Systemy sterowania współczesnych robotów przemysłowych

PAK vol. 58, nr 5/2012
 405
INFORMACJE
Jubileusz Profesora Tadeusza Kaczorka
Prof. dr hab. inż. Tadeusz Kaczorek
Profesor Tadeusz Kaczorek urodził się 27 kwietnia 1932 roku
w Elżbiecinie. Studia wyższe ukończył w 1956 roku na Wydziale
Elektrycznym Politechniki Warszawskiej. Na tym samym Wydziale w roku 1962 uzyskał stopień doktora nauk technicznych,
a w roku 1964 doktora habilitowanego. Tytuł naukowy profesora
nadzwyczajnego nadała Mu Rada Państwa w roku 1971, a profesora zwyczajnego w 1974 roku.
Pracę zawodową Profesor Tadeusz Kaczorek rozpoczął w 1954
roku w Politechnice Warszawskiej, będąc jeszcze studentem i do
roku 2003 nieprzerwanie był pracownikiem Wydziału Elektrycznego Politechniki Warszawskiej. Od sierpnia 2003 roku (po przejściu na emeryturę) jest zatrudniony na Wydziale Elektrycznym
Politechniki Białostockiej.
W okresie pracy w Politechnice Warszawskiej Profesor Tadeusz
Kaczorek pełnił wiele ważnych funkcji i stanowisk kierowniczych. Był między innymi Dziekanem Wydziału Elektrycznego
w latach 1969-1970 i Prorektorem Politechniki Warszawskiej
w kadencji 1970-1973. Będąc prorektorem zainicjował m. in.
studia według programów indywidualnych oraz studia inżynierski
przemienne. W 1964 roku zorganizował na Wydziale Elektrycznym Katedrę Podstaw Elektroniki i Automatyki i w latach 1965 –
1970 był jej kierownikiem. W 1970 roku był organizatorem
i pierwszym dyrektorem Instytutu Sterowania i Elektroniki Przemysłowej. Funkcję tę pełnił nieprzerwanie do 1981 roku. Od 1970
do 2002 roku kierował Zakładem Teorii Sterowania w tym Instytucie.
Działalność naukowa Profesora Tadeusza Kaczorka koncentruje
się wokół zagadnień automatyki oraz elektrotechniki, ze szczególnym uwzględnieniem teorii sterowania i teorii układów dynamicznych. Głównymi kierunkami badań naukowych Profesora są:
analiza i synteza układów sterowania i systemów. Zainicjował On
badania naukowe w zakresie układów dwu-wymiarowych (2D),
uzyskując wiele oryginalnych i nowatorskich wyników. Efektem
tych badań była między innymi monografia pt. Two-Dimensional
406 
Linear Systems, wydana przez wydawnictwo Springer (Berlin)
w 1985 roku, która ugruntowała wysoką międzynarodową pozycję
naukową Profesora. Za tę monografię Profesor Tadeusz Kaczorek
otrzymał w 1986 roku indywidualną nagrodę państwową.
W dalszej działalności naukowej prowadził pionierskie badania
między innymi w zakresie układów dynamicznych o wielu zmiennych niezależnych (układy nD), układów singularnych, układów
biliniowych, układów ciągło-dyskretnych, a także dynamicznych
układów dodatnich. Do podstawowej literatury naukowej z zakresu takich układów należy monografia Profesora pt. Positive 1D
and 2D Systems wydana w 2002 roku przez wydawnictwo Springer
(London) oraz jej wersja polska pt. Dodatnie układy jednoi dwuwymiarowe (Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2000). Za monografię Positive 1D and 2D
Systems Profesor Tadeusz Kaczorek otrzymał w 2003 roku indywidualną nagrodę ministra.
W okresie ostatnich kilku lat Profesor Tadeusz Kaczorek prowadzi badania naukowe w zakresie dodatnich układów niecałkowitego rzędu, których dynamika jest opisywana z wykorzystaniem
równań różniczkowych lub różnicowych niecałkowitego rzędu.
