Projekt rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie poziomów

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA ŚRODOWISKA1)
z dnia
2012 r.
w sprawie poziomów recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi
metodami niektórych frakcji odpadów komunalnych
Na podstawie art. 3b ust. 2 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości
i porządku w gminach (Dz. U. z 2012 r., poz. 391) zarządza się, co następuje:
§ 1. Rozporządzenie określa:
1)
poziomy recyklingu i przygotowania do ponownego użycia następujących frakcji odpadów
komunalnych: papieru, metali, tworzyw sztucznych i szkła,
2)
poziomy recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami innych
niż niebezpieczne odpadów budowlanych i rozbiórkowych
– w poszczególnych latach do dnia 31 grudnia 2020 r., a także sposób obliczania tych poziomów.
§ 2. Poziomy recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami niektórych
frakcji odpadów komunalnych są określone w załączniku do rozporządzenia.
§ 3. 1. Poziomy recyklingu i przygotowania do ponownego użycia papieru, metali, tworzyw sztucznych
i szkła oblicza się na podstawie wzoru:
Ppmts
=
Mrpmts
Mwpmts
x 100%,
gdzie:
Ppmts –
poziom recyklingu i przygotowania do ponownego użycia papieru, metali, tworzyw
sztucznych i szkła, wyrażony w %,
1)
Minister Środowiska kieruje działem administracji rządowej – środowisko, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 2
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 listopada 2011 r. w sprawie szczegółowego zakresu
działania Ministra Środowiska (Dz. U. Nr 248, poz. 1493 i Nr 284, poz. 1671).
1
Mrpmts –
łączna masa odpadów papieru, metalu, tworzyw sztucznych i szkła2) poddanych
recyklingowi i przygotowanych do ponownego użycia, pochodzących ze strumienia
odpadów komunalnych z gospodarstw domowych oraz od innych wytwórców odpadów
komunalnych, wyrażona w Mg,
Mwpmts –
łączna masa wytworzonych odpadów papieru, metalu, tworzyw sztucznych i szkła2),
pochodzących ze strumienia odpadów komunalnych z gospodarstw domowych oraz od
innych wytwórców odpadów komunalnych, wyrażona w Mg, obliczana na podstawie
wzoru:
1)
w przypadku gmin:
Mwpmts = Lm x MwGUS x Umpmts ,
2)
w przypadku podmiotów, o których mowa w art. 9g ustawy z dnia
13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach:
Mwpmts = Mo x Umpmts ,
gdzie:
Lm –
liczba mieszkańców gminy,
MwGUS –
masa wytworzonych odpadów komunalnych przez jednego mieszkańca na terenie
województwa3),
Mo –
łączna masa odebranych odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości,
Umpmts –
udział łączny odpadów papieru, metali, tworzyw sztucznych i szkła w składzie
morfologicznym4) odpadów komunalnych.
2. Poziom recyklingu i przygotowania do ponownego użycia papieru, metali, tworzyw sztucznych
i szkła oblicza się łącznie dla wszystkich podanych frakcji odpadów komunalnych.
3. Poziom recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami innych niż
niebezpieczne odpadów budowlanych i rozbiórkowych oblicza się na podstawie wzoru:
2)
3)
4)
Należy brać pod uwagę odpady o kodach: 15 01 01, 15 01 02, 15 01 04, 15 01 06, 15 01 07, 20 01 01,
20 01 02, 20 01 39, 20 01 40, ex 20 01 99 – odpady papieru, metalu, tworzyw sztucznych i szkła, zgodnie
z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U.
Nr 112, poz. 1206).
Zgodnie z aktualnymi danymi publikowanymi przez Główny Urząd Statystyczny.
Na podstawie aktualnego Krajowego planu gospodarki odpadami lub na podstawie badań morfologii
odpadów komunalnych wykonanych na zlecenie gminy lub podmiotu, o którym mowa w art. 9g ustawy z dnia
13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.
