Jęczmień ozimy Uwagi ogólne Powierzchnia uprawy

Jęczmień ozimy
Uwagi ogólne
Powierzchnia uprawy jęczmienia ozimego wynosiła wg GUS 300 tys. ha, co oznacza stały, niewielki
wzrost areału w ostatnich latach, jednak w strukturze zasiewów zbóż forma ozima jęczmienia zajmuje tylko
3,1%. Jęczmień ozimy cechuje się wyraźnie gorszą niż u innych zbóż ozimych mrozoodpornością, stąd też jego
uprawa koncentruje się głównie w rejonach zachodniej i południowej Polski, w których zimy na ogół mają
łagodniejszy przebieg.
W roku 2012 na terenie województwa pomorskiego wykonano w systemie PDOiR pięć doświadczeń
z jęczmieniem ozimym, które zlokalizowano w SDOO Karzniczka, ZDOO Radostowo, ZDOO Lisewo, ZDOO
Wyczechy i PODR Gdańsk Lipce o/Lubań. Doświadczenia w Radostowie, Lisewie, Wyczechach i Lubaniu
zostały dofinansowane ze środków Samorządu Województwa Pomorskiego. W jednej serii badano zarówno
odmiany pastewne jak i browarne, łącznie szesnaście odmian. Od 2005 roku, zgodnie z zaleceniami COBORU,
wzorcem dla doświadczenia jest średnia z wszystkich badanych odmian. Doświadczenia były prowadzone na
dwóch poziomach agrotechniki:
a1 – poziom przeciętny- z dawką nawożenia około 80 kg N/ha bez stosowania fungicydów i regulatorów
wzrostu,
a2 – intensywny- z większym nawożeniem N o 40 kg, ochroną przeciw chorobom grzybowym,
skracaniem źdźbła oraz nawożeniem dolistnym, preparatami wieloskładnikowymi.
Fungicydy stosowano w fazach pierwszego kolanka oraz kłoszenia, regulator wzrostu w fazie drugiego kolanka.
W roku 2012 zarejestrowano nową odmianę– wielorzędową pastewną Titus. Obecnie w krajowym rejestrze
znajdują się 27 odmiany, w tym 23 pastewnych o kłosie wielorzędowym i 1 o kłosie dwurzędowym oraz
3 dwurzędowe typu browarnego.
Przy wyborze odmiany na cele pastewne należy kierować się przede wszystkim plennością. Wybór
odmiany na cele browarne jest ograniczony, gdyż z prezentowanego doboru odmian dwurzędowe Nickela
i Wintmalt są odpowiednie do uprawy na ten cel. Jęczmień w uprawie na cele browarne wymaga lepszych
gleb. Dla zapewnienia dobrych parametrów technologicznych ziarna konieczne jest przestrzeganie
odpowiedniej agrotechniki (mniejsze nawożenie azotowe, ochrona przed chorobami).
Wyniki doświadczeń
Siew doświadczeń i jesienna wegetacja przebiegały bez większych zakłóceń. Wschody jak i stany roślin
przed zimą były dobre we wszystkich doświadczeniach. Przezimowanie roślin ze znacznymi stratami w Lisewie
i Wyczechach, spowodowane głównie przez silne mrozy i wysmolenie. Ciepły grudzień i styczeń słabo
zahartowały rośliny. W miejscach gdzie nie było okrywy śnieżnej po silnych mrozach w końcu stycznia
i w I dekadzie lutego silne mrozy nastąpiło wymarznięcie jęczmienia. W ZDOO Lisewo w 97 %, w ZDOO
Wyczechy w 68 %, w ZDOO Radostowo w 33 %. Natomiast w SDOO Karzniczka i PODR Gdańsk o/Lubań
przezimowanie było bardzo dobre, bez martwych roślin. Wiosenna wegetacja aż do zbioru dla roślin które
przezimowały była sprzyjająca.
W sezonie 2011/2012 roku presja chorób, zwłaszcza grzybowych nie była duża.
W SDOO Karzniczka, ZDOO Radostowo, ZDOO Wyczechy, PODR Lubań doświadczenia udane.
1
Tabela 5.1 Jęczmień ozimy. Odmiany badane w województwie pomorskim. Rok zbioru: 2012.
Odmiana
Lp.
