2. Opis zajęć dydaktycznych i pracy studenta

Uniwersytet Śląski w Katowicach
Wydział
str. 1
Kierunek i poziom studiów: Filologia, specjalność język rosyjski – program język biznesu, I
stopień
Sylabus modułu: Wstęp do językoznawstwa (02-FL-JRB-S1-WDJ02)
Nazwa wariantu modułu (opcjonalnie): -1. Informacje ogólne
koordynator modułu
rok akademicki
semestr
forma studiów
sposób ustalania
oceny końcowej
modułu
informacje
dodatkowe
Dr Gustaw Michał Akartel
2014/2015
letni
stacjonarne
Ćwiczenia:
Na ocenę końcową składa się ocena z prezentacji multimedialnej/referatu oraz
z pracy domowej z zagadnień podejmowanych na bieżąco na zajęciach
-------------------
2. Opis zajęć dydaktycznych i pracy studenta
nazwa
kod
ćwiczenia
02-FL-JRB-S1WDJ02_fs_1
prowadzący
grupa(-y)
treści zajęć
dr Gustaw Michał Akartel
Studenci specjalności język rosyjski – program język biznesu
Językoznawstwo jako nauka. Działy językoznawstwa. Definicja języka. Zakres
terminu język naturalny. Język naturalny jako kod.
Pojęcie znaku. Znak językowy wśród innych rodzajów znaków. Znaki
językowe a rodzaj kanału informacyjnego. Znaki językowe – cechy wyróżniające.
Język jako system znaków. Langue – langage i parole. Hierarchiczna budowa
systemu
językowego.
Relacje
paradygmatyczne
i
syntagmatyczne.
Pojęcie
dystrybucji. Pojęcie formy i substancji w języku. Forma i substancja w planie treści i w
planie wyrażania.
Dzieje językoznawstwa - starożytność
Grecja),
powstanie
i
rozwój
(Starożytne
językoznawstwa
Indie,
Starożytna
historyczno-porównawczego,
młodogramatycy. Wpływ teorii J.Baudouina de Courtenay i F. de Saussure na rozwój
językoznawstwa XX w. Rozwój strukturalizmu. Szkoły strukturalistyczne: szkoła
praska (praska lingwistyka funkcjonalna), glossematyka kopenhaska, deskryptywizm
amerykański. Gramatyka transformacyjno-generatywna, językoznawstwo kognitywne.
Uniwersytet Śląski w Katowicach
Wydział
str. 2
Podsystemy języka
System fonologiczny - aparat głosowy człowieka, pojęcie dźwięku i fonemu,
cechy diakrytyczne i dystynktywne, opozycje fonologiczne, pojęcie neutralizacji
opozycji fonologicznych. Fonem w ujęciu teorii J.Baudouina de Courtenay ,
Trubeckiego i Jakobsona). Akcent, iloczas, ton
System leksykalny: wieloznaczność terminu wyraz - wyraz fonologiczny.
gramatyczny (forma gramatyczna), leksem, wyraz tekstowy. O znaczeniu w języku.
Pojęcie desygnacji i konotacji. Znaczenie leksykalne, strukturalne i etymologiczne
wyrazu. Znaczeniowa klasyfikacja wyrazów (wyrazy autosemantyczne, wyrazy
synsemantyczne) Pojęcie wieloznaczności, synonimii i homonimii; Teorie pola
znaczeniowego - zasadnicze założenia koncepcji Triera; teoria Porzyga; Podstawowe
sposoby wzbogacania słownictwa;
System syntaktyczny. Zdanie, wypowiedzenie wypowiedź. Środki syntaktyczne
- intonacja, konotacja i wskaźniki konkretne. Schemat składniowy
Pismo. Czynniki decydujące o powstaniu, budowie i ewolucji pisma. Linie
ewolucyjne pisma. Pismo piktograficzne,
ideograficzne, fonetyczne, sylabiczne.
Alfabet.
Zasady klasyfikacji historycznej języków. Typy
klasyfikacji języków:
typologiczna – na podstawie wspólności cech aktualnie występujących; historyczna –
na podstawie wspólności pochodzenia. Rodziny i grupy językowe. Rodzina języków
indoeuropejskich.
Zmiany
językowe
i
ich
przyczyny (zmiany
na
poziomie
fonologicznym,
semantycznym i stylistycznym).
Klasyfikacja typologiczna języków. Problem uniwersaliów językowych. Klasyfikacja
typologiczna języków: języki fleksyjne, aglutynacyjne, alternacyjne, analityczne,
polisyntetyczne. Języki pidżynowe. Języki kreolskie. Języki sztuczne.
Metody badań językoznawstwa historycznego. Metoda filologiczna. Metoda
rekonstrukcji wewnętrznej. Metoda porównawcza
*
* Zajęcia prowadzone są z użyciem następujących metod:
- metoda podająca
- metoda problemowa
Uniwersytet Śląski w Katowicach
Wydział
metody
prowadzenia
zajęć
liczba godzin
dydaktycznych
(kontaktowych)
liczba godzin
pracy własnej
studenta
opis pracy
własnej
studenta
organizacja
zajęć
literatura
obowiązkowa
literatura
uzupełniająca
adres strony
www zajęć
informacje
dodatkowe
str. 3
- metoda praktyczna
- metoda zadaniowa
Jak w opisie modułu
30
40
Praca własna studenta obejmuje przygotowanie prezentacji oraz prac domowych w
oparciu o podaną literaturę, przygotowanie zagadnień teoretycznych na bieżąco, na zajęcia,
samodzielną lekturę wybranych pozycji bibliograficznych
2 godziny tygodniowo
1. B a n c z e r o w s k i J . , P o g o n o w s k i J . , Z g ó ł k a : Wstęp do językoznawstwa. Poznań
1982
2. Bobran M., Doros A.: Wstęp do językoznawstwa (Введение в языкознание). Wyd.IV
zmienione. Rzeszów 2005.
