zdrowie wielkopolski 03

zdrowie
Niezastąpiona witamina K 2
– kluczowa dla zdrowia kości i tętnic
Miliony ludzi stosuje obecnie
suplementację wapnia w celu
utrzymania zdrowych kości.
Jednak niewielu pacjentów czy
lekarzy zdaje sobie sprawę z faktu, że optymalizacja integralności kości obejmuje więcej,
niż przyjmowanie tylko jednego
składnika odżywczego. Niezbędna do tego celu okazuje się
witamina K2, która ponadto
wspomaga zdrowy układ sercowo-naczyniowy.
Dzisiejsza wiedza o witaminie K jest wynikiem
prac naukowo-badawczych prowadzonych
od 1929 roku, kiedy to po raz pierwszy zaobserwowano jej wpływ na proces koagulacji.
W 1939 roku wyizolowano dwa związki: witaminę K1 i K2. Ich rolę wiązano głównie z zapobieganiem krwawieniom. Obecnie witaminą K
nazywamy kilka związków, pochodnych naftochinonu. Rozróżnia się witaminę K1 (filochinon),
witaminę K3 (menadion otrzymywany drogą
syntezy chemicznej) oraz grupę witamin K2
(menachinony). Ich wzory można zapisać jako
MK-n, gdzie n oznacza liczbę powtarzających
się jednostek w bocznym łańcuchu izoprenowym. Liczba wiązań podwójnych i długość
łańcucha mogą różnicować zarówno działanie biologiczne, jak i biodostępność związku.
ŹRÓDŁA WITAMINY K
Człowiek nie jest zdolny do syntezy żadnej z witamin K. Niezbędne jest więc dostarczanie ich wraz
z pokarmem. Zielone warzywa i algi morskie są
bogate w filochinon, a jego łańcuch boczny wykazuje podobieństwo do łańcucha chlorofilu.
Menachinony, jako związki syntezowane przez
florę bakteryjną, można znaleźć w produktach
fermentowanych (sery, jogurty, kiszona kapusta).
Najbogatszym znanym źródłem witaminy K2
18
NR
3 | 2016
(głównie MK-7) są nasiona soi przefermentowane
przez bakterie Bacillus subtilis, znane jako tradycyjna japońska potrawa o nazwie natto. Niestety
ze względu na silny zapach nie przyjęła się ona
w innych krajach. W społeczeństwach zachodnich
występuje znacznie większe ryzyko osteoporozy i chorób układu sercowo-naczyniowego niż
u mieszkańców Azji, co wynika przede wszystkim z innej diety. Zwrócono uwagę, iż ponad 80
proc. witaminy K w typowej zachodniej diecie
jest przyjmowane w postaci witaminy K1, która
jest słabo przyswajalna (5-10 proc.).
WITAMINA K2 A RYZYKO
OSTEOPOROZY
Prawidłowy fizjologicznie stan kości nie zależy,
jak dotychczas sądzono, tylko od wystarczającego poziomu wapnia, magnezu, witamin D
i B6. Potrzebna jest też witamina K. Naukowy
przełom w rozumieniu istotnej roli tej witaminy w metabolizmie wapnia u człowieka zaczął
się wraz z odkryciem białek Gla: MGP (Matrix
Gla Protein) oraz osteokalcyny. Witamina K
jest kofaktorem enzymu karboksylazy glutaminianowej odpowiedzialnej za dołączanie
grup karboksylowych do reszt glutaminowych
w osteokalcynie. Produktem tej reakcji jest
karboksyosteokalcyna (cOC). Obecność grup
karboksylowych umożliwia wiązanie jonów
wapnia. Osteokalcyna jest ważnym białkiem
tworzącym masę kości. Jej aktywność polega
na dostarczaniu jonów wapnia oraz na wiązaniu ich z matrycą hydroksyapatytu. U osób,
których dieta jest uboga w witaminę K, występuje znacznie większe prawdopodobieństwo
złamań kości. Zjawisko złamań szyjki kości udowej jest szczególnie częste u kobiet w okresie
pomenopauzalnym. Seria badań wykazała, że
terapia witaminą K2 (MK-7) wraz z wapniem
i witaminą D znacznie zmniejszyła ryzyko złamań kości udowej u kobiet, pomimo równie
częstych upadków co w grupie kontrolnej.
WITAMINA K2 A UKŁAD KRĄŻENIA
Ochronny wpływ witaminy K2 na układ krążenia potwierdziło badanie przeprowadzone
TEKST SPONSOROWANY
w Holandii w latach 1990-2000.
Badaniem ob jęto 4800 osób
w wieku 55-70
lat. Wykazano, iż
spożywanie produk tów bogatych w witaminę
K2 zmniejsza ryzyko wystąpienia choroby niedokrwiennej serca o 50 proc. Konsumpcja witaminy
K1 nie wywołała podobnego efektu. Rezultaty badań in vivo pokazały
również, że suplementacja wysokimi
dawkami witaminy K2 nie tylko hamuje rozwój zwapnienia, ale także
przyczynia się do odwrócenia procesu odkładania wapnia i redukcji płytki
miażdżycowej (całkowita ilość wapnia w naczyniach tętniczych spadła
w ciągu sześciu tygodni suplementacji o 37 proc.).
Wpływ witaminy K2 na stan naczyń
związany jest z aktywacją MGP, białka syntezowanego przede wszystkim
przez chondrocyty oraz mięśniówkę
gładką otaczającą naczynia krwionośne. Jego działanie polega na wiązaniu jonów wapniowych, co zapobiega ich osadzaniu się w arteriach.
Obecnie białko MGP jest uważane za
najsilniejszy znany inhibitor procesu
wapnienia tkanek miękkich.
K2 W POSTACI MK-7
Zaskakująca jest plejotropowość
działania grupy witamin K. Jej pozytywny wpływ na zachowanie mocnych kości
i zdrowego układu krążenia jest coraz bardziej
doceniany, choć wciąż niepełna jest wiedza
o biochemicznych mechanizmach działania
poszczególnych związków od MK-4 do MK-10.