1
Rok
wpisu
do KRO
w
Polsce
2
Rok
włączenia
do LZO
3
Adres jednostki zachowującej odmianę,
a w przypadku odmiany zagranicznej - pełnomocnika w Polsce
4
Saaten Union Polska sp. z o. o. ul. Straszewska 70,62-100
Wągrowiec
1
Souleyka
2010
2
Maybrit
2006
2009
Saaten Union Polska sp. z o. o. ul. Straszewska 70,62-100
Wągrowiec
3
Lomerit
2002
2006
KWS Lochow Polska sp. z o. o. Kondratowice, ul. Słowiańska 5,
57-157 Prusy
4
Merlot
2003
Saaten Union Polska sp. z o. o. ul. Straszewska 70,62-100
Wągrowiec
5
Karakan
2007
DANKO Hodowla Roślin sp. z o. o. Choryń 27, 64-022 Kościan
6
Wintmalt
2008
7
Laverda
2009
Saaten Union Polska sp. z o. o. ul. Straszewska 70,62-100
Wągrowiec
8
Metaxa
2010
Saaten Union Polska sp. z o. o. ul. Straszewska 70,62-100
Wągrowiec
9
Antonella
2011
Saaten Union Polska sp. z o. o. ul. Straszewska 70,62-100
Wągrowiec
10
Henriette
2011
Saaten Union Polska sp. z o. o. ul. Straszewska 70,62-100
Wągrowiec
11
Holmes
2011
DANKO Hodowla Roślin sp. z o. o. Choryń 27, 64-022 Kościan
12
KWS Meridan
2011
KWS Lochow Polska sp. z o. o. Kondratowice, ul. Słowiańska 5,
57-157 Prusy
13
Matilda
2011
Saaten Union Polska sp. z o. o. ul. Straszewska 70,62-100
Wągrowiec
14
Wendy
2011
Saaten Union Polska sp. z o. o. ul. Straszewska 70,62-100
Wągrowiec
15
Zzoom
CCA
Syngenta Seeds sp. z o. o. ul. Powązkowska 44 C, 01-797
Warszawa
2
2010
KWS Lochow Polska sp. z o. o. Kondratowice, ul. Słowiańska 5,
57-157 Prusy
16
Hobbit
Syngenta Seeds sp. z o. o. ul. Powązkowska 44 C, 01-797
Warszawa
CCA
CCA– Odmiana ze Wspólnotowego Katalogu Odmian Roślin Rolniczych, badana w badaniach rozpoznawczych
Tabela 5.2 Jęczmień ozimy. Wyniki ogólne doświadczeń. Rok zbioru 2012.
Radostowo
Lp.
Lisewo
Karżniczka
Wyczechy
a1
a1
Lubań
Cecha
a1
a2
a1
a2
a2
a2
a1
a2
1
Stan roślin przed zimą (skala
9o)
9,0
9,0
9,0
8,0
9,0
2
Stan roślin po zimie (skala 9o)
6,0
1,0
8,7
2,8
9,0
3
Martwe rośliny (%)
33
100
0
68
0
4
Termin kłoszeni (dzień, m-c)
17.05 18.05
.
.
10.05 10.05 09.05 11.05 18.05 18.05
.
.
.
.
.
.
5
Termin dojrzałości woskowej 10.07 15.07
(dzień, m-c)
.
.
26.06 26.06 03.07 05.07 12.07 12.07
.
.
.
.
.
.
6
Wysokość roślin ( cm )
81
79
92
92
78
78
83,7
83,3
7
Wyleganie roślin w fazie
dojrzałości mlecznej (skala
9o)
8,9
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
8
Wyleganie roślin przed
zbiorem (skala 9o)
8,5
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9
Porażenie przez choroby –
mączniak (skala 9o)
9,0
9,0
9,0
9,0
7,1
9,0
9,0
9,0
10 - rdza jęczmienia
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
8,4
8,6
11 -rynchosporioza
9,0
9,0
8,0
9,0
6,1
7,8
7,8
8,9
12 -plamistość siatkowa
7,2
8,5
7,1
8,0
4,7
7,3
7,8
8,8
13 -czarna plamistość
7,4
8,5
9,0
9,0
7,6
8,5
9,0
9,0
14 Masa 1000 ziaren (g)
58,4
58,2
47,4
46,4
58,1
58,2
44,6
45,5
12,4
13,1
14,7
15,2
13,2
13,9
18,5
19,4
76,7
84,2
105
115,6
30,2
28,5
36,9
41,7
15
Wilgotność ziarna podczas
zbioru (%)
16 Plon ziarna (dt z ha)
Wyniki średnie z wszystkich badanych odmian. Skala 9o: 9- oznacza stan najkorzystniejszy, 1- oznacza stan
najmniej korzystny
3
Tabela 5.3 Jęczmień ozimy. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru: 2012.
