Wstęp do katastru

Kataster geodezyjny
Wstęp do katastru
mgr inŜ. Geodeta Tomasz Miszczak
e-mail: [email protected]
Kataster geodezyjny
Definicja katastru wg prawa geodezyjnego:
Jednolity dla kraju, systematycznie aktualizowany zbiór informacji
o gruntach, budynkach i lokalach, ich właścicielach oraz o innych
osobach fizycznych lub prawnych władających tymi gruntami,
budynkami i lokalami
Wg poglądu naukowego:
Jest to urzędowe zinwentaryzowanie informacji przestrzennej i
opisowej o gruntach, budynkach i lokalach w Polsce, przy czym
informacja przestrzenna przedstawiana jest na mapach, zaś
informacja opisowa przedstawiana jest w postaci stosownych
dokumentów. Z informacji przestrzennej wynika fakt połoŜenia
obiektu katastru, zaś z informacji opisowej wynika charakterystyka
obiektu
Kataster geodezyjny
Instrukcja Techniczna G-5
Ewidencja gruntów i budynków
Kataster geodezyjny
Instrukcja ustala:
nomenklatury i definicje podstawowych pojęć stosowanych w
ewidencji gruntów i budynków,
normy techniczne:
zakładania ewidencji gruntów i budynków,
modernizacji ewidencji gruntów i budynków,
aktualizacji operatu ewidencyjnego,
zakładania i prowadzenia rejestru cen i wartości
nieruchomości,
opracowań geodezyjnych i kartograficznych dla celów
prawnych,
kryteria budowy i eksploatacji komputerowych systemów ewidencji
gruntów i budynków.
Kataster geodezyjny
Obiekty podziału kraju dla celów ewidencji
Obiektami podziału kraju dla celów ewidencji są:
jednostka ewidencyjna,
obręb ewidencyjny,
działka ewidencyjna.
Kataster geodezyjny
PołoŜenie w przestrzeni punktów granicznych wyznaczających obiekty, o których
mowa w ust. 1, a takŜe innych ewidencyjnych obiektów przestrzennych,
określa się za pomocą współrzędnych x,y w układzie współrzędnych płaskich
prostokątnych „2000", zwanym dalej układem „2000", zdefiniowanym w
rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 8 sierpnia 2000 r. w sprawie
państwowe- go systemu odniesień przestrzennych (Dz. U. Nr 70, poz. 821).
W przypadku gdy obszar powiatu połoŜony jest w dwóch pasach odwzorowania
Gaussa- Krugera, o których mowa w ust. 2 załącznika nr 3 do rozporządzenia
Rady Ministrów z dnia 8 sierpnia 2000 r. w sprawie państwowego systemu
odniesień przestrzennych, wszystkie punkty graniczne połoŜone w granicach
powiatu wykazuje się w układzie współrzędnych jednego pasa odwzorowania,
który obejmuje większą cześć powiatu. Nie dopuszcza się stosowania w
granicach jednego powiatu dwóch pasów odwzorowania.
Współrzędne x, y, o których mowa w ust. 3 są atrybutami przestrzennymi obiektu
"Punkt załamania granicy", o którym mowa w ust. 28 aneksu nr 2 do
Instrukcji.
Kataster geodezyjny
Jednostka ewidencyjna jest jednostką powierzchniową podziału
kraju dla celów ewidencji, oraz obiektem bazy danych
ewidencyjnych.
Identyfikator jednostki ewidencyjnej przyjmuje postać:
WWPPGG_R
przy czym:
WW
– kod województwa,
PP – kod powiatu w województwie,
GG
– kod gminy w powiecie,
RR- jedna z cyfr: 1, 2, 3, 4, 5, 8, 9 określająca typ gminy.
Przykład: 026401_1
Kataster geodezyjny
Charakterystyki typów gmin są następujące:
1 – gmina miejska,
2 – gmina wiejska,
3 – gmina miejsko-wiejska,
4 – miasto w gminie miejsko-wiejskiej,
5 – obszar wiejski w gminie miejsko-wiejskiej,
8 – dzielnice M. St. Warszawy,
9 – delegatury i dzielnice innych gmin miejskich.
