D - Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego we Wrocławiu

Sygn. akt. IV Ka 866/15
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 17 listopada 2015r.
Sąd Okręgowy we Wrocławiu Wydział IV Karny Odwoławczy w składzie:
Przewodniczący SSO Grzegorz Szepelak
Protokolant Jowita Sierańska
przy udziale przedstawiciela Urzędu Celnego we Wrocławiu M. B.
po rozpoznaniu w dniu 3 listopada 2015r.
sprawy M. C.
syna W. i J. z domu M.
urodzonego (...) w miejscowości W.
oskarżonego o czyn z art. 107 § 1 kks w zw. z art. 6§ 2 kks i art. 9 § 3 kks
na skutek apelacji wniesionej przez Urząd Celny we W.
od wyroku Sądu Rejonowego w Trzebnicy
z dnia 5 maja 2015 r. sygn. akt II K 104/14
I. utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;
II. kosztami sądowymi za postępowanie odwoławcze obciąża Skarb Państwa.
Sygn. akt. IV Ka 866/15
UZASADNIENIE
M. C. oskarżony został o to, że:
pełniąc funkcję prezesa zarządu firmy (...) Spółka z o.o. z siedzibą w B. ul. (...) i jednocześnie będąc na podstawie prawa
uprawnionym i zobowiązanym do prowadzenia spraw gospodarczych tej spółki urządzał w okresie od dnia 4-02-2013
r. do dnia 12-03-2013 r. w lokalu Bar (...) - A. R. ul. (...), (...)-(...) Ż. gry na urządzeniu do gier H. (...) - symulator gry
o cechach identyfikacyjnych nr (...) (...) wbrew przepisom ustawy z dnia 19-11-2009 r. o grach hazardowych (Dz. U.
Nr 201, poz. 1540, z późn. zm.)
oraz
pełniąc funkcję prezesa zarządu firmy (...) Spółka z o.o. z siedzibą w B. ul. (...) i jednocześnie będąc na podstawie
prawa uprawnionym i zobowiązanym do prowadzenia spraw gospodarczych tej spółki urządzał w okresie od dnia
10-03-2013 r. do dnia 17-04-2013 r.. w lokalu (...) - K. D. ul. (...), (...)-(...) W. gry na urządzeniu do gier o nazwie H.
(...) - T - symulator gry o cechach identyfikacyjnych nr (...)/ (...) wbrew przepisom ustawy z dnia 19-11-2009 r. o grach
hazardowych (Dz. U. Nr 201, poz. 1540, z późn. zm.);
tj. o czyn z art. 107 § 1 kks w zw. z art. 6§ 2 kks i art. 9 § 3 kks
Wyrokiem z dnia 5 maja 2015 r., sygn. akt II K 104/14, Sąd Rejonowy w Trzebnicy uniewinnił oskarżonego M. C.
od popełnienia zarzucanego mu czynu, a na podstawie art. 632 kpk kosztami postępowania obciążył Skarb Państwa;
w tym zasądził od Skarbu Państwa na rzecz oskarżonego kwotę 1080 zł , tytułem zwrotu kosztów poniesionych na
pomoc prawną.
Apelację od powyższego wyroku wniósł oskarżyciel publiczny- Urząd Celny we W., orzeczeniu zarzucając:
1/ obrazę przepisów prawa materialnego art.1§1 kks w zw. z art. 107§1 kks w zw. z art. 9§3 kks i art.6 ust.1 i art. 14
ust.1 ustawy z dnia 19 listopada 2009r. o grach hazardowych (Dz. U. Nr.201, poz.1540 z póź. zm.)poprzez przyjęcie,
że oskarżeni nie popełnili przestępstw o których mowa w art.107§1 kks albowiem ustawa o grach hazardowych, w
tym art.6 ust.1 i art. 14 ust.1 nie obowiązuje z powodu braku notyfikacji, podczas gdy przepisy te nadal funkcjonują
w systemie prawa, gdyż nie zostały wyeliminowane a jak orzekł Trybunał Konstytucyjny w swoim wyroku z dnia 11
marca 2015r. sygn. akt P 4/14 są zgodne z art.2, art.7 w zw. z art.9, art.20 i art.22 w zw. z art.31 ust.3 Konstytucji RP.
2/ obrazą przepisów prawa procesowego - art. 4 kpk, art. 7 kpk, art. 410 kpk, 424§1 kpk, poprzez brak w uzasadnieniu
wyroku wnikliwej oceny całokształtu zebranego materiału dowodowego, przekroczenie granic swobodnej oceny
dowodów i dowolne uznanie, że oskarżeni dysponując prywatnymi opiniami prawnymi mieli uzasadnione podstawy
do przyjęcia, że eksploatowane automaty są zgodne z przepisami ustawy i w rezultacie błędne przyjęcie, że B. Ż., L. H. i
P. K. nie mieli świadomości, że urządzane przez nich gry na automatach mogły naruszać przepisy prawa, co stanowiło
też konsekwencję przedwczesnej i zupełnie jednostronnej oceny jedynie fragmentu materiału dowodowego, podczas
gdy prawidłowa, zgodna z zasadami wiedzy i doświadczenia życiowego ocena dowodów, w tym w szczególności opinia
W. K. , biegłego sądowego z zakresu informatyki z dnia 05.12.2013r. wraz protokółem z przeprowadzonej kontroli
nr (...) - (...)/ll- (...)- (...) z dnia 23.05.2013r. (dot. RKS (...)), opinie R. R. - biegłego sądowego z informatyki,
telekomunikacji i automatów z dnia 23.04.2013 oraz protokół z przeprowadzonej kontroli nr (...) - (...)/II- (...)- (...)
z dnia 17.01.2013r.(dot. RKS (...)) - prowadzą do wniosku przeciwnego.
