TEMAT: PRAWO DO INFORMACJI

Materiały edukacyjne przygotowane w ramach programu
Socrates Grundtvig Action 1,
“Law through Experience” / 116881-CP-1-2004-SK-GRUNDTVIG-G11
TEMAT: PRAWO DO INFORMACJI
LEKCJA 3:
(Autor: Monika Płatek)
Decyzja Europejskiego Trybunału Praw Człowieka jako źródło
informacji
Cele:
Podnieść świadomość znaczenia Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu jako
źródła wraŜliwości i informacji o prawach człowieka oraz praktyczne wykorzystanie.
Zadania: Po zakończeniu ćwiczeń uczestnicy będą potrafili:
Zrozumieć znaczenie decyzji trybunału w zwiększaniu wraŜliwości na prawa do
informacji i prawo do nienaruszalności i godności osobistej.
Lista metod do wykorzystania:
Wprowadzenie: krótka rozmowa
Mini trybunał.
Debata.
Czas:
60 minut
Materiały/sprzęt:
flipcharty, markery, projektor na slajdy i papier, materiały prawne – orzeczenia ETPC.
Procedury
Ćwiczenie 1.
1
Skupienie uwagi na temacie.
Czas:
do 7 minut
Pytamy uczestników, jakie są moŜliwe – w ich opinii – metody na zdyscyplinowanie
niezdyscyplinowanych uczniów/studentów
Wskazówki dla trenera:
Gromadzimy odpowiedzi na flipcharcie w celu wykorzystania pod koniec zajęć. Kiedy juŜ
znamy wyobraŜenia uczestników o zdyscyplinowaniu uczniów, prosimy uczestników o zabranie
głosu w debacie na temat sprawy sądowej – tym razem będzie to sprawa Trybunału Praw
Człowieka w Strasburgu. MoŜemy wybrać 8 sędziów, adwokatów państwa i wnioskodawców.
Ćwiczenie 2.
Mini trybunał.
Czas
około 40 minut.
Uczestnicy mają za zadanie podjęcie decyzji w poniŜszej sprawie. Wszyscy uczestnicy mogą
przeczytać ten sam tekst. Jednak później prosimy ich o reprezentowanie odpowiednio:
trybunału/państwa i wnioskodawców.
Wskazówki prawnika i wskazówki dla trenera:
Sprawa:
W 1978 r. Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu orzekł, Ŝe wymierzenie kary w
formie chłosty młodego człowieka (na wyspie Isle of Man – terytorium podległym
Zjednoczonemu Królestwu) narusza artykuł 3 Konwencji Europejskiej, która zabrania
"nieludzkiego lub poniŜającego traktowania lub karania" (Tyrer przeciwko Zjednoczonemu
Królestwu).
W lutym 1982 r. Europejski Trybunał orzekł, Ŝe Zjednoczone Królestwo naruszyło Konwencję
Europejską poprzez nieuszanowanie sprzeciwów rodziców wobec szkolnych kar cielesnych
(Campbell i Cosans przeciwko Zjednoczonemu Królestwu). Dwie szkockie matki, pani Grace
Campbell i pani Jane Cosans oświadczyły, Ŝe kary cielesne stosowane w szkołach synów są
niezgodne z artykułem 3. PoniewaŜ Ŝaden z obu chłopców faktycznie nie otrzymał kary
cielesnej, oświadczenie to zostało przez sąd odrzucone. Jednak zauwaŜono, Ŝe Zjednoczone
Królestwo nie szanowało filozoficznych przekonań rodziców. Artykuł 2 protokołu 1 Konwencji
mówi: "Nikt nie moŜe być pozbawiony prawa do nauki. Wykonując swoje funkcje w dziedzinie
2
wychowania i nauczania, Państwo uznaje prawo rodziców do zapewnienia wychowania i
nauczania zgodnie z ich własnymi przekonaniami religijnymi i filozoficznymi". Jeffrey Cosans, w
wieku 15 lat, został zawieszony w czynnościach ucznia po tym, jak odmówił przyjęcia kary
cielesnej. Trybunał orzekł, Ŝe odmówiono mu prawa do edukacji.
Niniejsze orzeczenie oraz inne decyzje Europejskiej Komisji Praw Człowieka w sprawie
wniosków złoŜonych przez brytyjskich uczniów i ich rodziców skutecznie doprowadziły do
zniesienia kary cielesnej we wszystkich państwowych szkołach w Zjednoczonym Królestwie w
1987 r. Jednak pozostała ona legalna dla uczniów w szkołach prywatnych nie otrzymujących
dotacji państwowych do września 1999 r.
W 1993 r. Europejski Trybunał orzekł, Ŝe ukaranie chłopca w brytyjskiej szkole prywatnej
(został trzykrotnie uderzony butem o miękkiej podeszwie w chronione odzieŜą pośladki) nie
osiągnęło poziomu surowości naruszającego artykuł 3 Konwencji; jednak orzeczenie zapadło
stosunkiem głosów pięć do czterech, a Trybunał podkreślił, Ŝe orzeczenie nie powinno być w
Ŝaden sposób postrzegane jako aprobujące szkolne kary cielesne, a traktowanie chłopca
mieściło się w okolicy lub teŜ
blisko granicy dotkliwości (Costello-Roberts przeciwko
Zjednoczonemu Królestwu).
Uczestnicy powinni mieć czas na przygotowanie argumentów. NaleŜy im udostępnić
orzeczenie Trybunału .
Ćwiczenie 3.
Debata na temat najlepszej praktyki zintegrowania decyzji strasburskiego Trybunału o tym, Ŝe
kara cielesna stanowi naruszenie ludzkiej godności?
Czas:
15-20 minut.
Debata:
Jakich metod naleŜy uŜyć i jak realizować prawo do informacji, aby mieć pewność, Ŝe ludzie
będą nie tylko wiedzieć, ale w pełni rozumieć, Ŝe kara cielesna stanowi naruszenie ludzkiej
godności?
Wskazówki trenera:
powracamy do pierwszego ćwiczenia i przyglądamy się metodom wymienionym przez
uczestników. Czy nadal uwaŜają, Ŝe zaproponowane metody są właściwe? Czy są zgodne z
argumentami i sposobem myślenia Trybunału w Strasburgu?
To ćwiczenie nie tylko uczy krytycznego myślenia, ale równieŜ dobrze sprawdza, czy
osiągnięto cel i zadania lekcji.
3