Część I

Przykładowy zestaw zadań z języka polskiego dla niesłyszących – poziom podstawowy
Odpowiedzi i schemat punktowania
1
Część I
Model zawiera przewidywane odpowiedzi. Odpowiedzi zdającego mogą przybierać różną formę językową,
ale ich sens musi być synonimiczny wobec modelu. Oceniając pracę zdającego, należy stosować punktację
z modelu.
Uwaga: Za pełną odpowiedź przyznaje się maksymalną liczbę punktów, za niepełną – wskazaną w rubryce
„punkty cząstkowe”. Nie należy przyznawać połówek punktów. Za brak odpowiedzi lub odpowiedź błędną
nie przyznaje się punktów.
Punktacja
Nr
Odpowiedzi
zadania
maksymalna
cząstkowa
Konieczność dojeżdżania do pracy z dużej odległości
1.
1
0
(spowodowana rozwojem przemysłu).
Uwaga: uznajemy odpowiedź: rozwój przemysłu.
– w San Francisco
2.
2
1
– uznano go za pomnik, jedyny ruchomy na świecie (uwaga:
uznajemy: ze względów historycznych i kulturowych).
– tramwaj konny
3.
– tramwaj parowy// kablowy (napęd maszyny parowej)
3
2,1
– tramwaj elektryczny (napęd silnika elektrycznego)
np.
– wysokie koszty utrzymania koni
2
1
– zbyt duże uzależnienie działania transportu od liczby
za cztery
za trzy
4.
utrzymywanych koni
poprawne
poprawne
– wrażliwość na cierpienie koni
odpowiedzi
odpowiedzi
– hałas
– uzależnienie od warunków atmosferycznych
Istotą poprawnej odpowiedzi jest pech, który zgodnie z przesądem
przynosi „13”.
5.
Uwaga: uznajemy odpowiedzi, które wskazują na przejawy pecha
1
0
(np. z powodu wypadków) lub kierowanie się przesądem (strach
przed nieszczęściem).
6.
C
1
0
– mieć (minimum) 170 cm wzrostu
1
7.
0
– mieszkać niedaleko zajezdni
za trzy
– posiadać zegarek
elementy
– zatrzymywały się tylko na przystankach (a nie na życzenie
1
8.
pasażera)
(za dwa
0
– druty elektryczne nad torami nieładnie wyglądały
elementy)
w USA, np.:
– były prawie 24 tysiące km torowisk
– tramwaje łączyły wsie i miasta
2
1
– można było przejechać odcinek 1750 km
za cztery
za dwie
poprawne
9.
w Niemczech, np.:
poprawne
odpowiedzi
odpowiedzi
– tramwaje jeździły w 188 miastach
(1+1)
(2+2)
– w Berlinie położono 643 km torów
– w Moguncji tramwaje przewiozły ponad 20 milionów
pasażerów
np.: do przewożenia rannych, więźniów, materiałów budowlanych,
1
10. materiałów wojskowych, węgla, nart, śmieci, mleka, listów
0
(za cztery
elementy)
np.
– wykupywanie linii tramwajowych
– podwyższanie cen biletów
1
2
11.
– likwidowanie torowisk tramwajowych
– zachęcanie do kupna własnych samochodów lub używania
autobusów
Istotą odpowiedzi jest zauważenie niesłabnącego zainteresowania
12.
1
0
tramwajami/ /ich ciągłej atrakcyjności.
13. B
1
0
14. C
1
0
Przykładowy zestaw zadań z języka polskiego dla niesłyszących – poziom podstawowy
Odpowiedzi i schemat punktowania
2
Część II
Temat 1. Analizując podane fragmenty Lalki Bolesława Prusa, porównaj postawy
bohaterów wobec miłości. Na podstawie znajomości utworu wyjaśnij
przyczyny tych postaw.
I. ROZWINIĘCIE TEMATU (maksymalnie 25 punktów)
1.
a.
b.
c.
Punktacja
Rozpoznanie sytuacji, np.:
0-2
fragmenty ukazują początek i koniec miłosnego zauroczenia Wokulskiego Izabelą,
rozmyślania zakochanego Wokulskiego przed poznaniem Izabeli (fragment I),
rozmowa dwóch przyjaciół po rozstaniu Wokulskiego z Izabelą (fragment II).
2. Prezentacja bohaterów, np.:
0-2
a. Stanisław Wokulski – po powrocie z Syberii, ma za sobą małżeństwo i śmierć żony
(fragment I), po próbie samobójczej, krótko przed zniknięciem (fragment II),
b. doktor Szuman – przyjaciel Wokulskiego; w młodości przeżył nieszczęśliwą miłość;
lekarz z pasją naukowca, bada ludzkie włosy.
3.
a.
b.
c.
d.
e.
f.
g.
h.
i.
j.
