Jęczmień ozimy 2015

Wielkopolski Zespół Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego i
Rolniczego
Wyniki
Porejestrowych Doświadczeń Odmianowych
w Wielkopolsce
ZBOŻA, RZEPAK OZIMY. 2015
Śrem Wójtostwo, styczeń 2016
Przewodniczący Wielkpolskiego Zespołu Porejestrowego
Doświadczalnictwa Odmianowego i Rolniczego
Ryszard Napierała
Sejmik Województwa Wielkopolskiego
Stacja Doświadczalna Oceny Odmian w Słupi Wielkiej
Dyrektor: mgr inż. Grzegorz Koszucki
Zakład Doświadczalny Oceny Odmian w Śremie Wójtostwie
63-100 Śrem
ul. Wiosny Ludów 27
faks. (0-61) 283-46-07
tel. i faks. (0-61) 283-45-91
[email protected]
Z-ca dyrektora: mgr inż. Wiesław Małkowski
Opracowała:
inż. Irena Perczak
Redakcja merytoryczna: mgr inż. Wiesław Małkowski
Publikacja współfinansowana ze środków Urzędu
Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego
oraz Wielkopolskiej Izby Rolniczej
Publikacja chroniona prawem autorskim. Przedruk
dozwolony tylko po uzyskaniu zgody przewodniczącego
Wojewódzkiego Zespołu PDO
Wydawca: SDOO Słupia Wielka, ZDOO Śrem Wójtostwo
2
VI.
JĘCZMIEŃ OZIMY
UWAGI OGÓLNE
W sezonie 2014/2015 na terenie województwa wielkopolskiego założono pięć
doświadczeń z odmianami jęczmienia ozimego, podobnie jak w roku poprzednim.
Zlokalizowano je w zakładach doświadczalnych oceny odmian: Śrem Wójtostwo, Kościelna
Wieś i Nowa Wieś Ujska oraz w jednostce hodowli: Wiatrowo (PHR Tulce) i w Rolniczym
Gospodarstwie Doświadczalnym w Dłoni (UP Poznań).
Jedno doświadczenie (w Dłoni) zdyskwalifikowano statystycznie, pozostałe uznano za
udane i przyjęto do zestawień.
Łącznie w sezonie 2014/2015 badano trzynaście odmian jęczmienia ozimego, trzy z nich
wybrane jako wzorcowe przez Centralny Ośrodek (Souleyka, Titus i SU Melania), pozostałe
dziesięć wybrał Zespół Wojewódzki PDO. Pięć spośród nich włączono do LOZ. (tab. 1).
Omawiane doświadczenia były prowadzone na dwóch poziomach agrotechniki:
a1 - poziom przeciętny (patrz tabela 2),
a2 - poziom wysoki; w porównaniu z poziomem przeciętnym zwiększono nawożenie
azotowe o 40 kg N/ha zastosowano ochronę przed chorobami (pierwszy zabieg
ochrony podstawy źdźbła i liści, drugi - dla ochrony liści i kłosa), dwukrotne
nawożenie dolistne preparatem wieloskładnikowymi (tab. 2).
Doświadczenia zostały zasiane w dniach od 16 do 29 września.
Warunki pogodowe panujące jesienią korzystnie wpłynęły na rozwój i krzewienie
roślin. Panujące wiosną i latem korzystne warunki pogodowe miały pozytywny wpływ na
plonowanie roślin.
Zbioru doświadczenia dokonano w dniach od 05 do 18 lipca.
WYNIKI DOŚWIADCZEŃ
W roku 2015 plon ziarna na przeciętnym poziomie agrotechniki (a1) był wyższy niż w
roku 2014 i wyniósł 94,3 dt/ha (tab. 5).
Zastosowanie wysokiego poziomu agrotechniki (a2) dało zwyżkę plonu w stosunku do
poziomu przeciętnego o 13,2 dt/ha. Wahała się ona od 6,5 dt/ha w Nowej Wsi Ujskiej do 18,3
dt/ha w Śremie Wójtostwie (tab. 3).
W roku 2015 na obu poziomach agrotechniki najwyżej plonowały odmiany SU Elma,
KWS Meridian, Holmes, Souleyka i SU Melania, a najniżej odmiany Kobuz, Karakan i
dwurzędowa odmiana SU Vireni (tab. 4).
