Plan Gospodarki Odpadami Radomsko 2009

Transkrypt

Plan Gospodarki Odpadami Radomsko 2009
- Projekt -
Plan Gospodarki Odpadami
dla
Miasta Radomska
na lata 2009-2013
2009
Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013
SPIS TREŚCI
1.
2
Wprowadzenie ..................................................................................................................... 6
1.1
Cel i zakres planu ........................................................................................................ 6
1.2
Uwarunkowania prawne .............................................................................................. 6
1.3
Wnioski wynikające z dokumentów wyŜszego rzędu ................................................. 7
1.4
Ocena realizacji Planu Gospodarki Odpadami Miasta Radomska ............................ 13
Ogólna charakterystyka Miasta Radomska ...................................................................... 14
2.1
Informacje ogólne ...................................................................................................... 14
2.2
Struktura ludnościowa ............................................................................................... 17
2.3
Struktura gospodarcza ............................................................................................... 18
2.4
Warunki glebowe, hydrogeologiczne i hydrologiczne .............................................. 21
2.5 Stan środowiska ............................................................................................................ 24
3
Analiza stanu gospodarki odpadami komunalnymi .......................................................... 24
3.1
3.1.1
3.1.2
3.1.3
3.1.4
3.1.5
Rodzaje, źródła powstawania, ilość i jakość odpadów komunalnych ....................... 24
Ilość obecnie wytwarzanych odpadów ............................................................................................ 24
Odpady ulegające biodegradacji ..................................................................................................... 28
Odpady z oczyszczalni ścieków ...................................................................................................... 28
Odpady niebezpieczne..................................................................................................................... 29
Odpady z innych źródeł................................................................................................................... 30
3.2
Selektywne zbieranie odpadów ................................................................................. 30
3.3
System odbioru odpadów komunalnych.................................................................... 38
3.4
Transport i przeładunek odpadów ............................................................................. 39
3.5
Instalacje do segregacji, odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych ........ 39
3.6
Schemat przepływu odpadów .................................................................................... 41
3.7
Uregulowania formalno – prawne z zakresu świadczenia usług odbioru odpadów
komunalnych ........................................................................................................................ 42
3.8
Maksymalne stawki opłat za odbiór odpadów komunalnych .................................... 43
3.9
Uwagi końcowe dotyczące stanu obecnego systemu gospodarki odpadami i
identyfikacji problemów ....................................................................................................... 43
4
Prognoza zmian w zakresie gospodarki odpadami ........................................................... 44
4.1
Zmiany demograficzne .............................................................................................. 44
4.2
Prognozy ilości wytwarzanych odpadów komunalnych ........................................... 44
4.3
Odpady biodegradowalne .......................................................................................... 46
4.4
Odpady niebezpieczne ............................................................................................... 46
2
Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013
4.5
5
Komunalne osady ściekowe ...................................................................................... 46
Cele w zakresie gospodarki odpadami z terminami ich realizacji ................................... 47
6 Działania zmierzające do poprawy sytuacji w zakresie gospodarki odpadami i systemy
gospodarowania odpadami ...................................................................................................... 47
6.1 Działania zmierzające do zapobiegania powstawaniu odpadów oraz ograniczenia ilości
odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko......................................... 47
6.2 Działania wspomagające prawidłowe postępowanie z odpadami w zakresie zbierania,
transportu oraz odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych ......................... 48
6.3 Działania zmierzające do redukcji ilości odpadów komunalnych ulegających
biodegradacji, kierowanych na składowisko odpadów ................................................ 49
6.4
Działania wspomagające prawidłowe postępowanie z odpadami niebezpiecznymi . 50
6.5
Działania wspomagające prawidłowe postępowanie z odpadami z innych źródeł ... 50
6.6
Działania wspomagające prawidłowe postępowanie z odpadami azbestowymi ....... 50
6.7
Schemat proponowanego systemu gospodarki odpadami komunalnymi .................. 51
7
Rodzaj i harmonogram realizacji przedsięwzięć .............................................................. 52
8
Sposoby finansowania, w tym instrumenty finansowe słuŜące realizacji zamierzonych
celów ................................................................................................................................. 53
9
Monitoring realizacji celów i zadań przyjętych w planie gospodarki odpadami ............. 58
10
Analiza oddziaływania planu gospodarki na środowisko ............................................. 59
11
Streszczenie w języku niespecjalistycznym .................................................................... 61
12
Materiały źródłowe ....................................................................................................... 62
SPIS TABEL
Tabela 1.
Liczba mieszkańców .......................................................................................... 17
Tabela 2.
Struktura ludności wg grup ekonomicznych ...................................................... 18
Tabela 3.
Ruch naturalny ludności ..................................................................................... 18
Tabela 4.
Migracje ludności. .............................................................................................. 18
Tabela 5.
Skład morfologiczny odpadów komunalnych zmieszanych wytwarzanych w
gospodarstwach domowych wg KPGO 2010.................................................... 26
Tabela 6.
Skład morfologiczny odpadów komunalnych zmieszanych wytwarzanych w
obiektach infrastruktury wg KPGO 2010........................................................... 27
Tabela 7.
Ilość odpadów komunalnych wytworzonych na terenie miasta w 2006 roku (wg
PGOWŁ 2011) ................................................................................................... 27
Tabela 8.
Ilość osadów ściekowych wytworzonych w oczyszczalni ścieków Radomska . 28
3
Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013
Tabela 9.
Sposób zagospodarowania komunalnych osadów ściekowych ......................... 29
Tabela 10.
Ilość selektywnie zebranych odpadów z terenu Radomska w 2008 roku .......... 32
Tabela 11.
Rodzaje i ilości selektywnie zebranych odpadów przez PGK Sp. z o.o. ........... 32
Tabela 12.
Wykaz pojemników PET ................................................................................... 33
Tabela 13.
Wykaz pojemników makulatury ........................................................................ 36
Tabela 14.
Wykaz pojemników na szkło ............................................................................. 36
Tabela 15.
Stan umów na odbiór odpadów komunalnych od mieszkańców Przedsiębiorstwa
Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. .................................................................... 38
Tabela 16.
Ilość odpadów unieszkodliwionych na składowisku odpadów innych niŜ
niebezpieczne PGK Sp. z o.o. ............................................................................ 39
Tabela 17.
Rodzaje i ilości odpadów poddane odzyskowi .................................................. 40
Tabela 18.
Prognoza zmian liczby ludności ......................................................................... 44
Tabela 19.
Prognoza ilości odpadów komunalnych ............................................................. 45
Tabela 20.
Prognoza ilości odpadów z uwzględnieniem składu morfologicznego ............. 45
Tabela 21.
Prognoza ilości wytwarzania odpadów biodegradowalnych ............................. 46
Tabela 22.
Prognoza wytwarzania odpadów niebezpiecznych ............................................ 46
Tabela 23.
Prognoza wytwarzania komunalnych osadów ściekowych ............................... 46
Tabela 24.
Prognozowane nakłady finansowe na realizację załoŜeń krótkookresowych
Planu; 2009-2013r. ............................................................................................. 53
Tabela 25.
Wskaźniki monitorowania Planu Gospodarki Odpadami ................................. 58
SPIS RYSUNKÓW
Rysunek 1.
PołoŜenie Miasta Radomska .............................................................................. 16
Rysunek 2.
Schemat selektywnej zbiórki oraz transportu odpadów na terenie Radomska .. 42
ZAŁACZNIKI
Załącznik 1 – Propozycja Planu Edukacji Ekologicznej dla Miasta Radomska
Załącznik 2 – Koncepcja gospodarki odpadami województwa łódzkiego
Załącznik 3 - Karta składowiska odpadów innych niŜ niebezpieczne w Jadwinówce
4
Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013
Spis skrótów:
GPZON – gminne punkty zbierania odpadów niebezpiecznych
GUS – Główny Urząd Statystyczny
KPGO 2010– krajowy plan gospodarki odpadami (M. P. z 2006 r. Nr 90, poz. 946)
MPZON – mobilny punkt zbierania odpadów niebezpiecznych
NZŚ – nadzwyczajne zagroŜenia środowiska
PCB – polichlorowane difenyle
PET – opakowanie z politereftalanu etylenu
PKB – produkt krajowy brutto
WPGO – wojewódzki plan gospodarki odpadami
SIGOP – System Informatyczny Gospodarki Odpadami w Polsce
ś.o.r. – środki ochrony roślin
UE – Unia Europejska
NFOŚiGW – Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
WFOŚiGW – Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
GFOŚiGW – Gminny Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
5
Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013
1.
Wprowadzenie
1.1
Cel i zakres planu
Celem jest opracowanie aktualizacji strategii rozwoju gospodarki odpadami dla Miasta Radomska,
sformułowanej w postaci Planu Gospodarki Odpadami, zapewniającej minimalizację wytwarzania
odpadów oraz wdroŜenie nowoczesnej, zgodnej z wymogami ochrony środowiska, organizacji ich
odzysku i unieszkodliwiania.
Głównym celem opracowanej koncepcji jest spełnienie wymogów prawnych wynikających z zapisów
aktów prawnych prawa polskiego, prawa lokalnego oraz planów wyŜszego szczebla to jest:
Krajowego Planu Gospodarki Odpadami 2010, Planu Gospodarki Odpadami Województwa Łódzkiego
2008 - 2011 oraz Planu Gospodarki Odpadami dla powiatu radomszczańskiego. Określenie
optymalnego sposobu realizacji zadań związanych z gospodarką odpadami oraz wskazanie
instrumentów ich realizacji.
Cele cząstkowe to:
wprowadzenie do gospodarki odpadami nowoczesnych metod w sferze techniki, ekonomii i
zarządzania z perspektywą rozwiązań długofalowych,
optymalne gospodarowanie przestrzenią i zasobami środowiska, uwzględniające przede wszystkim
zdrowotność społeczeństwa oraz ochronę gleb , zasobów wodnych i powietrza,
integracja gospodarki odpadami z innymi działaniami gospodarki i infrastruktury komunalnej oraz
innymi systemami ochrony środowiska.
Zakres opracowania Planu obejmuje:
analizę stanu oraz prognozę odpadów komunalnych powstających na terenie miasta,
koncepcję systemu gospodarki odpadami komunalnymi na terenie miasta ,
sposób monitoringu i ocenę wdraŜania planu,
informację o przeprowadzonych konsultacjach społecznych,
wnioski wynikające z prognozy oddziaływania na środowisko,
streszczenie w języku niespecjalistycznym.
Przedstawione w Planie cele i zadania dotyczą okresu od 2009-2013 wraz z perspektywą na lata 20142017.
Plany Gospodarki Odpadami słuŜą osiągnięciu celów wyznaczonych w Polityce Ekologicznej
Państwa, a na poziomie wykonawczym utworzeniu w kraju zintegrowanej i wystarczającej sieci
instalacji i urządzeń przeznaczonych do odzysku oraz unieszkodliwiania wytwarzanych odpadów.
1.2
Uwarunkowania prawne
Obowiązek opracowania Planów Gospodarki Odpadami wprowadzono w ustawnie o odpadach z dnia
27 kwietnia 2001r. Mają one stanowić część Programów Ochrony Środowiska.
6
Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013
Akty prawne dotyczące ochrony środowiska i ochrony przed odpadami:
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz.483 ze zmianami)
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tj. Dz. U. 2008 nr 25 poz. 150 ze
zmianami)
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (tj. Dz. U. 2007 Nr 39 poz. 251)
Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy – Prawo ochrony środowiska, ustawy o
odpadach oraz zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 100 poz. 1085 ze zmianami)
Ustawa z dnia 29 czerwca 2007 r. o międzynarodowym przemieszczaniu odpadów (Dz. U. Nr 124
poz. 859)
Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz. U. Nr 63 poz. 638,
tj.)
Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania
niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i depozytowej (Dz. U. Nr 63 poz. 639, tj.)
Ustawa z dnia 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji (Dz. U. Nr 25
poz. 202, tj.)
Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o zuŜytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (Dz. U. Nr 180 poz.
1495)
Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (tj. Dz. U. 2005 Nr
236 poz. 2008)
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tj. Dz. U. 2008 nr 25 poz. 150 ze
zmianami), ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (tj. Dz. U. 2007 Nr 39 poz. 251) oraz ustawa
z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (tj. Dz. U. 2005 Nr 236 poz.
2008) wraz z aktami wykonawczymi stanowią w skali kraju system prawny ochrony środowiska oraz
gospodarki odpadami.
1.3
Wnioski wynikające z dokumentów wyŜszego rzędu
Krajowy Plan Gospodarki Odpadami 2010
Główne załoŜenia polityki państwa w zakresie gospodarki odpadami zostały określone Krajowym
Planem Gospodarki Odpadami 2010, który za główne cele wskazuje:
•
utrzymanie tendencji oddzielania wzrostu ilości wytwarzanych odpadów od wzrostu
gospodarczego kraju wyraŜonego w PKB,
•
zwiększenie udziału odzysku, w tym w szczególności odzysku energii z odpadów, zgodnego z
wymogami ochrony środowiska,
•
zmniejszenie ilości wszystkich odpadów kierowanych na składowiska odpadów,
7
Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013
•
zamknięcie do końca 2009 r. wszystkich krajowych składowisk nie spełniających wymagań
technicznych,
•
wyeliminowanie praktyki nielegalnego składowania odpadów,
•
stworzenie kompleksowej bazy danych o wprowadzanych na rynek produktach i gospodarce
odpadami w Polsce.
Cele nadrzędne wskazane w KPGO 2010 w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi:
•
objęcie zorganizowanym systemem zbierania odpadów komunalnych 100% mieszkańców,
najpóźniej do końca 2007 r.,
•
zapewnienie objęcia wszystkich mieszkańców systemem selektywnego zbierania odpadów
najpóźniej do końca 2007 r.,
•
zmniejszenie ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji kierowanych na
składowiska odpadów: do 2010r. nie więcej niŜ 75%, do 2013r. nie więcej niŜ 50% oraz do 2020r. nie
więcej niŜ 35% masy tych odpadów wytworzonych w 1995r.,
•
zmniejszenie masy składowanych odpadów komunalnych do maksymalnie 85% wytworzonych
odpadów do końca 2014 r.,
•
zredukowanie liczby składowisk odpadów innych niŜ niebezpieczne i obojętne, na których są
składowane odpady komunalne do końca 2014 r..
Cele nadrzędne wskazane w KPGO 2010 w zakresie gospodarowania odpadami niebezpiecznymi:
•
całkowite zniszczenie i wyeliminowanie PCB ze środowiska do 2010r. oraz likwidację do 2011r.
odpadów zawierających PCB o stęŜeniu poniŜej 50ppm,
•
w latach 2007-2018 utrzymanie poziomu od zysku olejów odpadowych na poziomie co najmniej
50%, a recyklingu rozumianego jako regeneracja na poziomie co najmniej 35%,
•
w latach 2007-2018 podniesienie efektywności selektywnego zbierania odpadów medycznych i
weterynaryjnych,
•
zapewnienie pełnej skuteczności działania systemu zbierania i demontaŜu pojazdów wycofanych z
eksploatacji oraz odzysku, w tym recyklingu, odpadów powstających z pojazdów wycofanych z
eksploatacji,
•
rozbudowa systemu odzysku i unieszkodliwiania zuŜytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego
ukierunkowane na całkowite wyeliminowanie ich składowania,
•
osiągnięcie od 1 stycznia 2008r. poziomu selektywnego zbierania zuŜytego sprzętu elektrycznego i
elektronicznego pochodzącego z gospodarstw domowych w wysokości 4kg/mieszkańca/rok,
•
w latach 2007-2018 sukcesywne osiąganie celów określonych w uchwalonym w dniu 14 maja
2002r. przez Radę Ministrów „Programie usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest
stosowanych na terytorium Polski”,
Cele nadrzędne wskazane w KPGO 2010 w zakresie gospodarowania odpadami pozostałymi:
•
w latach 2007-2018 rozbudowa systemu zagospodarowania zuŜytych opon, w tym osiągnięcie
poziomów odzysku i recyklingu zuŜytych opon zgodnych z ustawą z dnia 11 maja 2001r. o
8
Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013
obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie
produktowej i opłacie depozytowej,
•
w latach 2007-2018 rozbudowa systemu selektywnego zbierania odpadów z remontów, budowy i
demontaŜu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej i odzysku, aby osiągnąć poziomy:
50% odzysku w 2010r. oraz 80% odzysku w 2018r.,
•
do 2018r. ograniczenie składowania osadów ściekowych, zwiększenie ilości komunalnych osadów
ściekowych przetwarzanych przed wprowadzeniem do środowiska oraz osadów przekształcanych
metodami termicznymi, maksymalizacja stopnia wykorzystania substancji biogennych zawartych w
osadach przy jednoczesnym spełnieniu wszystkich wymogów dotyczących bezpieczeństwa
sanitarnego i chemicznego,
•
w latach 2007-2010 zwiększenie udziału odpadów poddawanych procesom odzysku do 82% w
2010r. oraz zwiększenie udziału odpadów unieszkodliwianych poza składowaniem do 5% w 2010r.,
zaś w latach 2011-2018 zwiększenie udziału odpadów poddawanych procesom odzysku do 85% w
2018r. oraz zwiększenie udziału odpadów unieszkodliwianych poza składowaniem do 7% w 2018r.
Główne kierunki działań w zakresie gospodarowania odpadami wskazane w KPGO 2010:
•
identyfikacja edukacji ekologicznej promującej właściwe postępowanie z odpadami oraz
prowadzenie skutecznej kampanii informacyjno-edukacyjnej w tym zakresie,
•
wprowadzenie i monitowanie rzeczywistych wskaźników wytwarzania i morfologii odpadów
celem zdiagnozowania potrzeb w zakresie gospodarowania odpadami,
•
wspieranie wdraŜania efektywnych ekonomicznie i ekologicznie technologii odzysku i
unieszkodliwiania odpadów, w tym technologii pozwalających na oddziaływanie energii zawartej w
odpadach w procesach termicznego i biochemicznego ich przekształcania,
•
weryfikacja lokalizacji dotychczas istniejących składowisk odpadów oraz eliminowanie
uciąŜliwości dla środowiska związanych z ich eksploatacją, w tym zamykanie i rekultywacja
składowisk nie spełniających wymogów prawa,
•
wzmocnienie kontroli podmiotów prowadzących działalność w zakresie zbierania, transportu,
odzysku i unieszkodliwiania odpadów,
•
wprowadzenie instrumentów finansowych umoŜliwiających realizacje zadań w zakresie
gospodarki odpadami przez jednostki samorządu terytorialnego i dyscyplinujących jednostki
samorządu w zakresie wykonywanie przez nie obowiązków,
•
wyeliminowanie praktyk niewłaściwej eksploatacji i rekultywacji składowisk odpadów.