Postawa Wokulskiego, np.:
złudzenie znajomości od zawsze,
niepewność co do rozpoznania ideału,
miłość jest przeznaczeniem, spotkanie Izabeli spełnieniem marzeń,
Izabela jest ideałem kobiety,
ukochana to centrum wewnętrznego świata (punkt mistyczny),
bliskość ukochanej źródłem szczęścia, duchowego spokoju,
stan zakochania to zatracenie się w marzeniach,
subiektywne postrzeganie czasu przez zakochanego,
obsesja patrzenia i myślenia o ukochanej,
sprzeczność uczuć zakochanego.
0-5
4.
a.
b.
c.
d.
e.
f.
g.
Postawa Szumana, np.:
0-5
romantyczne wyobrażenia o miłości są iluzją (fałszem),
miłość to biologia, przejaw instynktu,
rywalizacja jest upokarzająca,
większość kobiet jest przeciętna (rzadkość ideału),
mężczyzna nie powinien dać się zdominować kobiecie, zwłaszcza pospolitej jak Izabela,
walka o kobietę może prowadzić do zguby,
lekarstwem na zawód miłosny są nowe cele życiowe, aktywność.
5. Wnioski z analizy fragmentów, np.:
0-4
a. oba fragmenty ukazują ważne sytuacje w życiu Wokulskiego (zakochanie –
rozczarowanie, nadzieja na szczęście – stracone złudzenia),
b. kontrastowe ukazanie wizerunku kobiety: kobieta – anioł, kobieta – wilczyca,
c. rozstrzygnięcie początkowych wątpliwości Wokulskiego we fragmencie drugim (Izabela
to jednak zwykła, pospolita panna na wydaniu),
d. Wokulski – Szuman to zderzenie myślenia romantycznego z pozytywistycznym
(darwinowskim),
e. ukazanie konfrontacji marzeń o miłości z rzeczywistością,
f. ewolucja Wokulskiego – dochodzenie do prawdy, ostateczne rozpoznanie, świadomość
tragiczna.
g. potwierdzenie przez Wokulskiego sądów Szumana (nowe spojrzenie na siebie i Izabelę).
Przykładowy zestaw zadań z języka polskiego dla niesłyszących – poziom podstawowy
Odpowiedzi i schemat punktowania
3
6. Przyczyny postaw Wokulskiego i Szumana
0-4
Wokulski, np.:
a. głód uczuć – małżeństwo nie zaspokoiło jego potrzeby miłości,
b. pierwsze zakochanie się w wieku dojrzałym,
c. złożoność osobowości – trzeźwy kupiec zakochuje się jak romantyczny bohater,
d. źródło iluzji Wokulskiego – poezje Mickiewicza jako „książki zbójeckie” / kochanie
własnego wyobrażenia o ukochanej, ukształtowanego przez lekturę romantyków,
Szuman, np.:
e. nieszczęśliwa miłość jako skutek uprzedzeń religijno-kulturowych,
f. śmierć narzeczonej,
g. światopogląd naukowy (jest przyrodnikiem),
h. skłonność do pesymistycznego widzenia świata.
7. Podsumowanie
0-3
pełne, np. dostrzeżenie złożoności przeciwieństw w postawach wobec miłości (tragizm
postaci); dostrzeżenie ich uzasadnienia w życiowych doświadczeniach bohaterów;
dostrzeżenie uniwersalnego wymiaru problemu (ujęcie kontekstowe).
3
częściowe, np. dostrzeżenie skrajności prezentowanych postaw i ich uzasadnienia
w życiowych doświadczeniach bohaterów; ewolucja postawy Wokulskiego.
(2)
próba podsumowania, np. zauważenie skrajności w prezentowanych postawach
lub dostrzeżenie ich uzasadnienia w doświadczeniu życiowym bohaterów.
(1)
Temat 2. Dlaczego Judym zrezygnował z osobistego szczęścia? Odpowiedz na pytanie,
analizując podane fragmenty Ludzi bezdomnych. Wskaż, które cechy postawy
bohatera były romantyczne, a które pozytywistyczne.
I
ROZWINIĘCIE TEMATU (maksymalnie 25 punktów)
Punktacja
1. Określenie sytuacji przedstawionych w obu fragmentach, np.:
0-2
a. odczyt wygłoszony przez Judyma u doktora Czernisza,
b. rozstanie z Joasią.
Analiza I fragmentu
2. Przedstawienie poglądów i postawy Judyma ujawniających się podczas wystąpienia
u Czerniszów, np.:
0-5
a. powinnością lekarzy szerzenie higieny wśród biednych,
b. propagowanie idei leczenia ludzi bez względu na ich stan majątkowy,
c. potrzeba zwalczania przyczyn chorób,
d. krytyka obojętności lekarzy i ich egoizmu,
e. lekarz jako szczególny zawód – walczy ze śmiercią, z prawami natury,
f. wrażliwość na cierpienie innych,
g. nieustępliwość, wytrwałość w dążeniu do celu, w realizacji planów,
h. bezkompromisowość.