Na podstawie analizy wieloletnich wyników plonowania, najlepiej na obu poziomach
agrotechniki plonowały odmiany KWS Meridian, Titus, Antonella i Holmes (tab. 5).
Najbardziej wrażliwe na wyleganie były w roku 2015 odmiany Karakan, Antonella i SU
Melania. Największą masę 1000 ziarn miały odmiany SU Vireni, Henriette i Antonella, a
najmniejszą odmiany Karakan, Zenek i Kobuz (tab. 6).
3
Najbardziej wrażliwymi na rynchosporiozę były odmiany Holmes i SU Melania, na
mączniaka prawdziwego odmiany Fredericus i KWS Meridian, na plamistość siatkową
odmiany Zenek i Henriette, a na ciemnobrunatną plamistość odmiany Henriette i KWS
Meridian (tab. 7).
Tabela 1
Jęczmień ozimy. Odmiany badane. Rok zbioru: 2015
Odmiana
1
Fridericus
2007
2
Karakan
2007
3
Souleyka
2010
4
Antonella
2011
2014
DE
5
Henriette
2011
2014
DE
Saaten-Union Polska Sp. z o.o.,
ul. Straszewska 70, 62-100 Wągrowiec
Saaten-Union Polska Sp. z o.o.,
ul. Straszewska 70, 62-100 Wągrowiec
Saaten-Union Polska Sp. z o.o.,
ul. Straszewska 70, 62-100 Wągrowiec
6
Holmes
KWS
Meridian
2011
2015
DK
DANKO HR sp. Z o.o., Choryń 27, 64-000 Kościan
2011
2014
DE
8
Titus
2012
2015
DE
KWS Lochow Polska sp. z o.o.,
Kondratowice, ul. Słowiańska 5, 57-150 Prusy
Saaten-Union Polska Sp. z o.o.,
ul. Straszewska 70, 62-100 Wągrowiec
9
Kobuz
2013
10
SU Melania
2013
DE
Saaten-Union Polska Sp. z o.o.,
ul. Straszewska 70, 62-100 Wągrowiec
11
Zenek
2013
FR
DANKO HR sp. Z o.o., Choryń 27, 64-000 Kościan
12
SU Elma
2014
DE
13
SU Vireni*
2014
DE
Saaten-Union Polska Sp. z o.o.,
ul. Straszewska 70, 62-100 Wągrowiec
Saaten-Union Polska Sp. z o.o.,
ul. Straszewska 70, 62-100 Wągrowiec
7
•
Adres jednostki zachowującej odmianę,
a w przypadku odmiany zagranicznej –
pełnomocnika w Polsce
Kod kraju
pochodzenia
Rok włączenia
do LOZ
Lp.
Rok wpisania
do Krajowego
Rejestru
w Polsce
DE
KWS Lochow Polska sp. z o.o.,
Kondratowice, ul. Słowiańska 5, 57-150 Prusy
DANKO HR sp. Z o.o., Choryń 27, 64-000 Kościan
DE
PHR sp. z o.o., ul. Kasztanowa 5, 63-004 Tulce
- odmiana dwurzędowa pastewna
Tabela 2
Jęczmień ozimy. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru: 2015
Miejscowość
Kompleks rolniczej przydatności
gleby
Klasa bonitacyjna gleby
PH gleby w KCl
Przedplon
Data siewu
Obsada nasion
Data zbioru
(dzień, m-c)
(szt/m2)
(dzień, m-c)
ZDOO
Śrem
Wójtostwo
ZDOO
Kościelna
Wieś
ZDOO
Nowa Wieś
Ujska
SHZ
Wiatrowo
RGD
Dłoń
4
2
4
-
2
IVa
6,1
Jęczmień
ozimy
17.09
400
18.07
-
III
6,4
-
Soja
-
29.09
07.07
101
141
81
122
-
60
100
50
80
Plonvit Z, 1l x 2
-
Siarczan
magnezu, 5,0kg
IIIb
IIIb
6,1
6,8
Łubin
Groch
wąskolistny
siewny
16.09
19.09
400
350
05.07
07.07
Nawożenie mineralne
70
