Wymagania edukacyjne z geografii – klasa I Dział – Geografia od

Wymagania edukacyjne z geografii – klasa I
Dział – Geografia od podstaw
dopuszczająca
Wymagania podstawowe
dostateczna
Uczeń:
 przedstawia podział nauk
geograficznych;
 wyjaśnia znaczenie terminów:
geografia, kartogram,
kartodiagram, środowisko
geograficzne, mapa, plan, skala
mapy;
 odróżnia (w atlasie lub
podręczniku) kartogram od
kartodiagramu;
 wymienia ożywione i
nieożywione elementy
środowiska;
 na rysunku hipsometrycznym
wskazuje odpowiednią
poziomicę;
 wymienia formy rzeźby lądów i
dna oceanicznego;
 wymienia i wskazuje w atlasie
różne postacie skali mapy;
 wskazuje w atlasie przykłady map
ogólnogeograficznych i
tematycznych;
 wskazuje wybrane elementy treści
na mapie i planie;
 orientuje przy użyciu busoli mapę
w terenie;
Uczeń:
 wyjaśnia znaczenie terminów:
diagram, krzywa hipsograficzna,
 wymienia źródła informacji
geograficznej;
 odróżnia wysokość względną od
wysokości bezwzględnej;
 wymienia nazwy wklęsłych i
wypukłych form rzeźby terenu;
 odróżnia plan od mapy oraz mapę
turystyczną od samochodowej;
 objaśnia sposób pomiaru
wysokości pagórka.
dobra
Wymagania ponadpodstawowe
bardzo dobra
Uczeń:
 przedstawia zakres
zainteresowań poszczególnych
nauk geograficznych;
 do wskazanych danych
liczbowych dobiera metodę
prezentacji;
 odczytuje wysokości: względną i
bezwzględną wskazanych
punktów (na rysunku
poziomicowym);
 wykazuje różnice między
poszczególnymi formami rzeźby
terenu
 wskazuje na mapie najwyżej i
najniżej położone punkty na
powierzchni Ziemi;
 wyjaśnia różnicę między
mapami ogólnogeograficznymi i
tematycznymi;
 zamienia różne postacie skal
mapy;
 na podstawie mapy turystycznej
przygotowuje opis trasy
wycieczki pieszej lub rowerowej;
 orientuje mapę w terenie
wskazaną metodą;
.
Uczeń:
 porównuje zalety i wady różnych
źródeł wiedzy geograficznej;
 do wskazanych danych
liczbowych dobiera i uzasadnia
metodę prezentacji;
 wskazuje na rysunku
poziomicowym przykłady
wklęsłych i wypukłych form
rzeźby terenu;
 wykazuje różnice między
poszczególnymi formami rzeźby
terenu i wskaże je na mapie;
 omawia zastosowanie krzywej
hipsograficznej;
 porównuje treściowo wybrane
fragmenty zdjęć (satelitarnych,
lotniczych) i map;
 porównuje różne postacie skal
mapy;
 wyjaśnia sposoby orientacji
mapy;
 przygotowuje (na podstawie
mapy) plan podróży
samochodowej;
 opisuje trasę wędrówki po
mieście (z planem w ręku);
 mierzy wskazaną wysokość
względną na mapie i w terenie.
Dział: Ziemia – nasza planeta
Wymagania podstawowe
Dopuszczajaca
 wyjaśnia znaczenie terminów:
geoida, górowanie Słońca, doba,
słoneczny czas miejscowy, czas
strefowy, czas urzędowy, orbita,
rok, przesilenie letnie i zimowe,
równonoc wiosenna i jesienna,
dzień polarny i noc polarna;
 podaje nazwy kontynentów i
oceanów
 podaje nazwy elementów linii
brzegowej;
 podaje cechy charakterystyczne
południków i równoleżników o
 określa na mapie współrzędne
geograficzne wskazanych
obiektów;
 odróżnia cechy ruchu obrotowego
Ziemi od ich następstw;
 oblicza czas słoneczny w
dowolnym miejscu na Ziemi;
 wskazuje na mapie Europy strefy
czasowe i podaje ich nazwy;
 wymienia terminy kardynalne
(terminy zmiany astronomicznych
pór roku);
 podaje nazwy stref oświetlenia
Ziemi .