Polityka ekologiczna państwa na lata 2009 – 2012 z perspektywa do roku 2016
Cele średniookresowe do 2016 r.
utrzymanie
tendencji
oddzielenia
ilości
wytwarzanych
odpadów
od
wzrostu
gospodarczego kraju (mniej odpadów na jednostkę produktów, mniej opakowań, dłuŜsze
okresy Ŝycia produktów itp.),
9
Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013
znaczne zwiększenie odzysku energii z odpadów komunalnych w sposób bezpieczny dla
środowiska,
zamknięcie wszystkich składowisk, które nie spełniają standardów UE i ich rekultywacja,
sporządzenie spisu zamkniętych oraz opuszczonych składowisk odpadów wydobywczych,
wraz z identyfikacją obiektów wpływających znacząco na środowisko (obowiązek
wynikający z dyrektywy 2006/21/WE oraz ustawy z dnia 10 lipca 2008 r. o odpadach
wydobywczych (Dz. U. Nr 138, poz. 865),
eliminacja kierowania na składowiska zuŜytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego
oraz zuŜytych baterii i akumulatorów,
pełne zorganizowanie krajowego systemu zbierania wraków samochodów i demontaŜ
pojazdów wycofanych z eksploatacji,
takie zorganizowanie systemu preselekcji sortowania i odzysku odpadów komunalnych,
aby na składowiska nie trafiało ich więcej niŜ 50% w stosunku do odpadów
wytworzonych w gospodarstwach domowych
Kierunki działań w latach 2009-2012
zorganizowanie banku danych o odpadach (do końca 2009 r.),
reforma obecnego systemu zbierania i odzysku odpadów komunalnych w gminach, dająca
władzom samorządowym znacznie większe uprawnienia w zarządzaniu i kontrolowaniu
systemu (do końca 2009 r.),
zwiększenie stawek opłat za składowanie odpadów zmieszanych biodegradowalnych oraz
odpadów, które moŜna poddać procesom odzysku,
finansowe wspieranie przez fundusze ekologiczne inwestycji dotyczących odzysku i
recyklingu odpadów, a takŜe wspieranie wdroŜeń nowych technologii w tym zakresie,
dostosowanie składowisk odpadów do standardów UE (do końca 2009 r.),
wprowadzenie
rozwiązań
poprawiających
skuteczność
systemu
recyklingu
wyeksploatowanych pojazdów,
finansowe wspieranie przez fundusze ekologiczne modernizacji technologii prowadzących
do zmniejszania ilości odpadów na jednostkę produkcji (technologie małoodpadowe),
realizacja projektów dotyczących redukcji ilości składowanych odpadów komunalnych i
zwiększenia udziału odpadów komunalnych poddawanych odzyskowi i unieszkodliwieniu
wspieranych dotacjami Programu Operacyjnego „Infrastruktura i Środowisko”,
intensyfikacja edukacji ekologicznej promującej minimalizację powstawania odpadów
(np. opakowań, toreb foliowych) i ich preselekcję w gospodarstwach domowych,
10
Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013
wzmocnienie przez Inspekcję Ochrony Środowiska kontroli podmiotów odbierających
odpady od wytwórców oraz podmiotów posiadających instalacje do odzyskiwania i
unieszkodliwiania odpadów,
dokończenie akcji likwidacji mogilników, zawierających przeterminowane środki ochrony
roślin i inne odpady niebezpieczne oraz akcji eliminacji PCB z transformatorów i
kondensatorów (do końca 2010 r.).
Plan Gospodarki Odpadami Województwa Łódzkiego 2011
Zadania krótkoterminowe przewidziane do realizacji w ramach PGOWŁ 2011:
•
likwidacja mogilników z województwa łódzkiego,
•
zamykanie składowisk nie spełniających wymagań ochrony środowiska,
•
całkowite
zniszczenie
i
wyeliminowanie
PCB
ze
środowiska
poprzez
kontrolowane
unieszkodliwianie PCB oraz dekontaminację lub unieszkodliwianie urządzeń zawierających PCB,
•
dostosowanie zbierania odpadów medycznych do wymagań rozporządzenia Ministra Zdrowia z
dnia 23 sierpnia 2007r. w sprawie szczegółowego postępowania z odpadami medycznymi Dz.U.
Nr 162 poz. 1153,
•
umieszczenie na listach przedsięwzięć priorytetowych WFOŚiGW zadań związanych z
oczyszczaniem i unieszkodliwianiem urządzeń zawierających PCB,
•
kontrola realizacji zasobów zawartych w programach postępowania z odpadami niebezpiecznymi
wytwarzanymi w przedsiębiorstwach i decyzjach administracyjnych,
•
kontrola składowisk odpadów w zakresie spełniania wymagań prawnych,
•
opracowanie i wdroŜenie systemu selektywnego zbierania zuŜytych baterii i akumulatorów,
•
aktualizacja programów usuwania azbestu i wyrobów zawierających wyroby azbestowe,
•
wdroŜenie uaktualnionej bazy danych o gospodarce odpadami, której szczegółowa koncepcja
zostanie opracowana przez Ministra Środowiska,
•
aktualizacja planów gospodarki odpadami.
Zadania długoterminowe przewidziane do realizacji w ramach PGOWŁ 2011:
•
przeprowadzenie
metodami
bezinwazyjnymi
prac
poszukiwawczych
ewentualnie
nie
zinwentaryzowanych mogilników i terenów zanieczyszczonych przeterminowanymi pestycydami,
•
rekultywację zamkniętych składowisk,
•
usuwanie wyrobów zawierających azbest,
•
zwiększenie nadzoru nad spełnieniem wymogów zezwoleń w zakresie odbierania odpadów
komunalnych od właścicieli nieruchomości,
•
wspieranie wdraŜania efektywnych ekonomicznie i ekologicznie technologii odzysku i
unieszkodliwiania odpadów, w tym technologii pozwalających na odzyskiwanie energii zawartej
w odpadach w procesach termicznego i biochemicznego ich przekształcania, promocja wdraŜania
systemów zarządzania środowiskowego, zwłaszcza EMAS w przedsiębiorstwach,
11
Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013
•
usprawnianie gospodarki odpadami komunalnymi obejmujące działania w zakresie selektywnego
zbierania
odpadów
komunalnych
(w
tym
ulegających
biodegradacji
oraz
odpadów
niebezpiecznych występujących w masie odpadów komunalnych) i przetwarzania odpadów w
celu przygotowania ich do odzysku lub unieszkodliwiania,
•
tworzenie zakładów zagospodarowania odpadów wyposaŜonych w infrastrukturę do odzysku,
recyklingu i unieszkodliwiania odpadów poza składowaniem, ze szczególnym uwzględnieniem
metod termicznych i biologicznych oraz wystarczającą pojemnością składowisk odpadów,
•
rozbudowę systemu zbierania odpadów opakowaniowych z gospodarstw domowych,
•
wzmocnienie kontroli zbierania odpadów medycznych i weterynaryjnych i sposobów
postępowania z nimi,
•
wzmocnienie kontroli podmiotów prowadzących działalność w zakresie zbierania, transportu,
odzysku i unieszkodliwiania odpadów,
•
kontrolę postępowania z odpadami zawierającymi substancje kontrolowane u ich wytwórców i
podmiotów zajmujących się ich zagospodarowaniem,
•
rozbudowę systemu zbierania olejów odpadowych ze źródeł rozproszonych – małe i średnie
przedsiębiorstwa oraz gospodarstwa domowe,
•
rozbudowę systemu zbierania zuŜytych opon,
•
organizowanie i utrzymanie sieci zbierania pojazdów wycofanych z eksploatacji,
•
opracowanie i wdroŜenie systemu zbierania zuŜytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego
pochodzącego z gospodarstw domowych,
•
uwzględnienie metod termicznych do unieszkodliwiania osadów ściekowych w procesie
projektowania budowy/modernizacji oczyszczalni ścieków,
•
prowadzenie okresowych badań ilości i morfologii powstających odpadów komunalnych,
szczególnie w odniesieniu do większych inwestycji infrastrukturalnych ubiegających się o
wsparcie finansowe ze środków publicznych,
•
prowadzenie działań informacyjno-edukacyjnych w zakresie zapobiegania powstawaniu odpadów
oraz właściwego postępowania z poszczególnymi rodzajami odpadów,
•
urealnienie opłat za składowanie odpadów w stosunku do poniesionych kosztów,
•
weryfikację danych o ilościach odpadów i instalacjach odzysku i unieszkodliwiania odpadów,
przed ich wprowadzeniem do wojewódzkiej bazy danych o odpadach,
•
usuwanie odpadów z tzw. dzikich wysypisk odpadów,
•
zwiększenie aktywności gmin w działaniach związanych z tworzeniem ponadgminnych jednostek
organizacyjnych, które realizowałyby kompleksową gospodarkę odpadami komunalnymi,
•
prowadzenie działań informacyjno-edukacyjnych w zakresie zapobiegania powstawaniu odpadów
oraz właściwego postępowania z poszczególnymi rodzajami odpadów,
•
dokształcanie administracji samorządowej w zakresie gospodarki odpadami w szczególności
wydawania decyzji administracyjnych,
12
Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013
•
współpracę z instytucjami naukowo-badawczymi w zakresie gospodarki odpadami, propagowania
najlepszych dostępnych technik BAT, w tym technologii pozwalających na odzyskiwanie energii
zawartej w odpadach w procesach termicznego i biochemicznego ich przekształcania, czystszych
technologii i działań zapobiegających powstawaniu odpadów,
•
uwzględnienie w przetargach publicznych zakupów wyrobów zawierających materiały lub
substancje pochodzące z recyklingu odpadów,
nadzór nad wprowadzeniem do programów szkolnych zagadnień dotyczących gospodarki
odpadami (problematyka zapobiegania wytwarzania odpadów oraz właściwego postępowania z
odpadami).
Ocena realizacji Planu Gospodarki Odpadami Miasta Radomska1
1.4
Na terenie miasta Radomska stworzone zostały warunki umoŜliwiające realizację zadań związanych z
gospodarką odpadami komunalnymi.
Przyjęto Regulamin utrzymania czystości i porządku na terenie miasta Radomska, który określił
obowiązki dla właścicieli nieruchomości oraz dla przedsiębiorców prowadzących działalność w
zakresie odbierania odpadów komunalnych.
MoŜna zauwaŜyć, Ŝe z roku na rok wzrasta ilość
selektywnie zebranych odpadów.
Niewątpliwie istotny wpływ na poprawę efektywności systemu będzie miała budowa
Zakładu
Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych dla miasta Radomska i gmin ościennych w Jadwinówce,
którą Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej planuje na lata 2009-2012. W ramach tej budowy
planowana jest realizacja linii do segregacji odpadów komunalnych, II niecki składowiska oraz
kompostowni odpadów zielonych i organicznych.
Na dzień dzisiejszy wyłoniony został wykonawca inwestycji. Zakończenie budowy zaplanowano na
listopad bieŜącego roku. W ramach tej inwestycji w bieŜącym roku wykonane zostaną:
−
kompostownia odpadów zielonych i organicznych,
−
hala z linią sortowniczą,
−
budynek administracyjno-socjalny.
Na dzień 16.06.2009r. zostały wykonane następujące zadania związane z rozbudowa zakładu:
 prace przygotowawcze (niwelacja i ukształtowanie terenu),
 prace ziemne,
 stopy fundamentowe pod halę sortowni wraz z izolacją.2
Budowa II niecki składowiska została przesunięta na termin późniejszy.
W grudniu 2009 roku zaplanowano rozruch Zakładu Unieszkodliwiania Odpadów.
1
2
Sprawozdanie z realizacji gminnego planu gospodarki odpadami
Informacje Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o.
13
Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013
Budowa kompostowni umoŜliwi wywiązanie się z obowiązku ograniczenia masy odpadów
ulegających biodegradacji składowanych na składowiskach odpadów. Z chwilą uruchomienia
kompostowni nałoŜony zostanie na mieszkańców obowiązek selektywnej zbiórki wszystkich tego typu
odpadów. W chwili obecnej odpady organiczne ulegające biodegradacji wykorzystywane są przez
właścicieli nieruchomości jednorodzinnych w przydomowych kompostownikach. Budowa linii
sortowniczej przyczyni się do zwiększenia ilości odzyskanych surowców wtórnych.
Do końca 2008 roku około 94% mieszkańców zostało objętych zorganizowanym systemem odbierania
odpadów komunalnych. WaŜnym zadaniem jest równieŜ zwiększenie efektywności selektywnej
zbiórki poszczególnych frakcji odpadów komunalnych.
Niepokojącym zjawiskiem jest fakt, Ŝe kryzys gospodarczy dotknął równieŜ działalność w zakresie
przetwarzania surowców wtórnych. Drastycznie spadły ceny skupu surowców wtórnych. I tak w 2007
roku ceny skupu 1 tony surowców to: makulatura – 300 zł, plastik – 680 zł, szkło – 170 zł. Natomiast
w 2008 roku ceny skupu za 1 tonę wynosiły: makulatura – 10 zł, plastik – 360 zł, szkło – 108 zł. Tak
znaczne spadki cen spowodowały, Ŝe Punkty skupu surowców wtórnych np. makulatury zawiesiły
swoją działalność. A dla firm, których obowiązkiem jest selektywne odbieranie od mieszkańców
odpadów działalność ta jest nieekonomiczna.
2
2.1
Ogólna charakterystyka Miasta Radomska
Informacje ogólne3
Miasto Radomsko połoŜone jest w centralnej Polsce, na południowych obrzeŜach regionu łódzkiego
(Województwo Łódzkie), w środkowo – zachodniej części powiatu radomszczańskiego.
Geograficznie znajduje się obrębie WyŜyn Polskich na południu i NiŜu Środkowoeuropejskiego, na
pograniczu trzech mezoregionów: Wzgórz Radomszczańskich, stanowiących północną cześć jednostki
zwanej WyŜyną Przedborska i Niecki Włoszczowskiej (wchodzących w skład WyŜyny Małopolskiej)
oraz Wysoczyzny Bełchatowskiej.
PołoŜenie w centralnej Polsce ma swoje odzwierciedlenie w odległościach od waŜniejszych ośrodków
miejskich. Wynoszą one odpowiednio: do Warszawy 190 km, Wrocławia 200 km, Poznania 270 km,
Łodzi 90 km, Katowic 110 km i Częstochowy 40 km.
Przez miasto przebiega droga krajowa nr 1 Cieszyn – Gdańsk, która w 2012 ma się stać częścią
budowanej autostrady A1 z węzłem w Radomsku. Stanowi polską część międzynarodowego szlaku
komunikacyjnego E75 Helsinki - Gdańsk - Łódź - Katowice - Budapeszt - Ateny. KrzyŜuje się ona
tutaj z droga krajową nr 42 przebiegającą przez obszar czterech województw: opolskiego, śląskiego,
łódzkiego i świętokrzyskiego z Kamiennej koło Namysłowa do Rudnika koło Starachowic. Przez
miasto przebiega takŜe droga krajowa nr 91 łącząca Głuchów pod Łodzią z Częstochową, która ma
3
Plan Gospodarki Odpadami dla miasta Radomska (2004r.) – Instytut InŜynierii Materiałów Włókienniczych w
Łodzi
14
Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013
pełnić role drogi alternatywnej do autostrady A1, oraz linia kolejowa Katowice – Warszawa
(wybudowana w 1846 r. jako Kolej Warszawsko – Wiedeńska).
W strukturze uŜytkowania dominują uŜytki rolne zajmujące 3496 ha powierzchni miasta co stanowi
67,9% a wśród nich grunty orne 2775 ha tj. 53,9% obszaru miasta i 79,3% powierzchni uŜytków
rolnych. Znaczny udział w strukturze uŜytkowania gruntów zajmują tereny zurbanizowane 1381 ha tj.
26,8%, lasy tylko 217 ha tj. 4,2% a grunty pod wodami 5 ha tj. 0,1%.
UŜytki Rolne w tym szczególnie grunty orne znajdują się przede wszystkim na obrzeŜach miasta, w
dzielnicach Stobiecko Miejskie, Wymysłówek, Sucha Wieś, Saniki. Widoczny jest niski udział
gruntów leśnych, gruntów pod wodami a takŜe brak uŜytków ekologicznych które mają wpływ na
jakość klimatu miejskiego.
Radomsko leŜy w strefie klimatu nizin środkowopolskich:4
duŜa zmienność pogody
zróŜnicowane warunki meteorologiczne w poszczególnych latach
średnia temperatura roczna wynosi 7,8oC ( stosunkowo ciepłe lato ze średnią temperaturą lipca
powyŜej 18oC oraz krótka i łagodna zima ze średnią temperaturą najchłodniejszego miesiąca
powyŜej –3oC)
przewaŜające kierunki wiatrów: zachodni, północno- i południowo-zachodni (50% ogółu wiatrów)
występują częste cisze (stanowią one około 17% obserwacji w ciągu roku) i wiatry o prędkości
poniŜej 3 m/s, co sprzyja kumulowaniu się zanieczyszczeń powietrza blisko miejsca ich
powstawania.
stosunkowo niewielkie i odznaczające się małą zmiennością wartości opadów rocznych średnio
ok. 600mm, (najwięcej w lipcu a najmniej zimie - od grudnia do marca)
średnia roczna liczba dni z pokrywą śnieŜna ponad 60
okres grzewczy trwa z reguły od początków października do ostatniej dekady kwietnia, przy czym
długotrwałe i silne mrozy występują sporadycznie. Ogrzewanie obiektów poprzez spalanie węgla
poza komunikacją samochodową, jest najwaŜniejszą przyczyną emisji zanieczyszczenia
powietrza.
okres wegetacyjny jest dość długi i trwa około 210 dni.
Radomsko posiada specyficzny mikroklimat dolin rzecznych, charakteryzujący się – w stosunku do
obszarów sąsiednich - obniŜoną temperaturą i większą wilgotnością powietrza oraz skłonnością do
tworzenia się mgieł. Szczególnymi warunkami termiczno wilgotnościowymi i wietrznymi odznacza
się takŜe klimat lokalny obszarów zabudowanych (przede wszystkim o zwartej zabudowie i z małym
udziałem zieleni), cechujący się duŜymi kontrastami termicznymi oraz znacznym przesuszeniem i
zaburzeniem lokalnej cyrkulacji powietrza.
4
Plan Gospodarki Odpadami dla miasta Radomska (2004r.) – Instytut InŜynierii Materiałów Włókienniczych w
Łodzi
15
Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013
Rysunek 1.
PołoŜenie Miasta Radomska
Źródło: http://www.radomsko.pl/cms/miasto.php?kateg=1
Według danych na dzień 30.04.2008 r., sieć drogowa w granicach administracyjnych miasta
Radomska obejmuje 186,4 km ulic w tym drogi krajowe, które stanowią 18,4km, wojewódzkie 0,5km
oraz lokalne miejskie o łącznej długości 145,7km, powiatowe – 21,8km.
W skład dróg lokalnych wchodzą drogi:
mineralno – bitumiczne – 85,9 km
ŜuŜlowe – 46,0km
tłuczniowe – 7,1km
z płyt betonowych – 5,6km
gruntowe – 1,1km.
Na terenie miasta dobrami kultury są przede wszystkim obiekty wpisane do rejestru zabytków i
ewidencji konserwatorskiej.
Obiekty wpisane do rejestru zabytków:
zabytki nieruchome: Kościoły drewniane i dzwonnice – 2, Kościół farny – 1, Zespół klasztorny (
klasztor, kościół i dzwonnica ) – 1, Ratusz – 1, Willa fabrykancka – 1, Cmentarz śydowski – 1,
Zagroda tatarska – 1
zabytki ruchome – 92 w tym: w kościele p.w. św. Lamberta – 35, w kościele p.w. św. Marii
Magdaleny – 18, w kościele p.w. św. Rocha – 19, w kościele
p.w. PodwyŜszenia KrzyŜa
16
Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013
Świętego – 20. Zabytki ruchome znajdują się takŜe w Muzeum Regionalnym gdzie wpisane są do
Ksiąg inwentarzowych.
Obiekty wpisane do ewidencji konserwatorskiej: 214
obiektów zabytkowych, w tym: zabytki
architektury i budownictwa - 206, zabytkowe parki – 2, cmentarze – 6.