2
Mrbr
Pbr
=
Mwbr
x 100% ,
gdzie:
Pbr –
poziom recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami
innych niż niebezpieczne odpadów budowlanych i rozbiórkowych, wyrażony w %,
Mrbr –
łączna masa innych niż niebezpieczne odpadów budowlanych i rozbiórkowych5)
poddanych recyklingowi, przygotowanych do ponownego użycia oraz poddanych
odzyskowi innymi metodami, pochodzących ze strumienia odpadów komunalnych
z gospodarstw domowych oraz od innych wytwórców odpadów komunalnych, wyrażona
w Mg,
Mwbr –
łączna masa wytworzonych6) innych niż niebezpieczne odpadów budowlanych
i rozbiórkowych5), pochodzących ze strumienia odpadów komunalnych z gospodarstw
domowych oraz od innych wytwórców odpadów komunalnych, wyrażona w Mg.
§ 4. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
MINISTER ŚRODOWISKA
5)
7)
Należy brać pod uwagę odpady o kodach: 17 01 01, 17 01 02, 17 01 03, 17 01 07, 17 02 01, 17 02 02,
17 02 03, 17 03 02, 17 04 01, 17 04 02, 17 04 03, 17 04 04, 17 04 05, 17 04 06, 17 04 07, 17 04 11,
17 05 08, 17 06 04, 17 08 02, 17 09 04, ex 20 03 99 – inne niż niebezpieczne odpady budowlane
i rozbiórkowe, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie
katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206).
Na podstawie ewidencji prowadzonej przez podmiot odbierający odpady komunalne od właścicieli
nieruchomości lub na podstawie badań morfologii odpadów komunalnych wykonanych na zlecenie gminy lub
podmiotu, o którym mowa w art. 9g ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości
i porządku w gminach.
3
Załącznik do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia……….….. 2012 r. ( poz. .............)
POZIOMY RECYKLINGU, PRZYGOTOWANIA DO PONOWNEGO UŻYCIA I ODZYSKU INNYMI METODAMI NIEKTÓRYCH
FRAKCJI ODPADÓW KOMUNALNYCH
Tabela nr 1
Poziom recyklingu i przygotowania do ponownego użycia [%]
Papier,
metal,
tworzywa
sztuczne,
1)
szkło
2012 r.
2013 r.
2014 r.
2015 r.
2016 r.
2017 r.
2018 r.
2019 r.
2020 r.
10
12
14
16
18
20
30
40
50
Tabela nr 2
Poziom recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami [%]
Inne niż niebezpieczne
odpady budowlane i
rozbiórkowe
1)
2012 r.
2013 r.
2014 r.
2015 r.
2016 r.
2017 r.
2018 r.
2019 r.
2020 r.
30
36
38
40
42
45
50
60
70
Poziomy są liczone łącznie dla wszystkich podanych frakcji odpadów komunalnych.
4
UZASADNIENIE
Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie poziomów recyklingu, przygotowania do
ponownego użycia i odzysku innymi metodami niektórych frakcji odpadów komunalnych stanowi
wykonanie upoważnienia zawartego w art. 3b ust. 2 ustawy z dnia 13 września 1996 r.
o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. z 2012 r., poz. 391).
Przedmiotowe rozporządzenie określa roczne poziomy recyklingu i przygotowania do
ponownego użycia papieru, metali, tworzyw sztucznych i szkła oraz poziomy recyklingu,
przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami innych niż niebezpieczne
odpadów budowlanych i rozbiórkowych, wymagane do osiągnięcia przez gminę oraz podmiot
prowadzący działalność w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli
nieruchomości, o którym mowa w art. 9g ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu
czystości i porządku w gminach. Określa również sposób obliczania tych poziomów, aby
możliwe było zweryfikowanie osiągnięcia ich przez wskazane podmioty.
Zgodnie z art. 11 ust. 2 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE z dnia
19 listopada 2008 r. w sprawie odpadów oraz uchylającej niektóre dyrektywy (Dz. Urz. L 312
z 22.11.2008, str. 3) Polska jest zobowiązana osiągnąć do dnia 31 grudnia 2020 r.:
1) poziom recyklingu i przygotowania do ponownego użycia następujących frakcji odpadów
komunalnych: papieru, metali, tworzyw sztucznych i szkła w wysokości co najmniej 50%
wagowo;
2) poziom recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami
innych niż niebezpieczne odpadów budowlanych i rozbiórkowych w wysokości co
najmniej 70% wagowo.