Miejscowość
Radostowo
Lisewo
Karzniczka
Wyczechy
Lubań
Powiat
Tczew
Malbork
Słupsk
Człuchów
Kościerzyna
1
2
3
4
5
6
Kompleks rolniczej
przydatności gleby
1
2
4
4
5
Klasa bonitacyjna gleby
II
II
III a
III a
V
6,8
5,9
6,4
6,2
5,8
Przedplon
Rzepak oz.
Rzepak oz.
Rzepak oz.
Łubin na
nasiona
Rzepak oz.
Data siewu (dzień, m-c, rok)
24.09.2011
24.09.2011
21.09.2011
16.09.2011
22.09.2011
350
350
400
400
450
01.08.2012
10.07.2012
25.07.2012
19.08.2012
N na poziomie a1 (kg/ha)
100
80
100
100
N na poziomie a2 (kg/ha)
140
120
140
140
P2O5(kg/ha)
40
56
46
30
K2O(kg/ha)
70
80
72
60
Agroleaf
Power (5,0 )
Plonvit Z
Kinto Duo
080 FS
(200 ml)
Vitavax 2000
FS
(300 ml)
Ph gleby (w KCL)
Obsada nasion (szt/m2)
Data zbioru (dzień, m-c, rok)
Nawożenie mineralne ( kg/ha )
Nawożenie dolistne
preparatami
wieloskładnikowymi na
poziomie a2(l/ha)
Nawożenie dolistne
preparatami
wieloskładnikowymi na
poziomie a2(l/ha)
Plonvit Z
Środki ochrony roślin
Zaprawa nasienna (nazwa)
4
Vitavax 2000
FS
(300 ml )
Sarfun T 65
DS
Kinto Duo
080 FS
(200 ml)
Herbicyd- jesień
(nazwa, dawka/ha)
Legato plus
600 SC (1,5)
Herbicyd- wiosna
(nazwa, dawka/ha)
Granstar Ultra
50SX (48g)+
Huler 200 EC
(1,0)- 2x
Foxtrot 069EW
(0,8) +
Granstar Ultra
50SX (50g) +
Huler 200 EC
(1)
Insektycyd a1 + a2
Karate Zeon
(0,1)
3x
Isoguard 500
SC (2) +
Diflanil 500
SC
( 0,2 )
Komplet 560
SC (0,5)
Pyrinex 480
EC (0,15),
Fury 100 EC
(0,15)
( tylko na poziomie a2 )
Fungicyd- pierwszy zabieg
(nazwa, dawka/ha)
Fungicyd- drugi zabieg
(nazwa,dawka/ha)
Zamir 400 EW
(1) + Talius
200 EC (0,2)
Reveller
280SC
(1)
Alert 375 SE
(1,0)
Tilt Turbo 575
EC (1)
Artea 330 Ec
(0,4)
Tilt Turbo 575 Amistar 250 Soligor 425 SC
EC
SC (0,6 ) +
(0,8)
( 1,0 )
Artea 330 EC (
0,4)
Fungicyd- trzeci zabieg
(nazwa, dawka/ha)
Regulator wzrostu
(nazwa, dawka/ha)
Moddus 250
EC
(0,4)
Moddus 250
ES (0,6)
Moddus 250
ES (0,6)
5
Tab. 5.4 Jęczmień ozimy. Plon ziarna odmian w miejscowościach (% wzorca). 2012 r.
Lubań
Radostowo
Karzniczka
Wyczechy
Lubań*
Wzorzec, dt/ha
Wyczechy
Odmiana
Karzniczka
Lp.