Najcenniejsze i najbardziej zachowane zabytki architektury w Radomsku to:
architektura sakralna: zespół kościoła parafialnego
p.w. św. Lamberta, zespół kościoła
parafialnego p.w. św. Marii Magdaleny, zespół klasztorny OO. Franciszkanów, kaplica cmentarna
p.w. św. Józefa, kaplica p.w. św. Rozalii;
budynki uŜyteczności publicznej: ratusz – obecnie siedziba Muzeum Regionalnego, willa
fabrykancka – obecnie jeden z budynków Miejskiej Biblioteki Publicznej, jatki miejskie – obiekt
prywatny, dworzec kolejowy, kino – uŜytkowane przez Ochotniczą StraŜ PoŜarną
zabytki techniki moŜna odnaleźć na terenie dawnych zakładów przemysłowych czynnych nadal
lub częściowo przetrwałych do dziś.
zabudowa mieszkalna o wartościach kulturowych pochodzi przede wszystkim z XIX i pocz. XX
wieku. W centrum jest zwarta jedno lub kilku kondygnacyjna. Występuje takŜe zabudowa z XIX
wieku i początku XX wieku o charakterze historycznym – są to pojedyncze, wolnostojące wille.
W dzielnicach peryferyjnych zachowało się duŜo XIX i XX wiecznej parterowej zabudowy
drewnianej.
NajwaŜniejsze zabytki zlokalizowane są w centrum miasta, które zachowało średniowieczny układ z
czworobocznym rynkiem i ratuszem.
2.2
Struktura ludnościowa
Gminę Radomsko zamieszkuje 48752 osób (dane na dzień 31.12.2008r.). Struktura ludności cechuje
się zwiększającym się udziałem ludności w wieku produkcyjnym.
Strukturę ludności przedstawiono w tabelach poniŜej.
Tabela 1. Liczba mieszkańców
2005
2006
2007
2008
Ludność ogółem
49331
49083
49073
48752
Kobiety
25823
25687
25676
25530
MęŜczyźni
23508
23397
23397
23222
Źródło: Bank Danych Regionalnych, GUS
17
Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013
Tabela 2. Struktura ludności wg grup ekonomicznych
2005
2006
2007
Wiek przedprodukcyjny /0-17 lat/
9813
9515
9291
Wiek produkcyjny
M/18-64/
K/18-59lat/
15952
15554
15924
15412
16025
15344
Wiek poprodukcyjny
8012
8233
8413
Źródło: Bank Danych Regionalnych
Tabela 3. Ruch naturalny ludności
2005
2006
2007
Urodzenia
8,2
9
9,3
Zgony
10,1
10,3
10,9
-2
-1,3
-1,6
Przyrost naturalny
Źródło: Bank Danych Regionalnych (wskaźniki na 1000 osób)
Tabela 4. Migracje ludności.
2005
2006
2007
Napływ ludności – ogółem
346
358
397
Odpływ ogółem
476
535
511
Saldo migracji
-130
-177
-114
Źródło: Bank Danych Regionalnych
Rozwój ludności danej jednostki administracyjnej określa się między innymi na skutek przyrostu
naturalnego oraz salda migracji. Przewiduje się spadek liczby ludności.
2.3
Struktura gospodarcza5
Radomsko posiada dobrze rozwinięty sektor małych i średnich przedsiębiorstw, obejmujący branŜe:
meblarską, metalurgiczną, spoŜywczą i inne. Jest on obecnie głównym fundamentem gospodarczym
w mieście. Dominującym kierunkiem działalności gospodarczej zlokalizowanej w Radomsku według
zadeklarowanych wpisów jest działalność handlowa (ok. 40 % wszystkich jednostek gospodarczych).
Na drugim miejscu znajduje się przemysł i wytwórstwo, w tym głównie produkcja mebli – ok. 450 –
zakładów stolarskich. Wśród usług wyróŜnia się budownictwo, transport i usługi finansowe.
5
Plan Rozwoju Lokalnego Miasta radomska na lata 2007-2013
18
Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013
Niewątpliwie najbardziej znaczącym czynnikiem wpływającym na rozwój gospodarczy miasta jest
164 ha strefa inwestycyjna zlokalizowana na obrzeŜach miasta, ok. 5 km od centrum.
Łódzka SSE oferuje inwestorom zarówno atrakcyjne tereny niezabudowane pod inwestycje typu
"greenfield", jak i budynki do zagospodarowania. Działając w Strefie inwestor ma moŜliwość
skorzystania z pomocy publicznej, umoŜliwiającej zwrot nawet 70% poniesionych nakładów
inwestycyjnych. Pomoc ta przyznawana jest na zasadach dostosowanych do przepisów Unii
Europejskiej odnośnie konkurencji. W Łódzkiej SSE zlokalizowane są następujące firmy: Bora, PressGlas, Indesit, Barda. Niewątpliwie firmy te w swoich decyzjach lokalizacyjnych uwzględniło korzyści
połoŜenia miasta, w tym jego centralne połoŜenie w kraju oraz dobrą dostępność komunikacyjną.
Do największych firm Radomska naleŜą:
Zakłady Mebli Giętych FAMEG S.A.
Metalurgia S.A.
Fabryka Osi Napędowych S.A.
ROZALIA – Huta Szkła Gospodarczego
Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska
Powszechna Spółdzielnia SpoŜywców „Zorza”
PUH Wiktor s.j. (hurtownia materiałów budowlanych, usługi budowlane)
Rad-Bud (Generalne wykonawstwo obiektów budowlanych)
Przedsiębiorstwo Robót Drogowo-Mostowych
Firma Zaopatrzenia Korner (kompleksowa obsługa przemysłu meblarskiego)
Mebin Import-Eksport (producent mebli)
Ball Packing Europe Radomsko (producent opakowań)
AMCOR PET Packing Polska Sp. z oo (producent opakowań)
HADLEY Radomsko (producent profili stalowych)
TRIO Trans Logistic S.A. (firma logistyczna)
MARDO (transport, spedycja)
Większość firm prosperujących w mieście, które powstały z przekształcenia innych, mających
kilkunastoletni staŜ w mieście, odznacza się
pręŜnością (np. OSM Radomsko), wielkością,
innowacyjnością, unikatowością produktów (np. Fameg). Wiele z nich ma zasięg międzynarodowy i
eksportuje swoje wyroby. Istnieją tu takŜe przedsiębiorstwa zagraniczne, od kilku lat związane z
miastem (np. Jysk) obok tych, które zaczęły funkcjonować niedawno, rozbudowują się (np. Leitz)
dopiero powstają.
Profil gospodarczy Radomska złoŜony jest z wielu róŜnych elementów. Tradycje mniejszego ośrodka
przemysłowego przejawiają się w obecności wielu przedsiębiorstw. Podstawowe branŜe
zlokalizowane na obszarze Radomska to:
przemysł meblowy,
handel detaliczny i hurtowy
19
Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013
produkcja opakowań
usługi budowlane
oddziały i filie banków
firmy ubezpieczeniowe
instytucje leasingowe i kredytowe
drobne usługi bytowe (motoryzacyjne, informatyczne)
Niewątpliwie duŜy potencjał rozwojowy tkwi w jednostkach gospodarczych branŜy stolarskiej i
meblowej, które juŜ przekształciły się w firmy działające na rynku krajowym, a nawet
międzynarodowym. Dobre perspektywy wydają się mieć wytwórcy opakowań oraz świadczący usługi
budowlane, gdyŜ są to branŜe rozwojowe w całej gospodarce polskiej. Rozwój duŜych przedsiębiorstw
w miastach stosunkowo łatwo dostępnych komunikacyjnie (Łódź, Częstochowa, Aglomeracja
Górnośląska) moŜe być szansą dla małych firm kooperujących z nimi, wytwarzających półprodukty.
MoŜna liczyć na zainteresowanie przedsiębiorców działalnością na terenach Radomska, tańszych,
rozległych, dobrze skomunikowanych, pod warunkiem, iŜ będą dobrze wypromowane.
Na obszarze gminy działa ponad 3423 podmiotów gospodarczych (dane na dzień 30.04.08 r.) Od 2000
roku liczba ta wzrosła o 200 podmiotów (2000 r. – 3219 jednostek), przez trzy ostatnie lata utrzymując
się na prawie tym samym poziomie.
W gospodarce miasta zdecydowanie przewaŜa zatrudnienie w sektorze prywatnym, co dobrze
świadczy o perspektywach rozwojowych miasta, mającego juŜ za sobą konieczne zmiany
restrukturyzacyjne. Działalności, które nie wytrzymały konkurencji w warunkach gospodarki
rynkowej juŜ nie istnieją, a profil gospodarczy Radomska powstaje teraz częściowo na ich bazie
(majątku trwałym, kontaktach) oraz w oparciu o zupełnie nowe przedsiębiorstwa.
W sektorze usług dla biznesu w Radomsku działają następujące podmioty:
banki – 16 placówek, w tym: Bank Pekao SA, Bank Spółdzielczy, Dominet Bank S.A, Euro Bank
S.A., Genin Bank S.A., ING Bank Śląski, Lucas Bank S.A., Pekao BP
franchising – 2 placówki
firmy konsultingowe – 1 placówka
biura rachunkowe – 12 placówek
doradcy podatkowi – 4 placówki
ubezpieczenia – 7 placówek
leasing – 20 placówek
Ponadto urząd miasta w Radomsku prowadzi następujący rodzaj działalności:
Lokalne Okienko Przedsiębiorczości – ich rola polega na udzielaniu małym i średnim
przedsiębiorcom oraz osobom rozpoczynającym działalność gospodarczą podstawowej informacji
o działaniach i ofercie PARP, Punktów Konsultacyjnych oraz sieci Krajowego Systemu Usług dla
Małych i Średnich Przedsiębiorstw (KSU), a takŜe o dostępnych programach wsparcia. Informacje
te są przekazywane za pośrednictwem materiałów informacyjnych, ulotek, broszur, itp.
20
Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013
Na terenie miasta, według danych na dzień 31.12.2007 r. znajdowało się 1181 gospodarstw rolnych.
Gospodarstwa te łącznie obejmowały 1918.9 ha powierzchni uŜytków rolnych. Zdecydowana
większość (96,2%) to gospodarstwa małe do 5 ha uŜytków rolnych. Przeciętna wielkość gospodarstwa
w Radomsku to 1,62 ha.
Działalność pozarolniczą (wyłącznie lub razem z działalnością rolniczą) prowadziło natomiast 12%
ogółu gospodarstw rolnych. Prowadzone działalności pozarolnicze dotyczą głownie handlu i
przetwórstwa przemysłowego.
2.4
Warunki glebowe, hydrogeologiczne i hydrologiczne6
Radomsko połoŜone jest na granicy trzech dzielnic: Małopolski, Wielkopolski oraz Śląska. Teren
miasta Radomsko znajduje się w obrębie WyŜyny Środkowo-Małopolskiej, makroregion – WyŜyna
Przedborska, mezoregion – Wzgórza Radomszczańskie, a południowa
część – w mezoregionie
Niecka Włoszczowska. Powierzchnia miasta wznosi się od 213 m n.p.m. na południu w dolinie
Radomki do 275 m n.p.m. w ElŜbietowie na wschodzie . Z północy na południe teren miasta przecina
płaskorówninna dolina Radomki, w części północnej i zachodniej dominuje rzeźba niskopagórkowata,
a we wschodniej – rzeźba pagórkowa. Podstawowe zręby rzeźby terenu uformował lądolód
środkowopolski pozostawiając morenę denną, a na północnym wschodzie recesyjną morenę czołową.
W klimacie peryglacjalnym epoki plejstocenu powierzchnia moren w znacznym stopniu została
zniszczona, rozmyta i przewiana. Obecnie na powierzchni terenu utworów zwałowych prawie się nie
spotyka, zostały one przykryte piaskami i pyłami wodnolodowcowymi, częściowo przewianymi.
Na wysoczyźnie w obrębie miasta przewaŜają gleby brunatnoziemne, głównie w typie gleb płowych
(dawniej brunatne i pseudobielicowe). Są to gleby wykształcone z pyłów gliniastych (Saniki), pyłów
piaszczystych (płd Stobiecka Miejskiego oraz Kol. Strzałkowska) zaliczone do kompleksu
przydatności rolniczej Ŝytniego bardzo dobrego (4). Większą powierzchnię zajmują gleby wytworzone
z piasków gliniastych pylastych zaliczone do kompleksu Ŝytniego dobrego (5),
dominujące w
ElŜbietowie, w północnej części Wymysłówka, Folwarków, Zakrzówka i Suchej Wsi oraz w
zachodniej części Stobiecka Miejskiego. Są to gleby z natury o dobrych właściwościach fizycznych
ale o gorszych właściwościach chemicznych. Zapewniają dobre warunki wodno – powietrzne dla
roślin, ale wymagają wapnowania, gdyŜ z natury są kwaśne. Utwory pyłowe na glinach stanowią ok.
13% powierzchni uŜytków rolnych, natomiast utwory pylaste – ok. 24%. Pozostałą część na
wysoczyźnie stanowią gleby bielicoziemne w typie gleb rdzawych (dawniej brunatne) wytworzone z
piasków luźnych i słabogliniastych. Zajmują one północną część miasta i kraniec południowy, a
zaliczone zostały do kompleksów Ŝytniego bardzo słabego (7) i Ŝytniego słabego (6). Dominują one w
Bartodziejach, Bogwidzowach i w północnej części Stobiecka Miejskiego. Znaczną część uŜytków
6
Ocena gleb miasta radomsko na podstawie wyników badań prób glebowych z lat 2005-2008 wykonanych w
Okręgowej Stacji Chemiczno – Rolniczej w Łodzi
Plan Rozwoju Lokalnego Miasta Radomska na lata 2007-2013
21
Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013
rolnych stanowią gleby organogeniczne ( mursze) oraz aluwialne (mady piaszczyste i pyłowe) i
deluwialne. UŜytki zielone średnie (2z) największą powierzchnię zajmują w Bogwidzowach i
Bartodziejach Włościańskich a słabe i bardzo słabe (3z) - w Zakrzówku.
W celu porównania terenów wykorzystywanych rolniczo w róŜnych warunkach gospodarowania
opracowano jeden wskaźnik jest nim ogólny wskaźnik jakości rolniczej przestrzeni produkcyjnej,
czyli przyrodnicza jakość rolniczej przestrzeni produkcyjnej, w ujęciu taksometrycznym, stanowi
sumę punktacji bonitacyjnej zwaloryzowanych czynników agrośrodowiska przyrodniczego,tj.:
geomorfologii, agroklimatu, jakości i przydatności uŜytkowo-rolniczej gleb oraz stosunków wodnych
środowiska glebowego:
Ogólny wskaźnik jakości rolniczej przestrzeni produkcyjnej Radomska – 64,2
Wskaźniki bonitacji:
jakości i przydatności rolniczej gleb – 46,7
agroklimatu – 11,4
rzeźby terenu – 3,8
warunków wodnych – 2,2
Ogólny wskaźnik jakości rolniczej przestrzeni produkcyjnej, w mieście Radomsko, jest o 2 pkt. niŜszy
od wskaźnika ogólnopolskiego. Miasto przewyŜsza współczynniki dla powiatu, głównie w jakości i
przydatności rolniczej gleb. Wskaźnik bonitacji dla miasta gminy w zakresie agroklimatu i rzeźby
terenu, określa się jako średnio korzystny; jakości i przydatności rolniczej gleb jako korzystny, a
warunków wodnych moŜna określić jako średnio korzystny dla celów produkcji rolnej.
Pod względem geologicznym obszar miasta połoŜony jest na pograniczu niecki łódzko – mogileńskiej.
W końcu jury ruchy tektoniczne osiągnęły kulminacyjne natęŜenie i spowodowały powstanie, w
osiowej strefie, antyklinalnego wypiętrzenie, zwanego wałem kujawsko – pomorskim lub
środkowopolskim. Z obu jego stron towarzyszyły mu równoległe głębokie, synklinalne obniŜenia.
Jednym z nich była obszerna synklinalna bruzda niecki łódzkiej, którą od jej przedłuŜenia
południowego niecki nidziańskiej, zamykają fałdy świętokrzyskie przedborsko – radomszczańskiej.
Wzgórza radomszczańskie charakteryzują się występowaniem wzajemnie przenikających się form
czwartorzędowych – utworów pochodzenia glacjalnego (na ziemie radomszczańską lądolód wtargnął
dwa razy) oraz wychodni skał okresu mezozoicznego. Skałą macierzystą są tu wapienie
górnojurajskie,
margle
oraz
piaskowce
dolnej
kredy,
leŜące
pod
pokładami
utworów
czwartorzędowych róŜnej miąŜszości. Licznie reprezentowane frakcje piaszczyste i Ŝwirowe utworów
czwartorzędowych tworzą zarejestrowane złoŜa kopalin uŜytecznych, które są lokalnie eksploatowane.
Na południu występują trzeciorzędowe piaski rumoszowe i gliny zwietrzelinowe.
Występujące na terenie miasta Radomska surowce naturalne są pochodną przeszłości i konsekwencją
budowy geologicznej. Z mezozoiku – głównie z kredy – pochodzą piaski kwarcowe; z kredy i jury
wapienie i wapienie margliste oraz piaskowce. ZłoŜa surowców ilastych (gliny ceramiczne) związane
22
Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013
są z dolną jurą. W okresie czwartorzędowym powstały złoŜa iłów i pyłów warwowych, gliny
morenowe, piaski, Ŝwiry i pospółki oraz torfy.
Na terenie miasta Radomska brak jest złóŜ surowców energetycznych i skalnych zaliczanych do grupy
tzw. surowców podstawowych.
Na terenie Radomska udokumentowano surowce ilaste ceramiki budowlanej występujące w jednym
typie osadów czwartorzędowych – w glinkach zwałowych, w złoŜu Radomsko I, które ze względu na
połoŜenie w granicach obszaru zabudowanego zaliczono do złóŜ konfliktowych i wykreślono z bilansu
zasobów kopalin i wód podziemnych w Polsce.
Wody podziemne znajdujące się pod Radomskiem naleŜą do Głównego Zbiornika Wód Podziemnych
(tzw. Obszarze górsko – wyŜynnej prowincji hydrogeologicznej) nr 408 Niecka Miechowska NW
znajdującym się w utworach górnej kredy w ośrodku szczelinowym i szczelinowo porowatym o
średniej głębokości ujęć 20 – 130 m i szacunkowych zasobach dyspozycyjnych 466 000 m³/dobę na
obszarze wysokiej ochrony.
Miasto połoŜone jest na obszarach bogatych w geologiczne formacje zawierające gorące wody
głębinowe. Według dokonanych analiz geologicznych terenu stwierdzono następujące zasoby wód
geotermicznych i energii cieplnej:
zbiornik liasowy - miąŜszość 160 m zawiera 1,7 km³ i około 5 mln tpu o temperaturze rzędu 40°C
do 50°C
zbiornik wapienia muszlowego - miąŜszość 170 m zawiera około 0,9 km³ i około 5,6 mln tpu o
temperaturze rzędu 65°C do 75°C
zbiornik dolnotriasowy - miąŜszość około 80 m zawiera około 0,21 km³ i 1.6 mln tpu o
temperaturze 70°C - 80°C.
Radomsko leŜy na wysoczyznowym półwyspie stanowiącym główną oś województwa łódzkiego a
wraz ze swoją podstawą zasadniczy jego trzon gdyŜ przyległe od wschodu i zachodu obszary nizinne
są powierzchniowo znacznie mniejsze. Taki układ wpłynął na decydujący kształt sieci rzecznej, w
której wysoczyzny pełnia rolę wododziału I rzędu, pomiędzy Odra i Wisłą, którego granica przebiega
w okolicach miasta Radomska, leŜącego w całości w dorzeczu Odry. Radomsko jest odwadniane
bezpośrednimi dopływami Warty jakimi są Radomka, cieki spod Wymysłówka, Ładzic i Strzałkowa
(odwadniają łącznie około 95% powierzchni miasta) oraz ciekami spod Okrajszowa i Wierzbiny
naleŜącymi do zlewni Widawki (odwadniają tylko 5% jego powierzchni).