Sposób obliczania poziomów recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku
innymi metodami niektórych frakcji odpadów komunalnych jest zgodny z Decyzją Komisji z dnia
18 listopada 2011 r. ustanawiającej zasady i metody obliczeń w odniesieniu do weryfikacji
zgodności z celami określonymi w art. 11 ust. 2 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady
2008/98/WE w sprawie odpadów (Dz. Urz. WE L 310 z 25.11.2011, str. 11-6).
Zgodnie z art. 9z ust. 2 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości
i porządku w gminach gmina, która nie osiągnie wyznaczonego poziomu recyklingu,
przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami niektórych frakcji odpadów
komunalnych podlega karze pieniężnej obliczanej jako iloczyn stawki opłaty za składowanie
zmieszanych odpadów komunalnych, określanej w przepisach wydanych na podstawie art. 290
ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25,
poz. 150, z późn. zm.) i brakującej masy odpadów komunalnych, wyrażonej w Mg, wymaganej
5
do osiągnięcia poziomu recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi
metodami niektórych frakcji odpadów komunalnych. Taki sam jest sposób obliczania kary za
nieosiągnięcie wyznaczonego poziomu przez podmiot odbierający odpady komunalne od
właścicieli nieruchomości, o którym mowa w art. 9g ustawy z dnia 13 września 1996 r.
o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.
Zgodnie z danymi Głównego Urzędu Statystycznego, w roku 2010 zebrano w Polsce
10044 tys. Mg odpadów komunalnych, w tym selektywnie 860 tys. Mg, co stanowi 11,7%.
Analizując dane za kolejne lata można zaobserwować wzrost ilości odpadów zbieranych
selektywnie. Odpady zbierane selektywnie „u źródła” stanowią dobrej jakości surowiec wtórny,
co pozwala przypuszczać, że w większości są poddawane recyklingowi. Dlatego też wydaje się,
że większość gmin nie powinna mieć trudności z osiągnięciem poziomów wyznaczonych na
2012 r.
Na podstawie art. 23 pkt 2 ustawy z dnia 1 lipca 2011 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu
czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 152, poz. 897) przepisy
nakładające kary za nieosiągnięcie poziomów recyklingu, przygotowania do ponownego użycia
i odzysku innymi metodami niektórych frakcji odpadów komunalnych wchodzą w życie w dniu
1 stycznia 2013 r., co oznacza, że w przypadku nieosiągnięcia wyznaczonych na rok 2012
poziomów nie zostaną nałożone kary na gminy oraz na podmioty zobowiązane do ich
osiągnięcia. Mimo tego wyznaczono w niniejszym rozporządzeniu poziomy do osiągnięcia na
rok 2012, w celu zmotywowania gmin do podjęcia działań zmierzających do ustanowienia
selektywnego
zbierania
odpadów
komunalnych
oraz
do
sprawdzenia
efektywności
podejmowanych działań.
Dane dotyczące masy odpadów komunalnych poddanych recyklingowi, przygotowanych
do ponownego użycia oraz poddanych odzyskowi innymi metodami gminy będą pozyskiwały ze
sprawozdań kwartalnych przekazywanych przez podmioty prowadzące działalność w zakresie
odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, a także od prowadzących
punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych, na podstawie prowadzonej ewidencji
z zakresu gospodarowania odpadami, zgodnie z odrębnymi przepisami.
Gminy są zobowiązane udostępniać na stronie internetowej urzędu gminy oraz w sposób
zwyczajowo przyjęty informacje o osiągniętych przez gminę oraz podmioty zobowiązane
w danym roku kalendarzowym poziomach odzysku, recyklingu, przygotowania do ponownego
użycia i odzysku innymi metodami niektórych frakcji odpadów komunalnych oraz o poziomach
wymaganych do osiągnięcia.
6
Rozporządzenie wchodzi w życie 14 dnia od dnia ogłoszenia. Termin taki jest
podyktowany m. in. nowymi obowiązkami sprawozdawczymi, które zgodnie z art. 9n ust. 4
ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach obejmują
również konieczność przekazywania przez podmiot odbierający odpady komunalne od
właścicieli
nieruchomości
kwartalnej
informacji
o
osiągniętych
poziomach
recyklingu,
przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami niektórych frakcji odpadów
komunalnych, obliczanych zgodnie z podanym w niniejszym rozporządzeniu wzorem. Ze
względu na przepis przejściowy (art. 23 pkt 2 ustawy o zmianie ustawy z dnia 1 lipca 2011 r.
o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw),
obejmujący sankcje karne za nieosiągnięcie wymaganych poziomów w 2012 r, podmioty
odbierające odpady komunalne oraz gminy niezależnie od terminu wejścia w życie niniejszego
rozporządzenia mają czas na dostosowanie się do jego wymogów.
