1. Dlaczego Aleksander Głowacki przyjął pseudonim "Bolesław Prus
Transkrypt
1. Dlaczego Aleksander Głowacki przyjął pseudonim "Bolesław Prus
adres www materiału do Lalki Pytania 1-8 Pytania do wykładu: Realizm i ciekawostki - dlaczego Prus, Lalka i Warszawa? 1. Dlaczego Aleksander Głowacki przyjął pseudonim "Bolesław Prus"? 1. bo lubił wypić i często bolała go głowa; 2. bo po napadzie socjalizujących studentów miał agorafobie; 3. bo po epizodzie powstańczym rany głowy często wywoływały ból; 4. bo w herbie rodziny był pruski sokół. 2. Felietony pokazały Prusa jako humorystę, kabareciarza i zadziornego dziennikarza. Powieści: 1. miały być odpowiedzią na "kilka wielkich pytań epoki"; 2. miały opisywać panoramę społeczną Polski i Ukrainy na przestrzeni wieków (Pan 3. Wołodyjowski); 3. były wynikiem przemyśleń na temat mimetycznej (naśladowczej) w stosunku do świata realnego kompozycji powieści; 4. były świadectwem zainteresowań Prusa spirytyzmem i okultyzmem. adres www materiału do Lalki 3. Pytania 1-8 Z zadziornego dziennikarza-felietonisty Prus w Lalce przedzierzgnął się w myśliciela, odpowiadającego „na kilka wielkich pytań epoki”. Miał wtedy: 1. 40 lat i 3 powieści, w tym Emancypantki; 2. 35 lat i jedną powieść; 3. 40 lat i wydaną rok wcześniej Placówkę; 4. 38 lat i jeszcze żadnej powieści. 4. Pochodzące z dziennikarskiego warsztatu „obrazki”, składające się na kompozycje powieści - to klucz do w pozytywistycznego realizmu Lalki. Taki "obrazek" to między innymi: 1. wyrazista sytuacja, np. rozmowa Rzeckiego i Wokulskiego na wyścigach; 2. dokumentarny zapis zjawiska obyczajowego, np. wielkanocna kwesta w kościele karmelitów; 3. charakterystyczny dialog (scenka z jadłodalni i winiarni u Hopfera otwierająca powieść); 4. postacie z życia, jak opis wyglądu i zachowanie „Magdalenki”. 5. W powieści opis Powiśla - to pretekst. Marzenia Wokulskiego o jego przebudowie czy sam opis – jest kluczem do przedstawienia kontrastów każdego z przedstawicieli „3 pokoleń” i wielowarstwowości społecznej Warszawy. Powiśle to: 1. wg Wokulskiego to dobry rezerwuar wody dla całej Warszawy; 2. pełen schludnej czystości opis wybudowanych w 1893 roku skromnych domków dla robotników; 3. źródło cuchnących, niemal ruszających się śmieci i zapadających się po bruk, drewnianych domów; 4. miejsce, gdzie pewnej zimowej nocy Wokulski odmroził sobie ręce. adres www materiału do Lalki Pytania 1-8 6. Realizm w Lalce to m.in. zestaw szkiców fizjologicznych i psychologicznych zarówno bohaterów, jak dzielnic czy mniejszych obiektów. Należą do nich: 1. opis mimiki i fizjognomii panny Izabeli; 2. wielokrotny opis wpływu stanów wewnętrznych Wokulskiego na jego zachowanie; 3. opis konia Wysockiego; 4. opis kamienicy Łęckich czy samej Warszawy, zwłaszcza podczas zmian pór roku (np. wiosna czy lato). 7. Nie byłoby nowatorstwa kompozycji w Lalce bez historii starego subiekta. Jego celem są m.in. 1. wprowadzenie romantycznej, gawędziarskiej narracji, odbiegającej od wnikliwej obserwacji współczesnej akcji; 2. zaburzenie chronologii, tak, jak zaburzona jest pamięć ludzka w ogóle; 3. przejaw dziennikarskich ciągot Prusa do zabawy, poplotkowania i oderwania od nielubianego realizmu współczesności; 4. pretekstem do opisu teraźniejszości, która jest „owocem” przeszłości (wiemy, dlaczego Wokulski wyjechał). 8. Nieliczne i dobrze umotywowane zbiegi okoliczności i mentorskie uwagi dają świadectwo zapotrzebowania także na prosty przekaz rodem z minionej, tendencyjnej epoki lat 7oych XIX w. Do takich historii należą: 1. wyjazd Wokulskiego do Paryża, gdzie inwestuje z Suzinem w zakup broni dla Rosji; 2. spotkanie z Geistem, nadzieją zbawienia ludzkości dzięki postępowi nauki; 3. spotkanie z Wysockim w Skierniewicach (ratującym w ostatniej chwili Wokulskiego) by okazać moralną wartość ludu; 4. wyjazd do Zasławka by przygotować finałowy wybuch.