Głównym elementem sieci hydrograficznej miasta jest rzeka Radomka, dopływ prawobrzeŜny Warty.
Jej długość wynosi 9km, a spadek 1,65%. Jej dopływy są w zasadzie rowami melioracyjnymi.
Niewielkie deniwelacje terenu w granicach zlewni (w obrębie samej doliny wynoszą 15m) oraz
pokrycie powierzchni zlewni w duŜym stopniu nawierzchniami nieprzepuszczalnymi (obszar
intensywnej zabudowy) warunkują ograniczoną infiltrację oraz retencje w dnie doliny. Koryto
Radomski jest wąskie i płytkie o charakterze strugi. Zgodnie z opracowaniami fizjograficznymi
wahania poziomu wody w rzece nie są zbyt duŜe i w okresie roztopów wiosennych lub intensywnych
23
Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013
opadów atmosferycznych (lipiec) poziom wody podnosi się maksymalnie o 1m nie powodując
wylewów rzeki w obrębie dna doliny (SGGW, 1995).
Istotnymi elementami sieci hydrograficznej miasta są małe na ogół sztuczne zbiorniki wodne
występujące głównie w rozszerzeniu doliny Radomki poniŜej centrum miasta. Są one pozostałością z
wydobywania torfów lub gliny.
2.5 Stan środowiska
Wnioski monitoringu stanu środowiska, w którego zakresie badano: powietrze, opady atmosferyczne,
wody powierzchniowe i podziemne (2006-2007 rok)7:
Centrum miasta Radomska (0,9km2) stanowi obszar przekroczeń dopuszczalnego stęŜenia pyłu
zawieszonego PM10 w strefie piotrkowsko – radomszczańskiej; poza tym na terenie Radomska
nie odnotowano przekroczeń dopuszczalnych poziomów zanieczyszczeń;
Zestawienia wyników badań gleb wykazuje, Ŝe w grupie gleb bardzo kwaśnych i kwaśnych – 78%
badanych prób - (pH poniŜej 5,0) ok 50 % przebadanych gleb charakteryzuje się jednocześnie
bardzo niską i niską zawartością przyswajalnego fosforu, a ponad 53 % - bardzo niską i niską
zawartością przyswajalnego potasu;
Klasyfikacja wód podziemnych (w pkp Radomsko Miłaczki, Radomsko Miłaczki ujęcie miejskie
studnia nr 8) do II klasy czystości pozwala określić stan wód jako dobry. Jakość wód w ostatnich
latach (2002-2007) w/w punktów kontrolno – pomiarowych utrzymuje się na poziomie I i II klasy
jakości. Wody zakwalifikowano do I klasy w roku 2006 (studnia nr 8) oraz w 2002 i 2003 roku
(w obu punktach).
Nie
prowadzono
badań
stanu
klimatu
akustycznego
oraz
promieniowania
pól
elektromagnetycznych;
Rzeka Radomka została objęta monitoringiem diagnostycznym w punkcie Dąbrówka (0,7 km), w
którym była badana równieŜ w latach ubiegłych. Na podstawie 12-krotnych badań stwierdzono w
tym punkcie najgorszą, V klasę jakości wody, o czym zadecydowało 7 z 34 badanych
wskaźników.
3
Analiza stanu gospodarki odpadami komunalnymi
3.1
3.1.1
Rodzaje, źródła powstawania, ilość i jakość odpadów komunalnych
Ilość obecnie wytwarzanych odpadów
Do przygotowania analizy istniejącego stanu w sektorze gospodarki odpadami komunalnymi
posłuŜono się następującymi materiałami:
7
Ocena gleb miasta radomsko na podstawie wyników badań prób glebowych z lat 2005-2008 wykonanych w
Okręgowej Stacji Chemiczno – Rolniczej w Łodzi
Informacje o stanie środowiska na terenie powiatu radomszczańskiego w 2007roku
Raporty o stanie środowiska województwa łódzkiego
24
Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013
Sprawozdaniem z realizacji Gminnego Planu Gospodarki Odpadami Miasta Radomska,
Informacjami udzielonymi przez Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o.,
Wojewódzkim Planem Gospodarki Odpadami,
Krajowym Planem Gospodarki Odpadami 2010.
Zgodnie definicją zawartą w Ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 roku o odpadach, odpady komunalne są
to odpady powstające w gospodarstwach domowych, a takŜe odpady niezawierające odpadów
niebezpiecznych pochodzące od innych wytwórców odpadów, które ze względu na swój charakter lub
skład są podobne do odpadów powstających w gospodarstwach domowych.
Tak więc odpady komunalne powstają w:
gospodarstwach domowych,
obiektach infrastruktury takich jak: handel, usługi, szkolnictwo, obiekty turystyczne, obiekty
działalności gospodarczej i wytwórczej itp.
Odbiór zorganizowany odpadów komunalnych odbywa się systemem mieszanym tj. z pojemników
oraz w systemie workowym. Worki i pojemniki dostarczane są przez podmiot świadczący usługi w
zakresie odbioru odpadów komunalnych. Odpady odbierane są od właścicieli raz w miesiącu zgodnie
z harmonogramem opracowanym przez przedsiębiorcę świadczącego usługi.
Prezydent Miasta Radomska do 2006 roku wydał 10 zezwoleń na prowadzenie działalności w zakresie
odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości. W ustawowym terminie tj. do 13
października 2006 roku 3 przedsiębiorstwa wystąpiły z wnioskiem o zmianę posiadanego zezwolenia.
Do 31.12.2008 r. dla 5 przedsiębiorców zostały wydane nowe decyzje zezwalające na odbieranie
odpadów komunalnych z terenu miasta Radomska:
Alba MPGK Sp. z o.o. Dąbrowa Górnicza,
Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. Radomsko,
PHU JUKO Jerzy Szczukocki Piotrków Tryb.,
Remondis Sp. z o.o. Częstochowa,
FHU Derewenda Henryk Derewenda Piotrków Tryb.
Jednak działalność w tym zakresie prowadzi 2 przedsiębiorców:
Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. ul. Stara Droga 85 (100 % udziału Gmina
Miasta Radomska),
Remondis Sp. z o.o. Zakład Radomsko, ul Wyszyńskiego 142.
W 2008r. ca 94% mieszkańców miasta zostało objętych zorganizowanym systemem odpadów
komunalnych (Sprawozdanie z realizacji gminnego planu gospodarki odpadami; 2009r.).
Na terenie miasta zorganizowana jest selektywna zbiórka odpadów: szkła, papieru, tworzyw
sztucznych, opakowań aluminiowych, wielkogabarytowych, zuŜytego sprzętu elektrycznego i
elektronicznego, niebezpiecznych.
25
Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013
W celu określenia ilości wytwarzanych odpadów komunalnych z uwzględnieniem składu
morfologicznego na terenie gminy dokonano oszacowania na podstawie danych przyjętych w
Krajowym Planie Gospodarki Odpadami 2010.
Jest to zgodne z charakterem dokumentu oraz będzie spójne z planem wyŜszego szczebla, jakim jest
KPGO 2010.
Wyodrębniono następujące grupy odpadów według ich źródła wytwarzania:
odpady komunalne segregowane i zbierane selektywnie;
odpady zielone z ogrodów i parków;
niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne, w tym:
•
odpady kuchenne ulegające biodegradacji
•
odpady zielone
•
papier i tektura
•
opakowanie wielomateriałowe
•
tworzywa sztuczne
•
szkło
•
metale
•
odzieŜ i tekstylia
•
drewno
•
odpady niebezpieczne
•
odpady mineralne, w tym frakcja popiołowa
odpady z targowisk;
odpady wielkogabarytowe;
odpady z oczyszczania ulic i placów – gleba, ziemia i kamienie.
Tabela 5.
Skład
morfologiczny
odpadów
komunalnych
wytwarzanych w gospodarstwach domowych wg KPGO 2010
Lp.
Składniki odpadów
tereny miejskie [%]
1
Odpady kuchenne ulegające biodegradacji
33
2
Odpady zielone
2
3
Papier i tektura
20
4
Opakowanie wielomateriałowe
4
5
Tworzywa sztuczne
14
6
OdzieŜ, tekstylia
1
7
Szkło
8
8
Metale
5
9
Drewno
2
10
Odpady mineralne
10
11
Odpady niebezpieczne
1
Razem :
zmieszanych
100
26
Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013
Tabela 6. Skład morfologiczny odpadów komunalnych zmieszanych wytwarzanych w obiektach
infrastruktury wg KPGO 2010
Lp.
Składniki odpadów
[%]
1
Odpady kuchenne ulegające biodegradacji
2
Odpady zielone
10
2
3
Papier i tektura
27
4
Opakowanie wielomateriałowe
18
5
Tworzywa sztuczne
18
6
OdzieŜ, tekstylia
3
7
Szkło
10
8
Metale
5
9
Drewno
1
10
Odpady mineralne
5
11
Odpady niebezpieczne
1
Razem :
100
Ilości wytworzone odpadów komunalnych z uwzględnieniem składu morfologicznego na terenie
miasta wyliczono według powyŜszych wskaźników, liczby ludności oraz wskaźników generowania
ilości odpadów komunalnych zawartych w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami 2010. Przyjęto
następujące załoŜenia dotyczące ilości wytwarzanych odpadów komunalnych w ciągu roku
kalendarzowego w kilogramach w przeliczeniu na jednego mieszkańca:
dla terenów miejskich – 325 kg/m/rok, w tym 230 kg/m/rok odpadów pochodzących z
gospodarstw domowych i 95 kg/m/rok pochodzących z obiektów infrastruktury.
W tabeli poniŜej przedstawiono ilości odpadów wytwarzanych na terenie gminy z podziałem według
składu.
Tabela 7. Ilość odpadów komunalnych wytworzonych na terenie miasta w 2006 roku (wg
PGOWŁ 2011)
Lp.
Nazwa
Ilość
[Mg]
1
Odpady komunalne segregowane
328,61
2
Odpady zielone z ogrodów i parków
440,27
3
Niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne, w tym:
14079,21
3.1
Odpady kuchenne ulegające biodegradacji
3305,80
3.2
Odpady zielone
346,35
3.3
Papier i tektura
2818,66
3.4
Opakowanie wielomateriałowe
1054,53
3.5
Tworzywa sztuczne
2055,57
3.6
Szkło
1200,96
3.7
Metale
703,96
3.8
OdzieŜ i tekstylia
215,41
27
Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013
3.9
Drewno
244,98
3.10
Odpady niebezpieczne
140,79
3.11
Odpady mineralne, w tym frakcja popiołowa
1996,43
4
Odpady z targowisk
154,73
5
Odpady z oczyszczania ulic i placów
339,78
6
Odpady wielkogabarytowe
609,37
Razem
3.1.2
15951,98
Odpady ulegające biodegradacji
Do odpadów biodegradowalnych naleŜą:
odpady zielone ( z ogrodów i parków),
odpady ulegające biodegradacji wchodzące w strumień mieszanych odpadów komunalnych,
odpady z targowisk (części ulegające biodegradacji)
papier i tektura,
odzieŜ i tekstylia ( z materiałów naturalnych).
Na podstawie wskaźników KPGO 2010 (155 kg/m/rok) ilość odpadów ulegających biodegradacji
kształtuje się na poziomie: 7 607,87 Mg.
3.1.3
Odpady z oczyszczalni ścieków
Komunalne osady ściekowe powstają w komunalnych oczyszczalniach ścieków i pochodzą z
procesów oczyszczania ścieków, gospodarki wodnej i urządzeń do likwidacji odpadów (skratki,
piaskownik). Zgodnie z obowiązującym katalogiem odpadów oznaczone są symbolem 19 i kodem 19
08 05 jako ustabilizowane komunalne osady ściekowe.
Ich ilość uzaleŜniona jest od ilości zanieczyszczeń w ściekach, przyjętej i realizowanej technologii
oczyszczania oraz stopnia rozkładu substancji organicznych w procesie tzw. stabilizacji. Ze względu
na postęp cywilizacyjny osady ściekowe zawierają w sobie coraz więcej związków chemicznych jak
równieŜ w coraz większym stopniu są skaŜone mikrobiologicznie. Taki stan rzeczy stwarza problemy
z wykorzystaniem, składowaniem i unieszkodliwianiem tychŜe odpadów.
Tabela 8. Ilość osadów ściekowych wytworzonych w oczyszczalni ścieków Radomska
2005
Ilość
komunalnych osadów ściekowych
[Mg s.m.]
1 315
2006
692
2007
551
2008
978
Rok
Źródło: Informacje z Zakładu Oczyszczalni Ścieków
28
Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013
Tabela 9. Sposób zagospodarowania komunalnych osadów ściekowych
Rok
Składowanie
Rekultywacja
terenów
Materiał przesypkowy
oraz tworzenie zewnętrznych skarp
składowiska odpadów
Rolnictwo
Mg s.m.
2005
114
1201
-
-
2006
237
387
68
-
2007
170
112
269
-
2008
37
-
46
895
Źródło: Informacje z Zakładu Oczyszczalni Ścieków
W latach 2005-2008 wytworzono 3536 Mg s.m. komunalnych osadów ściekowych, z czego 15,78%
było unieszkodliwiane przez składowanie, a 84,22% było wykorzystane jako materiał przesypkowy
oraz do celów rolniczych i rekultywacji składowiska.
3.1.4
Odpady niebezpieczne
Według obowiązującej klasyfikacji odpadów, do odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie
odpadów komunalnych (grupa 20) naleŜą:
rozpuszczalniki,
kwasy,
alkalia,
odczynniki fotograficzne,
środki ochrony roślin,
lampy fluorescencyjne,
urządzenia zawierające freony,
oleje i tłuszcze inne niŜ jadalne,
farby, tusze, farby drukarskie, kleje, lepiszcze i Ŝywice zawierające substancje niebezpieczne,
leki cytotoksyczne i cytostatyczne,
baterie i akumulatory,
zuŜyte urządzenia elektryczne i elektroniczne zawierające niebezpieczne składniki,
drewno zawierające substancje niebezpieczne.
Ilość odpadów niebezpiecznych w strumieniu odpadów komunalnych na terenie miasta oszacowano
na 140,79 Mg.
Odpady niebezpieczne (jak równieŜ wielkogabarytowe, zuŜyty sprzęt elektryczny i elektroniczny)
odbierane są od mieszkańców cztery razy w roku w terminach wyznaczonych harmonogramem oraz
dodatkowo w terminach uzgodnionych z podmiotem świadczącym usługi w ramach zawartej umowy.
Ponadto odpady te przyjmowane są w Punktach Zbiórki Odpadów:
przy ul. Wyszyńskiego 142,
przy ul. Stara Droga 85,
29
Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013
na terenie Składowiska w Jadwinówce.
Natomiast małe i średnie przedsiębiorstwa winny mieć podpisaną umowę z firmą posiadająca
zezwolenie na gospodarowanie odpadami niebezpiecznymi.
W 2005 roku PGK Sp. z o.o. podpisało umowę z Organizacją Odzysku REBA w Warszawie
zajmującą się zbiórką baterii i akumulatorów małogabarytowych. Dzięki tej umowie PGK dostarczyło
25 sztuk specjalnych pojemników do zbiórki baterii do szkół podstawowych, gimnazjalnych i
średnich, Urzędu Miasta, Starostwa Powiatowego gdzie moŜna wrzucać zuŜyte baterie. Zebrane
baterie przekazywane są do Organizacji Odzysku „Reba”.
Na terenie miasta nie przeprowadzono pełnej inwentaryzacji azbestu i wyrobów zawierających azbest.
Zgodnie z informacjami przekazanymi przez osoby fizyczne na terenie miasta znajduje się 1126m2
(przyjmując wskaźnik 11kg/m2 z Programu usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest
stosowanych na terytorium Polski otrzymujemy 12,386 Mg) płyt azbestowo – cementowych.
JednakŜe bez pełnej inwentaryzacji nie moŜna przyjąć tej liczby jako faktycznej.
3.1.5
Odpady z innych źródeł
PowaŜny problem społeczny i mentalnościowy stanowi unieszkodliwianie zwierząt padłych w
gospodarstwach rolnych.
Padłe zwierzęta odbierane są przez Zakład Przetwórstwa Rolnego „ Bacutil-Danielów” w gminie
Kamieńsk.
3.2
Selektywne zbieranie odpadów
Jednym z elementów prawidłowo funkcjonującego systemu gospodarowania odpadami jest system
odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości oraz selektywna zbiórka.
Na terenie miasta prowadzona jest segregacja odpadów komunalnych.
W sposób selektywny zbierane są niŜej wymienione frakcje odpadów wyselekcjonowanych ze
strumienia odpadów komunalnych:
szkła,
papieru,
tworzyw sztucznych,
opakowań aluminiowych,
wielkogabarytowych,
zuŜytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego,
niebezpiecznych
odpady z remontów.
W zabudowie wielorodzinnej selektywne gromadzenie szkła, papieru, tworzyw sztucznych i
opakowań aluminiowych odbywa się w odpowiednio oznakowanych pojemnikach do zbiórki
30
Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013
selektywnej, zaś w rejonach o charakterze zabudowy jednorodzinnej w odpowiednio oznakowanych
workach.
Pojemniki i worki dostarczane są przez podmiot świadczący usługi w zakresie odbioru odpadów
komunalnych, z którym właściciel podpisał umowę. W/w odpady odbierane są od właścicieli z
częstotliwością raz w miesiącu zgodnie z harmonogramem opracowanym przez przedsiębiorcę
świadczącego usługi.
Odpady wielkogabarytowe, zuŜyty sprzęt elektryczny i elektroniczny oraz odpady niebezpieczne
odbierane są od mieszkańców cztery razy w roku w terminach wyznaczonych harmonogramem oraz
dodatkowo w terminach uzgodnionych z podmiotem świadczącym usługi w ramach zawartej umowy.
Ponadto odpady te przyjmowane są w Punktach Zbiórki Odpadów:
przy ul. Wyszyńskiego 142
przy ul. Stara Droga 85
na terenie Składowiska w Jadwinówce.
Odpady z remontów powinny być gromadzone w osobnych kontenerach
dostarczonych przez
podmiot uprawniony lub luzem na warunkach określonych w umowie pomiędzy właścicielem
nieruchomości a podmiotem świadczącym usługi.
Odpady wielkogabarytowe, sprzęt elektryczny i elektroniczny, papier, szkło, tworzywa sztuczne,
odpady niebezpieczne odbierane są od osób fizycznych w ramach zawartej umowy bez dodatkowych
opłat.
Wszyscy właściciele nieruchomości, którzy zawarli umowę z podmiotem posiadającym zezwolenie na
odbiór odpadów komunalnych otrzymali harmonogram określający terminy odbioru selektywnie
zbieranych odpadów.
Odpady zebrane selektywnie podlegają wtórnej selekcji i odpowiednio przygotowane partie odpadów
przekazywane są do przedsiębiorstw posiadających zezwolenie na prowadzenie działalności w
zakresie odzysku, recyklingu lub unieszkodliwiania odpadów.
