streszczenie - Konferencja BioMedTech Silesia

Materiały konferencyjne BioMedTech SILESIA 2015 I BioMedTech SILESIA CONFERENCE 2015
STRONA 172
Kopeć Karolina, Kopeć Natalia, Tercha-Natkaniec Katarzyna, Tupek Patrycja. Co nauczyć się
można, a czego zmienić się już nie da? Czyli o odruchach człowieka. II Liceum
Ogólnokształcącego im. Gustawa Morcinka w Rudzie Śląskiej..
Co to takiego jest odruch? Otóż odruchem nazywamy automatyczną reakcję na bodziec
wewnętrzny lub zewnętrzny, zachodzącą przy udziale ośrodkowego układu nerwowego.
W psychologii to nieświadoma reakcja psychiczna. A zatem czym owe reakcje są ukierunkowane?
Czy rządzi nimi całkowity przypadek? A może wszystko ma głębsze podłoże fizjologiczne?
Spróbujmy się pochylić nad tym zagadnieniem.
Wszyscy z nas każdego dnia wykonujemy wiele odruchów. Czasem je kontrolujemy, innym razem
robimy to nieświadomie i mimowolnie. Bogactwo, różnorodność i geneza odruchów jest ogromna
i niezwykle interesująca. Kto z nas nie chce poznać swego ciała, jego tajemnic i zagadek?
Sądzę, że ludzka ciekawość w tym aspekcie sięga zenitu, oczy i uszy są w 100% nastawione na
chłonięcie informacji, a wiedza o odruchach człowieka ma szansę stać się hobby niejednego z nas.
Zaczynając od samego początku, należy przedstawić ogólny podział odruchów. Otóż mogą być one
bezwarunkowe- są to wrodzone, automatyczne reakcje zachodzące przy pobudzeniu receptorów,
zakończeń nerwowych, nerwów czuciowych czy narządów efektorowych, m.in. mięśni oraz
warunkowe- tj. nabyte reakcje organizmu powstające na bazie odruchów bezwarunkowych.
Rodzajów odruchów jest wiele. Najbardziej znanymi reakcjami bezwarunkowymi są: akomodacja
oka, odruch krztuśny, odruch źreniczny, odruch wymiotny oraz bicie serca. Natomiast do
najbardziej popularnych odruchów warunkowych należą: wydzielanie śliny pod wpływem
zapachu jedzenia, obgryzanie paznokci, pisanie i czytanie czy zatrzymywanie się na czerwonym
świetle.
By przybliżyć naturę odruchów, streszczę po 1 przykładzie odruchy bezwarunkowe i warunkowe.
Wszystkim dobrze znany odruch źreniczny. Czynność, którą niejednokrotnie wykonujemy
każdego dnia. Związana jest ona ze zmianą ilości padającego światła na siatkówkę naszego oka.
Przykładowo wzrost natężenia promieni słonecznych jest równoznaczny ze zmniejszaniem się
źrenicy. Wskazany odruch jest całkowicie przez nas niekontrolowany i nie jesteśmy w stanie
jakkolwiek nad nim zapanować.
Kolejny znany odruch, tym razem z grupy warunkowych- obgryzanie paznokci to zmora wielu
ludzi, zarówno młodych, jak i starych. W sytuacji stresującej, próbując dodać sobie otuchy,
obgryzamy paznokcie. Dane zachowanie zostało uznane jako odruch warunkowy, często
wykonywany przez społeczeństwo.
Zatem co nauczyć się można, a czego zmienić się już nie da? Czy w jakikolwiek sposób możemy
zapanować nad naszymi zachowaniami i reakcjami? Z pewnością szeroka wiedza na temat
odruchów pozwoli odpowiedzieć na nurtujące pytania i rozwiać wszelkie wątpliwości.