Wprowadził nowe klasy takich układów, między innymi dodatnie
układy 2D niecałkowitego rzędu oraz dodatnie układy 2D hybrydowe (ciągło-dyskretne) niecałkowitego rzędu, standardowe
i singularne. Podał nowe, oryginalne metody analizy oraz syntezy
takich układów. Podsumowaniem tych badań jest monografia
Profesora pt. Wybrane zagadnienia teorii układów niecałkowitego
rzędu, wydana w 2009 roku przez Oficynę Wydawniczą Politechniki Białostockiej. Jej angielskojęzyczna wersja pt. Selected
Problems of Fractional Systems Theory, znacznie rozszerzona,
ukazała się w 2011 roku w wydawnictwie Springer-Verlag (Berlin).
Profesor Tadeusz Kaczorek w swoich badaniach naukowych
wykorzystuje zaawansowane metody matematyczne, szczególnie
z zakresu teorii macierzy, w tym wielomianowych i wymiernych.
Zastosowaniom tej teorii w elektrotechnice i automatyce jest
poświęcony podręcznik Profesora pt. Wektory i macierze w automatyce i elektrotechnice wydany przez WNT (pierwsze wydanie
w 1984 roku, drugie znacznie rozszerzone w 1998 roku) oraz
obszerna monografia pt. Polynomial and Rational Matrices.
Applications in Dynamical Systems Theory (Springer-Verlag,
London 2007) oraz jej wersja polska (znacznie 'uboższa') pt. Zastosowanie macierzy wielomianowych i wymiernych w teorii
układów dynamicznych (Wydawnictwa Politechniki Białostockiej,
Białystok 2004).
Dorobek naukowy Profesora Tadeusza Kaczorka jest imponujący. Obejmuje on około 970 artykułów i rozpraw naukowych opublikowanych w czasopismach zagranicznych i krajowych oraz w
materiałach konferencyjnych. Jest On autorem 24 książek i monografii, w tym siedmiu w języku angielskim. Wypromował około
250 magistrów inżynierów i 70 doktorów, jest autorem wielu
recenzji rozpraw doktorskich, habilitacyjnych i wniosków profesorskich. Stworzył szkołę naukową w zakresie teorii sterowania
i układów dynamicznych. Z Jego szkoły naukowej wyszło 20
profesorów. Dwunastu z nich pracuje w USA, Anglii i Japonii.
Profesor Tadeusz Kaczorek zainicjował nowe kierunki badań
w zakresie dodatnich układów jedno i dwuwymiarowych, standardowych i singularnych, układów antycypacyjnych oraz dodatnich
układów niecałkowitego rzędu, jedno i dwuwymiarowych, standardowych i singularnych. Jego prace wytyczały i wytyczają
kierunki nowych badań naukowych, prowadzonych w wielu
ośrodkach naukowych w kraju i za granicą. Były i są inspiracją do
dalszych badań. Jego podręczniki z teorii sterowania i systemów
były kilkakrotnie wznawiane. Kształci się na nich kolejne pokolenie inżynierów i magistrów inżynierów elektryków oraz automatyków. Prawie w każdej krajowej uczelni technicznej, a także
w wielu zagranicznych, pracują osoby których dokonania i kariery
naukowe są związane z osobą Profesora Tadeusza Kaczorka.
Profesor Tadeusz Kaczorek jest członkiem komitetów redakcyjnych lub naukowych wielu międzynarodowych czasopism
naukowych oraz konferencji, organizowanych na całym świecie.
Jest między innymi redaktorem naczelnym Biuletynu PAN, Seria
PAK vol. 58, nr 5/2012
Technika oraz przewodniczącym Rady Programowej czasopisma
Pomiary Automatyka Kontrola. Na zaproszenie około 50 uczelni
zagranicznych prowadził wykłady między innymi w USA, Kanadzie, Japonii i w wielu krajach Europy. Jest to dowodem uznania
Jego wysokiej pozycji naukowej na arenie światowej. Dowodem
uznania tej pozycji jest też fakt zapraszania Profesora, często na
koszt organizatorów, do wygłoszenia referatów plenarnych na
prestiżowych konferencjach zagranicznych.