W 2003 roku została podpisana Umowa o współpracy pomiędzy Gminą Miasta Radomska a
Organizacją Odzysku REKOPOL z siedzibą w Warszawie na mocy której Organizacja dofinansowuje
działania PGK Sp. z o.o. w zakresie zbiórki odpadów opakowaniowych. Odpady opakowaniowe po
wstępnej segregacji i zbelowaniu przekazywane były do zakładów prowadzących działalność w
zakresie recyklingu. PGK Sp. z o.o. współpracuje z następującymi firmami w zakresie recyklingu i
odzysku odpadów:
Polowat Sp. z o.o. z Bielska Białej
Krynicki Recykling Sp. z o.o. z Olsztyna
EMK Recykling Sp. z o.o. Sp. z o.o. ze Zgierza
PHU JUKO Szczukocki Jerzy z Piotrkowa Tryb
ZUH LOBO G. Paszkiewicz ze Zwolenia
31
Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013
W 2005 roku Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. podpisało umowę z Organizacją
Odzysku REBA w Warszawie zajmującą się zbiórką baterii i akumulatorów małogabarytowych.
Dzięki tej umowie PGK dostarczyło 25 sztuk specjalnych pojemników do zbiórki baterii do szkół
podstawowych, gimnazjalnych i średnich, Urzędu Miasta, Starostwa Powiatowego gdzie moŜna
wrzucać zuŜyte baterie. Zebrane baterie przekazywane są do Organizacji Odzysku REBA.
W 2007 roku PGK z pojemników tych zebrało 600 kg baterii natomiast w 2008 roku 1 210 kg baterii
przekazano do Organizacji Odzysku.
Dodatkowo od 2007 roku podjęto zbiórkę przeterminowanych leków od mieszkańców miasta. W 9
aptekach zostały umieszczone specjalne pojemniki do których mieszańcy mogą wrzucać
przeterminowane leki. W 2007 roku zebrano 100 kg leków a w 2008 roku 480kg. Leki są odbierane
przez specjalistyczną firmę i przekazywane do unieszkodliwienia w spalarni odpadów.
Tabela 10.
Ilość selektywnie zebranych odpadów z terenu Radomska w 2008 roku
Odpady zbierane selektywnie
Ilość [Mg]
papier i tektura
71,29
szkło
361,68
tworzywa sztuczne
199,05
tekstylia
73,3
zuŜyty sprzęt elektryczny
5,44
baterie i akumulatory
1,21
odpady wielkogabarytowe
34,12
przeterminowane leki
0,5
Źródło: Sprawozdanie z realizacji Planu gospodarki Odpadami Miasta Radomska
Tabela 11.
Lp.
Kod
odpadu
Rodzaje i ilości selektywnie zebranych odpadów przez PGK Sp. z o.o.
Nazwa odpadu
Ilość selektywnie zebranych odpadów
[Mg]
2005r.
2006r.
2007r.
2008r.
1
15 01 01
Opakowania z papieru i
tektury
-
-
31,33
29,78
2
15 01 02
Opakowania z tworzyw
sztucznych
52,16
203,58
217,37
264,43
3
15 01 06
Zmieszane odpady
opakowaniowe
-
-
16049
-
4
15 01 07
Opakowania ze szkła
165,10
168,42
240,31
468,35
5
16 02 14
ZuŜyte urządzenia inne
niŜ wymienione w 16 02
09 do 16 02 13
-
-
0,50
-
6
20 01 34
Baterie i akumulatory inne
niŜ wymienione w 20 01
33
-
-
0,53
-
Razem:
61,11
737,54
16049
1042,18
0,5
0,53
32
Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013
7
8
20 01 35
ZuŜyte urządzenia
elektryczne i
elektroniczne inne niŜ
wymienione w 20 01 21 i
20 01 23 zawierające
niebezpieczne składniki
-
-
2,85
-
20 01 36
ZuŜyte urządzenia
elektryczne i
elektroniczne inne niŜ
wymienione w 20 01 21,
20 01 23 i 20 01 35
-
-
0,90
-
217,26
372
16542,79
762,56
Razem:
2,85
0,9
17 894,61
Źródło: Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o.
Szczegółowy wykaz rozstawienia pojemników na poszczególne odpady przez Przedsiębiorstwo
Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. na terenie miasta Radomska przedstawiono w tabelach poniŜej.
Tabela 12.
Lp.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
35.
36.
37.
Wykaz pojemników PET
Ulica
11 Listopada
11 Listopada
11 Listopada 12
11 Listopada
11 Listopada 4
11 Listopada 11d
Armii Krajowej
Armii Krajowej 1a
Armii Krajowej
Armii Krajowej
Batorego2/Miła 2
Batorego
Brzeźnicka
Brzeźnicka
Brzeźnicka
Brzeźnicka 116
Brzeźnicka 146
Brzeźnicka 268
Brzeźnicka 30/32
Brzeźnicka 37/39
Brzeźnicka 34-36
Brzeźnicka 47
Brzeźnicka 43-45
Brzeźnicka
Brzeźnicka 74
Ciepła
Dobra/Energetyków
Fabianiego 12
Gidelska
Gliniana
Jagiellońska 13-15
Jagiellońska 17-19
Jagiellońska 18
Jagiellońska 18a
Jagiellońska 19-21
Jagiellońska 22
Jagiellońska
Opis
Gimnazjum nr 3
FAMEG
FAMEG - Elektrociepłownia
Sklep drogeryjny
Blok RSM
GaraŜe naprzeciw przystanku WPK
Naprzeciw I LO
za przychodnią
Zespół Szkół Pogimnazjalnych nr1
Przystanek autobusowy naprzeciw nr 214
Stadion RKS
Koło Tollcaru
Centrum Handlowe Chudek
Naprzeciw miasteczka ruchu
KUBAMA
Ogródki działkowe Słoneczne
Sklep Zorza
Sklep Winciorek
Trafo
Naprzeciw byłego hotelu Zygmunt
Sklep PSS Zorza
Parking
Ilość
[szt.]
1
2
1
2
1
1
1
2
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
2
1
1
1
1
1
1
1
1
1
2
1
1
1
33
Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013
38.
39.
40.
41.
42.
43.
44.
45.
46.
47.
48.
49.
50.
51.
52.
53.
54.
55.
56.
57.
58.
59.
60.
61.
62.
63.
64.
65.
66.
67.
68.
69.
70.
71.
72.
73.
74.
75.
76.
77.
78.
79.
80.
81.
82.
83.
84.
85.
86.
87.
88.
89.
90.
91.
92.
93.
94.
95.
96.
Jagiellońska
Jagiellońska
Jagiellońska
Jagiellońska
Jagiellońska
Joselewicza 2
Kilińskiego
Kolejowa
Kołłątaja
Kościówka 22
Kościuszki 3
Kościuszki 12
Krakowska
Krakowska
Krakowska
Krańcowa 80
Krasickiego
Kraszewskiego 5
Kukuczki
Leszka Czarnego
Leszka Czarnego
Leszka Czarnego
Leszka Czarnego 11
Leszka Czarnego 12
Leszka Czarnego 15
Leszka Czarnego 15
Leszka Czarnego 17
Leszka Czarnego 21
Leszka Czarnego 22
Lipowa 2
Lipowa 6-8
Ładna 30
Ładna/Leśników
M. Dąbrowskiej
M. Dąbrowskiej 106
Makuszyńskiego
Matejki
Miła 12
Miła 6/8
Miła 8/10
MłodzieŜowa
Młodzowska
Narutowicza
Narutowicza
Ogrodowa
Pana Tadeusza/Piłsudskiego
Piastowska
Piastowska
Piastowska
Piastowska 12
Piastowska 15
Piastowska 17
Piastowska 18
Piastowska 21
Piastowska 24
Piastowska 25
Piastowska 35-37
Piastowska 41
Piłsudskiego
Wspólnota Mieszkaniowa
Zakład Energetyczny
Bloki mieszkalne TED
PKS
Przedszkole nr 4
„Plus” Herczyk
Boisko MOSIR
Wspólnota Mieszkaniowa
Przystanek przy masarni
Bloki Mostostalu od parku
Koło Koprexu
Sklep Dąbrówka Anna
Sklep Biedronka
Baza PKS
Kolo boiska
Pawilony naprzeciw autokomisu
MOSIR – basen
Sklep zoologiczny
Od strony boiska
Od strony Ośrodka Szkolno-Wychowawczego
Parking naprzeciw Banku Spół.
Parking naprzeciw Poczty
Koło kiosku Ruchu
Od pływalni koło Starostwa
Koło sklepu Rufi
Baza Las
Pętla autobusowa
K/Ciszewski Andrzej
Publiczna Szkoła nr 10
Koło sklepu Rufi
Pijalnia
Publiczna Szkoła nr 5
Zespół Szkół Elektrycznych
k/ sklepu PSS
Ośrodek Szkolno-Wychowawczy
Przy garaŜach za blokami 2-4
Spółdzielnia Mieszkaniowa
Eurodent, naprzeciw Spółdzielni Mieszkaniowej
Publiczne Gimnazjum nr 1
Za sklepem Mini – Market
Bursa Szkolna nr 1 od strony Sklepu
Od strony plebanii
Publiczna Szkoła nr 2
1
1
1
2
1
1
1
1
1
1
1
1
1
2
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
2
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
2
1
1
2
1
1
1
1
1
1
34
Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013
97.
98.
99.
100.
101.
102.
103.
104.
105.
106.
107.
108.
109.
110.
111.
112.
113.
114.
115.
116.
117.
118.
119.
120.
121.
122.
123.
124.
125.
126.
127.
128.
129.
130.
131.
132.
133.
134.
135.
136.
137.
138.
139.
140.
141.
142.
143.
144.
145.
146.
Piwna 3
Porzeczkowa
Przemysłowa
Pułaskiego
Reja
Reymonta
Rolna
Siemiradzkiego
Sienkiewicza 72
Skoczyńskiego 11
Słowicza
Słowicza 3
Sokola
Spacerowa
Spacerowa 12
Staffa/Baczyńskiego
Stara Droga/Dąbrowej
Starowiejska 11
Starowiejska 11-19
Starowiejska 19
Starowiejska 3
Staszica
Stodolna
Sucharskiego
Sucharskiego
Sucharskiego 42
Św. Jadwigi 2
Św. Jadwigi 2
Św. Jadwigi 20
Św. Jadwigi 4
Św. Rocha/Makuszyńskiego
Szkolna
Św. Jadwigi
Św. Jadwigi 10
Targowa 12a
Targowa 4
Telimeny/Pana Tadeusza
Torowa
Tysiąclecia
Tysiąclecia
Tysiąclecia
Tysiąclecia 11
Tysiąclecia 13
Wyszyńskiego
Wyszyńskiego 8/12
Leszka Czarnego 14
śeromskiego
Pojemnik na kartoniki
Kilińskiego 61 i 61a
Pojemnik na kartoniki
KRUZ
Ogródki działkowe
Pętla autobusowa
Za Bankiem Spół.
k/stawu
Dworzec PKP
Szkoła Podstawowa nr 9
Przystanek MPK
Koło Trafo
Publiczne Przedszkole nr 9
Oczyszczalnia Ścieków
Przy starej spółdzielni
Parking od strony domu jednorodzinnego
Od strony łąk
Parking
II LO
Naprzeciw Stodoły
Zespół Szkół Ekonomicznych
k/Mostostalu
Prawa strona parkingu
Lewa strona parkingu
Hala sportowa
Plac
Gimnazjum nr 2
Publiczna Szkoła nr 6 przy bramie
Parking
Parking
Targowica
k/remizy straŜackiej
Obok Pogotowia Ratunkowego
Wejście na plac Handlopolu
plac Handlopolu
GaraŜe
Zakład Ciepłowniczy
Wspólnota Mieszkaniowa
StraŜ PoŜarna
Szkoła Podstawowa nr 9
Nowe bloki TED
Szkoła Podstawowa nr 1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
2
1
1
1
1
1
1
1
1
2
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
2
5
1
1
1
2
1
2
2
1
1
1
1
1
1
1
Źródło: Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o.
Łącznie rozstawionych jest na terenie Radomska 166 pojemników na tworzywa sztuczne.
35
Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013
Tabela 13.
Wykaz pojemników makulatury
1. Leszka Czarnego 22
Od strony pływalni koło Starostwa przy pojemnikach PET
Ilość
[szt.]
1
2. Leszka Czarnego 15
Parking naprzeciwko Banku Spół. przy pojemnikach PET
1
3. Wyszyńskiego
Przy pojemnikach SM-1100 na terenie szpitala
1
4. Jagiellońska
przy pojemnikach PET k/Biedronki
1
5. Piwna 3
przy pojemnikach PET
1
6. Targowa 12a
przy pojemnikach PET
1
7. Jagiellońska 18
Naprzeciw byłego hotelu Zygmunt przy pojemnikach PET
1
8. Jagiellońska 19-21
przy pojemnikach PET
1
Lp.
Ulica
Opis
przy pojemnikach PET
1
10. Piastowska 2
9. Jagiellońska 57d
Między garaŜami od strony ul. Tysiąclecia
1
11. Leszka Czarnego/Piastowska
Bazar
1
12. Starowiejska 11-19
Parking od str. Domów jednorodzinnych przy pojemnikach PET
1
13. Św. Jadwigi 2
Prawa strona parkingu przy pojemnikach PET
1
14. Kolejowa 8
Firma „Wiktor”
1
15. Sokola
Przedszkole
1
16. Piastowska
Dom Towarowy Edward
1
17. Leszka Czarnego
Sklep Kubik
1
18. Reymonta
PKO BP
1
19. Św. Jadwigi
Hala sportowa
1
20. Brzeźnicka 45
1
21. Sadowa 24
Bloki TBS
1
22. Leszka Czarnego 6
Bloki TBS
1
23. Brzeźnicka 41
Bloki TBS
1
24. Pl. 3 Maja 13/15
1
25. Batorego 5
1
26. Starowiejska 9
1
27. Jagiellońska 15
1
28. Pl. 3 Maja 10
1
29. Piastowska 37/35
1
Źródło: Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o.
Łącznie rozstawionych jest na terenie Radomska 29 pojemników na makulaturę.
Tabela 14.
Wykaz pojemników na szkło
Lp.
Ulica
Opis
1. 11 Listopada 12
Ilość
[szt.]
1
2. 11 Listopada 4
1
3. 11 Listopada 11d
1
4. Batorego 5
Spółdzielnia Mieszkaniowa
1
5. Brzeźnicka
KUBAMA
2
6. Dąbrowskiej
Pętla autobusowa
1
7. Gidelska
Sklep Winciorek
1
8. Gliniana
Obok Trafo
1
36
Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013
9. Jagiellońska 11
1
10. Jagiellońska 15
11. Jagiellońska 18
1
Przy hotelu
12. Jagiellońska 19/21
1
1
13. Jagiellońska 53
1
14. Jagiellońska 57d/Łokietka
1
15. Kasztelańska 3
PHU CUBEX
1
17. Kołłątaja
Przedszkole
1
18. Krakowska
Koprex
1
19. Krakowska
Przystanek autobusowy
16. Kolejowa 1
1
1
20. Leszka Czarnego 15/Piastowska 18
1
21. Leszka Czarnego 19
1
22. Leszka Czarnego 21
1
23. Leszka Czarnego 17
1
24. Lipowa 2
1
25. Ładna
Baza Las
1
26. Ładna 30
1
27. M. Dąbrowskiej124
1
28. Matejki
1
29. Miła 2
1
30. Pana Tadeusza
1
31. Piastowska 13
1
32. Piastowska 24
1
33. Piastowska 31
1
34. Piastowska 41
1
35. Porzeczkowa 9
Ogródki działkowe
1
36. Przedborska
Zespół Szkół Ekonomicznych
1
37. Przyszkolna
ZSG nr 3
1
38. Pułaskiego
Za Bankiem Spół.
1
39. Reja
k/stawu
1
40. Sadowa 24
Bloki TBS
1
41. Słowicza
Przedszkole
1
42. Słowicza 3
Spółdzielnia Mieszkaniowa
1
43. Spacerowa
Oczyszczalnia Ścieków
1
44. Stara Droga/Dąbrowskiej
Przy starej spółdzielni
1
45. Starowiejska 1
k/sklepu Biedronka
1
46. Starowiejska 15
Parking
1
47. Św. Jadwigi
Hala Sportowa
1
48. Św. Jadwigi 14
1
49. Turleja/Śląska
1
50. Leszka Czarnego 14
Wspólnota Mieszkaniowa
1
51. Narutowicza
Szkoła nr 5
1
52. Kukuczki
Przy boisku szkolnym
1
53.
Spółdzielnia „12”
2
Źródło: Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o.
Łącznie rozstawionych jest na terenie Radomska 55 pojemników na szkło.
37
Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013
Dodatkowo wydano mieszkańcom miasta ok. 55 000 sztuk worków do segregacji u źródła.
Zasięg selektywnej zbiórki odpadów zwiększono przez udostępnienie nowych punktów ustawienia
pojemników na selektywną zbiórkę, oraz edukację ekologiczną.
3.3
System odbioru odpadów komunalnych
Odbiór zorganizowany odpadów komunalnych odbywa się systemem mieszanym tj. z pojemników,
kontenerów oraz worków.
Jak juŜ pisano pojemniki i worki dostarczane są przez podmiot świadczący usługi w zakresie odbioru
odpadów komunalnych, z którym właściciel podpisał umowę. W/w odpady odbierane są od właścicieli
z częstotliwością raz w miesiącu zgodnie z harmonogramem opracowanym przez przedsiębiorcę
świadczącego usługi.
Odpady wielkogabarytowe, zuŜyty sprzęt elektryczny i elektroniczny oraz odpady niebezpieczne
odbierane są od mieszkańców cztery razy w roku w terminach wyznaczonych harmonogramem oraz
dodatkowo w terminach uzgodnionych z podmiotem świadczącym usługi w ramach zawartej umowy.
Działalność w zakresie odbioru odpadów od mieszkańców prowadzą firmy:
Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. ul. Stara Droga 85 (100 % udziału Gmina
Miasta Radomska),
Remondis Sp. z o.o. Zakład Radomsko, ul Wyszyńskiego 142.
W 2007 roku 6 566 budynków mieszkalnych posiadało podpisaną umowę, na 31.12.2008 roku liczba
ta wzrosła do 6 688 budynków mieszkalnych.
Tabela 15.
Stan umów na odbiór odpadów komunalnych od mieszkańców
Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o.
Stan na dzień
31.12.2008r.
Stan na dzień
16.06.2009r.
Nieczystości płynne
Odpady
komunalne
Nieczystości płynne
Odpady
komunalne
618
6 138
787
6 256
Źródło: Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o.
Na dzień 31.12.2008r. ca 94% gospodarstw domowych zostało objętych zbiórka odpadów
komunalnych (Sprawozdanie z realizacji gminnego planu gospodarki odpadami; 2009r.)
38
Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013
Jak widać na przykładzie tabeli juŜ w ciągu ostatniego półrocza liczba mieszkańców objętych
odbiorem odpadów przez PGK Sp. z o.o. wzrosła o 118 umów. [brak aktualnych danych od firmy
Remondis]
Prowadzona jest równieŜ selektywna zbiórka odpadów (system opisany w rozdziale 3.2).
3.4
Transport i przeładunek odpadów
Odpady transportowane są specjalistycznymi samochodami firm zajmujących się odbiorem odpadów.
Przekazywane są na składowisko odpadów komunalnych oraz specjalistycznym firmom zajmującym
się odzyskiem odpadów.
Na terenie miasta nie ma stacji przeładunkowej.
