Załącznik nr 10 ZAKRES WIEDZY I UMIEJĘTNOŚCI WYMAGANY

Załącznik nr 10
ZAKRES WIEDZY I UMIEJĘTNOŚCI
WYMAGANY NA KONKURS FIZYCZNY
DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW W WOJEWÓDZTWIE ZACHODNIOPOMORSKIM
W ROKU SZKOLNYM 2015/2016
I ETAP - REJONOWY
1.Zakres treści:
Od uczestników konkursu wymagamy wiedzy i rozumienia pojęć, wielkości fizycznych, praw
i zasad fizycznych dotyczących następujących zagadnień:
- Ruch, prędkość i przyspieszenie, względność ruchu, ruch jednostajny, ruch jednostajnie
przyspieszony i opóźniony.
- Bezwładność i prawa dynamiki, równowaga mechaniczna, tarcie, opory ruchu.
- Gęstość, ciśnienie, prawo Pascala, prawo Archimedesa, napięcie powierzchniowe.
- Energia kinetyczna i potencjalna, przemiany energii mechanicznej, zasada zachowania
energii mechanicznej, praca, moc, maszyny proste, sprawność urządzeń mechanicznych
- Ruch drgający, amplituda, okres i częstotliwość drgań, ruch wahadła matematycznego
i ciężarka na sprężynie, fale mechaniczne, prędkość, częstotliwość i długość fali, dźwięki.
- Budowa mikroskopowa ciał stałych, cieczy i gazów, cieplny przekaz energii, ciepło
właściwe, energia wewnętrzna, zjawisko konwekcji i przewodzenia ciepła, I zasada
termodynamiki.
-Topnienie, krzepnięcie, parowanie, skraplanie, sublimacja, resublimacja, ciepło przemian
fazowych.
- Ładunki elektryczne, zasada zachowania ładunku elektrycznego, elektryzowanie ciał,
oddziaływanie ciał naelektryzowanych.
- Stały prąd elektryczny, napięcie, natężenie prądu, prawo Ohma, łączenie oporników i ogniw,
obwody elektryczne prądu stałego, silnik elektryczny prądu stałego, energia i moc
elektryczna, sprawność urządzeń elektrycznych.
2.Zakres umiejętności:
Od uczestników konkursu wymagamy uniwersalnych umiejętności umożliwiających
wykorzystanie wiedzy fizycznej i astronomicznej do rozwiązywania różnego rodzaju zadań
oraz problemów przyrodniczych występujących w technice oraz w życiu codziennym:
a) rozpoznawanie i rozróżnianie zjawisk fizycznych,
b) rozróżnianie pojęć i wielkości fizycznych,
c) operowanie jednostkami wielkości fizycznych,
d) orientowanie się w skali zjawisk i wielkości fizycznych,
e) umiejętność opisu, analizy przyczyn i przewidywania przebiegu zjawisk fizycznych,
f) rozpoznawanie przyrządów i określanie ich budowy, zasady działania i przeznaczenia,
g) posługiwanie się pojęciem niepewności pomiarowej,
h) opisywanie zjawisk fizycznych za pomocą wzorów lub równań,
i) umiejętność wykonywania działań na liczbach, symbolach, równaniach,
1
j) umiejętność interpretowania wzorów fizycznych,
k) umiejętność odczytywania oraz interpretowania danych z tabel i z wykresów zależności
między wielkościami fizycznymi,
l) umiejętność analizy i tworzenia schematu bądź rysunku.
II ETAP – WOJEWÓDZKI
1. Zakres treści:
Wymagany jest zakres jak w etapie rejonowym a ponadto:
- Pęd, zasada zachowania pędu, zjawisko odrzutu.
- Zjawisko magnetyzmu i jego zastosowania, oddziaływanie magnetyczne na przewodnik
z prądem elektrycznym.
- Indukcja elektromagnetyczna, prądnica, prąd zmienny, transformator.