dostateczna
 wymienia dowody kulistości
Ziemi;
 wyjaśnia znaczenie terminów:
elipsoida, granica zmiany daty,
gwiazdozbiór
 wskazuje na mapie kontynenty i
oceany;
 szereguje kontynenty i oceany wg
powierzchni;
 wskazuje południki i
równoleżniki na globusie i
mapach;
 wskazuje na mapie Europy strefy
czasowe i podaje ich nazwy;
 wymienia cechy ruchu
obrotowego na Ziemi;
 wyjaśnia, którym kalendarzem
posługujemy się obecnie;
 wymienia terminy kardynalne
(terminy zmiany astronomicznych
pór roku);
 oblicza wysokość górowania
Słońca w terminach równonocy w
dowolnym miejscu na Ziemi;
 określa granice stref oświetlenia
Wymagania ponadpodstawowe
dobra
 podaje wartości podstawowych
wymiarów Ziemi;
 przedstawia wzajemne
rozmieszczenie kontynentów i
oceanów;
 wskazuje na mapie przykłady
elementów linii brzegowej;
 stosuje współrzędne
geograficzne do odnalezienia
obiektów na mapie;
 wyjaśnia pozorny ruch ciał
niebieskich po nieboskłonie;
 przedstawia zależność między
długością geograficzną a czasem
słonecznym;
 wyjaśnia, dlaczego na Ziemi
wyróżniono 24 strefy czasowe i
dlaczego je wprowadzono;
 wzajemnie przelicza czasy:
strefowy i słoneczny;
 uzasadnia różne oświetlenie
półkul północnej i południowej
w ciągu roku;
 wskazuje następstwa ruchu
obiegowego Ziemi;
 omawia oświetlenie Ziemi w
terminach kardynalnych;
 wyjaśnia zmienność czasu
trwania dnia i nocy w ciągu roku
na Ziemi;
 charakteryzuje strefy oświetlenia
bardzo dobra
 wskazuje różnicę między
elipsoidą obrotową a geoidą;
 porównuje cechy południków i
równoleżników;
 na podstawie mapy określa
rozciągłość południkową i
równoleżnikową wskazanych
obiektów;
 wykazuje wzajemną zależność
cech oraz następstw ruchu
obrotowego Ziemi;
 omawia działanie siły Coriolisa;
 wyjaśnia, dlaczego im dalej
przesuwamy się na wschód, tym
czas staje się coraz późniejszy;
 wyjaśnia konieczność
wprowadzenia czasów
urzędowych;
 wyjaśnia mechanizm granicy
zmiany daty;
 przedstawia różnice między
ruchem obrotowym a ruchem
obiegowym;
 uzasadnia zmianę miejsc wschodu
i zachodu Słońca w ciągu roku;
 przedstawia i stosuje zależności
między szerokością geograficzną
a wysokością górowania Słońca;
Dział: Elementy środowiska
Wymagania podstawowe
dopuszczająca
Uczeń:
 wymienia nazwy elementów
środowiska przyrodniczego;
 wyjaśnia znaczenie terminów:
atmosfera, hydrosfera, biosfera,
troposfera, pogoda, ś niż i wyż
baryczny, izobara, wiatr, front
atmosferyczny, opady i osady
atmosferyczne, izohieta, chmura,
izoterma, czynniki
klimatotwórcze, piętra roślinne,
strefy roślinne,
 wymienia elementy pogody;
 oblicza średnią temperaturę
powietrza;
 rysuje schemat globalnej
cyrkulacji atmosfery;
 wymienia nazwy chmur;
 wymienia elementy klimatu;
 omawia genezę efektu
cieplarnianego;
 wskazuje na mapie i podaje
nazwy stref klimatycznych;
 wskazuje na mapie i podaje
nazwy stref roślinnych;
 wskazuje na mapie i podaje
nazwy gleb strefowych
 wyjaśnia znaczenie terminów:
magma, lawa, skała, minerał,
wietrzenie, krasowienie, ruchy
masowe, erozja, akumulacja,
dostateczna
Uczeń:
 wyjaśnia znaczenie terminów:
średnia temperatura, amplituda
temperatury,, pasat, monsun, fen,
halny, gleby strefowe, klimat;
 określa, skąd i dokąd wieje wiatr;
 przedstawia mechanizm wiania
pasatów;
 wyjaśnia genezę wybranych
chmur;
 charakteryzuje czynniki
klimatotwórcze;
 wymienia piętra roślinne w
Tatrach;
 ogólnie charakteryzuje strefy
klimatów;
 podaje nazwy roślin
charakterystycznych dla
poszczególnych stref;
 wyjaśnia znaczenie terminów:
wulkan, gejzer ,źródło, ujście
rzeki, terasa, meander,
starorzecze, firn, klif, mierzeja,
jezioro przybrzeżne, grzyb
skalny;
 wskazuje na mapie i podaje
nazwy dużych płyt litosfery;
 wskazuje na ilustracji elementy
Wymagania ponadpodstawowe
dobra
Uczeń:
 omawia zależności między
elementami środowiska
przyrodniczego;
 przedstawia zmiany temperatury
w atmosferze (w pionie i w
poziomie);
 oblicza amplitudę temperatury;
 przedstawia genezę wiatru;
 wyjaśnia globalną cyrkulację
atmosfery;
 przedstawia rozmieszczenie
opadów na Ziemi;
 wyjaśnia różnice między pogodą
a klimatem;
 na podstawie klimatogramów
charakteryzuje strefy klimatyczne
.