Kataster geodezyjny
Kod województwa, powiatu i gminy przyjmuje się z
Krajowego Rejestru Urzędowego Podziału
Terytorialnego Kraju (TERYT).
Przebieg granic jednostek ewidencyjnych jest zgodny
z przebiegiem granic jednostek podziału
terytorialnego państwa, ewidencjonowanym w
Państwowym Rejestrze Granic i Powierzchni
Jednostek Podziału Terytorialnego Państwa,
prowadzonym na podstawie ustawy, zwanym
dalej „rejestrem granic”.
Kataster geodezyjny
Granicę obrębu stanowi zbiór granic działek ewidencyjnych,
połoŜonych na styku granic obrębów sąsiednich. Obszar obrębu
tworzą wszystkie działki ewidencyjne wchodzące w jego skład.
Przy ustalaniu granic obrębów ewidencyjnych połoŜonych w pasie
nadbrzeŜnym uwzględnia się linię podstawową morza
terytorialnego.
Przebieg granic obrębów ewidencyjnych obejmujących morskie wody
wewnętrzne określa się z uwzględnieniem postanowień 4 ustawy z
dnia 21 marca 1991 r. o obszarach morskich Rzeczypospolitej
Polskiej i administracji morskiej.
Przy określaniu granic obrębów przyległych do granicy państwowej
przyjmuje się punkty graniczne granicy Państwa z Państwowego
Rejestru Granic i Powierzchni Jednostek Podziału Terytorialnego
Państwa.
Kataster geodezyjny
Obręb ewidencyjny jest obiektem przestrzennym bazy danych
ewidencyjnych, który ma atrybuty i relacje z innymi obiektami tej
bazy.
Identyfikator obrębu ewidencyjnego przyjmuje postać:
WWPPGG_R·XXXX
przy czym:
XXXX - numer ewidencyjny obrębu w jednostce ewidencyjnej,
określony za pomocą liczb całkowitych mieszczących się w
przedziale od 0001 do 9999.
Przykład: 026401_1.0001
Kataster geodezyjny
Działka ewidencyjna jest obiektem bazy danych ewidencyjnych.
Jednorodność prawną gruntów, rozpatruje się wyłącznie w ramach
praw do nieruchomości uwidacznianych w ewidencji gruntów i
budynków.
W skład jednej działki ewidencyjnej nie mogą wchodzić grunty
uwidocznione w więcej niŜ jednej księdze wieczystej, mimo Ŝe są
własnością tej samej osoby lub współwłasnością tej samej grupy
osób.
W przypadku gruntów oddanych w uŜytkowanie wieczyste przy
ocenie jednorodności prawnej, oprócz własności i prawa
uŜytkowania wieczystego, naleŜy brać pod uwagę równieŜ termin,
w którym to prawo obowiązuje.
Kataster geodezyjny
W razie wzajemnego przecinania się linii kolejowych, dróg
publicznych, morskich wód wewnętrznych oraz wód
śródlądowych płynących, przy ustalaniu granic działek
ewidencyjnych stosuje się następujące zasady:
morskie wody wewnętrzne oraz wody śródlądowe płynące, z
wyjątkiem wód płynących rurociągami lub krytymi kanałami,
dzielą linie kolejowe i drogi publiczne na odrębne działki
ewidencyjne,
linie kolejowe dzielą drogi publiczne na odrębne działki ewidencyjne,
drogi publiczne wyŜszej kategorii, dzielą drogi niŜszej kategorii na
odrębne działki ewidencyjne,
drogi publiczne tej samej kategorii dzielą się na odrębne działki
ewidencyjne wg ustaleń w ewidencji,
drogi zlokalizowane na gruncie dzielą drogi w tunelach i na
wiaduktach na odrębne działki.
Kataster geodezyjny
Powierzchniowe wody publiczne, posiadające odrębne nazwy
stanowią odrębne działki ewidencyjne.