- Fale elektromagnetyczne i ich zastosowania.
- Rozchodzenie się, odbicie, rozproszenie i załamanie światła.
- Obrazy w soczewkach i zwierciadłach.
- Rozszczepienie światła, barwy, pryzmat.
- Astronomia i badania Układu Słonecznego.
2. Zakres umiejętności:
Wymagany jest zakres jak w etapie rejonowym a ponadto:
a) umiejętność rysowania wykresów zależności fizycznych,
b) umiejętność projektowania, opisywania przebiegu i analizowania wyników doświadczeń,
c) umiejętność odczytywania, analizowania i wykorzystywania tekstów popularnonaukowych,
d) umiejętność wykorzystywania wiedzy i umiejętności fizycznych do rozwiązywania
praktycznych problemów związanych z życiem codziennym, techniką i środowiskiem
naturalnym,
e) umiejętność rozpoznawania podstawowych cech, etapów i zasad badań naukowych.
Uwaga!
Autorzy zastrzegają sobie możliwość używania wzorów fizycznych wykraczających poza
podstawę programową fizyki w gimnazjum, pod warunkiem ich opisania w treści zadań
i problemów fizycznych.
Literatura (dla obu etapów):
Podstawa programowa przedmiotu fizyka dla gimnazjum, podręczniki szkolne, zeszyty
ćwiczeń, zbiory zadań, multimedia oraz inne materiały pomocnicze dopuszczone do użytku
szkolnego przez Ministerstwo Edukacji Narodowej.
Dodatkowo:
1. Fizyka wokół nas – P. Hewitt – PWN, Warszawa 1998.
2. Vademecum ucznia. Fizyka – S. Pople, P. Whitehead – OUP/Delta, Warszawa 1996.
3. Ilustrowana encyklopedia ucznia. Fizyka i chemia – tłum. R. Drachal – Świat Książki,
Warszawa 2004.
2
4. Encyklopedia szkolna. Fizyka z astronomią – pr. zbiorowa WSiP, Warszawa 2002.
5. Tablice WSiP. Matematyka. Fizyka i astronomia – A. Gębura, K. Gębura – WSiP,
Warszawa 2004.
6. Konkursy fizyczne dla gimnazjalistów – K. Gołębiowski, R. Trawiński –Aksjomat, Toruń
2008.
7. Fizyka dla gimnazjum. Astronomia – B. Zegrodnik – OE Pazdro, Warszawa 2001.
8. Vademecum gimnazjalne 2015. Fizyka – I.Chełmińska - Operon, Gdynia 2014.
9. Zbiór zadań wielopoziomowych z fizyki dla gimnazjum – W. Kwiatek, I.Wroński –
Zamkor, Kraków 2009.
10. Przyjazne testy. Fizyka dla gimnazjum – W. Didndorf, E. Krawczyk – WSzPWN,
Warszawa 2001.
11. Oceń sam siebie. Powtórkowy test z fizyki i komentarze do rozwiązań – T.Pasierb –
OE Pazdro, Warszawa 1998.
12. Praca z uczniem zdolnym. Zadania konkursowe dla uczniów gimnazjum – Seria:
Biblioteka nauczyciela fizyki – Zeszyt Nr 6 – Zamkor, Kraków 2006.
13. Zadania konkursowe dla uczniów gimnazjum z rozwiązaniami. Lwiątko 2003-2008 –
A. Kleiner – Zamkor, Kraków 2010.
14. Fizyka. Szybkie i niezawodne przygotowanie do egzaminu gimnazjalnego –
B.Sagnowska, A. Blokesz – Zamkor, Kraków 2011.
15.Pewniak gimnazjalny. Fizyka – K.Kabzińska, M.Włodarczyk – Wydawnictwo Szkolne
PWN Warszawa 2013.
16.Fizyka. Zbiór zadań zamkniętych dla gimnazjalistów – I.Rybak, R.Rybak – Podkowa
Gdańsk 2011.
3