3. Bobrowski I.: Zaproszenie do językoznawstwa. Kraków 1998
4. B ü n t i n g : Wstęp do lingwistyki. Warszawa 1989.
5. Encyklopedia języka polskiego. Red. S. Urbańczyk. Wrocław-Warszawa-Kraków 1991.
6. Encyklopedia językoznawstwa ogólnego. Red. K. Polański. Wrocław-Warszawa-Kraków
1993.
7. F i s i a k J.: Wstęp do współczesnych teorii lingwistycznych. Warszawa 1975.
8. F u r d a l A.: Językoznawstwo otwarte. Opole 1990.
9. G r z e g o r c z y k o w a R. Wstęp do językoznawstwa. Warszawa 2007.
10. H e i n z A.: Dzieje językoznawstwa w zarysie. Warszawa 1983.
11. Lachur Cz. Zarys językoznawstwa ogólnego. Opole 2004
12. L y o n s J.: Wstęp do językoznawstwa. Warszawa 1975.
13. Łuczyński E., Maćkiewicz J. Językoznawstwo ogólne. Wybrane zagadnienia. Gdańsk 2001
(lub wyd. późniejsze)
14. M i l e w s k i T. Językoznawstwo. Warszawa 1965 (lub wydanie najnowsze).
15. Tabakowska E. Gramatyka i obrazowanie. Wprowadzenie do językoznawstwa
kognitywnego. Kraków 1995 (wyd. II 1999).
16. W e i n s b e r g A.: Językoznawstwo ogólne. Warszawa 1983.
17. W i e r z b i c k a A.: O języku dla wszystkich. Warszawa 1965.
1. Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, pod red. K. Polańskiego. Wrocław – Warszawa –
Kraków 1999.
2. Большой энциклопедический словарь. Языкознание. Гл. ред. В.Н. Ярцева. Москва 1998.
3. Ю.С. Маслов, Введение в языкознание. Москва 1975.
4. Д.Э. Розенталь, М.А. Теленкова, Словарь-справочник лингвистических терминов.
Москва 1976.
---------
3. Opis sposobów weryfikacji efektów kształcenia modułu
nazwa
kod
Uniwersytet Śląski w Katowicach
Wydział
Referat/prezentacja multimedialna
kod(-y) zajęć
osoba(-y)
przeprowadzająca(e) weryfikację
grupa(-y)
wymagania
merytoryczne
kryteria oceny
przebieg procesu
weryfikacji
informacje
dodatkowe
str. 4
02-FL-JRB-S1-WDJ02_w_1
02-FL-JRB-S1-WDJ02_fs_1
Gr.1 dr Gustaw Michał Akartel
Gr. 2 dr Gustaw Michał Akartel
Gr. 1 i gr.2 Studenci specjalności język rosyjski – program język biznesu
1. Znajomość podstawowych pojęć językoznawczych
2. Znajomość języka jako systemu
3. Znajomość poszczególnych systemów języka
4. Orientacja w literaturze przedmiotu, we współczesnych kierunkach
językoznawczych
5. Umiejętność przeprowadzenia spójnego wywodu w ramach zagadnień
programowych
6. Umiejętność zebrania właściwej literatury
7. Umiejętność zaprezentowania wiedzy zdobytej samodzielnie
8. Umiejętność analizy zjawisk językowych, wyciągania wniosków
Oceniana jest :
zawartość merytoryczna referatu, wyczerpanie tematu – 40% oceny
sprawność posługiwania się terminologią językoznawczą – 25%
orientacja w literaturze przedmiotu – 10%
umiejętność przeprowadzenia spójnego wywodu – 25%
Na każdych zajęciach wygłaszany jest lub prezentowany temat z zakresu
językoznawstwa podany na początku semestru (do wyboru). Czas trwania
prezentacji 30-60 minut. Referat jest następnie poddawany do dyskusji,
ewentualnie uzupełniany przez prowadzącego.
-----
nazwa
kod
Praca domowa
02-FL-JRB-S1-WDJ02_w_2
kod(-y) zajęć
osoba(-y)
przeprowadzająca(e) weryfikację
grupa(-y)
wymagania
merytoryczne
kryteria oceny
przebieg procesu
weryfikacji
02-FL-JRB-S1-WDJ02_fs_1
Gr.1 dr Gustaw Michał Akartel
Gr. 2 dr Gustaw Michał Akartel
Gr. 1 i gr.2 Studenci specjalności język rosyjski – program język biznesu
1. Student posiada wiedzę zdobytą na zajęciach
2. Student potrafi zdobytą wiedzę zaprezentować
3. Student potrafi odnieść się do posiadanej wiedzy, przeprowadzić
pogłębiona analizę, wykonać zadania w oparciu o nią
Akcent w ramach prac domowych będzie położony przede wszystkim na
umiejętności dokonywania wyboru, wykorzystanie wiedzy zdobytej na zajęciach i
prezentowania jej na zajęciach, co będzie weryfikacją jej przyswojenia.
Realizacja prac domowych ma na celu weryfikację przyswojenia zagadnień
omawianych na zajęciach. Student ma odpowiedzieć na zestaw pytań zadanych
przez prowadzącego na bieżąco po każdych zajęciach.
Weryfikacja odbywa się na kolejnych zajęciach.
Uniwersytet Śląski w Katowicach
Wydział
informacje
dodatkowe
-----
str. 5