Rozporządzenie nie podlega notyfikacji zgodnie z przepisami rozporządzenia Rady
Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji
norm i aktów prawnych (Dz. U. Nr 239, poz. 2039 oraz z 2004 r. Nr 65, poz. 597).
Stosownie do przepisu art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej
w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414, z 2009 r. Nr 42, poz. 337 oraz
z 2011 r. Nr 161, poz. 966 ) projekt rozporządzenia został zamieszczony w Biuletynie Informacji
Publicznej Rządowego Centrum Legislacji oraz na stronach internetowych Ministerstwa
Środowiska. Nie zostało zgłoszone zainteresowanie pracami nad projektem w trybie ustawy
z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa.
Rozporządzenie jest zgodne z prawem UE.
7
OCENA SKUTKÓW REGULACJI
1.
Podmioty, na które oddziałuje akt normatywny
Rozporządzenie dotyczy:
1)
gmin,
2)
podmiotów prowadzących działalność w zakresie odbierania odpadów komunalnych od
właścicieli nieruchomości, o których mowa w art. 9g ustawy z dnia 13 września 1996 r.
o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. Nr 236, poz. 2008, z późn. zm.)
2.
Konsultacje
Projekt rozporządzenia, zgodnie z § 12 ust. 5 uchwały Nr 49 Rady Ministrów z dnia
19 marca 2002 r. – Regulamin pracy Rady Ministrów (M. P. Nr 13, poz. 221, z późn. zm.), został
poddany konsultacjom społecznym. Projekt został umieszczony w Biuletynie Informacji
Publicznej Rządowego Centrum Legislacji oraz na stronie internetowej Ministerstwa Środowiska
www.mos.gov.pl. W ramach konsultacji społecznych, projekt został przesłany następującym
podmiotom:
1) Europejskiemu Towarzystwu Ekorozwoju,
2) Instytutowi Ochrony Środowiska,
3) Izbie Przemysłowo-Handlowej Inwestorów Zagranicznych w Polsce,
4) Krajowej Izbie Gospodarczej,
5) Krajowej Izbie Gospodarki Odpadami,
6) Ogólnopolskiej Izbie Gospodarczej Recyklingu,
7) Ośrodkowi Badawczemu-Rozwoju Ekologii Miast,
8) Polskiej Izbie Gospodarki Odpadami,
9) Polskiej Izbie Gospodarczej Ekorozwój,
10) Polskiej Unii Właścicieli Nieruchomości,
11) Stowarzyszeniu Polskich Przedsiębiorców Gospodarki Odpadami,
12) Stowarzyszeniu Technologii Ekologicznych,
13) Związkowi Pracodawców Gospodarki Odpadami.
Ponadto, projekt rozporządzenia został przesłany do:
8
1) Wojewodów,
2) Marszałków Województw,
3) Głównego Inspektora Ochrony Środowiska,
4) Wojewódzkich Inspektorów Ochrony Środowiska,
5) Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej,
6) Prezydentów Miast: Warszawy, Krakowa, Łodzi, Wrocławia, Poznania, Gdańska,
Szczecina, Bydgoszczy, Lublina, Katowic.
Uwzględniono uwagi dotyczące odniesienia poziomu recyklingu, przygotowania do
ponownego użycia i odzysku innymi metodami niektórych frakcji odpadów komunalnych do
masy odpadów wytworzonych, a nie odebranych. Ponadto wskazano również sposób obliczania
masy odpadów wytworzonych dla gmin oraz dla podmiotów, o których mowa w art. 9g ustawy
z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. W związku
z przyjęciem tych uwag zmieniono wzory do obliczania osiągniętych poziomów recyklingu,
przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami niektórych frakcji odpadów
komunalnych, a także wykreślono z odnośników odpady z grupy 19.