3.5
Instalacje do segregacji, odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych
Na terenie miasta Radomska nie istnieją składowiska odpadów. Zgodnie z Uchwałą Nr XLIV/360/06
Rady Miejskiej w Radomsku z dnia 13 marca 2006 roku w sprawie regulaminu utrzymania czystości i
porządku na terenie miasta Radomska odpady komunalne podlegają unieszkodliwianiu na
składowisku odpadów w Jadwinówce, zarządzanym przez Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej
Sp. z o.o. w Radomsku, ul. Stara Droga 85 (100 % udziału Gmina Miasta). Dlatego teŜ Plan
Gospodarki Odpadami zawiera Kartę Składowiska odpadów innych niŜ niebezpieczne w Jadwinówce.
(załącznik nr 3).
Ponadto Na terenie miasta Radomska znajdują się następujące instalacje do odzysku lub innego niŜ
składowanie unieszkodliwiania odpadów; karty instalacji przedstawiono w załącznikach:
Instalacja do unieszkodliwiania odpadów w Metalurgii S.A. w Radomsku ul. Reymonta 62
Instalacja do odzysku odpadów – Wytwarzanie opakowań foliowych
Instalacja do odzysku odpadów – Przedsiębiorstwo WielobranŜowe WTÓRMEX S.J
PoniŜej przedstawiono równieŜ ilości odpadów unieszkodliwionych w ostatnich latach na składowisku
odpadów PGK Sp. z o.o. oraz przekazanych do odzysku.
Tabela 16.
Ilość odpadów unieszkodliwionych na składowisku odpadów innych niŜ
niebezpieczne PGK Sp. z o.o.
Ilość
[Mg]
Odpady
komunalne
z grupy 20
2005r.
2006r.
2007r.
2008r.
35 625,43
29 053,71
34 866,60
33 767,46
Źródło: Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o.
39
Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013
Tabela 17.
Rodzaje i ilości odpadów poddane odzyskowi
Ilość
[Mg]
Kod
odpadu
Nazwa
1.
15 01 01
Opakowania z papieru i tektury
2.
15 01 02
3.
Lp.
odpadu
Metoda
odzysku
2005r.
2006r.
2007r.
2008r.
-
-
20,13
23,34
R-15
Opakowania z tworzyw
sztucznych
37,66
193,51
160,23
192,25
R-15
15 01 07
Opakowania ze szkła
111,45
176,47
198,46
412,13
R-15
4.
16 02 14
ZuŜyte urządzenia inne niŜ
wymienione w 16 02 09 do 16
02 13
-
-
0,70
-
R-15
5.
17 01 01
Odpady betonu oraz gruz
betonowy z rozbiórek i
remontów
37,08
16,40
66,76
350,00
R-14
6.
17 01 02
Gruz ceglany
-
-
-
148,60
R-14
7.
17 01 03
Odpady innych materiałów
ceramicznych i elementów
wyposaŜenia
-
-
-
29,70
R-14
8.
17 01 07
Zmieszane odpady z betonu,
gruzu ceglanego, odpadowych
materiałów ceramicznych i
elementów wyposaŜenia inne niŜ
wymienione w 17 01 06
-
-
10,54
19,77
R-14
9.
17 01 80
Usunięte tynki, tapety, okleiny
itp.
-
-
1,15
179,56
R-14
10.
17 01 81
Odpady z remontów i
przebudowy dróg
-
-
-
297,15
R-14
11.
17 05 04
Gleba i ziemia, w tym kamienie,
inne niŜ wymienione w 17 05 03
-
-
21,87
80,24
R-14
17 08 02
Materiały konstrukcyjne
zawierające gips inne niŜ
wymienione
w 17 08 01
-
-
-
59,841
R-14
13.
17 09 04
Zmieszane odpady z budowy,
remontów i demontaŜu inne niŜ
wymienione w 17 09 01, 17 09
02 i 17 09 03
-
-
-
59,74
R-14
14.
19 08 01
Skratki
-
3,84
36,33
37,34
R-14
15.
19 08 02
Zawartość piaskowników
-
42,01
310,65
318,56
R-14
16.
19 08 05
Ustabilizowane komunalne
osady ściekowe
120,0
503,29
1883,57
297,85
R-14
17.
19 12 01
Papier i tektura
21,0
25,51
12,66
13,08
R-15
12.
40
Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013
18.
19 12 09
Minerały (np. piasek, kamienie)
-
-
-
3,40
R-14
19.
20 01 01
Papier i tektura
-
-
9,53
-
R-15
20.
20 01 23*
Urządzenia zawierające freony
-
-
0,12
-
R-15
20 01 35*
ZuŜyte urządzenia elektryczne i
elektroniczne inne niŜ
wymienione w 20 01 21 i 20 01
23 zawierające niebezpieczne
składniki (1)
-
-
2,30
-
R-15
22.
20 01 36
ZuŜyte urządzenia elektryczne i
elektroniczne inne niŜ
wymienione w 20 01 21, 20 01
23 i 20 01 35
-
-
0,84
-
R-15
23.
20 02 02
Gleba i ziemia, w tym kamienie
79,31
-
-
41,55
R-14
24.
20 03 02
Odpady z targowisk
-
-
65,61
45,25
R-14
25.
20 03 03
Odpady z czyszczenia ulic i
placów
179,27
64,64
95,26
199,82
R-14
26.
20 03 06
Odpady ze studzienek
kanalizacyjnych
-
11,82
92,21
89,60
R-14
585,77
1037,49
2988,92
2898,771
-
21.
Razem:
Źródło: Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o.
3.6
Schemat przepływu odpadów
Odpady komunalne odbierane są z terenu gminy przez dwie uprawnione do tego celu firmy, które
posiadają zezwolenia na odbiór odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości:
Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. ul. Stara Droga 85 (100 % udziału Gmina
Miasta Radomska),
Remondis Sp. z o.o. Zakład Radomsko, ul Wyszyńskiego 142.
Zmieszane odpady komunalne przekazywane są na składowisko odpadów innych niŜ niebezpieczne
Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o.
41
Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013
Rysunek 2.
Radomska
Schemat selektywnej zbiórki oraz transportu odpadów na terenie
Źródło: www.pgk-radomsko.pl/sel_zb.html
3.7
Uregulowania formalno – prawne z zakresu świadczenia usług odbioru odpadów
komunalnych
Dla prawidłowego zarządzania gospodarką odpadami komunalnymi w gminie niezbędne jest
posiadanie, przyjętego uchwałą Rady Miejskiej, Planu Gospodarki Odpadami, regulaminu utrzymania
czystości i porządku na terenie gminy oraz wymagań, jakie powinien spełnić przedsiębiorca
ubiegający się o uzyskanie zezwolenia na świadczenie usług w zakresie odbierania odpadów
komunalnych od właścicieli nieruchomości podanych do publicznej wiadomości przez wójta,
burmistrza lub prezydenta danej gminy.
Regulamin utrzymania czystości i porządku został przyjęty Uchwałą nr XLIV/360/06 z dnia 13 marca
2006r. w sprawie regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie Miasta Radomska.
42
Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013
Jednym z elementów prawidłowo funkcjonującego systemu gospodarowania odpadami jest system
odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości.
U podstaw prawnych tego systemu leŜy wydawanie przez Prezydenta stosownych zezwoleń na mocy
cyt. wyŜej ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminie.
Usprawniając współpracę z przedsiębiorcami oraz spełniając obowiązek wynikający z art. 7 ust. 3
tejŜe ustawy podano do publicznej wiadomości wymagania, jakie powinien spełniać przedsiębiorca
ubiegający się o uzyskanie zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie odbierania odpadów
komunalnych od właścicieli nieruchomości zarządzeniem Prezydenta Miasta Radomska nr 37/2006 z
dnia 12 kwietnia 2006r., w którym określił wymagania jakie muszą spełnić przedsiębiorcy ubiegający
się o uzyskanie zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie odbioru odpadów komunalnych od
właścicieli nieruchomości, opróŜniania zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystości
ciekłych.
3.8
Maksymalne stawki opłat za odbiór odpadów komunalnych
Zgodnie z art. 6 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (tj.
Dz. U. z 2005 r. Nr 236 poz. 2008 ze zmianami) obowiązkiem Rady Miejskiej jest podjęcie uchwały
w sprawie maksymalnych stawek opłat za odbieranie odpadów komunalnych w właścicieli
nieruchomości.
Rada Miejska w Radomsku 22 stycznia 2007 roku podjęła Uchwałę Nr V/41/07 w sprawie górnych
stawek opłat za usługi usuwania odpadów komunalnych z nieruchomości oraz opróŜniania zbiorników
bezodpływowych na terenie miasta Radomska. Uchwałą Nr XVIII/142/07 Rady Miejskiej w
Radomsku z dnia 28 grudnia 2007 roku zmieniono górne stawki opłat za odbieranie odpadów
komunalnych od właścicieli nieruchomości.
Aktualnie obowiązującą jest Uchwała nr XLII/329/09 Rady Miejskiej w Radomsku z dnia 16 czerwca
2009 roku w sprawie określenia górnych stawek opłat za usługi usuwania odpadów komunalnych z
nieruchomości oraz opróŜniania zbiorników bezodpływowych na terenie Miasta Radomska.
3.9
Uwagi końcowe dotyczące stanu obecnego systemu gospodarki odpadami i identyfikacji
problemów
W powyŜszej analizie stanu istniejącego w zakresie gospodarki odpadami na terenie Radomska,
przedstawiono podstawowe zagadnienia związane ze stanem obecnym, na podstawie tych analiz i
obserwacji moŜna skonstruować zestawienie pozytywnych i negatywnych elementów w tym zakresie.
1. Na terenie miasta prowadzone jest zbieranie odpadów zmieszanych komunalnych
2. Miasto posiada wszystkie wymagane uregulowania prawne w zakresie prawidłowej
gospodarki odpadami
3. Miasto prowadzi ewidencję umów na odbiór odpadów komunalnych
43
Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013
4. Miasto posiada instalacje do odzysku i unieszkodliwiania odpadów
5. Miasto prowadzi segregacje u źródła
6. Miasto ma dobrze rozwinięty system selektywnej zbiórki odpadów (odpadów szkła, papieru,
tworzyw sztucznych, , wielkogabarytowych, niebezpiecznych, budowlanych)
7. Brak systemu segregacji odpadów ulegających biodegradacji
8. Nadal niewystarczająca wiedza mieszkańców na temat gospodarki odpadami (Program
Ochrony Środowiska rozdział 4.10 Edukacja ekologiczna)
4
Prognoza zmian w zakresie gospodarki odpadami
4.1
Zmiany demograficzne
Do prognozy zmian demograficznych ludności gminy, w latach: 2010, 2012 i 2016 wykorzystano
dynamikę zmian prognozy demograficznych sporządzonej przez GUS na lata 2008-2035.
Tabela 18.
Prognoza zmian liczby ludności
LATA
PROGNOZOWANA LICZBA
LUDNOŚCI
WSKAŹNIK LICZBY LUDNOŚCI W STOSUNKU
DO 2006 R. [%]
2010
48 504
98,82
2012
47 925
97,64
2016
47 193
96,15
4.2
Do
Prognozy ilości wytwarzanych odpadów komunalnych
obliczeń
prognozy
ilości
wytwarzanych
odpadów
komunalnych
przyjęto
następujące załoŜenia:
nie będą następowały istotne zmiany składu morfologicznego wytwarzanych odpadów
komunalnych,
wzrost jednostkowego wskaźnika wytwarzania odpadów na jednego mieszkańca wsi kształtował
się będzie na poziomie 0,5%, zaś miasta 1%,
wzrost poziomu selektywnego zbierania odpadów, z obecnych 1% (w stosunku do całości
wytworzonych odpadów) do 10% w 2010 roku i 20% w roku 2018,
ilość pozostałych odpadów komunalnych z grupy 20 wzrastać będzie średnio o 1% w skali roku
Na prognozowane ilości wytwarzanych odpadów komunalnych wpływać będzie liczba mieszkańców
gminy, zmiany w poziomie dochodów ludności oraz zmiany jednostkowych wskaźników emisji
odpadów. Prognozę zmiany wskaźników emisji wykonano w oparciu o wskaźniki zamieszczone w
KPGO 2010. ZałoŜono roczne zmiany emisji poszczególnych wskaźników na poziomie 1%.
Prognozowane
ilości
odpadów
komunalnych
w
latach
2010,
2012
i
2016
zostały
obliczone na podstawie zamieszczonych w opracowaniu procentowych wskaźników zmian ludności
przy uwzględnieniu rocznych wskaźników zmiany emisji odpadów:
44
Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013
2010r. – 48504 osób x 325 kg/m/rok + 4% (zwiększenie wielkości emisji wytwarzanych w 2006
roku odpadów)
2012r. – 47925 osób x 325 kg/m/rok + 5 % (zwiększenie wielkości emisji wytwarzanych w roku
2006 odpadów)
2016r. – 47193 osób x 325 kg/m/rok + 6% (zwiększenie wielkości emisji wytwarzanych w roku
2006 odpadów)
Zatem:
2010 – 0,9882 x 15 951,975 x 1,04 = 16 394,28
2012 – 0,9764 x 16 394,28 x 1,05 = 16 807,76
2016 – 0,9615 x 16 807,76 x 1,06 = 17 130,30
Tabela 19.
Tabela 20.
Prognoza ilości odpadów komunalnych
Rok
Razem [Mg]
2010
16 394,28
2012
16 807,76
2016
17 130,30
Prognoza ilości odpadów z uwzględnieniem składu morfologicznego
Lp.
Nazwa
2010
2012
2016
1
Odpady komunalne segregowane
337,72
346,24
352,88
2
Odpady zielone z ogrodów i parków
452,48
463,89
472,80
3
Niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne, w tym:
14469,60
14834,52
15119,20
3.1
Odpady kuchenne ulegające biodegradacji
3345,37
3429,74
3495,56
3.2
Odpady zielone
363,19
372,35
379,49
3.3
Papier i tektura
2860,64
2932,79
2989,07
3.4
Opakowanie wielomateriałowe
1070,75
1097,75
1118,82
3.5
Tworzywa sztuczne
2102,43
2155,46
2196,82
3.6
Szkło
1232,81
1263,90
1288,16
3.7
Metale
726,37
744,69
758,98
3.8
OdzieŜ i tekstylia
219,94
225,48
229,81
3.9
Drewno
251,77
258,12
263,07
3.10
Odpady niebezpieczne
144,70
148,35
151,19
3.11
Odpady mineralne, w tym frakcja popiołowa
2151,63
2205,89
2248,22
4
Odpady z targowisk
159,02
163,04
166,16
5
Odpady z oczyszczania ulic i placów
349,20
358,01
364,88
6
Odpady wielkogabarytowe
626,26
642,06
654,38
16394,29
16807,76
17130,30
Razem:
45
Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013
4.3
Odpady biodegradowalne
Tabela 21.
Prognoza ilości wytwarzania odpadów biodegradowalnych
Ilość odpadów
[ Mg]
4.4
2010 rok
2012 rok
2016 rok
7 518,12
7 428,38
7 314,92
Odpady niebezpieczne
Prognozowanie ilości odpadów niebezpiecznych moŜliwych do wytworzenia do roku 2015 jest trudne
ze względu choćby na ciągle zmieniające się czynniki ekonomiczne. Dlatego teŜ przyjęto wzrost (za
PGOWŁ 2011) jednostkowego wskaźnika wytwarzanych odpadów na jednego mieszkańca na
poziomie 5% w skali roku.
Tabela 22.
Lp.
1
Prognoza wytwarzania odpadów niebezpiecznych
Ilość odpadów
[Mg]
Składniki opadów
Odpady niebezpieczne
2010 rok
2012 rok
2016 rok
160,38
182,34
216,78
Zgodnie z załoŜeniami przyjętymi w naszym kraju oraz w Programie usuwania ...., do końca roku
2032 z terenu gminy usunięte będą wszystkie wyroby, które w swoim składzie zawierają azbest.
Ilość wytwarzanych odpadów zawierających azbest (głównie płyty azbestowo – cementowe)
uzaleŜniona będzie od dwóch czynników, a mianowicie od stopnia realizacji Programu usuwania
wyrobów zawierających azbest oraz od moŜliwości finansowych właścicieli nieruchomości
posiadających zabudowę eternitową, ewentualnie od pomocy gminy w zakresie usuwania tych
wyrobów.
4.5
Komunalne osady ściekowe
Wg załoŜeń z PGOWŁ 2011 przyjęto, Ŝe wzrost ilości wytwarzanych komunalnych osadów
ściekowych kształtował się będzie na poziomie 5% w skali roku.
Tabela 23.
Lp.
1
Prognoza wytwarzania komunalnych osadów ściekowych
Ilość odpadów
[Mg]
Składniki opadów
Komunalne osady ściekowe
2010 rok
2012 rok
2016 rok
1078,25
1188,77
1444,95
46
Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013
5
Cele w zakresie gospodarki odpadami z terminami ich realizacji
Objęcie zorganizowanym systemem odbierania odpadów komunalnych 100% mieszkańców
gminy do końca 2010 roku.
Objęcie mieszkańców systemem selektywnego zbierania odpadów komunalnych ulegających
biodegradacji do roku 2010 tak w systemie kompostowni przydomowych jak i w systemie
kompostowania w zorganizowanych, zbiorowych kompostowniach.
Objęcie wszystkich mieszkańców systemem selektywnego zbierania odpadów niebezpiecznych ze
strumienia odpadów komunalnych do roku 2010.
Objęcie wszystkich mieszkańców systemem selektywnego zbierania odpadów opakowaniowych
do końca 2010 roku.
Zmniejszenie
ilości
wszystkich
rodzajów
odpadów
kierowanych
na
składowiska,
a szczególnie ulegających biodegradacji zgodnie z zapisami ustawy o odpadach.
Do roku 2018 rozbudowa systemu selektywnego zbierania odpadów budowlanych z remontów do
odzysku, aby osiągnąć poziom odzysku: 50% w 2010 roku oraz 80% w roku 2018.
Utworzenie Gminnego Punktu Zbiórki Odpadów z uwzględnieniem miejsca czasowego
magazynowania odpadów budowlanych i wielkogabarytowych.
Sukcesywne usuwanie azbestu ze środowiska do roku 2032.
Osiągnięcie załoŜonych poziomów odzysku i recyklingu do roku 2014 określonych w ustawie o
obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie
produktowej i depozytowej.
Wzrost efektywności segregacji odpadów „u źródeł”.
6
Działania zmierzające do poprawy sytuacji w zakresie gospodarki odpadami i systemy
gospodarowania odpadami
6.1
Działania zmierzające do zapobiegania powstawaniu odpadów oraz ograniczenia ilości
odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko
Minimalizacja ilości wytwarzanych odpadów jest priorytetem w polityce gospodarki odpadami.
W celu zachęty mieszkańców do redukowania ilości wytwarzanych odpadów stosować naleŜy
następujące działania:
edukacja społeczna w systemie nauczania,
47
Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013
edukacja za pomocą środków masowego przekazu,
edukacja za pomocą rozpowszechnianych ulotek, plakatów itp.,
Działania powinny mieć charakter informacyjno – edukacyjny. Poza przekazywaniem treści
edukacyjnych (np. jak ograniczyć ilość wytwarzanych odpadów) naleŜy na bieŜąco informować o
ilości zebranych odpadów niebezpiecznych, miejscach i sposobach selektywnego zbierania odpadów,
terminów odbioru, oznakowań umieszczanych na opakowaniach.
W ramach prowadzonej akcji naleŜy np. zachęcić mieszkańców do kupowania towarów w
opakowaniach wielokrotnego uŜytku, wykorzystywania mniej szkodliwych produktów (np. farb,
lakierów) itp.
Do niniejszego Planu załączono propozycję Planu Edukacji Ekologicznej dla Miasta Radomska
(załącznik 1).