Analiza II fragmentu
3. Wyjaśnienie motywów postępowania Judyma, wyrażonych w rozmowie z Joasią, np.:
0-5
a. pochodzenie z motłochu, zrozumienie sytuacji nędzarzy,
b. poczucie odpowiedzialności za ludzi biednych,
c. wewnętrzny nakaz spłacenia długu (muszę to oddać, com wziął),
d. konieczność całkowitego poświęcenia się pracy,
4
Przykładowy zestaw zadań z języka polskiego dla niesłyszących – poziom podstawowy
Odpowiedzi i schemat punktowania
e. rezygnacja z osobistego szczęścia, z posiadania rodziny (Muszę wyrzec się
szczęścia. Muszę być sam jeden.),
f. bycie lekarzem nakłada na niego obowiązki społeczne (Jeżeli tego nie zrobię ja,
lekarz, to któż to uczyni?).
4. Romantyczne cechy postawy Judyma, np.:
a. bezgraniczne poświęcenie głoszonej idei,
b. idealizm,
c. indywidualizm,
d. rezygnacja z dobra osobistego,
e. samotne działanie,
f. bunt przeciwko złu, niesprawiedliwości,
g. heroizm w zachowaniu wierności przyjętym zasadom,
h. niespełniona, nieszczęśliwa miłość
0-4
5. Pozytywistyczne cechy postawy Judyma, np.:
a. wykorzystywanie zdobytej wiedzy do celów praktycznych,
b. zaplanowane, przemyślane działanie na rzecz poprawy bytu najuboższych,
c. wzór inteligenta odpowiedzialnego społecznie,
d. praca u podstaw,
e. kult pracy
f. scjentyzm (przekonanie, że medycyna może przeobrazić świat),
g. idee organicznikowskie (odpowiedzialność światłych i zamożnych
za niesprawiedliwość społeczną).
0-4
6. Funkcjonalne wykorzystanie kontekstu powieści (np. dylematy moralne związane
z wyborem – symbolika rozdartej sosny; zaangażowanie w organizowanie szpitala) (0-2)
7. Podsumowanie
0-3
pełne, np.: decyzja Judyma wynika z konsekwentnego przyjęcia światopoglądu
idealistycznego; na wybór życiowy bohatera wpłynęły zarówno ideały romantyczne, jak
i pozytywistyczne; pozytywizm bohatera jako racjonalna motywacja idei romantycznych;
3
częściowe, np.: wybór bohatera wynika z przyjętej hierarchii wartości;
(2)
próba podsumowania, np.: poświęcenie się dla ubogich jako główna przyczyna rezygnacji
z osobistego szczęścia.
(1)
II KOMPOZYCJA (maksymalnie 5 punktów)
• Praca uporządkowana wewnętrznie według przyjętego kryterium funkcjonalnego wobec
tematu, pełna konsekwencja w układzie graficznym; jeżeli uczeń cytuje, to w sposób
właściwy i funkcjonalny;
5
• praca zawierająca logicznie, w sposób dostosowany do tematu, a także
graficznie wyodrębnione: wstęp, rozwinięcie i zakończenie;
3
• praca zawierająca graficznie lub logicznie wyodrębnione: wstęp,
rozwinięcie i zakończenie.
1
II.
•
•
•
•
•
STYL (maksymalnie 5 punktów: za każdą cechę – 1 punkt)
Sprawne operowanie synonimią leksykalną (bogata leksyka),
jednorodność stylu,
stosowność stylu,
jasność stylu,
obecność elementów funkcjonalnie służących wywodowi.
1
1
1
1
1
Przykładowy zestaw zadań z języka polskiego dla niesłyszących – poziom podstawowy
Odpowiedzi i schemat punktowania
III.
5
JĘZYK (maksymalnie 15 punktów)
Poprawność gramatyczna
(0-7 pkt)
• Tekst poprawny gramatycznie (dopuszczalne sporadyczne błędy);
7
• tekst w zasadzie poprawny gramatycznie (dopuszczalne błędy niezakłócające
komunikacji);
5
• podstawy zdania prostego i złożonego (dopuszczalne liczne błędy,
ale tekst komunikatywny).
3
Poprawność leksykalna
• Uczeń posługuje się wyrazami w ich właściwym znaczeniu i poprawnej
formie (dopuszczalne sporadyczne błędy);
• uczeń posługuje się wyrazami przeważnie w ich właściwym znaczeniu,
rzadko je zniekształca;
• praca komunikatywna pomimo błędów leksykalnych.
(0-4 pkt)
Ortografia
• Tekst poprawny ortograficznie (dopuszczalne sporadyczne błędy);
• tekst w większości poprawny ortograficznie.
(0-2 pkt)
2
1
4
3
2
Interpunkcja
(0-2 pkt)
• Tekst poprawny interpunkcyjnie (dopuszczalne niewielkie usterki interpunkcyjne); 2
• tekst na ogół poprawny interpunkcyjnie (błędy interpunkcyjne
niezakłócające komunikacji).
1
V.
SZCZEGÓLNE WALORY PRACY
0-4