Grunty pod wodami powierzchniowymi stojącymi oraz grunty zajęte
pod rowy melioracyjne wykazywane są jako uŜytki gruntowe w
działkach ewidencyjnych.
Grunty zajęte pod urządzenia przeznaczone do odprowadzania wód
opadowych i ścieków nie będące kanałami, a takŜe rowami
melioracyjnymi nie są wyróŜniane w ewidencji gruntów i
budynków, są one włączane do dominującego przyległego uŜytku
gruntowego.
Grunty zajęte pod drogi publiczne, posiadające odrębne oznaczenia
w ewidencji dróg publicznych, tworzą odrębne działki
ewidencyjne.
Odcinki dróg publicznych, które są jednocześnie ulicami o odrębnych
nazwach, tworzą odrębne działki ewidencyjne.
Kataster geodezyjny
Grunt zajęty pod drogę wewnętrzną moŜe tworzyć odrębną działkę
lub być wykazywany jako uŜytek gruntowy w działce ewidencyjnej
w zaleŜności od stanu prawnego tego gruntu oraz gruntów
przyległych do drogi.
Grunty zajęte pod wewnętrzną komunikację gospodarstw rolnych i
leśnych oraz poszczególnych nieruchomości naleŜących do osób
fizycznych, które nie są przedmiotem odrębnych praw własności,
nie są drogami; włącza się je do przyległego do nich uŜytku
gruntowego.
Kataster geodezyjny
Sposób wyróŜniania działki ewidencyjnej w obszarze obrębu
Identyfikatorem działki ewidencyjnej jest ciąg liczb i znaków
przyjmujących następującą postać:
WWPPGG_R·XXXX·NDZ·
przy czym:
WWPPGG_R
– identyfikator obrębu, XXXX
ewidencyjny obrębu,
- numer
NDZ
- numer ewidencyjny działki, unikalny w granicach
obrębu.
Przykład: 026401_1.0001.121
Kataster geodezyjny
Polem powierzchni działki ewidencyjnej jest:
pole powierzchni obliczone na podstawie współrzędnych punktów
granicznych tej działki, które ujawnione zostały w bazie danych
ewidencyjnych i określone na podstawie terenowych pomiarów
geodezyjnych lub fotogrametrycznych spełniających kryteria
dokładności ustalone w standardzie technicznym G-4
pole powierzchni obliczone innymi metodami, ujawnione w operacie
ewidencyjnym na podstawie poprzednio obowiązujących przepisów.
Pole powierzchni działki ewidencyjnej określa się w hektarach z
dokładnością zapisu do 0.0001 ha.
Pola powierzchni uŜytków gruntowych i klas gleboznawczych w
granicach działki ewidencyjnej, tzw. klasouŜytki, oblicza się na
podstawie numerycznych opisów granic działki, konturów uŜytków
oraz klas gleboznawczych i wyrównuje się na zasadach
proporcjonalności do pola powierzchni działki ewidencyjnej
Kataster geodezyjny
Źródła danych ewidencyjnych dotyczących działki
Są to materiały gromadzone w państwowym zasobie geodezyjnokartograficznym oraz innych rejestrach i ewidencjach
publicznych, takie jak:
dokumentacja geodezyjna sporządzona przy zakładaniu ewidencji
gruntów, na podstawie uprzednio obowiązujących przepisów,
dokumentacja geodezyjna sporządzona w celu:
postępowania rozgraniczeniowego,
podziału nieruchomości,
postępowania scaleniowego i wymiany gruntów,
postępowania scalenia i podziału nieruchomości,
postępowania sądowego zakończonego wydaniem
prawomocnego orzeczenia sądowego,
postępowania administracyjnego zakończonego wydaniem
ostatecznej decyzji administracyjnej,
Kataster geodezyjny
dokumentacja ustalania stanów prawnych nieruchomości,
operat gleboznawczej klasyfikacji gruntów,
mapa zasadnicza, ortofotomapa, przetworzone zdjęcia lotnicze,
dokumentacja geodezyjno-kartograficzna, sporządzona w wyniku
geodezyjnej inwentaryzacji powykonawczej,
rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie
urzędowych nazw miejscowości i obiektów fizjograficznych wydane
na podstawie art. 2 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z
dnia 24 października 1934 r. o ustalaniu nazw miejscowości i obiektów
fizjograficznych oraz numeracji nieruchomości,
dokumentacja dotycząca porządkowej numeracji nieruchomości,
prowadzona w urzędach gmin na podstawie rozporządzenia Ministra
Gospodarki Komunalnej z dnia 25 czerwca 1968 r. w sprawie
numeracji nieruchomości,
wyniki wywiadów lokalnych,
rejestr zabytków – prowadzony przez wojewódzkiego konserwatora
zabytków.