6.2
Działania wspomagające prawidłowe postępowanie z odpadami w zakresie zbierania,
transportu oraz odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych
Osiągnięcie zakładanych celów w zakresie zbierania odpadów komunalnych wymaga realizacji
następujących działań:
kontrolowania przez gminę stanu zawieranych umów przez właścicieli nieruchomości z firmami
odbierającymi odpady, co skutkować powinno objęciem stosownymi umowami 100%
mieszkańców.
kontrolowania przez gminę sposobów i zakresu wypełniania przez podmioty posiadające
zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie odbioru odpadów komunalnych od właścicieli
nieruchomości.
doskonalenie
systemów
ewidencji
wytwarzanych,
poddawanych
odzyskowi
oraz
unieszkodliwianiu odpadów komunalnych.
Zgodnie z wytyczonymi celami w zakresie odzysku i recyklingu wymagane jest prowadzenie
selektywnego zbierania i odbierania następujących frakcji odpadów komunalnych:
Odpady zielone z ogrodów i parków,
Papier i tektura ( w tym opakowania, gazety, czasopisma itd.),
Odpady opakowaniowe ze szkła w podziale na szkło bezbarwne i kolorowe,
Tworzywa sztuczne i metale,
ZuŜyte baterie i akumulatory,
ZuŜyty sprzęt elektryczny i elektroniczny,
Przeterminowane leki,
Chemikalia (farby, lakiery, rozpuszczalniki),
Meble i inne odpady wielkogabarytowe,
Odpady budowlano – remontowe.
48
Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013
Pozostałe frakcje odpadów komunalnych mogą być zbierane łącznie, stanowiąc tzw. odpady
resztkowe lub balastowe.
Jednym z zasadniczych działań jest intensywny wzrost zastosowania biologicznych metod
przekształcania odpadów komunalnych. NaleŜy wykorzystać je równieŜ na terenie gminy poprzez
unieszkodliwianie w kompostownikach przydomowych oraz budowę kompostowni w ramach Zakładu
Unieszkodliwiania Odpadów w Jadwinówce (zgłoszone przez Przedsiębiorstwo Gospodarki
Komunalnej Sp. z o.o.) - w celu wyeliminowania składowania odpadów ulegających biodegradacji.
Zakłada się, Ŝe wdraŜane technologie przetwarzania odpadów komunalnych będą spełniać wszystkie
aktualne wymagania prawne obowiązujące w Polsce oraz wymagania zawarte w dyrektywach
Wspólnoty Europejskiej.
6.3
Działania zmierzające do redukcji ilości odpadów
biodegradacji, kierowanych na składowisko odpadów
komunalnych
ulegających
Według Krajowego Planu Gospodarki odpadami 2010 w Gminnym Planie Gospodarki Odpadami, do
obliczenia bazowej ilości odpadów ulegających biodegradacji wytworzonych komunalnych 1995 roku,
przyjmuje się, Ŝe na terenach wiejskich odpadów tych wytwarzanych było 155 kg/mieszkańca rocznie
oraz liczbę mieszkańców w danej jednostce organizacyjnej w tym roku.
Miasto w roku 1995 zamieszkiwało 51588 osób (www.stat.gov.pl - archiwum – Bank Danych
Regionalnych).
Uwzględniając powyŜsze dane, moŜna określić, Ŝe ilość wytworzonych na terenie gminy odpadów
ulegających biodegradacji w roku 1995 wynosiła 7 996,14 Mg.
Do 31 grudnia 2010 roku nie moŜna składować więcej niŜ 75% całkowitej masy odpadów
komunalnych ulegających biodegradacji w stosunku do masy tych odpadów wytworzonych w roku
1995, co stanowi 5 997,105 Mg.
Do 31 grudnia 2013 roku naleŜy ograniczyć ilość składowanych odpadów ulegających biodegradacji o
50% w stosunku do roku 1995 tak, więc na terenie gminy masa tych odpadów wynosiła będzie
3 998,07 Mg.
Do 31 grudnia 2020 roku natomiast moŜna składować nie więcej niŜ 35% wagowo całkowitej masy
odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, która dla gminy wynosi 2 798,65 Mg.
Na terenie miasta nie planuje się budowy kompostowni odpadów. Budowa kompostowni planowania
jest
w
Jadwinówce
w
ramach
Zakładu
Unieszkodliwiania
Odpadów
(zgłoszone
przez
Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o.).
W przypadku nieruchomości, na których nie moŜna prowadzić kompostowania przydomowego naleŜy
odpady te zbierać do odpowiednich, oznakowanych pojemników i wywozić do kompostowni, która
ma powstać w ramach Zakładu Zagospodarowania Odpadów (rejon IX), do którego zgodnie z
załoŜeniami Planu Gospodarki Odpadami Województwa Łódzkiego 2011 mają trafiać odpady.
49
Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013
Ponadto na terenie Zakładu przewidziano:
budowę stacji segregacji odpadów
budowę składowiska odpadów zawierających azbest
rozbudowę składowiska odpadów innych niŜ niebezpieczne i obojętne
6.4
Działania wspomagające prawidłowe postępowanie z odpadami niebezpiecznymi
Przy zbiórce odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych zaleca się
stosowanie następujących systemów organizacyjnych:
Punkty
Zbiórki
Odpadów
przyjmujące
bezpłatnie
odpady
niebezpieczne
od mieszkańców oraz odpłatnie od małych i średnich przedsiębiorstw. Zakłada się, Ŝe na terenie
miasta zorganizowany powinien być co najmniej jeden punkt.
Regularny odbiór odpadów przez specjalny pojazd (Mobilny Punkt Zbiórki Odpadów). Do tego
celu stosowany będzie specjalny samochód z pojemnikami objeŜdŜający w określone dni teren
Gminy (średnio dwa razy w roku). Przy zebraniu mniejszej ilości odpadów niebezpiecznych,
odpady czasowo magazynowane będą w punkcie na terenie miasta.
Zbiórkę przez punkty sprzedaŜy środków ochrony roślin – opakowań po środkach oraz samych
np. przeterminowanych środków. Na terenach wiejskich duŜy problem stwarzają opakowania po
środkach ochrony roślin. Głównym problemem jest brak usystematyzowanego miejsca ich zbiórki.
Dlatego teŜ waŜnym elementem Planu jest zapewnienie dostępności do miejsc ich oddawania.
Do punktu tego (po przeprowadzeniu odpowiedniej kampanii informacyjnej) trafiać powinny równieŜ
odpady wytwarzane przez sektor drobnej przedsiębiorczości.
WaŜnym jest, aby Gminny Punkt Zbiórki Odpadów był zlokalizowany w miejscu dogodnym oraz był
czynny w dogodnym dla społeczności czasie.
Nie określa się rozmiarów punktu, który powinien powstać na terenie miasta, poniewaŜ będzie to
uzaleŜnione przede wszystkim od rodzaju odpadów, które będą w nim przyjmowane.
6.5
Działania wspomagające prawidłowe postępowanie z odpadami z innych źródeł
W zakresie unieszkodliwiania zwierząt padłych rozwiązanie przyjęte przez gminę uwaŜa się za
prawidłowe.
6.6
Działania wspomagające prawidłowe postępowanie z odpadami azbestowymi
W roku 2002 przyjęty został krajowy „Program usuwania wyrobów zawierających azbest”. Program
ten załoŜył wykonanie do końca 2006 roku takich dokumentów na szczeblu województwa, powiatu i
gminy.
50
Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013
W celu prawidłowego wykonania tej dokumentacji naleŜy:
przeprowadzić szczegółową inwentaryzację wyrobów zawierających azbest, zabudowanych na
konkretnych obiektach,
sporządzić ocenę stanu i moŜliwości ich uŜytkowania,
określić potrzebę i kolejność usuwania materiałów zawierających azbest.
Całkowite usunięcie wyrobów zawierających azbest z terenu Polski ma nastąpić do końca 2032 roku.
W związku z tym naleŜy opracować program i harmonogram ich usuwania.
6.7
Schemat proponowanego systemu gospodarki odpadami komunalnymi
Wpływ na usprawnienie gospodarki odpadami oraz zmniejszenie ilości odpadów kierowanych na
składowisko równieŜ z terenu Radomska będzie miało uruchomienie Zakładu Unieszkodliwiania
Odpadów w Jadwinówce (Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o.).
W skład budowanego Zakładu wchodzić będą m.in.:
•
hala sortowni o powierzchni zabudowy 2086 m2, powierzchni uŜytkowej 2066 m2 i kubaturze
21725 m3 wraz z niezbędną infrastrukturą.
•
nawierzchnia w obrębie zakładu m.in: place i drogi o nawierzchni betonowej, utwardzonej do
kompostowania odpadów bio. o pow. 1800 m2 i odpadów zielonych o powierzchni 2135 m2,
zbiornik na ścieki sanitarne o pojemności 30 m3 ; wykonana zostanie niezbędna infrastruktura
taka jak: instalacje sanitarne, deszczowe, sieć hydrantowa, stacja trafo wraz z instalacjami
elektrycznymi i oświetleniem terenu.
51
Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013
•
linia sortownicza o wydajności 35 000 Mg/rok do sortowania zmieszanych odpadów
komunalnych i do doczyszczania odpadów pochodzących z selektywnej zbiórki; w skład całej
linii sortowniczej wchodzi 26 podzespołów współpracujących
•
sprzęt technologiczny do sortowni; w skład sprzętu niezbędnego do sprawnej obsługi sortowni
wchodzą następujące elementy: ładowarka przegubowa, samochód z urządzeniem hakowym,
wózek widłowy, urządzenie czyszczące i wysokociśnieniowe oraz kontenery i pojemniki na
odpady.
•
sprzęt do kompostowni; w skład sprzętu niezbędnego do sprawnej obsługi kompostowni
wchodzą następujące elementy: ciągnik rolniczy, rozdrabniarka do odpadów zielonych,
przerzucarka do kompostu, sito obrotowe oraz koparko-ładowarka.
•
pojemniki na odpady niebezpieczne; pojemniki są niezbędne do czasowego przechowywania
wyselekcjonowanych odpadów niebezpiecznych takich jak: zuŜyte świetlówki i akumulatory z
elektrolitem, zaolejone odpady, odpady niebezpieczne płynne oraz na materiały stałe.
Wg informacji Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. planowany termin zakończenia
inwestycji i przekazania do eksploatacji wyznaczony jest na grudzień 2009r.
7
Rodzaj i harmonogram realizacji przedsięwzięć
Harmonogram realizacji przedsięwzięć do końca 2010 roku:
Objęcie umowami na odbiór odpadów komunalnych 100% mieszkańców, najpóźniej do końca
2010 roku
Stworzenie dodatkowych punktów zbierania odpadów sprzętu elektrycznego i elektronicznego,
odpadów niebezpiecznych i odpadów wielkogabarytowych
DoposaŜenie punktów zbiórki odpadów w pojemniki do segregacji
Budowa Zakładu Unieszkodliwiania Odpadów w Jadwinówce
Likwidacja dzikich wysypisk
Prowadzenie działań informacyjno –edukacyjnych w zakresie ograniczenia powstawania odpadów
oraz właściwego postępowania z poszczególnymi rodzajami odpadów
Opracowanie pełnej inwentaryzacji wyrobów zawierających azbest
Opracowanie Programu usuwania wyrobów zawierających azbest
Harmonogram realizacji przedsięwzięć do końca 2012 roku:
Stworzenie dodatkowych Punktów Zbiórki Odpadów
Wyeliminowanie praktyk nielegalnego składowania odpadów
Rozpoczęcie usuwania wyrobów zawierających azbest
Prowadzenie działań informacyjno –edukacyjnych w zakresie ograniczenia powstawania odpadów
oraz właściwego postępowania z poszczególnymi rodzajami odpadów
52
Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013
Harmonogram realizacji przedsięwzięć do końca 2016 roku:
Zmniejszenie ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji kierowanych na
składowisko odpadów, aby nie było składowanych w roku 2020 więcej niŜ 35%
Realizacja Programu usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest
Tabela 24.
Prognozowane nakłady finansowe na realizację załoŜeń krótkookresowych
Planu; 2009-2013r.
Zadanie
Jednostka
odpowiedzialna za
wykonanie zadania
Objęcie umowami na odbiór odpadów komunalnych 100%
mieszkańców
-
Prowadzenie działań informacyjno –edukacyjnych w zakresie
ograniczenia powstawania odpadów oraz właściwego
postępowania z poszczególnymi rodzajami odpadów
Usprawnienie gospodarki odpadami komunalnymi obejmujące
działania w zakresie selektywnego zbierania odpadów
komunalnych (w tym odpadów ulegających biodegradacji,
odpadów wielkogabarytowych oraz odpadów niebezpiecznych
występujących w masie odpadów komunalnych) przetwarzania
odpadów w celu przygotowania ich do odzysku lub
unieszkodliwiania
Koszt
ogółem
[zł]
50000
30000
Prezydent
Kontynuacja rozstawienia na terenie miasta pojemników do
selektywnego zbierania
20000
Stworzenie dodatkowych Punktów Zbiórki Odpadów
50000
Likwidacja tzw. „dzikich wysypisk”
30000
Usuwanie wyrobów zawierających azbest
Zarządcy nieruchomości,
Prezydent
800000
Budowa Zakładu Unieszkodliwiania Odpadów w Jadwinówce
Przedsiębiorstwo
Gospodarki Komunalnej
Sp. z o.o. (100% udziału
Miasta)
16 170 000
Prezydent
4000
Sporządzanie sprawozdań z realizacji planu gospodarki
odpadami
Razem:
8
17 154 000
Sposoby finansowania, w tym instrumenty finansowe słuŜące realizacji zamierzonych celów
Podczas realizacji Gminnego Planu Gospodarki Odpadami występują koszty inwestycyjne i koszty
eksploatacyjne.
Koszty inwestycyjne mogą być pokrywane z następujących źródeł:
Opłaty odbiorców usług – stanowią dość pewne źródło środków finansowania pod warunkiem, Ŝe
ich poziom pozwala na pokrycie całości kosztów eksploatacyjnych i inwestycyjnych w skali roku,
53
Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013
Środki własne budŜetu gminy – jest to najtańszy, bo bezzwrotny, dotacyjny środek finansowy.
Konieczne jest uwzględnienie tego typu wydatków w budŜetach gmin, co powoduje, Ŝe wydatki
takie muszą być odpowiednio wcześniej planowane,
Dotacje ze źródeł zewnętrznych – dotacje ze źródeł krajowych, głównie z narodowego i
wojewódzkiego funduszu ochrony środowiska. Dotacje ze źródeł krajowych mają znaczenie
marginalne,
PoŜyczki z funduszy celowych i kredyty preferencyjne – są podstawowym źródłem środków na
inwestycje w dziedzinie ochrony środowiska w warunkach polskich. PoŜyczek udziela Narodowy
Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz na zbliŜonych zasadach fundusze
wojewódzkie. Przedsięwzięcia finansowane przez Narodowy Fundusz muszą spełniać następujące
kryteria:
Zgodność z Polityką Ekologiczną Państwa,
Efektywności ekologicznej,
Uwarunkowań technicznych i jakościowych,
Zasięgu oddziaływania,
Wymogów formalnych.
Samorządy terytorialne mogą uzyskiwać poŜyczki na pokrycie 70% zadań. Znaczna część poŜyczki
moŜe zostać umorzona po zrealizowaniu inwestycji w planowanym terminie. NajniŜsze moŜliwe do
uzyskania oprocentowanie wynosi 0,2 % kredytu refinansowego.
Preferencyjne kredyty, bez moŜliwości umorzeń, oferuje Bank Ochrony Środowiska. Dla gmin
kredyty przyznawane są na poziomie 0,2 stopy kredytu refinansowego. Okres spłaty do 4 lat. W obu
instytucjach finansowych odsetki są płatne od momentu uruchomienia kredytu.
PoŜyczki i preferencyjne kredyty są zazwyczaj udzielane na okres kilkuletni. Powoduje to znaczne
skumulowanie kosztów finansowych obsługi zadłuŜenia, skutkujące znaczną podwyŜką cen usług (
jeŜeli koszty finansowe są ich elementem) lub duŜymi wydatkami z budŜetu gminy.
Komercyjne kredyty bankowe – ze względu na duŜe koszty finansowe związane z
oprocentowaniem, kredyty komercyjne nie powinny być brane pod uwagę jako podstawowe
źródła finansowania inwestycji, lecz jako uzupełnienie środków z poŜyczek preferencyjnych.
Samorządy są obecnie postrzegane przez banki jako interesujący i wiarygodni klienci, dlatego
dostęp do kredytów jest coraz łatwiejszy.
Emisje obligacji komunalnych – emisja papierów wartościowych jest jeszcze jednym sposobem
zadłuŜenia w celu pozyskania kapitału. Obligacje mogą być emitowane w przypadku, jeŜeli dają
szansę pozyskania środków taniej niŜ kredyty bankowe, a poŜyczki preferencyjne nie są moŜliwe
do pozyskania,
Udział kapitałowy lub akcyjny – polega na objęciu udziałów finansowych w przedsięwzięciu
inwestycyjnym przez podmioty prywatne lub publicznych inwestorów instytucjonalnych
(fundusze inwestycyjne).
54
Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013
Koszty eksploatacyjne – Podstawowym źródłem przychodów są opłaty za wywóz odpadów i opłaty
za ich przyjęcie do składowania bądź unieszkodliwiania. Uzupełniającymi źródłami przychodów są
wpływy z tytułu sprzedaŜy:
materiałów z selektywnego zbierania,
kompostu, energii ze spalania odpadów,
biogazu ze składowiska.
Coraz częściej za przychody uwaŜa się równieŜ uniknięcie kosztów transportu, składowania lub
przerobu odpadów w efekcie działań związanych z minimalizacją i unikaniem powstawania odpadów
(akcje edukacyjne).
Prawidłowo przyjęta i stosowana cena usuwania i składowania odpadów powinna uwzględniać:
pokrycie całości kosztów związanych z bieŜącą, technologiczną i organizacyjną eksploatacją
elementów gospodarki odpadami,
pokrycie kosztów finansowych inwestycji jako zwrot zobowiązań zaciągniętych przy realizacji
inwestycji (spłata odsetek, rat kapitałowych, wykup obligacji),
zysk przedsiębiorstw realizujących usługi.
Ponadto, zgodnie z ustawą o odpadach, cena przyjęcia odpadów na składowisko powinna uwzględniać
w szczególności koszty budowy, eksploatacji, zamknięcia, rekultywacji, monitorowania i
nadzorowania składowiska odpadów. NaleŜy równieŜ uwzględnić opłatę za gospodarcze korzystanie
ze środowiska – umieszczenie odpadów na składowisku.
Koszty selektywnego zbierania (odzysku) materiałów ze strumienia odpadów komunalnych mogą być:
dofinansowywane z budŜetu gminy,
dodatkowym elementem cenotwórczym opłaty za przyjęcie odpadów na składowisko lub ich
odzysk/unieszkodliwienie – koszty w tym przypadku są ponoszone bezpośrednio na wytwórców
odpadów (mieszkańców i jednostki organizacyjne).
Inne źródła finansowania
Wśród moŜliwych do zastosowania innych źródeł finansowania działań moŜna zasygnalizować:
opłaty produktowe – opłaty nakładane na produkty obciąŜające środowisko np. opakowania,
baterie, świetlówki. Wpływy z tego tytułu, trafiające do budŜetu państwa są przeznaczane na
wspomaganie i dofinansowanie systemu recyklingu,
depozyty ekologiczne – obciąŜenia nakładane na produkty, podlegające zwrotowi w momencie
przekazania tego produktu do recyklingu lub unieszkodliwienia.