Poziom a2
Radostowo
Poziom a1
76,7
105,0
30,2
36,9
84,2
115,6
28,5
41,7
1
Souleyka
91
103
101
102
91
104
106
101
2
Maybrit
109
97
99
98
109
96
94
99
3
Lomerit
112
95
77
118
93
96
97
106
4
Merlot
90
103
73
122
73
98
49
123
5
Karakan
98
91
90
101
96
95
57
133
6
Wintmalt
85
90
43
88
68
90
30
82
7
Laverda
109
89
106
75
102
90
81
91
8
Metaxa
84
102
82
115
83
102
35
129
9
Antonella
108
90
88
107
106
104
81
105
10
Henriette
117
101
166
84
115
101
194
86
11
Holmes
120
97
107
116
93
97
58
129
12
KWS Meridan
119
107
108
91
112
113
99
97
13
Matilda
110
90
140
128
109
92
140
124
14
Wendy
117
80
112
83
114
103
72
95
15
Zzoom
59
95
60
105
16
Hobbit
112
103
102
102
Wzorzec: 2012– Souleyka, Maybrit,
6
Tab. 5.5 Jęczmień ozimy. Plon ziarna odmian (% wzorca). Lata zbioru: 2010-2012.
Poziom a1
Lp.
Odmiana
Wzorzec, dt z ha
Poziom a2
2010
2011
2012
2011- 20102012 2012
65,1
60,6
62,2
61,4
99
99
99
62,6
2012
20112012
2010
2012
66,6
67,5
67,1
70,4
100
100
100
2010
2011
77,2
1
Souleyka
2
Maybrit
104
101
101
101
102
107
101
100
101
103
3
Lomerit
104
97
101
99
101
105
97
97
97
99
4
Merlot
99
102
99
100
100
101
102
89
95
97
5
Karakan
101
92
95
93
96
101
98
97
97
99
92
110
82
96
94
91
108
75
75
91
100
95
95
95
97
100
98
93
93
97
102
96
99
100
93
97
Wintmalt br
6
dw
7
Laverda
8
Metaxa dw
9
Antonella
98
102
10
Henriette
111
113
11
Holmes
108
97
12
KWS
Meridan
108
109
13
Matilda
108
108
14
Wendy
96
102
Liczba
doświadczeń
5
5
4
9
14
5
5
4
9
14
Wzorzec; 2012 Souleyka, Maybrit , 2011: Souleyka, Maybrit, Nickela, 2010- średnia z wszystkich
badanych odmian.
dw
: odmiana dwurzędowa; br : odmiana przydatna na cele browarne.
7
Tabela 5.6 Jęczmień ozimy. Mrozoodporność i procent martwych roślin po zimie 2012.
Lp.
Odmiana
Mrozoodporność
(skala 9o)
Procent martwych roślin po zimie 2012.
1
Souleyka
5
38
100
0
90
0
35
100
0
88
0
2
Maybrit
5
30
95
0
48
0
28
95
0
70
0
3
Lomerit
5,5
28
90
0
80
0
30
85
0
73
0
4
Merlot
5
50
100
0
69
0
30
100
0
83
0
5
Karakan
5,5
40
100
0
70
0
40
100
0
85
0
6
Wintmalt
4
65
100
0
97
0
65
100
0
97
0
7
Laverda
5
28
100
0
48
0
23
100
0
68
0
8
Metaxa
4,5
55
100
0
79
0
63
100
0
93
0
9
Antonella
5
18
100
0
53
0
18
90
0
69
0
10
Henriette
5,5
20
95
0
46
0
15
100
0
49
0
11
Holmes
5
25
95
0
83
0
38
100
0
90
0
12
KWS
Meridan
5
15
95
0
35
0
15
95
0
52
0
13
Matilda
5,5
18
90
0
43
0
18
95
0
56
0
14
Wendy
5
18
95
0
36
0
13
95
0
70
0
15
Zzoom
CCA
60
0
60
0
16
Hobbit
CCA
40
0
35
0
8
Lubań
Wyczechy
Karzniczka
Lisewo
Radostowo
Lubań
Poziom a2
Wyczechy
Karzniczka
Lisewo
Radostowo
Poziom a1
Tabela 5.7 Jęczmień ozimy. Stan roślin po zimie 2012.
Stan roślin po zimie 2012 ( skala9o).