60
110
100
54
36
90
60
N na poziomie a1
(kg/ha)
N na poziomie a2
(kg/ha)
P2O5
(kg/ha)
K2O
(kg/ha)
Nawożenie dolistne preparatami
DR Green zboża,
2,0kg x 2
wieloskładnikowymi
(l/ha)
Tytanit,0,4l, Foliq
Mikromax,0,5l
4
Ciąg dalszy tabeli 2
ZDOO
Śrem
Wójtostwo
Miejscowość
Zaprawa nasienna
Herbicyd
(dawka/ha)
Insektycyd
(dawka/ha)
ZDOO
Kościelna
Wieś
ZDOO
Nowa
Wieś
Ujska
SHZ
Wiatrowo
RGD
Dłoń
Środki ochrony roślin
Funaben
Syrius 02WS
Plus 02
Legato Plus
Maraton
600SC, 1,3l 375SC, 4,0l
Funaben
Plus 02
-
Kinto Duo
Legato Plus
600SC, 1,3l
-
Maraton, 4,0l
Karate Zeon
050CS, 0,12l
x2
Karate Zeon
050CS,
0,1l x 2
-
Fastac, 0,1l,
Decis, 0,1l
Fury 100EW,
0,1l, Ammo
Super 100, 0,1l
(dodatkowo na poziomie a2)
Tilt Turbo, 0,6l,
Fungicyd - pierwszy zabieg (dawka/ha) Amistar, 0,6l,
Fungicyd - drugi zabieg
(dawka/ha)
Falcon 460EC,
0,6l
Regulator wzrostu
(dawka/ha)
Moddus
250EC, 0,6l
Capalo
337,5SE,
1,5l
Osiris 65EC,
2,0l
Cerone
480SL, 1,5l
Tilt Turbo
575SC, 1,0l
Menera
410EC, 0,5l
Moddus 250
EC, 0,6l
-
Topsin, 0,6l
-
Safir, 1,0l
-
Cerone
„-” - zabiegu nie zastosowano lub brak danych
Tabela 3
Jęczmień ozimy. Wyniki ogólne doświadczeń. Rok zbioru: 2015
Lp.
Śrem
Kościelna
Wójtostwo
Wieś
Wyszczególnienie
a1
a2
a1
a2
Nowa
Wieś
Ujska
a1
a2
9,0
1 Stan roślin przed zimą (skala 9 )
7,9
7,4
2 Stan roślin po zimie
(skala 9o)
3 Termin kłoszenia
(dzień, m-c) 09.05 10.05 12.05 13.05 15.05 15.05
Termin dojrzałości woskowej
26.06 27.06 24.06 25.06
4
Wiatrowo
a1
8,2
7,3
a1
a2
-
-
9,0
6,7
11.05 11.05
-
-
15.06 15.06
o
(dzień, m-c)
(cm) 110
104
118
111
84
77
104
105
107
111
8,4
8,8
8,6
8,7
-
-
8,5
9,0
9,0
9,0
8,6
9,0
9,0
9,0
7,5
-
9,0
-
6,5
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
-
-
8,7
9,0
-
-
7,2
8,8
-
-
-
-
8,7
37,1
9,0
41,2
8,0
43,7
9,0
46,3
6,1
39,4
8,0
40,4
-
-
46,0
44,4
10,8
12,3
7,7
7,6
12,0
11,4
10,8
11,2
10,1
9,8
-
-
5 Wysokość roślin
Wyleganie roślin przed zbiorem
6
(skala 9o)
7 Mączniak prawdziwy (skala 9o)
8 Rynchosporioza
(skala 9o)
9
a2
Dłoń
Ciemnobrunatna plamistość
(skala 9o)
(skala 9o)
(g)
10 Plamistość siatkowa
11 Masa 1000 ziarn
Wilgotność ziarna podczas zbioru
12
(%)
13 Plon ziarna
(dt z ha)
83,7 102,0 133,4 145,2 52,3
58,8 107,9 124,0
Wyniki średnie z wszystkich badanych odmian; a1 – przeciętny poziom agrotechniki; a2 – wysoki poziom agrotechniki;
Skala 90: 9 – oznacza stan najkorzystniejszy, 1 – oznacza stan najmniej korzystny
5
Tabela 4
Jęczmień ozimy. Plon ziarna odmian w miejscowościach (% wzorca). Rok zbioru: 2015
1
Fridericus
2
Wiatrowo
Średnia
Śrem
Wójtostwo
Kościelna
Wieś
Nowa Wieś
Ujska
Wiatrowo
Średnia
Wzorzec, dt z ha
Nowa Wieś
Ujska
Odmiana
Kościelna
Wieś
Lp.