Profesor Tadeusz Kaczorek bardzo aktywnie uczestniczył
i uczestniczy w działalności organizacyjnej. Poza funkcjami pełnionymi w Politechnice Warszawskiej, był między innymi dyrektorem Stacji Naukowej PAN w Rzymie oraz członkiem Komitetu
Badań Naukowych, był i jest powoływany do różnych ciał opiniotwórczych lub doradczych przy Prezydencie RP oraz Premierze
RP. Od wielu lat uczestniczy w pracach dwóch komitetów PAN:
Komitetu Automatyki i Robotyki oraz Komitetu Elektrotechniki.
Jest członkiem Polskiej Akademii Nauk od 1968 roku, członkiem rzeczywistym PAN od 1998 roku, członkiem Polskiej Akademii Umiejętności, członkiem zwyczajnym Akademii Inżynierskiej w Polsce oraz członkiem honorowym Węgierskiej Akademii
Nauk. Działa w Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej oraz w Komisji
Etyki PAN. Od 1996 roku jest członkiem Centralnej Komisji ds.
Stopni Naukowych i Tytułu Naukowego. W latach 2003-2007 był
jej wiceprzewodniczącym, a od kwietnia 2007 roku jest przewodniczącym.
Za osiągnięcia naukowo-dydaktyczne Profesor Tadeusz Kaczorek otrzymał wiele prestiżowych nagród m. in. 14 nagród ministra,
nagrodę państwową, nagrodę Wydziału IV Polskiej Akademii
Nauk oraz wiele nagród Rektora Politechniki Warszawskiej oraz
Rektora Politechniki Białostockiej. Otrzymał też Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski oraz Medal Komisji Edukacji Narodowej.
Dowodem szczególnego uznania i bardzo wysokiej oceny dorobku naukowego, osiągnięć i zasług Profesora Tadeusza Kaczorka jest między innymi nadanie Mu godności Doktora Honoris
Causa przez Senat Uniwersytetu Zielonogórskiego oraz senaty
ośmiu Politechnik: Lubelskiej, Szczecińskiej, Warszawskiej,
Białostockiej, Łódzkiej, Opolskiej, Poznańskiej i Rzeszowskiej.
Profesora Tadeusza Kaczorka znam osobiście od około 1972
roku, kiedy to słuchałem Jego wykładów będąc studentem Wydziału Elektrycznego Politechniki Warszawskiej. Kilka lat wcześniej, bo w październiku 1969 roku w moim indeksie pojawiła się
pochwała za dobre postępy w nauce w roku akademickim
1968/69, którą podpisał Dziekan Wydziału Elektrycznego doc. dr
Tadeusz Kaczorek. Zainspirowany wykładami i osobowością
Profesora wybrałem odpowiednią specjalność i pracę dyplomową
napisałem pod Jego opieką. Później Profesor był moim opiekunem
naukowym na studiach doktoranckich i promotorem mojej rozprawy doktorskiej. Aktualnie mam zaszczyt prowadzić wspólnie
z Profesorem badania naukowe w Politechnice Białostockiej,
których kierunki w głównej mierze zostały przez Niego zainspirowane. Moim Nauczycielem i Mistrzem pozostaje do dnia dzisiejszego.
Profesor Tadeusz Kaczorek odznacza się niezwykłą skromnością, uczynnością i życzliwością. Jest człowiekiem o wielkiej
uczciwości naukowej i wysokiej etyce zawodowej. Zawsze służył
i służy innym radą i pomocą w rozwiązywaniu problemów nie
tylko naukowych. Za swoją misję uważa pomaganie innym.
Podsumowując charakterystykę wybitnych osiągnięć Profesora
Tadeusza Kaczorka pragnę zacytować fragment Laudacji, jaką
wygłosił w 2004 roku Profesor Stanisław Skoczowski podczas
uroczystości nadania Profesorowi Tadeuszowi Kaczorkowi tytułu
doktora honoris causa Politechniki Szczecińskiej: „Tak wspaniałe
owoce mogą być rezultatem pracy uczonego kochającego prawdę,
swoją pracę, swój zawód i kochającego ludzi. Takim człowiekiem
jest Profesor Tadeusz Kaczorek”.
Prof. dr hab. inż. Mikołaj Busłowicz
Doktorant Profesora z 1977 roku