Poziom a1
Karzniczka
Wyczechy
1
9
2,5
9
5,5
1
9
2
9
2
Maybrit
6
1,5
9
4
9
6,5
1,5
9
3
9
3
Lomerit
6
1,5
9
2,5
9
6,5
2
9
3
9
4
Merlot
4
1
9
2,5
9
6
1
9
2
9
5
Karakan
5
1
9
3
8,5
5
1
9
2
8,5
6
Wintmalt
4
1
9
1,5
8
3
1
9
1
8
7
Laverda
6
1
9
3,5
8,5
7
1
9
3
8,5
8
Metaxa
4,5
1
9
2,5
8
3,5
1
9
2
8
9
Antonella
7,5
1
9
3,5
9
7,5
1,5
9
2,5
9
10
Henriette
7,5
1,5
9
4,5
8
7,5
1
9
4
8
11
Holmes
6,5
1,5
9
2
9
5,5
1
9
2
9
12
KWS
Meridan
8
1,5
4,5
9
7,5
1,5
3,5
9
13
Matilda
7,5
1,5
9
3,5
8
7,5
1,5
9
3
8
14
Wendy
7,5
1,5
9
4
8,5
8
1,5
9
2,5
8,5
15
Zzoom CCA
4,5
9
3,5
9
16
Hobbit CCA
5,5
9
5,5
9
9
9
Lubań
Lisewo
5
Radostowo
Souleyka
Lubań
Karzniczka
1
Wyczechy
Lisewo
Odmiana
Radostowo
Lp.
Poziom a2
Wzorzec:- Souleyka, Maybrit; Mrozoodporność : 90- bardzo duża, 50 - średnia, 10 - bardzo mała (na
podstawie Listy Opisowej Odmian COBORU Słupia Wielka, 2011, 2012). CCA – Odmiana ze
Wspólnotowego Katalogu Odmian Roślin Rolniczych.
9
Tabela 5.8 Jęczmień ozimy. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe odmian
(odchylenia od wzorca). Lata zbioru: 2012, 2010– 2012.
Lp.
Odmiana
Liczba
lat
badań
Wyleganie (skala 9o)
w fazie
dojrzałości
przed zbiorem
mlecznej
201020102012
2012
2012
2012
Wysokość
roślin
(cm)
2012
20102012
Masa 1000
ziaren
(g)
2012
20102012
Poziom agrotechniki a1
Wzorzec dt/ha
8,8
8,6
8,9
8,3
83,6
86
50,6
49,8
1
Souleyka
2
0,0
2
Maybrit
4
0,0
-0,1
-0,1
-0,3
0,2
2,8
-1,2
-3,1
3
Lomerit
4
0,0
-0,2
-0,1
-0,4
-0,1
1,4
0,9
1,5
4
Merlot
4
-0,1
0,2
-0,3
0,0
8,9
11,2
-0,5
-1,1
5
Karakan
4
0,0
0,2
-0,4
-0,2
-3,3
0,4
-1,5
-4,2
6
Wintmalt br
dw
4
0,0
0,1
0,1
0,1
-7,9
-6,6
2,5
1,7
7
Laverda
3
-0,1
0,4
-0,4
0,0
-1,7
-4,2
0,5
0,9
8
Metaxa dw
2
0,0
-0,1
-8,9
4,4
9
Antonella
1
0,0
0,1
-3,6
0,7
10
Henriette
1
0,0
0,1
2,8
0,5
11
Holmes
2
0,0
0,1
0,6
2,7
12
KWS Meridan
1
0,0
0,1
4,8
2,8
13
Matilda
1
0,0
0,1
3,1
3,2
14
Wendy
1
0,0
0,1
-2,2
0,2
0,1
-0,2
1,2
Poziom agrotechniki a2
Wzorzec dt/ha
9,0
1
Souleyka
2
0,0
2
Maybrit
4
0,0
10
8,9
9,0
8,8
0,0
-0,2
0,0
83,2
83,1
-0,1
-0,2
0,1
51,3
50,8
2,4
2,2
-2,4
-2,9
3
Lomerit
4
0,0
-0,1
0,0
-0,2
-0,6
2,2
0,4
1,3
4
Merlot
4
0,0
0,0
0,0
0,1
6,8
10,5
-1,7
-1,7
5
Karakan
4
0,0
0,0
0,0
0,0
-3,8
-0,8
-1,7
-3,7
6
Wintmalt br
dw
4
0,0
0,1
0,0
0,0
-7,0
-6,1
2,7
2,2
7
Laverda
3
0,0
0,1
0,0
0,2
-3,1
-5,6
1,1
1,2
8
Metaxa dw
2
0,0
0,0
-7,9
4,1
9
Antonella
1
0,0
0,0
-2,5
0,5
10
Henriette
1
0,0
0,0
1,4
0,1
11
Holmes
2
0,0
0,0
-0,8
1,4
12
KWS Meridan
1
0,0
0,0
4,8
2,0
13
Matilda
1
0,0
0,0
3,1
3,3
14
Wendy
1
0,0
0,0
-3,0
-0,2
Liczba doświadczeń
4
14
4
14
4
14
4
14
Wzorzec; 2012 Souleyka, Maybrit, 2011: Souleyka, Maybrit, Nickela, 2010- średnia z wszystkich
badanych odmian.