Poziom a2
Śrem
Wójtostwo
Poziom a1
83,7
133,4
52,3
107,9
94,3
102,0
145,2
58,8
124,0
107,5
101
99
94
108
101
94
101
110
104
101
Karakan
89
82
67
86
83
96
82
82
92
88
3
Souleyka
100
103
105
103
103
102
100
106
102
102
4
Antonella
93
94
126
104
101
98
100
121
97
102
5
Henriette
108
101
86
98
100
103
109
81
100
101
6
Holmes
113
104
83
102
103
103
102
94
105
102
7
KWS Meridian
116
108
124
100
110
105
105
113
102
105
8
Titus
100
107
84
103
101
94
104
94
104
100
9
Kobuz
93
96
81
95
93
104
95
78
92
94
10
SU Melania
98
101
98
108
102
104
104
90
105
102
11
Zenek
97
101
120
94
100
99
100
115
97
101
12
SU Elma
97
107
121
108
107
104
106
120
103
107
13
SU Vireni*
96
95
111
91
96
94
92
98
97
95
Wzorzec: wszystkie badane odmiany, • - odmiana dwurzędowa pastewna
6
Tabela 5
Jęczmień ozimy. Plon ziarna odmian. (% wzorca). Lata zbioru: 2015, 2014, 2013
Poziom a1
Lp.
Odmiana
Zimotrwałość
(skala 90)
Wzorzec, dt z ha
Poziom a2
2015
2014
2013
20142015
20132015
2015
2014
2013
20142015
20132015
94,3
92,0
74,5
93,2
86,9
107,5
103,3
85,0
105,4
98,6
1
Fridericus
6,0
101
98
105
100
101
101
98
102
100
100
2
Karakan
5,5
83
92
88
87
88
88
94
93
91
91
3
Souleyka
4,5
103
104
104
103
104
102
99
100
101
100
4
Antonella
5,0
101
102
104
102
102
102
102
102
102
102
5
Henriette
5,5
100
104
105
102
102
101
104
106
103
104
6
Holmes
4,5
103
102
102
102
102
102
103
101
103
102
7
KWS Meridian
5,0
110
103
99
107
105
105
103
104
104
104
8
Titus
5,5
101
107
109
104
106
100
106
101
103
102
9
Kobuz
5,5
93
88
90
94
91
92
10
SU Melania
4,5
102
100
101
102
102
102
11
Zenek
5,5
100
101
101
101
98
99
12
SU Elma
5,0
107
107
13
SU Vireni*
4,5
96
95
Liczba doświadczeń
4
4
5
8
13
4
4
5
8
13
Wzorzec: wszystkie badane odmiany, • - odmiana dwurzędowa pastewna
Zimotrwałość : 90- bardzo duża, 50 - średnia, 10 - bardzo mała (wg Listy Opisowej Odmian 2015, COBORU)
7
Tabela 6
Jęczmień ozimy. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe odmian (odchylenia od wzorca).