Wybrane źródła finansowania:
Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
Fundusze ekologiczne są najbardziej znanym i wykorzystywanym źródłem dotacji i preferencyjnych
kredytów dla podmiotów podejmujących inwestycje ekologiczne. Wpływa to na: ilość środków
55
Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013
finansowych,
jaką
dysponują
fundusze,
warunki
udostępniania
środków
finansowych
poŜyczkobiorcom oraz procedury dochodzenia do uzyskania finansowego wsparcia funduszu.
Bliskość funduszy i ich regionalny charakter (fundusze wojewódzkie) ma takŜe znaczenie na ich
wyróŜnienie w gronie inwestorów ekologicznych.
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) jest największą w
Polsce instytucją finansującą przedsięwzięcia z dziedziny ochrony środowiska. Zakres działania
funduszu obejmuje finansowe wspieranie przedsięwzięć proekologicznych o zasięgu ogólnokrajowym
oraz ponadregionalnym.
Podstawowymi formami finansowania zadań proekologicznych przez NFOŚiGW są preferencyjne
poŜyczki i dotacje, ale uzupełniają je inne formy finansowania np. dopłaty do preferencyjnych
kredytów bankowych, uruchamianie ze swych środków linii kredytowych w bankach czy
zaangaŜowanie kapitałowe w spółkach prawa handlowego. NFOŚiGW administruje równieŜ środkami
zagranicznymi przeznaczonymi na ochronę środowiska w Polsce, pochodzącymi z pomocy
zagranicznej.
Dotacje udzielane są przede wszystkim na: edukację ekologiczną, przedsięwzięcia pilotaŜowe
dotyczące wdroŜenia postępu technicznego i nowych technologii o duŜym stopniu ryzyka lub
mających eksperymentalny charakter, monitorig, ochronę przyrody, ochronę i hodowlę lasów na
obszarach szczególnej ochrony środowiska oraz wchodzących w skład leśnych kompleksów
promocyjnych, ochronę przed powodzią, ekspertyzy, badania naukowe, programy wdraŜania nowych
technologii, prace projektowe i studialne, zapobieganie lub likwidację nadzwyczajnych zagroŜeń,
unieszkodliwianie i zagospodarowywanie wód zasolonych oraz profilaktykę zdrowotną dzieci z
obszarów zagroŜonych.
Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska (WFOŚiGW).
Do roku 1993 wojewódzkie fundusze, nie posiadając osobowości prawnej, udzielały wyłącznie dotacji
na dofinansowywanie przedsięwzięć związanych z ochroną środowiska na obszarze własnych
województw. W 1993 roku fundusze te otrzymały osobowość prawną, co umoŜliwiło im udzielanie
obok dotacji, takŜe poŜyczek preferencyjnych.. Zakres udzielania poŜyczek jest podobny do NFOŚI
GW.
Powiatowe i Gminne Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
Narzędziem ekonomicznym gospodarowania odpadami w gminie są gminny oraz powiatowy Fundusz
Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (GFOŚiGW i PFOŚiGW). SłuŜą one do finansowania
przedsięwzięć z zakresu szeroko rozumianej ochrony środowiska i gospodarki wodnej, w tym takŜe
nowoczesnemu gospodarowaniu odpadami komunalnymi.
Banki
Coraz więcej banków wykazuje zainteresowanie inwestycjami w zakresie ochrony środowiska. Dzięki
współpracy z funduszami ochrony środowiska i gospodarki wodnej rozszerzają one swoją ofertę
kredytową o kredyty preferencyjne przeznaczone na przedsięwzięcia proekologiczne oraz nawiązują
56
Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013
współpracę z podmiotami angaŜującymi swoje środki finansowe w ochronie środowiska. Kredyty
preferencyjne pochodzą ze środków finansowych gromadzonych przez banki, zaś fundusze ochrony
środowiska i gospodarki wodnej udzielają dopłat do inwestycji proekologicznych. Banki uruchamiają
teŜ linie kredytowe w całości ze środków funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej i innych
instytucji.
Szczególną rolę na rynku kredytów na inwestycje proekologiczne odgrywa Bank Ochrony
Środowiska. Oferuje on najwięcej środków finansowych w formie preferencyjnych kredytów i
dysponuje zróŜnicowaną ofertą dla prywatnych i samorządowych inwestorów, a takŜe osób
fizycznych.
WaŜne miejsce na rynku kredytów ekologicznych zajmują takŜe międzynarodowe instytucje
finansowe, a w szczególności Bank Światowy i Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju.
Fundusze Inwestycyjne
Fundusze inwestycyjne stanowią nowy, potencjalnie waŜny segment rynku finansowego ochrony
środowiska. Oprócz dodatkowego kapitału są one w stanie wnieść wiedzę menedŜerską,
doświadczenie i kontakty do wspieranej finansowo spółki. Szerokie wejście ekologicznych funduszy
inwestycyjnych (green epuity funds) na rynek finansowy ochrony środowiska, moŜe okazać się
przełomem dla usprawnienia podejmowania decyzji inwestycyjnych oraz integracji ochrony
środowiska z przedsięwzięciami o charakterze gospodarczym. Doświadczenie z łączeniem wymagań
ochrony środowiska i rozwoju produkcji moŜe być przydatne do niedopuszczania do zwiększenia
obciąŜeń środowiska w warunkach wzrostu gospodarczego. Fundusze inwestycyjne są nastawione na
wykorzystanie moŜliwości, jakie dają współczesne procesy technologiczne i wiedza menedŜerska. Ich
zainteresowanie nowymi spółkami jest szczególnie cenne dla proekologicznego rozwoju gospodarki.
Fundusze strukturalne
W momencie przystąpienia do Unii Europejskiej Polska straciła moŜliwość korzystania z funduszy
przedakcesyjnych, lecz zyskała dostęp do znacznie większych funduszy strukturalnych Unii i
Funduszy Spójności, przeznaczonego na wsparcie rozwoju transportu i ochrony środowiska. Trudno
dziś powiedzieć, na jakich zasadach będą funkcjonować te fundusze, niewątpliwie jednak będą pełniły
rolę silnego instrumentu pomocowego, zapewnianie kierowanie duŜych środków finansowych na
ochronę środowiska i zadań realizowanych w tym zakresie szczególnie przez samorządy terytorialne.
Unia Europejska przewiduje udzielenie Polsce pomocy na rozwój systemów infrastruktury ochrony
środowiska poprzez instrumenty takie jak fundusze strukturalne i Fundusze Spójności.
Cel strategii dla Funduszu Spójności to wsparcie podmiotów publicznych w realizacji działań na rzecz
poprawy stanu środowiska będące realizacją zobowiązań Polski wynikających z wdraŜania prawa
ochrony środowiska Unii Europejskiej, poprzez dofinansowanie:
realizacji indywidualnych projektów,
programów grupowych z zakresu ochrony środowiska,
programów ochrony środowiska rządowych i samorządowych
57
Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013
Jednym z kryteriów uzyskania środków finansowych z Funduszu Spójności jest wielkość projektu, a
mianowicie łączna wartość projektu powinna przekroczyć 10 mln EURO. Projekty o takiej wartości są
w stanie zorganizować głównie średnie i duŜe miasta, bądź np. związki miast czy gmin.
Leasing
Wartą zainteresowania formą wspomagania inwestycji proekologicznych jest leasing. Polega on na
oddaniu na określony czas przedmiotu w posiadanie uŜytkownika, który za opłatą korzysta z niego, z
moŜliwością docelowego nabycia praw własności.
Leasing jest jedną z najszybciej rozwijających się form finansowania inwestycji w Polsce. Wkracza on
coraz bardziej w sferę finansowania inwestycji proekologicznych. Zwykle z leasingu korzysta
podmiot, który nie posiada wystarczających środków na zakup potrzebnego sprzętu, lub który nie
posiada wystarczającego zabezpieczenia potrzebnego do wzięcia kredytu bankowego. Z tego powodu
leasing uznawany jest bardziej niŜ kredyt za uniwersalną i elastyczną formę finansowania działalności
inwestycyjnej. Z punktu widzenia podmiotu gospodarczego największymi zaletami leasingu są
moŜliwości łatwego dostępu do najnowszej techniki bez angaŜowania własnych środków finansowych
oraz rozłoŜenie finansowania przedsięwzięć w długim okresie czasu, co jest szczególnie istotne przy
wielu rodzajach inwestycji ekologicznych.
Pomoc finansowa szczególnie istotna jest w przypadku duŜych przedsięwzięć.
Na potrzeby budowy Zakładu Unieszkodliwiania Odpadów w Jadwinówce środki finansowe
pozyskiwane były z:
9
EkoFunduszu – dotacja w wysokości 5 700 000 zł
NFOŚiGW – poŜyczka w wysokości 8 680 000 zł
Środków własnych – 1 790 000 zł
Monitoring realizacji celów i zadań przyjętych w planie gospodarki odpadami
Podstawą właściwego systemu oceny realizacji Planu Gospodarki Odpadami jest dobry system
sprawozdawczości, oparty na wskaźnikach stanu środowiska i zmiany presji na środowisko, takŜe na
wskaźnikach świadomości społecznej. W tabeli poniŜej zaproponowano istotne wskaźniki
monitorowania Planu w sektorze gospodarki odpadami komunalnymi.
Tabela 25.
LP.
Wskaźniki monitorowania Planu Gospodarki Odpadami
WSKAŹNIK
JEDNOSTKA
A. Wskaźniki stanu gospodarki odpadami i zmiany presji na środowisko
1.
Ilość wytwarzanych odpadów komunalnych/1mieszkańca/rok
Mg/M/rok
2.
Ilość wytworzonych odpadów niebezpiecznych/1mieszkańca/rok
Mg/M/rok
3.
Ilość zebranych odpadów komunalnych/1mieszkańca/rok
Mg/M/rok
4.
Stopień pokrycia mieszkańców zorganizowanym odbiorem odpadów
%
58
Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013
5.
Ilość zebranych selektywnie odpadów ( w stosunku do ilości wytworzonych
odpadów)
%
6.
Ilość
zebranych
selektywnie
odpadów
( w stosunku do ilości wytworzonych odpadów)
%
7.
Ilość składowanych odpadów ulegających biodegradacji
%
8.
Ilość zebranych odpadów niebezpiecznych ze strumienia odpadów komunalnych (w
stosunku do ilości wytworzonych odpadów niebezpiecznych)
%
9.
Udział odpadów z sektora komunalnego unieszkodliwianych przez składowanie
%
10.
Ilość selektywnie zebranych odpadów opakowaniowych ze strumienia odpadów
komunalnych ( w stosunku do ilości wytworzonych odpadów)
%
11.
Ilość selektywnie zebranych odpadów opakowaniowych z podziałem na
poszczególne frakcje
Mg/rok
12.
Ilość wytworzonych osadów ściekowych
13.
Ilość osadów ściekowych unieszkodliwionych przez składowanie
14.
Ilość osadów ściekowych wykorzystanych na cele rolnicze
15.
Ilość „dzikich” wysypisk odpadów
szt.
16.
Powierzchnia „dzikich” wysypisk odpadów
ha
17.
Nakłady inwestycyjne na gospodarkę odpadami
ulegający
biodegradacji
Mg. s. m.
%
Mg. s. m.
zł/rok
B. Wskaźniki świadomości społecznej
1.
Udział społeczeństwa w działaniach na rzecz poprawy gospodarki odpadami wg
oceny jakościowej
Liczba/opis
2.
Ilość i jakość interwencji (wniosków) zgłaszanych przez mieszkańców (np. dzikie
wysypiska śmieci)
Liczba/opis
3.
Liczba, jakość i skuteczność kampanii edukacyjno - informacyjnej
Liczba/opis
W oparciu o analizę wskaźników grupy A i grupy B będzie moŜliwa ocena efektywności realizacji
„Planu gospodarki odpadami” a w oparciu o tą ocenę – aktualizacja planu.
10 Analiza oddziaływania planu gospodarki na środowisko
Głównymi załoŜeniami Planu Gospodarki Odpadami są:
minimalizacja ilości wytwarzanych odpadów komunalnych poprzez edukację społeczną w
szkołach, środkach masowego przekazu i w czasie akcji promocyjnych oraz stałą informację o
systemie zbierania selektywnego odpadów,
objęcie zorganizowanym zbieraniem odpadów wszystkich mieszkańców,
ograniczenie pozbywania się przez mieszkańców odpadów poza zorganizowanym systemem,
bieŜąca likwidacja „dzikich” wysypisk odpadów,
zagospodarowanie
odpadów
organicznych
we
własnym
zakresie
przez
właścicieli
(kompostowanie),
rozwój selektywnego zbierania odpadów komunalnych;
przeznaczenie do kompostowania odpadów z pielęgnacji terenów zielonych oraz odpadów z
oczyszczalni ścieków
59
Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013
ograniczenie składowania odpadów komunalnych,
stały nadzór na „pracą” systemu zbierania, segregacji i odzysku odpadów, poprzez zestaw
wskaźników.
WdroŜenie Planu Gospodarki Odpadami spowoduje poprawę stanu środowiska i efektywność
systemu gospodarki odpadami poprzez:
poprawę współczynników odzysku surowców oraz ograniczenie ilości odpadów lokowanych na
składowiskach,
wzrost świadomości ekologicznej mieszkańców skutkujący ograniczeniem niepoŜądanych
zachowań (np. ich spalanie w piecach domowych), zwiększenie poziomu segregacji oraz
świadomy wybór produktów i technologii minimalizujących ilości powstających odpadów,
minimalizację ilości produkowanych odpadów skutkujące ograniczeniem kosztów finansowych i
ekologicznych ich zbierania i unieszkodliwiania (transport, nakłady pracy i sprzętu, sytuacje
awaryjne, zapotrzebowanie na teren itp.),
ograniczenie powstawania „dzikich wysypisk” odpadów, a w szczególności pozbywania się w ten
sposób przez mieszkańców odpadów wielkogabarytowych i niebezpiecznych, poprzez rozwój i
„uszczelnienie” systemu oraz wzrost świadomości ekologicznej,
wdroŜenie systemu monitoringu realizacji planu (wskaźniki) wpłynie korzystnie na stan
środowiska poprzez umoŜliwienie lepszej kontroli źródeł powstawania odpadów i dróg ich
przepływu, dostarczy informacji o brakach systemu oraz umoŜliwi oszacowanie pośrednich
skutków środowiskowych dla decyzji gospodarczych i planistycznych,
gmina zakłada powierzenie zadań z zakresu usuwania i zagospodarowania odpadów
wyspecjalizowanym firmom, gwarantującym odpowiedni poziom bezpieczeństwa ekologicznego,
ograniczanie zawartości składników podlegających procesom gnilnym w odpadach składowanych
w sposób niekontrolowany przyczyni się do ochrony środowiska przed emisją gazów
cieplarnianych,
rozpoczęcie akcji usuwania i unieszkodliwiania materiałów zawierających azbest poprawi jakość
środowiska i zmniejszy ryzyko naraŜenia ludności na substancje kancerogenne.
Do elementów ryzyka związanych z wdroŜeniem planu moŜna zaliczyć:
brak dostatecznej kontroli zbierania i przewozu odpadów, oraz ich segregacji,
brak dostatecznego wsparcia ze strony mieszkańców dla selektywnego zbierania odpadów
komunalnych,
brak elastyczności w prowadzeniu akcji promocyjnej i ustaleniu polityki finansowej związanej ze
zbieraniem i segregacją odpadów (opłaty za wywóz, kary), przyzwolenie mieszkańców na
pozostawienie znacznej masy odpadów poza systemem zorganizowanego odbierania, spalania
śmieci w piecach i lokowanie na dzikich „zwyczajowych” wysypiskach,
60
Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013
brak informacji o systemie, niewłaściwa jego promocja lub nieczytelna dla mieszkańców struktura
moŜe skutkować brakiem przeświadczenia o sensowności i potrzebie segregacji odpadów oraz
korzyściach (w tym finansowych) jakie niesie w skali krótko i długookresowej dla mieszkańców,
brak dostatecznej „szczelności” umoŜliwiający niekontrolowany przepływ części odpadów
(zwłaszcza niebezpiecznych) poza opracowanym systemem.
11 Streszczenie w języku niespecjalistycznym
Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska został sporządzony w sposób zgodny z Polityką
Ekologiczną Państwa oraz wymogami określonymi w ustawie o odpadach i rozporządzeniu ministra
środowiska w sprawie sporządzania planów gospodarki odpadami.
Plan gospodarki odpadami uwzględnia równieŜ ustalenia Krajowego Planu Gospodarki Odpadami
2010, Wojewódzkiego Planu Gospodarki Odpadami dla Województwa Łódzkiego.
Plan Gospodarki Odpadami stanowi integralną część Programu Ochrony Środowiska dla Miasta
Radomska.
Plan zawiera analizę stanu gospodarki odpadami, z której wynika między innymi, iŜ w gminie
prowadzona jest segregacja odpadów szkła, tworzyw sztucznych, papieru, wielkogabarytowych,
niebezpiecznych. Opracowana prognoza zmian w gospodarce odpadami wskazuje, Ŝe w
nadchodzących latach, będzie moŜna obserwować powolny wzrost ilości odpadów wytwarzanych w
gminie, z okresowymi zmianami zaleŜnie od rodzaju odpadów oraz koniunktury gospodarczej
kraju/województwa/powiatu/gminy i związanych z tym postaw konsumenckich mieszkańców.
Proponowany docelowy system gospodarki odpadami w gminie polega na zorganizowanym odbiorze
wytwarzanych odpadów w celu odzysku i/lub unieszkodliwiania wybranych rodzajów odpadów, dla
których w Planie Krajowym ustalono określone poziomy.
Ograniczenie negatywnego oddziaływania odpadów na środowisko jest jednym z najwaŜniejszych
zadań własnych gminy w zakresie gospodarki odpadami. Dla potrzeb realizacji tego zadania w Planie
określono harmonogram działań krótko – i długoterminowych ze wskazaniem sposobu ich realizacji.
Realizacja planu nie przyczyni się do powstawania nowych zagroŜeń pozwoli natomiast na
ograniczenie zagroŜeń występujących obecnie. Monitoring i ocena realizacji ustaleń planu będzie
oparta na analizie ilości zebranych, odzyskanych, unieszkodliwianych i składowanych odpadów w
odniesieniu do wskaźników wojewódzkich i krajowych. Cele krótkoterminowe weryfikowane będą, co
2 lata, natomiast długoterminowe, co 4 lata.
61
Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013
12 Materiały źródłowe
1. Krajowy Plan Gospodarki Odpadami 2010
2. Plan Gospodarki Odpadami województwa łódzkiego
3. Plan Gospodarki Odpadami dla powiatu radomszczańskiego
4. Sprawozdania z realizacji Gminnego Planu Gospodarki Odpadami
5. Informacje Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o.
6. Marek Kundegórski – Zasady gospodarowania odpadami komunalnymi na terenach wiejskich.
7. Poradnik gospodarowania odpadami. Praca zbiorowa pod red. K. Skalmowskiego.
8. Barbara Kozłowska, Sergiusz Zabawa - Budowa programów gospodarki odpadami komunalnymi
w gminach.
9. M. śygadło – Kompostowanie odpadów komunalnych.
10. Grzegorz Wielgosiński – Kierunki i metody zagospodarowania odpadów komunalnych w
województwie łódzkim.
11. Praca zbiorowa pod redakcję Marii śegadło - Strategia Gospodarki Odpadami Komunalnym.
12. Zeszyty komunalne Verlag Dashofer – Odpady komunalne 2006 – 2007.
62