 wykazuje wpływ efektu
cieplarnianego na klimat
 uzasadnia piętrowość roślinności
w górach;
 wykazuje różnice między
poszczególnymi strefami
roślinnymi;
 charakteryzuje wybrane gleby
strefowe;
 przedstawia ogólny podział skał;
 wyjaśnia genezę trzęsień ziemi,
wulkanu,
 omawia działanie różnych
Bardzo dobra
Uczeń:
 wskazuje przykłady zależności
przyczynowo-skutkowych w
środowisku przyrodniczym;
 przedstawia genezę wiatru;
 omawia mechanizm monsunów;
 wykazuje różnice między
opadami a osadami
atmosferycznymi;
 wyjaśnia, dlaczego pada deszcz;
 ustala gradację czynników
klimatotwórczych;
 na podstawie klimatogramów
charakteryzuje typy klimatów;
 wykazuje wpływ efektu
cieplarnianego na działalność
gospodarczą człowieka;
 wyjaśnia genezę fenu (halnego);
 uzasadnia różnice między
poszczególnymi strefami
roślinnymi;
 wykazuje wzajemną zależność
klimatu, gleb i roślinności;
 wskazuje różnice między magmą
a lawą;
 wyjaśnia genezę, tsunami,
gejzeru;
 omawia działanie ruchów
masowych;
 wyjaśnia genezę lejka i delty;
 przedstawia genezę lodu lodowca;








granica wiecznego śniegu,
lodowiec, lądolód, abrazja,
deflacja, korazja, wydma,
przedstawia budowę wnętrza
Ziemi;
wymienia wewnętrzne i
zewnętrzne procesy
rzeźbotwórcze;
omawia odcinki biegu rzeki;
omawia przebieg granicy
wiecznego śniegu;
wyjaśnia różnicę między
lodowcem górskim a lądolodem;
wyjaśnia genezę fal morskich;
wymienia rodzaje pustyń;
wskazuje na mapie największe
pustynie świata
doliny rzecznej;
 wskazuje na mapie przykłady
różnych ujść rzecznych;
 wskazuje elementy lodowca;
 przedstawia genezę niszy
abrazyjnej;
 wskazuje różnice między deflacją
a korazją;
rodzajów wietrzenia
 wskazuje na rysunku formy
rzeźby krasu zewnętrznego i
wewnętrznego;
 omawia działalność
rzeźbotwórczą rzeki w
poszczególnych odcinkach jej
biegu (stosując rysunek
odręczny);
 uzasadnia przebieg granicy
wiecznego śniegu;
 omawia zmiany rzeźby
spowodowane przez lodowiec
górski oraz przez lądolód;
 wykazuje różnice w działalności
rzeźbotwórczej lodu lodowca i
wód roztopowych;
 przedstawia proces niszczenia
wysokiego brzegu i
wyrównywania niskiego
wybrzeża;
 wskazuje podobieństwa i różnice
między barchanem a wydmą
paraboliczną;
 wyjaśnia, skąd bierze się piasek
na plaży;
 przedstawia działanie procesów
rzeźbotwórczych na pustyni
piaszczystej, żwirowej i
kamienistej;
 wyjaśnia mechanizm korazji;
wyjaśnia genezę pustyń
zwrotnikowych.