinno
się przeznaczyć na poszczególne zagadnienia
Powinno się w nim znaleźć wyjaśnienie celu
spotkania, informacja o nagrywaniu/podglądaniu
rozmowy, prośba o swobodną rozmowę, ew.
przedstawienie się przed pierwszą wypowiedzią
Wprowadzenie powinno ułatwiać moderatorowi
prowadzenie dyskusji
Niekiedy warto zaznaczyć czas, który powinno
się przeznaczyć na poszczególne zagadnienia
Co podczas rozmowy?
Wyjaśnij cel rozmowy. Dlaczego zaprosiliśmy
Państwa na spotkanie?
Wyjaśnij, w jaki sposób będzie rejestrowana
rozmowa i jak wykorzystamy zebrane
informacje. Kto będzie odsłuchiwał lub oglądał
naszą rozmowę?
Rozruszaj grupę. Na przykład poprzez „grę w
imiona”.
Co podczas rozmowy?
Przechodź od problemów ogólnych do
szczegółowych. Zaczynaj od spraw ogólnych, bo
kaŜdy ma coś o tym do powiedzenia, a następnie
uszczegóławiaj pytania
Bądź kreatywny. Urozmaicona forma rozmowy
sprzyja powodzeniu badania.
Zakończenie rozmowy. Powtórzenie kluczowych
wniosków z rozmowy i prośba o dodanie tego, co
pominięto.
Co po zakończeniu rozmowy?
Wyciągaj wnioski z poszczególnych
rozmów. Rób przerwy między fokusami w
celu doskonalenia kolejnych wywiadów
Rób transkrypcje. Przepisuj rozmowy.
Na bieŜąco analizuj zebrane materiały.
Bądź ostroŜny w generalizowaniu
Przygotuj raport z badania
Checklista badań fokusowych
Czy
jasno określiłem powody, dla których
powinienem przeprowadzić badanie
fokusowe?
Czy wybrałem odpowiedniego
moderatora?
Czy odpowiednio określiłem kryteria
doboru uczestników badania?
Checklista badań fokusowych
Czy
został przygotowany scenariusz i
wprowadzenie do rozmowy?
Czy zapewniłem moŜliwość rejestracji
rozmowy?
Czy jestem przygotowany do analizy
zabranych danych (analiza jakościowa)
Czy raport zawiera wypowiedzi uczestników
badania, wnioski i rekomendacje?
JAK UNIKNĄĆ BŁĘDÓW W
BADANIACH FOKUSOWYCH?
Bądź pewny, co chcesz osiągnąć
Zogniskuj precyzyjnie cele badania
Opracuj starannie scenariusz badania
Badania fokusowe nie zdadzą egzaminu,
jeŜeli nie jesteśmy precyzyjnie przekonani,
gdzie tkwi problem
Opracuj i przeprowadź starannie
rekrutację uczestników badania
Zgromadzenie w jednym miejscu grupy
przypadkowych osób nie przyniesie
pozytywnych rezultatów
Nie powinno się oszczędzać na
wynagrodzeniu za udział w badaniu, jak
równieŜ na innych usługach, jak catering
Nie oszczędzaj na moderacji
Wykwalifikowani moderatorzy mogą
decydować o powodzeniu badania
Dobry moderator potrafi utrzymać
równowagę pomiędzy tematyką rozmowy
a jej swobodą (to duŜa sztuka!)
Są dwa zajęcia, na których nie moŜna ciąć
kosztów: moderacja fokusów i chirurgia
Nie oczekuj twardych rezultatów
Choć badania fokusowe są badaniami
usystematyzowanymi, słuŜą zbieraniu
danych jakościowych
Badania fokusowe odsłaniają motywacje,
wraŜenia, przeczucia
you don't get statistical charts -- just an
emotional snapshot
Kontroluj i szanuj głos „krzykacza”
Prawie zawsze niektórzy uczestnicy
rozmowy dominują nad innymi
Moderator powinien kontrolować dyskusję,
jednak pacyfikowanie za wszelką cenę
dominujących uczestników dyskusji nie
zawsze jest poŜądane
Moderator powinien kontrolować wpływ
uczestników rozmowy
Bądź elastyczny
Korzystaj z najwaŜniejszej zalety badań
fokusowych jaką jest moŜliwość bieŜącego
wpływu na to, co się dzieje
JeŜeli to moŜliwe, naleŜy wpływać na
moderatora równieŜ w trakcie
przeprowadzanego badania