Swobodny przepływ przedsiębiorczości

dr hab. Robert Grzeszczak
Katedra Prawa Europejskiego
Instytut Prawa Międzynarodowego
Swobodny przepływ przedsiębiorczości
---------------------------------------------------------------------Proszę o dokładną lekturę właściwego rozdziału z podręcznika w red. A. Zawidzkiej Łojek, R.
Grzeszczaka, Vademecum. Prawo materialne, Warszawa 2012
KONSPEKT
Podstawy traktatowe: art. 49 TFUE i następne ...
I. Definicja przedsiębiorczości w prawie europejskim:
Swoboda przedsiębiorczości obejmuje: podejmowanie i wykonywanie działalności
prowadzonej na własny rachunek oraz zakładanie i zarządzanie przedsiębiorstwami,
samozatrudnienie!
Jest to zatem faktyczne prowadzenia działalności ekonomicznej przy pomocy trwałego
urządzenia przez czas nieokreślony (sprawa C-221/89 Factortame)
a) samodzielna działalnośd (element odróżniający od swobodnego przepływu
pracowników)
- C-268/99 Jany
- C-55/94 Gebhard
b) stałośd i ciągłośd (element odróżniający od swobody świadczenia usług)
- spr. C-55/94 Gebhard
- spr. C-215/01 Schnitzer
c) transgranicznośd
- problem odwrotnej dyskryminacji
- pojęcie elementu unijnego (transgranicznego)
- wyrok z dnia 7 lutego 1979 r. w sprawie 115/78 J. Knoors
d) problem rozdzielenia swobody przedsiębiorczości i swobodnego przepływu
kapitału (208/00 Ueberseering)
II. Adresaci postanowieo art. 49 TFUE - zakres podmiotowy i przedmiotowy swobody
przedsiębiorczości:
a) adresaci (107/83 Klopp)
b) uprawnieni
- definicja spółki w TFUE
- pojęcie przedsiębiorczości pierwotnej i wtórnej (spr. C-106/01 Ramrath, spr. 107/83 Klopp)
II a. Zakres przedmiotowy swobody:
Swoboda prowadzenia działalności gospodarczej obejmuje w odniesieniu do osób fizycznych:
 swobodę podejmowania i wykonywania samodzielnej działalności zarobkowej
 swobodę zakładania i prowadzenia przedsiębiorstw
 swobodę nabywania i posiadania udziałów kapitałowych w tworzonych i istniejących
spółkach,
w odniesieniu do osób prawnych:
 swobodę zakładania i prowadzenia filii, oddziałów, przedstawicielstw lub spółek
zależnych
 swobodę nabywania i posiadania udziałów kapitałowych w nowo zakładanych lub już
istniejących
orzecznictwo do opracowania WAŻNE i nowe:
Sprawa Laval un Partneri C-341/05
(orzeczenie z dnia 18.12.2007r.)
Sprawa Viking Lines C-438/05 (orzeczenie z dnia 11.12.2007r.)
Sprawa Dirk Rüffert C-346/06 (orzeczenie z dnia 3.04.2008r.)
III.: Transgraniczne przeniesienie spółki: teoria siedziby i teoria powstania:
Uwaga – zagadnienie to jest i WAŻNE i jednocześnie TRUDNE
 81/87 Daily Mail
 C-212/97 Centros,
 C- 208/00 Überseering
 wyrok w sprawie Insipre Art z 2000r.
 C-210/06 Cartesio
Szerzej o transgranicznym przeniesieniu spółki – zob. materiał w odrębnym pliku.
IV. Treśd swobody przedsiębiorczości
a) zakaz dyskryminacji
 Wymóg obywatelstwa włoskiego dla prowadzenia aptek – niedopuszczalny (sprawa
KE p . Włochy 63/86, por. także spr. Micheletti)
 Wymóg obywatelstwa belgijskiego dla wykonywania praktyki adwokackiej niedopuszczalny (sprawa Reyners 2/74!!!!)
 Sprawa Choquet 16/78
b) ogólny zakaz wprowadzania ograniczeo
- C-19/92 Kraus: zakaz wprowadzania środków, które nawet jeśli stosowane są bez
dyskryminacji ze względu na obywatelstwo, mogą utrudnid lub uczynid mniej atrakcyjnym
wykonywanie podstawowych swobód zagwarantowanych w Traktacie
- 07/83 Klopp
- problem dyskryminacji podatkowej (C-80/94 Wielockx)
- problem wzajemnego uznawania kwalifikacji – odrębne zajęcia
V. Wyjątki od swobody przedsiębiorczości
- z TFUE oraz wymogi imperatywne: formuła Gebhard
VI. Wykonywanie władzy publicznej a swoboda przedsiębiorczości spr. 2/74 Reyners oraz
sprawy połączone
 Wyrok C-47/08 (z 18 maja 2011 r.), C-50/08, C-51/08, C-52/08, C-53/08, C-54/08, C61/08; KE/ Belgia, KE/ Francja, KE/ Luksemburg, KE/ Portugalia, KE/ Austria, KE/
Niemcy, KE/ Grecja