11
Lp.
Odmiana
Liczba lat badań
Tabela 5.9 Jęczmień ozimy. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby na przeciętnym poziomie
agrotechniki- a1 (odchylenia od wzorca). Lata zbioru: 2012, 2010- 2012
Wzorzec, (skala 9o)
Mączniak
Rdza
jęczmienia
Rynchosporioz
a
Plamistość
siatkowana
2012
20102012
2012
20102012
2012
20102012
2012
8,4
8,3
8,7
8,8
7,9
8,0
6,8
20102012
6,9
Czarna
plamistość
2012
20102012
8,5
8,6
1
Souleyk
a
2
0,5
2
Maybrit
4
-0,3
-0,3
-0,0
-0,2
0,1
-0,1
0,0
-0,9
-0,0
-0,1
3
Lomerit
4
-0,2
0,2
0,2
-0,3
-0,3
0,1
-0,8
-0,7
0,2
0,1
4
Merlot
4
0,2
0,3
-0,1
0,1
-0,1
0,6
0,3
0,7
-0,4
0,1
5
Karakan
4
0,0
0,1
0,1
-0,2
-0,1
-0,1
-0,9
-0,6
-0,9
-0,3
6
Wintmal
t
4
-0,2
0,0
-0,1
0,0
-1,0
-0,5
-0,4
0,4
-0,3
0,4
7
Laverda
3
-0,2
-0,4
0,2
0,1
0,1
0,2
0,3
0,1
-0,0
0,2
8
Metaxa
2
0,3
0,1
-0,3
0,1
-0,5
9
Antonell
a
1
0,3
0,1
0,5
0,5
0,1
10
Henriett
e
1
0,0
0,1
-0,1
0,3
-0,4
11
Holmes
2
-0,5
0,2
-0,9
-0,8
-0,7
12
KWS
Meridan
1
-0,5
0,1
0,0
0,0
-0,3
13
Matilda
1
-0,5
0,2
-0,1
-0,5
0,2
14
Wendy
1
-0,7
-0,0
0,0
-1,0
-0,5
Liczba doświadczeń
4
-0,1
14
4
0,1
14
4
0,5
14
4
-0,2
14
4
14
Wzorzec; 2012 Souleyka, Maybrit, 2011: Souleyka, Maybrit, Nickela, 2010- średnia z wszystkich
badanych odmian.
Skala 9o: 9- oznacza stan najkorzystniejszy, 1- oznacza stan najmniej korzystny
12
Charakterystyka odmian jęczmienia ozimego wpisanych do krajowego rejestru w roku 2012
TITUS– odmiana wielorzędowa, typu pastewnego. Plenność dobra do bardzo dobrej. Przyrost plonu
przy uprawie na wysokim poziomie agrotechniki poniżej średniej.
Mrozoodporność średnia. Odporność na pleśń śniegową, mączniaka, rynchosporiozę i czarną
plamistość– średnia.
Rośliny wysokie do bardzo wysokich, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia dość
późny, dojrzewania przeciętny.
Masa 1000 ziaren dość duża. Zawartość białka w ziarnie średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby
przeciętna.
Przedstawiciel hodowcy: Saaten-Union Polska sp. z o.o.
13