3/ błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na jego treść, polegający na
niesłusznym przyjęciu, że oskarżeni dysponowali opiniami prawnymi potwierdzającymi legalność ich działalności, a
zatem działali ze świadomością, że nie naruszają obowiązujących przepisów prawa i w rezultacie błędne przyjęcie,
że oskarżonym nie można przypisać winy umyślnej co najmniej z zamiarem ewentualnym, co stanowiło także
konsekwencję jednostronnej oceny fragmentu materiału dowodowego.
Tak formułując zarzuty apelacyjne oskarżyciel publiczny wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i
przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Trzebnicy.
Sąd Okręgowy zważył ,co następuje:
Apelacja Urzędu Celnego jest chybiona i to w stopniu oczywistym.
Na wstępie należy wskazać, iż analiza akt przedmiotowej sprawy pozwala na stwierdzenie, iż Sąd Rejonowy w
Trzebnicy w sposób prawidłowy i rzetelny przeprowadził postępowanie dowodowe w sprawie.
Z analizy akt sprawy oraz treści uzasadnienia zapadłego wyroku (k.300-313) niezbicie wynika, iż decyzja Sądu
Rejonowego o uniewinnieniu oskarżonego M. C. od popełnienia zarzuconego mu czynu była całkowicie słuszna i nie
była rezultatem niedokładnego, czy też nieprecyzyjnego postępowania dowodowego oraz jest w pełni zasadna.
Sąd Rejonowy, ustalając stan faktyczny w sprawie, uwzględnił wszak całokształt zgromadzonego materiału
dowodowego, słusznie wskazując, że nie budził on wątpliwości. Niewątpliwym było, że oskarżony pełniąc funkcję
prezesa zarządu firmy (...) Spółka z. o.o.z siedzibą w B. ul. (...), na podstawie umowy użyczenia wstawił do lokali
A. R. oraz K. K. urządzenie do gier marki (...) i (...). Sąd Orzekający nie kwestionował również, iż zabezpieczone
automaty służyły do urządzanie gier o charakterze losowym, w których gracz nie ma żadnego wpływu na wynik
gry. Ustalenia jednak, że zainstalowane na automatach gry spełniały kryteria określone przepisami ustawy o grach
hazardowych nie można uznać za wystarczające dla uznania winy oskarżonego w odniesieniu do zarzuconego mu
czynu. Do konkluzji takiej prowadzi analiza akt sprawy, stanowisko Sądu Rejonowego, argumentacji zawartej zarówno
w odwołaniu apelującego, jak i w pismach obrony, a przede wszystkim treść orzecznictwa, m. in. Sądu Okręgowego we
Wrocławiu, wykształconego na gruncie przepisu art. 107 kks ( por: IV Ka 710/14, IV Ka 538/15, IV Ka 644/15, IV Ka
684/15, IV Ka 703/15) oraz ustawy o grach hazardowych, w tym w szczególności postanowienia SN z dnia 27 listopada
2014 r., II KK 55/14 oraz wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 11 marca 2015, w sprawie P 4/14.
Nie powtarzając pisemnych motywów zaskarżonego wyroku podkreślić jedynie należy najistotniejsze kwestie, które
legły u podstaw, w pełni słusznej decyzji Sądu Rejonowego.
Jak już wielokrotnie podnoszono w orzecznictwie sądowym, członkostwo Rzeczypospolitej Polskiej w strukturach
europejskich oznacza, że na sądach krajowych spoczywa zadanie zapewnienia stosowania prawa wspólnotowego.
Zarazem, fundamentalną zasadą obowiązującą w porządku prawnym UE jest to, iż sądy państw członkowskich,
nie powinny przyjmować innej interpretacji prawa wspólnotowego, niż ta, która wskazana została w orzeczeniach
Trybunału Sprawiedliwości UE, zawierającym wykładnię stosowanych przepisów prawa. Wykładnia prawa
dokonywana przez sądy państw członkowskich oraz organy państwa muszą też uwzględniać orzecznictwo Trybunału
Sprawiedliwości UE.