Lata zbioru: 2015, 2013 – 2015
Liczba lat
badań
Lp. Odmiana
Wyleganie
przed
zbiorem
(skala 9o)
2015
20132015
Wysokość
roślin
(cm)
2015
20132015
Wilgotność
ziarna w
czasie zbioru
(%)
Masa 1000
ziarn
(g)
2015
20132015
2015
20132015
Poziom agrotechniki a1
Wzorzec
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
Fridericus
Karakan
Souleyka
Antonella
Henriette
Holmes
KWS Meridian
Titus
Kobuz
SU Melania
Zenek
SU Elma
SU Vireni*
3
3
3
3
3
3
3
3
2
2
2
1
1
8,5
6,5
105
103
10,3
10,0
41,5
43,0
0,5
-1,5
0,0
-1,3
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
-0,8
0,0
0,0
0,5
0,1
-0,8
-0,2
-0,1
0,6
0,0
-0,2
0,5
0,0
-0,2
-0,1
1
5
-2
-2
-2
-5
-2
8
3
3
-2
-3
-3
2
3
-2
-3
-2
-4
0
11
4
2
-3
0,0
-0,3
0,1
-0,1
0,0
0,1
-0,3
0,0
-0,8
-0,1
0,1
0,2
1,0
-0,2
-0,2
-0,2
0,1
0,2
0,2
-0,4
0,3
-0,7
0,1
0,0
-0,4
-8,0
0,4
1,6
2,3
0,7
0,6
1,6
-2,0
-0,5
-4,7
0,6
7,8
0,3
-6,9
-0,2
1,5
2,1
1,5
0,0
2,7
-2,0
0,1
-3,5
10,4
10,3
43,1
44,9
-0,4
-0,2
0,1
-0,1
0,2
0,0
-0,1
0,2
-0,7
0,3
0,1
-0,3
0,9
-0,3
-0,2
0,1
0,0
0,1
0,2
-0,2
0,3
-0,6
0,1
0,1
-0,1
-9,2
-0,9
1,3
0,9
-0,3
1,8
2,7
-2,1
1,9
-3,1
0,3
6,8
0,3
-6,5
-0,6
0,4
1,8
0,5
0,8
2,7
-1,6
1,2
-2,5
5
15
4
13
Poziom agrotechniki a2
Wzorzec
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
Fridericus
Karakan
Souleyka
Antonella
Henriette
Holmes
KWS Meridian
Titus
Kobuz
SU Melania
Zenek
SU Elma
SU Vireni*
Liczba doświadczeń
3
3
3
3
3
3
3
3
2
2
2
1
1
8,8
6,7
102
0,3
-1,3
0,3
-0,5
0,3
0,3
0,3
0,3
0,3
-0,5
0,0
0,3
0,3
0,1
-0,6
0,1
-0,3
0,3
0,1
-0,1
0,3
0,1
-0,4
0,1
3
3
-3
-2
0
-5
1
8
4
3
-3
-3
-6
2
9
5
99
3
1
-1
-3
-2
-5
2
11
6
2
-3
14
Wzorzec: wszystkie badane odmiany w roku,
Wyleganie: wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń w których miało ono miejsce; wyższa wartość oznacza ocenę
korzystniejszą
8
Tabela 7
Jęczmień ozimy. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby na przeciętnym poziomie
agrotechniki (a1) w skali 90 (odchylenia od wzorca). Lata zbioru: 2015, 2013-2015
Lp.
Odmiana
Liczba
lat
badań
Wzorzec, skala 90
Rynchosporioza
Mączniak
prawdziwy
Plamistość
siatkowa
Ciemnobrunatna
plamistość
2015
20132015
2015
20132015
2015
20132015
6,5
6,8
8,1
7,4
7,6
6,9
7,9
2015
1
Fridericus
3
-0,5
-1,0
-1,8
-0,9
0,1
-0,3
0,1
2
Karakan
3
0,5
-0,5
-0,1
0,0
0,1
-0,2
0,1
3
Souleyka
3
-0,5
0,4
0,4
-0,1
0,6
0,4
0,6
4
Antonella
3
0,5
0,9
0,7
0,9
0,1
0,7
0,6
5
Henriette
3
0,5
-0,5
-0,3
-0,5
-0,8
-0,8
-1,4
6
Holmes
3
-1,5
-1,1
0,2
0,1
0,6
0,3
0,6
7
KWS Meridian
3
0,5
0,5
-0,8
-0,3
-0,4
-0,3
-0,9
8
Titus
3
-0,5
0,1
0,2
0,3
0,4
0,4
0,6
9
Kobuz
2
0,5
-0,6
0,4
0,1
0,1
0,4
0,1
10
SU Melania
2
-1,5
-0,3
-0,1
0,1
0,1
0,4
-0,4
11
Zenek
2
1,5
1,0
0,4
0,4
-1,4
-1,1
0,1
12
SU Elma
1
0,5
0,9
0,6
0,6
13
SU Vireni*
1
0,5
-0,1
0,1
-0,4
Liczba doświadczeń
1
4
2
9
3
10
2
Wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń w których dana choroba wystąpiła: wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą
Wzorzec: wszystkie badane odmiany
Liczba doświadczeń dla okresu 2013-2015 odnosi się do odmian badanych trzy lata, dla badanych dwa lata jest odpowiednio
mniejsza
9