Badanie profilaktyczne stawów biodrowych wg.R.Grafa

Badanie profilaktyczne stawów biodrowych wg.R.Grafa
Badanie profilaktyczne stawów biodrowych wg.R.Grafa Prof.R.Graf wprowadził w 1978r. badanie ultrasonograficzne do diagnostyki stawu biodrowego
oraz opracował precyzyjny podział i zasady leczenia, umożliwiło to wykrycie każdej nieprawidłowości rozwoju panewki w pierwszych dniach życia dziecka.Wczesna diagnoza oraz
odpowiednia terapia pozwoliły mu obecnie całkowicie wyeliminować zabiegi operacyjne
spowodowane CDH.Metoda ta jest prosta,tania i skuteczna,o czym mogłem się przekonać
podczas pobytu na półrocznym stypendium w szpitalu prof.R.Grafa w Stolzalpe i wielokrotnych
kontaktów osobistych do dzisiaj,gdzie uczyłem się a później zostałem wykładowcą.
Zasady tej metody są następujące:
1.Pierwsze badanie usg stawów biodrowych u każdego dziecka wykonuje się w pierwszych
dniach życia na oddziale noworodkowym.Badania wykonywane są przez ortopedów jeżdżących
dwa razy w tygodniu do okolicznych oddziałów położniczych, wynik badania wpisywany jest do
książeczki zdrowia dziecka a zdjęcia usg ( 2 każdego biodra) zabierają z sobą - pozwala to na
porównanie wyglądu biodra podczas kontroli. ( wynagrodzenie za badania składa się z dwóch
części stała część za badania usg oraz druga zmienna za konsultacje ortopedyczne w
szpitalu)
2.Następna kontrola wyznaczana jest w poradni ortopedycznej w Stolzalpe w zależności od
typu biodra :
-Typ D(1-2%)zaleca się szerokie układanie i kontrola natychmiast po wyjściu ze szpitala ,jeżeli
Typ D dalej się utrzymuje(połowa poprawia się samoistnie) zakładają gips w znieczuleniu
ogólnym na 3-4tyg; takie postępowanie zapobiega wysunięciu się głowy z panewki i
uszkodzeniu ligamentum teres(jest to proces nieodwracalny, nie da się skrócić wydłużonego
więzadła i znajdujących się w nim licznych zakończeń nerwowych odpowiedzialnych za
koordynacje ruchu w stawie), jest to kluczowy moment dla poprawy niepokojąco złych późnych
efektów leczenia.
-Typ IIa(ok19%) fizjologiczna dysplazja; kontrola najpóźniej do 6 tyg życia w zależności od
wielkości niedorozwoju.Im bardziej staw się nam nie podoba i im mniejszy kat @, tym szybciej
kontrolujemy
-Typ Gn -I (79%) kontrolujemy od 8tygodnia do 3 miesiącu życia.
3. Leczenie w przypadku wykrycia każdej niefizjologicznej nieprawidłowości(proszę pamiętać że
ponad 98% odbudowuje się samoistnie,wystarczy tylko szerokie układanie i obserwacja), oraz
kontrola efektów terapeutycznych. Badanie wymaga ultrasonografu z głowicą linearną
umożliwiającego otrzymanie standardowego obrazu stawu biodrowego, urządzenia do
dokumentacji i odpowiednio przeszkolonego lekarza potrafiącego ocenić stan biodra.
Klasyfikacja wg.Grafa jest prosta i łatwa do stosowania w codziennej praktyce.Umożliwia
1/3
Badanie profilaktyczne stawów biodrowych wg.R.Grafa
powiązanie oceny ultrasonograficznej z badaniem ortopedycznym dając jasny obraz dalszego
postępowania.
Prawidłowe zakwalifikowanie obrazu usg pozwala wyselekcjonować biodra wymagające
leczenia.Leczenie wg. Grafa składa się z 3 etapów:
-nastawienia;
-stabilizacji;
-odbudowy;
Nastawienie wykonuje się w niestabilnych typach bioder:IIc niestabilne ,D,IIIa/b,IV.Jeżeli jest
to niemożliwe manualnie stosujemy wyciąg typu over-head.U noworodków w pierwszym
tygodniu życia nie ma praktycznie przemieszczenia głowy poza panewkę stawu(około 1:20 000
pełne zwichniecie) ,pełne zwichnięcie pojawia się później dlatego nie ma problemów z
wstawieniem głowy do panewki. Po nastawieniu musimy utrzymać biodro w tej pozycji w celu
utrzymania głowy głęboko w panewce,aż do obkurczenia luźnej torebki i otrzymania stabilnego
biodra w USG.Graf leczy niestabilne biodra opatrunkiem gipsowym,w którym kończyny są
zgięte >90 i w odwiedzeniu maksymalnie 50 .Gips sięga tylko do kolan,co umożliwia ruchy
rotacyjne,żłobiące dno panewki.W zależności od wielkości dziecka zdejmujemy gips po 3-4
tygodniach.
Efekt leczenia sprawdzamy za pomocą badania usg i klinicznie.Jeżeli biodro jest dalej
niestabilne stosujemy ponownie gips,rzadko kilkakrotnie, aż do typu IIc potem leczymy
spodenkami odwodzącymi.Takie postępowanie ze zwichniętym biodrem od pierwszego
tygodnia życia kończy się powodzeniem i umożliwia przejście do następnego etapu leczenia.
Za pomocą zaopatrzenia ortopedycznego leczymy następujące typy stawów
biodrowych:IIa-,IIb,lIc,w celu odbudowania prawidłowego dachu kostnego panewki.Ustawienie
kończyn w zgięciu powyżej 90 i odwiedzenie max.45. Braki w panewce kostnej regenerują się
tylko bez nacisku głowy,dlatego zgięcie powyżej 90 jest konieczne,a odwiedzenie do 50 st.
zapobiega uszkodzeniu głowy kości udowej.Wyniki i koniec terapii dokumentujemy za pomocą
ultrasonografu. Kurację kończymy w chwili uzyskania biodra typu I.
Dzięki temu że ośrodek prof.Grafa postępuję tak z noworodkami osiąga on doskonałe
wyniki.Nie zoperowano żadnego dziecka ,a ostatnią artrografię wykonano 20 lat temu.Problem
martwic głowy kości udowej przestał praktycznie istnieć, nie bez znaczenia jest również
obniżenie kosztów leczenia o ok.40%w porównaniu z populacją noworodków nie objętych
ultrasonograficznym badaniem skriningowym. Późniejsze operacje prawie wszystkich CDH
diagnozowanych klinicznie i indywidualny los dotkniętego CDH pacjenta nie jest brany pod
uwagę.
2/3
Badanie profilaktyczne stawów biodrowych wg.R.Grafa
Wprowadzenie przez Państwowych Ubezpieczycieli w danym kraju nie w pełni skutecznej
profilaktyki, znacznie pogarsza rokowania dzieci z CDH ,ponieważ ani rodzice ani pracownicy
medyczni nie biorą pod uwagę takiego rozpoznania ,wierząc w pełną efektywność zalecanej
przez ich Państwo profilaktyki.(4)
Pomaga nam w naszych badaniach nad stawami biodrowymi
Krakowska Fundacja Dziecka Narodzonego ul. Kopernika 23 31-501 Kraków
KRS 0000 046820
Konto: 49 1020 2892 0000 5602 0175 6725
dziekujemy za przekazanie 1% podatku
Pomaga nam w naszych badaniach nad stawami biodrowymi
3/3