Kataster geodezyjny
Nazwy miejscowości i ulic oraz ich oznaczenia kodowe przyjmuje się
z Krajowego Rejestru Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju
prowadzonego przez Główny Urząd Statystyczny.
Nazwy uroczysk leśnych przyjmuje się z ewidencji Państwowego
Gospodarstwa Leśnego - Lasy Państwowe.
Numery dróg publicznych przyjmuje się z ewidencji dróg publicznych
oraz obiektów mostowych prowadzonej na podstawie
rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia
28 lutego 2000 r. w sprawie numeracji i ewidencji dróg
oraz obiektów mostowych.
Kataster geodezyjny
Źródłem informacji dotyczących nazw: osiedli, zespołów
urbanistycznych, przysiółków są:
miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego,
lokalne systemy informacji o terenie,
plany urządzenia lasu,
ustalenia dokonane w ramach wywiadu terenowego.
Źródłem informacji o nazwach śródlądowych wód powierzchniowych
lub ich części jest rozporządzenie Rady Ministrów, o którym
mowa w art. 11 ust. 2 z ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo
wodne, oraz Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych
prowadzony przez Głównego Geodetę Kraju na podstawie ustawy.
Kataster geodezyjny
Pozostałe obiekty bazy danych ewidencji gruntów i
budynków: kontury klas gleboznawczych i uŜytków
gruntowych, budynki, lokale
Kontur klasy gleboznawczej jest obiektem przestrzennym obszarowym z
enklawami.
Identyfikator konturu klas gleboznawczych przybiera postać:
WWPPGG_R·XXXX·KL·Nr
przy czym:
KL – jest wyróŜnikiem literowym identyfikatora konturu klasy gleboznawczej,
Nr – jest numerem porządkowym konturu.
Przykład: 026401_1.0001.KL.12
Numery porządkowe konturów (Nr) są kolejnymi liczbami naturalnymi w
ramach obrębu ewidencyjnego.
Kataster geodezyjny
Gleboznawcza klasyfikacja gruntów obejmuje uŜytki rolne, grunty leśne oraz
śródpolne grunty zadrzewione i zakrzewione, niezaleŜnie od ich
przeznaczenia w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego.
Grunty stanowiące uŜytki rolne wcześniej nie klasyfikowane zajęte pod rowy
melioracyjne, oraz grunty zadrzewione i zakrzewione śródpolne włącza się
do przyległych dominujących konturów klasyfikacyjnych.
Grunty pod stawami wybudowanymi na gruntach objętych gleboznawczą
klasyfikacją oznacza się symbolem złoŜonym z właściwego symbolu
uŜytku gruntowego i oznaczenia klasy gleboznawczej.
Grunty zaliczone do: terenów zabudowanych i zurbanizowanych, gruntów pod
wodami, terenów róŜnych oraz nieuŜytków nie są objęte gleboznawczą
klasyfikacją.
Tereny ekologiczne mogą obejmować zarówno grunty objęte jak i nieobjęte
gleboznawczą klasyfikacją.
Kataster geodezyjny
Klasy gleboznawcze poszczególnych uŜytków, ich kontury i oznaczenia
przyjmuje się z operatu gleboznawczej klasyfikacji gruntów.
Zgodnie z tabelą klas gruntów, wyróŜnia się następujące klasy dla:
gruntów ornych – I, II, IIIa, IIIb, IVa, IVb, V, VI,
łąk i pastwisk - I, II, III, IV, V, VI,
lasów – I, II, III, IV, V, VI.