Przyjęto również uwagę dotyczącą uzupełnienia kodów odpadów w odnośnikach. Dodano
kod ex 20 03 99 inne niż niebezpieczne odpady budowlane i rozbiórkowe, zgodnie
z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów
(Dz. U. Nr 112, poz. 1206) do przypisu nr 6, odnoszącego się do sposobu obliczania poziomu
recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami innych niż
niebezpieczne odpadów budowlanych i rozbiórkowych.
Zmieniono również zawarte w załączniku do rozporządzenia poziomy recyklingu,
przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami niektórych frakcji odpadów
komunalnych, które należy osiągnąć w kolejnych latach, tak aby wzrastały one wykładniczo,
a nie liniowo.
Na posiedzeniu w dniu 21 grudnia 2011 r. Komisja Wspólna Rządu i Samorządu
Terytorialnego uznała projekt za uzgodniony.
3.
Wpływ aktu normatywnego na sektor finansów publicznych, w tym budżet państwa
i budżety jednostek samorządu terytorialnego
Rozporządzenie nie będzie miało wpływu na budżet państwa.
9
Zgodnie z danymi Głównego Urzędu Statystycznego, w roku 2010 zebrano w Polsce
10044 tys. Mg odpadów komunalnych, w tym selektywnie 860 tys. Mg, co stanowi 11,7%.
Analizując dane za kolejne lata można zaobserwować wzrost ilości odpadów zbieranych
selektywnie, dlatego wydaje się, że rozporządzenie nie powinno mieć wpływu na budżety
jednostek samorządu terytorialnego, przynajmniej w pierwszych latach realizacji obowiązku,
kiedy poziomy są zbliżone do dotychczas uzyskiwanych.
W przypadku gdy gmina nie osiągnie określonych w rozporządzeniu poziomów
recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami niektórych frakcji
odpadów komunalnych, wówczas zgodnie z art. 9z ust. 2 ustawy z dnia 13 września 1996 r.
o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. z 2012 r., poz. 391) podlega ona karze
pieniężnej, obliczanej jako iloczyn stawki opłaty za zmieszane odpady komunalne, określonej
w przepisach wydanych na podstawie art. 290 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo
ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r., Nr 25, poz. 150, z późn. zm.) – w 2012 r. wynosi ona
110,65 zł za Mg i brakującej masy odpadów komunalnych, wyrażonej w Mg, wymaganej do
osiągnięcia odpowiedniego poziomu recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku
innymi metodami niektórych frakcji odpadów komunalnych.
Jednakże zgodnie z art. 9ze ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości
i porządku w gminach wójt, burmistrz lub prezydent miasta może złożyć wniosek o zawieszenie
zapłaty kary pieniężnej. Wojewódzki inspektor ochrony środowiska może zawiesić zapłatę kary
na okres konieczny do podjęcia działań naprawczych, nie dłuższy jednak niż 5 lat. Po usunięciu
przyczyn nałożenia kary podlega ona umorzeniu.
Ponadto, zgodnie z przepisami przejściowymi, art. 9z ust. 2 wchodzi w życie z dniem
1 stycznia 2013 r., co oznacza, że w przypadku nieosiągnięcia w roku 2012 poziomów
określonych w niniejszym rozporządzeniu, na gminę nie zostanie nałożona kara.
4.
Wpływ aktu normatywnego na rynek pracy
Rozporządzenie nie będzie miało wpływu na rynek pracy.
5.
Wpływ aktu normatywnego na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość,
w tym na funkcjonowanie przedsiębiorstw
10
Przedsiębiorcy
kierując
się
koniecznością
osiągnięcia
określonych
w
drodze
rozporządzenia poziomów recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi
metodami niektórych frakcji odpadów komunalnych, będą dążyli do realizacji powierzonych im
zadań na jak najwyższym poziomie, co tym samym powinno podnieść konkurencyjność
pomiędzy nimi.
6.
Wpływ regulacji na sytuację i rozwój regionalny
Nie przewiduje się wpływu przedmiotowego rozporządzenia na sytuację i rozwój
regionalny.
7.
Wpływ aktu normatywnego na ochronę środowiska
Rozporządzenie będzie miało korzystny wpływ na ochronę środowiska bowiem określi
docelowe poziomy recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami
niektórych
frakcji
odpadów
komunalnych,
tym
samym
przyczyni
się
do
wzrostu
zagospodarowania odpadów innymi metodami niż składowanie.
11