Mapa Kultury

Pobrano z portalu Mapa Kultury
07.06.2011
Iłża. Tradycja duszą narodu
____________________________
autor: Biblioteka w Iłży (wpis powstał dzięki działaniom w programie Kulturalnie i obywatelsko w
bibliotece, realizowanym przez Centrum Edukacji Obywatelskiej w ramach Programu Rozwoju
Bibliotek)
Iłża to jedno z najstarszych miast w Polsce. Jej położenie jest bardzo malownicze. Nad miastem ze
wszystkich stron wznoszą się wzgórza. Na najwyższym z nich znajdują się ruiny niegdyś wspaniałego
zamku biskupów krakowskich. Przez miasto przepływa rzeka Iłżanka, która dopływa do Wisły.
Początki rękodzieła w Iłży
W latach 1960–1990 roku w Iłży istniała Spółdzielnia Rękodzieła Ludowego. Początkowo sprzedawano
tam ceramikę wyrabianą z gliny, z której od dawna słynęła Iłża. W późniejszych latach powstał dział
„Chałupnik”. Zajmowano się w nim lalkarstwem i zapoczątkowano tu ubieranie lalek w polskie stroje
ludowe. Każdy wzór stroju lalki był zatwierdzany przez komisję etnograficzną w Łodzi. W Spółdzielni
„Chałupnik” robiono laleczki w strojach z różnych regionów Polski.
Rozalia Siwiec – twórczyni ludowa
Jako mała dziewczynka Rozalia Siwiec mieszkała w Chwałowicach koło Iłży, gdzie kultywowano
tradycje i zwyczaje ludowe. Mała Rozalia wszystkiego nauczyła się od swojej mamy, która dbała o to,
aby w domu zawsze znajdowały się wyroby rękodzielnicze. Pani Rozalia przez 18 lat pracowała w
Spółdzielni „Chałupnik”, gdzie wyrabiano lalki.
Stroje ludowe
Polskie stroje ludowe są bardzo różnorodne. Każdy region ma swój charakterystyczny ubiór.
Najbardziej znany jest strój krakowski. W wersji kobiecej składa się on ze spódnicy w kwiaty,
koronkowego fartuszka oraz gorsetu wyszywanego cekinami i koralikami. Natomiast na głowę zakłada
się wianek z kwiatów.
Lalki iłżeckie trafiły do kilkudziesięciu krajów na całym świecie, rozsławiając tym samym polską kulturę i
stroje ludowe.
Tradycje wielkanocne
Jedną z tradycji dotyczących Świąt Wielkanocnych jest robienie palm, które można podziwiać w
kościele parafialnym w Iłży.
Kolejną z tradycji Świąt Zmartwychwstania Pańskiego jest „tarabanienie”. To jedyny w swoim rodzaju i
niepowtarzany nigdzie indziej w Polsce zwyczaj wielkanocny. Tradycyjne bębnienie rozpoczyna się w
Wielką Sobotę o północy przy kościele farnym w Iłży. Podczas obchodu miasta bębniarze zatrzymują
się przy wybranych domach i grają tam przez kilka minut. Obchód kończy się około 6 rano przed mszą
rezurekcyjną.
strona 1 / 1