Kataster geodezyjny
Identyfikator konturu uŜytku gruntowego, przyjmuje postać:
WWPPGG_R·XXXX·UG·Nr
przy czym:
UG
– jest wyróŜnikiem literowym identyfikatora konturu uŜytku
gruntowego,
Nr – jest numerem porządkowym konturu
Przykład: 026401_1.0001.UG.8
Kataster geodezyjny
Obiekt budowlany – konstrukcja połączona z gruntem w sposób
trwały, wykonana z materiałów budowlanych i elementów
składowych, będąca wynikiem prac budowlanych
Budynek zadaszony obiekt budowlany, wraz z wbudowanymi
instalacjami i urządzeniami technicznymi wykorzystywany dla
potrzeb stałych, przystosowany do przebywania ludzi, zwierząt
lub ochrony przedmiotów.
Za szczególny rodzaj budynku uwaŜa się wiatę, która stanowi
pomieszczenie naziemne nie obudowane ścianami ze wszystkich
stron lub nawet ścian pozbawione
Kataster geodezyjny
Do konturu budynku nie są włączane, zgodnie z Polską Normą PNISO 9836:1997:
obiekty budowlane ani ich części nie wystające ponad powierzchnię
terenu,
elementy drugorzędne, np. schody zewnętrzne, rampy zewnętrzne,
daszki, markizy, występy dachowe,
obiekty pomocnicze, takie jak szklarnie, altany, szopy.
Kataster geodezyjny
W przypadku budynków połączonych między sobą (np. domy
bliźniacze lub szeregowe), kaŜdy z segmentów takiego obiektu jest
budynkiem odrębnym, jeśli jest oddzielony od innych segmentów
ścianą przeciwpoŜarową od fundamentu po dach. Gdy nie ma ściany
przeciwpoŜarowej, budynki połączone między sobą uwaŜane są za
budynki odrębne, jeśli mają własne wejścia, są wyposaŜone w
instalacje i są oddzielnie wykorzystywane. Granica między takimi
budynkami biegnie środkiem ściany dzielącej lub szczeliny
dylatacyjnej, o ile w postępowaniu rozgraniczeniowym nie ustalono
inaczej.
Odrębnymi budynkami mogą być równieŜ przybudówki do budynku
głównego, spełniające inne niŜ budynek główny funkcje uŜytkowe,
jeŜeli obiekty te odpowiadają definicji określonej w aneksie do
instrukcji.
Kataster geodezyjny
W ewidencji wykazuje się wszystkie budynki za wyjątkiem:
budynków przeznaczonych do czasowego uŜytkowania w trakcie
realizacji robót budowlanych,
budynków tymczasowych stanowiących wyłącznie eksponaty
wystawowe bez pełnienia jakichkolwiek funkcji uŜytkowych,
usytuowanych na terenach przeznaczonych na ten cel,
altan i obiektów gospodarczych na działkach w pracowniczych
ogrodach działkowych o powierzchni zabudowy do 25 m2 w miastach
i 35 m2 poza granicami miast oraz wysokości 5 m przy dachach
stromych i 4 m przy dachach płaskich,
budowli mających charakter budynków, ale nie posiadających
fundamentów tj. podstawy budowli trwale związanej z gruntem,
przenoszącej w sposób bezpieczny obciąŜenia budowli na grunt,
Kataster geodezyjny
podziemnych budowli, mających charakter budynków,
stacji transformatorowych mających charakter budynków,
budynków znajdujących się na terenach zamkniętych, uznanych na
podstawie odrębnych przepisów za obiekty, co do których informacje
mają charakter niejawny,
budynków nie nadających się do wykorzystywania na potrzeby stałe
ze względu na ich zły stan techniczny (budynki w ruinie),
budynków, dla których wydana została, na podstawie przepisów
prawa budowlanego, ostateczna decyzja o nakazie rozbiórki lub
zezwalająca na ich rozbiórkę.