Trybunał Sprawiedliwości UE, w przywoływanym, zarówno w treści pisemnych motywów wyroku, jak i pismach
obrony, w orzeczeniu z dnia 19 lipca 2012 r. ,stwierdził wprost, iż „przepis tego rodzaju jak art. 14 ust. 1 ustawy
o grach hazardowych, zgodnie z którym urządzanie gier na automatach dozwolone jest jedynie w kasynach gry,
należy uznać za „przepis techniczny” w rozumieniu art. 1 pkt 11 dyrektywy 98/34” (sprawa połączona C-213/11,
C-214/11, C-217/11). W ocenie Sądu Okręgowego brzmienie powyższego zapisu nie pozostawia więc wątpliwości,
pomimo że interpretacje odmienne, negujące możliwość przypisywania określonym przepisom ustawy o grach
hazardowych charakteru przepisów technicznych w rozumieniu dyrektywy 98/34, także się zarysowały. W ocenie Sądu
Odwoławczego uznać je należy, jednakże, za nietrafne.
Przepisem technicznym jest bowiem taki przepis, który może - choćby potencjalnie - ograniczać unijne swobody.
Przepisy ustawy o grach hazardowych dotyczące automatów, nakazujące określoną lokalizację gier na automatach,
zakazujące urządzania gier na automatach poza kasynami gry oraz nakazujące uzyskanie koncesji na prowadzenie
takich punktów lokalizacji automatów, swobody gwarantowane przez prawo UE niewątpliwie ograniczają, głównie
poprzez ingerencję w swobodę działalności gospodarczej.
Ponadto, poza wskazanym już art. 14 ustawy o grach hazardowych, techniczny charakter przypisać można również
art. 6 cyt. ustawy, który jest w istocie przepisem subsydiarnym do tego pierwszego. Tożsame stanowisko w tej kwestii
zaprezentował ostatecznie i Sąd Najwyższy w sprawie II KK 55/14, wskazując expresis verbis, że co do technicznego
charakteru obu w/w przepisów, nie ma żadnych wątpliwości.
Jak stanowi wszak art. 1 pkt 1- 5 i 11 Dyrektywy 98/34/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 listopada
2006 r., państwo, które chce wprowadzić przepisy techniczne musi jeszcze przed ich uchwaleniem przekazać Komisji
projekty takich regulacji i wskazać powody, dla których mają być wprowadzone (tzw. procedura notyfikacyjna).
Tej powinności w przypadku ustawy o grach hazardowych nie dopełniono. Uznać tym samym należy, że ustawa o
grach hazardowych z dnia 19 listopada 2009 r., uchwalona została w sposób wadliwy. Owszem, formalnie stanowiąc
fragment obowiązującego porządku prawnego, nie przestaje istnieć, jednak nie dochowanie przez Polskę powinności
notyfikacji przepisów technicznych ustawy powoduje, że jej przepisy nie powinny być stosowane przez organy
administracji i sądy. Z utrwalonej linii orzecznictwa Trybunału wynika bowiem, że skutkiem prawnym naruszenia
obowiązku notyfikacji przepisów technicznych jest ich bezskuteczność, czyli niemożność powoływania się na nie
w obrocie prawnym, co oznacza, że nie można powoływać się na nie wobec jednostek a także, iż jednostki mogą
się powoływać na fakt naruszenia przez państwo zobowiązań związanych z procedurą notyfikacyjną przed sądem
krajowym, a to obliguje sąd do odmowy zastosowania tego rodzaju przepisów (np. w sprawach C-194/94, C-443/98;
por. też uzasadnienie postanowienia SN z dnia 27 listopada 2014 r., II KK 55/14, gdzie szerzej omówiono w/
w problem). Mechanizm ten znajduje zresztą wsparcie w brzmieniu art. 91 ust. 3 Konstytucji, przewidującym
bezpośrednie stosowanie i pierwszeństwo stosowania prawa stanowionego w UE w przypadku jego kolizji z ustawami.
Konsekwencją uznania, że art. 14 ustawy o grach hazardowych jest przepisem technicznym, w rozumieniu dyrektywy
98/34/WE, który nie został notyfikowany przez Komisję Europejską, a więc jest bezskuteczny, musi być, na tym etapie
postępowania decyzja o uniewinnieniu oskarżonego, gdyż art. 107 § 1 k.k.s. - pod zarzutem naruszenia którego stanął
oskarżony - ma charakter blankietowy, a jego doprecyzowanie stanowią przepisy m.in. art. 14 powołanej wyżej ustawy.
W tej sytuacji, nie można uznać, iż czyn oskarżonego wyczerpuje znamiona przestępstwa określonego w art. 107 § 1
k.k.s.
Konkludując, Sąd Odwoławczy w niniejszym składzie podziela stanowisko, że wadliwe wprowadzenie przez polskiego
ustawodawcę do obrotu prawnego przepisów ustawy hazardowej (ich nie notyfikowanie) nie powinno wywierać
negatywnych konsekwencji dla obywateli i skutkować ponoszeniem przez nich odpowiedzialności karnej, na ich
podstawie. Co więcej, jak słusznie zwrócił uwagę Sąd Najwyższy (sprawa II KK 55/14), brak reakcji sądów krajowych
na stanowisko zawarte w wyroku Trybunału z dnia 19 lipca 2012 r., może zostać uznane przezeń za naruszenie prawa
unijnego.
O kosztach sądowych za postępowanie odwoławcze orzeczono zgodnie z treścią art.634kpk w zw. z art.632 pkt 2
Kodeksu postępowania karnego.